Pagina. Besluit Openbaar. 1 Inleiding. 2 Handhavingsverzoek. 3 Verloop van de procedure

Transcriptie

1 Ons kenmerk: ACM/DTVP/2017/202665_OV Zaaknummer: Datum: 1 mei Inleiding 1. Een aantal bewoners van het buurtschap De Paauwen in Overschild te Groningen (hierna: de Bewonersgroep) heeft de Autoriteit Consument en Markt (hierna: de ACM) verzocht om handhavend op te treden tegen de verwijdering van een brievenbus in Overschild. De Bewonersgroep verzoekt de ACM om PostNL een aanwijzing te geven tot terugplaatsing van de desbetreffende brievenbus. Pagina 1/9 2. In dit besluit vat de ACM eerst het hiervoor genoemde handhavingsverzoek samen. Vervolgens gaat de ACM in op het verloop van de procedure, het juridisch kader, de zienswijze van PostNL en de normuitleg. Vervolgens geeft de ACM haar beoordeling, belicht zij de van de afwikkeling van het handhavingsverzoek en eindigt zij met het dictum. 2 Handhavingsverzoek 3. De Bewonersgroep heeft aan de ACM kenbaar gemaakt dat de brievenbus gelegen aan de kruising van de Oosterpaauwenweg, Westerpaauwenweg en Meenteweg in Overschild door PostNL is verwijderd. Dit is naar hun mening onrechtmatig. De Bewonersgroep voert hiertoe aan dat de dichtstbijzijnde brievenbus, gelegen aan de Graauwedijk 59 in Overschild, als gevolg van de verwijdering van bovengenoemde brievenbus meer dan meter verwijderd is van alle inwoners van buurtschap De Paauwen die ten zuiden of ten westen van deze kruising wonen. 4. Gelet op het voorgaande is de verwijdering van de brievenbus volgens de Bewonersgroep in strijd met artikel 4c, eerste lid, onder b, van het Postbesluit Daarom verzoekt zij de ACM om PostNL een aanwijzing te geven tot terugplaatsing van de brievenbus. T F Muzenstraat WB Den Haag Postbus BH Den Haag 3 Verloop van de procedure 5. De Bewonersgroep heeft op 16 november 2016 het onder randnummer 3 en 4 besproken verzoek per brief 1 aan de Minister van Economische Zaken toegestuurd. De Minister heeft de Bewonersgroep er op 23 december 2016 per brief 2 van op de hoogte gebracht dat de ACM is belast is met toezicht op de naleving van de wettelijke eisen door de verlener van de universele postdienst (hierna: UPD). Het is daarom aan de ACM om over te gaan tot handhaving wanneer 1 Onderwerp brief: Verwijdering brievenbus De Paauwen. 2 Kenmerk: DGETM-MC /

