trackers een nieuwe dimensie in beleggen Drs Rogier Rake RBA Drs Sander Heemskerk RBA
|
|
- Johanna Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 4
3 trackers een nieuwe dimensie in beleggen Drs Rogier Rake RBA Drs Sander Heemskerk RBA Amsterdam
4 trackers een nieuwe dimensie in beleggen ISBN e druk e herziene druk 2007 Copyright IBS-Vermogensbeheer [instituut voor beleggingsstrategie] Amsterdam, 2007 Herengracht BS Amsterdam info@ibs-vermogensbeheer.nl
5 INHOUD Voorwoord pagina 9 Inleiding pagina 11 Wat is een tracker? pagina 13 De opkomst van trackers pagina 20 Actief beleggen met trackers pagina 24 Voordelen en nadelen van trackers pagina 34 Trackers versus beleggingsfondsen pagina 40 Conclusie pagina 44 Bijlage I: Informatie over providers pagina 46 Bijlage II: Vergelijking tussen trackers en andere beleggingsproducten pagina 47 Bijlage III: Overzicht van trackers, genoteerd aan Europese Beurzen pagina 48 Begrippenlijst pagina 54 Colofon pagina 56 7
6 8
7 VOORWOORD Toen wij in 2006 de eerste druk van dit boekje lieten verschijnen, konden wij niet vermoeden dat er zoveel aandacht en waardering voor zou ontstaan. De media hebben veel aandacht besteed aan onze publicatie en beleggers, groot en klein, hebben dankbaar gebruik gemaakt van de informatie over trackers. Wij zijn dan ook zeer blij dat wij nu de tweede druk kunnen presenteren, en we gaan ervan uit dat ook deze druk de weg naar de beleggers zal weten te vinden. Trackers zijn beleggingsinstrumenten die ongekende mogelijkheden bieden om een hoog rendement te behalen en het risico te beheersen. Het is een nog tamelijk onbekend instrument omdat niet alle partijen in de financiële wereld even gelukkig zijn met dit product. Wij zijn ervan overtuigd dat trackers een nieuwe dimensie toevoegen aan het rijke palet van beleggingsproducten; en een nieuw hoofdstuk aan de reeds lange beurstraditie, die zoals bekend in 1602 in Amsterdam begon. Trackers, een nieuwe dimensie in beleggen is een praktische handreiking voor geïnteresseerden, zowel particulier als institutioneel, die nog niet vertrouwd zijn met trackers. Verwacht u geen wetenschappelijke verhandeling, want ons doel was het maken van een toegankelijke gids die de nieuwe markt voor trackers voor iedereen opent. Wij wensen u een leerzame leeservaring toe en uiteraard zijn wij altijd bereid u nader te informeren over trackers. Het boekje is geschreven door Rogier Rake en Sander Heemskerk, maar ik dank alle medewerkers van IBS-Vermogensbeheer en van B.A. van Doorn & Comp BV voor hun waardevolle aanvullingen en opmerkingen. Gezien de grote aandacht in de pers en de positieve reacties van beleggers in het afgelopen jaar, was het boekje in 2007 toe aan deze tweede herziene druk. Dr René Th.H. Willemsen 9
8 10
9 INLEIDING Als iemand u zou vragen welk aandeel in geld gemeten het grootste volume had gedraaid op de Amerikaanse beurs in 2001, wat zou u dan antwoorden? Cisco Systems? Microsoft? Of een internetaandeel zoals Yahoo! Of AOL? Of General Electric, het aandeel met de grootste beurskapitalisatie ter wereld? Het verrassende antwoord is een aandeel dat vóór 1999 nog niet bestond. Het is namelijk een ETF op de Nasdaq 100 Index. Zo begint Jeremy J. Siegel in zijn studie Stocks for the long run zijn betoog over ETF s. Deze afkorting staat voor Exchange Traded Funds, die in de Euronext-landen trackers worden genoemd. In de afgelopen jaren heeft dit product een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt, eerst in de Verenigde Staten en nu ook in Europa. Ondanks dat banken en commissionairs trackers liever doodzwijgen, vanwege de concurrentie voor hun beleggingsfondsen en uit vrees voor een daling van hun lucratieve transactie-inkomsten, gaat de opmars voort. De opbouw van het boekje is als volgt: eerst beschrijven wij de kenmerken en karakteristieken van trackers; daarna gaan wij dieper in op het ontstaan en de ontwikkeling ervan. Vervolgens staan wij uitgebreid stil bij de mogelijkheden van trackers. Wij richten ons vooral op het actief gebruik van dit innovatieve product. Wij beschrijven diverse strategieën die we verduidelijken met concrete voorbeeldportefeuilles. Daarna bespreken wij de voor- en nadelen van trackers. Vervolgens staan wij stil bij de verschillen met beleggingsfondsen en besluiten met de conclusie. In de bijlagen treft u nuttige informatie aan over beschikbare trackers en de marktpartijen die trackers uitgeven. 11
10 12
11 WAT IS EEN TRACKER? Een Exchange Traded Fund (ETF) is de benaming van een open-ended fonds dat zo nauwkeurig mogelijk een index volgt. Kenmerkend voor ETF s zijn: eenvoud, flexibiliteit, transparantie en liquiditeit. In de Euronextlanden gebruikt men de naam tracker, wat is afgeleid van het tracken (volgen) van een index. In dit boekje zal de benaming tracker worden gebruikt. Een tracker volgt de onderliggende index passief. Er is dus geen actief beleid waarbij bepaalde aandelen wel in het fonds worden opgenomen en andere niet. Een onafhankelijke indexprovider stelt de index samen en bepaalt hiermee indirect hoe de portefeuille is samengesteld. Trackers zijn open-ended, hetgeen wil zeggen dat het continu mogelijk is om nieuwe trackers te creëren. Ook als er onvoldoende koop- of verkooporders vanuit de markt voorhanden zijn, kan er tegen een marktconforme prijs worden gehandeld. Het schematisch overzicht op de volgende pagina geeft het proces weer dat een tracker doorloopt van creatie tot belegger. Zijn trackers saai? Trackers worden door tegenstanders, lees banken, nog wel eens als saai bestempeld. Een tracker op de MSCI World kopen en jarenlang wachten tot deze meer waard wordt, is inderdaad niet wat normaal van een goed geïnformeerde belegger wordt verwacht. Voeg Emerging Markets en Commodities trackers toe en u belegt meteen actief in zowel risicovolle aandelen als conjunctuurgevoelige grondstoffen. 13
