Hydrogeologische maatregelen zelfvoorzienendheid in de Zuidwestelijke Delta, NL: GO-FRESH

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hydrogeologische maatregelen zelfvoorzienendheid in de Zuidwestelijke Delta, NL: GO-FRESH"

Transcriptie

1 Hydrogeologische maatregelen zelfvoorzienendheid in de Zuidwestelijke Delta, NL: GO-FRESH Gualbert Oude Essink Deltares/UU, The Netherlands More information:

2 Gezette stappen sinds Analyseren zoetwaterproblematiek Zeeland 2. Identificeren kennishiaten 3. Onderzoek: watersysteem analyse, monitoring en modellering 4. Pilots ondergrondse zoetwaterberging GO-FRESH 5. Kartering zoet-zout verdeling in het grondwater (FRESHEM) 6. Opschalingskansen in de regio en daarbuiten 7. Showcases delen, regionaal, (inter)nationaal

3 Zoetwaterlandbouw in de zilte Zeeuwse Delta Hoogte maaiveld [m] Kreekrugsystemen Regenwaterlens drijvend op zout water

4 Onderzoek: watersysteem analyse, monitoring, modelleren Proefschriften: De Louw 2013 Pauw 2015

5

6 Modellen berekenen effecten droger klimaat en zeespiegelstijging op zoet-zout verdeling ondergrond, en indirect op gewasschade green is too salty to grow fresh crops

7 GO-FRESH: Local measures to increase fresh water supply Goal: Increasing fresh groundwater reservoirs in saline coastal areas Method: 3 Field tests: infiltration of freshwater in times of water surplus Present Future Dry Wet The Freshmaker Injection fresh water and extraction saline groundwater Drains2Buffer Smart deep drainage protects thin freshwater lens Creek Ridge Infiltration Test Elevation ground water level by infiltration surface water controlled level drainage

8 2012/2013: Starting up the three pilots: tubes, drains, pumps

9 The Principle of the FRESHMAKER (Zuurbier et al., 2014)

10 Drains2Buffer Increase rainwater lens volume to reduce root zone salinity Present Future

11 Increase of freshwater lens by active infiltration fresh surface water (Pauw et al., 2015) Before controlled artificial recharge and drainage system After natural recharge freshwater lens sea saline groundwater Pauw, P.S., van Baaren, E.S., Visser, M., de Louw, P.G.B., Oude Essink, G.H.P. (2015). Increasing a freshwater lens below a creek ridge using a controlled artificial recharge and drainage system: a case study in the Netherlands. Hydrogeology Journal. doi: /s z

12 Concept of CARD and pilot layout

13 Deepening freshwater lens due to higher groundwater level precipitation groundwater level freshwater lens fr. brackish saline

14 FRESHEM: zoet-zout kartering grondwater Zeeland Voorlopige resultaten FRESHEM onderzoeksprogramma ( )

15 Kartering zoet-brak-zout verdeling grondwater (FRESHEM)

16 Upscaling: potential and vulnerability maps at different scales Local scale 1342 ha 12% of agricultural land

17 Up-scaling: potential and vulnerability maps at different scales Very hopeful Hopeful Possible hopeful Not hopeful Out of salinity zone No information unfit fit highly potential not applicable Freshmaker Creek Ridge Infiltration DRAINS2BUFFER

18 Start opschalen showcases internationaal

19 Gezette stappen sinds Analyseren zoetwaterproblematiek Zeeland 2. Identificeren kennishiaten 3. Onderzoek: watersysteem analyse, monitoring en modellering 4. Pilots ondergrondse zoetwaterberging GO-FRESH 5. Kartering zoet-zout verdeling in het grondwater (FRESHEM) 6. Opschalingskansen in de regio en daarbuiten 7. Showcases delen, regionaal, (inter)nationaal

20 Met dank aan: Pier Vellinga Vincent Klap Lein Kaland

21 Vragen? Gualbert Oude Essink Deltares/UU, The Netherlands info: More information: Oude Essink, G.H.P., van Baaren, E.S., Zuurbier, K.G., Velstra, J., Veraart, J., Brouwer, W., Faneca Sànchez, M., Pauw, P.S., de Louw, P.G.B., Vreke, J., Schoevers, M GO-FRESH: Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening, KvK 151/2014, ISBN EAN , 84 p. Pauw, P.S., van Baaren, E.S., Visser, M., de Louw, P.G.B., Oude Essink, G.H.P. (2015). Increasing a freshwater lens below a creek ridge using a controlled artificial recharge and drainage system: a case study in the Netherlands. Hydrogeology Journal. doi: /s z

Op weg naar een duurzame lokale zoetwatervoorziening in Provincie Zeeland

Op weg naar een duurzame lokale zoetwatervoorziening in Provincie Zeeland Op weg naar een duurzame lokale zoetwatervoorziening in de Provincie Zeeland Gualbert Oude Essink Deltares/UU Vincent Klap Provincie Zeeland More information: www.go-fresh.info www.zoetzout.deltares.nl