2 de wet niet wordt nageleefd. Op dezelfde datum heeft het Ministerie van Economische Zaken het handhavingsverzoek per brief 3 aan de ACM doen toekomen. 6. Op 13 januari 2017 heeft de ACM per 4 aan de Bewonersgroep bevestigd dat zij het handhavingsverzoek heeft ontvangen en dat zij nader onderzoek doet naar de in het handhavingsverzoek beschreven kwestie. 7. Op 24 januari 2017 hebben de ACM en PostNL overleg gevoerd. Tijdens dit gesprek heeft PostNL aangegeven al in het bezit te zijn van het handhavingsverzoek. In navolging van het gesprek heeft de ACM PostNL op 23 februari 2017 per brief 5 een informatieverzoek gestuurd. In deze brief heeft de ACM PostNL vragen gesteld over het brievenbussenlocatiebeleid van PostNL in relatie tot de verwijderde brievenbus in Overschild. 2/9 8. Op 20 maart 2017 heeft PostNL per brief 6 gereageerd op dit informatieverzoek. Naar aanleiding van de reactie van PostNL hebben de ACM en PostNL op 5 april 2017 een vervolggesprek gevoerd. 9. In het gesprek van 5 april heeft de ACM aangegeven dat PostNL met het verwijderen van de brievenbus aan de Meenteweg in Overschild is strijd handelt met artikel 4c van het Postbesluit In reactie hierop heeft PostNL aangegeven deze brievenbus volgens hem onverplicht te zullen terugplaatsen. Dit heeft PostNL bevestigd per brief 7 van 18 april Juridisch kader 10. In artikel 4c van het Postbesluit 2009 worden de spreidingseisen met betrekking tot brievenbussen bepaald. Het voornoemde artikel luidt als volgt: 1. De verlener van de universele postdienst zorgt ervoor dat: a. in woonkernen met meer dan inwoners binnen een straal van meter een voor het publiek bestemde brievenbus is, en b. buiten de woonkernen, bedoeld in onderdeel a binnen een straal van meter een voor het publiek bestemde brievenbus is. 2. De verlener van de universele postdienst kan in afwijking van de in het eerste lid, onderdeel b, gestelde eis, wanneer deze eis redelijkerwijs niet haalbaar is, afwijken van die eis indien 3 Kenmerk: DGETM-MC / Onderwerp Inzake verwijdering brievenbus. 5 Kenmerk: ACM/DTVP/2017/ Kenmerk: 17/PA/U/ kenmerk: 17/PA/U/019.

3 hij de betrokken gebruikers de gelegenheid biedt om bij de bestelling poststukken ten vervoer aan te bieden. 5 Zienswijze PostNL 11. PostNL heeft zijn locatiebeleid voor het plaatsen en verwijderen van brievenbussen nader toegelicht. PostNL meent dat de verwijdering van de brievenbus in Overschild in overstemming is met artikel 4c van het Postbesluit Het betoog van PostNL valt uiteen in twee delen. Eerst schetst PostNL een algemeen beeld van recente en verwachte toekomstige ontwikkelingen op de postmarkt om aan te tonen waarom het verwijderen van bepaalde brievenbussen, gelet op deze ontwikkelingen, gepast is. Vervolgens zet PostNL zijn interpretatie van artikel 4c van het Postbesluit 2009 uiteen om aan te tonen dat de verwijdering van de Brievenbus in Overschild in zijn ogen rechtmatig is. 3/9 5.1 Achtergrond 12. PostNL schetst in de eerste plaats een algemeen kader van de ontwikkelingen op de postmarkt om de verwijdering van de brievenbus in Overschild in perspectief te plaatsen. Daartoe voert PostNL aan dat de betaalbaarheid en bereikbaarheid van de UPD in het geding is door de daling van postvolumes. Om de UPD betaalbaar en bereikbaar te houden zijn de wettelijke eisen gesteld aan de UPD al meerdere keren versoepeld. Op deze manier wordt rekening gehouden met de impact van de dalende postvolumes. 13. PostNL verwijst in dit kader ook naar een brief van de Minister van Economische Zaken aan de Tweede Kamer waarin hij aangeeft te streven naar een duurzame en bestendige postvoorziening op de lange termijn, waarbij postvervoerders de gelegenheid wordt geboden aan te sluiten bij veranderende behoeften van afnemers Tegen deze achtergrond is PostNL van oordeel dat de verwijdering van de Brievenbus in Overschild past binnen de kaders van de geldende wet- en regelgeving. 5.2 Locatiebeleid van PostNL en interpretatie artikel 4c Postbesluit In de tweede plaats gaat PostNL nader in op zijn beleid ten aanzien van het plaatsen en verwijderen van brievenbussen. PostNL heeft dit beleid gebaseerd op zijn interpretatie van artikel 4c van het Postbesluit [vertrouwelijk: 8 Zie kamerstuk 2016/17, , nr. 135, p.1.

