#vangaslos bestaande bouw 28 juni 2017
|
|
|
- Clara de Wilde
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 #vangaslos bestaande bouw 28 juni 2017
3 Kennis delen NIEUW: Merosch linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab
4 Inhoud 1. Wat zijn de trends en ontwikkelingen ten aanzien van (landelijk) beleid t.a.v. gasloos? 2. Wat zijn de mogelijkheden om bestaande gebouwen en woningen van gas los te maken? 3. Welke stappen moeten worden doorlopen om te komen tot een gasloos gebouw of zelfs een gasloze wijk? 4. Verschillende voorbeeldprojecten uit de bestaande bouw die gasloos zijn.
5 Uw vragen Den Haag kent veel vooroorlogse wijken met 3 soms 4-laagse woningen met karakteristieke architectuur en mooie details, steens muren, enkel glas vaak open portieken. Hoe pak je deze wijken aan? Wat betekent van gas los voor de afname van elektriciteit, meer zonnepanelen dan je dak kan hebben? Hoe kunnen we gasloos het best versnellen?
6 Programma Welkom intro Merosch Esther Wagensveld (dagvoorzitter Merosch) Kennismakingsronde deelnemers, eigen vragen toelichten Trends en ontwikkelingen #vangaslos bestaande bouw Menno Schokker (Merosch) Uitdagingen en aandachtspunten & visie Stedin #vangaslos Paul Zwetsloot (Stedin) Visie VEH #vangaslos - Theo Elfrink (Vereniging Eigen Huis) Pauze Toelichting aardwarmte en lokale warmtebronnen - Rob Kleinlugtenbelt (IF Technology) Rol van warmteoplsag en renovatieconcepten - Huub Keizers (TNO) Afsluiting Esther Wagensveld (dagvoorzitter) Einde / Borrel *Het is de bedoeling dat er tussendoor interactie is en ontstaat, dus voel je vrij om vragen te stellen.
7 Missie: Het moet en kan beter!
8 Medewerkers
9 Onze nieuwe huisvesting BREEAM min. Excellent GPR > 9
10 Beschermen wat kwetsbaar is
11 Prachtige projecten Renovatie Comenius Lyceum BREEAM Excellent Wisselspoor Energieneutrale school Haarlem Energieneutrale stadsdeelwerf Renovatie gymzaal 1955 Energieneutraal RijswijkBuiten Energieneutrale school Kapelle Circulair Buiksloterham A-dam Energieneutrale IKC Zeven Zeeën
12 Kennismakingsronde
13 Trends en ontwikkelingen #vangaslos Menno Schokker- Merosch
14 Inhoud 1. Context (beleid, energieprijzen, etc.) 2. Mogelijkheden bestaande bouw 3. Stappenplan gasloze wijken
15 Context
16 Beleidskader Nederlands Energieakkoord (2013): Gemiddeld 1,5% energiebesparing per jaar 14% duurzame energie in 2020 en 16% duurzame energie in 2023 Volledig energieneutrale gebouwde omgeving in 2050 Energieagenda (2016): Doelstelling 80 tot 95% CO2-reductie in 2050 Transitiepaden voor 4 functionaliteiten: 1. Kracht en Licht 2. Hoge temperatuurwarmte 3. Lage temperatuurwarmte 4. Vervoer Gebouwde omgeving: Energiebesparing en verminderen aardgasgebruik (geen nieuwe gasinfra en schrappen aansluitplicht gas) Belangrijkere rol gemeenten en netbeheerder
17 Energieprijsstijgingen
18 Beschikbaarheid gas Ontwikkeling gaswinning Groningen
19 Mogelijkheden bestaande bouw
20 Mogelijkheden bestaande bouw (1) Alternatieve warmtevoorzieningen: Elektrische warmtepompen (lucht, WKO of bodem) Aansluiting warmtenet (centraal of decentraal) Biomassaketel Directe elektrische verwarming (stralingspanelen, elek. vloerverwarming, etc.)
