Moderatie-analyse met continue moderator (wijzigingen in rood) Cursus Bachelor Project 2 B&O College 5 Harry B.G. Ganzeboom

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Moderatie-analyse met continue moderator (wijzigingen in rood) Cursus Bachelor Project 2 B&O College 5 Harry B.G. Ganzeboom"

Transcriptie

1 Moderatie-analyse met continue moderator (wijzigingen in rood) Cursus Bachelor Project 2 B&O College 5 Harry B.G. Ganzeboom 1

2 AGENDA Responsiecollege a.s. vrijdag Nabespreking Practicum 4: moderatie met dichotome moderator. Moderatie met continue moderator 2

3 Responsiecollege Vrijdag is er responsiecollege. Responsie == antwoord op gestelde vragen. Stel deze vragen op het forum vòòr donderdag 19:59. Als er geen vragen zijn, gaat het college niet door. 3

4 Practicum 4: moderatie met dichotome moderator Bij een dichotome moderator is een moderatiemodel niets anders dan een significantie toets op het verschil in regressielijn (intercept, slope) tussen beide groepen. 4

5 Practicum 4: de stappen Stap 1: Female is 0/1 variant van Sex (1/2). Stap 2: Bereken de regressielijnen voor mannen en vrouwen afzonderlijk (via split file). Stap 3: Bereken moderatiemodel met multiplicatieve interactietermen. Stap 4: Interpreteer het model door voor Female achtereenvolgens 0 en 1 in te vullen. 5

6 Collineariteit? Moderatiemodellen hebben vaak torenhoge VIF waarden. In het practicumvoorbeeld vooral als AgeCat_Female in het model aanwezig is. Deze hoge VIF-waarden verdwijnen als sneeuw voor de zon als je het hoofdeffect centreert. Merk op dat centreren geen invloed heeft op de significantie van het interactie-effect. Eigenlijk bestaat het probleem van collineariteit niet bij moderatiemodellen. 6

7 Moderatiemodel Een moderatiemodel toetst hoe het effect van X1 afhangt van de waarden van X2: Y = B0 + B1*X1 + B2*X2 + B3*X1*X2 Als X2=0: Y = B0 + B1*X1 Als X2=1: Y = (B0+B2) + (B1+B3)*X1 X1 noem je de hoofdvariabele en X2 de moderator. Maar je kunt je het net zo goed omdraaien. B1 en B2 noem je de hoofdeffecten (main effects), en B3 het interactieeffect. Het SPSS-model heeft drie variabelen (met drie coefficienten), maar je moet erover blijven denken als twee variabelen (X1 en X2), en het interactie-effect vertelt je hoe de invloed van X1 afhangt van X2, en tegelijkertijd hoe de invloed van X2 afhangt van X1. 7

8 Dichotome moderator Als de moderator dichotoom is, en als 0/1 gecodeerd, is de relatie tussen de groepsgewijze regressies en het moderatiemodel zeer eenvoudig: B2 geeft aan hoe de intercept van groep X2=1 verschilt van de intercept van groep X2=0 B3 geeft aan hoe de slope van groep X2=1 verschilt van de slope van groep X2=0 8

9 Continue moderator Als de moderator meerdere (bv. oneindig veel waarden) aanneemt, blijft het moderatiemodel hetzelfde, maar is de interpretatie iets complexer. Het moderatiemodel impliceert nu NIET twee regressielijnen, maar een bundel regressie-lijnen. AgeCat neemt bv. vijf waarden aan, het moderatiemodel impliceert nu 5 regressielijnen (en eigenlijk ook alles ertussenin). 9

10 Moderatie met AgeCat (5 groepen) 10

11 Moderatie met Age (44 groepen) 11

12 Stappenplan Moderatie-analyse Stap 1: codeer je variabelen zo dat 0 binnen het bereik ligt en 1 een herkenbare eenheid vormt: Dichotomie: 0/1 Continu: 0..1 Continu: centreren Continu: standaardiseren Stap 2: vorm multiplicatieve interactieterm. Stap 3: Interpreteer het model vanuit de punten waarop de moderator de waarden 0 en 1 aanneemt. Hou altijd in de gaten dat het niet gaat om 3 variabelen, maar om 2 variabelen en hun combinatie. Maak een grafiek van de relaties bv. in ModGraph 12

13 Bewerking moderator 1: dichotomiseren Een (iets te) eenvoudige manier om een moderatiemodel gemakkelijk interpreteerbaar te maken is X2 te hercoderen tot twee klassen: Recode AGECAT ( =0)(50 60=1) into OUD. Op deze manier gaat echter informatie en onderscheidingsvermogen verloren. 13

14 Bewerking moderator 2: min op 0 stellen (en max op 1) Compute xagecat = AgeCat-21. Of: Compute xagecat = (Agecat- 21)/(60-21). In het laatste geval is 0 de jongste leeftijd (21 jarigen) en +1 de oudste leeftijd (60-jarigen) in de steekproef. 14

15 Bewerking moderator 3: centreren Compute cagecat = AgeCat-46. Centreren heeft als voordeel dat het hoofdeffect van X1 niet verandert tussen stapsgewijze modellen. 15

16 SPSS demonstratie. Freq AgeCat Educat. Compute Educat_AgeCat=Educat*Agecat. Regr /dep=pinc /enter=educat Agecat /enter=educat_agecat. Compute cagecat=agecat-46. Compute Educat_cAgeCat=Educat*cAgecat. Regr /dep=pinc /enter=educat cagecat /enter=educat_cagecat. 16

17 Bewerking moderator 4: standaardiseren Desc AgeCat /save. zagecat. Standaardiseren is een bijzondere vorm van centreren. Bij een Z-variabele staat 0 voor het gemiddele en 1 voor een standaarddeviatie. 17

