de centrale eindtoets 2017 informatie voor ouders Rapportage en schooladvies Uitleg van het leerlingrapport

Transcriptie

1 1 CENTRALE EINDTOETS 2017 de centrale! informatie voor ouders eindtoets 2017 Wat is de Centrale Eindtoets? De belangrijkste vragen Rapportage en schooladvies Uitleg van het leerlingrapport Voorbeeldopgaven Samen uitproberen Meer weten? Waar kunt u met uw vragen terecht? pagina 4 pagina 6 pagina 8 pagina 12 Centrale Eindtoets primair onderwijs

2 2 3 CENTRALE EINDTOETS CENTRALE PO 2015 EINDTOETS 2017 De Centrale Eindtoets Alle kinderen in groep 8 zijn verplicht om een eindtoets te maken. Welke eindtoets dat is, besluit de school. Op de school van uw kind is gekozen voor de Centrale Eindtoets van het College voor Toetsen en Examens (het CvTE), zie ook pagina 10. In deze krant leest u wat de Centrale Eindtoets is en hoe u uw kind daarop kunt voorbereiden. Ook wordt uitgelegd hoe het leerlingrapport van uw kind eruit zal zien en wat dat rapport betekent. Op pagina 8 en 9 staan een aantal voorbeeldopgaven. Deze kunt u samen met uw kind maken, zodat u en uw kind een idee hebben hoe de toets eruit zal zien. Meer weten? Wilt u meer weten of verder lezen over de Centrale Eindtoets? Kijk dan op: > Voor leerlingen en ouders. Het onderdeel Doe het zelf is speciaal voor leerlingen, maar u kunt het natuurlijk ook samen met uw kind bekijken. Vragen? Heeft u vragen? Op pagina 12 leest u waar u met uw vragen terecht kunt.

3 De directeur Het gaat om kansen bieden De eindtoets basisschool is verplicht. In Leiden hebben alle basisscholen voor de Centrale Eindtoets gekozen, voor het derde jaar. De leerlingen maken de eindtoets om te kijken wat de opbrengsten van acht jaar onderwijs zijn. Vaak is de uitslag een bevestiging van ons schooladvies. Het definitieve schooladvies geven wij in januari, in een gesprek met de leerling, de ouders en de leerkracht, zodat leerlingen zich tijdig bij het vervolgonderwijs van hun keuze kunnen inschrijven. Daarbij kijken we naar het totale kind, we willen zo uitdagend mogelijk adviseren. Het gaat om kansen bieden, waar zit de potentie, waar mogelijke struikelblokken? Als de uitkomsten van de Centrale Eindtoets dat rechtvaardigen, kan het schooladvies naar boven worden bijgesteld. Dat is soms behoorlijk ingewikkeld. Gelukkig mogen we tegenwoordig weer een gemengd advies geven, zoals havo/vwo. Het schooladvies kan niet naar beneden worden bijgesteld. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld door faalangst onderpresteren. Dan is het advies van de school doorslaggevend. Ook al wil je het niet, er ligt toch een bepaalde druk op kinderen, ouders en leerkrachten. Daarom proberen we er hier op school een feestje van te maken. s Morgens de eindtoets en s middags leuke activiteiten. Henk Lardée, Directeur Lorentzschool Leiden Wat is de Centrale Eindtoets? De Centrale Eindtoets bestaat uit de verplichte onderdelen Nederlandse taal en rekenen. Wereldoriëntatie is niet verplicht, scholen kunnen daarvoor kiezen. De Centrale Eindtoets volgt op het schooladvies, dat vóór 1 maart wordt gegeven. Daarin staat welke soort school in het voortgezet onderwijs het beste bij uw kind past. Centrale Eindtoets is tweede advies Voor het schooladvies kijkt de school naar de ontwikkeling van uw kind tijdens de hele basisschoolperiode, naar de resultaten die uw kind heeft laten zien en naar de manier waarop uw kind leert. Het schooladvies is het advies waar het voortgezet onderwijs de toelating op baseert. De Centrale Eindtoets geeft een tweede, onafhankelijk advies. De score op de Centrale Eindtoets in combinatie met het schooladvies is een