Is classificatie van de zangstem zinvol?

Transcriptie

1 Is classificatie van de zangstem zinvol? Gerrit Bloothooft UiL-OTS Universiteit Utrecht

2 Overzicht Wie vraagt om classificatie Stemtypen Waarin verschillen stemmen Fysiologie en akoestiek Stemtraining en stemveroudering Conclusies stemklassificatie

3 Wie vraagt om classificatie Componist: schijft muziek voor bepaalde stemmen Operahuizen e.a.: zoeken stemmen voor de uitvoering van die muziek Zangers: Willen in aanmerking komen voor bepaalde partijen: muzikaal èn financieel Bij stemproblemen stemklassificatie

4 Bard Suverkrop Duitse Fach systeem Dram. Koloratursopran Lyr. Koloratursopran Hochdramatischer Sopran Lyrischer Sopran Jugendlich Dram. Sopran Dramatischer Sopran Charaktersopran Dram. Mezzosopran Lyrischer Mezzosopran Dramatischer Alt Tiefer Alt Jugendlicher Heldentenor Lyrischer Tenor Spiel Tenor Heldentenor Lyrischer Bariton Charakterbariton Kavalierbariton Heldenbariton Seriöserbass Schwerer Spielbass Charakterbass Spielbass stemklassificatie

5 Ank Reinders Coloratuursopraan Lyrische soubrette Lyrische sopraan Licht-dram.sopraan Dram. coloratuursopraan Dram. sopraan Lichte mezzo Dram. mezzosopraan Dram. alt f3 d3 c3 c3 c3 c3 bes2 a2 as2 Licht-lyrische tenor c2+ Lyrische tenor c2 Speeltenor a1 Lyrico-spinto tenor c2 Heldentenor c2 Lyrische bariton as1 Kavalierbariton as1 Karakterbariton g1 Heldenbariton g1 Speelbas f1 Basso serioso e1 vanaf E stemklassificatie

6 Bard Suverkrop Beschrijvingen A flexible voice with an extended upper range, a noble lyric line, and capable of dramatic outbursts. A large, metallic voice with great dramatic penetrating power. A large, heavy and projecting instrument with well developed middle and low registers. A large voice with an extended range, imposing physical appearance, with good comic acting abilities. stemklassificatie

7 Factoren Toonhoogtebereik Timbre Registers Voorkomen en acteerprestaties stemklassificatie

8 Wie classificeert Zangdocent en zanger Externe beoordelaar Theodora Versteeghstichting Stemstichting analyseert het stemgebruik en mogelijkheden van al wie zijn stem beroepsmatig of anderszins moet gebruiken KNO-arts Zangpedagoog Logopedist bekijkt stemplooien beluistert zangstem beluistert spreekstem stemklassificatie

9 Stemverschillen Anatomie Strottehoofd, stemplooien en stemspieren Stemweg Geluid Toonhoogtebereik in modaal- en falsetregister Dynamiek per toonhoogte Timbre stemklassificatie

10 Strottehoofd en stemplooien Verschillen: Stemplooilengte Stemplooimassa Stemplooielasticiteit Krachten stemspieren Effect: Toonhoogtebereik Timbre stemklassificatie

11 Strottehoofd en stemplooien Verschillen: Stemplooilengte Stemplooimassa Stemplooielasticiteit Krachten stemspieren Effect: Toonhoogtebereik Timbre Visuele observatie: Nauwkeurigheid???? stemklassificatie

12 MRI, Brad Story De stemweg Verschillen: Lengte Onderdeelgrootte Effect: Timbre stemklassificatie

13 Morozov & Kiselev Aanzetstuklengte hoge sopranen sopranen tenoren baritons mezzo sopranen bassen cm stemklassificatie

14 MRI, Brad Story De stemweg Verschillen: Lengte Onderdeelgrootte Effect: Timbre stemklassificatie

15 De stemweg Verschillen: Lengte Onderdeelgrootte Meting: MRI scan of Röntgen opname Sterk beïnvloedbaar Effect: Timbre stemklassificatie

16 Timbre verschillen sopraan falset stemplooien tenor bas-bariton kort licht alt modaal stemweglengte lang donker stemklassificatie

17 Toonhoogte, dynamiek: Fonetogram hoogste bereik? stemklassificatie

18 Registers: Fonetogram modaal register passagio? tessitura falset register stemklassificatie

19 C c c c c top zangers C c c c c bariton alt-mezzo tenor mezzo falsettist hoge sopraan

20 Luisteren & Akoestische analyse Verschillen: Hoogste toon Passagio Timbre Meting: Beheersing? Niet precies Moeilijk meetbaar Spreekstem Verband onzeker stemklassificatie

21 Peter Pabon KonCon Training 11 juni dec 1999

22 Peter Pabon KonCon Training 30 sept juni 1998

23 Veroudering Vooral op stemplooiniveau: Massaverandering Elasticiteitsverandering Structuurverandering Effect: Verlies van hoogte Verandering van timbre stemklassificatie

24 Conclusies Rollen definiëren stemclassificatie Diffuus verband met fysiologische en akoestische condities Deze condities zijn Moeilijk te meten Trainbaar Onderhevig aan veroudering stemklassificatie