Ouder wordende cliënt. Projectresultaten en inspiratie.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ouder wordende cliënt. Projectresultaten en inspiratie. www.kennispleingehandicaptensector.nl"

Transcriptie

1 Ouder wordende ciënt Projectresutaten en inspiratie

2 2 Project Ouder wordende ciënt

3 Inhoudsopgave Ineiding 2... Verhaen van ciënten 3... Jos Anna Heeen en Ad Vera Interviews met deenemers 7... Anja van der Puym, Amarant Jos Akema, De Zijen Marion Fisser en Judith Otten, Cordaan Marijke Löwentha, Lunetzorg Joanda de Jong en Joien van Brake, Siza De kunst van het borgen Eindproducten Posters Handreiking Ondersteuningspannen 1

4 Ineiding Mensen met een beperking worden steeds ouder. Dat heeft gevogen voor ae eefgebieden. De behoefte aan zorg en ondersteuning verandert en oudere mensen steen andere eisen aan hun eefomgeving. Wat betekent deze nieuwe evensfase voor ciënten? En zijn de insteingen, de professionas en de ciënten zef er op voor bereid? Aaneiding voor het project Ouder wordende ciënt is een onderzoek van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederand. Wat is de stand van zaken rondom oudere ciënten onder haar eden? Het beek dat een aanta insteingen hee actief was en a vee ontwikked had voor deze groep ciënten. Uit deze groep komen de gidsinsteingen voort. Andere insteingen waren nog zoekende. Deze insteingen konden met verbeterteams deenemen aan het project. Een jaar ang werkten 20 verbeterteams en 8 gidsinsteingen aan verbeteringen door het deen van inspiratie, kennis en ervaringen en door het uitvoeren van verbeterpannen. Het is een hee mooi project geworden waarin vee werk is verzet. De verbeterteams zijn verspreid over het jaar 3 dagen bij ekaar geweest in eernetwerken. Eke dag waren er sprekende voorbeeden, meesta door de gidsinsteingen verzorgd. Daarnaast was er tijd om te eren hoe je nou echt tot merkbare verbeteringen kunt komen. Tussentijds zijn de projecteiders op afstand gecoached. Vooraf is een voorbeed van een verbeterpan van een opzet voor een verbeterpan aan de teams gestuurd. De verbeterteams presenteren hun resutaten op posters, u vindt ze verderop in dit boekje. Lees ook de interviews met Siza, De Zijen en Cordaan. Ook de gidsinsteingen zijn 3 keer bij ekaar (op bezoek) geweest. De formue voor deze bijeenkomsten was haen en brengen. Op een markt presenteerde eke gidsinsteing waar ze trots op waren. Daarnaast gaf eke insteing aan waar ze zef naar op zoek waren. Zo ontstond een mooi programma. Lees verder het interview van Lunetzorg. Er is een aparte bijeenkomst geweest voor projecteiders en hun interne opdrachtgevers. Centraa stond de vraag hoe je de resutaten van het project kunt borgen. Daarnaast zijn over en weer verwachtingen gedeed om uit te vinden hoe je as duo het beste resutaat kunt behaen. Lees verder bij De kunst van het borgen. Naast ae bijeenkomsten zijn 3 concrete producten ontwikked: een cursus voor ciënten, een competentieprofie en een bunde Opeiden en eren. Misschien iets voor u? Kijk bij de eindproducten. Interviews met ciënten en met deenemers aan het project maken dit boekje van vees en boed. Vee inspiratie toegewenst! Februari 2013 Jannie Oskam TNO Management Consutants Projecteider Ouder wordende ciënt E: oskam@tmc.tno.n M: Dit project maakt onderdee uit van het verbeterprogramma Zorg voor Beter. Het project is uitgevoerd door CBO/ TNO, Vians en KBA in nauwe samenwerking met de VGN. Andere onderwerpen in het verbeterprogramma zijn: ontwikkeingsgericht ondersteunen, zeggenschap en incusie, gezondheid, probeemgedrag, LVB en versaging, ondersteuningspannen, handeingsgerichte diagnostiek, medicatieveiigheid en seksuaiteit en preventie seksuee misbruik. Voor meer informatie zie: De inhoud van dit programma is in samenwerking met de VGN ontwikked. ZonMw financiert dit programma. 2 Project Ouder wordende ciënt

5 Verhaen van ciënten Jos Jos komt mij a tegemoet open op de middag van ons interview. Een vriendeijke, goed verzorgde man van 60 jaar. Samen open we naar de insteing waar hij woont. Hij stet mij voor aan de begeeiding, we instaeren ons in de huiskamer en het interview kan beginnen. Leven Jos heeft vee meegemaakt. Tijdens zijn verhaa open de koude riingen af en toe over mijn rug. Jos komt uit een tuindersgezin. Zijn vader teede sa, tomaten, druiven en de aatste jaren ook irissen. Heaas is hij a jong overeden. Zijn moeder is 85 geworden. De zus van Jos heeft 20 jaar geeden een eind aan haar even gemaakt. Ze is voor de trein gesprongen. Ze heeft daarbij we 2 geadopteerde kinderen achtergeaten die inmiddes a vowassen zijn. Ook de broer van Jos had zware psychische probemen. Geukkig kwamen ze daar op tijd achter zodat hij hup kon krijgen. Het netwerk van Jos is kein, maar hij is toch tevreden met zijn even. Zijn broer bet hem eke zaterdag. Hij ziet zijn famiie maar eens per jaar, omdat ze ver weg wonen. Vee vrienden heeft hij niet, we een vriendin maar die woont ergens anders. Hij heeft nog nooit meegemaakt dat iemand hem meevraagt om samen iets euks te doen. As hij samen met iemand iets onderneemt, is het meesta iets praktisch of iets dat de ander euk vindt. Wonen Jos moest op zijn 9e a naar een insteing. Thuis was er vee ruzie en hij was zef ook niet gemakkeijk, vertet hij. Het jongenshuis waar hij terecht kwam werd geeid door broeders. Die waren streng. As je niet uitkeek, kreeg je saag. Er gebeurden daar vee dingen die niet goed waren, daar wi hij iever niet meer aan denken. Nu woont hij erg naar zijn zin. Zijn huis staat midden in de wijk, maar er wonen maar weinig niet-gehandicapte mensen. Dat vindt hij we jammer. De mannen met wie hij zijn huis deet, zijn eeftijdgenoten die hij van vroeger kent. Jos sikt medicijnen, voor zijn suikerziekte en om rustig te bijven. Op zijn kamer heeft hij een afuisterapparaat. In geva van nood dan kunnen ze dan sne hup bieden. Hij heeft een goed contact met de begeeiding. Overeggen gaan we eens achter hem om, maar hij wordt niet betutted. Werk en dagbesteding Vroeger werkte Jos hee dagen op de Sociae Werkpaats, nu nog maar have dagen bij een drukkerij. Maar we met vee pezier. Ook is Jos a meer dan 7 jaar misdienaar in de kerk, dat doet hij 3 dagen in de week. Op zijn vrije dagen saapt hij meesta uit. Hij krijgt ook een uitkering maar weet zef niet precies hoevee. Ik wijs hem erop dat hij recht heeft op inzicht in zijn financiën. Ouder worden Jos is goed bij de tijd en heeft nog geen ast van vergeetachtigheid. Toch merkt hij we dat hij ouder wordt. Hij is sneer moe, dan gaat hij wat rusten tussen de middag. Om fit te bijven, wandet Jos vee. Dat spaart weer een taxi uit! Ook eet hij gezond, eke dag vers en vee groente. Jos heeft nog we een paar wensen. Hij wi graag een keer naar Hongarije en ook Lourdes staat nog op zijn verangijstje. Dat is nog niet te verwezenijken omdat het vee ged kost. Hij heeft het er a vaak over gehad met zijn begeeiders, maar ze geven aan dat het te ver en te duur is. Hij is we naar Duitsand en Itaië geweest. Jos wi het iefst in zijn eigen huis oud worden. Soms denkt hij na over de dood, maar niet zo vaak. Hij is in ieder geva niet bang om dood te gaan. Interview door Mireie de Beer Project Ouder wordende ciënt 3

6 Anna Voor mijn interview met Anna moet ik naar een insteingsterrein verstopt in de bossen. Zefs de bus komt er niet. Asof ik de bewoonde wered veraat. Ik krijg er kippenve van. Wegopen is niet mogeijk en ook contact met de buitenwered is moeiijk. Er is bijvoorbeed geen vaste teefoon, aes oopt via de begeeiding. Leven Anna vertet mij hee open en eerijk over haar even. Ze is 64 jaar en woont a 22 jaar in een insteing. Ze komt uit een gezin van 7 kinderen, ze heeft drie broers en drie zussen. Vroeger woonde ze bij haar ouders, maar toen die te oud werden om voor haar te zorgen, moest ze naar een insteing. Ze was toen 41 jaar. Wonen Anna vond het fijn om in een insteing te gaan wonen, voora omdat ze toen meer contact met andere mensen kreeg. In haar vorige huis (ook op insteingsterrein) had ze het erg naar haar zin. Nu woont ze hier, in een kein huisje dat vo staat met spuen van haar ouders. Ze krijgt vier keer per dag begeeiding. Toch ben ik vaak verdrietig, zegt ze. Ze heeft het gevoe dat mensen haar niet mogen. Er is vee ondering gezeur en ook over de begeeiding is ze niet atijd tevreden. De begeeiders hebben bijna geen tijd voor haar en ze nemen haar ook niet atijd serieus. Dat maakt haar vaak verdrietig. Ze heeft behoefte aan iemand die ze kan vertrouwen en met wie ze overa over kan praten. Anna vindt het niet prettig dat ze overa zo ver vanaf woont. Het maakt haar hee afhankeijk van anderen en ze kan zo ook niet zo gemakkeijk nieuwe contact maken. Ze heeft bijvoorbeed atijd een taxi nodig om ergens te komen. Binnenkort gaat Anna verhuizen naar een nieuw appartementencompex. Daar heeft ze vee zin in. Ze zit dan dichter bij de bewoonde wered. Ze hoopt dat ze zich dan prettiger voet en dat ze meer contacten krijgt. Het moet we, zegt ze steeds. Werk en dagbesteding De ochtend begint met een begeeider die angskomt om Anna haar medicijnen te geven. Soms kruipt ze daarna weer in bed. Anna werkt een paar uur per week in de horeca. Ze doet daar schoonmaakwerk. Ze vindt dat fijn, voora omdat ze dan onder de mensen is. Op vrijdag gaat ze naar de ouderensoos. Hier komen aeen oudere mensen met een beperking. Je kunt er puzzeen en ketsen met de anderen. De rest van de week is Anna vrij en doet ze het rustig aan. Ouder worden Anna merkt we dat ze ouder wordt. Het open gaat niet meer zo goed as vroeger en dat beperkt haar we in haar mogeijkheden. Straks, in haar nieuwe woning, is ze hopeijk wat minder aeen. Dan kan ik wat makkeijker bij anderen op de koffie, zegt ze. Uit Anna s verhaa bijkt dat ze ontzettend bij is dat ze mag verhuizen in Ze is niet tevreden over haar contacten nu en over hoe mensen met haar omgaan. Nu ze ouder wordt, wordt dat aeen maar erger. Anna is een vrouw die, net as iedereen, behoefte heeft aan contact en een uisterend oor af en toe. Dat daar geen tijd voor is of geen tijd voor wordt genomen, is hee triest. Ouder worden is dus niet atijd even euk. Interview door Mireie de Beer 4 Project Ouder wordende ciënt

