Opdrachten voor de VDAB ihkv de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie

Transcriptie

1 Wat doet de VDAB ihkv de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie? Werkmak(k)ers Opdrachten voor de VDAB ihkv de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie In de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie staan volgende bevoegdheden voor de VDAB als arbeidsmarktregisseur genoteerd: 1. toeleiding naar vacatures 2. indicering 3. bepalen rechten 4. bepalen werkondersteuningspakket 5. evaluatie van doelgroepwerknemers 6. beoordeling doorstroom naar het NEC 2 2 1

2 1. Toeleiding naar vacatures VDAB is de arbeidsmarktregisseur en is de unieke toeleider naar vacatures collectief maatwerk en lokale diensteneconomie Kandidaten kunnen door de werkplaatsen of het netwerk voorgesteld worden aan de VDAB als de procedures gevolgd worden Maatwerkbedrijven, afdelingen, organisaties lde moeten vacatures registreren in Mastervac = databank van vacatures Voor een kwalitatieve doorverwijzing moet de werkgever ook een kwalitatieve vacature registreren, dus niet doelgroepwerknemer Indicering Ihkv de decreten collectief maatwerk en lokale diensteneconomie stond de VDAB voor de opdracht en uitdaging : een indiceringsinstrument te ontwikkelen Wat is indicering? Onderzoek waarbij je nagaat of iemand kan erkend worden als persoon met een arbeidsbeperking (en op basis daarvan rechten op maatregelen kan krijgen) 4 4 2

3 Personen met een arbeidsbeperking In de wetgeving duikt een nieuwe term op : personen met een arbeidsbeperking : Personen met een arbeidshandicap (Pmah) Personen met psychosociale problemen (Psp) Uiterst kwetsbaren van 2 j werkloos met begeleidingsnood (UK) De verzamelnaam voor Psp en UK is Pmp : personen met multipele problemen. 5 5 Methodiek Voor Pmah bestond er al een regelgeving : BTOM (Bijzondere tewerkstellingsondersteunende Maatregelen), BVR 2008 Vlaamse Regering besliste deze wetgeving uit elkaar te halen (collectief luik en individueel luik worden juridisch losgekoppeld) maar voor Pmah grotendeels te behouden 80 % krijgt automatisch recht obv attestering/onderzoeken 20 % niet : hoe indiceren? Wat met Psp en UK? Hun problemen zijn veel moeilijker te objectiveren, dus was er nood aan nieuwe methodiek : hoe indiceren? 6 6 3

4 7 Hoe kwam het indiceringsinstrument obv ICF tot stand? Wat is ICF? ICF = International classification of functioning, disability and health, erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2002 Classificatie van gezondheids en gezondheidsgerelateerde problemen en hanteert een biopsychosociale, theoretische en wetenschappelijke achtergrond = holistische benadering ICF brengt het functioneren van iemand in kaart en houdt rekening met verschillende aspecten ICF wint op wereldvlak steeds meer aan belang : Z.Amerika, Europa, Z.Afrika, bij artsen (huisartsen en specialisten), kinesisten, ergotherapeuten, arbeidsbemiddelaars 8 8 4

5 ICF Ziekte/stoornis autismespectrumstoornis Functies en anatomische eigenschappen b 1263 : psychische stabiliteit b 1642: tijdsmanagement. Activiteiten en Participatie d 4: mobiliteit d 2401: omgaan met stress d 7202: reguleren van gedrag in gezelschap (o.a. agressie) Omgevingsfactoren e 310: Ondersteuning en relatie met de naaste familie e 325: ondersteuning en relatie met collega s e 330: Ondersteuning en relatie met meerderen 9 Persoonlijke factoren geslacht werkervaring opleiding Hoe kwam het indiceringsinstrument obv ICF tot stand? Hoe kwam het indiceringsinstrument tot stand? Ontwikkeling van het indiceringsinstrument door de VDAB is 2,5 j geleden begonnen en werd goedgekeurd door Prof. Huib Ten Napel en Coen H. Van Gool (RIVM) op 19 augustus 2013 en wordt nog steeds opgevolgd

