WINDPARK OOSTPOLDERDIJK Uitbreiding ten zuidoosten van het bestaande windpark in Eemshaven met drie turbines op de zeekering

Transcriptie

1 WINDPARK OOSTPOLDERDIJK Uitbreiding ten zuidoosten van het bestaande windpark in Eemshaven met drie turbines op de zeekering RWE Innogy Windpower Netherlands BV mei 2016 Waterveiligheid heeft hoogste prioriteit Innovatieve techniek door combinatie Nederlandse expertise op gebied van wind- en watermanagement Aandacht voor balans met de natuur Levert maatschappelijke vergoeding en werkgelegenheid op Windpark Oostpolderdijk is innovatief en kansrijk

2 Het project Windpark Oostpolderdijk is geen gewoon windproject, maar een concept waarin de kracht van de Nederlandse expertise en praktijkervaring op het gebied van watermanagement en windenergie gecombineerd worden. Windpark Oostpolderdijk Inleiding Wie is RWE? RWE is een internationaal energiebedrijf, actief in 19 landen, met bijna werknemers. In Nederland heeft RWE in de loop van 2016 ruim 300 MW aan windenergie in bedrijf. Ervaring Eemshaven RWE heeft dankzij haar voorgangers Essent, EDON en EGD een lange historie in windenergie in de provincie Groningen. In 2009 werd in Eemshaven alweer de vierde generatie windturbines gerealiseerd. Van de 91 windturbines die momenteel in en om Eemshaven staan, zijn 54 turbines in eigendom en beheer van RWE (Windpark Westereems). De Eemshaven is vanuit de historie dan ook één van de belangrijkste bronnen van Groene-Stroomproductie voor Essent/RWE. RWE doet onderzoek naar uitbreidingen in en nabij de Eemshaven en heeft de primaire keringen als kansrijke locatie geïdentificeerd. Technisch haalbaar Vanwege de locatie kent deze ontwikkeling ook specifieke aandachtspunten. In goede samenspraak met beleidsmedewerkers en Nederlandse expertbureaus zijn wij tot de conclusie gekomen dat windturbines in de Oostpolderdijk bij Eemshaven technisch gezien mogelijk zijn. Windturbines op primaire zeekeringen leveren veel voordelen op. Diverse ontwikkelingen maken de tijd rijp voor windturbines op primaire zeekeringen. Ontwikkelingen zoals de multifunctionele kering, de stijgende zeespiegel (en het daarbij behorende kostenaspect), een Green Deal voor 40% verduurzaming van waterkering beheerders in 2020 en toegenomen kennis en ervaring over waterkeringen. Voordelen Zeekeringen zijn windrijke locaties, wat leidt tot een hoge energieopbrengst. Effecten op omwonenden zijn beperkt vanwege de relatief grote afstand tot bebouwing. De jaarlijkse grondvergoeding voor de turbines draagt bij aan een betaalbare waterveiligheid. Door de stijgende zeespiegel en daarmee gemoeide hogere onderhoudskosten, is het van steeds groter belang om - na het waterveiligheidsbelang - ook te kijken naar het economisch potentieel van de beschikbare ruimte om de kosten voor de burgers zo laag mogelijk te houden. Werkgelegenheid in de regio: Producenten zullen zich (tijdelijk) in de regio vestigen en er zal zoveel als mogelijk met lokale bedrijven gewerkt worden. Innovatie en duurzaamheid Het is nog nooit eerder voorgekomen dat twee belangrijke onderdelen voor de vitale infrastructuur in Nederland gebundeld werden. Als de windturbines op de Oostpolderdijk gerealiseerd kunnen worden, zet dit de provincie Groningen wederom op de kaart als provincie die voorop loopt in innovatie en duurzaamheid. Zeekeringen zijn windrijke locaties en geven een hoge energieopbrengst 2 WINDPARK OOSTPOLDERDIJK 3

