November Romeo. 65 jaar bevrijding herdacht. Oefenen in de haven van Amsterdam. Rapport-Pols: Wie zorgt voor de reservist?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "November Romeo. 65 jaar bevrijding herdacht. Oefenen in de haven van Amsterdam. Rapport-Pols: Wie zorgt voor de reservist?"

Transcriptie

1 November Romeo Korpsblad voor de Nationale Reserve Koninklijke Landmacht ISSN juni e jaargang 65 jaar bevrijding herdacht Oefenen in de haven van Amsterdam Rapport-Pols: Wie zorgt voor de reservist? Haitsma sluit militaire carrière af

2 beschikbaar heeft? Moet ze ons beschermen? Moet ze krachtig ingrijpen waar de internationale rechtsorde en onze belangen in Korps Nationale Reserve vervullen in Afghanistan hun taken in desert-camo. Op meer plekken in de wereld staan Natrescollega s willen we maar zeggen. Want bij een ontwikkeld land als Nederland, met economische belangen, een sterke afhankelijkheid van het kabinet-balkenende IV struikelde. De militaire missie in Uruzgan met Nederland als leidende natie, de missie die al eens met Wat die taken in de toekomst zullen zijn is een kwestie die de politieke agenda steeds meer gaat bepalen. Militairen moeten de broekriem aanhalen en ook de Natres zal dat gaan merken. Wat kan onze krijgsmacht doen voor het geld dat de staat er voor Het is een discussie waarin het kabinet-balkenende IV geen rol meer speelt. Op 9 juni zijn er verkiezingen. U kunt uw stem We zijn een welvarend land in een veilige regio en de militairen van ons Korps dragen daar in binnen- en buitenland aan bij, Ze zijn naar Afghanistan vertrokken om de grote operatie in te luiden, die in februari nog het onderwerp was waarover In de logistiek rond de terugtocht speelt dit dozijn reservisten een belangrijke rol. En nog tientallen andere militairen van het paraat. Majoor Winie Scheepers bijvoorbeeld keerde door de IJslandse aswolk noodgedwongen per bus onlangs terug uit een laatste kus en een knuffel hebben twaalf Natresmilitairen in Eindhoven afscheid genomen van hun thuisfront. het buitenland en plichten bij de NAVO en de EU, hoort een professionele krijgsmacht, die toegerust is op haar taken. gevaar zijn? Moet ze veiligheid brengen in gebieden waar de rechtsorde wankelt? Of moet ze het allemaal kunnen? Bosnië, want ook daar wisselen diverse reservisten van de Natres elkaar af. maar één keer gebruiken.veel wijsheid toegewenst. Intussen in Nederland... twee jaar werd verlengd, stopt deze zomer echt. De redactie M et Inhoud 4 12 Oefening Safe Oil Fotopagina herdenkingen 6 14 CLAS-legpenning voor rapport-pols Inzet bij marathons 8 16 Zes vragen over sociale zekerheid Afscheid commandant 50 Natresbataljon Natresmilitair Waargenomen op uitzending Adreswijzigingen 1. Actieve leden van het Korps Natres ontvangen November Romeo gratis op het postadres dat bekend is bij de directie personeel en organisatie (DPO) van de KL. Adreswijzigingen uitsluitend via de administratie van uw compagnie of bataljon. 2. Leden van het OVV KNATRES ontvangen November Romeo gratis op het postadres dat bekend is bij de ledenadministratie. 3. Overige lezers kunnen uitsluitend schriftelijk hun adreswijziging doorgeven aan de redactie van November Romeo. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen in te korten of niet te plaatsen. De inhoud van November Romeo weerspiegelt niet noodzakelijk de mening van de KL-leiding. Overname van artikelen of illustraties is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie in dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. Ingezonden brieven en artikelen worden zeer gewaardeerd. ROMEO 2 Voorpagina: Dit jaar is het 65 jaar geleden dat Nederland en de rest van Europa werden bevrijd van de nazi s. Het Korps Nationale Reserve bracht op 4 mei zoals elk jaar veel militairen op de been om de herdenkingen in het land te ondersteunen en extra glans te geven. Bekijk de foto-impressie op pagina 12. Colofon Hoofdredactie Korpscommandant lkol Gerard van der Thiel Eindredactie kap Klaas Daane Bolier Communicatiegroep Natres: elnt Fred Warmer (Hoofd) aoo Joost Danvers (Korpsblad) sm Ezra Buys (Website) kpl1 Eric Nettekoven (Verslaggeving) kpl1 Michel Nauta (Fotobeheer) Bataljonsvertegenwoordigers: 10 bat. sm Lubbe de Braak 20 bat. sgt Robert Witsen 30 bat. sld1 Elke van Doorn 40 bat. sld1 Heidie Mulder-Stoffer 50 bat. sgt Jasper de Jongh NATOPS maj Leo Harskamp FKNR sm Bertrand Verbeek OVV elnt bd Peter de Leeuw Redactieadviseur: sm bd Erik Dirksen Redactie-adres Kabinet CLAS Korpsbureau Natres Postbus AA Utrecht novrom@natres.nl Lay-out en druk Naomi Jacobs OBT bv Den Haag Redactioneel 3 ROMEO

3 Oefening C-compagnie 20 Natresbataljon Tekst: sgt Robert Witsen, sld1 Nico de Bruijne Foto s: Sie AZ stafdetachement 20 Natresbataljon Safe Oil loopt gesmeerd Bij de Amsterdamse politie zijn alarmerende berichten binnengekomen over mogelijke aanslagen op het brandstofoverslagbedrijf Oiltanking. Er wordt militaire bijstand ingeroepen en de C-compagnie van 20 Natresbataljon krijgt een duidelijke bewakings- en beveiligingsopdracht. Het is vrijdag 23 april en de 24-uurs oefening Safe Oil start. Safe Oil Oiltanking ligt in de Westpoort in Amsterdam. Het is een erg groot terrein en een groot deel ervan bestaat uit kades waar tankers kunnen aanmeren. Bewust kregen de manschappen vooraf geen informatie over de oefening. Compagniescommandant kapitein Steven Visser: We proberen de realiteit na te bootsen. Ook in het echt zal onze inzet snel zijn en is er weinig voorbereidingstijd. We geven een algemene opdracht aan onze commandanten en die moeten zelf hun plan trekken op de locatie. We gooien ze echt in het diepe. Been gebroken Twee Quick Reaction Force groepen staan voortdurend stand-by. Het eerste incident laat niet lang op zich wachten: een indringer heeft bij het klimmen over het hek zijn been gebroken. Het vraagt dan om improvisatievermogen, want waar leg je de prioriteiten op zo n moment? zegt sergeant Ron Muller van de QRF. Hij beslist snel: het slachtoffer wordt in een comfortabele positie gelegd, de eenheid belt een ambulance en tegelijkertijd probeert de QRF met vragen de bedoelingen van deze gewonde arrestant uit te vinden. Ook de A-groep van het tweede peloton krijgt een alarm. Leidinggevend korporaal Paul Duijndam: We reageerden direct en waren snel op de gemelde locatie. Maar het bleek loos alarm. Toch is het een goed leermoment en we hebben onze reactie uitgebreid nabesproken. Lastige role-players Op zaterdagochtend staan er militante relschoppers aan de poort. Het begint met geschreeuw, maar al snel wordt de wegblokkade vakkundig verbouwd door de raddraaiers. De situatie lijkt te escaleren wanneer er materialen uit de verkeerssluis naar de wachtploeg worden gegooid. De militairen tonen een groot incasseringsvermogen, stellen zich op in linie en wachten de acties af. Relschoppers die dan nog willen doorbreken, worden aangepakt en afgevoerd. Sergeant Gé Steinvoord krijgt met zijn groep in de verkeerssluis te maken met twee journalisten van het (fictieve) Amsterdam Dagblad. De verslaggevers hadden een tip gekregen over op handen zijnde acties van terroristen en willen onmiddellijk weten wat er aan de hand is. De militairen geven geen krimp en verwijzen de pers conform de instructiekaart door naar hun commandant. Steinvoord: De journalisten werden apart genomen om in overleg met het management van Oiltanking afspraken te maken over woordvoering, afstand houden van de poort en communicatie met het personeel. De journalisten namen hiermee geen genoegen en probeerden toch door te dringen. Zij werden herinnerd aan de gemaakte afspraken en moesten uiteindelijk de aftocht blazen. Dronken zeeman De leermomenten blijken pittig. Compagniessergeant-majoor Ron Balder: Er ontstond een situatie waarbij een QRF assistentie moest verlenen bij het overdrachtmoment tussen twee ploegen in de verkeerssluis. Het leverde een dilemma op, omdat bleek dat er indringers op een andere locatie actief waren. Dat vraagt om improvisatievermogen. Tijdens het eindoffensief van de role-players op zaterdagmiddag konden de manschappen hun ervaring met de geweldinstructie en opbrengtechnieken volop in praktijk brengen. De role-players afkomsting van andere eenheden van het bataljon waren toch al de luis in de pels tijdens Safe Oil. Eén ervan speelde een dronken zeeman uit Rusland, die van een nachtje boemelen in de stad terug bij Oiltanking kwam en aan boord wilde. Probeer maar eens te anticiperen op een dronken man, die Russisch spreekt en zogenaamd alleen maar de beste bedoelingen heeft. BNN Today s Middags bezocht een radioreporter van BNN Today de oefening. Hij interviewde diverse militairen over hun keuze voor de Natres en over Safe Oil. De reportage werd op maandag 6 april op Radio 1 uitgezonden. Beluisteren kan via Meer informatie: De kortste weg naar de website informatie O4 ROMEOOVEMBER 4 5 ROMEO