6 Vervolg Collega s maakten kennis met ICF tijdens buitenlandse bezoeken in Duitsland, Slovenië, Portugal en Nederland Er werd een exchange group opgericht met buitenlandse en binnenlandse deelnemers Ze waren hier enthousiast over en introduceerden ICF in de VDAB en GTB De ervaringen in het buitenland werden geëvalueerd De ICF-categorieën werden bestudeerd en naast de R-Pass gelegd (een bestaand onderzoek) Ploeg Projectteam : experten VDAB Centrale diensten Provinciale dedicated consulenten sociale economie Elke stap werd afgetoetst met Kabinet Werk, Kabinet Sociale economie, Departement WSE en VSAWSE, partners uit het werkveld (koepels SST, VLAB en LDE) en welzijnspartners

7 Vertrekpunt Hoe maakten we een keuze uit de categorieën van ICF? We vertrokken van de officiële nota Afstand tot de arbeidsmarkt waar veel voorbereidend werk voor was gebeurd en al goedgekeurd werd door het College van Leidend Ambtenaren (RVA, VDAB, Actiris en Forem, ) Overzichtslijst multipele problemen (Lijst Afstand tot de arbeidsmarkt ) Rubriek 1 : Psychosociale problemen Categorie Subcategorieën [1] categorie omgevingsfactoren verbonden aan het zoeken naar werk 1.1. Persoonlijke situatie/ voorgeschiedenis -Afwezigheid van sociaal en/of familiaal netwerk : Vb : Eenoudergezinnen, Instellingsverleden -Ernstige problemen van administratieve aard (moeite met persoonlijke administratie) -Gerechtelijk verleden -Actuele problemen met gerecht -Veelvuldig schools of professioneel falen/afhaken -Dwingende familiale omstandigheden (Tegenwerking uit de omgeving, problemen met andere gezinsleden, zorg en opvang van kinderen, hulpbehoevende familieleden) -Opvoedkundige factoren : verantwoordelijkheid dragen, beslissingen kunnen nemen -Socio-culturele achtergrond (vb generatiewerkloosheid) -Leeftijd 1.2. Financiële situatie -Onvoldoende middelen om aan de basisbehoeften te voldoen : Vb : Leefloners - Armoede in de leefomgeving, privéschulden, niet-economisch zelfstandig - Socio-culturele achtergrond (vb generatiearmoede) -Schuldbemiddeling 1.3. Huisvesting -Zonder vast verblijf -Dakloos -Verplichting te verhuizen oa als gevolg van uitzetting 14 7

8 Rubriek 1 : Psychosociale problemen Categorie Subcategorieën [2] categorie sociale inschakelings-, mobiliserings-, mobiliteitsfactoren Persoonlijkheidsfacto ren 2.1. Niet-technische sociale bekwaamheden en beroepsbekwaamheden 2.2. Attitudes in relatie tot het concept werk en mobilisering naar tewerkstelling 2.3. Geografische mobiliteit -Problemen met respecteren van normen, opgelegde uurregeling, gebrek aan structuur - persoonlijke competenties : aanpassen, leervermogen, motivatie, omgaan met druk, ordelijkheid, werkorganisatie en tempo -Integratie-problemen in een groep (omgaan met gezag, samenwerken, klantvriendelijkheid, luisteren, voorkomen, problemen met tussenmenselijke interacties en relaties), -Zelfvertrouwen en zelfwaardering - Gebrek aan dagstructuur - Attitudeproblemen - Verslaving (drugs, alcohol ) -Persoonlijkheidsstructuur : psycho-emotioneel (angst, depressie, wantrouwen, interpersoonlijke sensitiviteit, ) -Problemen met professionele doelstelling en problemen met werk in het algemeen -Persoonlijkheidsstructuur : psycho-emotioneel (insufficiëntie in denken/ handelen, taakgerichte/ emotiegerichte coping, negatieve/positieve faalangst ) Geen initiatief, geen wilskracht -Persoonlijke competenties : aanpassen, doorzetten, initiatief, leervermogen, motivatie, omgaan met druk, ordelijkheid, werkorganisatie en tempo, zelfstandigheid -Opvoedkundige factoren : verantwoordelijkheid kunnen dragen, omgaan met veranderingen, oplossingsgerichtheid -Groot jobverloop in het verleden -Geografisch verwijderd en verminderde mobiliteit, Mobiliteitsproblemen naar en van het werk (geen rijbewijs, geen wagen, weinig openbaar vervoer) -Persoonlijke competenties : zelfstandigheid, zelforganisatie 15 Rubriek 1 : Psychosociale problemen Categorie Subcategorieën [3] categorie kwalificatiegerelateerde factoren 3.1. Ongekwalificeerde schoolverlaters 3.2. Andere werkzoekenden zonder beroepservaring - Analfabetisme,( algemene kennis (lezen, rekenen, schrijven) - Moeilijke toegang tot jobgerelateerde informatie Langdurige werkloosheid in het verleden 3.3. Kennis van de taal (waarvan moedertaal of, in ieder geval, de taal van het betreffende Gewest/de betreffende Gemeenschap) in combinatie met onvoldoende leermogelijkheden om de taal eigen te maken Nationaliteit of cultuur ( kennis Nederlands) 16 8

