BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS

Transcriptie

1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Remifentanil Teva 1 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie Remifentanil Teva 2 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie Remifentanil Teva 5 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie remifentanil Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u hem later weer nodig. Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met uw arts of apotheker. Krijgt u last van een van de bijwerkingen die in rubriek 4 staan? Of krijgt u een bijwerking die niet in deze bijsluiter staat? Neem dan contact op met uw arts of verpleegkundige. Inhoud van deze bijsluiter 1. Waarvoor wordt dit middel gebruikt? 2. Wanneer mag u dit middel niet gegeven worden of moet u er extra voorzichtig mee zijn? 3. Hoe wordt u dit middel toegediend? 4. Mogelijke bijwerkingen 5. Hoe bewaart u dit middel? 6. Aanvullende informatie 1. WAARVOOR WORDT DIT MIDDEL GEBRUIKT? Remifentanil behoort tot een groep algemene anesthetica die opioïden worden genoemd. Remifentanil wordt gebruikt om u in slaap te helpen voor een operatie, om u in slaap te houden en zorgt er voor dat u geen pijn voelt tijdens een operatie. Als u 18 jaar of ouder bent, kan dit middel gebruikt worden om de pijn te verminderen als u behandeld wordt op de afdeling intensieve zorgen. 2. WANNEER MAG U DIT MIDDEL NIET GEGEVEN WORDEN OF MOET U EXTRA VOORZICHTIG ZIJN? Wanneer mag u dit middel niet gebruiken? als u allergisch (overgevoelig) bent voor remifentanil, of aan gelijkaardige geneesmiddelen, of één van de andere stoffen die in Remifentanil Teva zitten. als injectie rechtstreeks in de ruggenwervel. als het enige geneesmiddel om u in slaap te brengen. Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel? als u een oudere patiënt, verzwakt of hypovolemisch bent (als u niet voldoende gehydrateerd bent of een grote hoeveelheid bloed heeft verloren), bent u bij gebruik van remifentanil meer vatbaar voor bijwerkingen die een effect kunnen hebben op het hart. als u longaandoeningen of ernstige leveraandoeningen heeft kan u gevoeliger zijn voor problemen met de ademhaling die remifentanil kan veroorzaken. 1/10

2 als u verwacht dat u pijn gaat hebben na een chirurgische ingreep, dan zal voordat de behandeling met remifentanil wordt gestopt overgegaan worden op een andere vorm van pijnstilling. De andere pijnstilling zal zorgvuldig worden gekozen rekening houdend met de chirurgische ingreep en de postoperatieve zorg die u nodig heeft. Als een ander opioïd aan u wordt gegeven, zal uw arts de risico s op ademhalingsproblemen overwegen. U kunt het volgende ervaren als u wakker bent geworden na de operatie: trillen, agitatie, verhoogde hartslag en/of duizeligheid. Als dit voorkomt, raadpleeg dan onmiddellijk uw arts. het is mogelijk dat de arts u tijdens de operatie een tube in de luchtwegen plaatst om zo de luchtwegen open te houden. U zult nauwkeurig gemonitord worden en geen ongemak hebben van de tube. Raadpleeg uw arts als u het volgende opmerkt: Ernstige spierstijfheid wanneer u dit geneesmiddel voor het eerst krijgt toegediend (zie rubriek 4, Mogelijke bijwerkingen ). Remifentanil kan afhankelijkheid veroorzaken. Gebruikt u nog andere geneesmiddelen? Gebruikt u naast Remifentanil Teva nog andere geneesmiddelen, of heeft u dat kort geleden gedaan? Vertel dat dan aan uw arts of anesthesist. Dat geldt ook voor een behandeling met plantaardige geneesmiddelen of voor geneesmiddelen waar u geen voorschrift voor nodig heeft. Dit moet u doen omdat de geneesmiddelen de werking van remifentanil kunnen beïnvloeden en zo bijwerkingen kunnen veroorzaken. Vertel uw arts of anesthesist als u de volgende geneesmiddelen inneemt (of van plan bent om in te nemen): geneesmiddelen voor hartaandoeningen, zoals betablokkers (inclusief atenolol, metoprolol en bisoprolol) daar deze de werking verhogen van remifentanil welke een effect heeft op het hart (met inbegrip van lage bloeddruk en een verlaagde hartslag). calciumkanaal blokkerende middelen (zoals amlodipine, diltiazem en nifedipine) kunnen de bijwerkingen verhogen van remifentanil welke een effect heeft op het hart (inclusief lage bloeddruk en een verlaagde hartslag). inhalatie of intraveneuze anesthetica en benzodiazepines (bv. diazepam): uw arts of apotheker kan de dosering van deze geneesmiddelen aanpassen als u Remifentanil Teva krijgt toegediend. Waarop moet u letten met eten en drinken? Nadat u Remifentanil Teva toegediend heeft gekregen, mag u geen alcohol drinken totdat u volledig hersteld bent. Zwangerschap en borstvoeding Remifentanil dient niet aan zwangere vrouwen te worden toegediend tenzij hiervoor medische redenen zijn. Nadat bij u Remifentanil Teva is toegediend, wordt aanbevolen om de borstvoeding gedurende 24 uur te staken. Als u zwanger bent, denkt dat u zwanger bent of borstvoeding geeft moet u dit aan uw arts of anesthesist vertellen. Remifentanil wordt niet aanbevolen voor gebruik tijdens de bevalling of bij een keizersnede. 2/10