4 Korporaal-1 schrijft rapport over sociale zekerheid reservisten CLAS-legpenning voor acht jaar onderzoek Tekst: kap Mirjam Meindertsma Foto s via: maj Hans van Buren, kpl1 Johan Pols Korporaal-1 Johan Pols van 30 Natresbataljon heeft zijn rapport Reserve-personeel en sociale zekerheid aan het ministerie van Defensie aangeboden. Pols sloot daarmee na acht jaar zijn onderzoek af naar de vraag: waar haal ik welke zorg vandaan en wie betaalt dat? ROMEO 6 Na acht jaar onderzoek mag Johan Pols zich een expert noemen op het gebied van sociale zekerheid voor de reservist. Hij heeft er zelfs zo n reputatie mee opgebouwd, dat hij vorig jaar is aangenomen als beleidsmedewerker bij de militaire vakbond ACOM. Eerder werkte hij in de logistiek en al meer dan 25 jaar is hij militair bij het Korps Nationale Reserve. In 2000 was hij plaatsvervangend groepscommandant, studeerde hij tussendoor nog Bedrijfskunde aan de Open Universiteit en trad hij toe tot de medezeggenschapsraad. Daar kwamen altijd vragen binnen over wat te doen als je ziek wordt, begint Pols met een onvervalst Zeeuwse tongval aan zijn verhaal. Bij de presentatie van zijn onderzoeksrapport ontving korporaal-1 Johan Pols van generaal-majoor Marcel van den Broek namens de commandant Landmachtstrijdkrachten de CLAS-legpenning in zilver. WAMIL en Zeeuwse bolussen Met collega Bert Swinkels zocht ik daarom naar informatie. We vonden de WAMIL, de wet uit de tijd van de dienstplichtigen, en gingen naar het UWV in Venlo. Daar kregen we toevallig net een vakidioot te pakken en aan hem hebben we wat cases voorgelegd. Zijn advies was om met pensioenfonds ABP te gaan praten. Dus ik nam een doos Zeeuwse bolussen mee en zo kwamen we daar binnen. We vroegen van alles over arbeidsongeschiktheid, zelfs: Krijg ik een rolstoel als me iets overkomt? Wanneer het ABP het niet wist, belden ze de juridische afdeling van Defensie in Den Haag. Die schoven ook aan bij het overleg. Chauffeursverblijf Pols schat dat hij de afgelopen acht jaar zeker 4000 uur in het onderzoek heeft gestoken. In 2005 was er vlak voor de legerraadpresentatie zelfs een maand bij waarin ik zo n 3000 kilometer reed om instanties te bezoeken. In 2005 presenteerde ik mijn eerste operationele rapport aan de legerraad. Dat was overigens ook erg apart. Toen ik daar aankwam werd ik door een overste fijntjes verwezen naar het chauffeursverblijf aan de overkant. Ze zijn daar niet zo gewend aan korporaals van in de veertig die iets komen presenteren natuurlijk. Gelukkig kan Pols er nu om lachen. Des te meer omdat hij werd verzocht om verder onderzoek te doen. Hij kreeg daarbij steun van de medezeggenschapscommies, het zogeheten Bronbeekoverleg en bij de Afdeling Reservisten Aangelegenheden met name van overste bd Binnert de Waal. Bijzondere situaties Pols: Vanaf dat moment heb ik me gericht op de knel- en zorgpunten in de regelgeving. Ik keek naar rechtspositie, organisatieperikelen en algemene zaken zoals bijvoorbeeld de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Iedere Nederlander heeft daarmee te maken, maar Defensie moet nét iets meer doen omdat medewerkers te maken hebben met bijzondere situaties, zoals oorlog. Wat de zorgpunten betreft moeten Defensie en de bonden eerst een stelling innemen. Dan kan er iets concreets gedaan worden. Daarnaast heb ik ook gekeken hoe de sociale zekerheid is geregeld bij de vrijwillige brandweer en politie. Voorlichting De onderzoeker concludeert dat er geen algemeen beleid is voor de sociale zekerheid en geeft dit dan ook als belangrijkste aanbeveling. Zelf zou Pols graag met spoed de communicatie en voorlichting aan reservisten over dit onderwerp verbeteren. Mijn eerste vervolgstap is dat ik zelf alle eenheden van de krijgsmachtsdelen wil bezoeken om voorlichting te geven. Ook wil ik een handleiding in Jip en Janneke taal schrijven met stroomschema s om de materie duidelijk uit te leggen. De CLAS-legpenning in zilver, tot nu toe pas 21 keer uitgereikt. Case-coördinator Pols pleit ook voor aparte wet- of regelgeving voor alle reservisten, vrijwillige brandweer en politie, met specifieke uitwerkingen voor iedere groep. Het is zijn grote wens om binnen de landmacht zo snel mogelijk twee case-coördinatoren voor het reservepersoneel aan te stellen. Als er op dit moment iets met jou gebeurt als reservist, ben je zelf verantwoordelijk om je zaken te regelen. Dat kan erg lastig zijn, want je valt in eerste instantie terug op je civiele rechten en je zorgverzekering. De civiele kant weet vaak niet wat de militaire kant doet en viceversa. Een case-coördinator kan dit soort zaken overnemen. Natresmilitairen kunnen een samenvatting van het rapport lezen door in te loggen op Meer informatie: De kortste weg naar de website informatie 7 ROMEO