9 Rubriek 2 : MMPP problemen Wanneer een persoon met een MMPP-problematiek (één of meerdere acute of chronische zware medische, mentale, psychische of psychiatrische problemen) geattesteerd wordt door de VDAB gespecialiseerde screeningsdienst of door de VDAB erkende gespecialiseerde arbeidsonderzoeksdienst (GA) waarbij : de MMPP-problemen nog prominent aanwezig zijn of onvoldoende onder controle zijn de persoon omwille van deze MMPP-problematiek tijdelijk niet toeleidbaar naar werk is 17 Vervolg Daarna werden deze 3 grote rubrieken afgetoetst aan bestaande classificatiesystemen : R-Pass, ICD 10 en een studie van SST over het profiel van doelgroepwerknemers Telkens dezelfde determinerende categorieën kwamen naar voor Deze categorieën werden vertaald naar ICF-categorieën We brachten ondertussen ook een werkbezoek aan het VAPH

10 Beleidskeuze Het Kabinet Werk en Sociale economie hebben dan beslist om verder met ICF te werken Dus konden we verder met de ontwikkeling van het indiceringsinstrument obv ICF Keuzes Hoe moest het indiceringsinstrument er uit zien? keuze categorieën ICF-definities van de categorieën, operationele definities en gedragsindicatoren keuze scoringssysteem numerieke telling? 4 scores? sterkte, geen probleem, licht probleem, ernstig probleem

11 Gedragsindicatoren Eerst hadden we een definitie gegeven per categorie en per score Dit werd afgetoetst aan de praktijk door consulenten : dit werd als erg stroef ervaren, afremmend, te wiskundig en erg lang : dus niet gebruiksvriendelijk Daarom zochten we naar gedragsindicatoren die de beoordeling moesten faciliteren Samen met de werkgroep werkten we die uit, adhv voorbeelden en concrete dossiers Vervolg Er bleven 49 categorieën over die door de dedicated consulenten SE afgetoetst werden aan 50 dossiers uit hun eigen praktijk + werkplaatsen +partners Resultaat na het statistisch onderzoek = 43 categorieën

12 Statistisch onderzoek 2 Hoofddoelstellingen : 1. Cesuren bepalen 1.1. Cesuur voor de aanwezigheid van een arbeidsbeperking 1.2. Ranges van de doelgroepen per werkvorm 2. Nagaan van de kwaliteit van het indiceringsinstrument 2.1. Factoranalyse 2.2. Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid 2.3. Interne consistentie Medewerking van werkplaatsen en partners Er werd een grootschalig onderzoek gedaan op de zittende doelgroep met medewerking van de werkplaatsen en partners (sociale werkplaatsen, beschutte werkplaatsen, organisaties lokale diensteneconomie, GTB, GA s, psychologen ) Samen dossiers Opleiding gedurende 1 dag ifv indiceringen van de doelgroepwerknemers Hartelijk dank aan alle werkplaatsen en partners!