21 Mogelijkheden bestaande bouw (2) Keuze afhankelijk van: Kwaliteit bouwkundige schil Warmteafgiftesysteem (laagtemperatuur vs. hoogtemperatuur) Ventilatie (gebalanceerd vs. mechanisch) Locatie en omvang (hoogstedelijk vs. landelijk)
22 Voorbeeld (kantoor) Van.. Naar.. Kenmerken: - Slecht geïsoleerd - Dubbel glas met kunststof/stalen kozijnen - Natuurlijke ventilatie - HT-radiatoren - VR-ketel Kenmerken: - Na-isolatie gevel, dak en vloer - Vervanging ramen (drievoudig glas) - Gebalanceerde ventilatie - Laagtemperatuur verwarming (wand) - Individuele warmtepomp (bodem) - PV-panelen
23 Voorbeeld (galerijflats) Van.. Naar.. Kenmerken: - Slecht geïsoleerd - Dubbel glas met houten kozijnen - Natuurlijke ventilatie - Collectieve gasketels - Stijgleidingen - Individuele geisers Kenmerken: - Na-isolatie gevel en dak - HR++-glas met kunststof kozijnen - Mechanische ventilatie - (Toekomstige) aansluiting warmtenet - Ind. afleverset en nieuwe radiatoren
24 Voorbeeld (eengezinswoning) Kenmerken: - Na-isolatie gevel, dak en vloer en nieuwe ramen - Laagtemperatuur verwarming (vloer en convectoren) - Gebalanceerde ventilatie - Individuele warmtepomp (lucht of bodem) - Voor NOM: PV-panelen
25 Stappenplan gasloze wijken
26 Stappenplan Keuze tussen: In één keer vs. stapsgewijs In één keer: - Natuurlijk moment (mutatie of grootschalige renovatie) Stapsgewijs: - Aansluiten op MJOP
27 Stapsgewijs
28 Overwegingen Grootschalige uitfasering gas: Technisch goed mogelijk Bij utiliteitsgebouwen en corporatiewoningen relatief eenvoudig bij mutatie/renovatie of door aan te sluiten bij MJOP Maar hoe krijgen we de particulier woningeigenaren mee??? Verschillende pluimage geen uniforme aanpak mogelijk Wie betaalt het? Ruimtelijke inpassing Verschillende afschrijftermijnen
29 Bedankt voor de aandacht!
30 HIER KOMT DE TITEL Naam - datum WARMTE TRANSITIE VERDUURZAMING VAN DE GEBOUWDE OMGEVING Paul Zwetsloot 30
31 WARMTE TRANSITIE LIVE POLL VRAAG 1 Ik verwarm mijn huis op aardgas Ja Nee 31
32 WARMTE TRANSITIE LIVE POLL VRAAG 2 Ik kook op aardgas Ja Nee 32
33 WARMTE TRANSITIE LIVE POLL VRAAG 3 Ik ben actief bezig om mijn woning te verduurzamen Ja Nee 33
34 PJ KLIMAAT AKKOORD DOEL NEDERLAND ENERGIE VERBRUIK IN NEDERLAND Overig energieverbruik (fossiel & nucleair) Aardgas - Overig Hernieuwbaar! Aardgas - Gebouwde omgeving
35 35 80% GAS!
36 A B C D E F G
37 WARMTETRANSITIE IMPACT STEDIN Aansluitingen G 2016 Nu : / 398 maanden = per maand Stel : nog 75% te doen in Dan : / 240 maanden = per maand 37
38 ALL ELECTRIC
39 BIO / SYNTHETISCH GAS
40 COLLECTIEVE WARMTE
41 ER KOMT DUS NIET ÉÉN OPLOSSING! Per wijk wordt gezocht naar het beste duurzame alternatief FULL ELECTRIC ELECTRA + WARMTE ELECTRA + GR. GAS E E+W E+GG 41
42 2. HOE BETROUWBAAR ZIJN DE MODELLEN? 2015 : ALL ELECTRIC! 2016 : GEOTHERMIE! Rest warmte HR Groen Gas (HR + HWP) HWP WP All Electric (lucht/bodem WP) WKO Geothermie Warmte Collectieve (Geothermie, Bron CE Delft 42