7 Heeen en Ad Heeen en Ad: twee warme ieve mensen die samen geukkig zijn. Ze wonen niet samen, maar hebben we a 10 jaar een reatie. Ze hebben ekaar eren kennen bij een Grieks restaurant in Tiburg. Een goede man met een grote mond en kein hartje, zegt Heeen achend. Leven Heeen is 55 jaar. Ze komt uit een groot gezin: 7 meisjes en 1 jongen. Dat was erg gezeig, tot haar tweeingzus 21 jaar geeden stierf en vak daarna haar vader. Door ae emoties werd het toen wat moeiijker. Heeen heeft er geukkig een pekje voor kunnen vinden. Ad is 60 jaar. Hij woont a zijn hee even in het huis van zijn ouders. Die zijn a ang geeden overeden, dus hij woont nu aeen. Hij vindt het euk as Heeen bij hem komt ogeren. Soms mist hij zijn ouders nog, daar kan hij we verdrietig van worden. Hij praat niet zo makkeijk over zijn emoties. Iedereen heeft zijn bagage, zegt hij. Heeen en Ad zijn ekaars steun en erg geukkig met ekaar. Het eeftijdsverschi speet geen ro in hun reatie. Wonen Heeen woont a 7 jaar in Oisterwijk, in een appartement. Ze krijgt 24 uurs-begeeiding. Tot haar 40e heeft ze bij haar ouders gewoond. Van hen kreeg ze de nodige hup. Toen ook haar moeder overeed, is ze zefstandig gaan wonen met begeeiding op afroep. Ze kreeg ook vee hup van haar zussen en zwager. Heeen en Ad krijgen ook samen begeeiding. Dat ze niet samenwonen heeft voora met financiën te maken. Ze ogeren we vaak bij ekaar. Werk en dagbesteding Heeen werkt op maandag, woensdag en soms ook op zaterdag bij De Moen, een restaurant/unchroom waar mensen met een verstandeijke beperking werken. Ze zorg daar voor koffie en thee. Ze vindt haar werk euk. Ze krijgt er een vergoeding voor. Het is niet vee, maar beter iets dan niets zegt ze. Ze werkt ook in de bakkerij en bij een kringoopwinke. Ad werkt have dagen. Hij doet voora inpakwerk. Heeen en Ad wandeen graag. Ze gaan regematig naar een soos voor mensen met een verstandeijke beperking. Ze houden van sjoeen, Ad houdt ook erg van puzzeen. Een bewindvoerder beheert hun ged. Ouder worden Ik vraag Ad hoe hij het vindt om ouder te worden. Ik voe er nog niets van, zegt hij. Maar ik wi we op tijd ophouden met werken. Ondanks zijn artrose is zijn conditie is goed, hij heeft aeen 1 keer in het ziekenhuis geegen voor zijn knie. Heeen sikt medicijnen voor epiepsie en de boeddruk. Ze werken aan hun gezondheid door meer te bewegen en goed te eten, zoas sa, komkommer en vis. Geukkig zijn we nog niet dement, zegt Heeen. Ze merkt we dat ze in de overgang komt, bijvoorbeed door het zweten s nachts. Toekomst samen Heeen wi graag doorwerken, ze wi niet achter de geraniums zitten. Over 10 jaar is ze 65 en ze hoopt dat ze dan nog aes kan. Ad kijkt er anders naar. Over 10 jaar oop ik a met een stok, zegt hij. Geukkig hebben ze genoeg ged om euke dingen te doen, want ze wien samen nog vaak op vakantie en bijven genieten. Ze wien aebei graag in hun eigen huis bijven wonen zo ang het kan. Heeen heeft ook a een soort wensenijst gemaakt, voor ater, maar ook voor na haar dood, as ze het zef niet meer kan zeggen. Hun tip voor eeftijdsgenoten: geniet van het even want het duurt maar even! Interview door Mireie de Beer Project Ouder wordende ciënt 5

8 Vera Mijn afspraak met Vera begint goed. Ze staat mij a op te wachten bij de deur en ontvangt me harteijk. Een warme ontmoeting. Leven Vera is 67 jaar. Een vroijke vrouw die geniet van het even. Ze komt uit een gezin met drie dochters van wie zij de oudste is. Haar jongere zusje is pas overeden. Vera heeft tot 1984 bij haar ouders gewoond. Toen is ze verhuisd naar het huis waar ze nu nog steeds woont. A 28 jaar. Vera is sinds februari 2012 met pensioen. Wonen Vera deet haar huis met een andere vrouw. Hun huis igt in een woonwijk en grenst aan andere groepswoningen voor mensen met een beperking. Ze hebben aebei een eigen kamer. Ze vindt het een prettig huis, voora omdat ze dicht bij de winkes en de bushate woont. Ze vindt het we jammer dat ze niet zo vaak naar het nieuws kan kijken. Ze heeft geen tv op haar kamer en haar huisgenoot kijkt vaak naar andere zenders. Vera krijgt begeeiding, maar minder dan vroeger. Haar jongste zus beheert haar ged. Eke middag komt er een begeeider samen met Vera en haar huisgenoot koken. Meesta uit potten met verse aardappes erbij. In het weekend eten ze ook we eens piav of pizza. Vera houdt van ekker eten! Vera kiest zef haar vakanties. De eerste keer dat ze aeen op pad ging, maakte ze een reis over de Moeze en de Rijn. Inmiddes is het reizen in haar boed gaan zitten en is ze regematig met vakantie, onder andere naar Itaië. Meesta met Stichting Het Buitenhof. Soms praten ze we eens over verhuizen, zegt ze. Ze vat even sti. Ik heb tegen mijn zus gezegd: dan maak ik mijzef van kant. Ik verte haar dat ze het recht heeft om te even zoas ze zef wi zo ang as het kan. Dan komen de emoties os. Het is duideijk: Vera wi atijd in dit huis bijven wonen. Werk en dagbesteding Vera krijgt een AOW-uitkering en dat vindt ze zef genoeg. Voordat ze met pensioen ging vouwde ze dageijks de was op. Ook heeft ze administratief werk gedaan bij ABN Amro. Nu mag ze zef haar dag indeen. Die begint meesta om 9 uur. Dan eest ze de krant, doet boodschappen, zet koffie en wast af. Ze borduurt vee en ze maakt 3D-kaarten. Vera s vriendin woont in de buurt, samen doen ze euke dingen. Bijvoorbeed naar de bingo. Mijn geuksnummer is 17, acht Vera. Ik win vaak de tweede prijs, een hee mand vo met boodschappen! Daarnaast zit ze in een ciëntenpatform waarvoor ze de notuen verzorgt. Vera is tevreden over haar netwerk. Ouder worden Vera s moeder is maar 60 geworden en haar vader 65. Dat vindt ze we jammer, maar ze is er ook trots op dat ze nu ouder is dan haar ouders. Ze vindt ouder worden niet verveend. Ze merkt we dat ze meer rust nodig heeft. Ik ben sneer moe, zegt ze, maar geukkig niet vergeetachtig. Teefoonnummers onthouden kan ze hee goed en haar afspraken schrijft ze keurig op een kaender. Niemand hoeft haar te hepen herinneren. Sporten doet ze niet, maar ze eet we gezond. Voora fruit vindt ze ekker. Ik vraag Vera of ze nog wensen heeft. Ze vindt het atijd euk om een dagje uit te gaan, maar verder is ze tevreden met haar even zoas het nu is. Over haar toekomst denkt ze niet zovee na. As ik hier maar kan bijven wonen, zegt ze. Interview door Mireie de Beer 6 Project Ouder wordende ciënt

9 Interviews met deenemers Interview Anja van der Puym, Amarant Wie is Anja van der Puym? Anja van der Puym werkt as senior opeidingsfunctionaris en adviseur. Ze heeft vee ervaring met opeiden en met zorg. Ze werkt 12 jaar bij de Amarantgroep in Brabant. Dat is een insteing die aan 5000 mensen met een beperking zorg en ondersteuning biedt. Daarvoor werkte Anja bij andere zorginsteingen, waaronder bij een verpeeghuis met psychogeriatrische ciënten. Ook in het onderwijs heeft Anja haar sporen verdiend. Vanuit haar deskundigheid en ervaring is Anja nauw betrokken geweest bij het opsteen van het competentieprofie voor ouder wordende ciënten. Het competentieprofie is één van de producten van het project. De Amarant Academie De Amarantgroep is zeer actief op het terrein van opeidingen. De opeidingen zijn ondergebracht bij de eigen Amarant Academie. Anja is vanaf het begin betrokken bij deze academie. De Amarant Academie gaat uit van de praktijk. Daardoor geven we geen traditionee onderwijs. We wien dat het onderwijs de mensen raakt, boeit en energie geeft om te professionaiseren. We bieden daarom afwisseende programma s, waarbij we aansuiten bij het erend vermogen van medewerkers. We betrekken medewerkers actief bij het onderwijs, zij zitten etterijk op het puntje van hun stoe. De Amarant Academie werkt met doegroepen. Er is dan ook een aparte eergang over ouderen. Deze eergang bestaat uit vijf modues. Het perspectief van de ciënt is eidend. De opeiding is hee gedegen en duurt iets meer dan een jaar. Eke maand gaan medewerkers een dag naar schoo, bereiden ze thuis een dag voor en eren ze een dag in de praktijk. De Amarant Academie is een groot succes vogens Anja. Dat bijkt onder andere uit de andeijke erkenning door de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederand (VGN). Anja en haar coega s zijn erg trots op deze erkenning. Anja: Door deze erkenning worden onze mensen daadwerkeijk ambassadeur van professionee zorg voor oudere ciënten met een compexe zorgvraag. Daarnaast werkt het as een oievek die verspreid wordt. Coega s zijn nieuwsgierig naar wat cursisten meenemen aan nieuwe kennis en wien daar mee aan de sag. De Amarant Academie is een paats waar medewerkers van de hee organisatie samenkomen om cursussen te vogen en te eren door kennis en ervaring te deen. Hierdoor ontstaat een mooie cutuuromsag. Competentieprofie Ouder wordende ciënten Om erkend te worden door de VGN moest de eergang beschikken over een competentieprofie. Die hebben we zef ontwikked, vertet Anja. Ons eigen profie vormde de basis voor de eergang. Toen er een andeijk competentieprofie werd ontwikked in het project Ouder wordende ciënt hebben we natuurijk meegedaan. We suiten graag aan bij andeijke ontwikkeingen. En we konden onze ervaring inbrengen. We weten dat in de praktijk het meest wordt geeerd. De competenties en de gedragscriteria uit het competentieprofie zijn daarbij eidend. De beoordeing vindt paats door een eergangbegeeider. Dat is een ervaren coega. De Amarant Academie ondersteunt dit beangrijke eerproces. Project Ouder wordende ciënt 7

10 Het werken met een competentieprofie bevat de Amarant Academie hee goed. Het heeft geeid tot een aanta successen. Het evensverhaa van ciënten staat nu centraa. Dat oopt as een rode draad door de eergang. Zorgvereners zijn zich vee bewuster geworden hoe beangrijk het evensverhaa van mensen is. Bij één van de voorzieningen binnen de Amarantgroep wordt samen met de ciënt en zijn of haar famiie een poster gemaakt over het even van de ciënt. Dit is vogens Anja een gouden greep, omdat zorgvereners de ciënten beter eren kennen én ciënten zef hun eigen evensverhaa kunnen visuaiseren. Het competentieprofie heeft ook geeid tot een duideijke paats voor de paiatieve zorg in de eergang voor ouderen. En door de hee opbouw van de eergang krijgt het mutidiscipinair samenwerken een impus. Toekomst Op dit moment werken we aan het steeds bijven verbeteren van het eerkimaat in de dageijkse praktijk. De managers en de opeidingsadviseur kijken aan de hand van vaste ijkpunten samen met het team naar het eerkimaat, de motivatie en de voorwaarden om te eren. De resutaten hiervan worden geanayseerd en eidt tot voorsteen om het eerkimaat te optimaiseren. De vogende stap die de Amarant Academie wi nemen is het ontwikkeen en aanbieden van differentiaties binnen de verschiende eergangen. Binnen de ouderenzorg zijn dit onderwerpen as vaidation bij dementie, versavingsprobematiek bij ouderen en kinische redeneren. Anja heeft ook een persoonijke toekomstdroom: meer onderwijs aanbieden via socia media. Een portaa voor de opeidingsdocumenten bestaat a. Maar Anja wi nog meer: bended earning, dat is een combinatie van onine onderwijs en contactonderwijs. De Amarant Academie is primair opgezet voor de eigen medewerkers maar wi ook graag kennis deen. Anja: Daarom steen we op verzoek ook eergangen voor anderen op. Mensen die interesse hebben in een eergang bij de Amarant Academie kunnen hiervoor contact met onze manager opnemen. Interview door Rianne van den Brink 8 Project Ouder wordende ciënt