13 Eerste bevindingen Het indiceringsinstrument is een kwalitatief en statistisch onderbouwd instrument maar kan geen antwoord geven op het bepalen van de cesuur voor de indicatie van personen met een arbeidsbeperking en het bepalen van de ranges van de doelgroepen per werkvorm Dus : bijkomend onderzoek nodig Bijkomend onderzoek Via datamining Zijn er in de data patronen aanwezig die -bepalend zijn voor indicatie arbeidsbeperking? -kunnen differentiëren tussen de verschillende werkvormen? Onderzoek kon statistische beslissingsregels detecteren

14 Vervolg Enkele opmerkingen : -data zijn afkomstig van de zittende doelgroepwerknemers -beleid wil in de toekomst werkvormen zuiverder maken : 1 recht -daarom : op jaarlijkse basis zullen er nieuwe analyses moeten uitgevoerd worden om tot nieuwe beslissingsregels te komen DAAROM : -wordt door de VDAB veel geïnvesteerd in deze indicering : opleiding, coaching, uitgebreide monitoring en evaluatie ifv bijsturing en verfijning Werkwijze indiceringsconsulent vult volledig indiceringsinstrument in met 43 categorieën en motiveert elke keuze systeem in Mijn Loopbaan formuleert advies obv beslissingsregels indiceringsconsulent beslist over erkenning als Pmab maar niet over recht op werkvorm indiceringsconsulent volgt of weerlegt advies over recht dat systeem voorstelt met grondige motivering indiceringsconsulent maakt advies over recht over aan DABP (Dienst voor ArbeidsBeperking)

15 Werkwijze (vervolg) DABP : doet kwaliteitscontrole en neemt beslissing DABP zet de registraties technisch in orde, zodat alles perfect klaar staat voor de automatische gegevensstromen via het MAGDA-platform voor de financiering door het VSAWSE (in combinatie met registraties werkgever in Mastervac) ICF train the trainer ICF zit in een licentiesysteem en is beschermd Wie ICF wil toepassen, moet een opleiding volgen Wie de ICF-opleiding wil geven, moet een gecertificeerde trainer zijn Ondertussen zijn er 16 VDAB-trainers officieel opgeleid, maakten een eindwerk en zijn dus gecertificeerde trainers In heel Vlaanderen zullen er officiële indiceringsconsulenten geselecteerd worden, die opgeleid worden en een verplicht coachingstraject moeten volgen (kwaliteit, professionalisering, uniformiteit in Vlaanderen, ervaringsuitwisseling ), samen met DABP

16 Processtappen Naar analogie met de BTOM-werking Maar altijd eerst bemiddeling! Vermoeden Indicering Bepaling recht Bepaling werkondersteuningspakket Evaluatie Indiceringsflow Stap 0 Sluitend maatpak Iedereen bemiddelaar Bemiddelen naar NEC Sectorale werking VDAB : op consulentenniveau Elke consulent, klantenconsulent, instructeur, bemiddelaar, Stap 1 Vermoeden ernstige problemen Is er nood aan ondersteuning? Vermoeden moet uitgeklaard worden adhv inschattingslijst VDAB : op consulentenniveau Elke consulent, bemiddelaar, klantenconsulent, instructeur,,,, Partners : kunnen iemand aanmelden Stap 2 Indicering Pmah > automatisch recht > geen automatisch recht indiceringsinstrument Pmp obv ICF VDAB : op teamniveau Indiceringsconsulenten Partners : gecertificeerde consulenten (gemandateerd) Stap 3 Bepalen recht - BTOM individueel - collectief maatwerk - LDE VDAB : Op specialistenniveau DABP = dienst voor arbeidsbeperking Bepalen Werkondersteuningspakket Stap 4 Evaluatie Op specialistenniveau DABP = dienst voor arbeidsbeperking 16