43 WAT TE DOEN?????
44 OGSM VERDUURZAMING GEBOUWDE OMGEVING Visie 2020 Stedin is klaar voor een versnelde energietransitie in de gebouwde omgeving (Klaar: Onzekerheden van de transitie zijn gemitigeerd, rollen en aanpak zijn helder, interne processen zijn schaalbaar) Doelstelling 2017 Minimaal 3 wijken hebben het proces doorlopen om gezamenlijk met stakeholders tot een duurzamere warmtevoorziening te komen waarbij ervaring is opgedaan in samenwerking met diverse stakeholders, afweging van mogelijkheden, besluitvorming en betrekken van bewoners. Inzicht vertalen naar Organisatie Aanpak Leren door doen Inzicht Inzicht vertalen naar nieuwe producten en diensten (IF, Open Data, Toolkits, )
45 STEEDS MEER GEMEENTEN IN ACTIE Alkmaar Amersfoort Amstelveen Amsterdam Barendrecht Bodegraven-Reeuwijk De Bilt Delft Den Haag Dordrecht Eemnes Gouda Hellevoetsluis Lansingerland Leidschendam-Voorburg Maarssen Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Rotterdam Schiedam Soest Utrecht Voorne-Putten Vlaardingen Waddinxveen Westland Westvoorne Woerden Zoetermeer Zuidplas
46 Bouwfysica Bouwfysica: Natuurkundige elementen die met het bouwen verband houden. Energietransitie; van gas naar (duurzame) elektriciteit
47 Van Gas los; bekendheid 90% van onze leden kent het fenomeen van gas los 51% wil er mee aan de slag 21% wil er niet meer aan de slag
48 Van gas los drempels voor particulieren Te weinig kennis van alternatieven Bang voor comfortproblemen Bang voor hoge investeringen Besparingsgaranties? Overal van gas los???
49 Randvoorwaarden Visie vanuit de gemeente Aanwijzen van prioritaire wijken met Netbeheerder(s) Uitwerking beste alternatieven voor elke wijk in overleg met bewoners
50 Beoordelen alternatieven Aanbod heel divers; van alleen elektrische cv-ketel tot super goed isoleren. Verschillende woningen vragen een andere aanpak Voor- en nadelen van verschillende technieken bij verschillende woningen
51 Psychologie Rekening houden met behoefte particulier Inspelen op natuurlijk momenten Invloed van advies van lokale mensen Maatwerk (niet alleen technisch)
52 Pauze
53 #vangaslos Aardwarmte en duurzame bronnen IF Technology Rob Kleinlugtenbelt
54 Energietransitie: niet nieuw Hout Turf Kolen Stadsgas Stookolie Aardgas.
55 Transitie van gas los Bron: PBL
56 Duurzame bronnen + opslag Investering per systeem Omvang per systeem Bodemwarmtewisselaars Smart polder Warmte en koudeopslag Ondiepe geothermie Geothermie Ultra diepe geothermie
57 Bodemwarmtewisselaars Voordelen Individueel Gefaseerd Stil Aandachtspunten Impact/ruimte Regie bij grootschalig Voorbeeld Nautilis
58 Smart Polder Voordelen Synergie Waterkwaliteit Aandachtspunten Combi opslag Voorbeeld Hinthamerpoort
59 WKO Voordelen Warmte en/of koude Veel ervaring Aandachtspunten Inpassing locatie Onbalans? Voorbeeld Schoutenhoek
60 Ondiepe geothermie Voordelen Continu beschikbaar Op veel locaties Aandachtspunten ~1.000 woningen Warmtepomp Voorbeeld In ontwikkeling
61 Geothermie Voordelen Continu beschikbaar Directe verwarming Aandachtspunten >2.000 woningen Onzekerheid bodem Voorbeeld Pijnacker
62 Traais Energie Collectief Coöperatie bewoners 100% duurzaam Lokaal duurzaam Sociaal woningen Warmtenet Geothermie Windenergie Zonne-energie Energie uit water
63 Conclusies Oplossing voor elke schaalomvang Woningaanpassingen wenselijk, niet noodzakelijk Financieel haalbaar Warmtenet kleinschalig tot grootschalig Coöperatie mogelijk, ook voor grootschalige projecten Ook in combinatie met andere duurzame bronnen We doen het samen