Nadere informatie

Duurzame lokale zoetwatervoorziening ZWD: GO-FRESH

Duurzame lokale zoetwatervoorziening ZWD: GO-FRESH Duurzame lokale zoetwatervoorziening ZWD: GO-FRESH 2012-2018 Gualbert Oude Essink Deltares/UU Co-auteurs: Pieter Pauw, Esther van Baaren, Perry de Louw, Koen Zuurbier, Jeroen Veraart, Emma McAteer, Meer

Nadere informatie

TOPSOIL: FRESHEM for GO-FRESH Vlaanderen. ONDERDEEL 4 GO-FRESH Vlaanderen Potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid te verbeteren

TOPSOIL: FRESHEM for GO-FRESH Vlaanderen. ONDERDEEL 4 GO-FRESH Vlaanderen Potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid te verbeteren TOPSOIL: FRESHEM for GO-FRESH Vlaanderen ONDERDEEL 4 GO-FRESH Vlaanderen Potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid te verbeteren Onderdeel 4: Verkennend onderzoek naar de potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid

Nadere informatie

Regionale maatregelen voor adaptatie aan klimaatverandering in de zoetwatervoorziening in NL INLEIDING

Regionale maatregelen voor adaptatie aan klimaatverandering in de zoetwatervoorziening in NL INLEIDING Regionale maatregelen voor adaptatie aan klimaatverandering in de zoetwatervoorziening in NL INLEIDING Ad Jeuken, Climate proof fresh water supply (CPFWS) Inhoud Onderzoek vanuit kennis voor klimaat De

Nadere informatie

Identificeren van geschikte maatregelen om op regionale schaal de voorraad zoet grondwater te vergroten

Identificeren van geschikte maatregelen om op regionale schaal de voorraad zoet grondwater te vergroten Identificeren van geschikte maatregelen om op regionale schaal de voorraad zoet grondwater te vergroten Een haalbaarheidsonderzoek in Walcheren Marjan Sommeijer 20-3-2013 Inhoud Introductie Methoden &

Nadere informatie

Innovaties in de delta voor de landbouw watervoorziening

Innovaties in de delta voor de landbouw watervoorziening Innovaties in de delta voor de landbouw watervoorziening Gualbert Oude Essink Bodem en Grondwater Systemen Deltares zoetzout.deltares.nl 1. Sense of Urgency 2. Voorbeelden 3. Kansen Sense of Urgency 1

Nadere informatie

Kennis voor Klimaat, Thema 2, Zoetwatervoorziening. Climate Proof Fresh Water Supply. Kennis voor Klimaat, Thema 2, Zoetwatervoorziening

Kennis voor Klimaat, Thema 2, Zoetwatervoorziening. Climate Proof Fresh Water Supply. Kennis voor Klimaat, Thema 2, Zoetwatervoorziening Kennis voor Klimaat, Thema 2, Zoetwatervoorziening Climate Proof Fresh Water Supply Bijeenkomst 'Stand van zaken Onderzoek WP2' info: zoetzout.deltares.nl Joost Delsman, Pieter Pauw Gualbert Oude Essink

Nadere informatie

Kick-off bijeenkomst GO-FRESH

Kick-off bijeenkomst GO-FRESH Kick-off bijeenkomst GO-FRESH Valorisatie kansrijke oplossingen robuuste zoetwatervoorziening 19 september 2012 Gualbert Oude Essink HSZD3.2 Doel Onderzoeken in hoeverre lokale maatregelen de zoetwaterbeschikbaarheid

Nadere informatie

NHIzoetzout. Chloride verdeling op -10m N.A.P. 7 juni Inleiding 2. Activiteiten tot nu toe 3. Plan van aanpak 2013-

NHIzoetzout. Chloride verdeling op -10m N.A.P. 7 juni Inleiding 2. Activiteiten tot nu toe 3. Plan van aanpak 2013- NHI zoetzout Gualbert Oude Essink zoetzout.deltares.nl 1. Inleiding 2. Activiteiten tot nu toe 3. Plan van aanpak 2013- Chloride verdeling op -10m N.A.P. gebied waar de chloride concentratie In de ondergrond

Nadere informatie

Watermanagement in de polders

Watermanagement in de polders Watermanagement in de polders 20171009 Brugge, Vlaanderen Gualbert Oude Essink Deltares, The Netherlands Meer informatie: freshsalt.deltares.nl zoetzout.deltares.nl Total liquid fresh water volume is pretty

Nadere informatie

Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering

Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering Ervaringen uit de projecten GO-FRESH en Waterhouderij Programma: 1. Presentatie Walter Jonkers (provincie Zeeland) 2. Filmpjes uit het veld: proeven

Nadere informatie

Zoet-zout kartering van de Zeeuwse bodem. Project FRESHEM Zeeland

Zoet-zout kartering van de Zeeuwse bodem. Project FRESHEM Zeeland Zoet-zout kartering van de Zeeuwse bodem Project FRESHEM Zeeland Zoet-zout kartering Onderwerpen: Wat? Waarom? Hoe? Wie? Werkwijze Waar? Wanneer? Wat levert het op? Wat bieden we? Wensen? 2 Zoet-zout kartering