5 Zes vragen Tot de aanbevelingen worden uitgewerkt... Tekst: kap Mirjam Meindertsma, kpl1 Johan Pols Foto s: Archief Korps Nationale Reserve Zes vragen over sociale zekerheid Tot de aanbevelingen uit het rapport Reserve-personeel en sociale zekerheid worden uitgewerkt, doen reservisten het nog met de wetgeving en kaders die er nu liggen. November Romeo legde onderzoeker korporaal-1 Johan Pols een aantal cases voor. Wat heeft Defensie vastgelegd voor het geval dat een reservist een ongeluk krijgt? De huidige wetgeving en kaders voor het reserve-personeel zijn beschreven in de Kaderwet Militaire Pensioenen, in de Militaire Ambtenarenwet 1931 en in het AMAR. Defensie kent een systeem waarbij je soms wel het recht hebt op een uitkering, maar waarbij het dan niet tot uitbetaling komt omdat een andere voorziening al uitkeert. Dat is anders geregeld bij de vrijwilligers van de politie en de brandweer, die reguliere uitkeringen als de WIA kunnen ontvangen maar daarbij ook betaald kunnen worden uit afgesloten verzekeringen van de brandweer of de politie. Uiteraard mag een reservist een claim bij Defensie leggen. Meestal beslist het ministerie echter negatief. Welke financiële zekerheid is er en wat moet ik precies doen als mij iets overkomt? Belangrijk is dat je meteen een procesverbaal van het ongeval (PVO) opmaakt onder verantwoordelijkheid van de compagniescommandant. Vergeet niet een kopie voor jezelf te maken! Het ABP stuurt een beschikking waarin staat of het een bedrijfsongeval betreft of een ongeval tijdens oorlogs- of oefenomstandigheden. Dan bekijk je wat je civiele verzekeringsmaatschappij voor je kan betekenen. Wat doet bijvoorbeeld de AWBZ voor je? Pas als je ongeval tijdens oorlogs- of oefenomstandigheden is gebeurd, kun je eventueel rechten ontlenen aan het Voorzieningenstelsel Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (VMOD). Je krijgt bijvoorbeeld een rolstoel via de AWBZ, maar van de VMOD kun je dan een aanvullende regenhoes of sportrolstoel krijgen. Waargebeurd: een reservist valt bij de opbouw voor een ceremonie van een tentdak en verbrijzelt zijn arm. Wat nu? Omdat dit niet tijdens een oefening gebeurde betreft het dus een bedrijfsongeval. Daarom krijgt hij niets uitgekeerd via de VMOD. Het is voor deze persoon zaak om eerst alle punten uit de vorige vraag af te lopen. Ook belangrijk is dat hij door zijn eenheid sociaal wordt begeleid. Deze reservist viel voor 100% onder het ziekengeld van zijn civiele werkgever. Deze wilde vervolgens echter zijn loon korten met 10%. Ik heb hem toen op de hoogte gebracht van artikel 124 van het AMAR. Daarin is geregeld dat Defensie zijn loon de eerste twee jaar aanvult tot 100%. Wat gebeurt er als een student, een zelfstandige of een huisman of -vrouw ziek wordt bij Defensie? Dan val je terug op je eigen verzekering. Een ZZP er zonder verzekering heeft dus pech. Die valt terug op de bijstand of zijn spaargeld. Stel, een soldaat-1 die in het dagelijks leven rechter is, raakt gewond tijdens de dienst. Krijg je dan van Defensie betaald als soldaat-1 of als rechter? Dan betaalt Defensie je als rechter. Over een periode van twee jaar krijg je betaald over jouw gemiddelde inkomen. Je kunt dus terugvallen op de regeling in artikel 124 van het AMAR, waarin Defensie twee jaar lang een uitkering voor een rechter extra kan aanvullen tot 100% van zijn gemiddelde inkomen. Na deze periode is je uitkering, afhankelijk van je arbeidsongeschiktheid en/of invaliditeit, nog steeds gebaseerd op je voormalige civiele inkomsten. Wat is precies de verantwoordelijkheid van jouw commandant als je iets overkomt? Nadat er een proces-verbaal van het ongeval is opgemaakt, is een commandant zes maanden verantwoordelijk voor jouw reïntegratie. Voor commandanten is de regelgeving echter ook vaak niet duidelijk. Ik adviseer commandanten dan ook om zich goed op de hoogte te stellen, maar zich niet inhoudelijk te bemoeien met de detailuitvoering. Een van mijn aanbevelingen aan Defensie is om case-coördinatoren aan te stellen. Als commandant kun je je dan met name bezighouden met het sociale beleid voor je medewerker. Laat hem zijn verhaal vertellen, stoom afblazen. Een case-coördinator kan hem dan dezelfde dag nog verder begeleiden met de afhandeling van het administratieve en financiële traject. Nu er nog geen case-coördinatoren zijn, kunnen commandanten bij mij terecht. Ook in opleidingen verdient de sociale zekerheid meer aandacht. Verder vind ik dat een reservist na een ongeval snel een herkeuring moet krijgen. Dan weet hij waar hij aan toe is en of hij eventueel recht heeft op een arbeidsongeschiktheidpensioen, een invaliditeitspensioen en een bijzondere invaliditeitsverhoging. ROMEO 8 9 ROMEO

6 Natresmilitair op uitzending Tekst: tlnt Myra Theunissenn Foto s: sgt1 Dave de Vaal Weer thuis thuis De Vries: Mijn vriendin zit sinds twee jaar ook bij de Weer thuis Wat hier gelukkig supergoed geregeld is, zijn de Weer Natres, bij hetzelfde peloton. thuis Zij kent het militaire leven, en mij natuurlijk ook, dus ze zag de bui al hangen. verbindingen. We bellen en en vaak, waardoor het contact met het thuisfront uitstekend is. Ik heb twee dochters van 19 en 17. De jongste is van hetzelfde type als ik en ze is hartstikke trots op mij. Weer thuis De oudste heeft het er wel wat moeilijker mee, maar ze kan ermee leven. Wat ik ga doen als ik terug ben, zie ik nog wel. Ik moet Weer thuis even kijken hoeveel vakantiedagen ik precies heb. Misschien pak ik de auto wel en rijd ik naar Scandinavië, de rust in. Of misschien wil ik wel heerlijk thuis zijn. Als je de mogelijkheid hebt, moet je gaan Vroege werker Ik sta altijd om half zes op, want s morgens is het lekker rustig. Ik ben een vroege werker en de dagen zijn hier toch al lang genoeg. Op mijn werkplek werk ik mijn mailbox bij. Na het ontbijt heb ik om half negen een daily meeting. Daarna ga ik verder met waar ik gebleven was; met planningen en personeelsbestanden, tolken inplannen voor vliegtuigen, noem maar op. Om kwart over twee bespreek ik de plannen met de tolkenmanager en om vier uur heb ik een laatste tolkenupdate. s Avonds ontspan ik door wat te lezen, muziek te luisteren of een computerspelletje te spelen. Natresmilitair en Tolkenbeheerder Sergeant-majoor Harry de Vries, 54 jaar, is Natresmilitair en tolkenbeheerder op de Multinational Base Tarin Kowt (MBTK). Hij is in Uruzgan om zo de uitzenddruk van zijn beroepscollega s te verlagen. November Romeo sprak ter plaatse met hem. Op het moment dat we sergeant-majoor Harry de Vries spreken is hij ongeveer een maand in Uruzgan. Hij heeft er nog vier voor de boeg. De eerste maand heb ik nodig gehad om alles op de rit te krijgen. Het bevalt goed hier: het contact met de eenheden waarmee ik zaken doe, de battle group, het Operational Mentoring Liaison Team (OMLT, de opleiders van het Afghaanse leger red.) en de Task Force Uruzgan, verloopt erg prettig. Harry is in zijn dagelijks leven meubelmaker. Voor zijn uitzending heeft hij onbetaald verlof opgenomen. Ik ben mijn werkgever erg dankbaar dat ik hier kan zijn. Ik heb voor deze uitzending gekozen, om de uitzenddruk van mijn beroepscollega s te verlichten. Wanneer je als Natresmilitair je beroepscollega s kunt ondersteunen, zou het slecht zijn als je je verantwoordelijkheid uit de weg zou gaan. Als je de mogelijkheid hebt, moet je gaan. In het diepe Harry is opvolgend pelotonscommandant bij 50 Natresbataljon, in het tweede peloton van de A-compagnie in Amersfoort. Hij is al 31 jaar bij de Natres en trok in 1974 als dienstplichtige voor het eerst een uniform aan. Met de TRIS, de Troepenmacht in Suriname, trok hij naar de toenmalige kolonie. Hij was toentertijd brenschutter. Na vier jaar koos hij voor de Natres. Over zijn werk in Afghanistan vertelt hij: Deze functie kreeg ik in mijn schoot geworpen vanuit het Commando Landstrijdkrachten. Vooraf had ik geen idee wat het zou inhouden. Ik dacht: ik spring in het diepe en we zien het wel. En het blijkt erg leuk te zijn. Hectische periode Ik plan alle lokale tolken voor de Multinational Base Tarin Kowt. Ik onderhoud contacten met alle afnemers. Het Islamitisch Nieuwjaar is net achter de rug. De meeste tolken willen dan thuis zijn, maar dat is natuurlijk slechts voor een aantal van hen mogelijk. Daarom hebben veel tolken net na of net voor Nieuwjaar verlof. Deze periode is dus best hectisch. Soms is er heel plotseling een tolk nodig, dus ik probeer ervoor te zorgen dat er altijd twee tolken stand-by staan. Wat ik nu probeer te bereiken is de huisvesting van de tolken te verbeteren. Zij slapen in een onderkomen langs een bocht in de weg, waardoor er veel stof in hun slaapvertrekken terecht komt. Ik hoop dat er een soort afdak en deuren kunnen worden geplaatst. Herkenbare baret Zijn directe collega adjudant Tjasse vertelt over Harry: Harry is een hele prettige collega. We hebben dezelfde humor en we zijn ongeveer van dezelfde leeftijd. Harry heeft veel moeite moeten doen om hierheen te gaan. Hij heeft zo n grote drive om dit mee te maken, daar heb ik respect voor. De Vries: Soms reageren beroepscollega s verbaasd op mijn achtergrond als Natresmilitair. Ik draag natuurlijk een herkenbare baret. Bij bijvoorbeeld CIMIC (Civil Military Cooperation red.) werken veel reservisten, maar die dragen andere baretten. De generaal vindt het ook prachtig, die sprak ik gisteren even. Dat wij hier zitten geeft waardering en acceptatie voor Natresmilitairen. Ik wil hier een visitekaartje zijn. ROMEO ROMEO

