rijkswaterstaat nza Biologische monitoring: monstername lokatie keuze macrofaunabemonstering
|
|
- Janne de Coninck
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ministerie van verkeer en waterstaat rijkswaterstaat nza rijksinstituut voor integraal zoetwaterbeheer en afvalwaterbehandeling tel , fax doorkiesnummer Biologische monitoring: monstername lokatie keuze macrofaunabemonstering Noordzeekanaal. Werkdocument X BM-nummer auteur(s) Marianne Greijdanus-Klaas datum 1 juni 1994
2 Inhoudsopgave Inleiding 1 Materialen en methoden 1 Monsternamepunten 2 Resultaten en discussie 3 Conclusie 6 Aanbeveling 6 Dankwoord en Literatuur 7 Bijlage 1.: determinatielijst km 2 en 28
3 Inleiding In het kader van de Meting van de Waterstaatkundige Toestand des Lands (MWTL) is door het RIZA een meetprogramma opgezet voor het uitvoeren van de biologische monitoring in de zoete rijkswateren (werkgroep biol. mon., 1991). Doelstelling voor deze monitoring is het signaleren van trends in de biologische toestand van de watersystemen en toetsing van deze toestand aan criteria die voortvloeien uit de (ecologische) functie van de wateren. In overleg met de meetdiensten zijn monsternamepunten voorgesteld voor de verschillende wateren. Op deze punten worden zowel chemische als de ecotoxicologische monsters genomen. Rond de geschiktheid van deze monsternamepunten voor het inventariseren van de macrofauna levensgemeenschap van het Noordzeekanaal, km 2 en 25, ontstonden vraagtekens. Ten eerste bestond er twijfel over effecten van lokale verontreiniging op het chemisch en ecotoxicologisch meetpunt km 25, ten tweede worden bij de biologische monitoring zoetwater levensgemeenschappen gevolgd waardoor discussie ontstond rond het monsternamepunt km 2, waar m.n. brakwater organismen voorkomen. Men besloot in 1993 lokaties ter hoogte van km 2 en 28 te bemonsteren en daarnaast een globaal onderzoek te verrichten naar de macrofaunalevensgemeenschap tussen deze twee punten. Op grond van de resultaten die voortvloeien uit dit onderzoek kunnen de definitieve monsternamepunten voor de biologische monitoring van de macrofauna van het Noordzeekanaal vastgesteld worden. Materialen en methoden Alleen de biotoop "stenen in de oeverzone" is bemonsterd volgens het standaard werkvoorschrift MWTL (RIZA, IMMM, 1993). Het uitzoeken en determineren is tevens uitgevoerd volgens de werkvoorschriften MWTL (RIZA, IMMM, in prep.). De monsters van km 2 en 28 zijn uitgezocht en gedetermineerd, de aanvullende monsters zijn alleen uitgezocht tot herkenbare groepen, waarbij zuiderzeekrabjes (Rhitropanopeus harrissii) en brakwaterpokken (Balanus improvisus) tot op de soort zijn gedetermineerd. In figuur 1 zijn de monsternamepunten aangegeven. Deze punten zijn zo goed mogelijk verdeeld gekozen tussen km 2 en 28, bereikbaarheid vanaf de kant speelde in de keuze een grote rol.
4 C c ro CD 3 o % CD* 5' (Q C/>_ O?T QJ_ 5' cn 3 CO o 3 c =3 1 5 a C O! f I 10 ro 5..r, 3 <9 2 c _s. 9 <a ^ i I. I ir H O o cl CD CD 03 3 CD 0) It il>
5 Resultaten en discussie De resultaten zijn samengevat in figuur 2, waarin per km raai het aantal organismen per groep is weergegeven langs een logaritmische Y-schaal. In tabel 1 zijn de aantallen organismen per m' besteende oever weergegeven. De determinatielijsten van de lokaties km 2 en 28 zijn opgenomen in bijlage 1. figuur 2: Aantal organismen per m' besteende oever, onderverdeeld in hoofdgroepen Noordzeekanaal September > 1) O " C o 3 si -1) -Q OJ e 3) a e o «c BO ^ = 100 km raai Legenda:! -1 Vlokreeften Muggelarven V/A Slijkgarnalen Pokken [^ail Mollusken ES3 rest
6 Op de lokaties km 5, 13 en 23.5 zijn sterk overeenkomende levensgemeenschappen aangetroffen. Na km 23.5 worden er geen pokken meer aangetroffen, wat duidt op afname van het chloridegehalte. Op km 2 zijn naar verhouding erg weinig muggelarven aangetroffen, de hier aangetroffen levensgemeenschap bestaat voornamelijk uit brakwatersoorten. Tot en met km 23.5 bestaat de levensgemeenschap voor het grootste deel uit vlokreeften, vanaf km 25 vormen de slijkgarnalen de grootste groep. In overige wateren waarin deze twee groepen naast elkaar voorkomen komen slijkgarnalen meestal in hogere aantallen voor dan vlokreeften. Tabel 1. Aantallen organismen per m 2 besteende oever km 2 km 5 km 13 km 23.5 km 25 km 28 Vlokreeften Slijkgarnalen Mollusken Muggelarven Pokken rest totaal De lage aantallen organismen op km 2 en km 25 en 28 kunnen als volgt verklaard worden; ter hoogte van km 2 bestaat de levensgemeenschap voornamelijk uit brakwater organismen en is het ecosysteem waarschijnlijk zeer onstabiel. Ter hoogte van km 25 en 28 speelt wellicht verontreiniging een rol. Aangezien de monsters genomen bij km 25 niet gedetermineerd zijn is niet duidelijk in hoeverre deze mogelijke verontreiniging een rol speelt. Als de aantallen organismen ter hoogte van km 2 vergeleken worden met km 5 en 13 dan moet geconcludeerd worden dat ter hoogte van km 5 en 13 circa 6 keer zoveel