Waar staan we nu en uitdaging naar de toekomst: Bevindingen van ondernemers PP voorjaar 2017

Transcriptie

1 Waar staan we nu en uitdaging naar de toekomst: Bevindingen van ondernemers PP voorjaar 2017

2 Waarom een PaddenstoelenPact? Veranderende markt, Hogere eisen van afnemers en consumenten, Belang van een meer duurzame productie, Toenemende ruimtedruk Hogere eisen aan bedrijfsvoering en logistiek vragen om een adequate reactie van de paddenstoelensector. Dat kunnen bedrijven of overheid niet alleen. De kracht van het paddenstoelenpact is de samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid om de bedreigingen in de sector om te zetten in kansen.

3 Waar staan we nu als PP Belangstelling bedrijven en uitdagingen van sector liggen op vlak van champost en markt. Voor deze uitdagingen zijn projecten ontwikkeld en ondersteund zoals valorisatie champost, champostkorrels en B2B campagne Pilze aus Holland. In individuele trajecten diverse ondernemers opleidingen gevolgd of stappen gezet in energiebesparing en product- en marktontwikkeling.

4 Toekomst rondgang in het veld 2017 Focus Paddenstoelenpact op het ontwikkelen van trajecten waar ondernemers in mee investeren. Het ondernemerschap van de ondernemer is hierbij een belangrijk issue. Draagvlak en focusgebieden jaarplan 2017 toetsen. A. Versterken van de markt- en afzetpositie; B. Intensiveren (aandacht voor) onderzoek, innovatie, kennisuitwisseling C. Duurzaam ondernemen (accent op champostverwaarding) Hamvraag: welke transitie is nodig naar een duurzaam verdienmodel? Dit spoor zowel voor primaire product paddenstoelen alsmede product champost bewandelen. Inventariseren behoeften ondernemers en meer verbinding!!

5 Bevindingen Markt (1) Volume verse champignons blijft gelijk, maar aantal aanbieders neemt af. Alternatieven witte champignons (incl. specialties) signalen dat groei eruit is. Vers gesneden is groeimarkt. Gespecialiseerde groothandels gesneden champignons overgenomen door grote spelers als Hanos of Sligro. Bedreiging voor regionale snijderij. Doordat telers zelf zijn gaan handelen is marge dun. Ze schieten onder elkaars duiven. Er zit nog voldoende marge in de keten. De handel verdient nog goed. Promotie acties geven een minimaal effect in toename verkoop. Handel heeft een functie als betalingsbuffer en volumeregulering.

6 Bevindingen Markt (2) UK markt neemt sterk af doordat daar local4local opkomt. Landen om ons heen willen in de eerste plaats producten uit eigen land. Met Nederlands product worden tekorten aan lokaal aanbod aangevuld. Enorme vraag industriechampignons in VS. Daar is jaar geleden hamburger ontwikkeld met 40% versneden champignons door het vlees gemengd. Toekomst als vleesvervanger! Bestaansrecht toekomst is lage kostprijs én superkwaliteit én flexibel kunnen schakelen tussen verschillende vragende partijen. Verschillende verpakkingen in opdracht van verschillende afnemers. Goede band onderhouden met afnemer, samen bouwen aan betere afzet. Verhaal achter product vertellen aan consument. Binnen kwaliteitstelers puur op prijs geconcurreerd.

7 Bevindingen Markt (3) Bundeling kleine telers met grote teler die afzet doet; kleine telers presteren vaak slecht op forecasts. Neiging naar in eigen beheer kweken, dus schaalvergroting door anderen over te nemen. Afzet regelen via samenwerking met groot Duits, Brits en Frans bedrijf. Internationale samenwerking levert meer op dan regionale samenwerking! Rol PP: beperkt, ondernemers faciliteren en verbinden op bovenstaande kansen. Paddenstoelenpact mag dan wel geen invloed op de markt hebben, toch ziet zij wel een rol om ondernemers in te laten zien dat door samenwerking meer uit de markt te halen valt.

8 Bevindingen Arbeid (1) Loonkosten in Nederland relatief hoog. Gemiddeld: - FR: iets duurder dan NL. - NL en BE 16 - Uk: DE: 8 - Polen: % van kostprijs bepaald door loonkosten. Bij afschaffing Cafetaria-regeling zouden loonkosten 8% omhoog gaan. Opheffen Cafetariaregeling kost gemiddeld 75k per jaar en is voor medewerkers zelf ook nadelig. Oogst moet worden aangepakt om benodigde arbeid terug te dringen. Plukrobot kan echter nog niet getest worden, omdat te weinig telers zijn om kosten te dragen. Er moet van buiten de sector geïnvesteerd worden! Werven van nieuwe Poolse medewerkers is lastig.