12 Figuur 1 Trackertraject Bron: Indexchange Particuliere beleggers Institutionele beleggers aan- en verkoop van trackers De beurs (bijv. EuroNext, LSE, Deutsche Börse) liquiditeit liquiditeitverschaffers (bijv. Goldman Sachs, Morgan Stanley, HVB, Flow Traders) creatie en opheffing van trackers Trackeruitgevers (bijv. ishares, Lyxor, Indexchange, Easyetf) De uitgevende instelling (trackerprovider) van de tracker is meestal een bank, soms een verzekeraar en in een enkel geval een bedrijf dat alleen trackers beheert (zie Bijlage I voor informatie over de belangrijkste trackerproviders in Europa). Een tracker wordt in een separate juridische entiteit ondergebracht en krijgt een notering aan een beurs. Als een uitgevende instelling of de eigenaar van een depotbank failliet gaat, heeft dit geen gevolgen voor de bezitter van een tracker. Om de liquiditeit van een tracker te waarborgen neemt een trackerprovider één of meerdere handelshuizen (brokers) in de hand. In de meest courante trackers, bijvoorbeeld die op de S&P 500 (zie figuur 2) en de Eurostoxx 50 (zie figuur 3), wordt actief gehandeld en is er sprake van vraag en aanbod uit de markt. Is dit niet het geval, dan wordt een verhandelde tracker via het systeem van de liquiditeitsverschaffer bij de uitgevende instelling aangemaakt of opgeheven. Het is dus, binnen bepaalde grenzen, altijd mogelijk om een tracker te kopen of te verkopen. 14
13 De trackerprovider beheert de tracker portefeuille. De dividenden van de onderliggende aandelen worden geïnd door de beheerder van het fonds. Deze worden vervolgens als liquiditeiten aangehouden of herbelegd. In het geval van aangehouden liquiditeiten keert de tracker 1, 2 of 4 keer per jaar dividend uit. De trackerprovider zorgt ook voor het innen van het deel van de dividendbelasting dat kan worden teruggevorderd. Kenmerkend voor trackers is dat ze passief worden beheerd. Dat wil zeggen dat er geen mutaties plaatsvinden op initiatief van de fondsbeheerder, maar alleen als er veranderingen in de index plaatsvinden. Er wordt dus geen keuze gemaakt tussen individuele titels. Door het kopen van een AEX-tracker worden in feite alle vijfentwintig aandelen van de AEX (zie figuur 4) gekocht, in dezelfde verhoudingen als de index is samengesteld. De waarde van een tracker wordt ongeveer gelijkgesteld aan de waarde van de te volgen index. Is de waarde van de index echter te groot, dan wordt vanwege de verhandelbaarheid de tracker in 1/10 of 1/100 van de index verhandeld. Zo wordt de AEX-tracker bij een stand van rond de 500 op ongeveer c 50,- verhandeld. Verlies ik met trackers het recht op dividend? De uitgever van de tracker ontvangt de dividenden en vraagt een deel van de dividendbelasting terug. De meeste uitgevers houden deze bedragen in cash aan en keren het vervolgens 1, 2 of 4 maal per jaar uit. 15
14 Een tracker wordt net als een aandeel verhandeld op de beurs. Zo kan op Euronext Amsterdam een AEX-tracker worden gekocht, maar ook een tracker op de S&P 500 of de Eurostoxx 50. Een transactie in een tracker kan via de gebruikelijke kanalen worden opgegeven. Zo hebben internetbrokers als Alex en Binck de trackers in hun universum opgenomen. Ook via grootbanken zoals ABN-AMRO en ING kunnen trackers worden verhandeld, hoewel ze daar nog geen reclame voor maken. Een lastig punt voor de particuliere belegger is de waardebepaling van een tracker. Bij een aandeel zijn aanbod en vraag leidend voor de prijs. Bij een tracker bepaalt het mandje van onderliggende aandelen de waarde. Aangezien de handel in trackers steeds verder toeneemt en meer liquidityproviders actief worden, is tegenwoordig de bied- en laatkoers, net als bij aandelen, een goede indicatie voor de werkelijke waarde van een tracker. Bij veel verhandelbare trackers, zoals de Eurostoxx 50, is de laatst verhandelbare prijs ook een goede prijsindicatie. Op welke beurzen kan ik trackers kopen? Trackers zijn wereldwijd op alle toonaangevende beurzen te verkrijgen. Dicht bij huis worden op Euronext meer dan 150 trackers verhandeld. Vaak is het als Nederlandse belegger goedkoper op Euronext te handelen, maar de spreads zijn daar groter dan in bijvoorbeeld Duitsland. 16
15 Daarnaast geeft de trackerprovider een Net Asset Value (NAV) af. De NAV wordt berekend aan de hand van de waarde van de onderliggende aandelen en het opgelopen dividend. Gedurende de dag wordt deze waarde continu berekend. De NAV is te vinden op Bloomberg en de websites van de trackerproviders. Vervolgens wordt de tracker tegen NAV plus een kleine opslag verhandeld. Bij een courante tracker, zoals de Eurostoxx 50, is de opslag slechts enkele centen. Voor een tracker met minder courante onderliggende aandelen dient men ongeveer 0,25% opslag te rekenen. De managementkosten worden per dag op de NAV in mindering gebracht. In Europa variëren deze managementkosten van 0,1% tot ongeveer 1,0% per jaar. De hoogte is afhankelijk van veel factoren, maar leidend zijn de grootte, de liquiditeit en de categorie van de onderliggende index. De S&P 500-tracker volgt een zeer liquide aandelenindex en is daarom goedkoop. Een deel van de managementkosten wordt goedgemaakt door stock-lending. De trackerprovider leent namelijk de onderliggende stukken uit die in de tracker zitten. De opbrengst hangt af van de vraag in de markt naar deze stukken. Zo levert de lending van Eurostoxx 50 aandelen ongeveer 0,1% op waarmee een gedeelte van de kosten wordt goedgemaakt. Het uitlenen van Emerging Markets-aandelen levert meer op, maar de beheerkosten zijn ook hoger. Naast de lending van de onderliggende stukken door de indexprovider kan een grote belegger zelf ook nog een vergoeding krijgen voor het uitlenen van de tracker zelf. Hierdoor kunnen de opbrengsten zo hoog oplopen dat de managementkosten van een tracker voor een groot deel worden terugverdiend. 17
16 Hetismogelijkomeentrackershorttegaan,datwilzeggenhetverkopenvandetrackerzonderdezeinbezit tehebben.eenbeleggerdieditdoet,speculeertopeendalingvandebeurs.trackersmakenheteenvoudig omdezestrategieuittevoeren.hierdoorwordentrackersaantrekkelijkervoorhedgefundsbijhunlong-shortstrategieën, maar ook pensioenfondsen maken van deze mogelijkheid gebruik. Voor particulieren is het vaak nietmogelijkomshorttegaan.optermijnzullenerookshort-trackersverschijnendietegengesteldaande indexbewegen.zokrijgenparticulierendemogelijkheidomtespeculerenopkoersdalingen. OnlinebrokersalsAlexenBinckbiedentrackersaanen informeren beleggers over de mogelijkheden. Banken zijn minderblijmettrackers.zezijnergconcurrerendvoor hun beleggingsfondsen en het transactievolume gaat in negen van de tien gevallen omlaag. Ondanks dit feit kunnen trackersookgewoonviaabnamro,ingenrabobank worden aangekocht.