organismen aangetroffen zijn, alle groepen zijn met meer dan 100 exemplaren per m 1 besteende oever vertegenwoordigd. Vergeleken met km 23.5 en 25 valt ook km 28 lager uit in totaal aantal organismen per m l besteende oever. Ter hoogte van km 28 is echter de verdeling van organismen over de onderscheiden groepen gelijkmatiger. Het hoge aantal organismen in de "rest"groep wordt m.n. veroorzaakt door het hoge aantal wormen dat hier aangetroffen is. In het kader van de Biologische Monitoring worden in de rest van Nederland alleen de zoetwater levensgemeenschappen geinventariseerd, er is dus geen vergelijk mogelijk tussen km 2 en een andere lokatie uit het onderzoeksprogramma. Daarom moet onderzocht worden vanaf welk punt de levensgemeenschap in het Noordzeekanaal een zoetwater levensgemeenschap genoemd kan worden. De resultaten van macrofaunaonderzoek in voorgaande jaren zijn bekeken op zoute en zoete soorten. Onderzoek in 1987 (Van Couwelaar & Van Dijk, 1988) wijst uit dat binnen de belangrijkste groepen zowel zoete als zoute organismen voorkomen. Langs het Noordzeekanaal is wel een
7 verschuiving te zien van een zout/brakwater levensgemeenschap (km 2) naar een zoetwater levensgemeenschap. Bijvoorbeeld de verhouding Mytilopsis leucophaeta/dreissena polymorpha: de brakwatermossel Mytilopsis leucophaeta verdwijnt tussen km 18.5 en km 22 en Dreissena polymorpha (een zoetwatermossel) verschijnt tussen km 5.3 en km 7.5. Balanus improvisus, een brakwaterpok, verdwijnt tussen km 18.5 en km 22. Deze beide voorbeelden geven aan dat pas bij km 22 sprake is van een zoetwater levensgemeenschap. Van Couwelaar & Van Dijk, 1988, geven onder andere ook een verdeling van organismen over de zout gradient die in tabel 2 aangepast is weergegeven met de resultaten van Tabel 2. Onderverdeling van organismen naar zoutgehalte + = in '87 aangetroffen km raai - 1 *> 1 * P"18.5 ] van oor*profift arirx taxm Coropojum voltuutor + Nereis diversicolor *» + + Telmatogeion sp * a 2. typiach brakwaler tauui Balanus improvisus RhithropiDopeus hamssii f + Gammarus tigrinus * f a + + a Corophium lacustre * C multiselosum + Cyathura carina (a + Sphaeroma bookeri + + Tubifex co* tat us f + HalocUdius van a as + + f X zout lolerante zoetwater Uuu Dreissena porymorpha a f + Biihynia tenlaculata + + a a Polamopyrgus jenkinsi + f + + Lymnaes peregra Limnodnlus hoffmeisteri Sty Ian* lacustns + Nais elinruis + Cncotopus c(. biciocrus + C syrvrstns agg. + C gr. intersectus a- + Gryptoieidipes pallets echt zoetwater U M Vatvata cristau + Erpobdella octoculala a + Helobdelia lugnalis + Glossipbonia complaaata + 4- Psammoryctides barbarus Potamothrix moldaviensis + + Dicroieodipes gr. oervosus Xenocbiroaomus xenoiabis a +
8 Zowel de brakwaterpok Balanus improvisus als het zuiderzeekrabje Rhithropanopeus harrissii zijn in 1993 op de lokaties km 2, 5, 13 en 23.5 aangetroffen. Het beeld wat uit de gegevens van 1987 hierboven weergegeven is wordt door de analyses van 1993 bevestigd, nl. dat ter hoogte van km 2 voornamelijk marine en brakwater soorten aangetroffen zijn en dat de levensgemeenschap ter hoogte van km 28 voornamelijk uit (zouttolerante) zoetwater soorten bestaat. Bovendien zijn in 1993 tot en met km 25 geen bloedzuigers, die tot de echt zoetwater soorten behoren, aangetroffen. In de levensgemeenschappen van overige zoete rijkswateren waarin monitoring plaatsvindt komen voornamelijk soorten voor die vallen in klasse drie en vier, de zouttolerante - en de echt zoetwatersoorten. Als klasse drie gebruikt wordt als grens tussen zoete en brakke levensgemeenschappen valt km 2 als monsternamepunt af en zou de grens tussen brakwater en zoetwater levensgemeenschappen in het Noordzeekanaal tussen km 18.5 en km 22 moeten liggen. Conclusies De macrofauna levensgemeenschap op stenen in de oeverzone van het Noordzeekanaal kan vanaf km 22 een zoetwater levensgemeenschap genoemd worden. Op monsternamepunt km 2 bestaat de levensgemeenschap uit marine en brakwater soorten, op monsternamepunt km 28 komen voornamelijk (zouttolerante) zoetwater taxa voor. Uit dit onderzoek is niet gebleken of rond km 25 vervuiling een grotere rol speelt dan rond km 28. Om dit te kunnen constateren zouden de monsters genomen op km 25 nog gedetermineerd moeten worden. Het monsternamepunt km 28 levert echter zowel in deze opname als in eerdere onderzoeken de meest soortenrijke levensgemeenschap op en kan dus als monsternamepunt voor de biologische monitoring gehandhaafd blijven. Aanbeveling Als monsternamepunten voor de biologische monitoring van het Noordzeekanaal worden km 23.5 en km 28 aanbevolen. Indien km 23.5 als monsternamepunt wordt vastgesteld zullen de monsters van 1993 nog gedetermineerd moeten worden. Mocht uit deze determinatie alsnog blijken dat km 23.5 niet geschikt is als monsternamepunt dan zal ruim voor de volgende monitoring bemonstering van het Noordzeekanaal (1997) een andere lokatie gezocht moeten worden in het traject van km 18.5 tot km 28.