4 4/9 ]. 17. PostNL stelt dat met dit beleid [vertrouwelijk: ]. 18. PostNL meent dat hij in het onderhavige geval in overeenstemming met de wettelijke eisen uit artikel 4c van het Postbesluit 2009 handelt omdat buurtschap De Paauwen, als onderdeel van Overschild, de plek waar de brievenbus is verwijderd, volgens PostNL [vertrouwelijk: ]. De inwoneradressen van dit buurtschap vallen volgens PostNL dus niet onder de dekkingseisen van artikel 4c van het Postbesluit Normuitleg ACM 19. De ACM kan zich niet vinden in de conclusie van PostNL dat de brievenbus in Overschild rechtmatig is verwijderd. In het onderstaande geeft de ACM haar normuitleg van artikel 4c van het Postbesluit Normuitleg artikel 4c van het Postbesluit Om de norm van artikel 4c van het Postbesluit 2009 uit te leggen, gaat de ACM afzonderlijk in op

5 het eerste lid onder a, het eerste lid onder b en het tweede lid Eerste lid, onder a 21. In het eerste lid, onder a staat beschreven dat de verlener van de UPD ervoor zorgt dat in woonkernen met meer dan inwoners binnen een straal van meter een voor het publiek bestemde brievenbus is. Het eerste lid, onder a vormt de hoofdregel en is van toepassing op het grootste gedeelte van Nederland. De verwijderde brievenbus in Overschild valt niet onder het eerste lid omdat buurtschap De Paauwen minder dan inwoners heeft Eerste lid, onder b 22. In het eerste lid, onder b is bepaald dat de verlener van de UPD ervoor zorgt dat buiten de woonkernen, bedoeld in onderdeel a, binnen een straal van meter een voor het publiek bestemde brievenbus is. 5/9 23. Uit het eerste lid, onder b blijkt dat een lagere brievenbusdichtheid van toepassing is voor de dunner bevolkte gebieden van Nederland. Het eerste lid, onder b verwijst terug naar het eerste lid, onder a door middel van de passage ( ) buiten de woonkernen, bedoeld in onderdeel a ( ). Hieruit blijkt dat de wetgever een onderscheid maakt tussen aan de ene kant woonkernen van inwoners of meer waarvoor de meter-norm geldt en aan de andere kant alle adressen buiten woonkernen van inwoners of meer waarvoor de meter-norm geldt. In andere woorden, er moet voor alle inwoners van Nederland, uitzonderingen daargelaten (zie randnummer 24 e.v.), een brievenbus beschikbaar zijn binnen ofwel meter ofwel meter. De wettekst impliceert dat alle inwoneradressen in Nederland onder de reikwijdte van artikel 4c van het Postbesluit 2009 vallen Tweede lid 24. In het tweede lid wordt de uitzondering op het eerste lid uiteengezet. Het tweede lid bepaalt dat de verlener van de universele postdienst in afwijking van de in het eerste lid, onder b, gestelde eis, wanneer deze eis redelijkerwijs niet haalbaar is, kan afwijken van die eis. In zo n geval moet hij de betrokken gebruikers wel de gelegenheid bieden om bij de bestelling poststukken ten vervoer aan te bieden. 25. Deze uitzonderingsbepaling past in de ook door PostNL onderschreven wens van de wetgever om de UPD betaalbaar en bereikbaar te houden. De bepaling zorgt ervoor dat inwoners van de meest dunbevolkte gebieden van Nederland hun post kunnen blijven aanbieden zonder dat PostNL een (reguliere) brievenbus hoeft te plaatsen in deze gebieden.

