ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Edudelta College Barendrecht VMBOB VMBOK

Transcriptie

1 ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Edudelta College Barendrecht VMBOB VMBOK Plaats : Barendrecht BRIN nummer : 11UL C2 BRIN nummer : 11UL 03 VMBOB BRIN nummer : 11UL 03 VMBOK Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 14 juli 2015 Datum vaststelling : 27 juli 2015

2 Pagina 2 van 14

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 juli 2015 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd bij Edudelta, afdelingen vmbo-b en vmbo-k te Barendrecht om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 28 oktober 2014 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten op de afdelingen vmbo-b en vmbo-k van het Edudelta College te Barendrecht. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 12 december De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en wij hebben ons toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven voeren we nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uit. Toezichthistorie De basisberoepsgerichte leerweg heeft in oktober 2014 het arrangement zwak gekregen. De twee jaar daarvoor had de leerweg een basisarrangement. In november 2011 is er een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd vanwege onvoldoende opbrengsten. De kadergerichte leerweg heeft de jaren voorafgaand aan het KO van oktober 2014 een basisarrangement gehad. Onderzoeksopzet Het onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bestaat uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij gesprekken hebben gevoerd met het management en het college van bestuur. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Wij hebben alle voor het onderzoek naar kwaliteitsverbetering relevante aspecten onderzocht, met name de opbrengsten. Pagina 3 van 14

4 Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 14

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering zoals wij hebben uitgevoerd, heeft tot doel om te beoordelen of de kwaliteit van het onderwijs weer van voldoende niveau is en of aan alle afspraken is voldaan die in het KO rapport zijn vastgelegd. Onze conclusie voor Edudelta College, afdelingen vmbo-b en vmbo-k te Barendrecht is als volgt: Kwaliteit Basisarrangement Op basis van het onderzoek kennen wij aan Edudelta College, afdelingen vmbo-b en vbmo-k, te Barendrecht het basisarrangement toe, omdat de opbrengsten inmiddels weer voldoende zijn. Het onderwijsproces en de kwaliteitszorg waren in het kwaliteitsonderzoek van 28 oktober 2014 als voldoende beoordeeld met een aantal aandachtspunten. Wij hebben beide gebieden opnieuw als voldoende beoordeeld en vastgesteld dat voortvarend gewerkt is aan de aandachtspunten. Daarmee is de onderwijskwaliteit bij deze afdeling weer op niveau. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 14

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit van de onderzochte aspecten zijn gekomen. Eerst ziet u het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe Algemeen Beeld De opbrengsten zijn dit jaar weer voldoende door een heldere aansturing, de verbeterde kwaliteitszorg en het op orde hebben van de basis van het onderwijsproces. Het onderwijsproces is over het algemeen voldoende, al zijn er verdere ontwikkelingen nodig in het gedifferentieerd aanbieden van het onderwijs. De basis hiervoor is gelegd met een rustig leerklimaat in de klassen. Het bovenstaande algemene oordeel wordt hieronder nader toegelicht. In paragraaf 3.2 staat het kwaliteitsprofiel in de vorm van oordelen op onderzochte indicatoren. In paragraaf 3.3 staat een toelichting bij dat profiel. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces en de kwaliteitszorg. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Pagina 6 van 14

7 11UL 03 VMBOB - VMBOB De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-b De leerlingen van de opleiding vmbo-b behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-b zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen. 3.5 De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming De school ondersteunt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuzes tijdens de schoolloopbaan. 5.5 De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraren gebruiken bij de vormgeving van hun onderwijs de analyse van de prestaties van de leerlingen. Pagina 7 van 14

8 De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 N4 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). Pagina 8 van 14

9 11UL 03 VMBOK - VMBOK De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen. 3.5 De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming De school ondersteunt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuzes tijdens de schoolloopbaan. 5.5 De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraren gebruiken bij de vormgeving van hun onderwijs de analyse van de prestaties van de leerlingen. Pagina 9 van 14

10 De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 N4 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). Pagina 10 van 14