7 Steunverlening Grebbeberg, detachement 50 Natresbataljon B-cie 20 Natresbataljon Kranslegging in Terneuzen, A-cie 30 Natresbataljon Ceremonieel in Musselkanaal, B-cie 10 Natresbataljon Erewacht in Oirschot, C-cie 30 Natresbataljon Erebegraafplaats in Bloemendaal, al, Bijzondere ontmoetingen in Holten, D-cie 40 Natresbataljon Erewacht in Eelde, A-cie 10 Natresbataljon Erewacht in Beesel, E-cie 30 Natresbataljon ROMEO 12 Bevrijdingsdefilé in Wageningen, OVV Korps Nationale Reserve Meer informatie: De kortste weg naar de website informatie 13 ROMEO al Helpende handen in Dronten, B-cie 40 Natresbataljon Dit jaar is het 65 jaar geleden dat Nederland en de rest van Europa werden bevrijd van de nazi s. Het Korps Nationale Reserve bracht op 4 mei zoals elk jaar veel militairen op de been om de herdenkingen in het land te ondersteunen en extra glans te geven. Kransdragers van 50 Natresbataljon bij de Grebbeberg 65 jaar bevrijding

8 Steunverlening aan sportevenementen Waardering voor inzet bij marathons Tekst: sld1 Nico de Bruijne, sgt Jasper de Jongh e.a. Foto s: 20 en 50 Natresbataljon Ondersteuning van sportwedstrijden is een uitstekend middel om de Koninklijke Landmacht en in het bijzonder het Korps Nationale Reserve op een sympathieke manier in beeld te brengen. Bovendien zorgt de inzet ervoor dat de evenementen vlekkeloos en vooral veilig georganiseerd kunnen worden. Bij de marathons van Utrecht en Rotterdam en de City-Pier-Cityloop in Den Haag hebben militairen van 20 en 50 Natresbataljon veel waardering geoogst van de marathonorganisaties, lopers en publiek. Voorafgaand aan de wedstrijden assisteerden Natresmilitairen al bij de voorbereidingen op en rond het parcours. Met dranghekken en de bewegwijzering zorgden ze voor een route waar de lopers ongehinderd hun topprestatie konden neerzetten. 50 Natresbataljon hielp in Utrecht bij het opbouwen van de marathonexpo in de Jaarbeurs en het atletendorp. DJ s van het dansfeest Trance Energy in een hal ernaast draaiden zich intussen vast warm, waardoor de militairen het Landmachtplein ritmisch konden inrichten met tenten en stands. Samenwerking De militairen trekken bij deze evenementen op met de lokale politiekorpsen, particuliere beveiligers en vrijwilligers. In Utrecht werden garderobes en kleedkamers bewaakt door Natresmilitairen, geholpen door ROC-leerlingen. Samenwerking is onontbeerlijk bij deze evenementen en naarmate steunverleningen vaker voorkomen, verbetert die samenwerking doordat alle partijen van elkaar leren. Belangrijke wedstrijdlopers in Utrecht kregen van Natresmilitairen een warm welkom. De reservisten bewaakten de toegang tot de kleedruimtes, namen kleding aan en brachten die naar de finish. De VIP s van de 10-kilometerwedstrijd werden door hen naar de start in Leidsche Rijn vervoerd. Veel waardering Tijdens de wedstrijden bewaakten de militairen het parcours, assisteerden ze deelnemers, publiek en minder validen en verstrekten ze informatie. In een enkel geval herenigden ze zelfs een verdwaald kind met bezorgde ouders. Het publiek waardeert de inzet in de regel enorm. Dat bleek wel toen een toeschouwer van de Haagse City-Pier-Cityloop een Natresmilitair van 20A zomaar een kop thee en wat paaseitjes aanbood. Motiveren De D-compagnie van 20 Natresbataljon oogstte in Rotterdam ook positieve reacties met het ondersteunen van geblesseerde lopers en het langs de route motiveren van deelnemers die er zichtbaar doorheen zaten. Maar de lopers waren niet de enigen die opleefden van de militairen aan de kant. De aanwezigheid van militairen van het Korps was opmerkelijk vaak aanleiding voor reacties van oudgedienden, die maar wat graag hun vroegere ervaring met Defensie wilden delen. En omdat een stad behalve plezier ook wel overlast kan hebben van een groot sportparcours door het centrum, stak de Natres ook een handje toe toen na afloop de dranghekken snel moesten verdwijnen om het verkeer weer ruim baan te geven. ROMEO ROMEO

9 Afscheid luitenant-kolonel Ernst Haitsma Met beide benen stevig in de maatschappij Tekst : sgt Jasper de Jongh Foto s: sgt Jasper de Jongh, kpl1 Michel Nauta De zon verlichtte het Lieve Vrouwekerkhof in Amersfoort alsof het een feestdag was, maar het was vooral een dag van afscheid. De beide compagnieën van 50 Natresbataljon stonden in volle sterkte aangetreden voor de ceremonie waarbij luitenant-kolonel Ernst Haitsma zijn functie teruggaf aan de commandant RMC West. Gedwongen door functioneel leeftijdsontslag sloot hij zijn carrière bij Defensie af. Ernst Haitsma kwam in november 1969 op als dienstplichtig soldaat voor de militaire rijopleiding op de Pontonnierskazerne in Keizersveer. Daarna volgde hij als soldaat de BOS-opleiding (benzine, olie en smeermiddelen) op de Kolonel Palmkazerne in Bussum. Daarmee leek voor Haitsma een bestemming als jerrycan-sjouwer in het verschiet te liggen. Hij had daar bepaald niet het postuur voor. En zijn prestaties bij exercitie rechtvaardigden eerder een rol naast, dan in de groep, oordeelde de toenmalige commandant van soldaat Haitsma. Deze stuurde hem voor verdere weging naar de School voor Reserve Officieren Intendance. Zes intensieve maanden opleiding zouden volgen. Werktroepencompagnie In de zomer van 70 werd Haitsma, inmiddels vaandrig, pelotonscommandant bij 646 Werktroepencompagnie. Daar stond hij als jongen van het platteland opeens te overleven tussen de ras-amsterdammers. Daarna kreeg hij een staffunctie bij 303 Verzorgingscommando om uiteindelijk na 20 maanden af te zwaaien als tweede-luitenant. Op herhaling zouden nog diverse oefeningen en kaderopleidingen volgen. In 1998, een decennium na de val van de Muur, werd hij onder RMC West commandant van 20 Natresbataljon. Destijds was dat nog een van de drie bataljons Nationale Reserve, waaruit in 2001 het huidige 20 en 50 Natresbataljon zouden worden gevormd. Civiel-militaire samenwerking In het jaar 2000 moest Haitsma de toenmalige commandant NATCO, generaal Miel Termont, bellen om te bedanken voor de eervolle functie van Korpscommandant. Haitsma was civiel benoemd tot wethouder van Utrecht. Dat was een fulltime baan, die niet te combineren viel met de eveneens veeleisende functie van KC. Vanaf dat moment was Haitsma zowel politiek als militair bestuurder en stond hij zogezegd met beide benen stevig in de maatschappij. Hij gaf in de jaren daarna vorm aan 50 Natresbataljon en bleek een warm pleitbezorger van civiel-militaire samenwerking. Je kon bijna geen editie van het bataljonsblad Uniform openslaan zonder dat de overste daar aandacht voor vroeg. Dubbele petten De twee loopbanen kwamen weer dicht bij elkaar toen Haitsma tijdens een overleg van de veiligheidsregio waar hij in DT aanwezig was door de commissaris van de koningin werd gevraagd als burgemeester van Amerongen. In de zomer van 2003 dook daarmee het dilemma van de dubbele petten op. Als burgemeester kon hij bij calamiteiten civiel opdrachtgever worden van zijn eigen militaire eenheid. In OP-plan 10 stond het antwoord. Bij een calamiteit geschiedt inzet per compagnie en niet per bataljon. Haitsma kon het ambt van burgervader dus aanvaarden en zou dat zoals hij het zelf noemt drie Sinterklazen doen, oftewel tot 2006, het jaar waarin Amerongen opging in een grotere gemeente. Achtereenvolgens als fractievoorzitter van het CDA Utrecht-stad, belangenbehartiger voor het MKB, wethouder en burgemeester combineerde Haitsma sinds 1986 zijn politieke hoofdbestaan met een militaire carrière. Kruisbestuiving 50 Natresbataljon vormde zich onder zijn commando tot een sterke eenheid. Het voordeel van de gehele eenheid op één locatie, de van militaire activiteiten bruisende Bernhardkazerne, speelt daarbij zeker een rol. Kruisbestuiving in opleiding, cultuur en geoefendheid leidden meermaals tot de bataljonsprijs bij de Landelijke Schiet- en Vaardigheidswedstrijden. De eenheid komt met grote regelmaat in beeld, onder meer bij bewust gekozen oefeningen met civiele autoriteiten. In Utrecht deden de Natresmilitairen van Midden-Nederland ervaring op in de oefening Voortuin, tijdens het 60 jarig-bestaan van de Natres werd heel Woudenberg door het bataljon ontruimd en vorig jaar kon Amersfoort rekenen op een veiliggesteld drinkwaterstelsel. Stuk voor stuk belangrijke oefeningen om bekend te raken met en bij de civiele autoriteiten. Opvolger Een geschikte opvolger was nog niet gevonden op het moment dat overste Haitsma voor het oog van de troepen het commando over 50 Natresbataljon teruggaf. Haitsma blikte nog eenmaal tevreden terug, terwijl hij staand in een rijdende Willy s jeep op het Lieve Vrouwekerkhof afscheid nam van zijn bataljon. ROMEO ROMEO