9 Bevindingen Arbeid (2) Er worden te hoge boetes gegeven voor kleine overtredingen van arbeidstijdenwet. Er is nog veel onwetendheid over regels onder telers. Huisvesting van medewerkers is een issue. Huisvesting op eigen erf wordt moeilijk gemaakt, door het moeizame proces om een vergunning te krijgen. Het maximaal aantal te huisvesten medewerkers per bedrijf kan te krap zijn bij schaalvergroting naar de toekomst toe. Rol PP: Actief meedenken in huisvesting, arbeidsomstandigheden en terugdringen certificering. Automatisering kun je aanjagen, maar welke ondernemer steekt nu zijn kop boven maaiveld om te automatiseren/investeren als het niet je core business is (vb Baron en Namen).

10 Bevindingen Certificering Te veel keurmerken, te veel kosten. Meeste rond ,- op jaarbasis kwijt aan afdracht certificaten, daar komen eigen arbeidsuren registratie nog bovenop. Teveel controle op controle. Faire Produce zou eenvoudiger moeten tegen lagere kosten. Global GAP/GRASP is redelijk standaard, enkelen bezig om milieukeur te verkrijgen. Is tot nu toe vraag van enkel een kleine klant. Rol PP: Signaal van PP naar certificaatorganisaties dat er teveel keurmerken zijn, te veel administratie en regelgeving.

11 Bevindingen Ondernemingsklimaat (1) Nieuwe productiefaciliteit is ondoenlijk voor nieuwe intreders, 4-5 miljoen met 30% eigen vermogen nodig. Uitbreiden is noodzakelijk, maar moeilijk i.v.m. wetgeving in deze regio. Van 30 ton per week naar ton per week. Regelgeving blijft belemmerend werken voor groei en innovatie. Geen realistische uitbreidingsmogelijkheden voor Paddenstoelensector. Provincie heeft PHTB in het leven geroepen, veel strenge regels. Ondernemers komen knel te zitten. Moeten naar gebieden als Grote Ingh. Voor x1 bedrag inleveren en voor x2 bedrag terug kopen. Verplaatsingsregeling moet aangepast worden tot maatwerk regeling waarin flexibiliteit dient te gelden in criteria die gesteld worden. Zowel in oppervlaktes als in gekoppelde bedragen. Partnership met Duitse telers heeft toegevoegde waarde in de markt, niet met twee dezelfde telers in de regio. En veel andere voordelen mbt ruimtelijke ordeningsvraagstuk. Overwegingen om te verplaatsen richting Du, eenvoudiger regelgeving en Du paddenstoelen.

12 Bevindingen Ondernemingsklimaat (2) Paddenstoelensector wordt onevenredig zwaar aangepakt door overheid mbt controle regelgeving (NVWA, AID). Daardoor ook murw geslagen om mee te doen met subsidieprojecten. Toekomst over jaar: versbedrijven met ton productie per week. Afzet zelf in handen, rechtstreeks naar Retail en consument. Afzet in Nederland en naburige landen. Plannen voor nieuwbouw met vooral oogstinnovaties; minder arbeid. Over gehele teeltproces data verzameld om zo te kunnen voorspellen hoe champignons groeien en wanneer geoogst. Zo n database is er veelal voor het financiële deel van het bedrijf. Er worden te weinig telers opgeleid: Sector moet eigen opvolgers opleiden. Rol PP: Werk aan een goed ondernemersklimaat. Zorg dat de basisvoorzieningen om te kunnen en mogen ondernemen goed zijn in deze regio. Het Paddenstoelenpact moet een klankbordgroep zijn richting overheid. Colland heeft 50k voor opleidingen in de sector; komt in de opleidingsplannen.