64 Vragen?
65 Huub Keizers (TNO) Rol van warmteopslag en renovatieconepten
66 Bedankt voor merosch.nl merosch.nl/living-lab
#vangaslos bestaande bouw 26 juni 2017
#vangaslos bestaande bouw 26 juni 2017 Kennis delen NIEUW: Merosch Open Café @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud 1. Wat zijn de trends en ontwikkelingen
Warmtepomp voor (w)elke oplossing? Van idealistische oriëntatie naar realistische aanpak. Ronald Schilt
Warmtepomp voor (w)elke oplossing? Van idealistische oriëntatie naar realistische aanpak. Ronald Schilt Inhoud Voorstellen Warmtepomp in breder perspectief Valkuilen en uitdagingen Voorbeeldproject Missie:
Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem
Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem Warmte is belangrijker dan elektriciteit Het is afgelopen met aardgas! Bestaansrecht van warmtenetten collectieve warmtebronnen: Duurzamer en/of
Integrale duurzame gebiedsontwikkeling
Integrale duurzame gebiedsontwikkeling Merosch Kenniscafé 9 maart 2018 Uiteenlopende projecten Circulair Buiksloterham A dam Wisselspoor Utrecht Merwedekanaalzone Utrecht Circulair Hofstad Houten Leidsche
Duurzame woningverbetering
Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater
Merosch Open Source. Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten
Merosch Open Source Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten Vragen 1. Welke kennis/informatie moet u als schoolbestuur/gemeente hebben om een goede afweging tussen beschikbare concepten
All-electric woningconcept
All-electric woningconcept Kwalitatieve en kwantitatieve vergelijking tussen 3 energieconcepten Robbert van Rijswijk Merosch Inhoud 1. Voorstellen 2. Vergelijking energieconcepten 3. Uitwerking all-electric
Energietransitie Caldomus
Energietransitie Caldomus Werkwijze transitieplan Bottom-up aanpak Gebouw centraal Gebouw- en gebiedgebonden maatregelen Participatie Transparante werkwijze Uitnodiging tot participatie: actief of passief
s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?
s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar,
Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober
Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen
De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen
De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning
Energie besparen is verleidelijk
Energie besparen is verleidelijk Wie / wat is Energie Actief Soest (EAS)? 14 maart 2019 EAS en Groene Kerk - Emmakerk 1 Energie Actief Soest Ontstaan in 2011 / 2012 met Zonaanbidders Burgerinitiatief bestaat
Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen
Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Harry de Brauw, Marion van Amelrooij, Mirjam Pronk, Barry Meddeler, Maartje Feenstra Doel bijeenkomst Scenario s bepalen voor gasloze verwarming Benedenbuurt:
VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort
VAN GAS LOS Werkconferentie Warmtetransitie 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort Programma 08.45 09.15 Inloop 09.15 09.30 Welkomstwoord - Anika de Kruijf van De Nieuwe Stad -
Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl
Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens
Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen
Nieuwbouw is relatief eenvoudig aardgasvrij te realiseren. Er zijn grofweg twee alternatieven: - Verzwaard elektriciteitsnet met een lucht- of bodemwarmtepomp in de woning (all electric) - collectieve
Aardgasvrij en BENG gaat goed samen
Aardgasvrij en BENG gaat goed samen Harm Valk / Nieman Groep Luc Bakker / Nijhuis Bouw Workshop ZEN-Aardgasvrije nieuwbouw 29 maart 2018 BENG 1 Waarde van BENG Vraagbeperking BENG 1 Samenhang BENG 2 Hernieuwbare
BENG en NTA. Stand van zaken
BENG en NTA Stand van zaken Ir. Harm Valk Nieman Groep ZEN-Platformbijeenkomst 20 juni 2017 BENG, maar ook ZEN! Integraal benaderen comfort gebruik energie Werkgroep BENG Nieuwe projecten BENG vanaf het
Energiebesparing Gemeente Huizen
Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening Wethouder Johan Aalberts 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper,
Energietransitie. 13 april 2018
1 Welkom! Energietransitie 2 13 april 2018 3 2030 zonder Gronings aardgas 2040 of 2030 een klimaat neutrale stad. 2030 geen aardgas meer uit Groningen. Totaal 250.000 woningen, 30.000 bedrijfs- en nutspanden.
Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve
Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve 1 29 maart 2018 Deze presentatie Doel bijeenkomst: toelichten en dialoog Ambities gemeente Den Haag Waarom Mariahoeve als pilotwijk Wat willen we bereiken
HELENA Sustainable Innovations
6-2-2017 1 Van het gas af HELENA Sustainable Innovations Wat betekent dat? Ir. A.F.A. Verhaaren 6-2-2017 2 INLEIDING Gezien onder meer de energieagenda van de overheid, het programma Duurzaam en Groen
Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken?
Groen Links Zuid Holland, 11 oktober 2014 Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Lessons learned 20x Energieneutraal Samenwerking Gemeente Den Haag, gemeente Delft en Stadsgewest Haaglanden
De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst
De weg van de energietransitie d.d. 20-11-2018 - VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst M3E groep (Vestigingen Rotterdam, Breda, Amsterdam ) M3E Kostenmanagement M3E Brandveiligheid consultants M3E
Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft
Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige
De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad
De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad Delft, 9 maart 2018 Sander Fijn van Draat, Mark Jurjus, Hans Schneider Beheert het netwerk voor gas en stroom Inhoudsopgave
WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match
WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht 7. De juiste match De juiste match De juiste match tussen warmtebron en bouwfysische en installatietechnische aspecten
ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019
ENERGIECAFÉ Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 AGENDA Inleiding Presentatie Eline van den Ende (HVC) Aanvullende informatie Peter Verheggen (Gemeente Zoetermeer) Discussietafels Afsluiting DEZo Burgerinitiatief,
De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal
De Rijswijkse Situatie Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal Opzet 1. Ontwikkeling Energievisie Rijswijk 2. Rol / positie gemeenteraad 3. Financiële regelingen 1 Beelden energievisie
INNAX Gebouw & Omgeving
INNAX Gebouw & Omgeving Gebouwverduurzamer van A tot Z Pieter Klep, 26 oktober 2017 Waarom energietransitie? Belangrijke ontwikkelingen Regeerakkoord (Rutte II) energieneutraal 2050 Klimaatakkoord Parijs
Bewoners ervaringen verduurzamen woning. 8 mei 2019 Frans den Braber
Bewoners ervaringen verduurzamen woning 8 mei 2019 Frans den Braber Wat is BENG! Biltse Energie Neutrale Gemeenschap www.beng2030.nl BENG! is een lokale duurzame energie coöperatie. BENG! werkt aan een
Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan
Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan Duurzaamheid Voor huurders: Beperking van energie voor een aangenaam binnenklimaat. Betaalbare woonlasten. Maatschappelijk: Zorgen voor een leefbare en duurzame woonomgeving.