11 Interview Jos Akema, De zijen Wie is Jos Akema? Jos is projecteider voor het verbeterteam van De Zijen. Hij werkt inmiddes zo n 23 jaar in de gehandicaptenzorg, waarvan 6 jaar bij De Zijen. Jos is hoofd van 3 ocaties, in 2 daarvan wonen oudere ciënten met een verstandeijke beperking. Daarnaast is hij verantwoordeijk voor de nachtdienst en het vrijetijdsbureau. Waarom deden juie mee? Bij ons worden oude groepswoningen afgebroken en daar komt nieuwbouw voor in de paats. We iepen daarbij tegen aerei vragen aan. Is het nodig specifiek woningen voor dementerenden te bouwen? Waar moeten we eigenijk rekening mee houden? Daarom hebben binnen het project voor de pijer Passende eefomgeving gekozen. We widen graag inspiratie en kennis opdoen en eren van andere organisaties. Heeft meedoen met het project juie gehopen? Het verbeterteam heeft vee inspiratie en kennis uit de verschiende presentaties gehaad tijdens de eernetwerkdagen. Jos: Drie onderwerpen sprongen er uit. In de eerste paats het goede voorbeed van Lunetzorg over bouwen. Dat was hee zinvo. We hebben de aanpak van hun inventarisatie grotendees overgenomen en toegepast op onze situatie. En van Anneke van der Paats van het Breincoectief weten we waar we rekening mee moeten houden bij het ontwerp en de inrichting van de nieuwbouw. Het tweede onderwerp was de doegroep. We hebben gestoeid met onze definitie van ouder worden. Deze beek overigens dicht bij de definitie van het competentieprofie Ouder wordende cient van de VGN te iggen. Daarom hebben we die gekozen om ook andeijke aansuiting te hebben. Met deze definitie hebben we een inventarisatie gedaan naar het aanta ciënten boven de 40 jaar. Voor de Zijen hebben we het dan over 1/3 van onze popuatie. Deze onderbouwing zorgde voor nog meer draagvak voor onze activiteiten. In de derde paats wien we een beed krijgen van wat we a goed doen voor deze doegroep en wat mogeijk specifiek nodig is aan beeid en ondersteuning. Hiervoor hebben we een onderzoeksvraag uitgezet bij de Hanzehogeschoo Groningen. Twee studenten gaan de komende maanden een onderzoek uitvoeren. Het voorwerk hebben we met de studenten en het verbeterteam samen gedaan. Het scherp krijgen van de onderzoeksvraag was een astig, maar nuttig proces. Wek resutaat hebben juie bereikt? We hebben draagvak en bewustwording gecreëerd, hee de organisatie is er nu van doordrongen dat we aandacht moeten besteden aan ouder wordende ciënten. Door de definitie hebben we de doegroep heder in beed en we weten hoe groot die is. En we hebben een onderzoekspan opgested samen met studenten. Zij gaan nu onderzoek doen bij de ocaties waar ouderen wonen. Daarbij kijken ze naar de aansuiting tussen de praktijk en het beeid op verschiende onderwerpen: eefkimaat, personee, organisatie en huisvesting. Hoe is de samenwerking veropen? Jos: Hee goed. Aanvankeijk ben ik aeen naar de informatiebijeenkomst van dit project gegaan. Ik was er van overtuigd dat we specifiek aandacht moesten besteden aan ouder wordende ciënten. Het samensteen van een mutidiscipinair verbeterteam daarna ging vrij makkeijk. Vee medewerkers in de organisatie widen hierover meedenken. Bram Terpstra, regiomanager en portefeuiehouder compexe zorg is de interne opdrachtgever. We overeggen eke maand. Het project is gefiatteerd door het MT omdat het de hee organisatie raakt. Hierdoor kunnen medewerkers uit het verbeterteam er uren in steken en is er een goede verbinding met huidige beeidsontwikkeingen. Onze bestuurder, Hetty de With, zag het beang van het project in. Haar betrokkenheid bijkt uit het doorgeven van andeijke ontwikkeingen en informatie rondom ouder wordende ciënten. Hoe gaan juie nu verder? Jos: We weten dat ons agemeen beeid en onze visie niet atijd toereikend zijn bij compexe zorgvragen. Daarom zijn we zo nieuwsgierig naar de uitkomsten van het onderzoek van de studenten. Op weke punten moeten we specifieker worden? Dan gaan we daar mee aan de sag. We wien natuurijk dat onze ciënten ook in de toekomst de best mogeijke zorg krijgen! Project Ouder wordende ciënt 9

12 Heb je een advies voor andere insteingen? Jos: Ja, dat heb ik. Mensen met een verstandeijke beperking worden steeds ouder, besteed daar zeker aandacht aan. Zorg dat je weet wat je onder ouder worden verstaat en om hoevee mensen het nu en in de toekomst gaat in je organisatie. Interview door Caroien Gooiker Interview Marion Fisser en Judith Otten, Cordaan Marion werkt as teameider bij Cordaan aan de Coijnstraat, in Amsterdam, en Judith is begeeider in dezefde ocatie. Waarom deden juie mee? Binnen Cordaan zijn ae ocaties vertegenwoordigd in een keten voor ouderen. Daarin kijken we verder dan aeen de eigen organisatie. We wien kennis uitwisseen en inspiratie opdoen. Dat vinden we beangrijk. Hoe was het om mee te doen met het project? In het begin van het project was het astig om concreet te worden. Ons thema is voeding en beweging. Door het van groot naar kein te brengen en vervogens individuee te kijken wat de meerwaarde is per ciënt ontstonden er creatieve ideeën. Brainstormen was een beangrijk onderdee in het proces. Bijvoorbeed: een ciënt houdt niet van wandeen, maar is we do op honden. Nu aat zij aat samen met een vrijwiigster de hond uit. Weke resutaten hebben juie bereikt? Ouder worden is nu een onderwerp van gesprek, meer dan voor de start van het project. We hebben meer mogeijkheden eren kennen, zoas de promotie van de DII fiets. Er is meer keuze in gezonde voeding, bij sommige wat meer en bij andere soms wat minder. In de zomer is er een wandecub. Binnen de ocatie is iedereen zich er van bewust dat wij, as begeeiding, een beangrijke ro speen in meer bewegen en gezonde voeding. De vogende stap gaan we nu nemen, nameijk het verspreiden van de resutaten binnen de organisatie. Dat wordt nu via de ouderenketen georganiseerd. Om het te borgen staat het Ouderenbeeid iedere keer as gespreksonderwerp op de agenda. We roueren van begeeiding in het projectteam, op deze manier bijft het gedragen door iedereen. Hoe is de samenwerking veropen? Rianne Tromp is de interne opdrachtgever van het project binnen Cordaan. Er is een goede samenwerking tussen de opdrachtgever en de projecteider. De focus igt op het verspreiden van de kennis en de resutaten. Samen zorgen we ervoor dat de ontwikkeingen worden besproken in de ouderenketen. Hoe gaan juie nu verder? We geven vervog aan het Ouderenbeeid door Vitaiteit en gezondheid te koppeen aan andere activiteiten binnen de ocatie. Op deze manier maken we het as een vanzefsprekend onderdee in paats van een os staand project. We nemen activiteiten zoas gym en winterbeweeg op in het vaste programma van de ocatie. We wien graag meer mensen activeren en activiteiten bedenken. Daarvoor zoeken we de samenwerking met de fysiotherapie bij het dageijks bewegen. Het onderwerp wordt daarbij ook besproken in het MDO van ciënten. Heb je een advies voor andere insteingen? Ja, we drie. Zet keine stappen. Zorg dat eke ontwikkeing is meegenomen. En tensotte: creëer een projectgroep / dragers van het thema. Interview door Jeannette Schoonewie 10 Project Ouder wordende ciënt

13 Interview Marijke Löwentha, Lunet zorg Marijke werkt bij Lunet Zorg as hoofd wonen en dagbesteding, vrije tijd en eercentrum. Lunet zorg is één van de gidsinsteingen die deenamen in het project. (n.b. zie voor de namen van ae gidsinsteingen eders op deze pagina.) Waarom deden juie mee? De directe aaneiding was een interview met de projecteider Ouder wordende ciënt. We bespraken daarin onder andere de beeidsnotitie die we geschreven hebben over ouder wordende ciënten. Daar hebben we as commissie senioren van Lunet zorg 2 jaar aan gewerkt. Dat interview prikkede onze nieuwsgierigheid enorm. Hoe werken andere insteingen? Zij kampen met dezefde vraagstukken: steeds meer ouderen, een krapper wordend budget en dezefde reges. Hoe was het om mee te doen? Het was hee erg euk om mee te doen. De formue haen en brengen werkte goed. Wij zijn hee actief geweest in het brengen van onze goede voorbeeden: zowe in de start- as sotconferentie as tussentijds bij de verbeterteams. Over nieuwbouw, beeid rondom ouderen, zingeving. Dat is erg euk om te doen. Mensen waren ook geïnteresseerd, beden ons ater op en vroegen notities op. Ze hadden voora interesse in het proces hoe de beeidsnotitie tot stand is gekomen. We konden ook vee haen. De onderwerpen waren interessant. We raakten op de hoogte wat er speede bij andere insteingen en door de werkbezoeken konden we ons vergeijken. En niet te vergeten de informee contacten. We raakten echt in gesprek met ekaar. Jammer dat het project afoopt, face tot face contacten werken goed. De contacten benutten we nu nog, binnenkort gaan we weer op werkbezoek. Wat is het resutaat van juie deename? We hebben vee kunnen eren van de andere deenemers. Weke opossingen kozen zij voor vraagstukken waar wij ook mee te maken hebben? Hoe zijn hun ervaringen met de gekozen opossing? Bijvoorbeed rond de koppeing wonen en dagbesteding. Houden de medewerkers daarbij hun eigen taken of worden zij breed inzetbaar? Wij gingen met een vast gemengd team naar de bijeenkomsten: managers, een gedragsdeskundige en een geesteijk verzorger. Dat was goed om te doen. Bij de nabesprekingen beek dat ieder vanuit zijn of haar vakgebied weer iets anders was opgevaen. Zo konden we maximaa profiteren van wat andere gidsinsteingen brachten. We bespraken onze ervaringen steeds in de commissie. Zo konden we onze eigen voorsteen competer maken èn onderbouwen. We hebben vee profijt van onze deename. Gidsinsteingen: Amarant ASVZ De Lichtenvoorde Ipse De Bruggen Lunet zorg Reinaerde Taant Vanboeijen Interview door Jannie Oskam Project Ouder wordende ciënt 11

14 Interview Joanda de Jong en Joien van Brake, Siza Joanda en Joien zijn projecteden van het verbeterteam van Siza. Joanda is begonnen as invaer in 2002 en werkt nu as activiteitenbegeeider. Joien is teameider van AC Rijkerswoerd en AC de Laar. Waarom deden juie mee? Binnen het activiteitencentrum Rijkerswoerd widen we ons meer speciaiseren in de begeeiding en ondersteuning van ouder wordende ciënten. As mensen ouder worden veranderen er dingen. We widen ons daar goed op voorbereiden. Hoe hebben juie gewerkt? We zijn begonnen met metingen bij zowe de ciënt as de medewerker om het beginpunt vast te kunnen steen. Daarna hebben we gekeken aan weke thema s we widen werken en met wek tijdpad. Er waren geukkig vodoende ideeën en de uitvoering ging vot. Het moeiijkste was om de nieuwe ideeën en afspraken te integreren in de dageijkse bezigheden. Door speciae teamvergaderingen in te assen konden we de focus bij het project krijgen. Door het enthousiasme van de medewerkers en zichtbare veranderingen bij de ciënten, zoas rust en ontspanning, werd het een stimuans om het proces verder voort te zetten. Wat hebben juie bereikt? We hebben hee vee voor ekaar gekregen en daar zijn we trots op. We kijken nu anders naar de ciënten en we doen anders. We zijn ons meer bewust geworden van onze eigen ichaamstaa en het effect daarvan op ciënten. We passen het tempo aan en we proberen een zo eenduidig mogeijke boodschap te geven aan de ciënt. Bijf in het hier en nu is nu ons motto. Daarbij proberen we correcties t.a.v. gedrag zo onopvaend mogeijk uit te voeren. We geven nu dagbesteding aan huis. Daarbij zijn de activiteiten aangepast en gerituaiseerd. Ze worden nu meer vanuit thema en beeving aangeboden. Hiervoor is een activiteitenkapper opgezet, zodat aes bij ekaar bewaard kan worden. We werken nu met contrasten waardoor ciënten duideijker kunnen waarnemen. Bijvoorbeed een pacemat om het verschi met de tafe duideijk te maken of ichtknoppen met een zwarte sticker zodat ze makkeijke te vinden zijn. De inrichting is overzichteijker geworden, we werken met minder prikkes. Niet aeen van de tafe bij het eten maar ook in de ruimte. We hebben nu een apart dee voor ontspanning met aangepaste stoeen. En tensotte hebben we een start gemaakt met het vuen van evensboeken van de ciënten, samen met de famiie. Met het evensboek brengen we de dageijkse zorg en begeeiding in beed. En zo zorgen we dat herinneringen gestimueerd worden en bijven. Het evensboek gebruiken we ook as communicatiemidde. Er komen beangrijke gebeurtenissen uit even van de ciënt in te staan, zo voorkomen we dat de begeeiding er geen weet van heeft. Hoe houden juie de resutaten vast? Het thema komt maandeijks terug in de teamvergadering. Daarnaast hangt er een poster in het okaa waarop medewerkers maandeijks een speerpunt beschrijven. Door midde van post-its worden de ervaringen gedeed. In de teamvergadering komt het speerpunt aan bod en wordt gekeken of er vaste afspraken over gemaakt kunnen worden. Hoe is de samenwerking veropen? De samenwerking veriep goed. We hadden twee interne opdrachtgevers. De manager zorg van de regio, Resie Rutten, heeft het project op een afstand gevogd. De orthopedagoge, Kasien van Soes, heeft ons ondersteund met methodiek en schoing. Hoe gaan juie nu verder? We gaan verder met het vuen van de evensboeken. Daarnaast gaan we onze activering aan huis verder uitwerken en uitbouwen. Ook wien we binnen onze eigen organisatie de visie ten aanzien van de ouder wordende ciënt breder uitdragen. Heb je een advies aan andere insteingen? Ja. Start met de methodiek respectvo begeeiden. Ga bewust aan de sag met de benaderingswijze en pas je tempo aan. Interview door Rianne van den Brink 12 Project Ouder wordende ciënt