17 Figuur 2 S&P 500 Sectoren Top 5 posities 1. Exxon Mobil 3,5% 2. General Electric 3,0% 3. Citigroup 2,2% 4. Microsoft 2,0% 5. Bank of America 1,9% Financiële dienstverlening 22,7% Informatietechnologie 15,1% Gezondheidszorg 12,0% Industrie 10,8% Consumptiegoederen 10,6% Energie 9,8% Niet-duurzame consumptiegoederen 9,3% Nutsbedrijven 3,6% Telecommunicatie 3,5% Basismaterialen 3,0% Bron: Bloomberg Figuur 3 Dow Jones Eurostoxx 50 Landen Bron: Bloomberg Top 5 posities 1. Total 5,8% 2. Banco Santander 4,1% 3. BNP Paribas 3,4% 4. Sanofi - Aventis 3,4% 5. E.On 3,3% Frankrijk 33,6% Duitsland 23,6% Spanje 13,6% Italië 13,2% Nederland 12,1% Finland 2,9% Ierland 1,0% Figuur 4 AEX Sectoren Top 5 posities 1. ING 15,3% 2. Royal Dutch Shell 14,6% 3. ABN Amro 10,2% 4. Fortis 9,3% 5. Philips 8,4% Financiële dienstverlening 41,3% Consumptiegoederen 19,9% Olie en gas 15,4% Consumenten dienstverlening 6,3% Telecommunicatie 5,3% Industrie 4,6% Basismaterialen 4,6% Technologie 2,6% Bron: Bloomberg 19
18 DE OPKOMST VAN TRACKERS Het idee om complete indices te verhandelen met één enkele transactie is niet begonnen met trackers. Eind jaren zeventig en begin jaren tachtig boden grote handelshuizen al de mogelijkheid van portfoliotrading, waarbij door het plaatsen van één order alle onderliggende aandelen van een index werden aangekocht (vaak de S&P 500). De mogelijkheid van het elektronisch invoeren van orders maakte deze vroege vorm van indexbeleggen mogelijk. Op ongeveer hetzelfde moment werden er futures op de S&P 500-index gelanceerd. Deze producten waren zeer in trek bij grote investeerders, maar niet geschikt voor de kleinere instituten en particuliere beleggers. Portfoliotrades waren slechts mogelijk met grote bedragen en futures kenden een aantal nadelen, zoals het ontbreken van een flexibele-contractspecificatie, vereiste continue monitoring en de kosten voor het doorrollen van de contracten. In 1993 werd de eerste tracker gelanceerd door State Street, de Standard & Poor s Depository Receipts Trust Series 1 (Spiders), die als onderliggende index de S&P 500 index heeft. In de beginjaren groeide het fonds redelijk. De exponentiële groei kwam pas aan het eind van de jaren negentig, toen Amerikanen de voordelen ontdekten van trackers voor hun eigen pensioenvoorziening. Na de introductie van de Spiders was het enige tijd stil. In 1996 kwam Morgan Stanley op de markt met een reeks trackers: The World Equity Benchmark Shares (WEBS). Deze reeks bestond uit 17 fondsen die elk een landenindex volgden. In 2000 zijn deze fondsen overgenomen door (BGI), die de fondsen omdoopten tot ishares. Vanaf dat moment is het aantal beschikbare trackers explosief gestegen tot 732 wereldwijd eind 2006 (zie figuur 5). In Europa kwamen trackers later op de markt. De koersdaling van lijkt de echte impuls daartoe te hebben gegeven. Naast de algemene daling van de beurs kregen beleggers te maken met extra scherpe koersvallen van bepaalde aandelen. Het merendeel van de beleggers had wel een van de probleemgevallen uit die tijd, zoals Ahold, Elan, Enron, Worldcom of een internetbedrijf in portefeuille. Hierdoor verdampten de in de jaren daarvoor opgebouwde rendementen. Deze ervaring was een stimulans voor het gebruik van trackers in Europa. Onbekendheid met het product en de terughoudendheid van banken en commissionairs hebben de introductie vertraagd. Vanaf 2003 kwam het gebruik van trackers in Europa in een stroomversnelling. Het grote publiek in Nederland kreeg pas in het najaar van 2005 te horen over deze nieuwe dimensie in beleggen, toen ishares 13 nieuwe trackers noteerde op Euronext Amsterdam. Momenteel is er een grote verscheidenheid aan trackers beschikbaar op de Europese aandelenbeurzen. Er zijn niet alleen trackers voor 20
19 gehele beursindices, maar ook voor sectoren. Er zijn trackers voor de opkomende markten in Oost-Europa, stijltrackers (groei en waarde) en trackers die de focus leggen op de beurskapitalisatie van genoteerde bedrijven (small-, mid- en large-cap trackers). De opkomst van duurzaam beleggen is ook niet voorbij gegaan aan de uitgevers van trackers. Er bestaan verschillende trackers die een social responsible index volgen. In navolging van de aandelentrackers kwam er ook vraag naar obligatietrackers. Het probleem bij het maken van een obligatietracker is dat veel obligatie-indices uit een paar honderd individuele obligaties bestaan. Het is echter niet gebruikelijk om in delen van obligaties te handelen, maar meer in duizendtallen. In 2004 kwam er toch een aantal trackers op de markt die obligatie-indices volgen. Indexproviders stelden hiervoor speciaal indices samen die uit veel minder lijnen bestonden. De obligatietrackers gericht op staatsleningen zijn onderverdeeld in looptijden. Met deze verschillende looptijdentrackers is het mogelijk om een actief durationbeleid te voeren. Daarnaast bestaan er trackers die indices op bedrijfsobligaties volgen. De afgelopen jaren zijn er trackers gelanceerd op verschillende andere beleggingscategorieën. Zo bestaan er trackers op vastgoedindices, (individuele) grondstoffen en private equity. Wat gebeurt er als iedereen uitsluitend in trackers gaat beleggen? De kans daarop achten wij uiterst klein. Er zullen altijd partijen zijn die gericht zijn op arbitrage en daardoor zorgen voor een goede koersvorming. Bovendien is het belangrijk om te constateren dat als er meer trackers worden gekocht, de providers meer individuele aandelen moeten kopen. Immers, voor elke tracker is eerst de tegenwaarde in individuele aandelen aangekocht. 21
20 Hetaantaltrackersisdeafgelopenjarenflinkgestegen(ziefiguur6)engeziendeplannenvanmarktpartijen zalditverdertoenemen.wijverwachtenechterweldateropdenduureenconsolidatiezalplaatsvindenvan trackersen/ofproviders,waarvandeovernamevanindexchangedoorishareseenbelangrijkvoorbeeldis. OpditmomentzijnerbijvoorbeeldzevenprovidersdieeentrackeropdeEurostoxx50aanbiedenenziterin eenaantaltrackers,opdeelsectorenofminderpopulairemarkten,ergweinigvermogen.ditlijktnietlogisch vooreenproductdathetmoethebbenvanomvang. (small, mid, large) (waarde, groei) (Europa, Azië, wereldwijd)
21 Wereldwijd mld. EUR Europa mld. EUR
22 ACTIEF BELEGGEN MET TRACKERS Het beleggen in en met trackers wordt wel eens als een passieve manier van beleggen gezien. Natuurlijk is dat gedeeltelijk waar, er wordt een index gevolgd en geen keuze gemaakt uit individuele titels. Zo is het mogelijk een tracker op de S&P 500 te kopen en jarenlang helemaal niets te doen. Maar trackers zijn juist heel goede producten om actief mee te beleggen, wat wij in dit deel zullen laten zien. Ten eerste construeren wij een goed gespreide wereldwijde portefeuille met trackers. De strategische en tactische asset allocaties zijn hierbij leidend en van zo n groot belang dat wij deze eerst zullen toelichten. Vervolgens bespreken wij actieve strategieën die met trackers mogelijk zijn. Strategische en tactische asset allocatie Wanneer een vermogensbeheerder een wereldwijde portefeuille wil opbouwen, is de eerste en belangrijkste te beantwoorden vraag: hoe is de verdeling over de verschillende beleggingscategorieën? Deze strategische asset allocatie is erg belangrijk omdat daarmee meer dan 80% van het totale rendement en risico wordt bepaald. Dit is een beleidskeuze voor de langere termijn. Een verdeling wordt aan de hand van de doelstellingen en risico acceptatie van de belegger vastgesteld. Zo n verdeling kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien: aandelen 40%, obligaties 40% en alternatieve beleggingen 20%. Wat zijn de gevolgen van een faillissement van de provider? Een tracker wordt net als een beleggingsfonds in een aparte juridische vennootschap ondergebracht. Indien een provider failliet gaat, kan door schuldeisers geen beslag worden gelegd op deze losstaande vennootschappen, waarin de trackers zitten. 24