3 Vraag uw arts of apotheker voor advies voordat u een geneesmiddel inneemt. Rijvaardigheid en het gebruik van machines Dit geneesmiddel kan problemen veroorzaken met concentratie, coördinatie, beweging en alertheid. Als u op dezelfde dag van uw operatie uit het ziekenhuis wordt ontslagen, mag u geen auto besturen of machines bedienen. Het is gevaarlijk om te snel na een operatie een auto te besturen, om deze reden is het aanbevolen om iemand bij u te hebben als u naar huis mag. Stoffen in dit middel waarmee u rekening moet houden Dit geneesmiddel bevat minder dan 1 mmol natrium (23 mg) per ml, en mag in wezen natrium-vrij worden genoemd. 3. HOE WORDT U DIT MIDDEL TOEGEDIEND? Remifentanil Teva dient alleen te worden toegediend onder zorgvuldig gecontroleerde omstandigheden waarbij specialisten uw hart- en longfunctie kunnen monitoren. Dit geneesmiddel zal toegediend worden door een arts of anesthesist waardoor het onwaarschijnlijk is dat u een niet correcte dosis zou krijgen. Hoe u dit geneesmiddel krijgt toegediend en in welke dosis is per patiënt verschillend en wordt besloten door de arts of anesthesist. Dit is afhankelijk van het type operatie dat u ondergaat en hoe lang u in slaap moet blijven. Remifentanil wordt toegediend via een afzonderlijke injectie/infusie van andere geneesmiddelen. Remifentanil kan als een enkele injectie worden toegediend of als een langzame, continue infusie in een ader. Remifentanil mag niet als injectie in de ruggenwervel worden toegediend. Remifentanil mag alleen in combinatie met andere geneesmiddelen worden toegediend om u in slaap te brengen. Dosering bij speciale patiëntengroepen In obese of ernstig zieke patiënten moet de initiële dosis worden verlaagd of verhoogd naar aanleiding van de reactie van de patiënt hierop. Bij patiënten met een verminderde lever- of nierfunctie en bij patiënten die neurochirurgie moeten ondergaan is een dosisverlaging niet nodig. Heeft u te veel van dit middel gekregen? Omdat uw arts en anesthesist uw conditie gedurende de operatie goed in de gaten houden is het onwaarschijnlijk dat u teveel Remifentanil Teva krijgt toegediend. Als u toch teveel Remifentanil Teva krijgt toegediend, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts, apotheker of het Antigifcentrum (070/ ). Uw arts zal de behandeling staken en de symptomen gaan behandelen. Als u nog vragen heeft over dit geneesmiddel, raadpleeg dan uw arts of apotheker. 4. MOGELIJKE BIJWERKINGEN Zoals elk geneesmiddel kan Remifentanil Teva bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. 3/10