9 Dankwoord Rienk Geene heeft i.s.m. dir. Noordholland de monsters genomen voor dit onderzoek, het uitzoek- en determinatie werk van de lokaties km 2 en 28 is uitgevoerd door adviesburo Klink, waarvoor dank. Bovendien wil ik Bram bij de Vaate bedanken voor de begeleiding van dit onderzoek. Literatuur Couwelaar, M. van & J. van Dijk, 1988, Onderzoek Oeverfauna Noordzeekanaal 1987, RWS dir. Noordholland nota ANW Couwelaar, M. van & J. van Dijk, 1989, Onderzoek Oeverfauna Noordzeekanaal, zijkanalen en havens , RWS dir. Noordholland nota ANW Dudok van Heel, H.C., H. Smit & A. bij de Vaate, 1992, Biologische Monitoring Zoete Rijkswateren, operationele uitwerking macrofauna. Peeters, E.T.H.M., 1988, Bodemfauna onderzoek in het Noordzeekanaal-complex 1988, RWS dir. Noordholland nota ANW RIZA, 1993, Het Noordzeekanaal, beschrijving toestand en ontwikkeling , notanr RIZA RIZA, IMMM, 1993, Werkvoorschrift Bemonstering van macrofauna op stenen t.b.v. de monitoring van zoete rijksoppervlaktewateren. RIZ/\, IMMM, in prep., Werkvoorschrift Uitzoeken en determineren van macrofauna monsters. Werkgroep biologische monitoring, 1991, Biologische Monitoring Zoete Rijkswateren, notani RIZA
10 Bijlage 1. Determinatielijst km 2 en 28 km-raai sleenrtr oppervlak in cm' Tricladia Dugesia spec 2 1 Tricladia spec Potychaela Mercierella enegmatica 1 4 Neries diversicolor Polychaeta indet. juv. 3 Oligochaeta Enchytraeidae i 8 s 2 Nais pardalis 1 Ophidonais serpentina 1 1 Paranais litoralis 1 i Psammoryctides barbatus 1 Tubificidae juv. rah 1 Tubificidae juv. zh 2 2 *1 a. Mollusca Bythinia tentaculata 1 Congeria cochleala Dreissena polymorpha Pisidium spec. juv. 1 Potamopyrgus antipodarum juv : Potamopyrgus antipodarum f A P.amipodarum f.a aculeata IS Potamopyrgus antipodarum f.b 1 1 Radix spec. juv. 1 Crustacea BaUnus improvisus Corophium curvispinum 3 :.< Corophium lacustre Corophium multisetosum Corophium spec Gammarus spec. juv Gammarus tigrinus Neomysis integer Rithropanopeus hamsii Chironomidae Cricotopus bicinctus f 1 Cricotopus bicinctus p. ; 1 Cricotopus intersectus 1 Dicrotendipes gr. nervosus Glyptotendipes pa liens 3 1 Glyptotendipes paripes 2 «Halocladius vanans
Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg van de opening in de Beerdam 1997-1999
Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg van de opening in de Beerdam 1997-1999 Alexander Klink Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg
Nadere informatie4.7 Exoten. Bram bij de Vaate, RIZA en Erwin Winter, RIVO
.7 Bram bij de Vaate, RIZA (b.bdvaate@riza.rws.minvenw.nl) en Erwin Winter, RIVO (erwin.winter@wur.nl) Een aanzienlijk deel van de macrofauna op harde substraten bestaat uit exoten. Dat kan problemen opleveren
Nadere informatieEcologische monitoring; standaardisatie?
Ecologische monitoring; standaardisatie? Auteur: H.E. Keizer-Vlek Methode zou moeten afhangen van het doel Maar data worden vaak voor meerdere doeleinden gebruikt: vaststellen ecologische toestand detecteren
Nadere informatieMACROFAUNA IN HARTELKANAAL. veranderingen in benthische macrofauna
MACROFAUNA IN HARTELKANAAL veranderingen in benthische macrofauna 1997-2000 Werkdocument: 2002.062X Johan Oosterbaan Maart 2002 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Methode 2 2.1 bemonstering 2.2 fysische en
Nadere informatieWerkdocument Kd-waarden van zware metalen in zoetwatersediment[riza nr.96.180.x]
Ministerie van Verkeer en WalersUai Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling RIZA doorkiesnummer 0320 298498 Werkdocument Kd-waarden van
Nadere informatieVerzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur?
Verzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur? Ralf Verdonschot 26 juni 2014 ralf.verdonschot@wur.nl Inhoud 1. Wat maakt de levensgemeenschap van brakke wateren waardevol? 2.
Nadere informatievan Maas en Rijn? De biologische Kwaliteitsbeoordel ing EXUVIAE Alexander Klink Hydrobiologisch Advlesburo Kllnk bv Wageningen
EXUVIAE De biologische Kwaliteitsbeoordel ing van Maas en Rijn? Alexander Klink Hydrobiologisch Advlesburo Kllnk bv Wageningen Rapporten en Mededelingen f 7 (S september lgss) 1 lnhoudsopgave 1. lnleldlng
Nadere informatieWortelknollen van Schedefonteinkruid in het Lauwersmeer,
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Wortelknollen van Schedefonteinkruid in het Lauwersmeer, 1999-2003 december 2003 RIZA werkdocument 2003.199 Marloes Kolen Ministerie van Verkeer en
Nadere informatieEcotoxicologische effecten op macrofauna van ijzer(ii)sulfaatdosering in de Afgedamde Maas. G.C.W. van Beek R. Munts H.W.