Nadere informatie

Het lange termijn geheugen van de zoet-zout verdeling

Het lange termijn geheugen van de zoet-zout verdeling Het lange termijn geheugen van de zoet-zout verdeling Perry de Louw Gualbert Oude Essink Joost Delsman Esther van Baaren Joeri van Engelen Zoetwater is schaars All water on earth All lakes and rivers Zout

Nadere informatie

FRESHEM Zeeland FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey in the Province of Zeeland

FRESHEM Zeeland FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey in the Province of Zeeland FRESHEM Zeeland FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey in the Province of Zeeland Deltares: Esther van Baaren, Joost Delsman, Marios Karaoulis, Pieter Pauw, Tommer Vermaas,

Nadere informatie

Dunne regenwaterlenzen in zoute kwelgebieden

Dunne regenwaterlenzen in zoute kwelgebieden Dunne regenwaterlenzen in zoute kwelgebieden zoetwaterbeschikbaarheid zoute kwel zoetwaterlens airborne geofysica klimaatverandering In zoute kwelgebieden zijn dunne regenwaterlenzen van groot belang voor

Nadere informatie

Innova&eve putconcepten maken zoetwaterreservoir in verzilte ondergrond mogelijk

Innova&eve putconcepten maken zoetwaterreservoir in verzilte ondergrond mogelijk Innova&eve putconcepten maken zoetwaterreservoir in verzilte ondergrond mogelijk Koen Zuurbier, Marcel Paalman (KWR), Siebren van der Linde (Universiteit Utrecht), Dick de Gelder (B- E De Lier), Peter

Nadere informatie

Fresh water supply and water quality at national and regional scale. Toelichting prepoposal thema 2

Fresh water supply and water quality at national and regional scale. Toelichting prepoposal thema 2 Fresh water supply and water quality at national and regional scale Toelichting prepoposal thema 2 Scope van het voorstel Focus op lokale tot regionale oplossingen Wel potentie op landelijke schaal in

Nadere informatie

Stand van zaken onderzoek WP 2.2

Stand van zaken onderzoek WP 2.2 Stand van zaken onderzoek WP 2.2 Onderzoek naar regenwaterlenzen in kustgebieden op verschillende schaalniveaus Even voorstellen Pieter Pauw Gu Oude Essink Toon Leijnse & Sjoerd van der Zee Inhoud onderzoek

Nadere informatie

Nederland: deltaland in een gematigd klimaat

Nederland: deltaland in een gematigd klimaat Nederland: deltaland in een gematigd klimaat Nationaal Waterplan 2009-2015. Nederland deltaland Nederland in feite één grote delta waar de zee lange tijd vrij spel had Jaar 800 (1150 jaar geleden) getijdegebied

Nadere informatie

Nieuwsbrief Climate proof fresh water supply februari 2013

Nieuwsbrief Climate proof fresh water supply februari 2013 Nieuwsbrief Climate proof fresh water supply februari 2013 Voorwoord: Ad Jeuken Wat later dan gepland hierbij de nieuwsbrief die gaat over het laatste halfjaar van 2012. 2012 was een belangrijk en druk

Nadere informatie

SALTMARSHES IN THE NETHERLANDS: CONSERVATION, RESTORATION AND SEALEVEL RISE. Wim J. Wolff Rijksuniversiteit Groningen

SALTMARSHES IN THE NETHERLANDS: CONSERVATION, RESTORATION AND SEALEVEL RISE. Wim J. Wolff Rijksuniversiteit Groningen SALTMARSHES IN THE NETHERLANDS: CONSERVATION, RESTORATION AND SEALEVEL RISE Wim J Wolff Rijksuniversiteit Groningen < No grazing Elymus athericus Little to medium grazing > Aster, Limonium etc < Intensive

Nadere informatie

De Freshmaker. Een innovatieve manier van wateropslag

De Freshmaker. Een innovatieve manier van wateropslag De Freshmaker Een innovatieve manier van wateropslag Korte introductie Landbouw staat in grote delen van Zeeland door klimaatverandering onder druk. Op veel plekken ontbreekt zoetwatertoevoer. Agrariërs

Nadere informatie

Flood risk developments in the Rhine Basin and its Delta

Flood risk developments in the Rhine Basin and its Delta Flood risk developments in the Rhine Basin and its Delta Philip Bubeck, Aline te Linde, Jasper Dekkers, Hans de Moel and Philip Ward Content Study Area Problem description and research goals Current flood

Nadere informatie

Zoetwatervoorraad in neerslaglenzen onder druk van klimaatverandering

Zoetwatervoorraad in neerslaglenzen onder druk van klimaatverandering KVK Thema 2: Climate proof fresh water supply Werkplan Project 2.2: Zoetwatervoorraad in neerslaglenzen onder druk van klimaatverandering Projectplan, versie 30 november 2010 1 KVK Thema 2: Climate proof

Nadere informatie

COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND

COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND COASTAR Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND Klaasjan Raat Koen.zuurbier@kwrwater.nl Bestuurlijk Overleg Zoetwater West 5 maart 2018

Nadere informatie

Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management

Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management Policy Aspects of Storm Surge Warning Systems Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Contents Water in the Netherlands What kind of information and models do we need? Flood System

Nadere informatie

Maatregelen om regenwaterlenzen in zoute kwelgebieden robuuster te maken tegen klimaatverandering.