18 ModGraph bij continue moderator Modgraph beeldt bij continue moderatie drie regressielijnen uit de bundel af: De regressielijn wanneer X2=gemiddelde. De regressielijn wanneer X2=gemiddelde + 1*SD De regressielijn wanneer X2=gemiddelde - 1*SD Als X2 normaal verdeeld zou zijn, betekent dit dat ModGraph de binnenste 68% van de bundel regressielijnen afbeeldt. 18

19 Practicum 5 Voortzetting van Practicum 4, maar met uitbreiding naar continue moderatoren. Zorg ervoor dat je je syntax 4 beschikbaar hebt en dat je ermee geoefend hebt. 19

College 6: Responsiecollege (wijzigingen in rood) Cursus Bachelor Project 2 B&O College 6 Harry B.G. Ganzeboom

College 6: Responsiecollege (wijzigingen in rood) Cursus Bachelor Project 2 B&O College 6 Harry B.G. Ganzeboom College 6: Responsiecollege (wijzigingen in rood) Cursus Bachelor Project 2 B&O College 6 Harry B.G. Ganzeboom AGENDA Omgang met SPSS (tijdens het tentamen). Gebruik van Excel. Factoranalyse en betrouwbaarheidsanalyse

Nadere informatie

Regressie-analyse. Cursus Bachelor Project 2 B&O College 2 Harry B.G. Ganzeboom. Regressie-model en mediatie-analyse 1

Regressie-analyse. Cursus Bachelor Project 2 B&O College 2 Harry B.G. Ganzeboom. Regressie-model en mediatie-analyse 1 Regressie-analyse Cursus Bachelor Project 2 B&O College 2 Harry B.G. Ganzeboom Regressie-model en mediatie-analyse 1 Agenda Lineaire regressie-model (herhaling) Enkelvoudig (simple) Meervoudig (multiple)

Nadere informatie

Analyse van confounders en mediatoren. Cursus Bachelor Project 2 B&O College 3 Harry B.G. Ganzeboom

Analyse van confounders en mediatoren. Cursus Bachelor Project 2 B&O College 3 Harry B.G. Ganzeboom Analyse van confounders en mediatoren Cursus Bachelor Project 2 B&O College 3 Harry B.G. Ganzeboom 1 AGENDA Nabespreking Practicum 2. Terug naar College 2: regressie met dummyvariabelen. Confounding en

Nadere informatie

10. Moderatie, mediatie en nog meer regressie

10. Moderatie, mediatie en nog meer regressie 10. Moderatie, mediatie en nog meer regressie Voordat je moderatie en mediatie analyses gaat uitvoeren in, kun je het best een extra dialog box installeren, PROCESS. Volg hiervoor de stappen op pagina

Nadere informatie

X covarieert ook met Y, indien de invloed van confounders Z constant wordt gehouden (no confounding).

X covarieert ook met Y, indien de invloed van confounders Z constant wordt gehouden (no confounding). CAUSALE ANALYSE Een handreiking Harry B.G. Ganzeboom (Deze versie: 2 maart 2015). Het belang van causaliteit Wetenschap is erop gericht om uit te vinden hoe de wereld werkt. In het onderzoek dienen daarom

Nadere informatie

Causale modellen: Confounding en mediatie. Harry Ganzeboom Kwantitatieve Methoden voor PMC-BCO College 2: 25 april 2016

Causale modellen: Confounding en mediatie. Harry Ganzeboom Kwantitatieve Methoden voor PMC-BCO College 2: 25 april 2016 Causale modellen: Confounding en mediatie Harry Ganzeboom Kwantitatieve Methoden voor PMC-BCO College 2: 25 april 2016 Correlatie en causatie Een standaard wijsheid in methodologie is dat correlatie (samenhang)

Nadere informatie

9. Lineaire Regressie en Correlatie

9. Lineaire Regressie en Correlatie 9. Lineaire Regressie en Correlatie Lineaire verbanden In dit hoofdstuk worden methoden gepresenteerd waarmee je kwantitatieve respons variabelen (afhankelijk) en verklarende variabelen (onafhankelijk)

Nadere informatie

11. Multipele Regressie en Correlatie

11. Multipele Regressie en Correlatie 11. Multipele Regressie en Correlatie Meervoudig regressie model Nu gaan we kijken naar een relatie tussen een responsvariabele en meerdere verklarende variabelen. Een bivariate regressielijn ziet er in

Nadere informatie

Valid N Missing N

Valid N Missing N Tabel 1: Frequentieverdelingen, gemiddelden en spreiding van opleidingen van respondenten en partners (naar geslacht) en vaders en moeders van de respondent. Respondenten Partners Ouders Mannen Vrouwen

Nadere informatie

** VOORBEELD VAN CAUSALE ANALYSE MET CONFOUNDER EN MEDIATOR **.. GET FILE='u:\)Research\ISSP-NL\ISSP \Data\issp_2013_2014_NL_def.sav'.

** VOORBEELD VAN CAUSALE ANALYSE MET CONFOUNDER EN MEDIATOR **.. GET FILE='u:\)Research\ISSP-NL\ISSP \Data\issp_2013_2014_NL_def.sav'. ** VOORBEELD VAN CAUSALE ANALYSE MET CONFOUNDER EN MEDIATOR **.. GET FILE=''. ** EERST MAKEN WE EEN OVERZICHT VAN DE DATA **. freq nl_rinc wrkhrs sex. Frequencies Statistics N Valid Missing NL_RINC Resp:

Nadere informatie

Meervoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Meervoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden Er is onderzoek gedaan naar rouw na het overlijden van een huisdier (contactpersoon: Karolijne van der Houwen (Klinische Psychologie)). Mensen konden op internet een vragenlijst invullen. Daarin werd gevraagd

Nadere informatie

20. Multilevel lineaire modellen

20. Multilevel lineaire modellen 20. Multilevel lineaire modellen Hiërarchische gegevens Veel fenomenen zijn ingebed in een bredere context. Variabelen kunnen dus ook hiërarchisch zijn, ingebed zijn in variabelen op hogere niveaus. Deze