4 U kan spierstijfheid ervaren als u remifentanil voor het eerst krijgt toegediend om u slaperig te maken. Als de stijfheid ernstig wordt, zal de arts u een spierverslapper geven. Als u spierstijfheid opmerkt terwijl remifentanil bij u is toegediend als pijnstiller, zal de arts de hoeveelheid verminderen of stoppen met de toediening. De spierstijfheid zal binnen enkele minuten afzwakken nadat de remifentanil toediening is gestopt. De volgende bijwerkingen kunnen voorkomen met de volgende frequenties: Zeer vaak (komt voor bij meer dan 1 op 10 patiënten) Vaak (komt voor bij 1 tot 10 op 100 patiënten) Soms (komt voor bij 1 tot 10 op patiënten) Zelden (komt voor bij 1 tot 10 op patiënten) Zeer zelden (komt voor bij minder dan 1 op patiënten) Niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald) U moet uw arts of verpleegkundige onmiddellijk inlichten als u de volgende bijwerkingen opmerkt: Zeer vaak: spierstijfheid. flauwvallen of duizeligheid (mogelijk zijn dit symptomen van een lage bloeddruk). misselijkheid en/of braken. Vaak: een ongewoonlijke lage hartslag. een vertraging of staking van de ademhaling. jeuk. rillen (na de operatie). duizeligheid of blozen na de operatie (mogelijk een symptoom van een hoge bloeddruk). Soms: verstopping van de darmen. pijnscheuten (na de operatie). agitatie of verwardheid, een blauwachtige verkleuring van de huid en/of kortademigheid (mogelijk een teken dat er te weinig zuurstof naar de organen wordt getransporteerd). Zelden: afwezigheid/stoppen van de hartslag. slaperigheid (na de operatie). allergische reacties zoals kortademigheid, huiduitslag op het lichaam, plotselinge piepende ademhaling of opzwellen van het gezicht/tong zijn voorgekomen bij patiënten die remifentanil kregen toegediend met één of meerdere anesthetica. Niet bekend: afhankelijkheid. Voordat u van de uitslaapafdeling/herstelruimte wordt ontslagen na uw operatie, zal uw arts zich ervan verzekeren dat u volledig bij bewustzijn bent en geen postoperatieve bijwerkingen heeft, zoals ademhalingsmoeilijkheden, ongewone hartslag en/of duizeligheid. Als u bijwerkingen opmerkt zal uw arts deze onmiddellijk behandelen. 4/10

5 Het melden van bijwerkingen Krijgt u last van bijwerkingen, neem dan contact op met uw arts of verpleegkundige. Dit geldt ook voor mogelijke bijwerkingen die niet in deze bijsluiter staan. U kunt bijwerkingen ook rechtstreeks melden via het Federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten - Afdeling Vigilantie - EUROSTATION II - Victor Hortaplein, 40/40 - B-1060 Brussel - Website: patientinfo@fagg-afmps.be. Door bijwerkingen te melden, kunt u ons helpen meer informatie te verkrijgen over de veiligheid van dit geneesmiddel. 5. HOE BEWAART U DIT MIDDEL? Buiten het bereik en zicht van kinderen houden. Gebruik dit middel niet meer na de uiterste houdbaarheidsdatum. Die is te vinden op de doos en injectieflacon na EXP. Daar staat een maand en een jaar. De laatste dag van die maand is de uiterste houdbaarheidsdatum. Bewaarcondities Voor openen: Voor dit geneesmiddel zijn er geen speciale bewaarcondities Na reconstitutie/verdunning: Dit product kan gedurende 24 uur bewaard worden bij 25 C. Echter, dit product dient onmiddellijk te worden gebruikt. Als het niet onmiddellijk gebruikt wordt, zijn de in-gebruik bewaartijden en de condities vóór gebruik de verantwoordelijkheid van de gebruiker. Bewaartijden van het verdunde product zijn gewoonlijk niet langer dan 24 uur bij 2-8 C, behalve als reconstitutie/verdunning plaats heeft gevonden onder gecontroleerde en gevalideerde aseptische condities. Uw arts zal zich ervan verzekeren dat uw geneesmiddel onder de juiste condities is bewaard. Voor eenmalig gebruik. Ongebruikte oplossing moet worden weggegooid. Remifentanil Teva wordt niet gebruikt als uw arts zichtbare tekenen van bedref opmerkt. Spoel geneesmiddelen niet door de gootsteen of de WC en gooi ze niet in de vuilnisbak. Vraag uw apotheker wat u met geneesmiddelen moet doen die niet meer nodig zijn. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd en komen zo niet in het milieu. 6. AANVULLENDE INFORMATIE Welke stoffen zitten er in dit middel? De werkzame stof in dit middel is remifentanil. Elke injectieflacon bevat 1 mg of 2 mg of 5 mg remifentanil. De andere stoffen in dit middel zijn: glycine (E640). zoutzuur (E507). natriumhydroxide (E524). Hoe ziet Remifentanil Teva eruit en hoeveel zit er in een verpakking? 5/10

