DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad

Transcriptie

1 ip DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 Aan de gemeenteraad 3300 AA DORDRECHT Gemeentebestuur Spui boulevard GR DORDRECHT T F (078) www, dord recht, n! Datum 18 december 2012 Begrotingsprogramma Jeugd Bijlage(n) 6 Betreft RAAPSINFÖRMATII Inzake "Kinderen in tel 2012" Dordrecht Contactpersoon D. Gerits T (078) i d.gerlts^dordrecht.nl Samenvatting In deze raadslnformatjebrief (RIB) geven we u een nadere duiding ten aanzien van de cijfers uit het landelijk databoek "Kinderen In Tel", Daarnaast maken we inzichtelijk op welke wijze wordt gestuurd op het terrein van jeugd en welke cijfers hiervoor beschikbaar zijn. 1, Wat is de aanleiding? In de adviescommissie van 18 september jl. is gesproken over het databoek "Kinderen In tel 2012" en heeft wethouder Van de Burgt de toezegging gedaan om een nadere duiding van deze cijfers te geven, 2, Wat willen we bereiken? In deze RIB willen wij u informeren over de beschikbare gegevens op het gebied van jeugdbeleid, de sturing op dit beleidsterrein en de relatie die deze cijfers hebben met het databoek "Kinderen In tel 2012" voor Dordrecht, 3, Wat gaan we daarvoor doen? In de vergadering van de adviescommissie van 18 september jl. is gesproken over het databoek "Kinderen In Tel 2012". In deze commissie zijn vragen gesteld over de cijfers en de achtergrond van de cijfers voor Dordrecht, In deze vergadering bleek veel onduidelijkheid te bestaan en bleek bij de gemeenteraad behoefte te zijn aan duiding en verdere toelichting van al deze cijfers. De gemeente Dordrecht heeft de volgende cijfers en onderzoeksgegevens tot haar beschikking voor het jeugdbeleid: - Algemene demografische cijfers (ÖCD/GB5) - Jongeren in beeld 2011 Dordrecht (GGD/ OCD) - Factsheet "Dordtse jeugd in cijfers" (OCD) - Peutermonitor 2-jarigen (Careyn/ GGD ZHZ) - WE Monitor (Sardes) - Onderwijsmonitor 2011 (OCD) - Cijfers voortijdige schooluitval fwww.aanvalqpdeuitval.nn - De zorg voor multlproblem jongeren in Dordrecht, evaluatie pilot foyer (OCD) - Bereik beschikbaarheid en gebruik van het CJG Dordrecht (onderzoek OCD) - Factsheets Bureau Jeugdzorg Dordrecht (Bureau Jeugdzorg) - Tevredenheid en resultaat CJG (OCD, gereed 2013) - Factsheets UWV Dordrecht Pagina 1/9 Mnrjr : l brirf nclinvr* infgrrn^hr G\

2 Otis kenmerk Naast deze gegevens ontvangt de gemeente ook van de instellingen die ze subsidieert verantwoordingsgegevens* 3.1 Analyse databoek "Kinderen in tel 2012" Dordrecht Om aan uw verzoek te voldoen om meer duiding te geven aan deze cijfers en deze te vergelijken met de gemeentelijke cijfers hebben we een korte analyse gemaakt van de cijfers die staan genoemd in het databoek en de gemeentelijke cijfers. Deze analyse hebben we in dezelfde volgorde in deze RIB opgenomen als de volgorde van de thema's in het databoek. Thema jsezond held De indicator is het aantal kinderen per 100,000 kinderen tussen de 1 en 15 jaar dat jaarlijks sterft aan natuurlijke en niet-natuurlijke oorzaken en het promillage zuigelingen van 0 tot 1 jaar dat sterft. Omdat de sterfgevallen uit een jaar zwaar telden is gekozen om uit te gaan van een gemiddelde van 5 jaar. Het gaat hier om dusdanig kleine aantallen dat een verkeersongeluk of enkele kinderen die in 1 jaar overlijden het cijfer voor de komende 5 jaar hoger zetten. Daarnaast hebben gemeenten met een ziekenhuis binnen de gemeentegrenzen uiteraard een hoger percentage kindersterfte dan gemeente zonder ziekenhuis. Dordrecht heeft in vergelijking met gemeenten van dezelfde omvang overigens een laag percentage kindersterfte (Dordrecht 11,14%, Zuid-Holland gemiddeld 15,89%), Wij zijn van mening dat alleen het