Nadere informatie

Toegepaste data-analyse: oefensessie 2

Toegepaste data-analyse: oefensessie 2 Toegepaste data-analyse: oefensessie 2 Depressie 1. Beschrijf de clustering van de dataset en geef aan op welk niveau de verschillende variabelen behoren Je moet weten hoe de data geclusterd zijn om uit

Nadere informatie

SPSS. Statistiek : SPSS

SPSS. Statistiek : SPSS SPSS - hoofdstuk 1 : 1.4. fase 4 : verrichten van metingen en / of verzamelen van gegevens Gegevens gevonden bij een onderzoek worden systematisch weergegeven in een datamatrix bij SPSS De datamatrix Gebruik

Nadere informatie

Mediatie-analyse College 4+ Cursus PMC Statistiek Plus. Harry Ganzeboom 1 maart 2019

Mediatie-analyse College 4+ Cursus PMC Statistiek Plus. Harry Ganzeboom 1 maart 2019 Mediatie-analyse College 4+ Cursus PMC Statistiek Plus Harry Ganzeboom 1 maart 2019 Hoofdpunten Wat is mediatie? Wat is confounding? Waarschuwing: Mediatie is geen moderatie!! Multipele regressie: hoe

Nadere informatie

Verband tussen twee variabelen

Verband tussen twee variabelen Verband tussen twee variabelen Inleiding Dit practicum sluit aan op hoofdstuk I-3 van het statistiekboek en geeft uitleg over het maken van kruistabellen, het berekenen van de correlatiecoëfficiënt en

Nadere informatie

ELEMENTAIRE INLEIDING SPSS-SYNTAX

ELEMENTAIRE INLEIDING SPSS-SYNTAX ELEMENTAIRE INLEIDING SPSS-SYNTAX Ten behoeve van studenten Sociale Wetenschappen Vrije Universiteit Harry B.G. Ganzeboom Versie 5, 30 december 2014 Inhoud Verkeerde en goede gewoonten Waarom SPSS syntax

Nadere informatie

werkcollege 8 correlatie, regressie - D&P5: Summarizing Bivariate Data relatie tussen variabelen scattergram cursus Statistiek

werkcollege 8 correlatie, regressie - D&P5: Summarizing Bivariate Data relatie tussen variabelen scattergram cursus Statistiek cursus 23 mei 2012 werkcollege 8 correlatie, regressie - D&P5: Summarizing Bivariate Data relatie tussen variabelen onderzoek streeft naar inzicht in relatie tussen variabelen bv. tussen onafhankelijke

Nadere informatie

De interpretatie van interactieeffecten in regressiemodellen. Jan Pickery

De interpretatie van interactieeffecten in regressiemodellen. Jan Pickery De interpretatie van interactieeffecten in regressiemodellen Jan Pickery Samenstelling Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Studiedienst van de Vlaamse Regering Jan Pickery Verantwoordelijke uitgever

Nadere informatie

College 7. Regressie-analyse en Variantie verklaren. Inleiding M&T Hemmo Smit

College 7. Regressie-analyse en Variantie verklaren. Inleiding M&T Hemmo Smit College 7 Regressie-analyse en Variantie verklaren Inleiding M&T 2012 2013 Hemmo Smit Neem mee naar tentamen Geslepen potlood + gum Collegekaart (alternatief: rijbewijs, ID-kaart, paspoort) (Grafische)

Nadere informatie

SPSS 15.0 in praktische stappen voor AGW-bachelors Uitwerkingen Stap 7: Oefenen I

SPSS 15.0 in praktische stappen voor AGW-bachelors Uitwerkingen Stap 7: Oefenen I SPSS 15.0 in praktische stappen voor AGW-bachelors Uitwerkingen Stap 7: Oefenen I Hieronder volgen de SPSS uitvoer en de antwoorden van de opgaven van Stap 7: Oefenen I. Daarnaast wordt bij elke opgave

Nadere informatie

HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE

HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE 1 DOEL VAN REGRESSIE ANALYSE De relatie te bestuderen tussen een response variabele en een verzameling verklarende variabelen 1. LINEAIRE REGRESSIE Veronderstel dat gegevens

Nadere informatie

ELEMENTAIRE INLEIDING SPSS-SYNTAX

ELEMENTAIRE INLEIDING SPSS-SYNTAX ELEMENTAIRE INLEIDING SPSS-SYNTAX Ten behoeve van studenten Sociale Wetenschappen Vrije Universiteit Harry B.G. Ganzeboom Versie 4, 28 oktober 2013 Verkeerde gewoonten Goede gewoonten Eerst de datafile

Nadere informatie

Wat te doen met die lange variabele- labels in SPSS?

Wat te doen met die lange variabele- labels in SPSS? Wat te doen met die lange variabele- labels in SPSS? (Hulp bij Onderzoek, Groningen, versie 8 april 2014) mag zowel met als zonder streepjes Voorwoord In onze white papers behandelen we onderwerpen die

Nadere informatie

Tentamen Biostatistiek 1 voor BMT (2DM40) woensdag 2 november 2011, uur

Tentamen Biostatistiek 1 voor BMT (2DM40) woensdag 2 november 2011, uur Faculteit der Wiskunde en Informatica Tentamen Biostatistiek 1 voor BMT (2DM40) woensdag 2 november 2011, 9.00-12.00 uur Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine en van een onbeschreven

Nadere informatie

Bij factor ANOVA is er een tweede onafhankelijke variabele in de analyse bij gekomen. Er zijn drie soorten designs mogelijk:

Bij factor ANOVA is er een tweede onafhankelijke variabele in de analyse bij gekomen. Er zijn drie soorten designs mogelijk: 13. Factor ANOVA De theorie achter factor ANOVA (tussengroep) Bij factor ANOVA is er een tweede onafhankelijke variabele in de analyse bij gekomen. Er zijn drie soorten designs mogelijk: 1. Onafhankelijke