15 De kunst van het borgen In het overeg tussen projecteiders en interne opdrachtgevers hebben we aandacht besteed aan borgen. Borgen is een vee gebruikte term bij veranderingen. We moeten de nieuwe werkwijze nog we borgen heet het dan. Maar wat is dat eigenijk, borgen? Borgen = maatregeen treffen om er voor te zorgen dat je het gewenste resutaat bereikt èn vasthoudt Je denkt dus na op weke manier je zo succesvo mogeijk kunt zijn. Moeten we mensen opeiden? Of met een checkist werken? Het eke maand op de agenda zetten? Iets aanpassen in de omgeving? Er zijn hee vee verschiende manieren om te borgen. De keuze is aan de insteing. Eke insteing heeft daar zo zijn eigen gewoontes en voorkeuren in. Er zijn hee verschiende manieren om te borgen. Het is de moeite waard om van de eigen gewoonte af te stappen en met een frisse bik naar de mogeijkheden te kijken. In hoofdijnen kun je 3 soorten borgingsmaatregeen onderscheiden: gericht op mensen, het proces of de organisatie. Gericht op mensen: opeiden, trainen, intervisie inrichten, procedures en werkinstructies opsteen en actief eiderschap of sturen op gedrag en houding; Gericht op het proces: budget beschikbaar steen, ruimtes inrichten, formats (zorgpannen) en afregeen van verantwoordeijkheden en bevoegdheden; Gericht op de organisatie: hedere visie en beeidskeuzes communiceren, overegstructuren inrichten, formatie beschikbaar steen. We suiten een veranderproject meesta af met borging: we kikken het vast in de veranderde organisatie, zodat we erop kunnen vertrouwen dat de zaken gaan zoas we wien. Het beangrijkste is dat de verbetering onderdee van de normae werkwijze wordt. Let op! Borgen garandeert geen succes maar vergroot de kans op succes. Je moet dus atijd nog we nagaan of je het gewenste resutaat we haat of dat je nog bij moet sturen. Hoe weet je nu of je inspanningen werken? Daar moet je je best voor doen. Ook hier zijn er weer hee verschiende mogeijkheden. Denk bijvoorbeed aan een onderzoekje doen, casuïstiek besprekingen houden, het onderwerp van interne audits maken of iemand aten rapporteren of presenteren. Aanrader: maak gebruik van de checkist Effectief Borgen van NHS (via googe) Weet je weke maatregeen vogens de NSH checkist het meeste effect hebben? Betrokkenheid van de eiding! Aansuiten bij de strategische doeen van de organisatie is ook hee behupzaam. Leg dus atijd uit hoe een verandering past bij het beeid van de insteing. En zorg er voor dat seutefiguren direct betrokken zijn en het management er aes van af weet. Succes! Water van den Nieuwenhuizen TNO Management Consutants De resutaten van een proces worden beheerst door bij te sturen as na controe uit metingen bijkt dat er niet aan de eisen wordt vodaan. Een proces is geborgd as middeen en personee conform de instructies en de afgesproken werkwijze worden ingezet. En natuurijk hebben visie en beeid invoed op de geaccepteerde input. Houding en betrokkenheid van personee en eiding is hierbij essentiee. Project Ouder wordende ciënt 13

16 Eindproducten Producten Het project ouder wordende ciënt heeft 3 producten opgeeverd die het zeer waard zijn om onder ieders aandacht te brengen. De producten zijn: 1. Competentieprofie Ouderen; 2. Bunde Opeiden en Leren voor de Gehandicaptenzorg met as thema ouder wordende ciënt; 3. Cursus voor ciënten. 1. Competentieprofie Ouderen De aatste jaren zijn verschiende competentieprofieen ontwikked voor beroepskrachten in de gehandicaptenzorg die met een bijzondere doegroep werken. Er is nu een nieuw profie beschikbaar. De doegroep van dit nieuwe profie is de ouder wordende ciënt. Het competentieprofie biedt een gedragen inhoudeijke standaard om nieuwe opeidingen te ontwikkeen en bestaande opeidingen te toetsen. Het competentieprofie kan ook andere functies vervuen in het HR-beeid van organisaties. Bijvoorbeed om na te gaan in hoeverre medewerkers beschikken over de benodigde competenties, as hupmidde bij oopbaangesprekken, om de opeidingsbehoeften te inventariseren of as hupmidde bij de werving en seectie van medewerkers. Het Competentieprofie Ouderen is een aanvuing op de Beroepscompetentieprofieen ABC (mbo) en D (hbo). Aeen de extra competenties staan dan ook in dit verdiepende profie beschreven. De inhoud van Competentieprofie Ouderen vogt de structuur van de beroepscompetentieprofieen en bestaat uit dezefde kerneementen. Het Competentieprofie Ouderen bestaat uit: een beschrijving van de doegroep ouder wordende ciënten; de extra taken die de beroepskracht die ouder wordende ciënten begeeidt uitvoert; de aanvuende en/of specifieke kernopgaven waarmee de beroepskracht die ouder wordende ciënten begeeidt mee wordt geconfronteerd; de aanvuende en/of specifieke competenties waarover de gespeciaiseerde beroepskracht dient te beschikken. Het Competentieprofie Ouderen is tot stand gekomen in een werkgroep, bestaande uit inhouds- en opeidingsdeskundigen uit het ved. De werkgroep is daarbij begeeid door het KBA. Besteen: ( 6,50 exc. verzendkosten) Digitae versie: en n.b. het competentieprofie Ouderen is naar ae managers P&O van VGN-eden verstuurd. 14 Project Ouder wordende ciënt

17 2. Bunde Opeiden en Leren voor de Gehandicaptenzorg met as thema Ouder wordende ciënt Vijftien beangrijke documenten rondom de ouder wordende ciënt vormen het onderwerp van deze bunde. De bunde is bedoed voor professionas as voor mensen in opeiding. De bunde kan zowe gebruikt worden in reguiere opeidingen as in insteingen. De teksten zijn geschikt voor MBO- en HBO- niveau. De bunde bevat achtergrondmateriaa, informatie rondom praktische vraagstukken en nieuwe uitdagingen en tensotte verdiepende informatie. De bunde biedt schematisch op beangrijke ontwikkeingen en inzichten rond: de doegroep van de ouder wordende ciënt; veranderende inzichten in de ondersteuning van deze mensen; het opeiden en eren van professionas. De vijftien documenten zijn afkomstig van insteingen die hebben deegenomen aan het project Ouder wordende ciënt in de gehandicaptenzorg. De opgenomen documenten zijn door twee redacties beoordeed op bruikbaarheid en op kwaiteit. Het resutaat van deze beoordeing is een beknopt en gedegen overzicht met daarin voor ek document de: samenvatting van de inhoud; beoordeing van de kwaiteit van de informatie; beoordeing van de bruikbaarheid voor opeidingssituaties; reatie met de competenties uit het competentieprofie Ouder wordende ciënt van VGN en van Caibris; specifiek geschikt voor de gehandicaptenzorg dan we breder van kader. De documenten zef zijn niet in de bunde opgenomen. We de vindpaatsen van de documenten. Digitae versie: 3. Cursus voor ciënten: Ik word ouder Om geukkig en gezond oud te worden is het beangrijk te weten wat je aemaa kunt verwachten. Je dagritme wordt anders, mensen in je persoonijke kring vaen weg of komen er juist bij en het is vee astiger om ichameijk fit te bijven. Voor vee mensen zijn deze zaken vanzefsprekend, maar voor mensen met een beperking niet. Daarom is deze cursus gemaakt. De cursus Ik word ouder is behupzaam voor mensen met een verstandeijke beperking. Om te eren hoe het is om ouder te worden. De cursus is zo geschreven, dat deze makkeijk aangepast kan worden aan eigen wensen en behoeftes. Geen mens of organisatie is immers hetzefde. De cursus is dus niet kant en kaar. Maar bevat ae bouwstenen, informatie en tips die nodig zijn om zef eenvoudig een cursus op maat te maken. Er is vodoende materiaa om 6 bijeenkomsten van een dagdee te organiseren, eke keer met een ander thema. De cursus is ontwikked in nauwe samenwerking met Reinaerde, die a vee ervaring heeft met een cursus voor ciënten. Digitae versie: Project Ouder wordende ciënt 15

18 Team: Margita Bannink, Nicoe van Duijn, Zusy Rinsma, Marion Fisser ( projecteider), Rianne Tromp ( interne opdrachtgever) Ons verbeterteam heeft meegedaan met het project ouder wordende ciënt omdat: We wien de kwaiteit van bestaan voor ciënten optimaiseren; Onze resutaten zijn: Ciënten eten gezonder en er is geen groei van over- en ondergewicht. Ciënten bewegen meer. We wien met dit project inspiratie en kennis verkrijgen. Onze ciënten merken dit aan: Onze doesteing was: Gezondheid en conditie van ciënten verbeteren. Er zijn meer activiteiten, zoas de wandecub en gebruik van de WII; Er is meer keuze in verse producten. Sommige gebruiken minder medicatie. Na afoop van het project gaan we verder met: Continuering op de ocatie van dit onderwerp en het verspreiden van de informatie en mogeijkheden binnen de organisatie. Onze medewerkers merken dit aan: Het vanzefsprekend zijn van dit onderwerp. Meer aandacht en tijd voor het ontwikkeen en bespreken van activiteiten. Ciënten zijn gezonder. Sotconferentie 'Ouder wordende ciënt'

19 Team: Ingrid Oude-Luttikhuis, Lucie de Vak, Joke Sparrenboom, Dini Woenberg, Sandra Spanjers-Toonen, Ursea Smits, Chanta Havekes, Maria Louwers, Ine Berbers Ons verbeterteam heeft meegedaan met het project ouder wordende ciënt omdat: Er een grote vraag is naar dagbesteding en of beeving op maat. Dit om het wezijn van de ciënten die gehee of gedeeteijk thuis zijn te vergroten. Een uitdaging om op zoek te gaan naar beevingsgerichte activiteiten voor deze ciënten. Onze resutaten zijn: 10 ciënten met een gimach op hun gezicht, die actiever en aerter zijn, doordat ze meerdere dagen per week HUN activiteit aangeboden krijgen. Onze doesteing was: Verbeteren van wezijn en kwaiteit van bestaan van ouder wordende ciënten. Dagbesteding/beeving op maat. (meerdere dagen per week) 1 maa per dag een beevingsgerichte activiteit. Verbeteren van wezijn en kwaiteit van bestaan van oudere wordende ciënten d.m.v. dagbesteding op maat (5 dagen per week, 1 keer per dag een beevingsactiviteit). Onze ciënten merken dit aan: HUN individuee activiteit op vaste momenten, wat vertrouwen en veiigheid biedt en de reatie ciënt-medewerker verbetert. Na afoop van het project gaan we verder met: Het voortzetten en uitbreiden van bestaande activiteiten. Inktvek verbreiding binnen de regio`s Gennep en Land van Cuijk. Onze medewerkers merken dit aan: De methodische opzet die enthousiasmeert en de gimach van de ciënt stimueert om de activiteit te doen: samen genieten! Sotconferentie 'Ouder wordende ciënt'