11 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijsleerproces en kwaliteitsborging. Opbrengsten De opbrengsten zijn voldoende voor beide leerwegen. Bij vmbo-b zijn drie van de vier opbrengstindicatoren voldoende. Het bovenbouwrendement scoort dit jaar weer op het landelijk gemiddelde waardoor het driejaarsgemiddelde voldoende is. Dit komt mede door de investeringen die zijn gedaan in de kwaliteit van de lessen en de begeleiding die de school op dit gebied heeft gedaan. Het verschil SE-CE is de afgelopen drie jaren steeds klein geweest en is daarmee voldoende. Het CE-cijfer is de afgelopen drie jaren onder het landelijk gemiddelde en daardoor ook gemiddeld over de afgelopen drie jaar onvoldoende. Voor de afgelopen examens zijn hierop examentrainingen ingezet en voor de langere termijn zal het VUT-model (vooruitkijken, uitvoeren, terugkijken) hier een positieve bijdrage aan moeten gaan leveren. In het kader van opbrengstgericht werken is onder andere het toetsbeleid aangescherpt, er zijn extra lesobservaties gedaan en collegiale analyses uitgevoerd. Bij vmbo-k zijn nu alle vier opbrengstindicatoren voldoende, waar vorig jaar het gemiddeld CE-cijfer en het gemiddelde verschil SE-CE nog onvoldoende waren. De ingezette verbeteracties laten hiermee een positief effect zien. Het bovenbouwrendement en het CE-cijfer scoren dit jaar beiden op het landelijk gemiddelde. Het CE-cijfer laat een stijgende lijn zien en het verschil SE-CE wordt kleiner. Onderwijsleerproces Het onderwijsleerproces is als voldoende beoordeeld. De meeste indicatoren zijn als voldoende beoordeeld, ontwikkelpunten liggen met name op het gebied van gedifferentieerd werken. Dit punt heeft de aandacht van het management en is speerpunt in de schoolontwikkeling. Het afgelopen schooljaar is structureler ingezet op verbeteringen, hierbij is de ontwikkeling en implementatie van opbrengstgericht werken de leidraad. Wij hebben lessen gezien die voldoen aan de basiskwaliteit. Leerstof wordt helder uitgelegd, leerlingen zijn betrokken en weten over het algemeen wat er behandeld gaat worden in de les. De onderwijstijd wordt hierbij voldoende benut. De basis is hiermee op orde waardoor verdere stappen gezet kunnen worden richting activerende didactiek en differentiatie. De ontwikkelingen op het Pagina 11 van 14

12 gebied van differentiatie zijn al gaande, met name op het gebied van tempodifferentiatie, maar minder op het gebied van niveaudifferentiatie. Tijdens de laatste studiedag (juni 2015) zijn docenten geschoold op opbrengstgericht werken in de klas. Er is ingegaan op het inzetten van evaluatievormen om de lessen eigentijdser en aantrekkelijker te maken en om het leerresultaat van de les te checken. Hierbij is met name ingestoken op ict-middelen. Het onderwijs wordt gedeeltelijk gegeven op leerpleinen. Vakken zijn bij elkaar gegroepeerd rondom een leerplein. De invulling van het leerpleinconcept verschilt per vakgroep. Sommige vakgroepen kiezen voor differentiëren binnen een klaslokaal, andere gebruiken hier juist het leerplein voor. Door verbouwingen in de zomervakantie, zullen vakgroepen vanaf volgend schooljaar hier meer hun eigen keuzes in kunnen maken. Er worden lessen gegeven van voldoende niveau, maar hierbij is het leerplein-concept nu nog onvoldoende herkenbaar. Dit doet echter niets af aan de kwaliteit van de lessen zoals wij deze gezien hebben. Er is rust in de klassen en leerlingen doen goed mee. Ondanks dat de leerlingen mee doen met de les, is er nog onvoldoende sprake van activerende didactiek waarbij de leerlingen uitgedaagd worden om en op de een of andere manier meer zelf verantwoordelijk te zijn voor hun leren. De sfeer in de klassen is stimulerend en bij het zelfstandig werken hebben de docenten een actieve opstelling. De uitleg door de docenten is vrijwel altijd gericht op de gehele klas. Leraren lopen wel actief rond tijdens de fase van geleide inoefening. Ze helpen de leerlingen verder als ze eventueel vastlopen. Doelbewuste differentiatie in uitleg en verwerking op basis van analyse van de leerprestaties van leerlingen heeft de inspectie nauwelijks waargenomen in de bezochte lessen. Uit de gesprekken met docenten en de schoolleiding wordt duidelijk dat hier een speerpunt in de schoolontwikkeling ligt. De school heeft het afgelopen schooljaar de situatie geanalyseerd en onderzocht op welke manier het huidige onderwijsleerproces kan worden geoptimaliseerd. De afgelopen maanden heeft de vakgroep Nederlands gewerkt aan de pilot opbrengstgericht werken en dit concept zal volgend schooljaar breder uitgerold worden; eerst naar vier vakgroepen en daarna over de gehele school. De school is kleinschalig en heeft daardoor korte communicatielijnen. De leerlingen zijn goed bekend bij alle docenten. De startsituatie van de leerlingen wordt in beeld gebracht en de leerlingresultaten worden geanalyseerd. In de groepsplannen is de begeleidingsbehoefte van de leerlingen in beeld gebracht; zij het dat er in dit opzicht te weinig individueel onderbouwde keuzes in dit plan zijn opgenomen. Door middel van de cito-vas wordt vanaf september 2015 de voortgang gemonitord gedurende de gehele schoolcarrière. Op deze manier wordt ook de cognitieve begeleidingsbehoefte in beeld gebracht. Naast de Pagina 12 van 14