23 Als de verdeling is bepaald, dan is de tweede belangrijke beslissing die moet worden genomen de tactische ruimte rondom de strategische verdeling. Met deze twee beslissingen is het uiteindelijke rendement en het risico van een portefeuille voor meer dan 90% vastgelegd. Een voorbeeld van de tactische bandbreedtes rondom bovenstaande verdeling is bij aandelen 30% - 50%, bij obligaties 30% - 50% en bij alternatieve beleggingen 10% - 30%. Hiermee zijn de grenzen vastgesteld waarbinnen de gewichten van de diverse beleggingscategorieën kunnen bewegen. Tactische asset allocatie is het op de korte termijn over- dan wel onderwegen van beleggingscategorieën. Aandelen zijn in een bepaalde periode aantrekkelijker dan obligaties, terwijl dat in een andere periode omgekeerd kan zijn. Met trackers kan heel eenvoudig, door een enkele transactie, het belang in een bepaalde asset worden verhoogd. Zijn aandelen aantrekkelijk, dan kan een tracker van de algemene aandelenindex worden gekocht. Zou een belegger het aandelenbelang van een portefeuille die bestaat uit individuele titels willen uitbreiden, dan wordt veelal de kaasschaafmethode gehanteerd en dienen er tientallen transacties te worden uitgevoerd. In tabel 1 staat een voorbeeld van een wereldwijd gespreide portefeuille. Een belegger die positief is over aandelen, kan 5% van de ishares MSCI World tracker (aandelen) bijkopen en 5% van de Lyxor ETF EuroMTS Global (obligaties) verkopen. Hierdoor komt het gewicht van aandelen op 45% en dat van obligaties op 35%. Uit dit voorbeeld blijkt hoe accuraat en eenvoudig een aanpassing in de tactische asset allocatie met trackers kan worden uitgevoerd. 25
24 Sectorallocatie Een manier om een algemene aandelenbenchmark te verslaan is het toevoegen van sectortrackers. Sommige sectoren doen het relatief goed tijdens een recessie, andere juist in een opgaande conjunctuur (zie figuur 7). Op basis van kwantitatieve en kwalitatieve analyses kan de relatieve aantrekkelijkheid van de sectoren worden bepaald. De aantrekkelijke sectoren worden vervolgens opgenomen naast een tracker op de algemene index. Wanneer de toegevoegde sectoren beter presteren dan de brede index, zal er outperformance worden gegenereerd. Regiobeleid Voor veel verschillende regio s en landen zijn trackers beschikbaar. Het is dus eenvoudig om op de relatieve aantrekkelijkheid van bepaalde regio s of landen in te spelen. De aantrekkelijkheid is afhankelijk van de stand van de economie van de betreffende regio en van andere factoren zoals politieke, juridische en demografi sche omstandigheden. Door middel van één transactie kan een regio of land in de portefeuille worden opgenomen. Het is daardoor niet nodig om tientallen aandelen van onbekende bedrijven in verre streken te analyseren. In tabel 2 staat een voorbeeldportefeuille weergegeven waarin Europa het grootste belang heeft gekregen. Om exposure in de nieuwe toetreders van de EU te krijgen, is de EU Enlarged 15 tracker toegevoegd, waarin bedrijven uit onder meer Polen en Tsjechië zitten. Tevens zijn trackers opgenomen op Japan, Brazilië en Zuid- Afrika. Met een portefeuille van slechts 5 regels is een belang in een aantal uiteenlopende markten genomen. Durationbeleid Sinds de komst van staatsobligatietrackers met verschillende looptijden is het mogelijk om een portefeuille met trackers in te richten die anticipeert op een stijging of een daling van de rente. Het rendement van een obligatieportefeuille wordt grotendeels bepaald door het zogenaamde durationbeleid. Een duration van 5 wil zeggen dat als de rente met 1% stijgt, de waarde van de obligatie met 5% daalt. Kortlopende leningen hebben een lagere duration dan langlopende leningen. Bij een verwachte rentestijging koopt de belegger kortlopende obligatietrackers en bij een verwachte rentedaling worden langlopende obligaties gekocht. 26
25 Vaak wordt het durationbeleid gevoerd ten opzichte van een benchmark. De belegger houdt dan bij een verwachte rentestijging een lagere duration aan dan de benchmark. In tabel 3 is de Citigroup Eurobig als bench mark genomen. Deze heeft op het moment van schrijven een duration van 5,5. De huidige portefeuille heeft een neutrale positie, wat inhoudt dat deze ook een duration heeft van 5,5. Vervolgens verwacht de belegger een rentedaling zoals staat weergegeven in tabel 3. Hij reageert hierop door de weging van de eb.rexx Govt Germany met 10% te verlagen en die van de Lyxor ETF MTS 10-15y 10% te verhogen. Hierdoor wordt een duration bewerkstelligd van 6,3, oftewel 0,8 hoger dan de benchmark. Daalt nu de rente met 1%, dan is het rendement van de portefeuille bijna een procent hoger dan die van de benchmark. Is de verwachting dat de rente zal stijgen, dan worden juist de gewichten van de obligatietrackers met een korte looptijd verhoogd en de gewichten van de langlopende obligatietrackers verlaagd. Met trackers kan toch alleen een passief beleid worden gevoerd? Het is inderdaad mogelijk om met trackers een passief beleid te voeren. Maar ook een actief beleid kan heel goed worden uitgevoerd met trackers. Dit kan op een efficiëntere en effectievere manier dan met individuele aandelen. Als uit de analyses blijkt dat aandelen de komende tijd aantrekkelijker zijn dan obligaties, en men wil aandelen overwegen en obligaties onderwegen, dan kan dit besluit met twee transacties accuraat worden uitgevoerd. Je koopt een aandelentracker en verkoopt een obligatietracker. Wordt belegd in individuele aandelen, dan moeten de huidige posities allemaal worden verhoogd of nieuwe aandelen worden toegevoegd. Dit kost veel tijd en zodoende verliest men het momentum. 27
26 Creditbeleid Naast de staatsobligatietrackers zijn er in Europa ook trackers beschikbaar die een index volgen op bedrijfsobligaties (credits). Door middel van één enkele transactie wordt een ruime spreiding bewerkstelligd over een groot aantal bedrijfsleningen. Bij een faillissement van een van de bedrijven of het staken van couponbetalingen wordt door het grote aantal obligaties nauwelijks verlies geleden op de tracker. Als een belegger verwacht dat het kredietrisico van bedrijven niet zal stijgen, neemt hij deze op aangezien het rendement wat hoger is dan op staatsobligaties. Core satellite-strategie De core satellite-strategie wordt regelmatig toegepast door pensioenfondsen, maar is ook voor stichtingen en particuliere beleggers interessant. Bij deze strategie wordt een vast deel van de portefeuille passief beheerd, de zogenaamde core. Dit gedeelte wordt ingevuld met een tracker op een algemene index. Het risico hiervan is nihil ten opzichte van de benchmark en tevens zijn de kosten laag. In de voorbeeldportefeuille in tabel 4 is uitgegaan van een Europese portefeuille, waarbij de core wordt ingevuld met de Indexchange DJ Stoxx 600 Institutional, die 0,19% kost op jaarbasis. Het overige deel wordt belegd in aantrekkelijke regio s, landen, sectoren en