20 Team 's Heeren Loo, Zuid Veuwe: Geri van Harn, Cobi Bankestijn, Reggy Gargosky, Cazien van de Westeringh, Marieke de Jong Ons verbeterteam heeft meegedaan met het project ouder wordende ciënt omdat: Het samenwerken met andere organisaties en de kennisdeing van grote meerwaarde is. Onze resutaten zijn: Geschoode medewerkers in beevingsgerichte zorg en de ouder wordende ciënt; Beschreven, uitgevoerde en frequent geëvaueerde dagprogramma s voor de ciënten woonachtig binnen 2 woningen. Onze doesteing was: De senioren met een verstandeijke beperking binnen 2 woningen hebben een dagprogramma weke is gebaseerd op beevingsgerichte zorg. Onze ciënten merken dit aan: Dagprogramma is voor hen op maat gemaakt. We signaeren daardoor sne en kunnen inspeen op veranderingen in hun behoeften/ zorgvragen. Na afoop van het project gaan we verder met: Het uitroen en borgen van de opgedane kennis binnen de regio! Onze medewerkers merken dit aan: Meer kennis over ouder wordende ciënten en verbeterde zorg voor eke ciënt. Sotconferentie 'Ouder wordende ciënt'

21 Team: Jos Akema, Bartje Wichers, Agnes Somers, Dieuwke Akkerman-Land, Joanda Meijer, Winnie van Soten-Noe, Janneke Poe Ons verbeterteam heeft meegedaan met het project ouder wordende ciënt omdat we: Wien eren van anderen; Inspiratie opdoen; Kennis wien deen. Onze resutaten zijn: Projectteam actief; Definitie ouder wordende ciënt is vastgested; Inventarisatie van de doegroep en hun woonomgeving; Behoefte onderzoek wordt uitgevoerd. N.a.v. de resutaten hieruit zuen verdere acties opgepakt worden. Onze doesteingen waren/is: Moet er specifiek beeid ontwikkeing paats vinden voor ''de ouder wordende cient'' binnen De Zijen? Onze ciënten merken dit aan: Er is nog geen duideijk resutaat voor ciënten op dit moment. We is er meer aandacht voor de ouder wordende ciënt binnen De Zijen. Na afoop van het project gaan we verder met: Onderzoeken of er specifiek ouderen beeid ontwikked moet worden op de vogende vier gebieden; 1 personee, 2 woonomgeving, 3 sfeer/eefkimaat, 4 organisatie. Onze medewerkers merken dit aan: Projectgroep ''ouder wordende ciënt'' heeft een ink op intranet; Thema middag Dementie gehouden. Sotconferentie 'Ouder wordende ciënt'

22 Ons verbeterteam heeft meegedaan met het project ouder wordende ciënt omdat: Wij verdieping en vernieuwing voor de huidige omgang met de ouder wordende ciënt verwachtten te haen. Netwerken en kennis opdoen. Onze doesteing was: Het AC aan te passen, zowe op inhoudeijk activiteitenaanbod as op omgevingsvoorwaarden toespitsen op zorgvragen van de ouder wordende ciënt; Team: Joanda de Jong, Jacqueine van Maanen, Joien van Brake vervang van jacqueine, Kazien van Soest, Resie Rutten Onze resutaten zijn: Andere groepssamensteing vanuit vraag van de ciënt; Deskundigheidsbevordering medewerkers: Theorie ouder wordende ciënt, zefrefectie, bewust werken vanuit de theorie; Sneere herkenning van knepunten, methodisch opossen van knepunten (BOM methodiek); Famiiedag; Aanpassing omgeving en activiteitenaanbod. Benaderingswijze naar de ouder wordende ciënt is vanuit de methodiek respectvo methodisch begeeiden; Activiteiten worden aangepast vanuit de ouder wordende ciënt: Thema, beevingsgerichte en warme zorg; Er is een duideijke doegroep omschrijving, doegroepbepaing en een visie op activering; De inrichting is aangepast op de ouder wordende ciënt; (theorie Anneke van de Paats) Het activiteitencentrum voorziet in aanpassingen in hupmiddeen om goede zorg te kunnen verenen; In het activiteitenaanbod wordt er rekening gehouden met beweging voor ouderen; Dagbesteding aan huis verbeteren en verder uit werken, weke voorwaarden nodig zijn. Onze ciënten merken dit aan: Grotere herkenning d.m.v. rituaisering; Betere aansuiting vanuit de individuee behoefte: tempo, activiteiten, bejegening; Aanpassingen van de omgeving. Onze medewerkers merken dit aan: Medewerkers geven aan: Door theorie, anders handeen. Je past je tempo aan, activiteiten worden anders aangeboden en eetsituatie is veranderd; Meer rust en ontspanning bij ciënt. Door meer oogcontact, aanpassing van dagprogramma; Na afoop van het project gaan we verder met: Coaching op de werkvoer, verdieping individuee vragen, aanschaf van materiaa, verdere aanpassing omgeving, verdere uitwerking themagericht werken. DB aan huis verbeteren. Bewust bezig met benadering, meer besproken in overeggen en team. Ekaar tips en tops geven; Pikken eerder signaen op; Meer kijken naar de individuee vraag van de ciënt. Bewust met de omgeving bezig, wat is goed voor de ouder wordende ciënt; Rituaiseren van activiteiten. Sotconferentie 'Ouder wordende ciënt'

23 Ons verbeterteam heeft meegedaan met het project ouder wordende ciënt omdat we: We de kwaiteit van even van ciënten wien verbeteren: Een betere, rijkere invuing van de dag en week. Gevarieerd, aansuitend bij mogeijkheden en wensen van ciënten. Hierbij ook speciae aandacht voor vitaiteit, gezond oud worden/zijn. Onze doesteingen waren/is: Aansuiten bij ciënten. Een goede, gevarieerde invuing van de dag voor oudere ciënten. Verbetering van de samenwerking tussen wonen, dagactiviteiten en vrije tijd en ook andere betrokkenen zoas het netwerk van de ciënt en de buurt. Ontwikkeen en uitproberen van methodieken. Team: Lieke Dokkum, John Moenaar, Suzanne Ettema, Imma Houtenbos, Margret Ruiter, Ineke Schrikkema, Lieke van de Graaf, Linda Noordhof, Noortje Keeman, Marieke Luigjes, Marjoein Sonius, Ruud de Vries, Jaap Sabbekoorn, Dieta Bommer, Petra Jong, Ria Korderijnk, Monique Peereboom, Ria van Loon, Pau de Bruijn, Ingrid eegwater, Anja Feikes Onze ciënten merken dit aan: Onze resutaten zijn: Ciënten verteen wat ze wien. Meer, individuee activiteiten voor ciënten; minder ege momenten. Betere samenwerking tussen de medewerkers van wonen, dagactiviteiten en vrijtijdsbesteding ten gunste van de ciënt. Ontwikkeen en uitwisseen van methodieken en ervaringen. N.B. tot nu toe betreft het een keine groep ciënten. Onze ciënten worden gehoord. Ze ervaren meer variatie in de dag/ week en hebben meer activiteiten aansuitend bij hun vragen. Na afoop van het project gaan we verder met: Het verbreden van het project; het verrijken van het even van ae oudere ciënten binnen onze organisatie Verspreiden van resutaten, ervaringen en werkwijze binnen de hee organisatie. Onze medewerkers merken dit aan: Uitdaging, stimuans. Tijd om met ciënten in gesprek te gaan en werk te maken van de vragen van ciënten. Openheid en samenwerking bij coega s van andere afdeingen. Sotconferentie 'Ouder wordende ciënt'

Inhoud. voorwoord 3. individuele coaching 4. teamtrainingen 7. workshops / intervisie 8. coachings thema s 9. profiel en persoonlijke kleur 10

Inhoud. voorwoord 3. individuele coaching 4. teamtrainingen 7. workshops / intervisie 8. coachings thema s 9. profiel en persoonlijke kleur 10 voorwoord 3 individuee coaching 4 teamtrainingen 7 workshops / intervisie 8 coachings thema s 9 profie en persoonijke keur 10 partners 11 contact 12 Inhoud 2 Voorwoord Persoonijke groei en effectiviteit

Nadere informatie

Een korte kennismaking met t Verlaet

Een korte kennismaking met t Verlaet Een korte kennismaking met t Veraet t Veraet is een woonzorgcentrum in Westdorpe. Het maakt onderdee uit van SOKA, ofwe Stichting Ouderenzorg Kanaazone. t Veraet biedt vee diensten: wooncomfort, zorg,

Nadere informatie

BROCHURE Cursus Klantgericht Werken. rendabel. tevreden. trouw. klantgericht. Klantgericht Werken. Sales Force Consulting

BROCHURE Cursus Klantgericht Werken. rendabel. tevreden. trouw. klantgericht. Klantgericht Werken. Sales Force Consulting BROCHURE Cursus Kantgericht Werken rendabe kantgericht tevreden trouw Kantgericht Werken Saes Force Consuting Ineiding De Cursus Kantgericht Werken gaat in eerste instantie over kantgerichtheid. Kort gezegd

Nadere informatie

Leernetwerk Zeggenschap en Inclusie voor mensen met een Ernstig Meervoudige Beperking (EMB) Gebundelde resultaten Leernetwerk

Leernetwerk Zeggenschap en Inclusie voor mensen met een Ernstig Meervoudige Beperking (EMB) Gebundelde resultaten Leernetwerk Leernetwerk Zeggenschap en Incusie voor mensen met een Ernstig Meervoudige Beperking (EMB) Gebundede resutaten Leernetwerk www.kennispeingehandicaptensector.n vormgeving: Studio Tween Inhoudsopgave Ineiding

Nadere informatie

Gespannen of overspannen? Sterk in ieders belang

Gespannen of overspannen? Sterk in ieders belang Gespannen of overspannen? Sterk in ieders beang Gespannen of overspannen? De boog kan niet atijd gespannen zijn. De kruik gaat net zo ang te water tot hij barst. Deze bekende gezegden geven aan dat er

Nadere informatie

Seksualiteit en Preventie Seksueel Misbruik. Gebundelde resultaten Leernetwerk. www.kennispleingehandicaptensector.nl. Programma Kennismarkt 2012 1

Seksualiteit en Preventie Seksueel Misbruik. Gebundelde resultaten Leernetwerk. www.kennispleingehandicaptensector.nl. Programma Kennismarkt 2012 1 Seksuaiteit en Preventie Seksuee Misbruik Gebundede resutaten Leernetwerk www.kennispeingehandicaptensector.n Programma Kennismarkt 2012 1 Inhoudsopgave Ineiding 3 Taant / De Swaai 4 Stichting Zuidwester

Nadere informatie

Marketingplan Verkoopleider. BROCHURE Workshop Marketingplan Verkoopleider. Sales Force Consulting. toekomstvisie. analyse factoren.

Marketingplan Verkoopleider. BROCHURE Workshop Marketingplan Verkoopleider. Sales Force Consulting. toekomstvisie. analyse factoren. BROCHURE Workshop Marketingpan Verkoopeider toekomstvisie anayse factoren verkoopstrategie marktbewerking organisatieontwikkeing Marketingpan Verkoopeider Saes Force Consuting ineiding Een goed functionerende

Nadere informatie

Cursus Bedrijfsplan MKB

Cursus Bedrijfsplan MKB BROCHURE Cursus Bedrijfspan MKB visie anayse strategieën actiepannen Cursus Bedrijfspan MKB Saes Force Consuting ineiding Hoe groot of kein je onderneming ook is, je zut je regematig de vraag moeten steen

Nadere informatie

Nieuw Unicum, zorg met toegevoegde waarde. Strategisch meerjaren beleidsplan 2011 2014

Nieuw Unicum, zorg met toegevoegde waarde. Strategisch meerjaren beleidsplan 2011 2014 Nieuw Unicum, zorg met toegevoegde waarde Strategisch meerjaren beeidspan 2011 2014 Introductie Nieuw Unicum is onomkeerbaar veranderd Dit strategisch meerjaren beeidspan 2011 2014 bouwt in ae opzichten

Nadere informatie

Als zwanger worden niet vanzelfsprekend is

Als zwanger worden niet vanzelfsprekend is Psychosociae begeeiding bij ongewenste kinderoosheid As zwanger worden niet vanzefsprekend is Stichting Ambuante Fiom Psychosociae begeeiding bij ongewenste kinderoosheid Een zwangerschap is niet vanzefsprekend.