3 De Oostpolderdijk is opgenomen in het zoekgebied voor windenergie van de provincie Groningen. RWE onderzoekt de realisatie van drie windturbines van circa 3 MW binnen de kernzone van de primaire zeekering. Drie windturbines op de Oostpolderdijk Kennis als exportproduct In dit project komen enkele kennisen ervaringsgebieden bij elkaar waarin Nederland leidend is: wateren windmanagement. Bij het project worden zoveel mogelijk Nederlandse bedrijven betrokken waardoor deze kennis optimaal ingezet wordt en het project kan bijdragen aan de werkgelegenheid in Nederland. Ook internationaal is het innovatief. Op die manier kan kennis als exportproduct gebruikt worden (het combineren van windenergie en waterwerken). Onderzoek naar wind op waterkering Voor dit project heeft RWE de toezegging verkregen voor subsidie in het kader van de DEI (Demonstratie Energie-Innovatie). Met de ontwikkeling van dit project, wordt tevens kennis opgedaan om ook andere projecten op waterkeringen te ontwikkelen. De meerkosten voor dit project ten opzichte van een regulier windproject op land, worden gedeeltelijk vanuit deze regeling vergoed. Als tegenprestatie stelt RWE kennis vanuit het project ter beschikking om het landelijk verder uit te rollen. Waarom Windenergie? Nederland stapt over van fossiele brandstoffen naar schone energiebronnen om klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande zeespiegelstijging tegen te gaan. Windenergie - zowel op zee als op land - is daarbij naast zonne-energie, biomassa, aardwarmte en getijdenenergie, een onmisbare bron van energie. Windmolens produceren omgerekend per oppervlak aan landgebruik en per geïnvesteerde euro veel meer energie dan zonnepanelen of biomassa en vormt daarmee een belangrijke schakel in de transitie naar een duurzame (energie) wereld. Het projectgebied Oostpolderdijk 4 WINDPARK OOSTPOLDERDIJK 5

4 RWE is voornemens om drie windturbines op de Oostpolderdijk te bouwen Onderzoek Waterveiligheid en Externe veiligheid Onderzoek waterveiligheid De primaire taak van waterkeringbeheerders zoals Waterschap Noorderzijlvest, is de realisatie van waterveiligheid. Het Waterschap stelt dan ook als harde voorwaarde dat de waterkering niet mag falen door de installatie van de windturbine, het gebruik van de windturbine of de ontmanteling ervan. Het waterschap heeft het gerenommeerde Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW) om advies gevraagd over het aspect waterveiligheid. Dijken kunnen om verschillende redenen bezwijken, deze redenen noemen we faalmechanismen. ENW heeft aangegeven dat de extra kans op falen van de dijk als gevolg van de windturbine verwaarloosbaar klein moet zijn. Voor de Oostpolderdijk is door ARCADIS, Deltares en Fugro onderzoek uitgevoerd om te bepalen of het project gerealiseerd kan worden binnen deze voorwaarden van waterveiligheid. Hierbij is gekeken naar bovengrondse en ondergrondse calamiteiten/gebeurtenissen. In onderstaande tabel zijn de bovengrondse en ondergrondse gebeurtenissen opgenomen die van invloed kunnen zijn op de dijkveiligheid inclusief een korte toelichting. Invloed Bovengronds Gebeurtenis Bladbreuk Mastbreuk Toelichting blad gondel mast Het afbreken en weggeworpen worden van (een gedeelte van) een rotorblad Het omvallen van de mast (inclusief gondel en rotor) Damwand Voor de ondergrondse invloed geldt dat deze gecompenseerd moet worden om aan de eis van waterveiligheid te voldoen. Door het plaatsen van een damwand tussen de windturbine en de kruin van de dijk, bijvoorbeeld wordt voldaan aan de eis voor waterveiligheid. De damwand moet tevens aantoonbaar stabiel en sterk genoeg zijn om de belastingen door een aardbeving te kunnen weerstaan. Conclusie van het onderzoek is dat de turbines in de Oostpolderdijk gerealiseerd kunnen worden binnen de voorwaarde van waterveiligheid met als voorwaarde dat er een damwand wordt geplaatst tussen windturbine en de kruin van de dijk. Design & Construct Omdat de dijkversterking door het waterschap wordt aanbesteed volgens het principe Design & Construct - waardoor de aannemer de uiteindelijke wijze van versterken bepaalt - zal pas op basis van het uiteindelijk ontwerp van de dijk ook de uitwerking voor de plaatsing van de windturbines plaats kunnen vinden. Gondelval Het neerstorten van de gondel Vallen van kleine onderdelen Kleine onderdelen vallen van de turbine af Ondergronds Trilling Verweking Belasting door aanleg, onderhoud en demontage De windturbine beweegt door de kracht van de wind langzaam heen en weer. Trillingen leiden uiteindelijk oa tot verweking. Het zacht worden van de dijk Tijdens de realisatie van de turbines kunnen grote belastingen optreden die ondergronds doorwerken. Door het plaatsen van een damwand tussen de windturbine en de kruin van de dijk, kan voldaan worden aan de eis voor waterveiligheid. De gevolgen van een bovengrondse calamiteit voor de waterveiligheid hangen sterk af van de locatie waar het gefaalde object landt. De bijdrage die is berekend bedraagt maximaal 1% op basis van conservatieve aannames. Aan de eis voor waterveiligheid wordt daarmee voldaan. 6 WINDPARK OOSTPOLDERDIJK 7