Nadere informatie

Oplossingen hoofdstuk Het milieubesef

Oplossingen hoofdstuk Het milieubesef Oplossingen hoofdstuk 3 1. Het milieubesef Eerst het hercoderen van item 3 en 5, via het commando Transform, Recode into different variables, nadien verschijnt het dialoogvenster Recode into Different

Nadere informatie

Toegepaste Statistiek, Dag 7 1

Toegepaste Statistiek, Dag 7 1 Toegepaste Statistiek, Dag 7 1 Statistiek: Afkomstig uit het Duits: De studie van politieke feiten en cijfers. Afgeleid uit het latijn: status, staat, toestand Belangrijkste associatie: beschrijvende statistiek

Nadere informatie

Oplossingen hoofdstuk XI

Oplossingen hoofdstuk XI Oplossingen hoofdstuk XI. Hierbij vind je de resultaten van het onderzoek naar de relatie tussen een leestest en een schoolrapport voor lezen. Deze gegevens hebben betrekking op een regressieanalyse bij

Nadere informatie

College 2 Enkelvoudige Lineaire Regressie

College 2 Enkelvoudige Lineaire Regressie College Enkelvoudige Lineaire Regressie - Leary: Hoofdstuk 7 tot p. 170 (Advanced Correlational Strategies) - MM&C: Hoofdstuk 10 (Inference for Regression) - Aanvullende tekst 3 Jolien Pas ECO 011-01 Correlatie:

Nadere informatie

Het samenstellen van een multipele indicator index. Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 2 28 februari 2011

Het samenstellen van een multipele indicator index. Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 2 28 februari 2011 Het samenstellen van een multipele indicator index Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 2 28 februari 2011 Indices voor attituden Attittuden (opvattingen) zijn complexe kenmerken Moeilijk te meten met

Nadere informatie

Fasen in het onderzoeksproces

Fasen in het onderzoeksproces Fasen in het onderzoeksproces Gegevensbestand Controleren gegevens Bewerken gegevens Analyseren gegevens Interpreteren resultaten Nieuwe vragen? ja Onderzoeksverslag 1 Bestand opmaken Variabelen definiëren:

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 2. Donderdag 13 September 2012

Statistiek voor A.I. College 2. Donderdag 13 September 2012 Statistiek voor A.I. College 2 Donderdag 13 September 2012 1 / 42 1 Beschrijvende statistiek 2 / 42 Extrapolatie 3 / 42 Verkiezingen 2012 4 / 42 Verkiezingen 2012 5 / 42 1 Beschrijvende statistiek Vandaag:

Nadere informatie

Kwantitatieve modellen. Harry B.G. Ganzeboom 18 april 2016 College 1: Meetkwaliteit

Kwantitatieve modellen. Harry B.G. Ganzeboom 18 april 2016 College 1: Meetkwaliteit Kwantitatieve modellen voor BCO PMC Harry B.G. Ganzeboom 18 april 2016 College 1: Meetkwaliteit Drie colleges Validiteits- en betrouwbaarheidsanalyse Causale analyse met confounding en mediatie Causale

Nadere informatie

1. Reductie van error variantie en dus verhogen van power op F-test

1. Reductie van error variantie en dus verhogen van power op F-test Werkboek 2013-2014 ANCOVA Covariantie analyse bestaat uit regressieanalyse en variantieanalyse. Er wordt een afhankelijke variabele (intervalniveau) voorspeld uit meerdere onafhankelijke variabelen. De

Nadere informatie

b) Het spreidingsdiagram ziet er als volgt uit (de getrokken lijn is de later uit te rekenen lineaire regressie-lijn): hoogte

b) Het spreidingsdiagram ziet er als volgt uit (de getrokken lijn is de later uit te rekenen lineaire regressie-lijn): hoogte Classroom Exercises GEO2-4208 Opgave 7.1 a) Regressie-analyse dicteert hier geen stricte regels voor. Wanneer we echter naar causaliteit kijken (wat wordt door wat bepaald), dan is het duidelijk dat hoogte

Nadere informatie

Voer de gegevens in in een tabel. Definieer de drie kolommen van de tabel en kies als kolomnamen groep, vooraf en achteraf.

Voer de gegevens in in een tabel. Definieer de drie kolommen van de tabel en kies als kolomnamen groep, vooraf en achteraf. Opdracht 10a ------------ t-procedures voor gekoppelde paren t-procedures voor twee onafhankelijke steekproeven samengestelde t-procedures voor twee onafhankelijke steekproeven Twee groepen van 10 leraren

Nadere informatie

Logistische regressie analyse: een handleiding Inge Sieben 1 Liesbeth Linssen

Logistische regressie analyse: een handleiding Inge Sieben 1 Liesbeth Linssen Logistische regressie analyse: een handleiding Inge Sieben 1 Liesbeth Linssen Inhoudsopgave: Wat is logistische regressie analyse Hoe stuur je logistische regressie analyse in SPSS aan Hoe interpreteer

Nadere informatie

Aanpassingen takenboek! Statistische toetsen. Deze persoon in een verdeling. Iedereen in een verdeling

Aanpassingen takenboek! Statistische toetsen. Deze persoon in een verdeling. Iedereen in een verdeling Kwantitatieve Data Analyse (KDA) Onderzoekspracticum Sessie 2 11 Aanpassingen takenboek! Check studienet om eventuele verbeteringen te downloaden! Huidige versie takenboek: 09 Gjalt-Jorn Peters gjp@ou.nl

Nadere informatie

Waar waren we? Onderzoekspracticum BCO ANALYSEPLAN. Soorten gegevens. Documentatie. Kwalitatieve gegevens. Coderen kwalitatieve gegevens

Waar waren we? Onderzoekspracticum BCO ANALYSEPLAN. Soorten gegevens. Documentatie. Kwalitatieve gegevens. Coderen kwalitatieve gegevens Waar waren we? BCO ANALYSEPLAN Harry Ganzeboom 14 april 2005 Probleemstelling, deelvragen, theorie Definities, conceptueel model Hypothesen Onderzoekzoeksopzet, operationalisatie Dataverzameling Data-analyse

Nadere informatie

statviewtoetsen 18/12/ Statview toets, 2K WE, 30 mei Fitness-campagne Dominantie bij muizen... 4

statviewtoetsen 18/12/ Statview toets, 2K WE, 30 mei Fitness-campagne Dominantie bij muizen... 4 statviewtoetsen 18/12/2000 Contents............................................................ 1 1 Statview toets, 2K WE, 30 mei 1995 2 1.1 Fitness-campagne................................................