bepaalde stijlen (kleine of grote bedrijven, waarde- of groeibedrijven). Hiermee wordt getracht extra rendement te genereren ten opzichte van de benchmark. Duurzaam beleggen De nadruk op duurzaamheid van beleggingsportefeuilles van stichtingen, particulieren maar ook pensioenfondsen wordt steeds groter. Aandelen van bedrijven uit de tabaks-, oorlogs-, gok-, porno- en vergelijkbare industrieën worden steeds vaker uitgesloten. Op dit moment is het mogelijk om een duurzame portefeuille samen te stellen met trackers, maar het aanbod is nog beperkt. In Europa zijn drie duurzame trackers beschikbaar: de EasyETF ASPI Eurozone, de Beta1 Ethical Index Euro en de Indexchange DJ EuroStoxx Sustainability 40. Alle drie hanteren het best-of-class principe, waarbij van elke sector de aandelen die het meest duurzaam zijn worden gekozen. Door sectorneutraal te beleggen wordt er niet teveel risico gelopen ten opzichte van de algemene Europese markt. Puur groene (Amerikaanse) trackers, die bijvoorbeeld bestaan uit bedrijven die actief zijn in de markt voor duurzame energie, kunnen behoorlijk afwijkende rendement- en risico-eigenschappen hebben ten opzichte van de algemene aandelen index. 28
27 Voor een Europese instelling die een goed gespreide duurzame aandelenportefeuille wenst met niet teveel specifiek risico, zou ons inziens de portefeuille kunnen bestaan uit een combinatie van the best-of-class trackers, een aantal schone Europese sectortrackers en de Amerikaanse groene trackers. Cashmanagement Voor pensioenfondsen is een tracker een ideaal middel om bijvoorbeeld tijdelijke liquiditeiten door middel van één transactie te beleggen. Er gaat geen rendement verloren omdat laag renderende liquiditeiten worden aangehouden. Vervolgens wordt de algemene tracker (in delen) verkocht en de portefeuille naar de specifieke wensen van het pensioenfonds ingevuld. Zoals uit de hierboven beschreven strategieën blijkt, staan trackers absoluut niet voor passief beleggen. Natuurlijk is dit wel mogelijk, maar het is juist erg aantrekkelijk om met trackers een actief beleid te voeren. Op een eenvoudige wijze kan een bepaalde strategie worden geïmplementeerd, aangepast of beëindigd. Een ander belangrijk aspect hierbij is dat het risico over vele namen is gespreid, waardoor alleen marktrisico wordt gelopen en geen individueel risico. Hoe gaat de verkoop van een tracker als er niet veel in wordt gehandeld? Men zou de indruk kunnen krijgen dat een tracker die niet veel wordt verhandeld, moeilijk te verkopen is. Echter, een tracker is zo liquide als de onderliggende index. De trackerprovider heeft dan ook contracten afgesloten met grote handelshuizen die trackers kunnen creëren maar ook opheffen als er onvoldoende vraag of aanbod is. De prijs wordt bepaald door de waarde van de onderliggende stukken minus een kleine opslag. Is deze spread te hoog, dan wordt deze door oplettende handelaren door middel van arbitrage automatisch verkleind. 29
Eenvoudig beleggen met trackers
Eenvoudig beleggen met trackers Rabobank Rijn en Veenstromen 14 Oktober 2010 Gertjan Dorrepaal Directoraat Private Banking Beleggingscompetence Agenda 1. Wat zijn Trackers? Explosieve groei Geschiedenis
Nadere informatieDinsdag 22 september 2015. Beleggen met ETF s Van theorie tot strategie
Dinsdag 22 september 2015 Beleggen met ETF s Van theorie tot strategie Wie geven deze presentatie? Tycho Schaaf Beleggingsspecialist LYNX Martijn Rozemuller Oprichter en directeur Think ETF s 1 De agenda
Nadere informatieKlant: Is beleggen een alternatief voor sparen?
Klant: Is beleggen een alternatief voor sparen? Over Think Think is opgericht in 2009 als eerste Nederlandse ETF aanbieder. Waarom? Omdat ETF s nog niet perfect waren. Think is sinds 2011 een 60% dochter
Nadere informatieMEESMAN AANDELENFONDSEN WORDEN DUURZAAM EN BELASTINGEFFICIËNT
MEESMAN AANDELENFONDSEN WORDEN DUURZAAM EN BELASTINGEFFICIËNT 28 SEPTEMBER 2017 Inhoudsopgave Wat verandert er?... 3 Duurzaam beleggen... 4 Duurzame indexen... 4 Hoeveel bedrijven worden uitgesloten?...
Nadere informatieKlant: Is beleggen een alternatief voor sparen? Woensdag 5 april 2017
Klant: Is beleggen een alternatief voor sparen? Woensdag 5 april 2017 Even voorstellen Bouke van den Berg Ruim 14 jaar actief in de financiële wereld Diverse commerciële functies bij ING, Vanguard en Russell
Nadere informatieRisico s en kenmerken van beleggen
Risico s en kenmerken van beleggen 1. Risico s en kenmerken in het algemeen Beleggen brengt risico s met zich mee. Vaak geldt: hoe hoger het verwachte rendement, hoe meer risico s. Ook geldt dat in het
Nadere informatieETF s als bouwblokken voor een goed gespreide portefeuille Kant-en-klaar indexbeleggen
ETF s als bouwblokken voor een goed gespreide portefeuille Kant-en-klaar indexbeleggen Vrijdag 22 april 2016 Wie geeft deze presentatie? Martijn Rozemuller Voormalig arbitrage handelaar bij Optiver Oprichter
Nadere informatieKlant: Is beleggen een alternatief voor sparen? Woensdag 11 oktober 2017
Klant: Is beleggen een alternatief voor sparen? Woensdag 11 oktober 2017 Wie ben ik? Bouke van den Berg Ruim 15 jaar actief in de financiële wereld Gewerkt voor ING, Russel en Vanguard Sinds vijf jaar
Nadere informatieVerhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s. Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten
Verhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten 8 oktober 2015 Wie geeft deze presentatie? Martijn Rozemuller Oprichter
Nadere informatieSlimmer beleggen met ETF s. Donderdag 22 juni te Nijmegen
Slimmer beleggen met ETF s Donderdag 22 juni te Nijmegen Even voorstellen Martijn Rozemuller Ruim 20 jaar actief in de financiële wereld In 1995 gestart als arbitrage handelaar bij Optiver Oprichter en
Nadere informatieSlimmer beleggen met Think ETF s. 7 oktober 2016, Den Haag
Slimmer beleggen met Think ETF s 7 oktober 2016, Den Haag Even voorstellen Martijn Rozemuller Ruim 20 jaar actie in de financiële wereld In 1995 gestart als arbitrage handelaar bij Optiver Oprichter en
Nadere informatieBeleggen als onderdeel van een gezond financieel lange termijnplan? Donderdag 6 oktober 2016
Beleggen als onderdeel van een gezond financieel lange termijnplan? Donderdag 6 oktober 2016 Even voorstellen Martijn Rozemuller Ruim 20 jaar actie in de financiële wereld In 1995 gestart als arbitrage
Nadere informatieVoorbeeldprofielen Zelf Beleggen Basis
Zelf Beleggen Voorbeeldprofielen Zelf Beleggen Basis Profiel A Dit fictieve voorbeeldprofiel geeft een indicatie van de kosten van beleggen in één jaar. Het belegd vermogen is 10.000. Er wordt belegd in
Nadere informatieSlimmer beleggen met Think ETF s
Slimmer beleggen met Think ETF s Vrijdag 23 september 2016 Wie geeft deze presentatie? Martijn Rozemuller Hiervoor arbitrage handelaar bij Optiver In 2008 oprichter en sindsdien Managing Director Think
Nadere informatieMEESMAN AANDELENFONDSEN WORDEN DUURZAAM EN BELASTINGEFFICIËNT
MEESMAN AANDELENFONDSEN WORDEN DUURZAAM EN BELASTINGEFFICIËNT 14 SEPTEMBER 2017 Inhoudsopgave Wat verandert er?... 3 Duurzaam beleggen... 4 Engagement... 4 Uitsluiting... 4 Duurzame indexen... 4 Hoeveel
Nadere informatieRobeco Emerging Conservative Equities
INVESTMENT OPPORTUNITY oktober 2013 Voor professionals INTERVIEW MET PORTFOLIO MANAGER PIM VAN VLIET Robeco Emerging Conservative Equities Beleggen in opkomende markten met een lagere kans op grote koersdalingen.