Ecotoxicologische effecten op macrofauna van ijzer(ii)sulfaatdosering in de Afgedamde Maas G.C.W. van Beek R. Munts H.W. Waardenburg Ecotoxicologische effecten op macrofauna van ijzer(ii)sulfaatdosering
Nadere informatieAnalyse macrofaunamonsters Everdingen en Steenwaard, najaar 2008
Analyse macrofaunamonsters Everdingen en Steenwaard, najaar 2008 Rapport 2009-024 A.J.L. van Nieuwenhuijzen G. Wolters Analyse macrofaunamonsters Everdingen en Steenwaard, najaar 2008 In opdracht van
Nadere informatieMacrozoöbenthosonderzoek natuurvriendelijke oevers Maas 2009
Macrozoöbenthosonderzoek natuurvriendelijke oevers Maas 2009 Rapport 2010-025 R. Wiggers H. Boonstra O.W.M. Duijts G. Wolters Macrozoöbenthosonderzoek natuurvriendelijke oevers Maas 2009 Rapport 2010-025
Nadere informatieRijkswaterstaat Noord-Holland. Maatlatten Noordzeekanaal. Witteveen+Bos. van Twickelostraat 2. postbus 233. 7400 AE Deventer. telefoon 0570 69 79 11
Rijkswaterstaat Noord-Holland Maatlatten Noordzeekanaal van Twickelostraat 2 postbus 233 74 AE Deventer telefoon 57 69 79 11 telefax 57 69 73 44 INHOUDSOPGAVE blz. SAMENVATTING 1. INLEIDING 7 1.1. Aanleiding
Nadere informatieDe Grensmaas en haar problemen zoals blijkt uit hydrobiologisch onderzoek aan makro-evertebraten Alexander Klink en Bram bij de Vaate
1 De Grensmaas en haar problemen zoals blijkt uit hydrobiologisch onderzoek aan makro-evertebraten Alexander Klink en Bram bij de Vaate Hydrobiologisch Adviesburo Klink bv Wageningen Rapporten en Mededelingen
Nadere informatieVergulde Hand Vondstzone 1
Chironomidae of Dansmuggen Halocladius stagnorum, een kopfragment van een Chironomidae-larve van brak water Alexander Klink Chironomidae of Dansmuggen Alexander Klink Rapport Hydrobiologisch Hydrobiologisch
Nadere informatieMakro-evertebraten in het Lateraalkanaal en berging van verontreinigde baggerspecie
Makro-evertebraten in het Lateraalkanaal en berging van verontreinigde baggerspecie Alexander Klink Studie in opdracht van Rijkswaterstaat Direktie Limburg 2 Dankwoord Ik ben dank verschuldigd aan de projektbegeleider
Nadere informatieEcologische monitoring
Ecologische monitoring Op dit deel van de website staan de monitoringsgegevens die Eco-Niche heeft verzameld voor de jaarlijkse ecologische monitoring van de Meeslouwerplas. Gegevens over vissen, vogels,
Nadere informatieInventarisatie stand van zaken lozingen huishoudelijk afvalwater op Rijkswateren stand van zaken medio oktober 2005
Bijlage 2 Datum huishoudelijk afvalwater op Rijkswateren stand van zaken medio oktober 2005 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Belangrijkste conclusies 3 2 age 4 2.1 Algemene opmerking 4 3 Stand van zaken
Nadere informatieDNA barcoding, enige ervaringen met Chironomidae
DNA barcoding, enige ervaringen met Chironomidae Exuviae van Chironomus balatonicus Alexander Klink Hydrobiologisch Adviesburo Klink rapporten en mededelingen nr. 24. November 203 (HAK Project 39) In opdracht
Nadere informatieOverzicht 10 jaar oriënterend onderzoek Macrofauna
Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq Overzicht 10 jaar oriënterend onderzoek Macrofauna Overzicht van de verzamelde gegevens J.Oosterbaan RIZA-werkdocument: 2005.161X December 2005 Ministerie van Verkeer
Nadere informatieWaterkwaliteitsbepaling m.b.v. Macrofauna
Inhoud Waterkwaliteitsbepaling m.b.v. Macrofauna Inleiding Proef 1. Algemene bepalingen. Proef 2. Bepaling waterkwaliteit met behulp van kleine waterdieren (makrofauna). Verzameltabel voor alle resultaten.
Nadere informatieMonitoring oevers Hollandsche IJssel, saneren natuurlijk?
Monitoring oevers Hollandsche IJssel, saneren natuurlijk? De Hollandsche IJssel is een rivier met getijdenwerking gelegen tussen Gouda en Rotterdam. Door het gekanaliseerde karakter van de rivier mist
Nadere informatieBlauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009. Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA)
Blauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009 Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA) 1 Inhoud presentatie Waar komt dit idee vandaan? Ontwikkelingsgeschiedenis
Nadere informatieBeheer en onderhoud van het data-acquisitiesysteem van de milieumeetcontainer
Ministene wan Verkeer en Waterstaat Beheer en onderhoud van het data-acquisitiesysteem van de milieumeetcontainer nr. 723.00.E010 Serie en ISSN nr. 1383-6749. Goede Meet Praktijk (GMP) is een samenwerkingsverband
Nadere informatieBerekening van de saliniteit uit de geleidendheid en de temperatuur
Berekening van de saliniteit uit de geleidendheid en de temperatuur Project: NAUTILUS Werkdocument: RIKZ/OS-98.145X Ministerie van Verkeer en Waterstaat In opdracht van: Directie Noordzee Directie Zuid-Holland
Nadere informatieHET MACROBENTHOS IN HET WESTELIJK DEEL VAN HET HARINGVLIET EN DE HARINGVLIETMONDING IN HET NAJAAR 2001
HET MACROBENTHOS IN HET WESTELIJK DEEL VAN HET HARINGVLIET EN DE HARINGVLIETMONDING IN HET NAJAAR 2001 Rapportage in het kader van het Biologisch Monitoring Programma W.C.H. Sistermans, H. Hummel, O.J.A.