10 WAARGENOMEN W Dapperheidsonderscheidingen Bijna 50 militairen van 20 Natresbataljon hebben steun verleend bij het uitreiken van dapperheidsonderscheidingen door de Minister van Defensie en de Commandant der Strijdkrachten. Die vond half april in het openbaar plaats op het Plein in Den Haag. In hun Dagelijks Tenue gaven de Natresmilitairen i een goed zichtbaar visitekaartje af voor de krijgsmacht. De Natresmilitairen werden ingezet voor beveiligingstaken, toezicht, identiteitscontrole en de opvang van de ruim vierhonderd genodigden zowel op het Plein als bij de aansluitende receptie in de Ridderzaal. Voorafgaand kregen ze een briefing over de procedures in geval van onregelmatigheden of een mogelijke bommelding. Voordat de posten werden ingenomen, kreeg de groep eerst een boeiende rondleiding door de historische Ridderzaal. Hoewel de steunverlening onder leiding stond van de A-compagnie, waren ook collega s van de B-, C- en D-compagnieën ingeroosterd. Kleiweg terug bij 20 Natresbataljon Majoor John Kleiweg is in april aangesteld bij het stafdetachement van 20 Natresbataljon als majoor Bedrijfsvoering en Projecten. Eén van zijn eerste grote projecten is de detectie/selectie van potentiële officieren. Kleiweg vervulde zijn dienstplicht in 1976 als sergeant-instructeur. In 1987 kwam hij bij de Natres als groepscommandant van peloton 388 in Gouda. Hij vervulde veel leidinggevende functies, waaronder commandant van de D-compagnie. Kleiweg ging daarna van 20 Natresbataljon naar staf CLAS in Utrecht, om bij de Afdeling Reservisten Aangelegen-heden aan de slag te gaan. Medailleuitreiking bij Korpsdiner M ajoor Arno van Essen van het Korpsbureau heeft bij het jaarlijkse korpsdiner voor officieren de Altheamedaille ontvangen. Het eremetaal voor zijn uitzending naar Bosnië werd hem opgespeld door generaal-majoor Marcel van den Broek. Van Essen werkte op het hoofdkwartier van EUFOR, Camp Butmir in Sarajevo. Hij werd daar opgevolgd door majoor Winie Scheepers (zie artikel Majoor Scheepers met de bus naar huis ). AMO levert 45 nieuwe militairen In Assen en Oirschot hebben in april 45 rekruten de algemene militaire opleiding voor Natresmilitairen voltooid. Onder leiding van de B-instructiecompagnie van Schoolbataljon Noord deden in Assen 19 nieuwe collega s hun eerste kennis van militaire zaken op. Eén van hen moest in de eerste week al afhaken. Voor velen was de AMO grensverleggend en de deelnemers kijken vooral met gemengde gevoelens, maar gelukkig ook met trots terug op het nemen van de klimtoren en het abseilen. In Oirschot meldden zich 27 spijkerbroeken voor de AMO. Deze opleiding was iets korter dan de geplande twee volle werkweken. De C-instructiecompagnie van Schoolbataljon Zuid sloot de opleiding in verband met Koninginnedag een dag eerder af. De nieuwe militairen worden in hun eigen bataljon verder opgeleid. Ben Bakkerstraat op Marinekazerne Op het Marine Etablissement Amsterdam is een straat vernoemd naar een markante Natresmilitair. Ben Bakker, die veertien jaar geleden met functioneel leeftijdsontslag ging, was eregast bij de plechtige inwijding van de Ben Bakkerstraat. De kazerne in de hoofdstad is thuisbasis van de C-compagnie van 20 Natresbataljon, waar de inmiddels 73-jarige Bakker deel van uitmaakte en nog vaak aanwezig is. De compagniesstaf is nog altijd zeer te spreken over zijn inzet voor de eenheid, waarvoor hij, ondanks zijn FLO nu al dertig jaar actief is. Bakker kwam na zijn dienstplicht bij het Korps Commando Troepen in 1980 bij de Natres als korporaal-wapenhersteller. In 1990 was hij de drijvende kracht achter Bakker s Bluff, een internationaal militair vaardighedenparcours dat al snel een officiële status kreeg en ook zijn naam draagt. Bakker s Bluff vindt dit najaar voor de twintigste keer plaats. Natres bereidt terugtocht voor Twaalf Natresmilitairen zijn naar Afghanistan vertrokken om voorbereidingen te treffen voor de aanstaande terugkeer van de Nederlandse troepen. Het gaat om negen onderofficieren, twee korporaals en een soldaat, die onderdeel zijn van de eenheid die het voorwerk doet voor de zogeheten Redeployment Task Force. Concreet bestaat hun werk uit het inventariseren, tellen en vastleggen van al het materieel in het inzetgebied. De reservisten zijn in januari al in Nederland begonnen met hun werk en hebben een intensief opleidingstraject doorlopen. Hun terugkeer is vooralsnog begin juli gepland, afhankelijk van het verloop van de missie. Bij het afscheid in Eindhoven sprak majoor Toon de Bresser van het Korpsbureau de Natresmilitairen toe en was er nog gelegenheid voor een groepsfoto. Brigadegeneraal Jan Broeks, commandant Operationeel Ondersteuningscommando Land, stak de groep van in totaal 38 mannen en vrouwen en hun aanwezige thuisfront een hart onder de riem. Wie zijn collega s uit het oogpunt van de korpsgeest persoonlijk wil steunen, kan hun namen en postadressen opvragen bij de betreffende Natresbataljons. Joan Stam BA 40 Natresbataljon Adjudant Joan Stam is de nieuwe bataljonsadjudant van 40 Natresbataljon. Stam was zeven jaar als beroepsmilitair actief voor de staf van 40 Natresbataljon. Twee dagen na zijn functioneel leeftijdsontslag werd hij als reservist benoemd tot BA. De bijbehorende rangonderscheidingstekens werden aangebracht door de Korpsadjudant en Stams vrouw Ria. Uit handen van de Korpscommandant ontving hij het Delfts blauwe bord, een bijzondere korpswaardering voor zijn eerdere verdiensten. Stam zette zich onder meer in voor de Opleiding Leidinggevend Korporaal, was vertrouwenspersoon en nam vaak taken van de bataljonsadjudant waar voor zijn vorig jaar overleden voorganger adjudant Roel Broes. Volgens bataljonscommandant Hans Berding was onder de onderofficieren de roep om Stam de functie van BA te laten vervullen nagenoeg unaniem. ROMEO ROMEO