Maatregelen om regenwaterlenzen in zoute kwelgebieden robuuster te maken tegen klimaatverandering. PROJECTVOORSTEL AIO UNIVERSITEIT WAGENINGEN 1 LEERSTOELGROEP: Soil physics, ecohydrology and groundwater (SEG)management 1. PROJECTLEIDER/ PROMOTOR S.E.A.T.M. van der Zee 2. PROJECTTITEL Maatregelen om

Nadere informatie

Dynamiek van regenwaterlenzen op zout kwelwater

Dynamiek van regenwaterlenzen op zout kwelwater Artikel Dynamiek van regenwaterlenzen op zout kwelwater Sara Eeman 1 Inleiding In dichtbevolkte kustgebieden is zoet water meestal schaars en het grondwater veelal brak of zout. Waar het landoppervlak

Nadere informatie

Ondergrondse zoetwateropslag Greenport Boskoop Marcel Paalman, Boskoop, 4 februari 2014

Ondergrondse zoetwateropslag Greenport Boskoop Marcel Paalman, Boskoop, 4 februari 2014 Ondergrondse zoetwateropslag Greenport Boskoop Marcel Paalman, Boskoop, 4 februari 2014 Inhoud Algemeen Ondergrondse waterberging: Pilots: verticaal putsysteem horizontaal putsysteem Geschiktheid Boskoop

Nadere informatie

3D mapping of groundwater salinity

3D mapping of groundwater salinity 3D distribution of groundwater salinity as derived from airborne EM and a stochastic geological model ZEELAND, LIMITED FRESH GROUNDWATER A Zeeland project A Esther van Baaren Joost Delsman Pieter Pauw

Nadere informatie

Effecten van brijnsystemen ten behoeve van de gietwatervoorziening in het Westland op de gebruiksfunc=es van het grondwatersysteem

Effecten van brijnsystemen ten behoeve van de gietwatervoorziening in het Westland op de gebruiksfunc=es van het grondwatersysteem Effecten van brijnsystemen ten behoeve van de gietwatervoorziening in het Westland op de gebruiksfunc=es van het grondwatersysteem Janneke Klein 1), Klaasjan Raat 2), Marta Faneca Sanchez 1), Gualbert

Nadere informatie

Climate Proof Areas. 2 november 2011

Climate Proof Areas. 2 november 2011 Slotconferentie ti Climate Proof Areas Pilot Schouwen-Duiveland 2 november 2011 Pilot Schouwen-Duiveland Ruben Akkermans 2 november 2011 EU Interreg project North Sea Programme 5 landen: België, Duitsland,

Nadere informatie

Vastleggen nul-situatie zoet-brakzout grondwater Kanaalzone Gent Terneuzen

Vastleggen nul-situatie zoet-brakzout grondwater Kanaalzone Gent Terneuzen Vastleggen nul-situatie zoet-brakzout grondwater Kanaalzone Gent Terneuzen Esther van Baaren Perry de Louw Pieter Doornenbal Deltares, 2014, B Titel Opdrachtgever Vlaams Nederlandse Schelde Commissie

Nadere informatie

STRATEGO: Coaching session

STRATEGO: Coaching session STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons

Nadere informatie

Delta Programme Freshwater

Delta Programme Freshwater Delta Programme Freshwater Luit-Jan Dijkhuis Venice, 14 October 2011 Flood control 2 Agriculture 3 Navigation 4 Nature 5 Headlines on Drought in news papers Zwemverbod langs IJmeer na dood honden AMSTERDAM

Nadere informatie

Geohydrologie van Flevoland - Houden we voldoende zoet water?

Geohydrologie van Flevoland - Houden we voldoende zoet water? Geohydrologie van Flevoland - Houden we voldoende zoet water? Kennisdag bodem en water Flevoland 4 februari 2019 Kristiaan Petie hydroloog Inhoud - Waar komt het zout vandaan? - Waar zit het zout nu? -

Nadere informatie

Klimaatverandering en de Wadden: bedreiging of een kans? Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden

Klimaatverandering en de Wadden: bedreiging of een kans? Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden Klimaatverandering en de Wadden: bedreiging of een kans? Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden Overstromingsgebied bij NAP -6.0 m Waddenzee Markermeer A7 A9 A6 Amsterdam A2

Nadere informatie

Klimaatverandering, de afspraken van Parijs en hoe passen we ons aan de klimaatverandering die onvermijdelijk is.