17 SLUITEND MAATPAK +, sectorale werking, iedereen bemiddelaar Inschrijving Bemiddeling Opleiding Vermoeden van een arbeidsbeperking Op basis van inschattingslijst Zoektocht naar werk Drempels tot de arbeidsmarkt Door een brede groep van consulenten, klantenconsulent,. Indicatie van een arbeidsbeperking 2 indicaties Personen met een arbeidshandicap: procedure PMAH, elke consulent kan registreren Personen met een multiple problematiek: procedure indiceringsinstrument obv ICF, ICF gecertificeerde consulent doet voorstel, DABP specialist beslist Recht op Bepalen recht ICF gecertificeerde consulent vraagt aan, motiveert en formuleert advies. DABP specialist beslist en kent toe op basis van kwaliteitscriteria Personen met een arbeidshandicap o Automatisch recht o Geen automatisch recht indiceringsinstrument obv ICF Personen met een multiple problematiek indiceringsinstrument obv ICF BTOM Bijstand van een tolk voor doven Tegemoetkoming voor arbeidsgereedschap, kleding & arbeidspostaanpassingen Tegemoetkoming in verplaatsingskosten Vlaamse ondersteuningspremie Collectief maatwerk decreet Lokale diensteneconomie w² Het decreet van w² is in de maak dit moet later dus nog verder aangevuld worden Bepalen invulling BTOM enkel voor: APA en arbeidsgereedschap Bepalen WOP Beslissing voor maatwerk Loonpremie Begeleidingspremie Door ICF gecertificeerde consulenten: Consulent vraagt & motiveert, formuleert advies, argumenteert. DABP beslist en kent toe op basis van kwaliteitscriteria Bepalen WOP Standaardpakket Gebruik recht Gebruik recht Tewerkstelling is maatwerkbedrijf/afdeling Werkvloer aan de slag met POP Gebruik recht Evaluatie gebruik recht enkel bij VOP Evaluatie gebruik recht Op basis van het evaluatie-instrument & de voorbereiding door de werkvloer Twee controle-vragen: 1. Is het WOP correct bepaald? 2. Is doorstroom naar het NEC mogelijk? 33 Evaluatie gebruik recht Inschattingslijst Tijdens een contact met een klant kun je het vermoeden hebben dat een persoon een (arbeids)beperking heeft en/of ernstige problemen waardoor de persoon niet in het reguliere circuit kan werken. Dit vermoeden van problemen moet grondig uitgeklaard worden alvorens je een verder onderzoek tot indicering aanvraagt. Deze inschattingslijst helpt je om een overzicht te krijgen van mogelijke drempels en eventueel een aanvraag van onderzoek tot indicering te motiveren. Deze lijst zal op de website van de VDAB staan. Partners/derden zullen deze lijst ook moeten gebruiken als aanmeldingsformulier

18 3. Bepalen rechten rechten recht op BTOM (individuele luik) recht op maatwerk recht op lokale diensteneconomie recht betekent mogelijke toegang maar niet garantie op werk! combinaties? collectieve rechten kunnen niet gecombineerd worden collectieve rechten kunnen wel gecombineerd worden met individuele rechten, behalve met VOP Bepalen werkondersteuningspakket De Vlaamse regering besliste over startpakketten en premies De focus verschuift van indicering naar evaluatie dus is startpakket een basis en wordt bij evaluatie verfijnd hier wordt ook rekening gehouden met de concrete werksituatie op de werkvloer

19 Vervolg VDAB is arbeidsmarktregisseur en : beslist over : 1. loonpremie 2. begeleiding op de werkvloer kan advies geven over : 3. opleiding op de werkvloer 4. aanpassing van de werkplek/arbeidsomgeving Op basis hiervan wordt een werkondersteuningspakket (WOP) samengesteld Evaluatie door de VDAB