Nadere informatie

Examen Statistische Modellen en Data-analyse. Derde Bachelor Wiskunde. 14 januari 2008

Examen Statistische Modellen en Data-analyse. Derde Bachelor Wiskunde. 14 januari 2008 Examen Statistische Modellen en Data-analyse Derde Bachelor Wiskunde 14 januari 2008 Vraag 1 1. Stel dat ɛ N 3 (0, σ 2 I 3 ) en dat Y 0 N(0, σ 2 0) onafhankelijk is van ɛ = (ɛ 1, ɛ 2, ɛ 3 ). Definieer

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag ,

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag , TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S95) op dinsdag 5-03-2005, 9.00-22.00 uur Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine

Nadere informatie

Statistiekcursus aan het Gymnasium

Statistiekcursus aan het Gymnasium Statistiekcursus aan het Gymnasium Hannes Stoppel Max-Planck-Gymnasium Gelsenkirchen Duitsland (Bewerking: L. Sialino en S. Biesheuvel) Niveau VWO-Leerlingen die de basis van de statistiek kennen. Kennis

Nadere informatie

Meten: algemene beginselen. Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 1 28 februari 2011

Meten: algemene beginselen. Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 1 28 februari 2011 Meten: algemene Harry B.G. Ganzeboom ADEK UvS College 1 28 februari 2011 OPZET College 1: Algemene College 2: Meting van attitudes (ISSP) College 3: Meting van achtergrondvariabelen via MTMM College 4:

Nadere informatie

Dit jaar gaan we MULTIVARIAAT TOETSEN. Bijvoorbeeld: We willen zien of de scores op taal en rekenen van kinderen afwijken in de populatie.

Dit jaar gaan we MULTIVARIAAT TOETSEN. Bijvoorbeeld: We willen zien of de scores op taal en rekenen van kinderen afwijken in de populatie. Toetsen van hypothesen Bijvoorbeeld: nagaan of het gemiddeld IQ bij een bepaalde steekproef groter/kleiner is als in de populatie. µ = 100 Normaalverdeling, waarbij we de score van de steekproef gaan vergelijken

Nadere informatie

Toegepaste data-analyse: sessie 3

Toegepaste data-analyse: sessie 3 Toegepaste data-analyse: sessie 3 Mixed Models II: Actor-partner model Corr (Yij, Yik) = σσ 2 kkkkkkkkkkkk σσ 2 kkkkkkkkkkkk+ σσ 2 rrrrrr Je kan deze data niet modelleren a.d.h.v. lineaire regressie. Er

Nadere informatie

Spreidingsdiagram, kleinste-kwadraten regressielijn, correlatiecoefficient

Spreidingsdiagram, kleinste-kwadraten regressielijn, correlatiecoefficient Opdracht 4a ----------- Spreidingsdiagram, kleinste-kwadraten regressielijn, correlatiecoefficient In 1738 werd in de haven van Stockholm voor een aantal landen voor elk land geregistreerd hoeveel schepen

Nadere informatie

Inhoud syntax opschonen BVH incidenten bestand.sps

Inhoud syntax opschonen BVH incidenten bestand.sps Syntaxen monitor In deze bijlage staan de syntaxen van de rendementsanalyse. Deze syntaxen geven de code weer waarmee in SPSS de gekoppelde gegevens kunnen worden geanalyseerd en de basisgrafieken kunnen

Nadere informatie

1 Basisbegrippen, W / O voor waar/onwaar

1 Basisbegrippen, W / O voor waar/onwaar Naam - Toetsende Statistiek Rijksuniversiteit Groningen Lente Docent: John Nerbonne Tentamen di. 22 juni om 14 uur tentamenhal Belangrijke instructies 1. Schrijf uw naam & studentnummer hierboven, schrijf

Nadere informatie

De bijbel der SPSS procedures

De bijbel der SPSS procedures De bijbel der SPSS procedures Onze SPSS die op de computer zijt Geheiligd zijn uw functies Uw regressies kome, Uw output geschiede op papier als op scherm. Geef ons heden onze dagelijkse anova en vergeef

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: Tijd: , BBL 420 Dit is geen open boek tentamen.

Tentamen Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: Tijd: , BBL 420 Dit is geen open boek tentamen. Tentamen Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: 19-12-2002 Tijd: 9.00-12.00, BBL 420 Dit is geen open boek tentamen. Algemene aanwijzingen 1. U mag ten hoogste één A4 met aantekeningen raadplegen.

Nadere informatie

Het gebruik van SPSS voor statistische analyses. Een beknopte handleiding.

Het gebruik van SPSS voor statistische analyses. Een beknopte handleiding. Het gebruik van SPSS voor statistische analyses. Een beknopte handleiding. SPSS is een alom gebruikt, gebruiksvriendelijk statistisch programma dat vele analysemogelijkheden kent. Voor HBO en universitaire

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op vrijdag , 9-12 uur.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op vrijdag , 9-12 uur. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S95) op vrijdag 29-04-2004, 9-2 uur. Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine

Nadere informatie

Hoofdstuk 10: Regressie

Hoofdstuk 10: Regressie Hoofdstuk 10: Regressie Inleiding In dit deel zal uitgelegd worden hoe we statistische berekeningen kunnen maken als sprake is van één kwantitatieve responsvariabele en één kwantitatieve verklarende variabele.