11 WAARGENOMEN W Majoor Scheepers met de bus naar huis De thuiskomst van zijn uitzending naar Bosnië pakte voor majoor Winie Scheepers van 40 Natresbataljon en zijn twaalf collega s van EUFOR 11 anders uit dan gepland. De aswolk van de IJslandse vulkaan die het vliegverkeer in Europa lam legde, maakte voor EUFOR geen uitzondering. Een Bosnische busondernemer werd ingezet om de onfortuinlijke militairen van Sarajevo naar vliegbasis Eindhoven te brengen. Natres houdt Zeeland veilig op Koninginnedag Zo n 65 Natresmilitairen van 30 Natresbataljon hebben een bijdrage geleverd aan de vele veiligheidsmaatregelen om Koninginnedag in Wemeldinge en Middelburg goed te laten verlopen. Ze werkten daarbij samen met de Explosieven Opruimingsdienst Defensie. De tragische gebeurtenissen van vorig jaar in Apeldoorn waren aanleiding voor de extra inzet. Tijdens het bezoek van koningin Beatrix aan de provincie bood de A-compagnie versterking aan de politie. Militairen bewaakten delen van routes, wegen, maar ook bruggen, viaducten en zelfs feestlocaties. Daar moesten ze specifiek letten op voertuigen en objecten als achtergelaten tassen. Bij het naderen en passeren van de Koningin moest hun aandacht op het publiek gericht zijn en niet op de stoet. Lintjes voor Natresmilitairen Beëdiging 50 Natresbataljon In het centrum van Amersfoort hebben 29 militairen van 50 Natresbataljon en een militair van Natops hun eed of belofte afgelegd. De ceremonie vond net als voorgaande keren plaats op het Lieve Vrouwekerkhof en stond onder meer in het teken van het afscheid van bataljonscommandant luitenant-kolonel Ernst Haitsma (lees ook pag. 16). Voor aanvang van de militaire plechtigheid marcheerden de twee compagnieën van 50 Natresbataljon achter de Fanfare van het Korps Nationale Reserve door de straten van Amersfoort. Na de ceremonie volgde een afmars door de binnenstad en een receptie voor de zojuist beëdigden op de thuisbasis van het 50ste, de Bernhardkazerne aan de rand van de stad. Bij de lintjesregen op 29 april behaagde het koningin Beatrix om diverse collega s en oud-collega s van het Korps Nationale Reserve een Koninklijke Onderscheiding toe te kennen. Luitenant-kolonel Gerrit van Rijssen van RMC-West mag zich voortaan Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden noemen. Korporaal-1 Lex Faesen van 30 Natresbataljon en voormalig Korpsadjudant Wytse Strikwerda zijn benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Militairen ontvangen de Orde van Oranje-Nassau met de Zwaarden. Dat betekent dat zij in plaats van een gouden of zilveren lauwerkrans een paar gekruiste zwaarden in de armen van het kruis dragen. Nu de positie van reservisten gelijk is getrokken aan die van beroepsmilitairen valt die extra eer ook Natresmilitairen te beurt. Onder de militairen en oud-militairen van het Korps waren er ook civiele gedecoreerden. Zo werden eerste-luitenant Ronald Averdieck van 30 Natresbataljon en sergeant-majoor Peter Staats van 20 Natresbataljon benoemd tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. OVV Overijssel schiet raak in Tsjechië Een team van Onze Vrijwilligers Vereniging, afdeling Overijssel, heeft twee prijzen gewonnen bij internationale schietwedstrijden in Tsjechië. Bij de Free Contest 2010 in de plaats Cheb schoten de deelnemers met het 9mm pistool CZ75 en het geweer SA Vz.58. De OVV-équipe won de beker voor het beste buitenlandse team. Bert Bijkerk was op beide onderdelen de beste buitenlandse schutter. De OVV nam ook deel aan de officiële herdenking van het eind van de Tweede Wereldoorlog. Dagboek van onze helden Op Telegraaf.nl is een online videoserie gestart over de laatste lichting militairen die in Afghanistan dient terwijl Nederland leidende natie in Uruzgan is. Het project heet Dagboek van onze Helden en wordt in Uruzgan geleid door kapitein Fred Warmer. Warmer is in Nederland hoofd communicatie van het Korps Nationale Reserve. De serie wordt met camera s van De Telegraaf gefilmd door militairen op missie. Door hun ogen kan de kijker rechtstreeks ervaren hoe het is om in Afghanistan te werken. Een van de militairen die verslag doet is tweede-luitenant Rogier van der Meij, reservist bij 10 Natresbataljon en in Uruzgan radioprogrammamaker voor PsyOps. Kapitein Warmer werkt in Aghanistan ook aan een multimediaproject van de krijgsmacht zelf. Defensie.nl blikt tot augustus in een serie video s terug op de Nederlandse inzet in Afghanistan. De serie is te zien op de website van het ministerie en op haar YouTube-kanaal. Luitenant Francis op WK Schermen in Venezuela Natresmilitair tweede-luitenant Rudolph Francis heeft met kapitein-luitenant ter zee Michael van der Klop en wachtmeester Bas Verwijlen Nederland vertegenwoordigd op het militair wereldkampioenschap Schermen. Favoriet Verwijlen werd mede door de prestaties van Francis naar de derde plaats geleid. De Nederlandse scherméquipe behaalde een onverwacht hoge klassering en werd zesde op de wereldranglijst. Eerder in het seizoen had de officier van 20 Natresbataljon een individuele derde plaats behaald op het Nationaal Militair Kampioenschap Schermen in Den Helder. In teamverband won hij daar zelfs de eerste prijs. Leidinggevende korporaals in opleiding Zestien soldaten en korporaals van 50 Natresbataljon zijn in april begonnen aan de opleiding leidinggevend korporaal. Het eerste deel bestond uit twee weekenden waarin de basis werd gelegd met de modules Elementaire instructiebekwaamheid, Leiderschapstraining en -vorming en Commandovoering. Om het certificaat van de Koninklijke Militaire School en de bijbehorende rangonderscheidingstekens te ontvangen moeten de cursisten ook het tweede deel nog afronden. Iedere deelnemer houdt het komende jaar in een takenboek de aangeleerde kennis en vaardigheden bij. ROMEO ROMEO

12 WAARGENOMEN W Eerste Middelbare Defensie Opleiding In Rijswijk hebben 21 reserveofficieren, waaronder vier van het Korps Nationale Reserve, hun diploma van de Middelbare Defensie Opleiding voor Reservisten (MDO-R) ontvangen. In een korte plechtigheid overhandigde generaal-majoor Marcel van den Broek de diploma s op het Instituut Defensie Leergangen in Rijswijk. Van de Natres namen de majoors Arthur Wolf, Jos Vermunt en Mark de Jong en kapitein Arjen den Hollander deel. De cursus is bestemd voor het middelmanagement van defensie. In deze pilot is geëxperimenteerd met afstandsonderwijs, ook wel E-learning genoemd. Daarbij oriënteerden de cursisten zich via een literatuurstudie om vervolgens in een college, dat via internet werd gegeven, de eerste verdiepingsslag aan te brengen. Het vervolg was een verdiepingsweekend op het IDL, in de collegebanken, met opdrachten en discussies. Tot slot werd elk onderwerp afgesloten met een werkstuk. Dit proces herhaalde zich zes keer in ongeveer negen maanden en werd door de deelnemers als intensief en leerrijk ervaren. Officieren van eigen kweek 2 0 Natresbataljon heeft tien potentiële officieren aangewezen, die twee jaar lang diverse cursussen zullen volgen. De officierenklas is een primeur in het Korps Nationale Reserve. Bataljonscommandant luitenant-kolonel John Gödecke: De komende jaren gaan veel doorgewinterde officieren met functioneel leeftijdsontslag. Zonder beleid vallen er gaten. Daarom starten we nu al met het ontwikkelen van eigen kweek. De tien Natresmilitairen zijn geselecteerd, omdat ze met hun opleiding en achtergrond het denkniveau en de competenties van een officier hebben. Overigens hebben de deelnemers geen garantie op een officierspost. Na de officierenklas en een aanbeveling van de bataljonscommandant moeten ze de aanstellings-adviescommissie van de KMA overtuigen van hun kwaliteiten om toegelaten te worden tot de officiersopleiding in Breda. Als ze die vervolgens met goed gevolg afronden kunnen ze opteren voor een officiersfunctie. Het bataljon voert de trainingsmomenten in eigen beheer uit en alle compagnieën nemen een deel voor hun rekening. Projectleider is majoor John Kleiweg van het stafdetachement. IGK bezoekt Natres in Amersfoort De dit jaar aangetreden Inspecteur Generaal der Krijgsmacht luitenantgeneraal Lex Oostendorp en zijn Stafofficier Koninklijke Landmacht luitenant-kolonel Te Loo hebben een werkbezoek gebracht aan 50 Natresbataljon. Op de Bernhardkazerne in Amersfoort spraken zij met waarnemend commandant van het bataljon majoor Dorris Witjes, de staven van het bataljon en beide compagnieën, de medezeggenschapsraad en vertegenwoordigers van de manschappen. Voor deze laatste categorie hadden de hoge gasten tijdens de maaltijd uitgebreid aandacht. Aan bod kwamen onder meer doorstroming van middenkader en vertaling van burgercompetenties naar militaire functies. Ook digitale toegang vanuit huis (intranet en e-learning) en de opleiding leidinggevende korporaal hadden hun belangstelling. De generaal woonde ook een opkomstappel van de B-compagnie en het begin van de lessen bij. Bloemengroet voor luitenant Van der Worp Een delegatie van 10 Natresbataljon heeft een bloemengroet gebracht bij het graf van eerste-luitenant Klaas van der Worp. Van der Worp was pelotonscommandant van peloton A2. In het bijzijn van de familie legden voormalig bataljonscommandant Rob Cohen en zijn collega s een bloemstuk bij zijn laatste rustplaats. Ze deden dat op 8 april, de datum waarop de Natresofficier een jaar eerder aan een slopende ziekte overleed. In memoriam Sim Sitaniapessy Korporaal-1 Semuel (Sim) Sitaniapessy heeft op 30 maart zijn strijd tegen een ongeneeslijke ziekte moeten opgeven. Hij is 47 jaar oud geworden. Zijn vrouw Wilma en dochter Bobbie blijven achter. Bij 30 Natresbataljon stond Sim altijd klaar voor zijn collega s in het derde peloton van de E-compagnie als viertonnerchauffeur. In zijn diensttijd diende hij bij het onderdeel Gele Rijders. Op oefening was er altijd wel een moment dat Sim begon te vertellen over zijn diensttijd en zijn functie destijds als Landroverchauffeur. Eind 2009 openbaarde de ziekte zich bij Sim. Zo lang het nog mogelijk was probeerde hij toch bij zijn Natrescollega s en vrienden te zijn. Bij de crematie werd door militairen van de E-compagnie eer betoond aan hun collega met een erehaag en door het dragen van de kist. Na de dienst werd de Nederlandse vlag gevouwen en aan de vrouw van Sim overgedragen. Onder de aanwezigen bij het plechtige afscheid waren behalve veel van Sims directe collega s ook de Korpscommandant luitenant-kolonel Gerard van der Thiel en de commandant van Sims E-compagnie majoor John Gordebeke. De familie gaf aan dat de bijdrage van de Natrescollega s bijzonder werd gewaardeerd. Sergeant-majoor Robin Klement overleden Onder zeer grote belangstelling is op 14 mei in zijn woonplaats Emmeloord sergeant-majoor Robin Klement begraven. Klement overleed op 8 mei onverwacht aan een acute hartstilstand tijdens een vakantie in Zwitserland. Hij was waarnemend commandant van peloton A3 van 40 Natresbataljon in Wezep en sinds 1997 actief als Natresmilitair. Hij stond bekend als een gedreven en zeer prettige collega, die de Natres een warm hart toe droeg en veel betekend heeft voor A3. Klement wilde graag officier worden maar heeft dat niet meer mogen meemaken. Sergeant-majoor Klement werd door zijn collega s van A3 naar zijn laatste rustplaats gedragen. Ook het overige ceremonieel werd grotendeels door A3 verricht. Bataljonsadjudant Joan Stam sprak namens de Natres: We kunnen onze ogen sluiten voor feiten maar niet voor herinneringen. Bedankt voor alle mooie herinneringen Robin, dank je voor alle energie en gedrevenheid die je ons hebt gegeven. Ook wij zullen je gaan missen. Rust zacht. Robin Klement laat zijn vrouw Monica en zijn drie zoontjes, Niels, Rik en Bas achter. ROMEO ROMEO