Kansenstudie Aardgasloos Purmerend
Kansenstudie Aardgasloos Purmerend 6 december 2016 Friso Waagmeester Peter Heijboer Transitie naar aardgasloos 1. Aanleiding en achtergronden 2. De Opgave van Purmerend 3. Scenario-analyses 4. Conclusies
NoordWest Klimaatneutraal. Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018
NoordWest Klimaatneutraal Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018 Programma 1. Welkom en introductie 2. Gemeente Wageningen, Sanne Meelker: Klimaatbeleid, deze actie en duurzaamheidslening
Aardgasvrije nieuwbouw
Aardgasvrije nieuwbouw Het kan, nu alleen nog doen Peter-Paul Smoor/Wienand van Dijk 02-10-2017 Doel van vandaag Komen tot commitment voor een gezamenlijke aanpak om z.s.m. aardgasvrije nieuwbouw te realiseren
Statenwarmte/BES. Presentatie resultaten actieonderzoek. Deze versie is voor internet enigszins aangepast. Tom Egyedi. Stat4nWarmt4.
Statenwarmte/BES Presentatie resultaten actieonderzoek Tom Egyedi 17 april 2019 Deze versie is voor internet enigszins aangepast. 1 Agenda 1. Achtergrond onderzoek Statenwarmte 2. Opzet en activiteiten
EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN
A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel
Alterna(even voor aardgas
Alterna(even voor aardgas Koken en stoken zonder aardgas Energiecafé dea, 16 mei 2017 Rokus Wijbrans, EP4B Het EP4B Team Albert van Dam, albert.vandam@ep4b.nl Marcel van der Maal, marcel.vandermaal@ep4b.nl
BDH Inspiratiesessie hybride warmtepompen voor en door corporaties
BDH Inspiratiesessie hybride warmtepompen voor en door corporaties 28 maart 2018 Perry van Happen Adviseur Duurzaamheid & Huurbeleid Resulaten duurzaamheid Alwel (B+R) 2008 2016 Doel Energie Index 1,9
Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050
Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Datum mei 2017 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad
Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma
Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening
Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne
Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise 60
Fontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur
Fontys Hogescholen 30.05.2018 Elise Ritzen Junior projectmanager e.ritzen@mijnwater.com Marlie Dix Communicatie adviseur m.dix@mijnwater.com 1 Mijnwater BV 2012 Programma 14.00: aankomst Heerlen 14.05:
update buurtonderhoudsplan
Agenda 20:00 Welkom en toelichting programma 20:10 Presentatie warmtetransitie gemeente Haarlem 20:30 Vragenrondje plenair 20:45 Ronde tafel discussie 21:00 Korte terugkoppeling per tafel 21:10 Pitch Annabella
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 20.45 uur Ervaringen
Noordwest gasdeel / Noordwest warmte deel / Boomgaarden
Noordwest gasdeel / Noordwest warmte deel / Boomgaarden Welke wijken zijn hier vertegenwoordigd? Gespreksleider Rob Janmaat Communicatiebureau De Lynx Noordwest Boomgaarden Huishoudelijke mededelingen;
Bijeenkomst Leercirkel
'Utrecht Bijeenkomst Leercirkel '14 maart 2018 'Jaap Neeleman Onderweg naar 2050 in de bestaande woningbouw Ons verhaal: compleet en concreet Onze aanpak: doelgerichtheid, convergerend, samenwerking en
IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?
IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? 8 NOVEMBER 2018 PIETER NAP FRANS DEN BRABER Wat is BENG! Biltse Energie Neutrale Gemeenschap www.beng2030.nl BENG! is een lokale duurzame energie coöperatie. BENG!