6 Remifentanil Teva 1 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie is een wit tot gebroken wit of geelachtig compact poeder in een kleurloze glazen injectieflacon gesloten met een rubberen stop en witte dop. Het is verkrijgbaar in doosjes van 1 of 5 injectieflacons. Remifentanil Teva 2 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie is een wit tot gebroken wit of geelachtig compact poeder in een kleurloze glazen injectieflacon gesloten met een rubberen stop en grijze dop. Het is verkrijgbaar in doosjes van 1 of 5 injectieflacons. Remifentanil Teva 5 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie is een wit tot gebroken wit of geelachtig compact poeder in een kleurloze glazen injectieflacon gesloten met een rubberen stop en blauwe dop. Het is verkrijgbaar in doosjes van 1 of 5 injectieflacons. Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht. Houder van de vergunning voor het in de handel brengen en fabrikant Houder van de vergunning voor het in de handel brengen Teva Pharma Belgium N.V. Laarstraat 16 B-2610 Wilrijk Fabrikant Teva Pharmaceutical Works Private Limited Company Táncsics Mihály út 82 H-2100 Gödöllő Nummers van de vergunning voor het in de handel brengen 1 mg: BE mg: BE mg: BE Afleveringswijze Geneesmiddel op medisch voorschrift. Dit geneesmiddel is geregistreerd in lidstaten van de EEA onder de volgende namen: AT - Remifentanil Teva 1 mg 2 mg 5 mg Pulver zur Herstellung eines Konzentrats für eine Injektionsoder Infusionslösung BE - Remifentanil Teva 1 mg 2 mg 5 mg poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie CY - Remifentanil TEVA 1mg 2 mg 5 mg Powder for Concentrate for Solution for Injection or Infusion DE - Remifentanil Teva 1 mg 2 mg 5 mg Pulver für ein Konzentrat zur Herstellung einer Injektionslösung/Infusionslösung DK - Remifentanil Teva ES - Remifentanilo Teva 1 mg 2 mg 5 mg polvo para concentrado para solución inyectable o perfusión EFG FR - REMIFENTANIL TEVA 1 mg 2 mg 5 mg, poudre à diluer pour solution injectable ou pour perfusion GR - Remifentanil Teva 1 mg 2 mg 5 mg Kόνις για πυκνό διάλυμα για παρασκευή ενεσίμου διαλύματος ή διαλύματος προς έγχυση HU - Remifentanil-Teva 1 mg 2 mg 5 mg por oldatos injekcióhoz vagy infúzióhoz való koncentrátumhoz IE - Remifentanil Teva Powder for Concentrate for Solution for Injection or Infusion 6/10

7 IT - REMIFENTANIL TEVA 1 mg 2 mg 5 mg polvere per concentrato per soluzione iniettabile o per infusione NL - Remifentanil 1 mg 2 mg 5 mg Teva, poeder voor concentraat voor oplossing voor injectie of infusie NO - Remifentanil Teva Pulver til konsentrat til infusjonsvæske/injeksjonsvæske, oppløsning PT - Remifentanilo Teva RO - Remifentanil Teva 1 mg 2 mg 5 mg, pulbere pentru concentrat pentru soluţie injectabilă sau perfuzabilă SE - Remifentanil Teva 1mg 2 mg 5 mg pulver till koncentrat till injektions-/ infusionsvätska, lösning SI - Remifentanil Teva 1 mg 5 mg prašek za koncentrat za raztopino za injiciranje ali infundiranje UK - Remifentanil 1 mg 2 mg 5 mg Powder for Concentrate for Solution for Injection or Infusion Deze bijsluiter is voor het laatst goedgekeurd in 04/ /10