Nadere informatieDe haven van Harlingen Floris Bennema
33 De haven van Harlingen Floris Bennema Vanaf maart 2010 bezocht ik, in het kader van het SETL project van de Stichting Anemoon, vier keer per jaar de Wilhelminahaven in Harlingen. De SETL plaatjes bleken
Nadere informatieRWS BEDRIJFSINFORMATIE. Kwalitatieve benthos opname Rug van Baarland
RWS BEDRIJFSINFORMATIE Kwalitatieve benthos opname Rug van Baarland Datum 28 november 2017 Status Definitief RWS Kwalitatieve benthos opname Rug van BEDRIJFSINFORMATIE Baarland 28 november 2017 Colofon
Nadere informatieWorkshop KRW Maatlatten
Workshop KRW Maatlatten IHW netwerkdag 2018 Frank van Herpen (Royal HaskoningDHV) Marcel Tonkes (provincie Overijssel) 7 November 2018 Programma Opwarmen 15 min Technische toelichting 30 min Aan de slag
Nadere informatieBIOLOGIE Bovenbouw P.O. Fris viswater
BIOLOGIE Bovenbouw P.O. Fris viswater x www.dlwbiologie.wordpress.com Oriëntatiefase Het voorkomen van organismen in het oppervlaktewater heeft een directe relatie met de kwaliteit van water. Elk ecosysteem
Nadere informatieAanvullende metingen arseen op de Waddenzee i.v.m. calamiteit Andinet
Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq Aanvullende metingen arseen op de Waddenzee i.v.m. calamiteit Andinet Resultaten aanvullende metingen van arseen in de Waddenzee i.v.m. het verlies van houtverduurzaammiddel
Nadere informatieHET MACROBENTHOS VAN DE SLIKKEN VAN WAARDE IN HET VOORJAAR VAN 2002
HET MACROBENTHOS VAN DE SLIKKEN VAN WAARDE IN HET VOORJAAR VAN 2002 W.C.H. Sistermans, H. Hummel, M.A. Bergmeijer, L.Dek,A. Dekker, O.J.A. van Hoessel & M.M. Markusse Koninklijke Nederlandse Akademie van
Nadere informatieKlimaatpark IJssel Eerste oriëntering op de huidige waarde van de Velperwaardbeek en belangrijke factoren bij het ontwerp van het Klimaatpark
Klimaatpark IJssel Eerste oriëntering op de huidige waarde van de Velperwaardbeek en belangrijke factoren bij het ontwerp van het Klimaatpark Uitmonding van de Velperwaardbeek in de IJssel Klimaatpark
Nadere informatieInteraktie tussen koper in oppervlaktewater, de structuur van microbiële levensgemeenschappen en histamine concentraties in eetbare kreeftachtigen
15 Samenvatting Interaktie tussen koper in oppervlaktewater, de structuur van microbiële levensgemeenschappen en histamine concentraties in eetbare kreeftachtigen Vervuiling van oppervlaktewater, vooral
Nadere informatieMinisterie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ
Werkdocument Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ Aan Bekkenrapportage Veerse Meer Projectleider A. Holland Van Doorkiesnummer
Nadere informatieHydrobiologische Monitoring
Opzet presentatie Hydrobiologische Monitoring Dille Wielakker & Jos Spier Wat is Hydrobiologie? Historie van de Hydrobiologie Monitoringsmethodieken Belang van standaardisatie Door Bureau Waardenburg bv
Nadere informatieOpvolging Effecten Flexibel Storten
Opvolging Effecten Flexibel Storten Kwartaal rapportage Rug van Baarland Vierde kwartaal 214 Datum 29 januari 214 Status Definitief Opvolging Effecten Flexibel Storten Kwartaalrapportage Rug van Baarland
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2010 Indicator 27 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieZandput Elster Buitenwaarden. Inventarisatie 2013 en bijdrage tot een inrichtingsvisie
Zandput Elster Buitenwaarden. Inventarisatie 2013 en bijdrage tot een inrichtingsvisie Grauwe ganzen vluchten de plas op (augustus 2013) Zandput Elster Buitenwaarden. Inventarisatie 2013 en bijdrage tot
Nadere informatieAanpassing KRW Maatlatten
Ministerie van Infrastructuur en Milieu RWS Waterdienst Aanpassing KRW Maatlatten Eddy Lammens RWS Waterdienst 1 Ministerie van Verkeer en Ministerie Waterstaat van Infrastructuur 12-4-20128-9 en Milieu
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2008 Indicator 15 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieOptimalisatie macrofauna maatlat R8
Optimalisatie macrofauna maatlat R8 Heranalyse met mspaf als somparameter en herziene lijst indicatorwaarden Datum: 22 november 2011 Opdrachtgever: Contactpersoon opdrachtgever: Deltares L. Osté Projectnummer:
Nadere informatieSamenvatting van: Effecten van het Lozingenbesluit Open Teelt en Veehouderij (LOTV) op de waterkwaliteit.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling/RIZA Samenvatting van: Effecten van het Lozingenbesluit
Nadere informatieInventarisatie beschermde vissoorten Vreeland
Inventarisatie beschermde vissoorten Vreeland Rapport: VA2008_11 Opgesteld in opdracht van: Tijhuis Ingenieurs BV Maart, 2008 door: R. Caldenhoven Statuspagina Statuspagina Titel: Inventarisatie beschermde