bekijken van het cijfer over kinder- en zuigelingensterfte een te smalle basis is om daadwerkelijk iets te kunnen zeggen over de gezondheid van de jeugd In Dordrecht, Niet voor niets kijkt de gemeente met een brede blik naar de gezondheid van de jeugd en kijkt naar indicatoren als voeding, gewicht, psychosociale gezondheid, middelengebruik etc, om het beleid op te baseren. Thema: Jeugdcriminaliteit Het aantal jongeren dat voor de rechter verschijnt vanwege een delict is de afgelopen jaren landelijk dalende. Gelukkig is deze dalende lijn ook in de gemeente Dordrecht zichtbaar. Was dit percentage in 2009 nog 3,89% van de jongeren, in 2010 is dat gedaald naar 3,24% van de jongeren, Daarmee is de gemeente Dordrecht in ieder geval onder het gemiddeld percentage van 3,36% van de provincie Zuid-Holland gekomen. Uiteraard zegt deze indicator iets over de jeugdcriminaliteit, maar met verminderde politie-inzet de komende jaren Is het uiteraard ook mogelijk dat het aantal jongeren dat voor een rechter moet verschijnen afneemt, maar het aantal delicten hoog blijft. In de monitor jongeren in beeld 2011 wordt duidelijk dat van alle jongeren van 12^18 jaar die aan deze monitor meededen ongeveer 6% wel eens is doorverwezen naar Bureau Halt (zie bijlage 5). Van de jongeren is 19% wel eens in aanraking geweest met de politie. Dit kan echter gaan van een boete voor het rijden zonder licht tot mishandeling. In de factsheet "Dordtse jeugd In Gofers" kunt u lezen dat in jongeren een proces verbaal hebben gekregen en dat dit een behoorlijke daling is ten opzichte van 2008 toen 160 keer een proces-verbaal is afgegeven (zie bijlage 1). Pagina 2/9

3 Thema: Jeugd werkloosheid Het databoek gaat uit van het aantal niet werkende werkzoekenden tussen jaar in de cijfers van het Uitvoeringsinstituut Werknemersorganisaties (UWV). In Dordrecht en op het niveau van de Dreehtsteden ontvangen we gegevens van het UWV over de arbeidsmarktpositie in Dordrecht. U kunt deze factsheets vinden op Uit de factsheet van het UWV met de stand van zaken in juli 2012 is te zien dat in de groep van < 27 jaar in juli 492 niet werkende werkzoekenden zijn geregistreerd (zie bijlage 3). In de factsheet "Dordtse jeugd in cijfers" wordt duidelijk dat in januari 2012 dit cijfer nog stond op 367 jongeren. Van de jongeren Is in januari 2012 ongeveer 40% jonger dan 23 jaar (zie bijlage 1), Thema: jeugdzorg De indicator is het percentage 0 t/m 17=jarigen dat In 2009 en 2010 een nieuwe indicatie voor jeugdzorg heeft gekregen. Dit percentage is voor de gemeente Dordrecht vrij hoog in vergelijking met de rest van Nederland» Dit zijn cijfers die we op dit moment in het kader van de decentralisatie van de jeugdzorg aan het analyseren zijn. Ons Is duidelijk geworden dat achter deze cijfers een wereld van definities en registraties schuil gaat. Het gaat hier bijvoorbeeld alleen om indicatiebesluiten die zijn uitgegeven door Bureau Jeugdzorg (BJz) (dus ook herindicaties van kinderen die al in zorg zitten) en daarmee niet om de daadwerkelijk zorg die Is geleverd. Daarnaast is ook zorg op indicatie op verschillende niveaus van zwaarte aanwezig en Is het dus niet bekend welke zorgvorm is ingezet. Het lijkt In het databoek alleen te gaan om de provinciale jeugdzorg terwijl de cijfers van het gebruik van de zorg voor licht verstandelijke beperkte (LVB) jongeren en de cijfers voor het gebruik van de jeugd geestelijke gezondheid (GGZ) net zo belangrijk zijn om in dit kader te onderzoeken. De gemeente Dordrecht beschikt over de cijfers die ze van Bureau Jeugdzorg ontvangt. Om u een beeld te geven van het jaarlijkse jeugdzorggebruik van de gemeente Dordrecht hebben we de factsheet van BJz over 2011 toegevoegd (zie