Klimaatverandering, de afspraken van Parijs en hoe passen we ons aan de klimaatverandering die onvermijdelijk is. Klimaatverandering, de afspraken van Parijs en hoe passen we ons aan de klimaatverandering die onvermijdelijk is. College, Kennis Atelier Flevoland 7 maart 2016, Lelystad door Pier Vellinga hoogleraar

Nadere informatie

Klimaatverandering, toenemende verzilting en landbouw

Klimaatverandering, toenemende verzilting en landbouw Klimaatverandering, toenemende verzilting en landbouw Nieuwe inzichten neerslaglenzen en oplossingen Jouke Velstra Onderzoeksvragen Hoe ontwikkelt de verzilting in Noord-Nederland zich op perceelsniveau

Nadere informatie

Blootstelling van wortelzones aan verzilting in laag Nederland en de effecten op planten

Blootstelling van wortelzones aan verzilting in laag Nederland en de effecten op planten Extended abstract Blootstelling van wortelzones aan verzilting in laag Nederland en de effecten op planten Sija F. Stofberg 1 Dit artikel bevat een samenvatting van het proefschrift 'Hydrological controls

Nadere informatie

Indeling presentatie. Onderzoeksvragen (I) Onderzoeksvragen (II) Hypothese

Indeling presentatie. Onderzoeksvragen (I) Onderzoeksvragen (II) Hypothese De effecten van zout water intrusie vanuit de Dintel in het oppervlakteen grondwatersysteem Masteronderzoek Hydrologie Irene Lugten (Universiteit Utrecht) 19 december 2012 Begeleiders: Gualbert Oude Essink

Nadere informatie

AGRI & FOODCENTRUM COLIJNSPLAAT

AGRI & FOODCENTRUM COLIJNSPLAAT AGRI & FOODCENTRUM COLIJNSPLAAT Naar een klimaatbestendige akkerbouw 2025. WATER John Bal Projectleider / Adviseur ZLTO 06-21232601 john.bal@zlto.nl 1 Naar een klimaatbestendige akkerbouw 2025. Welke maatregelen

Nadere informatie

Verzilting in Laag Nederland Themabijeenkomst Verzilting en Waterkwaliteit. Joost Delsman, Deltares

Verzilting in Laag Nederland Themabijeenkomst Verzilting en Waterkwaliteit. Joost Delsman, Deltares Verzilting in Laag Nederland Themabijeenkomst Verzilting en Waterkwaliteit Joost Delsman, Deltares Verzilting in Nederland 1. Open verbindingen met de zee 2. Uitstromend brak grondwater Open verbindingen

Nadere informatie

GO-FRESH. Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening HSZD3.2

GO-FRESH. Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening HSZD3.2 GO-FRESH Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening HSZD3.2 Citeren als: Oude Essink, G.H.P., van Baaren, E.S., Zuurbier, K.G., Velstra, J., Veraart, J., Brouwer, W., Faneca

Nadere informatie

The Freshmaker. 1. Inleiding. 2. Beschrijving van de maatregel. 3. Hydrologische haalbaarheid Methoden Metingen Modellen. 4.

The Freshmaker. 1. Inleiding. 2. Beschrijving van de maatregel. 3. Hydrologische haalbaarheid Methoden Metingen Modellen. 4. The Freshmaker 1. Inleiding 2. Beschrijving van de maatregel 3. Hydrologische haalbaarheid Methoden Metingen Modellen 4. Resultaten 1 1 Inleiding The Freshmaker Zoetwateroverschotten inzetbaar bij droogte

Nadere informatie

Verzilting van oppervlaktewater in het Nederlandse kustgebied

Verzilting van oppervlaktewater in het Nederlandse kustgebied Verzilting van oppervlaktewater in het Nederlandse kustgebied Joost Delsman Deltares / VU Amsterdam Presentatie Hollands Noorderkwartier, 9 december 2013 9 december 2013 Wie ben ik? Hydroloog bij Deltares

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Voorbeeld kaartvervaardiging: kreekruginfiltratie De volgende 5 factoren zijn gebruikt voor het bepalen van de geschiktheid voor kreekruginfiltratie:

Voorbeeld kaartvervaardiging: kreekruginfiltratie De volgende 5 factoren zijn gebruikt voor het bepalen van de geschiktheid voor kreekruginfiltratie: Verkennen van grootschalige potentie van kleinschalige maatregelen Binnen Kennis voor Klimaat worden kleinschalige maatregelen ontwikkeld om de zoetwatervoorziening te verbeteren. In deze studie worden

Nadere informatie

Eerste Waterhouderij in Nederland! Van concept naar realisering

Eerste Waterhouderij in Nederland! Van concept naar realisering Stichting Waterhouderij Walcheren Eerste Waterhouderij in Nederland! Van concept naar realisering Presentatie Aanleiding Concept Waterhouderij Doelstelling en wensen Het gebied Wat is er al gedaan Toekomst

Nadere informatie

Zout in beeld gebracht

Zout in beeld gebracht Zout in beeld gebracht Stefan Wi*eveen 1), Jan Jelle Reitsma 2), Pim Dik 1), Louis Broersma 1) 1) Grontmij, 2) Hoogheemraadschap van Rijnland; In de Haarlemmermeerpolder is sprake van verzil2ng van het

Nadere informatie

Developments in SWAT modelling

Developments in SWAT modelling Developments in SWAT modelling Erik Querner Environmental Modelling SWAT model SWAT use in the Limpopo basin > SWAT CUP New developments: Link SIMGRO SWAT Rainfall runoff module for shallow groundwater

Nadere informatie

Adapting to drought and salinisation in the coupled groundwater surface water system. Joost Delsman