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen

Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen 8.1 Non-parametrische toetsen: deze toetsen zijn toetsen waarbij de aannamen van normaliteit en intervalniveau niet nodig zijn. De aannamen zijn

Nadere informatie

Hoofdstuk 19. Voorspellende analyse bij marktonderzoek

Hoofdstuk 19. Voorspellende analyse bij marktonderzoek Hoofdstuk 19 Voorspellende analyse bij marktonderzoek Voorspellen begrijpen Voorspelling: een uitspraak over wat er naar verwachting in de toekomst zal gebeuren op basis van ervaringen uit het verleden

Nadere informatie

HOGESCHOOL ROTTERDAM INSTITUUT CMI MEDIA & ONDERZOEK - SPSS CDMMEO01-3

HOGESCHOOL ROTTERDAM INSTITUUT CMI MEDIA & ONDERZOEK - SPSS CDMMEO01-3 HOGESCHOOL ROTTERDAM INSTITUUT CMI MEDIA & ONDERZOEK - SPSS CDMMEO01-3 Mw. E. van Hamersveld Opleiding Communicatie Rotterdam, februari 2012 0 sopgave 1.1 Algemene beschrijving 1.2 Doel van de cursus 1.3

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek 1 Doel Beheersen van elementaire statistische technieken Toepassen van deze technieken op aardwetenschappelijke data 2 1 Leerstof Boek: : Introductory Statistics, door

Nadere informatie

1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse.

1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Oefentoets 1 1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Conditie = experimenteel Conditie = controle Sekse = Vrouw 23 33 Sekse = Man 20 36 Van

Nadere informatie

Hoofdstuk 8: Multipele regressie Vragen

Hoofdstuk 8: Multipele regressie Vragen Hoofdstuk 8: Multipele regressie Vragen 1. Wat is het verschil tussen de pearson correlatie en de multipele correlatie R? 2. Voor twee modellen berekenen we de adjusted R2 : Model 1 heeft een adjusted

Nadere informatie

SPSS VOOR DUMMIES+ Werken met de NSE: enkele handige basisbeginselen. Gebaseerd op SPSS21.0 & Benchmarkbestand NSE 2014

SPSS VOOR DUMMIES+ Werken met de NSE: enkele handige basisbeginselen. Gebaseerd op SPSS21.0 & Benchmarkbestand NSE 2014 SPSS VOOR DUMMIES+ Werken met de NSE: enkele handige basisbeginselen Gebaseerd op SPSS21.0 & Benchmarkbestand NSE 2014 Huidig kennis- en ervaringsniveau?????? Beginners Gevorderden 2 Inhoud 1. Wat doe

Nadere informatie

Dummyvariabelen in meervoudige regressie

Dummyvariabelen in meervoudige regressie UNIVERSITEIT GENT Department of Sociology Korte Meer 3 9000 Gent Belgium Phone: +32(0)9 264.67.96 Fax: +32(0)9 264.69.75 Email: socio@ugent.be Dummyvariabelen in meervoudige regressie Een inleiding voor

Nadere informatie

Theorie en Empirisch Onderzoek [TEO] Werkcollege 1.3: Cultuurparticipatie Harry Ganzeboom 2016/02/04

Theorie en Empirisch Onderzoek [TEO] Werkcollege 1.3: Cultuurparticipatie Harry Ganzeboom 2016/02/04 Theorie en Empirisch Onderzoek [TEO] Werkcollege 1.3: Cultuurparticipatie Harry Ganzeboom 2016/02/04 Bespreekpunten Twee theorieën Cognitieve vaardigheid Statusmotivatie Highbrow lowbrow Complexiteit /

Nadere informatie

Experimenteel en Correlationeel Onderzoek (ECO)

Experimenteel en Correlationeel Onderzoek (ECO) Experimenteel en Correlationeel Onderzoek (ECO) In veel onderzoek is het ultieme doel: Het vaststellen van oorzaak-gevolg (causale) relaties Rode draad ECO: Met behulp van onderzoek zo goed mogelijk uitspraken

Nadere informatie

Experimenteel en Correlationeel Onderzoek

Experimenteel en Correlationeel Onderzoek Experimenteel en Correlationeel Onderzoek In veel onderzoek is het doel: Het vaststellen van oorzaak-gevolg (causale) relaties Criteria voor causaliteit 1. Samenhang (correlatie, covariantie) 2. Opeenvolging

Nadere informatie

Selected Quantitative Methods Lecture 3 (Binomial) Logistic Regression

Selected Quantitative Methods Lecture 3 (Binomial) Logistic Regression Selected Quantitative Lecture 3 (Binomial) Logistic Regression Harry B.G. Ganzeboom VU-FSW Master Social Research September 14-16 2011 SQM 3: Binomial Logistic 1 Wanneer gebruik je logistische regressie?

Nadere informatie

Wiskunde D Online uitwerking 4 VWO blok 5 les 3

Wiskunde D Online uitwerking 4 VWO blok 5 les 3 Paragraaf 10 De standaard normale tabel Opgave 1 a Er geldt 20,1 16,6 = 3,5 C. Dit best wel een fors verschil, maar hoeft niet direct heel erg uitzonderlijk te zijn. b Er geldt 167 150 = 17. Dat valt buiten

Nadere informatie

Berekenen en gebruik van Cohen s d Cohen s d is een veelgebruikte manier om de effectgrootte te berekenen en wordt

Berekenen en gebruik van Cohen s d Cohen s d is een veelgebruikte manier om de effectgrootte te berekenen en wordt A. Effect & het onderscheidingsvermogen Effectgrootte (ES) De effectgrootte (effect size) vertelt ons iets over hoe relevant de relatie tussen twee variabelen is in de praktijk. Er zijn twee soorten effectgrootten:

Nadere informatie

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden Er is onderzoek gedaan naar rouw na het overlijden van een huisdier (contactpersoon: Karolijne van der Houwen (Klinische Psychologie)). Mensen konden op internet een vragenlijst invullen. Daarin werd gevraagd

Nadere informatie

Logistic regression: binomial (+multinomial, ordered, conditional)

Logistic regression: binomial (+multinomial, ordered, conditional) Logistic regression: binomial (+multinomial, ordered, conditional) Harry Ganzeboom March 12 2009 RESMA Course Data Analysis & Report #6 OLS assumptions Dependent variable is a score: Continuous Unbounded

Nadere informatie

Statistiek II. Sessie 4. Feedback Deel 4

Statistiek II. Sessie 4. Feedback Deel 4 Statistiek II Sessie 4 Feedback Deel 4 VPPK Universiteit Gent 2017-2018 Feedback Oefensessie 4 We hebben besloten de bekomen grafieken in R niet in het document in te voegen, dit omdat het document met

Nadere informatie

Opgave 1: (zowel 2DM40 als 2S390)

Opgave 1: (zowel 2DM40 als 2S390) TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Biostatistiek voor BMT (DM4 en S39) op donderdag, 4.-7. uur Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek 1 Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen»

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2012-2013

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2012-2013 Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2012-2013 I Inhoudsopgave Premasterprogramma Bestuurskunde 1 Vak: Beleid en

Nadere informatie

Statistiek II. Sessie 3. Verzamelde vragen en feedback Deel 3

Statistiek II. Sessie 3. Verzamelde vragen en feedback Deel 3 Statistiek II Sessie 3 Verzamelde vragen en feedback Deel 3 VPPK Universiteit Gent 2017-2018 Feedback Oefensessie 3 1 Statismex en bloeddruk 1. Afhankelijke variabele: Bloeddruk (van ratio-niveau) Onafhankelijke

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Help! Statistiek! Wat is een lineaire relatie? De rechte-lijn-vergelijking: Y = a + b X. Relatie tussen gewicht en lengte

Wat gaan we doen? Help! Statistiek! Wat is een lineaire relatie? De rechte-lijn-vergelijking: Y = a + b X. Relatie tussen gewicht en lengte Help! Statistiek! Wat gaan we doen? Doel: Informeren over statistiek in klinisch onderzoek. Tijd: Doorlopende serie laagdrempelige lezingen, voor iedereen vrij toegankelijk. Derde woensdag in de maand,

Nadere informatie

Onderzoek. B-cluster BBB-OND2B.2

Onderzoek. B-cluster BBB-OND2B.2 Onderzoek B-cluster BBB-OND2B.2 Succes met leren Leuk dat je onze bundels hebt gedownload. Met deze bundels hopen we dat het leren een stuk makkelijker wordt. We proberen de beste samenvattingen voor jou

Nadere informatie

LES 2: Data-cleaning en -transformatie 1. Frequentietabel

LES 2: Data-cleaning en -transformatie 1. Frequentietabel Methoden SPSS hoe en waarom LES 1: Introductie SPSS 1. Basiskennis SPSS Eerst 3 stappen uitvoeren in de databank: 1. Definitie van variabelen = variabelen invoegen en values definiëren = missing values

Nadere informatie

Hoofdstuk 5. Dobbelen, echt en virtueel. > Maak in SPSS een nieuwe data-verzameling (File > New > Data). We gaan hier de

Hoofdstuk 5. Dobbelen, echt en virtueel. > Maak in SPSS een nieuwe data-verzameling (File > New > Data). We gaan hier de Hoofdstuk 5 Dobbelen, echt en virtueel 5.1 dobbelen In dit hoofdstukje gaan we de variabiliteit in een steekproef onderzoeken. Daarbij maken we gebruik van een beproefd stochastisch proces, nl het gooien

Nadere informatie

EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 30 januari 2009

EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I. 30 januari 2009 EIND TOETS TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK I 30 januari 2009 - Dit tentamen bestaat uit vier opgaven onderverdeeld in totaal 2 subvragen. - Geef bij het beantwoorden van de vragen een zo volledig mogelijk antwoord.

Nadere informatie

1. Introductie tot SPSS

1. Introductie tot SPSS 1. Introductie tot SPSS Wat is SPSS? SPSS is een statistisch computerprogramma dat door wetenschappers wordt gebruikt om gegevens te verzamelen, analyseren en te bewerken. Het wordt voornamelijk gebruikt

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. De analyses. 2.1 Afspraken over kinderopvang versus m/v-verdeling

1. Inleiding. 2. De analyses. 2.1 Afspraken over kinderopvang versus m/v-verdeling Bijlage II Aanvullende analyses 1 Inleiding In aanvulling op de kwantitatieve informatie over de diverse arbeid-en-zorg thema s, is een aantal analyses verricht Aan deze analyses lagen de volgende onderzoeksvragen

Nadere informatie

Bijlage Figuren en formules voor de stof van Professionele Ontwikkeling en Wetenschap, 13-14

Bijlage Figuren en formules voor de stof van Professionele Ontwikkeling en Wetenschap, 13-14 Bijlage Figuren en formules voor de stof van Professionele Ontwikkeling en Wetenschap, 1314 Bijlage Figuren en formules voor de stof van Professionele Ontwikkeling en Wetenschap, 1314 Figuren en formules

Nadere informatie

DATA-ANALYSE I OEFENINGEN ACADEMIEJAAR 2000 2001. Feedback Praktische Proef

DATA-ANALYSE I OEFENINGEN ACADEMIEJAAR 2000 2001. Feedback Praktische Proef DATA-ANALYSE I OEFENINGEN ACADEMIEJAAR 2000 2001 Feedback Praktische Proef 1 Vooraf Het is onbegonnen werk om voor elke versie van de praktische proef een volledig uitgeschreven rapport te presenteren.