bijlage 2), Deze factsheet geeft u een breder beeld omdat BJz ook Indicaties afgeeft voor GGZ en LVB zorg. Het totale zorggebruik Is echter hoger omdat bijvoorbeeld de huisarts ook (zonder tussenkomst van BJz) kan verwijzen naar de GGZ zorg, Uit de cijfers valt op dat aan het aantal indicatiebesluiten (910) meer zorgaanspraken gekoppeld zitten (2408). Dit komt omdat In een indicatiebesluit vaak meerdere zorgaanspraken staan. Een jongere die bijvoorbeeld "verblijf accommodatie zorgaanbieder" als zorgaanspraak heeft krijgt vaak ook de zorgaanspraak "jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder", In de cijfers valt daarnaast op dat van het aantal aanmeldingen bij BJz maar een klein gedeelte wordt terugverwezen naar de voorliggende voorziening. Dit maakt duidelijk dat de voorliggende voorzieningen in veel gevallen terecht een doorverwijzing doen naar BJz. Wij willen de komende periode meer grip krijgen op deze cijfers en deze cijfers benchmarken met andere (vergelijkbare) gemeenten om een beter zicht te krijgen op het zorggebruik In de gemeente Dordrecht. Pagina 3/9

4 Thema: Kinderen in achterstandswijken Een wijk wordt in het databoek als achterstandswijk bestempeld als er een lage score is op de indicatoren: Inkomen van de bewoners, het opleidingsniveau en de werkloosheid (op basis van de definitie van het SCP), Voor "kinderen in tel" wordt gekeken naar "het percentage kinderen dat woont in een viercijferig postcodegebïed dat op basis van de achterstandsmaat zoals berekend door het SCP kan worden getypeerd als achterstandswijk". Op welke wijze de postcodes zijn verdeeld over de gemeente bepaalt uiteraard ook of een wijk wordt getypeerd als achterstandswijk (een combinatie van dure koophuizen en goedkope huurwoningen In 1 postcodegebied wordt hier niet als achterstandswijk gezien, terwijl de problemen in een deel van de wijk groot kunnen zijn), In het databoek wordt aangegeven dat vaak maar weinig verschuiving zit in de scores op deze indicator. Dit is logisch omdat in een jaar uiteraard maar een minimale verschuiving zit in bijvoorbeeld opleidingsniveau en inkomen van de bewoners van een postcodegebied. Het is niet duidelijk welk postcodegebied het databoek heeft gebruikt voor het verzamelen van deze Informatie, maar naar alle waarschijnlijkheid gaat het om postcodes In de wijken Wielwijk en Crabbehof, Uit de factsheet "Dordtse jeugd in cijfers" wordt duidelijk dat In 2008 ruim kinderen (0 t/m 17 jaar) opgroeiden in een bijstandsgezin in Dordrecht (zie bijlage 1). Thema: Kinderen in armoede De Indicator is het percentage kinderen 0 t/m 17 jarigen dat in een uitkeringsgezin leeft ten opzichte van alle kinderen 0 t/m 17 jaar die In een gemeente wonen. Uiteraard zit er een verband tussen de Indicator kinderen in achterstandswijken en uitkeringsgezinnen omdat bij de eerste ook een van de indicatoren de werkloosheid in de wijk Is, In dit cijfer zit de gemeente Dordrecht onder het gemiddelde in de provincie Zuid-Holland (Dordrecht 6,99%, ZH 7,13%). Thema: Kindermishandeling In het databoek staat dat het hier gaat om het aantal mishandelde kinderen dat jaarlijks wordt gemeld bij het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) afgezet tegen het totale aantal 0 t/m 17 jarigen dat In een gemeente woont. Allereerst moet hier de opmerking worden gemaakt dat een melding niet automatisch betekent dat een kind ook daadwerkelijk wordt mishandeld. Wel kan worden gesteld dat de omgeving van een kind in ieder geval genoeg aanleiding ziet om een melding te doen bij het AMK. Uit de cijfers van Bureau Jeugdzorg over 2011 wordt duidelijk dat het aantal meldingen (1.111) fors hoger is dan het aantal onderzoeken dat in hetzelfde jaar wordt