Nadere informatieDe Vries Investment Services, Voor objectief en onafhankelijk beleggingsadvies
De Vries Investment Services is een onafhankelijk en objectief beleggingsadvieskantoor. Wij begeleiden beleggers bij het realiseren van hun financiële doelstellingen en bieden een service die banken niet
Nadere informatie7,3. Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari keer beoordeeld. Inleiding
Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari 2002 7,3 73 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding De afgelopen periode is er regelmatig in het nieuws gesproken over het dalen van de aandelenkoersen
Nadere informatieInformatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening?
Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening? Welke principes vormen de basis voor het beleggingsbeleid en
Nadere informatieVeilig Klant: beleggingsadvies. met ETF s. Is beleggen een alternatief voor sparen? Donderdag 28 september2017
Veilig Klant: beleggingsadvies Is beleggen een alternatief voor sparen? met ETF s Donderdag 28 september2017 Wie ben ik? Martijn Rozemuller Ruim 20 jaar actief in de financiële wereld In 1995 gestart als
Nadere informatieMedia Relations. UBS Asset Management noteert 52 ETF's aan de Euronext Amsterdam Stock Exchange
Media Relations 27 januari 2016 Persbericht UBS Asset Management noteert 52 ETF's aan de Euronext Amsterdam Stock Exchange UBS is hiermee gelijk goed voor 25% van het totale aantal ETF s genoteerd in Amsterdam
Nadere informatieHet beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor
Het beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor Waarschijnlijk baseert u uw keuze voor een vermogensbeheerder op diverse gronden. Mogelijk heeft u binnen uw netwerk al goede berichten over ons vernomen.
Nadere informatieBeleggingsupdate Allianz Pensioen
Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Beleggingsupdate Allianz Pensioen Beleggingsupdate Q3 2017 Rendementen Allianz Pensioen Passieve en Actieve Lifecycles In deze Beleggingsupdate vindt u tabellen
Nadere informatieABN AMRO. verzekeringen. Marktontwikkelingen & vooruitzichten. Portefeuilleverdeling & fondsselectie. Rendement. Profielfonds 3. Tweede kwartaal 2012
ABN AMRO verzekeringen Profielfonds 3 Tweede kwartaal 2012 Marktontwikkelingen & vooruitzichten Volgens recente signalen vertoont de mondiale economie tekenen van verzwakking. Tegelijkertijd nemen de risico
Nadere informatieOnderbouwing van de rendementsverwachtingen
Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2013 Portfolio Management Ostrica BV Februari 2013 Rendementsverwachtingen Ostrica 2013 In dit document wordt een onderbouwing gegeven van de rendementsverwachtingen
Nadere informatieAchmea life cycle beleggingen in beeld
Achmea life cycle beleggingen in beeld Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Achmea life cycle beleggingen in beeld Voor het beleggen van pensioen bent
Nadere informatieHalfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT
Amsterdam, 11 juli 1997 Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT Totaal vermogen beheerd door ABN AMRO Asset Management wereldwijd in
Nadere informatieHigh Risk. Equity Interest Other. ING Dutch Plus Note
High Risk Equity Interest Other ING Dutch Plus Note Minimaal 155%* aflossing bij stijgende of beperkt dalende beurzen Bescherming tot 35% koersdaling t.o.v. de startwaarde Profiteer van een mogelijke stijging
Nadere informatieAddendum. Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V.
Addendum Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V. 1 augustus 2018 Inhoudsopgave 1 Wijziging Hoofdstuk 11, Supplementen, paragraaf 11.2.1 Beleggingsbeleid RZL Azië Aandelenfonds' 2 Wijziging
Nadere informatieRisico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd
Risico pariteit Risico pariteit is een techniek die wordt ingezet om de risico s in een beleggingsportefeuille te reduceren. Sinds 2008 heeft risico pariteit om drie redenen veel aandacht gekregen: 1.
Nadere informatieAEGON Equity Fund. vierde kwartaal 2006
Profiel Het AEGON Equity Fund is een besloten fonds voor gemene rekening, waarin verzekeringsrelaties van AEGON kunnen participeren. Het AEGON Equity Fund belegt wereldwijd in aandelen met de nadruk op
Nadere informatieIndexbeleggen bij Legal & General met BlackRock, wereldwijd marktleider in indextrackers
Indexbeleggen bij Legal & General met BlackRock, wereldwijd marktleider in indextrackers Wat is indexbeleggen? Wat zijn Exchange Traded Funds (ETF s)? Wat zijn de voordelen van ETF s? BlackRock Funds of
Nadere informatieVermogensbeheerrapportage
A.B. Stier en/of C.D. Stier-Jansen NL01BINK0123456789 256500 Kerkstraat 1 1000 AB Amsterdam Nederland Care IS vermogensbeheer Mgr. Cornelis Veermanlaan 1G 1131 KB Volendam Tel: 0299-720961 Email: info@care-is.nl
Nadere informatieDe jaarlijkse kosteninhouding voor het beheer van de verzekering Levensloop Aandelen bestaat uit een aantal componenten:
Levensloop Aandelen Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2009 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE BELEGGINGSFONDSEN
INFORMATIEBROCHURE BELEGGINGSFONDSEN Beleggen brengt risico s met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden. NOVEMBER 2018 INFORMATIEBROCHURE BELEGGINGSFONDSEN 1. Omschrijving Een beleggingsfonds is te
Nadere informatieBeleggen? of toch maar niet? Koers. Tijd
Koers Beleggen? of toch maar niet? Tijd 23-2-2018 Wie ben ik? Martijn Rozemuller Oprichter & directeur Think ETF s Technische bedrijfskunde, Optiver Minder kosten & meer spreiding als recept voor een succesvolle
Nadere informatieFlexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds
Worksheet A Factsheets Fondsen Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds Datum: ultimo juni 2009 In het kader van het Flexibel Spaarpensioen zijn door uw pensioenfonds 8 fondsen geselecteerd, waarin
Nadere informatieInformatie Care IS Beleggingsportefeuille
Informatie Care IS Beleggingsportefeuille Onderstaande informatie is samengesteld op14 juni 2013 Inleiding Binnen de beleggingsportefeuilles van Care IS wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende beleggingscategorieën:
Nadere informatieRapportage 2e kwartaal 2016
De heer A. de Vries en/of Mevrouw C. de Vries-Janssen Kerkstraat 43a 1000 AB Amsterdam a_devries33@upcmail.nl Rapportage 2e kwartaal 2016 1 april 2016 t/m 30 juni 2016 Vermogensontwikkeling Rendementsontwikkeling
Nadere informatieThe good, the bad and the ugly
The good, the bad and the ugly Rendement, risico en domheid Eelco Hessling Manager Retail Investor Services NYSE Euronext 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved. Vecon dag Amsterdam 3 april 2008 2007
Nadere informatieAlles over ETF s deel 2 Van strategie tot portefeuille
Alles over ETF s deel 2 Van strategie tot portefeuille Dinsdag 10 november 2015 Wie geven deze presentatie? Tycho Schaaf Beleggingsspecialist LYNX Martijn Rozemuller Oprichter en Managing Director Think
Nadere informatieABN AMRO Multi Manager Profiel Fondsen. Toegang tot een selectie van de best presterende beleggingsfondsen wereldwijd.