goede voorspeller voor schoolsucces. De Centrale Eindtoets is een momentopname na acht jaar basisonderwijs. Het is geen examen. Leerlingen kunnen niet slagen of zakken voor de toets. Heroverwegen Als uw kind de Centrale Eindtoets beter maakt dan de school op basis van het schooladvies verwacht, dan moet de school het advies heroverwegen, bij voorkeur in overleg met u en uw kind. Het is mogelijk dat het advies dan wordt aangepast. Als uw kind de eindtoets slechter maakt dan verwacht, wordt het schooladvies niet aangepast. Het is voor het voortgezet onderwijs niet toegestaan om op basis van de score op de eindtoets een kind wel of niet toe te laten. Hoe bereid ik mijn kind voor? De Centrale Eindtoets toetst wat uw kind in de afgelopen acht jaar heeft geleerd op het gebied van taal, rekenen en als de school ervoor kiest om dat ook te toetsen, wereldoriëntatie. Het is daarom niet nodig om speciaal voor deze toets te leren of extra te oefenen. Wel kunt u samen met uw kind een aantal voorbeeldopgaven maken, om te ontdekken wat voor soort vragen er in de toets voorkomen. Voorbeeldopgaven vindt u op pagina 8 en 9, en op de website (> Voor leerlingen en ouders > Doe het zelf). Wat kunt u doen? Overdrijf het belang van de toets niet. Het is een belangrijk moment, maar het type vervolgonderwijs hangt niet (alleen) af van het toetsresultaat. Zorg voor ontspanning en afleiding, zowel voor als tijdens de toetsperiode. Zorg ervoor dat uw kind in de toetsperiode genoeg slaapt en gezond eet en drinkt. Toon belangstelling. Laat uw kind vertellen over zijn of haar ervaringen met de toets. U kunt samen vieren dat uw kind z n best heeft gedaan. 4 5 CENTRALE EINDTOETS 2017 Hoe lang duurt de Centrale Eindtoets? Scholen kiezen voor de Centrale Eindtoets op papier of op de computer (digitaal). Afnamemoment De papieren Centrale Eindtoets wordt afgenomen op de ochtend van 18, 19 en 20 april. De digitale Centrale Eindtoets wordt afgenomen van 18 tot en met 21 april én van 1 tot en met 12 mei. Elke toetsdag begint met taal of rekenen. De vragen van de toets zijn geordend in taken. Tussen de taken zit steeds een pauze. Kiest de school ook voor wereldoriëntatie, dan wordt dat onderdeel afgenomen na de laatste taak taal of rekenen van die toetsdag. Inhalen Als uw kind de Centrale Eindtoets (gedeeltelijk) niet heeft kunnen maken, bijvoorbeeld omdat het ziek was, dan kan het de toets inhalen. Dat is digitaal mogelijk van 1 mei tot en met 2 juni. Wat voor vragen zitten er in de Centrale Eindtoets? De toets bestaat uit 135 vragen voor taal en 85 vragen voor rekenen. Voor wereldoriëntatie zijn er 90 vragen. Alle vragen zijn meerkeuzevragen. Uw kind moet steeds het best passende antwoord kiezen uit vier mogelijkheden. Er is altijd maar één antwoord goed. Bij taal gaan de vragen over lezen (begrijpend lezen, samenvatten, opzoeken), woordenschat, schrijven en taalverzorging (spelling, grammatica en interpunctie). Bij rekenen gaan de vragen over getallen (1 + 1, 3 x 5), verhoudingen (breuken en procenten), meten en meetkunde (oppervlakte) en verbanden (tabellen en grafieken). De opgaven over wereldoriëntatie gaan over aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. Het gaat zowel om dingen weten (kennis van feiten) als om dingen kunnen (kennis toepassen). Studievaardigheden Bij alle onderdelen komen vragen voor waarbij uw kind studievaardigheden moet gebruiken. Deze vaar dig heden, zoals tabellen lezen, informatie opzoeken en kaart lezen, zijn belangrijk in het voortgezet onderwijs. Betrouwbaar advies Iedere toetsdag start met een aantal makkelijke(re) vragen. Daarna worden makkelijke en