Nadere informatie

Sales Force Boost. een Strategisch Verkoopplan maken. Sales Force Consulting. Sales Force Consulting Brochure Sales Force Boost

Sales Force Boost. een Strategisch Verkoopplan maken. Sales Force Consulting. Sales Force Consulting Brochure Sales Force Boost Saes Force Boost een Strategisch Verkooppan maken Saes Force Consuting ineiding Saes Force Boost Saes Force Boost is een cursus voor commerciëe managers en verkoopeiders. De cursus is beschikbaar in 2

Nadere informatie

U kiest voor vrijheid, u rijdt zonder zorgen. Met de Bromfietsverzekering van Centraal Beheer Achmea

U kiest voor vrijheid, u rijdt zonder zorgen. Met de Bromfietsverzekering van Centraal Beheer Achmea U kiest voor vrijheid, u rijdt zonder zorgen. Met de Bromfietsverzekering van Centraa Beheer Achmea 1 Inhoud Een goede basis voor uw auto. 3 Een goede basis voor uw bromfiets. Daarom kiest u voor onze

Nadere informatie

ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw Gemengde Leerweg

ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw Gemengde Leerweg euzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw Gemengde Leerweg Op vijf badzijden in het werkboek wordt de medewerking van de ouders of verzorgers van de eeringen gevraagd. Wanneer

Nadere informatie

Gewoon is soms niet speciaal genoeg. AmbulAnte begeleiding (V)SO de PirAmide

Gewoon is soms niet speciaal genoeg. AmbulAnte begeleiding (V)SO de PirAmide AmbuAnte begeeiding (V)SO de PirAmide Gewoon is soms niet speciaa genoeg deskundige begeeiding en PrAKtiSCHe OnderSteuning VOOr OnderWiJS AAn eeringen met een Angdurige ZieKte OF ichameijke beperking.

Nadere informatie

Handreiking. Balans in Beeld. E.J.W. Rot. Jongeren met een licht verstandelijke beperking uitdagen, zonder hen te overvragen of ondervragen

Handreiking. Balans in Beeld. E.J.W. Rot. Jongeren met een licht verstandelijke beperking uitdagen, zonder hen te overvragen of ondervragen Handreiking Baans in Beed Jongeren met een icht verstandeijke beperking uitdagen, zonder hen te overvragen of ondervragen E.J.W. Rot www.kennispeingehandicaptensector.n/baansinbeed www.kennispeingehandicaptensector.n

Nadere informatie

Ouders begrijpen, ouders begrenzen

Ouders begrijpen, ouders begrenzen Ouders begrijpen, ouders begrenzen Samenwerken met ouders in een diverse sameneving Lies Ledegen Integratief kindertherapeute www.kroost.be Programma Ineiding en opwarmer Basisvaardigheden omtrent communicatie

Nadere informatie

1. Doelstelling. Verhuisplan ARDU!N. Begripsbepalingen. 3. Uitgangspunten

1. Doelstelling. Verhuisplan ARDU!N. Begripsbepalingen. 3. Uitgangspunten Verhuispan Verhuispan ARDU!N 1. Doesteing Bij een verhuizing van de woning of de werkpek /dagbesteding komt vee kijken. In dit pan staat beschreven hoe dat gaat. Wat kan de ciënt van Arduin verwachten

Nadere informatie

De griffier gewaardeerd Een klantenonderzoek onder staten- en gemeenteraadsleden

De griffier gewaardeerd Een klantenonderzoek onder staten- en gemeenteraadsleden De griffier gewaardeerd 2011 Een kantenonderzoek onder staten- en gemeenteraadseden Vereniging van Griffiers Apri 2011 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 1 Ineiding... 4 1.1 Achtergrond... 4 1.2 Enquête en

Nadere informatie

Kennisbundel Seksualiteit en preventie seksueel misbruik. bij mensen met een beperking. www.kennispleingehandicaptensector.nl

Kennisbundel Seksualiteit en preventie seksueel misbruik. bij mensen met een beperking. www.kennispleingehandicaptensector.nl Kennisbunde Seksuaiteit en preventie seksuee misbruik bij mensen met een beperking www.kennispeingehandicaptensector.n Coofon Deze kennisbunde is gebaseerd op kennis en ervaring uit het Leernetwerk Seksuaiteit

Nadere informatie

BROCHURE Training Klantgericht Verkopen. Klantgerichte Verkooptraining. Sales Force Consulting

BROCHURE Training Klantgericht Verkopen. Klantgerichte Verkooptraining. Sales Force Consulting BROCHURE Training Kantgericht Verkopen Kantgerichte Verkooptraining Saes Force Consuting ineiding Kanten vormen de beangrijkste inkomstenbron van je onderneming. Je wit dan ook optimaa rekening houden

Nadere informatie

Partner Network it starts here

Partner Network it starts here Previder Partner Network it starts here Partner Network It starts here IT bevindt zich in een nieuw tijdperk. Steeds meer organisaties houden ae zorgen van IT etterijk buiten de deur, door gebruik te maken

Nadere informatie

Zonder zorgen blijven rijden. Met de Autoverzekering van Centraal Beheer Achmea

Zonder zorgen blijven rijden. Met de Autoverzekering van Centraal Beheer Achmea Zonder zorgen bijven rijden. Met de Autoverzekering van Centraa Beheer Achmea 1 Inhoud Een goede basis voor uw auto. 3 Een goede basis voor uw auto. Daarom kiest u voor onze Autoverzekering! 4 U kiest

Nadere informatie

Cloud Hosting Checklist it starts here

Cloud Hosting Checklist it starts here Previder Coud Hosting Checkist it starts here Coud Hosting Checkist pagina 2 De 10 punten waar u over na moet denken As u gebruik wit gaan maken van coud hosting zijn een aanta punten van groot beang.

Nadere informatie

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?!

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?! Aan de sag met (F)ACT voor LVB?! 3. De operationee fase Laura Neijmeijer - apri 2014 1 Handreiking voor de impementatie van (F)ACT Coofon Financier Antonia Wihemina Fonds Initiatiefnemers Amarant Groep,

Nadere informatie

Bekijk onze resultaten van 2017

Bekijk onze resultaten van 2017 Vog ons: in f Nieuwsbrief Trivire 1 augustus 2018 Bekijk onze resutaten van 2017 Onze resutaten van 2017 staan onine! Hier kunt u aes ezen over onze activiteiten, inspanningen en projecten van het afgeopen

Nadere informatie

havo/vwo profielkeuze opdrachten via internet

havo/vwo profielkeuze opdrachten via internet euzedossier havo/vwo profiekeuze opdrachten via internet Op drieëntwintig badzijden in het werkboek is het gebruik van het digitaa portfoio uitdrukkeijk noodzakeijk of gewenst. Wanneer de werkboeken op

Nadere informatie

euzedossier ouderparticipatie keuzedossier havo/vwo profielkeuze

euzedossier ouderparticipatie keuzedossier havo/vwo profielkeuze euzedossier ouderparticipatie keuzedossier havo/vwo profiekeuze Op zes badzijden in het werkboek wordt de medewerking van de ouders of verzorgers van de eeringen gevraagd. Wanneer de werkboeken op schoo

Nadere informatie

Kennisbundel Seksualiteit en preventie seksueel misbruik. bij mensen met een beperking. www.kennispleingehandicaptensector.nl

Kennisbundel Seksualiteit en preventie seksueel misbruik. bij mensen met een beperking. www.kennispleingehandicaptensector.nl Kennisbunde Seksuaiteit en preventie seksuee misbruik bij mensen met een beperking www.kennispeingehandicaptensector.n Coofon Deze kennisbunde is gebaseerd op kennis en ervaring uit het Leernetwerk Seksuaiteit

Nadere informatie

De praktijk: het project dorp op school HOOFDSTUK

De praktijk: het project dorp op school HOOFDSTUK De praktijk: het project dorp op schoo HOOFDSTUK 3 Dorp Op Schoo 1 is een project waarin kinderen uitgedaagd worden om een dorp of een site in miniatuur te bouwen. In de maquette moeten zo vee mogeijk

Nadere informatie

euzedossier & uitgeverij remmers vmbo loopbaanoriëntatie Sjors van de Hasselt Rob Veldhoen Dit werkboek is van:

euzedossier & uitgeverij remmers vmbo loopbaanoriëntatie Sjors van de Hasselt Rob Veldhoen Dit werkboek is van: euzedossier vmbo oopbaanoriëntatie Sjors van de Hasset Rob Vedhoen Dit werkboek is van: Voor www.keuzedossier.n is het controenummer van onze schoo: Mijn gebruikersnaam is: & uitgeverij remmers UITGEVERIJ

Nadere informatie

Insula. Centraal. e d. u d. o C a. u s. Insula College

Insula. Centraal. e d. u d. o C a. u s. Insula College christeijke schoengemeenschap voor mavo, havo, atheneum en gymnasium Insua Coege Insua Centraa Insua Coege e g e o C a u s In! k j i e d i u d s Da ocatie Koningstraat, mavo pag. 2-6 ocatie Hamaheirapein,

Nadere informatie

esdégé reigersdaal Afspraken over agressie

esdégé reigersdaal Afspraken over agressie esdégé reigersdaa Afspraken over agressie 1 Afspraken over agressie Voorwoord De afgeopen jaren zijn er op het terrein van omgaan met agressie/ongewenst gedrag zowe centraa as okaa binnen de organisatie

Nadere informatie

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?!

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?! Aan de sag met (F)ACT voor LVB?! Handreiking voor de impementatie van (F)ACT voor ciënten met een icht verstandeijke beperking en compexe probematiek Laura Neijmeijer - apri 2014 1 Handreiking voor de

Nadere informatie

OPQ Manager Plus Rapport

OPQ Manager Plus Rapport OPQ Profie OPQ Manager Pus Rapport Naam Dhr. Sampe Candidate Datum 25 september 2013 www.ceb.sh.com INTRODUCTIE Dit rapport is bestemd voor gebruik door ijnmanagers en HR professionas. Het bevat aerei

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN Schoo/insteing/vestiging: Montessori Lyceum Herman Jordan Afdeing: vwo Paats: Zeist BRIN-nummer:

Nadere informatie

l r k bas i s s c h ool

l r k bas i s s c h ool r k bas i s s c h oo SCHOOLGIDS 2015-2019 ALGEMENE GEGEVENS Basisschoo de V Hertstraat 4 5408 XL Voke Teefoon: 0413-335363 E-mai: info@devvoke.n Website: www.devvoke.n Dependance De V Reestraat 47 5408

Nadere informatie

JAARVERSLAG RUIMTE VOOR MOBILITEIT

JAARVERSLAG RUIMTE VOOR MOBILITEIT NETWERK > MOBILITEIT > KENNISDELING > Wij hechten vee beang aan uw mening as het gaat om de beoordeing van onze dienstverening. Het invuen van de enquête kost u sechts enkee minuten. Wij verzoeken u onderstaande

Nadere informatie

Anders kijken naar werk. CNV-voorzitter Van Boggelen Werken voor geld of geluk? Dienend leiderschap

Anders kijken naar werk. CNV-voorzitter Van Boggelen Werken voor geld of geluk? Dienend leiderschap Magazine voor bestuurders, toezichthouders en managers in het kathoiek onderwijs JAARGANG 30 I FEBRUARI 2010 I NUMMER 1 Anders kijken naar werk CNV-voorzitter Van Boggeen Werken voor ged of geuk? Dienend

Nadere informatie

Gemaakt door: Marinka Bruining en Marianne Fokkema Klas: 4E en 5C

Gemaakt door: Marinka Bruining en Marianne Fokkema Klas: 4E en 5C Gemaakt door: Kas: Marinka Bruining en Marianne Fokkema 4E en 5C Inhoudsopgave Samenvatting Voorwoord Ineiding Deevragen - Wat is geuk? - Hoe kun je beoordeen of je geukkig bent? - Hoe gaan we de inkomensgroepen