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen
Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen Casper Tigchelaar congres all-electric 2-11-2017 Showstoppers en gamechangers Showstoppers 1. Wat is gasloos eigenlijk? 2. Gasloos heeft maatschappelijke
Schothorst Amersfoort
Schothorst Amersfoort Veel voorkomende Vragen/problemen Achterstallig onderhoud Verouderde installaties Klachten over tocht en kou Ventilatie problemen ( buitenluchtkwaliteit en binnenklimaat) Verouderde
Informatiebijeenkomst VvE s. Oegstgeest 1 april 2019
Informatiebijeenkomst VvE s Oegstgeest 1 april 2019 Klik om de titelstijl van het model te bewerken ing. J.J. (Jacco) van de Sandt Energie- en bouwkundig adviseur Stichting VvE Belang VVE ELLEN, ASSEN
Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise
Energiebesparing Industrie. Nieuwe proposities warmtenetten voor bestaande gebouwen
nergiebesparing Industrie Nieuwe proposities warmtenetten voor bestaande gebouwen cvketel cvketel cvketel cvketel cvketel gas elektric iteit cvketel cvketel cvketel Huidige situatie portiekflat Portiek
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect
een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 10.00 uur Opening 10.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 10.10 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 10.45 uur Ervaringen
Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier
Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Programma 10 december 2017 1. 14.00 uur Welkom en programma (Tom Egyedi) 2. ALV: Begroting 2018 (Martin Lenferink) 100 e
Wageningen Hoog / De Eng / Buitengebied
Wageningen Hoog / De Eng / Buitengebied Welke wijken zijn hier vertegenwoordigd? Gespreksleider Lara Minnaard Wageningen-Hoog / De Eng / Buitengebied Huishoudelijke mededelingen; Beschikbare tijd Tijdelijk
ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN
ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN 1 WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid: -Proces- en projectmanagement Grootschalige uitrol (zonnepanelen),
Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver?
Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Casper Tigchelaar Plannen voor Gasloos worden Top-down gemaakt Gasloos: Wie gaan er over?... Wie houden zich bezig met gasloos: Netwerkbedrijven Rijksoverheid
DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG
DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:
Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij
Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij 6 december 2018 The Gallery Enschede Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Proces Warmteplannen Eric Kouters Pioneering Warmteplan wijk
Breakout-sessie. No-regret en verduurzaming in de praktijk?
Breakout-sessie No-regret en verduurzaming in de praktijk? No-regret en verduurzaming in de praktijk? Raoul Santibanez Jill Vervoort Duurzaam Bouwloket De innovatieve aanpak VNG Innovatieve Aanpak Doelstellingen:
Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw
Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inleiding en techniek Paul Friedel Patrimonium, Groningen 13 maart 2018 Versnellingsprogrammma (hybride) warmtepompen Marktontwikkeling voor
Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl
Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050
Bedrijfspresentatie. Gemeenteraad Delft 27 november 2018 Delft
Bedrijfspresentatie Gemeenteraad Delft 27 november 2018 Delft Even voorstellen oprichting in 1995 (23 jaar), vestiging in Delft (60 medewerkers) duurzaam bedrijfspand ontwikkeling, productie, verkoop,
Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland
Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal
Merosch Open Source. Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten
Merosch Open Source Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten Vragen 1. Welke kennis/informatie moet u als schoolbestuur/gemeente hebben om een goede afweging tussen beschikbare concepten
Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI
Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN
De klimaatdoelen van Parijs komen met deze aanpak binnen handbereik. SSW Van Houtenweg. Het verhaal SSW Van Houtenweg.
Het verhaal CHIEL Het bijzondere project aan de van Houtenweg demonstreert hoe sociale woningbouw vergaand verduurzaamt en daarbij comfortabel, gezond en betaalbaar wordt. De klimaatdoelen van Parijs komen
Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst
Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming
Geothermie in de gebouwde omgeving
Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid
ENERGIENEUTRAAL VERBOUWEN. West-Overijssel
ENERGIENEUTRAAL VERBOUWEN West-Overijssel Hoe verbouw ik mijn woning energieneutraal? Wat komt hierbij kijken? Gerard Salemink Chef werkplaats Duurzaamheid (www.pioneering.nl) Programmamanager Lectoraat
Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen
Gebouwde Omgeving Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio
Begrippenlijst Naar groen is goed te doen
Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrip Trias Energetica Toelichting De drie stappen van de Trias Energetica zijn basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen en verbouwen van gebouwen, ontworpen
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 781 Voorstel van wet van het lid Van Tongeren tot wijziging van de Gaswet in verband met het schrappen van de plicht tot nieuwe gasaansluitingen
Kleinschalige energetische renovatie
Kleinschalige energetische renovatie Kantoor plus bovenwoning van label G naar A+ de Haas & Partners Adviseurs Duurzaam Gebouwde Omgeving Van componenten naar concept Bouwkundig Ventilatie Installaties
Welkom aan de Energietafel!