moeilijke vragen afgewisseld. Door deze afwisseling kan het niveau van de leerling betrouwbaar worden vastgesteld. De leerling probeert meer en zal het minder snel opgeven, waardoor goed te meten is wat de leerling werkelijk kan. Op (> Voor leerlingen en ouders > Over de toets) vindt u een overzicht van het aantal vragen per onderdeel. Zo krijgt u een goed beeld van de opbouw van de Centrale Eindtoets. De leerkracht Maak het thuis niet te zwaar De Centrale Eindtoets is een objectieve toets. Het is goed dat die er is, de uitslag bevestigt bijna altijd wat je zelf vindt. En als dat een keer niet zo is, dan ga je bij jezelf te rade. Je overlegt met de interne begeleider, maar ook met de ouders en de leerling. Je wilt altijd een advies geven dat het beste is voor het kind. We houden contact met het voortgezet onderwijs om te weten hoe onze leerlingen het over het algemeen doen na de basisschool. Dat is heel nuttig. We oefenen in groep 8 met de stof voor de eindtoets en een week of twee voor de afnamedatum maken we eerdere toetsen, om de leerlingen te laten wennen aan de werkwijze. Wat wordt er van je gevraagd, hoe vul je het in, hoe pak je het aan? Dat is goed voor hun zelfvertrouwen. Ik vind het jammer dat er in de media zoveel aandacht is voor de eindtoets. Daardoor wordt het groter en belangrijker dan het is. Mijn advies aan ouders is dan ook: maak het thuis niet te zwaar. Michiel Abspoel Leerkracht groep 8 Lorentzschool Leiden

4 Het leerlingrapport: hoe werkt het? Vier weken nadat uw kind de Centrale Eindtoets heeft gemaakt, ontvangt u het leerlingrapport. Het rapport bevat: de standaardscore met daaraan gekoppeld het brugklastype dat het beste bij uw kind past de score per toetsonderdeel (taal, rekenen, wereldoriëntatie) de referentieniveaus Het advies voor best passend brugklastype wordt bepaald door de resultaten op de onderdelen taal en rekenen. Wereldoriëntatie telt niet mee voor het advies. Het leerlingrapport wordt opgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE verstrekt het rapport alleen aan u en aan de basisschool. Het CvTE geeft de gegevens van uw kind niet aan anderen. Twee niveaus Iedere leerling is uniek en het is voor iedere leerling waardevol om een betrouwbaar advies te krijgen. Daarom is de Centrale Eindtoets er in verschillende vormen: papier of digitaal, op twee niveaus en zijn er aangepaste versies voor leerlingen die speciale ondersteuning nodig hebben. Rapportage en schooladvies Leerlingrapport Centrale Eindtoets 2017 Feenstra, S (meisje) Leerlingnummer BSN Advies brugklastype vmbo gemengde en theoretische leerweg vmbo bl vmbo bl/kl vmbo kl vmbo gl-tl Resultaten Referentieniveaus School 13BC00 Basisschool Het Baken Schoutenstraat RS WIJK BIJ DUURSTEDE Nederland vmbo gl-tl/ havo Standaardscore 530 havo havo/vwo vwo Aantal opgaven Aantal goed Percentielscore Taal Rekenen Wereldoriëntatie Totaal Toelichting De Percentielscore is het percentage leerlingen dat landelijk gezien een even hoog of lager Aantal goed heeft behaald. Aantal opgaven OS Schaalscore OS Cesuur op OS Referentieniveau behaald Lezen 1F ja 2F nee Taalverzorging 1F nee 2F nee Rekenen 1F ja 1S ja De eindtoets B is voor kinderen van wie de leerkracht denkt dat ze goed passen op het vmbo GL-TL of op de havo of het vwo. De eindtoets N is voor kinderen van wie de leerkracht denkt dat ze het beste passen in het vmbo BL of KL. Voor wereldoriëntatie is er één niveau. Voor de uitslag van de toets (het rapport) en voor het school advies, maakt het niet Centrale Eindtoets primair onderwijs uit welke toets de leerling maakt. Alle toetsen geven een score op dezelfde schaal, waarbij