ingesteld (683). Hieruit blijkt dat er een grote meldingsbereidheid Is, maar dat bij een groot deel van de meldingen het AMK onvoldoende reden ziet om ook daadwerkelijk een onderzoek te starten. Daarnaast is op het niveau van de Drechtsteden contact gezocht met andere gemeenten om na te gaan waarom de cijfers tussen vergelijkbare steden ten aanzien van het aantal AMK-meldingen zo verschillen. Hieruit kwamen twee zaken naar voren: - De politie in Zuid-Holland Zuid is consequent In het doormelden van hulselijk geweld. Nu deze doormeldingen ook In andere regio's steeds meer worden gedaan door de politie gaan ook daar de cijfers omhoog, - In andere regio's worden zaken in veel gevallen vanuit de l ê lijn opgepakt zonder dat het AMK wordt ingeschakeld, Alleen wanneer ouders niet willen meewerken wordt door de l e lijn het AMK ingezet. Pagina 4/9

5 Thema: Onderwijs Voor dit thema staan twee indicatoren in het databoek "Kinderen In tel 2012". De eerste gaat over het percentage 4= t/m 12 jarige leerlingen in het primair onderwijs met een leerlinggewicht hoger dan 0, De gegevens over de leerlinggewlchten staan opgenomen in de "Onderwijsmonitor Dordrecht 2011" (zie bijlage 4), De leerlinggewichten worden bepaald op basis van het opleidingsniveau van de ouders. Uit de onderwijsmonitor van 2011 wordt duidelijk dat het aantal leerlingen met een leerlinggewicht in Dordrecht daalt, maar nog wel boven het landelijk gemiddelde ligt. De gemeente Dordrecht zet haar middelen van de voor- en vroegschoolse educatie in om alle kinderen een zo goed mogelijke start te geven in het primair onderwijs. Figuur 1 Gewlchtenleerlingen In Dordrecht, de regio en Nederland 2500 i Zb u /o % - 15% - 10% - 5% - 0% - ' '? I 1 i i Dordrecht m regio Nederland Bron: Onderwijsmonitor 2011 De tweede indicator In het databoek is het aantal voortijdig schoolverlaters als percentage van het totaal aantal leerlingen van het voortgezet en het middelbaar beroepsonderwijs. Een voortijdig schoolverlater is een jongere die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat, Een startkwalificatie is minimaal een HAVOdiploma, VWO-diploma of een MBO-diploma op 2-niveau, We investeren zowel gemeentelijke als Rijksmiddelen (voor de regio Zuid-Holland Zuid) om het percentage voortijdig schoolverlaters voor de gemeente Dordrecht en de regio zo laag mogelijk te krijgen, In augustus 2012 is het nieuwe convenant voortijdig schoolverlaten met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen getekend en zijn afspraken gemaakt voor de inzet de komende periode om het aantal VSV'ers verder te laten afnemen. In Dordrecht laten de laatste cijfers (die nog niet in dit databoek staan) een lichte daling van VSV zien in het schooljaar 2010/2011. Pagina 5/9

6 Totaal aantal onderwijsdeelnemers en aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters Dordrecht 2005/ / / / /11 ambitie 11/12 Totaal 9,644 9, ,589 9,570 vsv'ers Ambitie Bron: V3V-Verkenner In de monitor "Jongeren in beeld 2011, Dordrecht" wordt duidelijk dat van de jongeren tussen de 18 en 22 jaar die niet naar school gaan 92% een diploma heeft (zie bijlage 4). Dit betekent dat 8% sowieso geen startkwalificatie heeft en van deze 92% hebben 68% een startkwalificatie en 32% niet. Uiteraard kunnen dit ook jongeren zijn die werken zonder startkwalificatie, Uit de cijfers van de ontwikkeling van de werkloosheid in de Drechtsteden wordt echter duidelijk dat het hebben van een startkwalificatie bij veel werkgevers een voorwaarde is om In aanmerking te komen voor een baan. Dit is dan ook de reden dat de gemeente veel middelen Investeert om jongeren een startkwalificatie te laten halen. Thema: Openbare speelruimtes De indicator In het