Nadere informatieEcoscan Bomhofseplas Nul-meting macrofyten, macrofauna & vis
Ecoscan Bomhofseplas Nul-meting macrofyten, macrofauna & vis Concept Sweco Nederland B.V. Amsterdam, 30 juni Verantwoording Titel : Ecoscan Bomhofseplas Subtitel : Nul-meting macrofyten, macrofauna & vis
Nadere informatieFlora- en faunawetbemonstering Hoorn-Enkhuizen
Flora- en faunawetbemonstering Hoorn-Enkhuizen Rapport: VA2009_32 Opgesteld in opdracht van: Tijhuis Ingenieurs Juni, 2009 door: Martin Kroes & Robin Blokhuizen Statuspagina Titel: Flora- en faunawetbemonstering
Nadere informatie~ Stroomgebied KAARTENATLAS. beheerplan. 0abcdefgh
~ Stroomgebied beheerplan KAARTENATLAS 0abcdefgh Colofon Het ontwerp-stroomgebiedbeheerplan Schelde is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De totstandkoming is mogelijk geworden dankzij
Nadere informatieAnalyseverslag T0 analyse Ameland & Schiermonnikoog
Analyseverslag T0 analyse Ameland & Schiermonnikoog 2014-8 T0, t.b.v. KPP B&O Kust Ecologie Deltares Grontmij Nederland B.V. Amsterdam, 25 september 2014 Verantwoording Titel : Analyseverslag T0 analyse
Nadere informatieMet DNA visstand monitoren op de grote rivieren
Met DNA visstand monitoren op de grote rivieren Wouter Patberg (Koeman en Bijkerk), Jan Warmink (Sylphium molecular ecology), Hans Ruiter (Rijkswaterstaat), Bart Wullings, Edwin Kardinaal (KWR Watercycle
Nadere informatieZesde Landelijke Steekproef Zoutgehalte in Brood 2015. NVB Wageningen
Zesde Landelijke Steekproef Zoutgehalte in Brood 2015 NVB Wageningen NVB Postbus 360 6700 AJ WAGENINGEN Referentie: KC-21417-ZsPr/JeSa/361010 Wageningen, 26 mei 2015 Rapport betreffende Zesde Landelijke
Nadere informatie~ Stroomgebied KAARTENATLAS. beheerplan. 0abcdefgh
~ Stroomgebied beheerplan KAARTENATLAS 0abcdefgh Colofon Het ontwerp-stroomgebiedbeheerplan Rijndelta is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De totstandkoming is mogelijk geworden
Nadere informatieMinisterie van Verkeer en Waterstaat Memo Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat 31 AUG Afschrift aan
~.. Ministerie van Verkeer en Waterstaat Memo Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Werkgroep Kennis Projectbureau Zeeweringen 9cUt:---.M '"'()~ \ 3 \~ 31 AUG 2005 Betreft (actie en nr.) Overschrijdingskans
Nadere informatiede betekenis van natuurvriendelijke oevers voor de macrofauna
de betekenis van natuurvriendelijke oevers voor de macrofauna Martin Soesbergen & Wouter Rozier Er is door Rijkswaterstaat in de afgelopen decennia meer dan 450 km natuurvriendelijke oever aangelegd langs
Nadere informatieDe kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en eco-varianten bij Ellewoutsdijk
De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en eco-varianten bij Ellewoutsdijk Tussenrapportage: de ontwikkeling in 2010 Concept Meetadviesdienst Zeeland Grontmij Nederland B.V.
Nadere informatieSmart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling. Milo de Baat
Smart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling Milo de Baat ILOW Symposium 15 februari 2017 KRW waterkwaliteitsbeoordeling Chemische status? Ecologische status Chemische analyse 45 prioritaire
Nadere informatieNaarmate het volume (diepte) van het water toeneemt, worden deze schommelingen
Levende Natuur 14 Bernard Krebs, Anne Fortuin & Hans Boeyen Brakke binnenwateren het beschermen waard Brakke wateren zijn zeer kenmerkend voor de lage landen bij de zee. In dit artikel willen wij uw aandacht
Nadere informatieEvaluatie basismeetnet hydrobiologie Hollands Noorderkwartier: trendanalyse (sloten)
Evaluatie basismeetnet hydrobiologie Hollands Noorderkwartier: trendanalyse 1982-2007 (sloten) Herman van Dam Adviseur Water en Natuur Martin Meirink & Gert van Ee, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Nadere informatieProducentenorganisatie Kokkelvisserij p/a Ir. J. D. Holstein Coxstraat DC Kapelle. Project nummer:
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 672300 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl
Nadere informatieOnderwater natuurrif van rifballen
Onderwater natuurrif van rifballen Veldexperiment in de Waterproeftuin van het Markermeer in het kader van Onderzoeksprogramma Natuurlijk(er) Markermeer IJmeer Eindrapport 2014 A. Bak B. van den Boogaard
Nadere informatieProject Vuil-Spuien tot op de bodem
Project Vuil-Spuien tot op de bodem Opgemaakt: Maart 2014 KIMO Nederland en België 2 INHOUD 1. Inleiding 4 2. Omschrijving 5 2.1 Constructie Net 5 2.2 Metingen 7 2.3 Monitoring oevers 7 3. Looptijd 8 4.