ABN AMRO Multi Manager Profiel Fondsen. Toegang tot een selectie van de best presterende beleggingsfondsen wereldwijd. Toegang tot een selectie van de best presterende beleggingsfondsen wereldwijd. Beleggen
Nadere informatieEuro Garant Note. Profiteer van de 50 belangrijkste aandelen uit de Eurozone Met een garantie op einddatum Dagelijks verhandelbaar.
Protection Equity Interest Other Euro Garant Note Profiteer van de 50 belangrijkste aandelen uit de Eurozone Met een garantie op einddatum Dagelijks verhandelbaar Beleg in de 50 belangrijkste aandelen
Nadere informatieBELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen
BELEGGINGSSTATUUT Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen A. ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Doelstelling van Fonds 1818 Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen heeft als doel het verhogen van de
Nadere informatieSingle, Double or Triple!
VFB 11ste T.A. - DAG Single, Double or Triple! Door P. Gins Mark Schils Directeur CompuGraphics Uitgever van beursgrafiek.be CompuGraphics & TransStock Reeds gegeven onderwerpen Het belang van de Stop-Loss
Nadere informatieOnderbouwing van de rendementsverwachtingen 2014
Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2014 Portfolio Management Ostrica BV Januari 2014 Rendementsverwachtingen Ostrica 2014 In dit document wordt een onderbouwing gegeven van de rendementsverwachtingen
Nadere informatieParticipantenvergaderingen AHPF
Welkom op de participantenvergadering van het Alpha High Performance Fund (AHPF); Datum: 30 mei 2014 1 Agenda: Opening door de voorzitter; Algemene ontwikkelingen Managed Futures-markten Ontwikkelingen
Nadere informatieActief vs. Passief. Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium "Je bent nooit te oud om te leren" 10 oktober 2015
Actief vs. Passief Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium "Je bent nooit te oud om te leren" 10 oktober 2015 2014 Morningstar. All Rights Reserved. Agenda Morningstar Fondsbeleggen Introductie
Nadere informatieCare IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015
Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Presentatie rente 20.00 uur Korte
Nadere informatieBeleggen binnen financieel Advies
Beleggen binnen financieel Advies Workshop passief beleggen met Exchange Traded Funds (ETF s) 25 april 2018 Wie ben ik? Bouke van den Berg Business development Think ETF s > 15 jaar ervaring bij o.a. ING,
Nadere informatieInterpolis Obligaties 3e kwartaal 2012
Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 De obligatiemarkten werden in het derde kwartaal vooral beïnvloed door de ingrepen van de Europese Centrale Bank (ECB). Aan het begin van het kwartaal bleven aanvankelijk
Nadere informatieOnderzoek Indextrackers. Samenvatting
Onderzoek Indextrackers Samenvatting 1. Inleiding De stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op correcte, duidelijke en niet misleidende informatieverstrekking aan consumenten. Het
Nadere informatieRulebook Ohpen Indices
Rulebook Ohpen Indices Ohpen, Indexbeleggen voor iedereen 2 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Corporate Actions 4 3. Waardering van de indices 6 4. Herweging 6 5. Beurs van verhandeling 7 6. Samenstelling indices
Nadere informatieMethodiek Nominaties Gouden Stier 2015
Methodiek Nominaties Gouden Stier 2015 September 2015 AF Advisors Content - Introductie - Nominatiemethodiek op hoofdlijnen - Methodiek Beste Beleggingsfonds - Methodiek Beste Duurzame Beleggingsfonds
Nadere informatieDe jaarlijkse kosteninhouding voor het beheer van de verzekering Levensloop Rendement bestaat uit een aantal componenten:
Levensloop Rendement Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2008 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door
Nadere informatieLeren beleggen als Warren Buffett met ETF s
Leren beleggen als Warren Buffett met ETF s Wie ben ik? Martijn Rozemuller Ruim 20 jaar actief in de financiële wereld In 1995 gestart als arbitrage handelaar bij Optiver Oprichter en Managing Director
Nadere informatieUW MENSEN, UW KAPITAAL. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten
UW MENSEN, UW KAPITAAL Beleggingsinformatie 2 Life Cycle beleggen Vrij beleggen Rendement en risico s 4 6 8 Kosten 9 Beleggingsinformatie Hoe werkt het beleggingspensioen van Cappital? In de pensioenregeling
Nadere informatieInterpolis Obligaties 4e kwartaal 2012
Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Op de financiële markten keerde de rust enigszins terug in het vierde kwartaal. In de VS hield de zogenoemde fiscal cliff de beleggers nog wel geruime tijd in haar
Nadere informatiePresentatie ETF s voor BSC Duitenberg. Dinsdag 17 februari 2015
Presentatie ETF s voor BSC Duitenberg Dinsdag 17 februari 2015 De agenda Wat is een ETF De impact van kosten Wat is een index Manieren om een index te volgen Dividendlekkage Portefeuillemanagement & verhandeling
Nadere informatieDeutsche Bank Wealth Management 0
0 Standaard risicoprofielen Bandbreedtes Vermogensbeheer Risico Profielen Conservative Core Growth Min Target Max Min Target Max Min Target Max Aandelen 0% 20% 40% 20% 40% 60% 40% 60% 80% Vastrentende
Nadere informatieBeginnen met beleggen
1 Beginnen met beleggen André Brouwers Disclaimer 2 Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van de AFM. Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van De Nederlandsche Bank. Het Beleggingsinstituut
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader
Nadere informatieInformatie beleggingsfondsen per 31 december 2015
Levensloop Rendement Bouw Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2015 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd.
Nadere informatieABN AMRO. verzekeringen. Marktontwikkelingen & vooruitzichten. Portefeuilleverdeling & fondsselectie. Rendement. Profielfonds 5. Derde kwartaal 2012
ABN AMRO verzekeringen Profielfonds 5 Derde kwartaal 2012 Marktontwikkelingen & vooruitzichten De plannen van de ECB hebben hun uitwerking op de financiële markten niet gemist. De rente op de obligatiemarkten
Nadere informatieInformatie beleggingsfondsen per 30 juni 2015
Levensloop Rendement Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2015 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door Loyalis
Nadere informatieING Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen
ING Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen Zoekt u een aantrekkelijke manier voor vermogensopbouw zonder veel omkijken? Dan zijn de ING Fondsen wellicht iets voor u. ING Fondsen als een moderne,
Nadere informatieVan Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters
In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik
Nadere informatieOntwikkel eenvoudig innovatieve indexportefeuilles binnen het nationaal regime
Ontwikkel eenvoudig innovatieve indexportefeuilles binnen het nationaal regime Even voorstellen Martijn Rozemuller Ruim 20 jaar actief in de financiële wereld In 1995 gestart als arbitrage handelaar bij
Nadere informatieUW MENSEN, UW kapitaal. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten
UW MENSEN, UW kapitaal Beleggingsinformatie 2 Life Cycle beleggen Vrij beleggen Rendement en risico s 4 6 8 Kosten 9 Beleggingsinformatie Hoe werkt het beleggingspensioen van Cappital? In de pensioenregeling
Nadere informatieABN AMRO. verzekeringen. Marktontwikkelingen & vooruitzichten. Portefeuilleverdeling & fondsselectie. Rendement. Profielfonds 1. Derde kwartaal 2012
ABN AMRO verzekeringen Profielfonds 1 Derde kwartaal 2012 Marktontwikkelingen & vooruitzichten De plannen van de ECB hebben hun uitwerking op de financiële markten niet gemist. De rente op de obligatiemarkten
Nadere informatieBeleggen met LG Partners
Beleggen met LG Partners Voordat u met ons gaat beleggen wilt u weten waar u aan toe bent. Bij LG Partners begrijpen we dat. Daarom zetten wij in deze brochure op een rijtje hoe wij tegen beleggen aankijken.