Welkom aan de Energietafel! 18 maart 2019 Programma Opgave Rijk Gemeente Pilot Noorderwaard - Noord Aardgasvrije woning: hoe doe je dat? Isoleren: wat wel en wat niet? Ventileren: waarom? Opstellen plan
Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling
Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige
Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050
Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 1 Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 Samenvatting 1 2 3 Betreft Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050 4 Betreft Naar energieneutrale
MAANDAG 1 OKTOBER 2018
MAANDAG 1 OKTOBER 2018 Missie: Het moet en kan beter! Esther Wagensveld Merosch Kennis delen NIEUW 2018: @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Prachtige
Haarlem aardgasvrij Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Januari Garenkokerskwartier
Haarlem aardgasvrij 2040 Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Milieu@Haarlem.nl Januari 2018 @ Garenkokerskwartier 2 Aardgasvrij wonen Aardgasvrij wonen. Waarom? Haarlem Aardgasvrij
kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle
kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle 13-3-2019 1 Energie(k)! Nederland 2 kijk Landelijk - Gaswinning Groningen sluit in 2030
Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht
Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht 1. Terugblik 13 november jl. 1. Enquête resultaten Programma 2. Vragenlijst 3. Mogelijke maatregelen aardgasvrij 4. Tussenresultaten
Is uw huis geschikt voor een warmtepomp?
Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? 14 februari 2019 Pieter Nap Frans den Braber Wie is BENG! www.beng2030.nl Energiecoöperatie BENG! is in juli 2013 opgericht en groeit sindsdien gestaag. We hebben
Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH
Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH Buurtenergie Statenkwartier (BES): de duurzame kraamkamer van het Statenkwartier 27 mei 2018, Tom Egyedi Nederland wil van het aardgas
TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur
ENERGY TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur 1 SAFER, SMARTER, GREENER De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving 2030 Een 49% CO 2 reductie 3,4Mton minder CO
COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om
COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel Te besluiten om 1. De ambitie vast te stellen om in 2050 als Krimpen aan den IJssel energieneutraal te zijn. 2. Een stappenplan op te stellen
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 781 Voorstel van wet van het lid Van Tongeren tot wijziging van de Gaswet in verband met het schrappen van de plicht tot nieuwe gasaansluitingen
Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017
Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische
Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld
-Werkconferentie uitfaseren aardgas -Carla Roghair Alliander -Marc van der Burght gemeente Arnhem -24 mei 2017
-Werkconferentie uitfaseren aardgas -Carla Roghair Alliander -Marc van der Burght gemeente Arnhem -24 mei 2017 Uitfaseren aardgas en geen energie-initiatieven in de wijk Nederland aardgasvrij in 2050:
Verduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving
Verduurzamen van de gebouwde omgeving Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving Voorstellen: Ir. Esther Gerritsen Adviseur duurzame gebouwinstallaties team coördinator energie
Koppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018
Koppelkansen versterken - verduurzamen Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Project koppelkansen Uitgangspunten Een onderzoek naar de actiebereidheid van bewoners
Verslag Informatieavond Duurzaam wonen. Pieter Brueghelschool uur
Verslag Informatieavond Duurzaam wonen Datum: Plaats: Tijd: 14-11- 2018 Pieter Brueghelschool 20.00-21.30 uur Aanwezig: 66 personen, inclusief werkgroepleden (8). Iedereen wordt ontvangen met koffie/thee
Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter
Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:
Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019
Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Doel van de bijeenkomst Informatie over: 1. Waarom doen we dit en waar staan we in Nederland? 2.