eenzelfde advies kan worden gehaald. De leerling krijgt altijd een score tussen de 501 en de 550. Zie voor meer informatie: (> Voor leerlingen en ouders). B 6 7 CENTRALE EINDTOETS 2017 De ouder Kijk niet alleen naar scores Ik vind het belangrijk dat leerkrachten de sterktes en zwaktes van je kind goed kennen. Mijn dochter haat bijvoorbeeld tafels of topografie, daar steekt ze zo min mogelijk energie in. Maar als het nodig De Centrale Eindtoets geeft een betrouwbaar advies Standaardscore en advies Het resultaat op de Centrale Eindtoets is de standaardscore. De standaardscore is gebaseerd op het aantal goed beantwoorde vragen op de onderdelen taal en rekenen. Het totaal aantal goed wordt omgerekend naar een getal tussen de 501 en 550. Bij een standaardscore hoort een advies voor een type voortgezet onderwijs. Dit advies leest u in het leerlingrapport. Op (> Voor leerlingen en ouders > Het rapport) staat een overzicht van de standaardscores per brugklastype. Percentielen Het rapport geeft ook aan hoeveel procent van alle leerlingen die de Centrale Eindtoets hebben gemaakt hetzelfde aantal goed of een lager aantal goed heeft behaald. Dat wordt aangegeven De leerling Als ik mijn best doe, komt het wel goed De eindtoets lijkt me een beetje spannend, maar als ik mijn best doe, komt het wel goed. Ik had een goed rapport en heb er wel vertrouwen in. We oefenen in de klas de stof is weet ze het wel. De school moet wat mij betreft ook niet te voorzichtig adviseren. Ik zie een golfbeweging. Mijn vader zat zelf in het onderwijs. Toen hij les gaf was het advies van de meester leidend. Hij ging zelf bij alle ouders en kinderen langs. Tegenwoordig wordt er wel heel veel naar scores gekeken. Ik vind de huidige mix tussen het oordeel van de school die bij de eindtoets terugkomt, bijvoorbeeld spelling. Ik probeer rustig te blijven, de vragen goed te lezen en na te denken. Ik ga niet twijfelen. Als ik een antwoord heb gegeven, dan is het klaar. De school moet niet alleen op de uitslagen van de toetsen letten, maar ook op andere dingen. Soms heb je je dag niet en de objectieve uitslag van de eindtoets goed. Allebei zijn ze belangrijk. Thuis leggen we geen druk op de eindtoets. Het gaat er toch om wie je bent en wat je kan. Dat komt er het beste uit als je zo normaal mogelijk blijft doen. Marieke Baldee, Moeder van Nine, leerling groep 8 met percentielen. Een percentiel van 66 betekent dat 66% van alle leerlingen in vergelijking met de leerling evenveel vragen goed of minder vragen goed heeft beantwoord. Dan heeft dus 34% van de leerlingen méér vragen goed beantwoord. Referentieniveau Taal en rekenen zijn erg belangrijk voor schoolsucces in het voortgezet onderwijs en verder. De Centrale Eindtoets meet ook welk referentieniveau uw kind heeft bereikt (1F/1S/2F). De verwachting is dat de meeste leerlingen aan het einde van groep 8 het referentieniveau 1F beheersen. Bij het referentieniveau 1F beheerst de leerling taal en rekenen voldoende. Bij 1S of 2F zelfs nog beter. Het beheersen van 1F is niet een voorwaarde om toegelaten te worden tot het voortgezet onderwijs. Op het leerlingrapport staat aangegeven welk referentieniveau van taal en rekenen uw kind beheerst. Meer informatie over de referentieniveaus vindt u op: (> Voor leerlingen en ouders > Over de toets). Het en een andere keer juist wel. Wel jammer om straks niet meer op de basisschool te zitten. Hier ken je iedereen. Nine Wolkers Leerling groep 8 rapport