13 29 en 30 mei 2010, Havelte Landmacht dagen Wereldwijd inzetbaar op missie

C-LAS GENERAAL MART DE KRUIF OVER DRIESPORENBELEID RESERVISTEN OOCL TEST NATRESCHAUFFEURS OP SCANIA IN DUITSLAND MANAGERS BEDRIJFSLEVEN DAG OP KMA

C-LAS GENERAAL MART DE KRUIF OVER DRIESPORENBELEID RESERVISTEN OOCL TEST NATRESCHAUFFEURS OP SCANIA IN DUITSLAND MANAGERS BEDRIJFSLEVEN DAG OP KMA November Romeo C-LAS GENERAAL MART DE KRUIF OVER DRIESPORENBELEID RESERVISTEN OOCL TEST NATRESCHAUFFEURS OP SCANIA IN DUITSLAND MANAGERS BEDRIJFSLEVEN DAG OP KMA KORPORAAL JASPER VERLEENT MEDISCHE HULP

Nadere informatie

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van

Nadere informatie

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben.

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben. Het leger Thema: Bestaat vrede? Samenleving Nederland De overheid Moeilijkheid; *** Tijd: *** Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom

Nadere informatie

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda.

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Ridders Militaire Willems-Orde

Nadere informatie

VOORWOORD DOOR DE KORPSCOMMANDANT

VOORWOORD DOOR DE KORPSCOMMANDANT NIEUWSBRIEF Stichting Historische Collectie Korps Nationale Reserve Nummer 31, December 2016 VAN DE REDACTIETAFEL Voorwoord door de nieuwe voorzitter. Overzicht 2016. Bestuurszaken De overige nieuwe bestuursleden

Nadere informatie

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten.

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten. 1 Toespraak van de komend Commandant der Strijdkrachten, generaal Middendorp, bij de aanvaarding van het commando over de Nederlandse krijgsmacht op 28 juni 2012 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning

Nadere informatie

Opvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk

Opvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Opvang na uw uitzending Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf

V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden

Nadere informatie

Hulp aan het thuisfront. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk

Hulp aan het thuisfront. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Hulp aan het thuisfront Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Let op: Alleen gesproken woord geldt! Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter opening van het congres Maak jezelf Zichtbaar op 11 maart 2010 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, We leven in het

Nadere informatie

Afscheid Landmachtadjudant

Afscheid Landmachtadjudant Landmacht 8 oktober 2014 Afscheid Landmachtadjudant Landmachtadjudant André Odenkirchen doet de laatste 4 jaar van zijn carrière af als roerig. Zo bloedde zijn hart bij het zien van de gestage afbreuk

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie,

Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, 1. Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, Beste Veteranen, familieleden, vrienden en kennissen

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Inkomensgarantieplan. De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid

Inkomensgarantieplan. De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid Inkomensgarantieplan De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid Inhoud Neem geen risico met uw inkomen 4 Wettelijke regelingen 5 OHRA Inkomensgarantieplan Basis 7 OHRA Inkomensgarantieplan

Nadere informatie

Koninklijke webcare. Door: Michael Elbers

Koninklijke webcare. Door: Michael Elbers Koninklijke webcare Door: Michael Elbers Op 28 januari 2013 om 14 uur werd ik gevraagd om een plan te schrijven voor de inzet van sociale media tijdens Koninginnedag. Toen ik na dat gesprek weer terug

Nadere informatie

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen,

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen, Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter gelegenheid van de eerste deeltijdopleiding Middelbare Defensie Vorming te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank u wel kolonel Lambrichts,

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Nieuwsbrief 7. Kooijman Racing. ONK Supersport 600. Inhoud:

Nieuwsbrief 7. Kooijman Racing. ONK Supersport 600. Inhoud: Kooijman Racing ONK Supersport 600 Nieuwsbrief 7 Inhoud: - Verslag GAMMA Racing Days - Kooijman Racing start niet in Spa-Francorchamps - ALS-dag in Assen 22 september - Caravan Verhuur Karsten helpt mee

Nadere informatie

WIJ en jij Wet investeren in jongeren

WIJ en jij Wet investeren in jongeren Ik heb een WW-uitkering. Krijg ik een werkleeraanbod? Je krijgt pas een werkleeraanbod als je WW-uitkering is afgelopen. Zolang je een WW-uitkering krijgt, geldt voor jou de sollicitatie- en reintegratieplicht

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST DE KAZERNES VAN NEDERLAND 2012. Hier vind u een lijst van landmachtkazernes in Nederland. In de lijst vind u de eenheden die er gelegerd zijn en de plaats waar de kazerne staat. JOHANNES POSTKAZERNE, HAVELTE.

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren,

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten, Generaal Middendorp, ter gelegenheid van de musical Soldaat van Oranje bij het Vliegkamp Valkenburg op 30 augustus 2012. Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

Koninklijke en Nieuwegeinse. onderscheidingen

Koninklijke en Nieuwegeinse. onderscheidingen Koninklijke en Nieuwegeinse onderscheidingen Nieuwegein kent vele bijzondere inwoners. Mensen die zich met hart en ziel inzetten voor hun medemens, mensen die veel betekenen voor de samenleving. Deze mensen

Nadere informatie

Datum 14 mei Betreft Inzet Defensie Arbeidsvoorwaarden. Collega s,

Datum 14 mei Betreft Inzet Defensie Arbeidsvoorwaarden. Collega s, > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag Bestuursstaf Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl Bij beantwoording datum, onze referentie en betreft vermelden. Betreft Inzet Defensie

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

2. Arbeidsrelatie tussen de reservist en Defensie

2. Arbeidsrelatie tussen de reservist en Defensie INFORMATIE BETREFFENDE ARBEIDSVOORWAARDEN EN RECHTSPOSITIE RESERVEPERSONEEL TIJDENS OEFENING, INZET EN VREDESMISSIE Hoofdstuk XIX Reservepersoneel en sociale zekerheid en pensioenen 1. Inleiding Reservisten

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek Schoolnieuws schooljaar 2015-2016 Vrijdag 18 September 2015 September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders Donderdag 24 September Start gesprek ouders Maandag 28 September Algemene

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt Den Haag, 20. März 2013 Tel.: 0031 70-342.06.18 Fax: 0031 70-365.32.48 Toespraak ter gelegenheid van

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

CP16. ziek- en betermelden

CP16. ziek- en betermelden CP16 ziek- en betermelden Bent u ziek? Kunt u daarom niet werken? Geef het dan door aan uw baas. Dat is normaal in Nederland. Als u wat langer ziek bent, maakt u een afspraak met de bedrijfsarts. Als u

Nadere informatie

Aan de poort van de stad der geletterdheid

Aan de poort van de stad der geletterdheid Aan de poort van de stad der geletterdheid Wij hebben besloten om eindelijk onze stem te laten horen. Samen met de cursisten en docenten. Omdat je als laaggeletterde geen toegang krijgt tot de stad. Met

Nadere informatie

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Afschrift aan de Voorzitter van de Eerste

Nadere informatie

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar?