13 informele informatie-uitwisseling over het welzijn en de studievoortgang van de leerlingen, worden er leerlingbesprekingen gehouden waarbij wordt ingegaan op gedrag, verzuim en resultaten. Deze informatie wordt door de mentor in kaart gebracht. Vanaf volgend schooljaar wordt minimaal twee keer per jaar een gesprek gevoerd met de ouders en de leerling tezamen. De mentoruren worden gebruikt om klassikaal onderwerpen zoals studievaardigheden te bespreken, maar ook om individuele gesprekken met leerlingen te voeren. Bij deze gesprekken raadpleegt de mentor het leerlingvolgsysteem (magister) voor de leerlingspecifieke gegevens. Hierdoor kan de mentor begeleiding en ondersteuning laten aansluiten op de behoeften. De school heeft door middel van muiswerk een aanbod waarmee leerlingen hun taalvaardigheden kunnen ontwikkelen. Hiermee wordt aangesloten bij de referentieniveaus. De begeleiding van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben voor bepaalde vakken wordt onder andere vormgegeven in de inloopuren. De school heeft in beeld wat de ondersteuningsbehoefte is van de leerlingen. Het is een verbeterpunt om de lange termijndoelen aan te vullen met passende tussendoelen die op korte termijn gerealiseerd moeten worden. De school heeft een samenwerkingsrelatie met diverse ketenpartners en zet deze functionarissen indien nodig in voor de begeleiding van leerlingen. De effecten van de geboden zorg worden jaarlijks geëvalueerd. Het schoolklimaat op de locatie Barendrecht wordt door leerlingen en personeel ervaren als veilig en prettig. We hebben gezien dat leerlingen en leerkrachten respectvol met elkaar omgaan, de sfeer is gezellig en de school is kleinschalig. Het afgelopen schooljaar heeft het team om de drie weken bij elkaar gezeten om verschillende kwaliteitsthema s te bespreken. Alle mentoren hebben in hun klas de stand van zaken in kaart gebracht om verbetering zichtbaar te maken. Hier kwam naar voren dat het leefklimaat verbeterd is, maar dat de duidelijkheid (de communicatie in de les) nog kan verbeteren. Hierop worden acties met elkaar afgesproken. De kwaliteitszorg is als voldoende beoordeeld. Systematische evaluatie en borging van het onderwijsleerproces vindt plaats op basis van het periodiek meten van tevredenheid, het observeren van de onderwijssituatie in de klas en het bespreken van opbrengstresultaten. De opbrengsten worden systematisch besproken met de vakgroepen en hier wordt ook op gestuurd. De opbrengstdoelen worden mede in de vakgroepen en het team gesteld. Er is een kijkwijzer ontwikkeld waarmee de lessen worden beoordeeld. Deze wordt gebruikt door de teamleiders wanneer zij lesbezoeken doen buiten de flitsbezoeken die zij doorlopend doen. Ook vinden collegiale lesbezoeken plaats. Pagina 13 van 14

14 Aan het begin van het afgelopen schooljaar zijn ook lesbezoeken uitgevoerd door een extern bureau aan de hand van de kijkwijzer. De docenten hebben dit als prettig ervaren en gaan met de feedback aan de slag. Het management krijgt op hoofdlijnen een analyse van de resultaten, welke ook gebruikt wordt als nulmeting. Op deze wijze wordt de kwaliteit van het onderwijs in de klas in beeld gebracht. Dit gebeurt op dit moment zowel door de teamleiders als door een externe begeleider. Tijdens studiedagen en teamvergaderingen vinden evaluaties plaats. Ook zijn de zelfevaluatie en het teamplan besproken en ingevuld in samenwerking met het hele team. Ook leerlingen en hun ouders worden bevraagd en de resultaten hiervan worden besproken. Het kwaliteitszorgsysteem is hiermee goed geïmplementeerd. Met de inzet van opbrengstgericht werken wordt het onderwijsproces geborgd door gestructureerd prestaties van leerlingen vast te leggen. Het voortgezet onderwijs van Edudelta participeert in Vensters Voor Verantwoording en op deze wijze maakt de school aan derden de kwaliteit van het onderwijs inzichtelijk. Wet- en regelgeving De school heeft de wettelijke vereiste documenten naar de inspectie gestuurd; deze bevatten de verplichte onderdelen. Pagina 14 van 14