Nadere informatie

In vijf stappen naar een goed gesprek

In vijf stappen naar een goed gesprek In vijf stappen naar een goed gesprek Een handige vragenijst en dagoverzicht 5 EDITIE 2018 Eerijk, betrouwbaar en onafhankeijk 1 Coofon Geen enke onderdee van deze brochure, noch de gehee uitgave mag op

Nadere informatie

Een evenementenvergunning

Een evenementenvergunning Een evenementenvergunning aanvragen 2 Een evenementenvergunning aanvragen In onze gemeente worden jaarijks vee activiteiten georganiseerd. Dat is euk. Maar soms kan een evenement ook voor irritatie en

Nadere informatie

CoperfinFash Uitgave nr. 5 - Jui 2002 Coperfin op bezoek... een campagne zoas nooit tevoren! Met deze speciae uitgave van CoperfinFash wien we het enthousiasme en het engagement van onze okae communicatoren

Nadere informatie

Een nieuwe dimensie in beveiliging. Galaxy Dimension INBRAAKBESCHERMING EN TOEGANGSCONTROLE: EEN UNIEKE EN VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE

Een nieuwe dimensie in beveiliging. Galaxy Dimension INBRAAKBESCHERMING EN TOEGANGSCONTROLE: EEN UNIEKE EN VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE Gaaxy Dimension INBRAAKBESCHERMING EN TOEGANGSCONTROLE: EEN UNIEKE EN VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE OPLOSSING MET DE FLEXIBILITEIT die vodoet AAN AL UW ZAKELIJKE BEHOEFTEN Een nieuwe dimensie in beveiiging Gaaxy

Nadere informatie

BROCHURE Cursus Klantgericht Verkopen. Klantgericht Verkopen. Sales Force Consulting

BROCHURE Cursus Klantgericht Verkopen. Klantgericht Verkopen. Sales Force Consulting BROCHURE Cursus Kantgericht Verkopen Kantgericht Verkopen Saes Force Consuting ineiding Kanten vormen de beangrijkste inkomstenbron van je onderneming. Je wit dan ook optimaa rekening houden met de wensen

Nadere informatie

Handreiking. Ondersteuningsplannen

Handreiking. Ondersteuningsplannen Handreiking Ondersteuningspannen 2013 www.kennispeingehandicaptensector.n Kennispein Gehandicaptensector, VGN Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvudigd en/of openbaar gemaakt worden door midde van

Nadere informatie

Rapportages. Basis Beknopt Persoonlijkheidsprofiel Persoonlijkheidsprofiel Leiderschap Basis met algemene informatie

Rapportages. Basis Beknopt Persoonlijkheidsprofiel Persoonlijkheidsprofiel Leiderschap Basis met algemene informatie Rapportages Basis Beknopt Persoonijkheidsprofie Persoonijkheidsprofie Leiderschap Basis met agemene informatie persoog Nederand Voorbeedrapporten werk Simon Sampe 17 januari 201 Rapportage voor Simon Sampe

Nadere informatie

CONCEPT. Dan is hij ook in staat om zijn zelf-verhaal te herschrijven, op zo n manier dat het dichter bij de waarheid van zijn wezen gaat aansluiten.

CONCEPT. Dan is hij ook in staat om zijn zelf-verhaal te herschrijven, op zo n manier dat het dichter bij de waarheid van zijn wezen gaat aansluiten. CONCEPT HAAL JE LEvEN UIT DE KNOOP. BIOGRAfIsCH werken MET CLIëNTEN Of GROEPEN. Ik vraag aan F. (49 jaar) een ciënte in mijn praktijk voor coaching en evensoopbegeeiding om vijf personen op te noemen die

Nadere informatie

VOORBEELD. Supplement Netto, De Tijd - 22 Mar. 2014 Page 60

VOORBEELD. Supplement Netto, De Tijd - 22 Mar. 2014 Page 60 VOORBEELD Suppement Netto, De Tijd - 22 Mar. 2014 Page 60 Reaties zijn gemakkeijk vandaag. We stappen er sne in en zetten er ook sne een punt achter. Wat we durven te vergeten, is dat eke duurzame nieuwe

Nadere informatie

CONGRES De APEXRESECTIE

CONGRES De APEXRESECTIE CONGRES De APEXRESECTIE Michie de Ceen Thomas von Arx Marga Ree Vrijdag 27 mei 2011 De Fint Amersfoort Vrijdag 27 mei 2011 Congresprogramma Periapicae chirurgie of herbehandeing? Nieuwe inzichten & moderne

Nadere informatie

Wij wensen alle lezers van hettivoliaantje Veel geluk en voorspoed in 2011. Namens: Bestuur en vrijwilligers Stichting Tivoli i lov it

Wij wensen alle lezers van hettivoliaantje Veel geluk en voorspoed in 2011. Namens: Bestuur en vrijwilligers Stichting Tivoli i lov it Het aaneveren van stukken voor het vogende Tivoiaantje, graag vóór 15 maart 2011. Liefst per e-mai: i.tivoi@upcmai.n 2011 nummer 1 Wij wensen ae ezers van hettivoiaantje Vee geuk en voorspoed in 2011 Namens:

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen gereged? In dit Pensioen 1-2-3 eest u wat u we en niet krijgt in onze pensioenregeing. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonijke informatie over uw pensioen. Die vindt u we op www.mijnpensioenoverzicht.n

Nadere informatie

llllllllli IIlllllllll Hllillll

llllllllli IIlllllllll Hllillll APRzins on1vmse~'a i Hi * Z O O ' D 8 A 1 F 9 F * hiegomíssenoordwijk 8049 Z/15/006057 BEWä'E' n fdwik?'h U=Y1í?8'=11 Aan het coege van burgemeester en wethouders H b=h Sff?=f 92 van de gemeente Noordwijk

Nadere informatie

IVERA 2.10: Feilloze communicatie tussen centrales en verkeersregelingen

IVERA 2.10: Feilloze communicatie tussen centrales en verkeersregelingen IVERA 2.10: Feioze communicatie tussen centraes en verkeersregeingen IVERA 2.10: feioze functionaiteit Verkeersregeingen en verkeers - centraes die gebruikmaken van het IVERA-protoco kunnen naadoos met

Nadere informatie

Schoolgids. r.k. basisschool De Smidse. www.bsdesmidse.nl

Schoolgids. r.k. basisschool De Smidse. www.bsdesmidse.nl Schoogids r.k. basisschoo De Smidse www.bsdesmidse.n 1 Hoefsmidhof 1 1445 KD Purmerend te: 0299-641699 fax: 0299-649516 brin-nummer: 12BP e-mai: desmidse@bsdesmidse.n Inhoudsopgave Onderwerp ( Kik op het

Nadere informatie

Meer gegevens over dit nieuwe initiatief in Tivoli leest u op pagina 3!

Meer gegevens over dit nieuwe initiatief in Tivoli leest u op pagina 3! Het aaneveren van stukken voor het vogende Tivoiaantje, graag vóór 15 mei 2011. Liefst per e-mai: i.tivoi@upcmai.n 2011 nummer 2 Meer gegevens over dit nieuwe initiatief in Tivoi eest u op pagina 3! 1

Nadere informatie

Nieuwe website: test u mee? Volg ons: Nieuwsbrief Trivire 26 maart 2018

Nieuwe website: test u mee? Volg ons: Nieuwsbrief Trivire 26 maart 2018 Vog ons: in f Nieuwsbrief Trivire 26 maart 2018 Nieuwe website: test u mee? Eind vorig jaar werden we bij Trivire geïnformeerd over het feit dat onze huidige website in mei 2018 technisch niet anger wordt

Nadere informatie

NLP 4 YOU. NLP voor iedereen! Wat is NLP nu precies?

NLP 4 YOU. NLP voor iedereen! Wat is NLP nu precies? NLP informatiewebpagina pagina 1 van 10 NLP 4 YOU NLP voor iedereen! Wat is NLP nu precies? Om kort te omschrijven wat NLP (neuroinguïstisch programmeren) precies is vat niet mee. NLP is in iedergeva geen

Nadere informatie

2/01/18. Programma. Waarom kinderen leren omgaan met gevoelens? Praten met kinderen hoe doe je dat?

2/01/18. Programma. Waarom kinderen leren omgaan met gevoelens? Praten met kinderen hoe doe je dat? Praten met kinderen hoe doe je dat? Lies Ledegen www.kroost.be info@kroost.be Programma Ineiding Doesteing Gebieden in de binnenwered Hoe maak je contact? Bedenkingen Oefening Vragen Waarom kinderen eren

Nadere informatie

DE PASSER. Een fijne zomer na een bijzonder jaar! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen. Uit de school geklapt

DE PASSER. Een fijne zomer na een bijzonder jaar! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen. Uit de school geklapt JULI 2017, NUMMER 14 DE PASSER RESPONZ Passend antwoord op speciaa onderwijsvragen Infobuetin over reevante ontwikkeingen voor het personee Een fijne zomer na een bijzonder jaar! Wat een bijzonder schoojaar

Nadere informatie

llllllllllllllllllll llïlfëil`š éïlllä* kopie. """`l* ' Betreft: Aandacht voor armoede- en schuldenproblematiek in de begroting voor 2015

llllllllllllllllllll llïlfëil`š éïlllä* kopie. `l* ' Betreft: Aandacht voor armoede- en schuldenproblematiek in de begroting voor 2015 M ï Z140055349888 Scan nummer 1 van 1 Scanpagina 1 van 5 4...... 1 _s,. ïfëi`š éïä* kopie. """`* '?*~$ ***"*" ~' ~W~W~ ^«»«««~ ~«Z140 055349 88 8 Aan: Gemeenteraden van de se Gemeenten 29 augustus 2014

Nadere informatie

SAVE THE DATE: 21 MAART 2019

SAVE THE DATE: 21 MAART 2019 Beter Samen februari 2019 nummer 9 infobuetin over stichting resonans, speciaa onderwijs SAVE THE DATE: 21 MAART 2019 resonans viert feest! we zijn gestart met resonans! en dat wien we graag vieren samen

Nadere informatie

Voorstellen. Angst(stoornissen) Begeleide zelfhulp Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie ti begeleide zelfhulp Afsluiting.

Voorstellen. Angst(stoornissen) Begeleide zelfhulp Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie ti begeleide zelfhulp Afsluiting. Lezing Begeeide Zefhup Angst Christine van Boeijen Voorsteen Christine van Boeijen psychiater crisisdienst GGNet Apedoorn- Zutphen, consuent POH-GGZ Apedoorn, paatsvervangend opeider en opeider huisarts.

Nadere informatie

J J. September 2015 I ~I= =1= = 1

J J. September 2015 I ~I= =1= = 1 j September 2015 ~= =1= = 1 ~ ~ " neiding De voetbavereniging Vathermond bestaat nu 85 jaar en is niet aeen een begrip in het dorp Vathermond maar ook in de wijde omgeving. Veen uit het dorp beeven zef

Nadere informatie

Armoede bij mensen met beperkingen

Armoede bij mensen met beperkingen Resutaten van onderzoek naar oorzaken, gevogen voor incusie, preventie en benodigde ondersteuning Armoede bij mensen met beperkingen Martin Schuurman, Hans Kröber, Manon Verdonschot Coofon Armoede bij

Nadere informatie

evenementenlocatie P2 Euroborg

evenementenlocatie P2 Euroborg evenementenocatie P2 Euroborg Evenementen in de stad Groningen Groningen is een bruisende en eefbare stad met een ruim en gevarieerd aanbod aan evenementen. Dit aanbod is zowe binnen, in de vee theaters,

Nadere informatie

cover HEEL WEEK IN EEN WEEK IN BALANS JEROME WEHRENS

cover HEEL WEEK IN EEN WEEK IN BALANS JEROME WEHRENS JEROME WEHRENS cover HEEL WEEK IN EEN WEEK IN BALANS JEROME WEHRENS Ik heb vee coaches meegemaakt vanuit mijn professie maar jij bent één van de beste die ik ooit ben tegengekomen! Ik heb met vee bewondering

Nadere informatie

Pedagogisch Beleid. Stichting BSO Popeye

Pedagogisch Beleid. Stichting BSO Popeye Pedagogisch Beeid Stichting BSO Popeye 24 apri 2019 Inhoudsopgave Voorwoord...4 1 Doesteing...6 2 Beeidskeuzes...6 2.1. Een stukje geschiedenis...6 2.2. Vrije tijd...6 2.3 Wijkgebonden opvang...7 2.4 Horizontae

Nadere informatie

1. OVER HET RODE KRUIS

1. OVER HET RODE KRUIS 1. OVER HET RODE KRUIS Het Rode Kruis houdt zich in meer dan 186 anden bezig met hup aan de meest kwetsbare mensen. De Nederandse vereniging omvat het hee Nederandse Koninkrijk (Nederand, Nederandse Antien

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... (Zakeijke) Dienstverening Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor (zakeijke) dienstvereners In de (zakeijke) dienstverening

Nadere informatie

Leernetwerk Ontwikkelingsgericht ondersteunen. Gebundelde resultaten Leernetwerk.