databoek gaat uit van het aantal O t/m 17 jarigen per hectare georganiseerde speelruimte. Het databoek heeft de gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het jaar 2008 gebruikt. Uit het databoek wordt duidelijk dat voor de gemeente Dordrecht wordt gerekend met 42 kinderen per hectare speelruimte. Wanneer we dit afzetten tegen de cijfers van de andere gemeenten dan heeft Dordrecht veel speelruimte voor kinderen beschikbaar. In de gemeente Dordrecht zijn de openbare speelruimtes opgedeeld in de volgende categorieën: - balspelterrein - basketbalterrein - combibalspelterrein - hangplek - skateterrein - speelstraat - speelterreln - trapveld - trimbaan In Dordrecht zijn 420 speelplekken. Een overzicht van de speelplekken en de locaties van deze plekken in Dordrecht kunt u vinden op de website van Dordrecht fwww.dordrecht.nl--> wonen,wijken en verkeer --> speelvoorzieningen). Thema: Tienermoeders In het databoek gaat het om het aantal moeders van jaar ten opzichte van de totale populatie van jarigen in een gemeente, In februari 2011 is op Drechtstedenniveau een onderzoek gedaan naar het aantal tienermoeders, de behoeften van deze groep en het zorgaanbod (zie bijlage 6). De cijfers uit het onderzoek van het OCD laten zien dat Dordrecht tussen gemiddeld 38 tienermoeders telt. De conclusie uit dit onderzoek was dat de meeste tienermoeders en jonge moeders de hulp krijgen die ze nodig hebben en dat maar een klein deel behoefte heeft aan professionele hulp, maar dat niet krijgt, Uit gesprekken met deze moeders komt naar voren dat dit vooral komt door onbekendheid met het bestaande zorgaanbod. Pagina 6/9

7 3.2 Conclusie vergelijking difers De eerste conclusie Is dat we op alle terreinen beschikken over eigen cijfers. De definitie van de gemeentelijke informatie wijkt echter in veel gevallen af van de definities van het databoek "Kinderen in Tel 2012". Daarnaast is het in enkele gevallen de vraag wat cijfers in het databoek nu concreet zeggen over het betreffende onderwerp. - De gezondheid van de jeugd in Dordrecht is niet inzichtelijk te maken met cijfers over kinder- en zuigelingensterfte, maar gaat om specifiekere indicatoren. - Cijfers over het aantal Indicaties dat Bureau Jeugdzorg In een jaar afgeeft geeft een beperkt beeld ten aanzien van het daadwerkelijk gebruik van jeugdzorg. - Cijfers over het aantal meldingen bij het AMK zijn niet gelijk aan het aantal mishandelde kinderen. Ook zijn de cijfers uit het databoek vaak ouder en minder specifiek dan de cijfers die de gemeente tot haar beschikking heeft. De gemeente gebruikt de factsheet "Dordtse jeugd in cijfers' als factsheet om de algemene en meest belangrijke cijfers te verzamelen en de resultaten van het jeugdbeleid In beeld te hebben. 3.3 Sturing OP het gemeentelijk jeugdbeleid Het verzamelen van cijfers Is belangrijk, maar het is van nog groter belang om met de kennis die deze cijfers geven het beleid te kunnen (bij)sturen. Naast de Informatie over de beschikbare cijfers willen we u in deze RIB om die reden ook informeren over de sturing op het jeugdbeleid. Met behulp van figuur 2 (zie volgend) willen we de sturing op het jeugdbeleid en het gebruik van de beschikbare cijfers inzichtelijk maken. Visie Wat willen we veranderen? Impact \ c - Factsheet "Dordtse jeugd in cijfers Welke maatschappelijke resultaten willen we behalen? Outcome - Subsidievaststelling (maatschappelijke resultaten) - Gemeentelijke/landelijke r \ Welke sturingsinformatie hebben we hiervoor nodig? Output Subsidievaststelling (aantallen) Welke activiteiten / interventies letten we in? Activ t iten/intervénties Figuur 2: Sturing op jeugdbeleid Dordrecht Pagina 7/9 Hnrini brir» ^riirvc informali^