Adapting to drought and salinisation in the coupled groundwater surface water system. Joost Delsman Adapting to drought and salinisation in the coupled groundwater surface water system Joost Delsman Onderzoek naar zoetwatervoorziening? Doel van het onderzoek Adaptating to drought and salinisation in

Nadere informatie

Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening in laag Nederland

Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening in laag Nederland Valorisatie kansrijke oplossingen voor een robuuste zoetwatervoorziening in laag Nederland Doel Bestaande zoetwatervoorraden beter benutten Nieuwe voorraden creëren -> Zelfvoorzienendheid vergroten Afhankelijkheid

Nadere informatie

WaterWijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober

WaterWijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober WaterWijzer Landbouw Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober 2015 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het? WaterWijzer Landbouw (voorheen actualisatie schadefuncties landbouw

Nadere informatie

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018 Innovatief monitoren van sportvelden 31 mei 2018 31 mei 2018 Met Intelligent Play een gegarandeerde levensduur en exploitatie van sportsportvelden Wim Glaap, Newae Alex Talton, Intelligent Play Sportvelden

Nadere informatie

Samenvatting Projecten en Cases Hotspot Zuidwestelijke Delta

Samenvatting Projecten en Cases Hotspot Zuidwestelijke Delta Samenvatting Projecten en Cases Hotspot Zuidwestelijke Delta Annex 3 Midterm review Report Inhoud 1e tranche projecten Hotspot Zuidwestelijke Delta... 2 2e tranche (2010-2014) projecten en cases binnen

Nadere informatie

Aanpak regie verzilting Noord-Nederland. Titian Oterdoom

Aanpak regie verzilting Noord-Nederland. Titian Oterdoom Aanpak regie verzilting Noord-Nederland Titian Oterdoom Toename verzilting Bodemdaling zeespiegelstijging Grilliger neerslagpatroon met langere perioden van droogte Warmer klimaat meer verdamping gewassen

Nadere informatie

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Ruud Bartholomeus, 21 maart 2019, Utrecht 1 Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Balans tussen watervraag en wateraanbod Ruud Bartholomeus, namens collega s 2 Balans tussen watervraag en wateraanbod

Nadere informatie

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee?

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 18 november 2014 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Wat is

Nadere informatie

Fresh water supply and water quality in the Netherlands at national and regional scale

Fresh water supply and water quality in the Netherlands at national and regional scale Fresh water supply and water quality in the Netherlands at national and regional scale a Knowledge for Climate Programme Ad Jeuken Eelco van Beek (Deltares) Knooppunt Klimaat 01-12-2011 Content Introduction:

Nadere informatie

GO-FRESH. Valorisatie kansrijke oplossingen voor robuuste zoetwatervoorziening HSZD3.2

GO-FRESH. Valorisatie kansrijke oplossingen voor robuuste zoetwatervoorziening HSZD3.2 GO-FRESH Valorisatie kansrijke oplossingen voor robuuste zoetwatervoorziening HSZD3.2 Consortium partners Gualbert Oude Essink Esther van Baaren Pieter Pauw Marta Faneca Sanchez Koen Zuurbier Gertjan Zwolsman

Nadere informatie

Memo effect van ingrepen aan Grote Zeesluis Terneuzen op zoetwaterlenzen.

Memo effect van ingrepen aan Grote Zeesluis Terneuzen op zoetwaterlenzen. Memo effect van ingrepen aan Grote Zeesluis Terneuzen op zoetwaterlenzen. Van : Goswin van Staveren (Goswater) Aan : Marieke Pfaff, Jasper Schuur (LievenseCSO) Datum : 6 augustus 2014 Status : Definitief

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

Ghent Climate Proof City 2030

Ghent Climate Proof City 2030 Ghent Climate Proof City 2030 Maaike Breugelmans Environmental and Climate Service City of Ghent May 2015 Maaike Breugelmans Stad Gent Dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning INTRODUCTION Geographical

Nadere informatie

De vooruitzichten voor zilte landbouw in tijden van klimaatverandering en zeespiegelstijging

De vooruitzichten voor zilte landbouw in tijden van klimaatverandering en zeespiegelstijging De vooruitzichten voor zilte landbouw in tijden van klimaatverandering en zeespiegelstijging Pier Vellinga Waddenacademie Openbare lezing Bij de opening van het academisch jaar Universiteit Franeker i.

Nadere informatie

Wadden in tijden van Klimaatverandering

Wadden in tijden van Klimaatverandering Wadden in tijden van Klimaatverandering Oerol College 2018 Kunst ontmoet Wetenschap Marc van Vliet / Pier Vellinga Pier Vellinga, hgl klimaat en Water Waddenacademie; hgl. klimaatverandering VU Amsterdam

Nadere informatie

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice A.D. Rijnsdorp, R. van Hal, M. Hufnagl, R.D.M. Nash, A. Schroeder, L.R. Teal, I. Tulp, R. Witbaard, D. Beare, H.W. van der Veer Wageningen

Nadere informatie

Gewas Reflectie Sensoren Voor On-The-Go Variabel Doseren & Karteren

Gewas Reflectie Sensoren Voor On-The-Go Variabel Doseren & Karteren Gewas Reflectie Sensoren Voor On-The-Go Variabel Doseren & Karteren Relatie tussen Zon en Plant Celstructuur en Reflectie Celstructuur en Reflectie Bare Soil VISIBLE Reflectance Controlled by Leaf Pigments

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Onderzoek naar Bodemdaling

Onderzoek naar Bodemdaling Onderzoek naar Bodemdaling - Internationale context - Kennisvragen - Samenwerking Gilles Erkens, Roelof Stuurman e.a. Bodemdaling: een serieus probleem 14 oktober 2015 What causes the land to subside?