Nadere informatieAchmea life cycle beleggingen
Achmea life cycle beleggingen Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Interpolis. Glashelder Achmea life cycle beleggingen Als pensioenverzekeraar beleggen
Nadere informatieETF. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Fysieke ETF s 4 3. Synthetische ETF s 5 Voor- en nadelen 5 4. Inverse
Nadere informatieVoorbeeldprofielen Zelf Beleggen Plus
Zelf Beleggen Plus De portefeuilles die u in deze voorbeeldprofielen ziet zijn fictief. De transacties zijn een simulatie die als onderhoudstransacties in een jaar zouden kunnen plaatsvinden. Dat betekent
Nadere informatieOnderzoek Indextrackers. Samenvatting
Onderzoek Indextrackers Samenvatting 1. Inleiding De stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op correcte, duidelijke en niet misleidende informatieverstrekking aan consumenten. Het
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011
Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)
Nadere informatieConsumentenbrief beleggingen van. Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer
Consumentenbrief beleggingen van Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer Introductie Een groot aantal brancheorganisaties waaronder DSI, DUFAS, NVB, VBA en VV&A hebben het initiatief genomen om Consumentenbrief
Nadere informatieALLEEN VOOR BELEGGERS IN NEDERLAND. MAAK KENNIS MET ishares EN ETF s
ALLEEN VOOR BELEGGERS IN NEDERLAND MAAK KENNIS MET ishares EN ETF s Exchange Traded Funds (ETF s), ook wel trackers genoemd, hebben de beleggingswereld ingrijpend veranderd. ETF s zijn eenvoudig, flexibel
Nadere informatieAddendum bij het Prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen d.d. 1 december 2015
Addendum bij het Prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen d.d. 1 december 2015 Betreft: I. Wijziging Hoofdstuk 2, Aanvullende Prospectussen, paragraaf 2.1 Zwitserleven Aandelenfonds... 2 II. Wijziging
Nadere informatieETF. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Wat is een ETF? 3 2. Kenmerken 4 3. Voordelen 7 4. Welk rendement kan een tracker
Nadere informatieWijziging voorwaarden TCM aandelenfondsen
Wijziging voorwaarden TCM aandelenfondsen Inleiding Trustus Capital Management B.V. (Trustus) voert op dit moment de directie en het beheer van Intereffekt Investment Funds N.V. (IIF). Trustus is in het
Nadere informatieVaak is de eenvoudigste oplossing ook de beste!
Vaak is de eenvoudigste oplossing ook de beste! 12 december 2014 Martijn Rozemuller Thinketfs.nl Wat is indexbeleggen? Indexbeleggen is passief beleggen Ac8ef beleggend fonds Er wordt geprobeerd een hoger
Nadere informatieOerend hard. 16 juni 2015
16 juni 2015 Oerend hard De laatste weken is de obligatierente in Europa en de VS hard op weg naar normaal. De lage rentegevoeligheid van de portefeuilles heeft de verliezen van obligaties beperkt gehouden
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten
Nadere informatieRabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam
Rabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam Verstandig beleggen begint bij de Rabobank. Of u nu een beginnende of ervaren belegger bent, of u nu veel of weinig tijd voor uw beleggingen heeft. De Rabobank
Nadere informatieALLES-IN-1 PORTEFEUILLES
ALLES-IN-1 PORTEFEUILLES GEMAKKELIJK STARTEN MET BELEGGEN Powered by De beleggersinformatie in deze brochure dient uitdrukkelijk niet geïnterpreteerd te worden als individueel beleggingsadvies of een beleggingsaanbeveling.
Nadere informatieInterpolis Obligaties 4e kwartaal 2013
Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Gedurende het slotkwartaal van 2013 heeft de ECB ervoor gekozen om het monetaire beleid verder te verruimen. De reden hiervoor was onder meer een verrassend lage
Nadere informatieBNP PARIBAS OBAM N.V.
BNP PARIBAS OBAM N.V. OBAM AANDEELHOUDERS- VERGADERING 2016 Amsterdam, 8 juni 2017 Agenda Terugblik 2016 & Resultaat Beleid 2016 Positionering Recente marktontwikkelingen & Vooruitzichten OBAM highlights
Nadere informatieKoersrisico Het koersrisico is het risico dat uw beleggingen minder waard worden.
KENMERKEN EN RISICO S VAN BELEGGINGEN INHOUDSOPGAVE 1. Kenmerken en risico s in het algemeen 2. Belangrijke risico s 3. Kenmerken en risico s per belegging 4. Overig 1. Kenmerken en risico s in het algemeen
Nadere informatieAanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016
Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Per 1 augustus 2016 voert de beheerder van de Aegon Funds, de AEAM Funds en de Aegon Paraplu 1 Funds, Aegon Investment
Nadere informatieDIT DOCUMENT IS BELANGRIJK EN VEREIST UW ONMIDDELLIJKE AANDACHT.
DIT DOCUMENT IS BELANGRIJK EN VEREIST UW ONMIDDELLIJKE AANDACHT. Indien u niet zeker weet wat u moet doen, raadpleeg dan onmiddellijk uw broker, bankmanager, juridisch adviseur, accountant, relatiebeheerder
Nadere informatieTurbo s. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep
Brochure bestemd voor particuliere beleggers p. 2 Index 1. Hoe werken ze? 3 2. Welke kosten zijn er bij een belegging in Turbo s, Speeders, Sprinters,? 5 3. Wat zijn de voordelen van Turbo s? 5 4. Welke
Nadere informatiePersoonlijk Pensioen Plan
Persoonlijk Pensioen Plan Verstandig beleggen voor een goed pensioen Zorgvuldig uw pensioen opbouwen Natuurlijk denkt u wel eens aan uw financiële situatie na uw pensionering. Misschien wilt u minder werken,
Nadere informatieEssentiële Beleggersinformatie
Essentiële Beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld
Nadere informatieInformatiewijzer. Beleggingsdoelstelling & Risicoprofielen. Today s Tomorrow Morgen begint vandaag
Informatiewijzer Beleggingsdoelstelling & Risicoprofielen Today s Tomorrow Morgen begint vandaag Beleggen op een manier die bij u past! Aangenomen mag worden dat beleggen een voor u een hoger rendement
Nadere informatiePatriottisch beleggen: investeren in de B.V. Nederland?
Patriottisch beleggen: investeren in de B.V. Nederland? 1. In het politieke debat in Nederland (en overigens ook in andere Europese landen) is beleggen in eigen land een hot topic. Dat is ongetwijfeld
Nadere informatieTurbo s. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Hoe werken ze? 3 2. Welke kosten zijn er bij een belegging in Turbo s, Speeders, Sprinters,? 5 3. Wat zijn de
Nadere informatieBeleggingsbeleid Ardanta Risicobewustzijn Doelstellingen Beleggingsbeleid
Beleggingsbeleid Ardanta Het beleggingsbeleid van Ardanta is uitbesteed aan de afdeling Financial Markets van ASR Nederland. Jaarlijks stellen wij het beleid in samenspraak met deze afdeling vast, waarna
Nadere informatieBeleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016
Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 I Inleiding De Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds (het Fonds ) heeft ten doel: (i) de financiele ondersteuning
Nadere informatieNN Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen
NN Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen Zoekt u een aantrekkelijke manier voor vermogensopbouw zonder veel omkijken? Dan zijn de NN Fondsen wellicht iets voor u. NN Fondsen als een moderne, heldere
Nadere informatie