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 9 Dinsdag 18 Oktober 1 / 1 2 Statistiek Vandaag: Centrale Limietstelling Correlatie Regressie 2 / 1 Centrale Limietstelling 3 / 1 Centrale Limietstelling St. (Centrale

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek voor T (2S070) op vrijdag 8 oktober 1999, uur De u

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek voor T (2S070) op vrijdag 8 oktober 1999, uur De u TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek voor T (2S070) op vrijdag 8 oktober 1999, 14.00-17.00 uur De uitwerkingen van de opgaven dienen duidelijk geformuleerd

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamenopgaven Statistiek (2DD71) op xx-xx-xxxx, xx.00-xx.00 uur.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamenopgaven Statistiek (2DD71) op xx-xx-xxxx, xx.00-xx.00 uur. VOORAF: Hieronder staat een aantal opgaven over de stof. Veel meer dan op het tentamen zelf gevraagd zullen worden. Op het tentamen zullen in totaal 20 onderdelen gevraagd worden. TECHNISCHE UNIVERSITEIT

Nadere informatie

Meervoudige lineaire regressie

Meervoudige lineaire regressie Meervoudige lineaire regressie Inleiding In dit hoofdstuk dat aansluit op hoofdstuk II- (deel 2) wordt uitgelegd hoe een meervoudige regressieanalyse uitgevoerd kan worden met behulp van SPSS. Aan de hand

Nadere informatie

Formuleblad. Hoofdstuk 1: Gemiddelde berekenen: = x 1 + x 2 + x 3 + +x n / n Of: = 1/n Σ x i

Formuleblad. Hoofdstuk 1: Gemiddelde berekenen: = x 1 + x 2 + x 3 + +x n / n Of: = 1/n Σ x i Formuleblad Hoofdstuk 1: Gemiddelde berekenen: = x 1 + x 2 + x 3 + +x n / n Of: = 1/n Σ x i Plaats van de median berekenen: Oneven aantal observaties: (n+1)/2 Even aantal observaties: gemiddelde van de

Nadere informatie

ANOVA in SPSS. Hugo Quené. opleiding Taalwetenschap Universiteit Utrecht Trans 10, 3512 JK Utrecht 12 maart 2003

ANOVA in SPSS. Hugo Quené. opleiding Taalwetenschap Universiteit Utrecht Trans 10, 3512 JK Utrecht 12 maart 2003 ANOVA in SPSS Hugo Quené hugo.quene@let.uu.nl opleiding Taalwetenschap Universiteit Utrecht Trans 10, 3512 JK Utrecht 12 maart 2003 1 vooraf In dit voorbeeld gebruik ik fictieve gegevens, ontleend aan

Nadere informatie

Cursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek. Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015

Cursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek. Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015 Cursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015 Centrale tendentie Centrale tendentie wordt meestal afgemeten aan twee maten: Mediaan: de middelste waarneming, 50%

Nadere informatie

tul Moleculaire Levenswetenschappen Stroom 2.1 2005-2006 Statistisch modelleren Werkboek

tul Moleculaire Levenswetenschappen Stroom 2.1 2005-2006 Statistisch modelleren Werkboek tul Moleculaire Levenswetenschappen Stroom 2.1 2005-2006 Statistisch modelleren Werkboek Inhoudsopgave Rooster 2 Studiemateriaal 2 Werkvormen 2 Toetsing 3 Planningsgroep 3 Traject 4 1 Rooster Dag Datum

Nadere informatie

Deze menu-aansturingen zijn van toepassing op versies 14.0 en 15.0 van SPSS.

Deze menu-aansturingen zijn van toepassing op versies 14.0 en 15.0 van SPSS. Menu aansturing van SPSS voorbeeld in hoofdstuk 8 over schaalconstructie met Cronbach s α en principale componenten analyse van meningen over strafdoelen Hieronder wordt uitgelegd hoe alle analyses besproken

Nadere informatie

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH) Onderzoeksprogramma > Care and Prevention Janneke Nachtegaal, Sophia Kramer

Nadere informatie

Lang leve invnorm op de TI-83 grafische rekenmachine

Lang leve invnorm op de TI-83 grafische rekenmachine Bij de kansrekening op HAVO en VWO wordt ruimschoots aandacht besteed aan de normale verdeling. In de schoolboeken staan talrijke variaties, waarvan we de volgende beschouwen: Geef van een normaal verdeelde

Nadere informatie

Toets deel 2 Data-analyse en retrieval Vrijdag 1 Juli 2016:

Toets deel 2 Data-analyse en retrieval Vrijdag 1 Juli 2016: Toets deel 2 Data-analyse en retrieval Vrijdag 1 Juli 2016: 11.00-13.00 Algemene aanwijzingen 1. Het is toegestaan een aan beide zijden beschreven A4 met aantekeningen te raadplegen. 2. Het is toegestaan

Nadere informatie

Enkelvoudige lineaire regressie

Enkelvoudige lineaire regressie Enkelvoudige lineaire regressie Inleiding Dit hoofdstuk sluit aan op hoofdstuk I-9 van het statistiekboek. Er wordt hier steeds gesproken over het verband tussen één afhankelijke variabele Y en één onafhankelijke

Nadere informatie

Examen G0N34 Statistiek

Examen G0N34 Statistiek Naam: Richting: Examen G0N34 Statistiek 7 juni 2010 Enkele richtlijnen : Wie de vragen aanneemt en bekijkt, moet minstens 1 uur blijven zitten. Je mag gebruik maken van een rekenmachine, het formularium

Nadere informatie

College 7 Tweeweg Variantie-Analyse

College 7 Tweeweg Variantie-Analyse College 7 Tweeweg Variantie-Analyse - Leary: Hoofdstuk 12 (p. 255 t/m p. 262) - MM&C: Hoofdstuk 12 (p. 618 t/m p. 623 ), Hoofdstuk 13 - Aanvullende tekst 9, 10, 11 Jolien Pas ECO 2012-2013 Het Experiment

Nadere informatie