Nadere informatie

Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2)

Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) ScaldWIN WP3 Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) Dieter Vandevelde Vlaamse Milieumaatschappij Afdeling

Nadere informatie

Spoor op slappe grond

Spoor op slappe grond Spoor op slappe grond Inhoud Strak spoor: Wat zijn de problemen? Spoordegradatie: Hoe komt dat? Hoe kun je er mee omgaan? Bepalen van de kwetsbaarheid op netwerkniveau Meten- en monitoren Nauwkeurig modelleren

Nadere informatie

Kennisdag Zoetwater Dinsdag 15 mei, 2018

Kennisdag Zoetwater Dinsdag 15 mei, 2018 Kennisdag Zoetwater Dinsdag 15 mei, 2018 9:30 Inloop 10:00 Opening Martine Olde Wolbers, Berenschot 10:10 Kennisdoorbraken: presentaties lopende onderzoeken Programma - Ochtend 11:10 Pauze Geactualiseerde

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability The role of mobility in higher education for future employability Jim Allen Overview Results of REFLEX/HEGESCO surveys, supplemented by Dutch HBO-Monitor Study migration Mobility during and after HE Effects

Nadere informatie

Monitoring van de Impacts van Goudmijnbouw op Bosbedekking en Waterwegen in Suriname REDD+ FOR THE GUIANA SHIELD

Monitoring van de Impacts van Goudmijnbouw op Bosbedekking en Waterwegen in Suriname REDD+ FOR THE GUIANA SHIELD Monitoring van de Impacts van Goudmijnbouw op Bosbedekking en Waterwegen in Suriname REDD+ FOR THE GUIANA SHIELD Priscilla Miranda Paramaribo, 15 juli 2015 Context Huidige situatie Toegepaste methode Resultaten

Nadere informatie

Risico s van CO2 leidingen

Risico s van CO2 leidingen takes gastransport further Risico s van CO2 leidingen Kennistafel buisleidingen T. Veenstra HSE coordinator Utrecht, 7 september 2010 Groningen, 9-9-2010 1 Inhoud Duurzaamheidsbeleid van Gasunie Ontwikkelingen

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

THE LEGAL QUALIFICATION OF ARTICLE 4 WFD. Jasper van Kempen

THE LEGAL QUALIFICATION OF ARTICLE 4 WFD. Jasper van Kempen THE LEGAL QUALIFICATION OF ARTICLE 4 WFD Jasper van Kempen 1 PRESENTATION OUTLINE 1. WFD implementation: different views 2. Definitions: obligations of best efforts and results 3. Qualification method

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

Proeftuin Zoetwater. WP3 - Geohydrologie van het Wetland. Frans Roelofsen Deltares, 2016, B

Proeftuin Zoetwater. WP3 - Geohydrologie van het Wetland. Frans Roelofsen Deltares, 2016, B WP3 - Geohydrologie van het Wetland Frans Roelofsen 1220168-000 Deltares, 2016, B Titel Project 1220168-000 Pagina's 15 Trefwoorden grondwater, waterberging, wetland, Zeeland, locatiekeuze, omgevingseffect

Nadere informatie

EM6250 Firmware update V030507

EM6250 Firmware update V030507 EM6250 Firmware update V030507 EM6250 Firmware update 2 NEDERLANDS/ENGLISH Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 3 2.0 (NL) Firmware installeren... 3 3.0 (NL) Release notes:... 5 1.0 (UK) Introduction...

Nadere informatie

Regenwaterlenzen binnen de Provincie Zeeland

Regenwaterlenzen binnen de Provincie Zeeland Princetonlaan 6 Postbus 80015 3508 TA Utrecht TNO-rapport Regenwaterlenzen binnen de Provincie Zeeland T +31 30 256 42 56 F +31 30 256 44 75 info-beno@tno.nl Datum 15 juni 2007 Auteur(s) Corné Prevo Opdrachtgever

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

Low Impact Development (LID) Daniel Zerr UW Extension Basin Educator

Low Impact Development (LID) Daniel Zerr UW Extension Basin Educator Low Impact Development (LID) Daniel Zerr UW Extension Basin Educator Outline What is LID? Elements of LID Advantages Barriers/Challenges What Is LID? Creating urban infrastructure that maintains or preserves

Nadere informatie

Laag frequent geluid: van bron naar ontvanger. Frits van der Eerden TNO Den Haag

Laag frequent geluid: van bron naar ontvanger. Frits van der Eerden TNO Den Haag 1 Laag frequent geluid: van bron naar ontvanger Frits van der Eerden TNO Den Haag 2 Overzicht Geluidvoortplanting over grote afstanden (combinatie meteorologie en akoestiek) LF industriegeluid: Oostvoorne