Nadere informatieWaterbodemsanering Biesbosch
Waterbodemsanering Biesbosch Ligging van beverburchten en beverholen winter 2008/2009 Ir. V. Dijkstra Datum: 17 maart 2009 Rapport: 2009.06 van Zoogdiervereniging VZZ In opdracht van: Rijkswaterstaat Zuid-Holland
Nadere informatieKRW-doelen voor macrofauna komen langzaam in zicht
KRW-doelen voor macrofauna komen langzaam in zicht Niels Evers, Luuk van Gerven (Royal HaskoningDHV), Ineke Barten, Mark Scheepens (Waterschap De Dommel) Om meer inzicht te krijgen in de haalbaarheid van
Nadere informatieWesterschelde 2001. jklmnopq. Toelichting bij de Geomorfologische kartering van de. Op basis van false colour-luchtfoto s 1:10.000 ... P.M.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat jklmnopq Meetkundige Dienst... Toelichting bij de Geomorfologische kartering van de Westerschelde 2001 Op basis van false colour-luchtfoto s 1:10.000 P.M. Loomans januari
Nadere informatiePUBLICATIE- EN RAPPORTBELEID VAN HET RIZA. een handleiding voor auteurs. Werkdocument 91.035X
PUBLICATIE- EN RAPPORTBELEID VAN HET RIZA een handleiding voor auteurs Werkdocument 91.035X PUBLICATTE- EN RAPPORTBELEID VAN HET RIJKSINSTITUUT VOOR INTEGRAAL ZOETWATERBEHEER EN AFVALWATERBEHANDELING herziene
Nadere informatieedna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch
edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch Opbouw presentatie Visgemeenschap in het NZK: (Bas van den Boogaard) - monitoring en visserijtechnieken,
Nadere informatieStatenvoorstel PS 04/06 A
Statenvoorstel PS 04/06 A Voorgestelde behandeling: PS-vergadering : 20 januari 2006 Statencommissie : Commissie Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid, 16 december 2005 Onderwerp Evaluatieonderzoek
Nadere informatieMinisterie van Verkeer en Waterstaat Memo Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat. i., ',.,0,
\., ',. :.'..,., I~.,'.,, Ministerie van Verkeer en Waterstaat Memo Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Werkgroep Kennis i., ',.,0, Betreft (actie en nr.) Afschrift aan Detailadviesgolfrandvoorwaarden
Nadere informatieMonitoring biologische kwaliteitselementen volgens de KRW
Ministerie van Verkeer en Waterstaat jklmnopq RIZA Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling Biologische monitoring zoete rijkswateren Monitoring biologische kwaliteitselementen
Nadere informatieBijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard
Bijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard Notitie aanvullend onderzoek vissen - aanpassingen kruisingen N359 De provincie Fryslân
Nadere informatieDe ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee. Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ
De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ Een blik over de dijk Wat zijn grote trends in ecologie IJsselmeergebied? Wat drijft deze trends? Hoe
Nadere informatieOpvolging Effecten Flexibel Storten
Opvolging Effecten Flexibel Storten Kwartaalrapportage Hoogeplaten West Vierde kwartaal 211 Datum 16 februari 212 Status Definitief Opvolging Effecten Flexibel Storten Kwartaalrapportage Hoogeplaten West
Nadere informatieWaterleven. Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit.
Waterleven Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit. Tijd: In het veld : 60 minuten Uitwerking : 30 minuten Benodigdheden:
Nadere informatieDe vetzuursamenstelling van producten vleesbereiding en vleesproducten. Datum 7 oktober 2013
De vetzuursamenstelling van producten vleesbereiding en vleesproducten Datum 7 oktober 2013 De vetzuursamenstelling van producten vleesbereiding en vleesproducten 27 februari 2013 Inhoud Samenvatting...
Nadere informatie8IBLIOTH - MS-C Lfv,fc LKi-OLDtKS WERKDOCUMENT Abw februari
, s 8IBLIOTH - RIJK J J MS-C Lfv,fc LKi-OLDtKS WERKDOCUMENT GEDEELTELIJKE WATERPLANTENKARTERING IN HET VELUWEMEER, JULI 1981 door J. Diender 148 r 1982-52 Abw februari m \fa\ MINISTERIE VAN VERKEER EN
Nadere informatieMONITORING VAN VISMIGRATIEVOORZIENINGEN VOORJAAR 2012
MONITORING VAN VISMIGRATIEVOORZIENINGEN VOORJAAR 2012 WATERSCHAP AA EN MAAS 20 september 2012 076534150:0.7 - Definitief C01012.100177.0100 5 Waterschap Aa en Maas Hevelpassage Kaweise Loop 5.1 KAWEISE
Nadere informatieNader Onderzoek Kanaal door Walcheren
Ministerie van Verkeer en Waterstaat jklmnopq Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling/RIZA Nader Onderzoek Kanaal door Walcheren Onderzoek actuele risico s voor het ecosysteem
Nadere informatieHydraulische randvoorwaarden categorie c-keringen
Opdrachtgever: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Hydraulische randvoorwaarden categorie c-keringen Achtergrondrapport Hollandsche IJssel (dijkring 14 en 15) Auteurs: Bastiaan Kuijper Nadine Slootjes
Nadere informatieAntwoorden. Onderwerp: Beantwoording vragen van de fractie Velsen lokaal over Wet Waardering Onroerende Zaken(WOZ) en Onroerend Zaken Belasting(OZB)
Vragen van de raad Raadsvragen 19 van 2011 Antwoorden Datum 05-04-2011 Registratienummer Rs11.00335 Portefeuillehouder R. Vennik Onderwerp: Beantwoording vragen van de fractie Velsen lokaal over Wet Waardering
Nadere informatierijkswaterstaat directie zeeland
rijkswaterstaat directie zeeland Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat erstaat Dire«tie Zeeland Nummer: Bibliorheek, Koestr. 30, tel: 0118^86362 postbus 5014, 4330 KA
Nadere informatieedna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring
edna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring De toepassing van de edna methode in stromend water Wouter Patberg - 9 april 2015 - Vissennetwerk Inleiding edna de edna methode in een notendop e staat
Nadere informatieMonitoring, maatlatten, toetsen en beoordelen: wat een toestand. Gert van Ee 15 februari 2017
Monitoring, maatlatten, toetsen en beoordelen: wat een toestand Gert van Ee 15 februari 2017 Roossloot Bergen NH, foto: Nico Jaarsma 2016 Indeling presentatie Monitoring en meetnetten HHNK Maatlatten,
Nadere informatieANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN
ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...