5 De drie turbines op de Oostpolderdijk worden gebouwd naast het bestaande windpark Westereems. Dit bevindt zich als windproject op afstand van omwonenden, maar heeft in de Waddenzee en de aanwezigheid van (veel en vele soorten) vogels een buur die net zo veel aandacht verdient. RWE streeft ernaar als goede buur samen met de omgeving te overleggen hoe een goede balans gevonden kan worden. Welke impact hebben windturbines op vogels? Windpark is binnen natuurwetgeving haalbaar Vanaf 2012 hebben Bureau Waardenburg en Altenburg & Wymenga in opdracht van RWE uitvoerig onderzocht wat de te verwachten effecten zijn van een windpark op Oostpolderdijk op zowel trekvogels als lokale vogels. Daarvoor is het volgende onderzocht. het aantal aanvaringsslachtoffers; vlieggedrag van vogels op seizoenstrek; verdieping op aantallen, vlieggedrag en benutting van hoogwatervluchtplaatsen voor Natura 2000 soorten; mitigerende maatregelen. Sinds 2012 is er overleg geweest met Waddenvereniging en NMF Groningen, wat tot verdere input voor de onderzoeken heeft geleid. RWE heeft op basis van deze jarenlange onderzoeken, veldstudies en afstemming met natuur- en milieuorganisaties geconcludeerd dat een windpark op Oostpolderdijk binnen de kaders van natuurwetgeving haalbaar is. Hoeveel vogelslachtoffers vallen er? In de Eemshaven is vijf jaar lang onderzoek gedaan naar vogelslachtoffers bij 88 turbines. Gemiddeld vallen er bij de 88 bestaande turbines 2904 vogelslachtoffers per jaar. Gemiddeld zullen er 108 vogelslachtoffers per jaar gaan vallen vanwege de winturbines op Oostpolderdijk. Om dit in perspectief te plaatsen: Hoewel er vogelslachtoffers vallen vanwege windturbines in Nederland, is deze vogelsterfte slechts 1 a 2 % van het aantal vogels dat wordt gedood door wegverkeer. Ook hoogspanningskabels, industrie en katten maken veel meer slachtoffers dan windturbines. Als je windenergie vergelijkt met andere vormen van energieopwekking, zoals energie uit kolen of aardgas, is de vogelsterfte per kilowattuur elektriciteit vele malen lager. Zijn er maatregelen bespreekbaar om het aantal slachtoffers te reduceren? Het aantal slachtoffers onder zangvogels kan verder beperkt worden door de inzet van een vogelradarsysteem. RWE is bereid te onderzoeken of door dit systeem het aantal vogelslachtoffers verder kan worden teruggebracht. Helpt het als turbines achter de dijk in plaats van op de dijk geplaatst worden? Nee, vogels vliegen in een brede strook langs en over de dijk. Ook turbines die achter de dijk staan, zullen daarom tot slachtoffers leiden. Niet plaatsen van turbines op de zeewering hoeft daarmee niet te leiden tot minder slachtoffers, aangezien ook het achterland achter de dijken als zoekgebied voor windenergie is aangewezen. RWE heeft op basis van de jarenlange onderzoeken geconcludeerd dat 3 turbines op de Oostpolderdijk binnen de kaders van natuurwetgeving haalbaar is. 8 WINDPARK OOSTPOLDERDIJK 9

6 Dit project kan Groningen verder profileren als provincie die voorop loopt in innovatie en duurzaamheid. Voor meer informatie: Arjen Schultinga Martine van Gemert Mirjam Davidson 10