Nadere informatie

Handelingsruimte Zoutmanagement. ureyeopener

Handelingsruimte Zoutmanagement. ureyeopener Handelingsruimte Zoutmanagement ureyeopener Titel Handelingsruimte Zoutbeheer Opdrachtgever RWS Corporate Project Pagina's 1 Versie Datum Auteur Paraaf Review Paraaf Goedkeuring Paraaf Juni 2012 Lodewijk

Nadere informatie

De eerste resultaten. dr. ir. Vincent Wolfs prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven

De eerste resultaten. dr. ir. Vincent Wolfs prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven De eerste resultaten dr. ir. Vincent Wolfs prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven Nood aan innovatieve oplossingen om klimaatverandering op te vangen 3 HYDROACTIV Intelligent groendak 1 NEERSLAGAFVOER

Nadere informatie

Laboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011

Laboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011 Independent testing of material surfaces Laboratory report Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011 Customer Wasziederij De Vesting BV Trasweg 12 5712 BB Someren-Eind

Nadere informatie

Climate-Proofing Rural Areas. Bijeenkomst hotspots en consortium 6 oktober 2009

Climate-Proofing Rural Areas. Bijeenkomst hotspots en consortium 6 oktober 2009 Climate-Proofing Rural Areas Bijeenkomst hotspots en consortium 6 oktober 2009 Vandaag Het consortium De problematiek Het onderzoeksvoorstel De werkpakketten Relaties met vragen uit de hotspots Wie wij

Nadere informatie

Even voorstellen. Auke Barnhoorn

Even voorstellen. Auke Barnhoorn Even voorstellen Auke Barnhoorn Universitair Docent in Petrofysica Department of Geoscience and Engineering Faculteit van Civiele Techniek en Geowetenschappen TU Delft 8 jaar in buitenland gewoond Nu 5

Nadere informatie

Specification sheets HEMPEL

Specification sheets HEMPEL Specification sheets Maintenance Specification for Beenhakkervletten 1 Dolboord en berghout 2 Boeisel 3 Binnenzijde 1 T/U 12050 50410 HEMPALIN PRIMER (Red) 1 T/U 760 HEMPALIN PRIMER (Green) 1 F/C 52140

Nadere informatie

Thema WATER. Themacoordinatoren: Okke Batelaan Patrick Willems

Thema WATER. Themacoordinatoren: Okke Batelaan Patrick Willems Thema WATER Themacoordinatoren: Okke Batelaan Patrick Willems Harte, Physics Today, 2002 Conflict or opportunity? Argument Synthesis is needed for BIG issues in earth system science: 1. How will climate

Nadere informatie

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren

Nadere informatie

Zoet is goed maar een beetje zout smaakt beter door Pier Vellinga *) Spaarwater eindsymposium Schouwburg de Harmonie, Leeuwarden, 12 maart 2019

Zoet is goed maar een beetje zout smaakt beter door Pier Vellinga *) Spaarwater eindsymposium Schouwburg de Harmonie, Leeuwarden, 12 maart 2019 Zoet is goed maar een beetje zout smaakt beter door Pier Vellinga *) Spaarwater eindsymposium Schouwburg de Harmonie, Leeuwarden, 12 maart 2019 Presentatie in drie delen: 1. Het klimaat verandert; wat

Nadere informatie

Civiele Gezondheidstechniek

Civiele Gezondheidstechniek Civiele Gezondheidstechniek Prof. Hans van Dijk 28 september 2007 1 Afdeling Vermelding Watermanagement onderdeel organisatie Sectie Gezondheidstechniek Overzicht 3011, deel Gezondheidstechniek Boek Drinkwater-principes

Nadere informatie

Beschouwing opschaling freshmaker. Mix van b, g en

Beschouwing opschaling freshmaker. Mix van b, g en Beschouwing opschaling freshmaker Mix van b, g en Gemiddelde zoetwaterwaterbalans In Nederland Gemiddelde neerslag: 85 cm Verdeelde rivieraanvoer: > 220 cm In het grootste deel van Zeeland Gemiddelde neerslag:

Nadere informatie

Bennett Kleinberg. Department of Security and Crime Science. Dawes Centre for Future Crime. University College London

Bennett Kleinberg. Department of Security and Crime Science. Dawes Centre for Future Crime. University College London Cryptocurrency fraude Bennett Kleinberg Department of Security and Crime Science Dawes Centre for Future Crime University College London Anatomie van een P&D De drie fases van een pump-and-dump operatie

Nadere informatie

Profile visitors NRC Q

Profile visitors NRC Q NRC Media presents About NRC Q A unique concept Business news platform for ambitious people on the go Short, sharp articles with professional infographics Daily newsletter at 5.30am News updates via WhatsApp

Nadere informatie

Report for D-Sheet Piling 9.2

Report for D-Sheet Piling 9.2 Report for D-Sheet Piling 9.2 Design of Sheet Pilings Developed by Deltares Company: RPS advies en ingenieurs bv Date of report: 10/2/2013 Time of report: 4:03:39 PM Date of calculation: 10/2/2013 Time

Nadere informatie