20 Vervolg De VDAB evalueert tijdens de tewerkstelling : standaard om de 5 jaar kan ook frequenter (wordt vastgelegd bij bepaling WOP) kan op vraag van werknemer en/of werkgever vanaf 3 de jaar of met medisch attest (voor lde : zonder specificatie) NB : voorwaarde = POP in dossier De VDAB stelt 2 vragen : 1. Is het toegekende werkondersteuningspakket correct? 2. Is er doorstroom naar het NEC mogelijk? Doorstroom naar het NEC Een competentiebeleid past in een dynamisch beleid. Vraag : Is er doorstroom vanuit maatwerk of lokale diensteneconomie mogelijk naar het NEC? Beoordeling gebeurt door de VDAB : verhaal van kansen geven creëren van loopbaanperspectieven Zo ja : opstarten doorstroomtraject Voor LDE : na 5 j inschakelingstraject

21 Doorstroom naar het NEC Voor de beoordeling van doorstroom houdt de VDAB rekening met : 1.Persoonlijke situatie van de doelgroepwerknemer (gezondheid, mobiliteit, leeftijd, familiale en financiële situatie, het vermogen en de motivatie tot zelfstandig loopbaanbeheer) 2.Continuïteit op het vlak van bedrijfsvoering 3.Mogelijkheid van een duurzame reguliere tewerkstelling NB : nood aan individueel maatwerk 41 Ambassadeurs in Vlaanderen een pool van 50 ambassadeurs in Vlaanderen, volgen een opleidingsen coachingstraject sedert november 2013 voor +- 1,5 jaar verantwoordelijke per provincie zal een expert gespecialiseerde klantenwerking zijn

22 Rol van de ambassadeurs in Vlaanderen Brug tussen hoofdbestuur en provincie, in beide richtingen Mee realiseren verandertraject Mee advies verlenen over het verandertraject Een actieve rol opnemen in het verandertraject Aanspreekteam voor provincie Ondersteuning provincie Opleiding geven & coaching, in samenspraak met hoofdbestuur Experten gespecialiseerde klantenwerking Provincie West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Hoofdbestuur (CD) Experten Nancy Debeuf Jyoti Hullebus (voorlopig Winnie Colijn) Stefaan Peeters Katlijn Tanghe Carole Castelein 44 22

23 Mailboxen voor vragen Provincie West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Hoofdbestuur Mailboxen Opleidingsronde in Vlaanderen en uitgebreide communicatiecampagne Niveau Aard Voor wie Organisatie 0 Sensibilisering en informatie een ruim publiek, voor iedereen die met werkzoekenden, screening, bemiddeling, begeleiding en opleiding te maken heeft. -beleidsteams provinciaal -teams provinciaal 1 Basisopleiding Voor personeel dat in eerste lijn contact heeft met werkzoekenden en cursisten -teams provinciaal 2 Doorgedreven ICF-opleiding Voor indiceringsconsulenten die technische indicering gaan doen obv ICF -centraal 3 Gespecialiseerde opleiding Voor Dienst voor Arbeidsbeperking (DABP) -centraal

24 Regietaken bij indicering kunnen erkende partners een advies formuleren VDAB neemt een beslissing organisaties voldoen aan volgende voorwaarden : -een mandaat van trajectbegeleiding hebben of verwerven -kennis van de arbeidsmarkt hebben -vertrouwd zijn met de doelgroep Pmah en Pmp -de officiële opleiding indicering volgen (Pmah en Pmp-methodiek) geen tenders, geen extra financiering procedures worden momenteel uitgewerkt Tot slot 1 VDAB investeert serieus in dit project Toch : ongoing process! -nieuwe wetgeving -nieuwe procedures -nieuw personeel -nieuwe functies -nieuwe methodiek Daarom : selecties voor de juiste man op de juiste plaats, opleiding, coaching, monitoring, evaluatie, bijsturing, verfijning Overleg met beleid en werkveld 48 24

25 Tot slot 2 Binnenkort zal meer informatie terug te vinden op de website van Werk en de website van de VDAB Hartelijk dank aan iedereen die meegewerkt heeft aan de realisatie van dit project! De VDAB kijkt uit naar een succesvolle start en een fijne en constructieve samenwerking. 49 Contact VDAB Carole Castelein Expert sociale economie Projectleider maatwerkdecreet en decreet lokale diensteneconomie voor de VDAB carole.castelein@vdab.be VDAB Centrale Diensten Keizerslaan Brussel 25