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

4 mei 2015. Onderzoek: Nationale dodenherdenking

4 mei 2015. Onderzoek: Nationale dodenherdenking 4 mei 2015 Onderzoek: Nationale dodenherdenking Over het EenVandaag Het EenVandaag bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Werkwoorden in uitvoering - Werkwoorden schrijven - leerboek - 1

Werkwoorden in uitvoering - Werkwoorden schrijven - leerboek - 1 Werkwoorden in uitvoering - Werkwoorden schrijven - leerboek - 1 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave 6 2. Werkwoorden schrijven, een verhaal (1). 9 We missen iemand Werkwoorden: een begin 3. Werkwoorden

Nadere informatie

Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Voornaam Achternaam

Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Voornaam Achternaam Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Een ieder koos hiervoor een eigen manier: in de vorm van woorden, bloemen, praktische hulp of een

Nadere informatie

MODULE #7 CORE PURPOSE

MODULE #7 CORE PURPOSE MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de

Nadere informatie

Brieven van commandanten

Brieven van commandanten Brieven van reservisten Brieven van reservisten Hieronder staan voorbeeldbrieven die reservisten en hun militaire commandanten kunnen gebruiken als startpunt voor gesprekken met werkgevers en/of opleidingsinstituten....

Nadere informatie

DAGORDER. Twee mensen die de afgelopen jaren zo hebben gevochten voor Defensie, voor onze krijgsmacht.

DAGORDER. Twee mensen die de afgelopen jaren zo hebben gevochten voor Defensie, voor onze krijgsmacht. DAGORDER Collega s, Minister Hennis en generaal Middendorp zijn dinsdagavond afgetreden. Twee mensen die de afgelopen jaren zo hebben gevochten voor Defensie, voor onze krijgsmacht. En nu zijn ze op deze

Nadere informatie

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008 Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument 1945 1962, zaterdag 6 september 2008 Geachte veteranen, excellenties, dames en heren, Elke dag schreef ik een

Nadere informatie

Voorzitters van 1969 tot 2013 Grote oefening, veel toeschouwers

Voorzitters van 1969 tot 2013 Grote oefening, veel toeschouwers Voorzitters van 1969 tot 2013. Grote oefening, veel toeschouwers ~ 81 ~ 71 ste jaarvergadering afsluiting jubileumjaar Sluiting jubileumjaar: de 7 en 0 werden weer uit elkaar gehaald door de Burgmeester

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Werken bij de. Wil je werken bij de Rijksschoonmaakorganisatie? Lees dan deze folder!

Werken bij de. Wil je werken bij de Rijksschoonmaakorganisatie? Lees dan deze folder! Werken bij de Rijksschoonmaakorganisatie Wil je werken bij de Rijksschoonmaakorganisatie? Lees dan deze folder! 2 Werken bij de Rijksschoonmaakorganisatie Inhoud 1. De Rijksoverheid gaat zelf schoonmaken.

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Wetgeving voor veteranen

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Wetgeving voor veteranen Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum Ons kenmerk Onderwerp Wetgeving voor

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

Om het thuisfront goed te informeren, heb ik regelmatig

Om het thuisfront goed te informeren, heb ik regelmatig door Gertjan van der Ree Mij is gevraagd een stukje te schrijven over de ervaringen van het A- pel, 1 ste bt, 11 AfdRA tijdens onze uitzending naar Afghanistan. Wij vielen onder BG5 en zijn vanaf dec.

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? zorgwijzer 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Regel uw verzekering

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Het Rode Kruis kiest bij conflicten geen partij. Het kiest altijd voor de slachtoffers, tot welke zijde zij ook behoren.

Het Rode Kruis kiest bij conflicten geen partij. Het kiest altijd voor de slachtoffers, tot welke zijde zij ook behoren. Het Rode Kruis is ontstaan uit het verlangen hulp te bieden, zonder onderscheid. Overal ter wereld handelt de organisatie volgens dezelfde zeven grondbeginselen: Menslievendheid Onpartijdigheid Neutraliteit

Nadere informatie

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom.

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Samenvatting toespraak 29 oktober 2015 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

Rapport. Rapport over een klacht over de Sociale Verzekeringsbank te Zaanstad. Datum: 5 februari 2015 Rapportnummer: 2015/021

Rapport. Rapport over een klacht over de Sociale Verzekeringsbank te Zaanstad. Datum: 5 februari 2015 Rapportnummer: 2015/021 Rapport Rapport over een klacht over de Sociale Verzekeringsbank te Zaanstad. Datum: 5 februari 2015 Rapportnummer: 2015/021 2 Klacht Verzoekster klaagt erover dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB) is

Nadere informatie

Voor de ouders en verzorgers,

Voor de ouders en verzorgers, Voor de ouders en verzorgers, Deze nieuwsflits start ik met een terugblik op de ouderavond die we afgelopen dinsdagavond gehouden hebben. We mochten deze avond 13 ouders en 14 collega's begroeten. Onze

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht.

Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht. Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank mw. Coorens, Dames en heren, We vieren vanavond

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Inhoud De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Defensie Directie Communicatie Vormgeving: Grafische

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheid, dames en heren,

Koninklijke Hoogheid, dames en heren, Toespraak minister Eimert van Middelkoop voor de opening van het symposium Strategische samenwerking met het bedrijfsleven Sourcing, een kwestie van keuzes maken, Koninklijke Militaire Academie, Breda,

Nadere informatie

Defensie had alles uit de kast gehaald om de mensen te amuseren.

Defensie had alles uit de kast gehaald om de mensen te amuseren. Zondag 15-9-2014 was het voor geïnteresseerden mogelijk om een kijkje te nemen op de Koninklijke Militaire School (KMS) in Weert. De KMS gaat binnenkort sluiten en daarom maakten veel mensen gebruik van

Nadere informatie

Op eigen kracht maar niet alleen

Op eigen kracht maar niet alleen uwv.nl/wajong werk.nl Op eigen kracht maar niet alleen Wat u moet weten als u Wajong aanvraagt Meer informatie Deze brochure geeft algemene informatie. Heeft u na het lezen nog vragen? Kijk dan op uwv.nl/wajong.

Nadere informatie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie Reservist bij de Koninklijke Marechaussee De leukste baan! naast je werk of studie Operationeel Centrum Mobiel toezicht veiligheid Grensbewaking Schiphol Beveiliging Koninklijk Huis Als het erop aankomt

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk

Nadere informatie

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

DE VEVA OPLEIDING. Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie

DE VEVA OPLEIDING. Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie DE VEVA OPLEIDING Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie DE TIEN MEEST GES INFORMATIE VOOR OUDERS EN VERZORGERS 1 2 3 4 Is er ondanks de bezuinigingen bij Defensie een toekomst voor leerlingen Veiligheid

Nadere informatie

Publiekstekst Wet investeren in jongeren

Publiekstekst Wet investeren in jongeren Publiekstekst Wet investeren in jongeren Juni 2009 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle

Nadere informatie

Kijk eens wat ik kan! Prago 1984-2014

Kijk eens wat ik kan! Prago 1984-2014 Kijk eens wat ik kan! Prago 1984-2014 Voorwoord Over dit boekje We wilden graag een boekje maken. Samen met de cursisten van Prago. De vraag was: Wil je iets moois maken voor ons boekje? Je mag zelf weten

Nadere informatie

Ik ben een prima huisarts. Maar ik mis een zakelijk gen.

Ik ben een prima huisarts. Maar ik mis een zakelijk gen. Ik ben een prima huisarts. Maar ik mis een zakelijk gen. Sinds mijn afstuderen in 2008, heb ik gewerkt als waarnemend huisarts in de kop van Noord-Holland. Dat was een goede start. Ik heb ongelooflijk

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur 1red18248 29-06-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, 22.50 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET ONDERZOEK NAAR EVENTUELE VERLENGING VAN DE MISSIE IN

Nadere informatie