5 Voorbeeldopgaven Samen uitproberen Meer voorbeeldopgaven zien? Meer voorbeeldopgaven vindt u op > Voor leerlingen en ouders > Doe het zelf Taal Opgave 3 en opgave 4 horen Rekenen Wereldoriëntatie bij de tekst die hieronder staat. Lees eerst de tekst en maak Opgave 1 daarna de opgaven. Opgave 10 In welke zin zijn allebei de dikgedrukte woorden goed gespeld? A B C Mijn zus kampeerd juist in dat hard geregend heeft. Mijn zus kampeerd juist in dat hard geregent heeft. Mijn zus kampeert juist in dat hard geregend heeft. D Mijn zus kampeert juist in dat hard geregent heeft. Opgave 2 In welke zin is bakken de persoonsvorm? A Ik wil nog een taart voor mijn verjaardag gaan bakken. B De kok schept het eten in grote plastic bakken. C Pizza s bakken vind ik altijd erg leuk om te doen. D In de oven bakken de kinderen hun koekjes bruin. Dit ben ik: ILSE WIEGERS (10) In welke groep zit je? In groep 7 van basisschool Panorama in Groningen. Met wie woon je in huis? Met mijn ouders, mijn broer Jan-Willem (15) en mijn zus Maartje (17). Hoeveel zakgeld krijg je? 2 euro per week. Waar geef je dat aan uit? Ik doe het in een spaarpot. Veel dingen koop ik er niet van, geen speelgoed of snoep of zo. Eerst 1 een spelcomputer, maar die heb ik nu. Heb je hobby s? Ja, ik doe aan hockey en ik speel saxofoon. Tekenen vind ik ook leuk, maar dat doe ik de laatste tijd niet veel meer. Opgave 3 Wat past het best op plaats 1? A droomde ik van B duimde ik voor C spaarde ik voor D speelde ik op Opgave 4 Wat past het best op plaats 2? A belangrijkste voornemen B beste beslissing C grootste droom D mooiste ervaring Wat is je 2? Opgave 5 Om een keer mee te doen aan een talentenjacht op televisie. Ik kijk altijd naar dat soort programma s en dat lijkt me heel cool. Maar ja, of dat ooit lukt... wist je dat Bas de eerste prijs heeft gewonnen bij het jeugdtoernooi schaken het is wel knap van hem want hij zit nog niet zo lang bij de schaakclub Opgave 7 Welk leesteken moet er worden gezet achter schaken? A een punt (.) B een vraagteken (?) C een uitroepteken (!) D een dubbele punt (:) Opgave 6 Willeke maakt limonade met 1 deel siroop en 7 delen water. Ze maakt 2 glazen van elk 200 ml. Hoeveel ml water heeft ze nodig? A 14 ml B 50 ml C 175 ml D 350 ml De fabriek maakt elke dag potloden. De potloden gaan per gros (144 stuks) in dozen. Hoeveel van deze dozen kunnen per dag in totaal gevuld worden? A 202 B 211 C 301 D 2011 Opgave A B deel van 4 = Opgave 9 Hoe vaak vertrekt lijn 10 op zaterdag vanaf deze halte tussen 9.00 uur en uur? A 4 keer B 6 keer C 9 keer D 14 keer C 2 D 32 Stedengroei Tussen 1880 en 1920 groeide een aantal steden in Nederland veel sneller dan het landelijk gemiddelde. Zo nam de bevolking van Enschede, Eindhoven of Tilburg wel vijf tot zes keer in omvang toe. Tilburg bijvoorbeeld groeide in korte tijd van naar meer dan inwoners. Waarom trokken mensen van het platteland naar de stad? A In de steden waren bioscopen en restaurants. B In de steden was werk te vinden in de fabrieken. C Landbouwgif verontreinigde het water op het platteland. D Roversbenden maakten het platteland onveilig. Opgave 1 C Opgave 6 D Opgave 2 D Opgave 7 B Opgave 3 C Opgave 8 B Opgave 4 C Opgave 9 A Opgave 5 B Opgave 10 B Goede antwoorden

6 Wie maakt de Centrale Eindtoets? CENTRALE EINDTOETS 2017 Het CvTE werkt samen met leerkrachten en vakdeskundigen Alle leerlingen van groep 8 in het reguliere basisonderwijs zijn verplicht om een eindtoets te maken. De overheid stelt hiervoor aan scholen de Centrale Eindtoets beschikbaar. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Centrale Eindtoets. Deze wordt in samenwerking met Stichting Cito gemaakt. De Centrale Eindtoets neemt iedere leerling serieus Het CvTE zorgt ervoor dat iedere leerling de Centrale Eindtoets op een goede manier kan maken. Als bestaande (aangepaste) vormen niet geschikt zijn voor een leerling, denkt het team van de Centrale Eindtoets mee over specifieke oplossingen voor de leerling en school. Het CvTE is ook verantwoordelijk voor het opstellen van het leerlingrapport. Samenwerken Het CvTE werkt altijd samen met mensen die lesgeven in de schoolsoort waarvoor een bepaalde toets wordt gemaakt. Voor de Centrale Eindtoets zijn dat leerkrachten van groep 7 en 8 en mensen die verstand hebben van toetsen in het basisonderwijs (vakdeskundigen). De Centrale Eindtoets wordt in april afgenomen, zodat leerlingen tot dan kunnen leren en kunnen werken aan wat ze kunnen. De uitslag van de Centrale Eindtoets geeft zo een beeld van wat uw kind kan aan het einde van de basisschool. De manager Breng uw kind goed aan de start In mijn vorige baan ben ik op veel scholen geweest, en heb ik veel met leerlingen gewerkt. Nu ben ik verantwoordelijk voor de Centrale Eindtoets. Wat ik belangrijk vind, is dat ieder kind kan laten zien wat het kan. En daar trots op kan zijn. In die zin is de Centrale Eindtoets ook een middel om te kijken: waar sta ik nu? Hoe ver ben ik gekomen in acht jaar en hoe kan ik verder? Tegen ouders zou ik zeggen: Breng uw kind goed aan de start. Het ene kind moet een beetje aangemoedigd worden: zet m op, doe je best! Het andere kind heeft juist meer aan: doe rustig aan, maak je geen zorgen. Ouders kennen hun kind het beste. Tegen kinderen zou ik zeggen: Denk aan je toekomst, wat past bij jou? Wat heb je daarvoor nodig? Maar denk ook: mijn toekomst hangt niet af van de toets. Laat vooral zien wat je kan. Jacob Raap Manager Centrale Eindtoets De projectleider Doe alsof het een gewone schooldag is Waar ik voor zorg is dat er een goede, betrouwbare toets ligt. Ik vind namelijk dat ouders en kinderen erop moeten kunnen vertrouwen dat de toets hen kan laten zien wat het kind kan. Tegen leerlingen zou ik zeggen: doe op de toetsdag alsof het een gewone schooldag is. Dan ben je het meest jezelf. Maak de rekensommen en de taalvragen zoals je gewoon ook zou doen en doe je best. Laat zien wat je kan. Tegen ouders zou ik zeggen: Heb vertrouwen in uw kind en in het advies van de school. Leg geen druk op uw kind, zorg er vooral voor dat het uitgerust aan de toets kan beginnen. Dat is de beste voorbereiding! Margit van Aalst Projectleider Centrale Eindtoets Colofon Redactie College voor Toetsen en Examens Teksten interviews Marjo Stam Vormgeving en-publique.nl Fotografie Marijke Volkers Oplage Druk Xerox/OBT, Den Haag College voor Toetsen en Examens, Utrecht Maart 2017 Met dank aan de Lorentzschool in Leiden

7 12 Meer weten? Op de website vindt u in het onderdeel Voor leerlingen en ouders aanvullende informatie en extra voorbeeldopgaven. Op de pagina Doe het zelf kunt u samen met uw kind oefenen en filmpjes bekijken. Nog vragen? Heeft u andere vragen over de Centrale Eindtoets, dan kunt u het beste contact opnemen met de leerkracht van uw kind of met de directeur van de school. Komt u er met de leerkracht of de school niet uit, dan zijn er speciaal voor ouders verschillende mogelijkheden: Ouders & Onderwijs Ouders & Onderwijs is het informatiepunt voor ouders over onderwijs. Ook voor vragen en advies over de Centrale Eindtoets en de overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs. Zie ook: Leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften Speciaal voor ouders van een kind met leer- en/of gedragsstoornissen is er de landelijke vereniging voor ouders van kinderen met een leer- en/of gedragsstoornis. Zie ook: College voor Toetsen en Examens info@centraleeindtoetspo.nl