8 Visie; In de jeugdagenda hebben we bepaald wat onze algemene visie is voor het jeugdbeleid. "Met het ondersteunen van jeugdigen en gezinnen bij opgroeien en opvoeden, wordt bijgedragen aan een perspectief en kansen voor jeugdigen op participeren 1 in de maatschappij. Dit met als doel dat zij zich zodanig ontwikkelen en ontplooien dat zij in staat zijn naar eigen vermogen een bijdrage te leveren aan hun eigen welzijn en dat van anderen 2," Vanuit deze visie hebben we bepaald welke maatschappelijke resultaten we willen behalen en welke interventies hiervoor nodig zijn. Dit is de basis voor de programmakaart jeugd en de resultaten die hierin benoemd staan. - Impact Met de inzet van subsidie en de afspraken over de maatschappelijke resultaten/sturingsinformatie willen we nagaan of we vooruitgang boeken In het realiseren van onze visie. Om te kunnen zien of we vooruitgang boeken hebben we de factsheet "Dordtse jeugd In cijfers" laten maken. In deze factsheet hebben we de belangrijkste cijfers op het niveau van de outcome verzameld om te kunnen meten of we onze algemene visie realiseren met onze inzet. In deze factsheet worden periodiek actuele cijfers verwerkt. - Outcome De visie hebben we vertaald In maatschappelijke resultaten die wij nastreven met de inzet van onze interventies (bijvoorbeeld minder voortijdig schoolverlaters), We zijn op dit moment met de kernpartners bezig om de subsidiëring (naast de afspraken op output) meer te richten op de maatschappelijke resultaten die we willen behalen. In sommige gevallen Is het ingewikkeld om cijfers over deze maatschappelijke resultaten te verzamelen (hoe meet je bijvoorbeeld of de Inzet van zorg succesvol is geweest?) en geven wij de partners ondersteuning om deze cijfers te verzamelen. Naast de informatie van de partners verzamelen we ook vla de algemene (regionale/landelijke) rapportages cijfers op het niveau van outcome (zie lijst op pagina 1/2 met cijfers en onderzoeksgegevens). Output Naast de maatschappelijke resultaten maken we met de partners afspraken over de producten die geleverd moeten worden en hoeveel jongeren/kinderen en/of ouders bereikt moeten worden met de Inzet van dat specifieke product. In de subsidieverlening staan de prestatie-eisen die behaald moeten worden. Onderdeel van deze eisen zijn bijvoorbeeld de aantallen cliënten die geholpen moeten worden met de inzet van de subsidie» In het verzoek om subsidievaststelling geven de subsidie-ontvangers inzicht in deze sturingsinformatie. 1 door middel van onderwijs, werk of anders 2 jeugdagenda, pagina 8 Pagina 8/9 ffodr.l {)ri»*f r-riir.vf: infornsfjir.

9 - Activiteiten/ interventies Dit zijn de activiteiten/interventies die wij subsidiëren, De inzet van deze producten moet in eerst instantie bijdragen aan de realisatie van de visie en vertaald zijn in maatschappelijke resultaten (outcome). Met de decentralisatie van de jeugdzorg gaan we ook voor deze terreinen bepalen welke maatschappelijk resultaten en effecten behaald moeten worden en maken we hierover afspraken met deze partners. a, Inspraak en communicatie N.v.t b. Vervolgtraject besluitvorming N.v.t. 4. Wat mag het kosten? N.v.t. 5, Bij deze raadsinformatiebrief horen de volgende bijlagen: - Bijlage 1: Factsheet "Dordtse jeugd In cijfers" (OCD) - Bijlage 2: Factsheet Bureau Jeugdzorg, Dordrecht Bijlage 3: Factsheet UWV, Dordrecht juli Bijlage 4: Onderwijsmonitor Dordrecht Bijlage 5: Jongeren in beeld 2011 Dordrecht - Bijlage 6: Tienermoeders en jonge moeders in Zuid-Holland Zuid - Databoek "Kinderen in Tel 2012" te vinden op Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Het college van Burgemeester en Wethouders de secretaris de burgwineester M*M* van der Kraan Pagina 9/9