Leernetwerk Ontwikkelingsgericht ondersteunen. Gebundelde resultaten Leernetwerk. Leernetwerk Ontwikkeingsgericht ondersteunen Gebundede resutaten Leernetwerk www.kennispeingehandicaptensector.n Ineiding Aaneiding Ook mensen met een beperking wien een werkpek die recht doet aan hun

Nadere informatie

WIJ WENSEN AL ONZE LEZERS EEN HEEL GEZELLIG CARNAVAL

WIJ WENSEN AL ONZE LEZERS EEN HEEL GEZELLIG CARNAVAL Het aaneveren van stukken voor het vogende Tivoiaantje, graag vóór 15 maart 2012. Liefst per e-mai: info@stichtingtivoi.n 2012 nummer 1 WIJ WENSEN AL ONZE LEZERS EEN HEEL GEZELLIG CARNAVAL 1 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Aanvragen zelf beleggen zonder advies (voor ondernemers) SNS Zelf Beleggen (Zakelijk)

Aanvragen zelf beleggen zonder advies (voor ondernemers) SNS Zelf Beleggen (Zakelijk) Aanvragen zef beeggen zonder advies (voor ondernemers) SNS Zef Beeggen (Zakeijk) Aeen voedig ingevude formuieren nemen we in behandeing. I Mijn gegevens A Gegevens bedrijf Rechtsnaam Postcode en vestigingspaats

Nadere informatie

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...

Inhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis... Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4

Nadere informatie

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?!

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?! Aan de sag met (F)ACT voor LVB?! 2. De voorbereiding Laura Neijmeijer - apri 2014 1 Handreiking voor de impementatie van (F)ACT Coofon Financier Antonia Wihemina Fonds Initiatiefnemers Amarant Groep, Ivo

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Retai ondernemingen Pyades evert erp-software die werkt! Voor u, uw medewerkers en kanten. Pyades dé speciaist voor Retai organisaties Het Nieuwe Winkeen, de Nieuwe Consument,

Nadere informatie

Avonturijn, vol van avontuur!

Avonturijn, vol van avontuur! Jaarversag 2013 Kinderopvang Avonturijn Gepersonaiseerde uitgave, kijk sne op pagina 3 g Avonturijn, vo van avontuur! 2013 was een bewogen jaar. De branche kinderopvang stond onder enorme druk. Dit betekende

Nadere informatie

Previder Cloud Hosting it starts here

Previder Cloud Hosting it starts here Whitepaper Previder Coud Hosting it starts here Whitepaper Previder Coud Hosting Inhoudsopgave 1. Managementsamenvatting... 3 2. Ineiding Coud Hosting... 4 2.1. Typen Couds... 4 2.2. Coudservicemodeen...

Nadere informatie

Meer woningen voor ouderen Udenhout, 29 juni 2011

Meer woningen voor ouderen Udenhout, 29 juni 2011 Meer woningen voor ouderen Udenhout, 29 juni 2011 Freya Mostert VNG Freija.mostert@vng.n Reinier Haasnoot Aedes r.haasnoot@aedes.n Inhoud presentatie Cijfers en toekomstontwikkeingen u Vergrijzing u Krimp

Nadere informatie

DE PASSER. Vier je successen. Een zonnig dankjewel! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen. Uit de school geklapt

DE PASSER. Vier je successen. Een zonnig dankjewel! RESPONZ Passend antwoord op speciaal onderwijsvragen. Uit de school geklapt JULI 2018, NUMMER 17 DE PASSER RESPONZ Passend antwoord op speciaa onderwijsvragen Infobuetin over reevante ontwikkeingen voor het personee Een zonnig dankjewe! De passie van de medewerkers en het werk

Nadere informatie

Woningen met het Slimmer Kopen label hebben een lagere aankoopprijs. Het voordeel kan wel oplopen tot 25 procent!

Woningen met het Slimmer Kopen label hebben een lagere aankoopprijs. Het voordeel kan wel oplopen tot 25 procent! feiten & spereges Woningen met het Simmer Kopen abe hebben een agere aankoopprijs. Het voordee kan we opopen tot 25 procent! As koper van een Simmer Kopen woning bent u voor de voe honderd procent eigenaar.

Nadere informatie

BasisBeroeps- en KaderBeroepsgerichte leerweg. versie september 2015. Linda Baselier (auteur) Rob Veldhoen (auteur) Sjors van de Hasselt (redactie)

BasisBeroeps- en KaderBeroepsgerichte leerweg. versie september 2015. Linda Baselier (auteur) Rob Veldhoen (auteur) Sjors van de Hasselt (redactie) euzedossier Handeiding voor de mentor bij Loopbaan Oriëntatie Begeeiding in de onderbouw van het vmbo. BasisBeroeps- en KaderBeroepsgerichte eerweg versie september 2015 Linda Baseier (auteur) Rob Vedhoen

Nadere informatie

In totaal hebben ongeveer 100 inwoners actief deelgenomen aan de bijeenkomst. De bijeenkomst in Kinderdijk werd het best bezocht.

In totaal hebben ongeveer 100 inwoners actief deelgenomen aan de bijeenkomst. De bijeenkomst in Kinderdijk werd het best bezocht. Bewonersavonden gebiedsontwikkeing Kinderdijk + Aanpak Suggesties/opmerkingen vanuit de bijeenkomsten in Kinderdijk (13 apri) en Abasserdam (16 apri) In totaa hebben ongeveer 100 inwoners actief deegenomen

Nadere informatie

ICT overleg stadsdelen. 1 Inleiding

ICT overleg stadsdelen. 1 Inleiding ICT overeg stadsdeen 1 Ineiding Dit document dient as eidraad voor systeembeheer bij het uitvoeren van verschiende handeingen die dienen te worden verricht gedurende het verkiezingsproces bij gebruik van

Nadere informatie

BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. BESLUIT Besuit van de directeur-generaa van de Nederandse mededingingsautoriteit as bedoed in artike 37, eerste id, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1431/Autogri - Host Marriott Services I. MELDING 1.

Nadere informatie

ASBESTFEIT. In elk gebouw, huis of stal, daterend van vóór 1994, kan asbest zitten. Nederland ziet zich gesteld voor de uitdaging

ASBESTFEIT. In elk gebouw, huis of stal, daterend van vóór 1994, kan asbest zitten. Nederland ziet zich gesteld voor de uitdaging INLEIDING PERSPECTIEF OP DE ONTWIKKELINGEN IN DE ASBESTMARKT De asbestmarkt is nog steeds voop in beweging sinds in september 2009 de eerste druk van Asbestfeiten; peidooi voor een hernieuwde samenwerking

Nadere informatie

Uw kenmerk In uw antwoord graag datum en kenmerk vermelden. Stichting Eilandraad Marken D e Pieterlanden D N M A R K E N

Uw kenmerk In uw antwoord graag datum en kenmerk vermelden. Stichting Eilandraad Marken D e Pieterlanden D N M A R K E N VERZONDEN 2 6 NOV Datum Ge m een tewat E R L AN D Kenmerk Bebanäeid door Doorkiesnummer Bijagen Uw brief van 2014 26 november 2014 U14.05584 Rinie King (0299) 658 575 1 19 oktober 2014 Uw kenmerk In uw

Nadere informatie

nieuwsbrief Mantelzorgondersteuning goed geregeld? Activiteiten kalender VRIJDAG 23 OKTOBER VRIJDAG 30 OKTOBER VRIJDAG 13 NOVEMBER

nieuwsbrief Mantelzorgondersteuning goed geregeld? Activiteiten kalender VRIJDAG 23 OKTOBER VRIJDAG 30 OKTOBER VRIJDAG 13 NOVEMBER nieuwsbrief ANBO AFDELING ENSCHEDE OKTOBER 2015 NUMMER 16 Activiteiten kaender VRIJDAG 23 OKTOBER Thema Gezonde voeding Ineiding door diëtiste Proeven van maatijden Apetito Aanmeden bij Harry Oonk zie

Nadere informatie

Hoe een sova-training opzetten?

Hoe een sova-training opzetten? Hoe een sova-training opzetten? Kroost Lies Ledegen www.kroost.be Programma Ineiding wat kaders Thema s in een sociae vaardigheiedstraining Kennismaking, Eigen pek, Wie ben ik? Mening geven : de petten

Nadere informatie

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?!

Aan de slag met (F)ACT voor LVB?! Aan de sag met (F)ACT voor LVB?! 4. Monitoren, verankeren en continu verbeteren Laura Neijmeijer - apri 2014 1 Handreiking voor de impementatie van (F)ACT Coofon Financier Antonia Wihemina Fonds Initiatiefnemers

Nadere informatie

ACS meerdaagse opleidingen i.s.m. Auditing.nl

ACS meerdaagse opleidingen i.s.m. Auditing.nl ACS meerdaagse opeidingen i.s.m. Auditing.n ACS biedt ook in het najaar 2017 weer enkee interessante en actuee auditopeidingen aan op het eigen kantoor in de rustieke omgeving van Driebergen. Kernwoorden

Nadere informatie

1. Inkomende documenten Samenvrerkingsc>rg"s"ssï "f "QɱÉ.aÉÉ?`ifÃÉ.ÉQJ N LA c.nry. na. '"""""" "M """ weltlti CZ? ïmïâ. asf' . 0:.

1. Inkomende documenten Samenvrerkingsc>rgsssï f QɱÉ.aÉÉ?`ifÃÉ.ÉQJ N LA c.nry. na. ' M  weltlti CZ? ïmïâ. asf' . 0:. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 6 """""" W '"""""" "M """ Samenvrerkingsc>rg"s"ssï "f "QɱÉ.aÉÉ?`ifÃÉ.ÉQJ N LA c.nry. na. W";_cfgf««.t

Nadere informatie

DUURZAME VIERDAAGSEFEESTEN. by Cradle to Cradle

DUURZAME VIERDAAGSEFEESTEN. by Cradle to Cradle DUURZAME VIERDAAGSEFEESTEN by Crade to Crade Inhoud 1. Ineiding 4 2. Geïnspireerd op het Crade to Crade -concept 6 3. Workshop 10 4. Vierdaagsefeesten Duurzaamheidprincipes 14 5. Duurzame kansen en activiteiten

Nadere informatie

Beleef het plezier in werken...

Beleef het plezier in werken... Beeef het pezier in werken... Branche- en beangenoranisaties Pyades evert software die werkt! Voor u, uw medewerkers en eden. Pyades dé speciaist voor branche- en beangenorganisaties Ook in uw organisatie

Nadere informatie

BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. BESLUIT Besuit van de directeur-generaa van de Nederandse mededingingsautoriteit as bedoed in artike 37, eerste id, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1264/Woningstichting 's-gravenhage - Woningstichting

Nadere informatie

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Een bekende Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: een bekende Introduceren thema Tweede Wereldoorlog: een bekende

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Gemeentelijk Rioleringsplan Amsterdam R P A 2016-2021

Gemeentelijk Rioleringsplan Amsterdam R P A 2016-2021 Gemeenteijk Rioeringspan Amsterdam 6 6 G 6 R P A 2016-2021 1 2 GEMEENTELIJK RIOLERINGSPLAN AMSTERDAM 2016-2021 STEDELIJK AFVALWATER, AFVLOEIEND HEMELWATER EN GRONDWATER IN AMSTERDAM Waternet is de gemeenschappeijke

Nadere informatie

Kwaliteit van examinering borgen in 4 stappen

Kwaliteit van examinering borgen in 4 stappen Kwaiteit van examinering borgen in 4 stappen Verder Kwaiteit van examinering borgen in 4 stappen 2 Examencommissies hebben een centrae ro bij het bewaken van de kwaiteit van toetsen en examens. Dit is

Nadere informatie