8 De volgende informatie is alleen bestemd voor artsen of andere beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Onverenigbaarheden Remifentanil Teva mag niet gemengd worden met Ringerlactaat injectievloeistof of oplossing voor injectie van Ringerlactaat en glucose 50 mg/ml (5%). Remifentanil Teva mag niet in éénzelfde intraveneus mengsel gemengd worden met propofol. Remifentanil Teva is verenigbaar met propofol als het toegediend wordt met behulp van een lopend intraveneuze katheter. Toediening van Remifentanil Teva via dezelfde intraveneuze lijn als bloed/serum/plasma is niet aanbevolen daar een niet-specifieke esterase in bloedproducten remifentanil tot zijn inactieve metaboliet kan hydrolyseren. Remifentanil Teva mag niet gemengd worden met andere geneesmiddelen voordat het wordt toegediend. Speciale mededeling voor vernietiging en andere behandeling Reconstitutie: Remifentanil Teva zou bereid moeten worden voor intraveneus gebruik door het geschikte volume (zie onderstaande tabel) van één van de onderstaande verdunningsmiddelen toe te voegen om zo een gereconstitueerde concentratie te krijgen van ongeveer 1 mg/ml remifentanil. Presentatie Toe te voegen volume van het verdunningsmiddel Remifentanil Teva 1 mg 1 ml 1 mg/ml Remifentanil Teva 2 mg 2 ml 1 mg/ml Remifentanil Teva 5 mg 5 ml 1 mg/ml Concentratie van de gereconstitueerde oplossing Schudden totdat het compleet is opgelost. De gereconstitueerde oplossing moet helder, kleurloos en vrij van zichtbare deeltjes zijn. Verdere verdunning: Na reconstitutie zou Remifentanil Teva 1 mg/2 mg/5 mg niet toegediend mogen worden zonder dit eerst verder te verdunnen in concentraties van 20 tot 250 μg/ml (50 μg/ml is de aanbevolen concentratie voor volwassenen en 20 tot 25 μg/ml voor kinderen ouder dan 1 jaar) met één van de onderstaande I.V. vloeistoffen. Voor Target Controlled Infusion (TCI) is de aanbevolen verdunning voor Remifentanil Teva 20 tot 50 μg/ml. De verdunning is afhankelijk van de technische capaciteit van het infusie apparaat en de verwachte noden van de patiënt. Eén van de volgende oplossingen zouden gebruikt moeten worden voor verdunning: 8/10