13 Bevindingen Energie Scherpe energieprijzen maken investeren in energie niet snel interessant. Lage prijzen, deels via de APX. Wel interessant als bedrijf energie-neutraal kan worden, mits dat een goed verkoopargument blijft. Energie kosten te klein deel kostprijs om groot in te zetten op eigen opwekking. Daar zou je als sector een onderdeel van groter collectief moeten zijn, bijvoorbeeld Coöperatie Bommelerwaard: streven naar energie neutraliteit 2025 Verschillende bedrijven zijn erg zuinig met veel eigen opwekking en terugwinning. Rol PP: zeer beperkt, hier moet je volledig aanhaken bij Glastuinbouwsector. Niet zelf doen, te klein. Er wordt een duurzaamheidsplatform opgericht door het PHTB.

14 Bevindingen Champost (1) Alternatieve afzet voor champost Interesse om kosten te verlagen, dan wel om te zetten in extra inkomstenbron. Sommige bedrijven gescheiden van dekaarde en zelf afgezet. Veen voor dekaarde wordt probleem: raakt op en dus duurder. Op agenda staat bij enkeling om zelf compost te maken. Daarmee meer grip op productiekosten. Nu prijs voor compost omhoog zodra prijzen voor champignons stijgen. Champost heel geschikt voor fruitteelt. Mooi product, beter vermarkten. Vb. Regionaal Landgoed van Mariënwaerdt Compleet onbekend onder akkerbouwers, maar wanneer wel gekend, is er enorme interesse!! Richard Peffer handel zelf opgezet in champost door akkerbouwers af te rijden. Veel meer positieve artikelen schrijven over champost. Hiermee product promoten bij akkerbouwers en fruit/boom/groentetelers.

15 Bevindingen Champost (2) Soms gezamenlijk met groep telers verkocht (600 ton/wk) zeer scherpe prijs gerealiseerd. Alternatief: zelf kunnen verrijken of juist verarmen. Of grote centrale verwerking? Champost vergisten in verleden geprobeerd, geen succes. Valorisatie prima, maar let op extra kosten die met zich mee brengt. Dekaarde scheiden positief. Sterke behoefte aan grote nevenstroomverwerkingsfaciliteit in de Bommelerwaard. Een locatie in Maasdriel waar alle stromen gebundeld worden en van waaruit de ketenbenadering plaats gaat vinden om concurrentie te voorkomen. 4 opties (drogen, upcyclen, ontzouten en combi) Rol PP: Diverse telers aangegeven met champost aan de slag te willen en mee te willen werken aan champostketen. Het zou fijn zijn als het pact daarin faciliteert. Maar Pact moet vooral ook communicatie aanwakkeren richting andere sectoren hoe goed het product is. Artikelen plaatsen op website en andere media die door akkerbouwers, boom- en fruittelers worden gelezen.

16 Kwaliteiten als vleesvervanger benadrukken. Bevindingen Promotie Productontwikkeling en alternatieve verpakkingen, is heel moeilijk in het schap te krijgen. Promotie is altijd goed, maar moeilijk te organiseren. Ook geen invloed op of de champignon die gepromoot wordt ook in de winkel ligt, of dat die uit het buitenland komt. Promotie moet gericht zijn op (Duitse) inkopers, niet op de consument. Alternatieven als paddenstoelenbox a la Hello Fresh is niche, te klein, we zijn geen local for local land. Wel goede PR door Gro Holland koffiedrap en GP de Rijk en Dik de Vries Rol PP: Positief over promotie maar 2 miljoen van Vereniging Paddenstoelen Nederland (VPN) was al te weinig budget. Dus wat kun je hier als PP? Je hebt slechts een faciliterende rol om telers de weg te wijzen en te helpen vooral omtrent alternatieve paddenstoelen.

17 Op te pakken trajecten PP 2017 Champostketen traject en communicatie naar andere sectoren actief oppakken. Samen met andere telers R&D oppakken op gebied van innovatie. Opschalen naar andere regio s, verbinden en beter samenwerken. Basisvoorzieningen om te kunnen en mogen ondernemen in deze regio het Paddenstoelenpact een klankbordgroep richting overheid. Faciliteren ondernemers in ketenregie markt.

18 verbinder, matchmaker en projectontwikkelaar. We faciliteren ondernemers in hun innovaties! Het Paddenstoelenpact wil in 2020 in ieder geval het volgende hebben bereikt: 1. Gezonde bedrijven met voldoende rendement en een sterkere marktpositie 2. Meer onderscheidend door vernieuwing van producten, markten, diensten 3. Versterkte samenwerking met elkaar, de overheid, de burgers en afnemers 4. Goede infrastructuur (ruimte, logistiek, energievoorziening, etc.) 5. Betere zichtbaarheid, positionering en uitstraling