Nadere informatieMacrofaunanieuwsmail 86, 31 augustus 2009
Macrofaunanieuwsmail 86, 31 augustus 2009 Beste lezers, De zomer heeft hopelijk iedereen goed gedaan. Ik heb alweer aardig wat kopij mogen ontvangen om een nieuwsmail te vullen. Veel leesplezier. Blijf
Nadere informatieThemadag Werkgroep Exoten
Themadag Werkgroep Exoten 3-- BELANGRIJKE OORZAKEN EN VECTOREN VAN INTRODUCTIE INVASIEVE MACROINVERTEBRATEN: HOE, WAAR EN WAAROM? Pieter Boets, Koen Lock & Peter Goethals Ghent University(UGent) Laboratory
Nadere informatieS&V Sterftemonitor. Sterftemonitor Q4-2017
S&V Sterftemonitor Sterftemonitor Q4-2017 Februari 2018 Management samenvatting 2017-Q4 De resultaten liggen in lijn met onze eerdere publicatie over het derde kwartaal van 2017: Aangezien er zowel in
Nadere informatieUt, Beschrijving van een nulsituatie voor de ^ A-*-~~J macro-evertebraten in de Grensmaas
Ut, ^ f V'\ Beschrijving van een nulsituatie voor de ^ A-*-~~J macro-evertebraten in de Grensmaas V Description of a zero situation for the macroinvertebrates in the River Grensmaas Description d'une situation
Nadere informatieDe kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten
De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten bij Ellewoutsdijk Tussenrapportage: de ontwikkeling in 2008 Definitief M.J. de Kluijver en T.J. Vanagt Grontmij AquaSense
Nadere informatieNummer. Leo van Nieuwenhuijzen
- Verslag Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Deelnemers H. Simons (Het Zeeuwse Landschap) C. de Groot (Het Zeeuwse Landschap) M. Berrevoets (provincie Zeeland) A. Beaufort (Waterschap
Nadere informatieMidwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en de Nederlandse kustwateren, januari 2006
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ Midwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en de Nederlandse kustwateren, januari 26
Nadere informatieZoutafleiding Bijlage bij de RWS Standaard
Zoutafleiding Bijlage bij de RWS Standaard In opdracht van: Project: Ministerie van Verkeer Waterstaat Directoraat-Geraal Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat Meetnet Infrastructuur (RMI) Versie: 1.0 November
Nadere informatieDe functie van het Balgzand als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels II. aantallen vogels en hun verspreiding tijdens hoogwater
De functie van het Balgzand als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels II. aantallen vogels en hun verspreiding tijdens hoogwater Rapportage van onderzoek In opdracht van Rijkswaterstaat Directie Noord-Holland
Nadere informatieMemo. 1 Introductie. +31(0) Kees den Heijer Roeland de Zeeuw (Shore Monitoring & Research)
Memo Aan Saskia Huijs (Rijkswaterstaat Zee en Delta) Datum Kenmerk Doorkiesnummer Van +31(0)88335 7945 Kees den Heijer Roeland de Zeeuw (Shore Monitoring & Research) Aantal pagina's 9 E-mail kees.denheijer
Nadere informatieNieuw Beheerplan voor de Rijkswateren
Nieuw Beheerplan voor de Rijkswateren 2009-2015 Naar een publieksgericht beheer Rijkswaterstaat zorgt, als uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, voor alle grote watersystemen
Nadere informatieStroomgebiedsafstemming Rijnwest. ER in combinatie met meetgegevens
Stroomgebiedsafstemming Rijnwest ER in combinatie met meetgegevens Stroomgebiedsafstemming Rijn-West 2 Opdrachtgever: Rijn West Begeleidingsgroep / beoordelingsgroep: Provincies, RAO, KRW-Kernteam Rijn
Nadere informatieSETL dag verslag 11/01/2015. Meer info: www.projectbaselinebelgium.be www.projectbaseline.org http://pbdashboard.apphb.com www.facebook.
Meer info: www.projectbaselinebelgium.be www.projectbaseline.org http://pbdashboard.apphb.com www.facebook.com/muisbroek De SETL dag viel samen met de Nieuwjaarsduik van GUE-BE. We hadden een massaal aantal
Nadere informatiePassieve vismonitoring zoete Rijkswateren: Voortgangsrapportage april november Rapportnummer C094/08 1 van 8
Passieve vismonitoring zoete Rijkswateren: Voortgangsrapportage april november 2008 O.A. van Keeken, J.A.M. Wiegerinck, J. van Willigen, H.J. Westerink & H.V. Winter Rapport C094/08 Vestiging IJmuiden
Nadere informatieNitrosaminen (NDELA) in cosmetica
Nitrosaminen (NDELA) in cosmetica Factsheet Deelprojectnummer: ND071804-1 Thema: Cosmetische producten en Lichaamsverzorging Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Noord
Nadere informatieMacrofaunanieuwsmail 128, 9 februari 2016
Macrofaunanieuwsmail 128, 9 februari 2016 Heb je nieuws, weetjes of vragen, VOEL JE UITGEDAAGD! macrofauna@rws.nl Alle verschenen nummers van de macrofaunanieuwsmail zijn nog te downloaden via de helpdeskwater
Nadere informatieSlib, algen en primaire productie monitoren met satellietbeelden
Slib, algen en primaire productie monitoren met satellietbeelden Pilot Eems-Dollard Charlotte Schmidt Dienst Water, Verkeer en Leefomgeving Afd. Kennis- en Innovatiemanagement Aanleiding NSO-SBIR-call
Nadere informatieGelet op artikel 13, eerste lid, van het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water 2009;
Besluit van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en milieubeheer, de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van., nr. DP/.
Nadere informatieEffecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland
Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Jaap Bloem 1, Gert-Jan van Duinen 2, Maaike Weijters 3 1 Wageningen Environmental Research 2 Stichting
Nadere informatie