9 water voor injecties. glucose 50 mg/ml (5%) oplossing voor injectie. glucose 50 mg/ml (5%) oplossing voor injectie en natriumchloride 9 mg/ml (0,9%) oplossing voor injectie. natriumchloride 9 mg/ml (0,9%) oplossing voor injectie. natriumchloride 4,5 mg/ml (0,45%) oplossing voor injectie. De volgende intraveneuze vloeistoffen kunnen gebruikt worden bij toediening via een lopend intraveneuze katheter: Ringerlactaat injectievloeistof. Oplossing voor injectie van Ringerlactaat en glucose 50 mg/ml (5%). Remifentanil Teva is verenigbaar met propofol als het via een lopend intraveneus katheter wordt toegediend. Andere verdunningsmiddelen mogen niet gebruikt worden. De oplossing moet visueel onderzocht worden op deeltjes voordat het toegediend wordt. De oplossing mag gebruikt worden als het helder en vrij van deeltjes is. Ideaal gezien zou de bereiding van de intraveneuze infusie van remifentanil op het moment van toediening moeten gebeuren. De inhoud van de injectieflacon is voor eenmalig gebruik. Alle ongebruikte producten en afvalstoffen dienen te worden vernietigd overeenkomstig lokale voorschriften. Voor tabellen waarin de richtlijnen voor de infusie ratio voor manueel gecontroleerde infusie van Remifentanil Teva staan en voor tabellen waarin de equivalente bloed remifentanil concentratie bij gebruik van TCI voor verschillende manueel gecontroleerde infusie ratio s bij evenwicht staan, kan de Samenvatting van Product Karakteristieken (SPC) van Remifentanil Teva worden geraadpleegd. Bewaarinformatie Zie rubriek 5 Hoe bewaart u dit middel? Na eerste opening Chemische en fysische in-gebruik stabiliteit is aangetoond gedurende 24 uur bij 25 C na initiële reconstitutie met: water voor injecties. glucose 50 mg/ml (5%) oplossing voor injectie. glucose 50 mg/ml (5%) oplossing voor injectie en natriumchloride 9 mg/ml (0,9%) oplossing voor injectie. natriumchloride 9 mg/ml (0,9%) oplossing voor injectie. natriumchloride 4,5 mg/ml (0,45%) oplossing voor injectie. Ringerlactaat injectievloeistof. Oplossing voor injectie van Ringerlactaat en glucose 50 mg/ml (5%). Chemische en fysische in-gebruik stabiliteit is aangetoond gedurende 24 uur bij 25 C na verdunnen met: water voor injecties. glucose 50 mg/ml (5%) oplossing voor injectie. 9/10

10 glucose 50 mg/ml (5%) oplossing voor injectie en natriumchloride 9 mg/ml (0,9%) oplossing voor injectie. natriumchloride 9 mg/ml (0,9%) oplossing voor injectie. natriumchloride 4,5 mg/ml (0,45%) oplossing voor injectie. Chemische en fysische in-gebruik stabiliteit is aangetoond gedurende 8 uur bij 25 C na verdunnen met: Ringerlactaat injectievloeistof. Oplossing voor injectie Ringerlactaat en glucose 50 mg/ml (5%). Vanuit microbiologisch oogpunt dient het product direct gebruikt te worden. Indien het niet direct gebruikt wordt, zijn de in-gebruik-bewaartermijnen en condities vóór gebruik de verantwoordelijkheid van de gebruiker en deze zou gewoonlijk niet langer zijn dan 24 uur bij 2-8ºC, behalve als reconstitutie/verdunning heeft plaatsgevonden onder gecontroleerde, gevalideerde aseptische condities. Elke niet gebruikte hoeveelheid moet vernietigd worden. Wijze van toediening Remifentanil Teva is enkel voor intraveneus gebruik en mag niet worden toegediend via een epidurale of intrathecale injectie. Remifentanil mag na reconstitutie van het gevriesdroogde poeder niet toegediend worden zonder dit eerst te verdunnen. Continue infusies van remifentanil moeten toegediend worden met behulp van een gekalibreerd infusie apparaat in een snel lopend intraveneuze lijn of via een toegewijde intraveneuze lijn. De infusielijn zou aan de veneuze cannula of in de buurt hiervan aangesloten moeten zijn om zo de potentiële dode ruimte te minimaliseren. Men moet zorgen dat obstructie of afkoppeling van de infusielijnen niet voorkomen en na gebruik moet men zorgen dat de I.V. lijn vrij is van remifentanil. I.V. lijnen/infusie systemen moet men verwijderen na het beëindigen van het gebruik om zo onbedoelde toediening te voorkomen. Remifentanil kan gegeven worden door Target Controlled infusion (TCI) met een goedgekeurd infusie apparaat wat het Minto farmacokinetische model met covariaties voor leeftijd en Lean Body Mass (LBM) incorporeert. Raadpleeg de Samenvatting van de kenmerken van het product (SKP) van Remifentanil Teva voor specifieke richtlijnen betreft manuele- en target gecontroleerde infusie. Informatie en dosering kan gevonden worden over inductie, onderhouden en stoppen van de Remifentanil Teva behandeling in volwassenen, kinderen en speciale patiëntengroepen zoals ouderen, patiënten met een verminderde nierfunctie, hartfunctie en intensieve zorg patiënten. 10/10