6 7 Beoordeling van de ACM 26. In het onderstaande toetst de ACM de omstandigheden uit het handhavingsverzoek aan de hierboven uiteengezette normuitleg van artikel 4c van het Postbesluit Eerste lid, onder a 27. Het eerste lid is in dit handhavingsverzoek niet betwist. De norm uit het eerste lid geldt voor woonkernen met (meer dan) inwoners en is in het onderhavige geval niet van toepassing omdat buurtschap De Paauwen minder dan inwoner heeft. 7.2 Eerste lid, onder b 28. PostNL geeft aan geen afdekking te hoeven bieden aan mensen die buiten een woonkern wonen (laatste categorie uit randnummer 16). De verwijderde brievenbus in Overschild bevond zich in een gebied dat door PostNL niet als woonkern wordt aangemerkt. Zoals de ACM in de normuitleg al uiteenzet, vallen alle inwoneradressen in Nederland onder de reikwijdte van artikel 4c van het Postbesluit De ACM is daarom van oordeel dat PostNL door het verwijderen van de brievenbus in Overschild geen recht doet aan artikel 4c, lid 1 onder b, van het Postbesluit /9 29. De ACM stelt dat de verwijzing van PostNL naar de algemene ontwikkelingen op de postmarkt en de kennelijke behoeften van eindgebruikers op zich geen grond kunnen of mogen zijn voor de ACM om af te wijken van het in dit lid bepaalde wettelijk vereiste. In de totstandkoming van deze wetgeving is immers rekening gehouden met de ontwikkelingen op de postmarkt en de behoeften van eindgebruikers. De ACM heeft een plicht om de in het geding zijnde wetgeving te handhaven. 7.3 Tweede lid 30. Door het verwijderen van de brievenbus in Overschild handelt PostNL in afwijking van artikel 4c, eerste lid, onder b, van het Postbesluit Uit artikel 4c. tweede lid, van het Postbesluit 2009 blijkt dat PostNL, als de eisen uit het eerste lid onder b redelijkerwijs niet haalbaar zijn, het tweede lid moet toepassen. Na het verwijderen van de brievenbus heeft PostNL de betrokken gebruikers echter niet de gelegenheid geboden om bij de bestelling poststukken ten vervoer aan te bieden. Daarmee sluit PostNL de inwoners van buurtschap De Paauwen uit van het bereik van het tweede lid van het voornoemde artikel. 7.4 Conclusie 31. Gelet op het voorgaande is de ACM van oordeel dat PostNL door de verwijdering van de brievenbus in Overschild in strijd handelt met artikel 4c van het Postbesluit 2009 omdat PostNL niet voldoet aan de meter-eis uit het eerste lid, onder b en ook niet voldoet aan de uitzonderingsbepaling uit het tweede lid.

7 8 Afdoening van de klacht 32. De ACM en PostNL hebben hun kijk op de zaak, zoals uiteengezet in de hoofdstukken 5 en 6, besproken tijdens het in randnummer 7 genoemde gesprek van 5 april Om tot afhandeling van de zaak te komen heeft PostNL de brievenbus op 6 april 2017 teruggeplaatst (zie bijlage voor afbeeldingen van de teruggeplaatste brievenbus). Daarmee is de overtreding beëindigd en vervalt de noodzaak voor de ACM om een handhavende maatregel te treffen in het onderhavige geval. 9 Dictum 33. De Autoriteit Consument en Markt wijst het handhavingsverzoek van de Bewonersgroep af. 7/9 Autoriteit Consument en Markt namens deze, w.g. Joos Francke Teammanager Directie Telecom, Vervoer en Post Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd bezwaarschrift indienen bij de Autoriteit Consument en Markt, Directie Telecom, Vervoer en Post, Postbus 16326, 2500 BH Den Haag. In dit bezwaarschrift kan een belanghebbende op basis van artikel 7:1a, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht, de Autoriteit Consument en Markt verzoeken in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de bestuursrechter.

8 Bijlage Deze bijlage bevat drie afbeeldingen van de door PostNL teruggeplaatste brievenbus gelegen aan de kruising van de Oosterpaauwenweg, Westerpaauwenweg en Meenteweg in Overschild. 8/9

9 9/9