Biografie van het IJsselmeer

Transcriptie

1 Biografie van het IJsselmeer Ontstaan Zuiderzee Historisch gebruik, ontwikkeling land & stad Ruimtelijke weerslag: karakterisbeken Jan Nee'es, Hans Bleumink, Overland

2 Historische karakteris6eken van het IJsselmeer 1 Archeologische en aardkundige schatkamer Doorzicht in het geologische en (pre)historische verleden 2 Oude Zuiderzeelandschappen Icoon van de strijd tegen- en het leven met het water 3 Samengebald erfgoed in havensteden en dorpen Zuiderzee als bakermat van ons visserij- en handelsverleden 4 Zuiderzeewerken Toonbeeld van ingenieurskunst en maakbare wereld

3 1 Archeologische en aardkundige schatkamer Doorzicht in het geologische en (pre)historische verleden Prehistorische culturen, verdronken in het veen Historische nederzeqngen op het veen, verdronken door uitbreidende Zuiderzee Kustvorm met kapen en baaien Natuurlijke kusten: kliffen en strandwallen Vorming Zuiderzee

4 Vorming van de Zuiderzee Weichsel-ijs6jd

5 Vorming van de Zuiderzee 3850 v. Chr v. Chr Bewoond gebied verdrinkt in het veen Resten prehistorische culturen onder metersdikke veen- en kleilaag Swi_erbant, v.. Chr.

6 Vorming van de Zuiderzee Vanaf 8 e eeuw: Ontginning en ontwatering van het veen Daling maaiveld Verbinding Almere Noordzee Wegslaan veen, uitbreidende zeeinham 1272: Sudersee Chris6aan s Grooten, 1573

7 Vorming van de Zuiderzee st. Odulfusabdij Suderga Venehusen Sonarbeeld verdwenen dijk bij Uitdam Zudendorp Etersheim, Lagereek, Bellingerwoud Oostdorp Algotedorp LuNelgeest Marenesse, Nagele, Emmeloord Ens Onderwoude Biddinchem) Impressie van verdwenen dorpen waarvan naam bekend is Naruthi Verdwenendorpen.nl Bijssel Hoophuizen Ark (Archi) 1862

8 De kapen en baaien van de Zuiderzee Resultante van: - Menselijke ac6viteit - Aardkundige ondergrond 1862

9 Kliffen Oudemirdumer klif, ArcX

10 Strandwal Hoophuizen, Nunspeet

11 Historische karakteris6eken van het IJsselmeer 1 Archeologische en aardkundige schatkamer Doorzicht in het geologische en (pre)historische verleden 2 Oude Zuiderzeelandschappen Icoon van de strijd tegen- en het leven met het water 3 Samengebald erfgoed in havensteden en dorpen Zuiderzee als bakermat van ons visserij- en handelsverleden 4 Zuiderzeewerken Toonbeeld van ingenieurskunst en maakbare wereld

12 2 Oude Zuiderzeelandschappen Icoon van de strijd tegen- en het leven met het water 1 Grote onbegrensde ruimte 2 Kronkelige dijken in vele verschijningsvormen 3 Land in zee: buitendijkse gronden 4 Zeldzame randlandschappen: half verdronken land 5 Eilanden met eigen karakter 6 Ontmoe6ngen binnen- en buitenwater 7 Monumenten in het landschap

13 Grote onbegrensde ruimte

14 Kronkelige dijken in vele verschijningsvormen Beteugeling van de Zuiderzee: - Oude plaatselijke dijken - Sluitende dijken b.v.: : Weshriese Omringdijk / Friese dijken : Arkemheen : Mastenbroek : Noord-Holland (gebied Schermer) Func6es dijken: - Primaire waterkering - Dam - Inlaagdijk - Zomerkade - Slaperdijk - Dijk rond boezemwater 1862

15 Verschijningsvormen: bewoonde dijken Uitdam

16 Dijk met wiel of meer Monnickendam, Bing Maps

17 Dijk met vaart Piaam

18 Dijkpulen Schellinkhout

19 Waterkerende stadsmuren Enkhuizen

20 Land in zee: buitendijkse gronden 50% (?) van vml. Zuiderzeekust was buitenland

21 Land in zee: buitendijkse gronden Schellinkhout

22 Buitendijkse gronden Eemnes, Paul Paris

23 Buitendijkse gronden

24 Zeldzame randlandschappen: half verdronken land landverlies voor en na de bedijking: ontvolking Kinselmeer, 1825

25 Zeldzame randlandschappen: half verdronken land Onbebouwd Boomloos Verre horizon Verlaten terpen Sloten met verkreking

26 Zeldzame randlandschappen: half verdronken land Polder Arkemheen, bij Nijkerk

27 Historische karakteris6eken van het IJsselmeer 1 Archeologische en aardkundige schatkamer Doorzicht in het geologische en (pre)historische verleden 2 Oude Zuiderzeelandschappen Icoon van de strijd tegen- en het leven met het water 3 Samengebald erfgoed in havensteden en dorpen Zuiderzee als bakermat van ons visserij- en handelsverleden 4 Zuiderzeewerken Toonbeeld van ingenieurskunst en maakbare wereld

28 3 Samengebald erfgoed in havensteden en dorpen Zuiderzee als bakermat van ons visserij- en handelsverleden

29 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen

30

31 3 Samengebald erfgoed in havensteden en dorpen Zuiderzee als bakermat van ons visserij- en handelsverleden Naam Gave opbouw stad Veel monumenten Rijke gevels en gebouwen Varend erfgoed, bruine vloot Eigen cultuur, taal Levende watergerelateerde bedrijvigheid Sluis nog al6jd centrale plek, zichtbare connec6e binnen- en buitenwater.

32 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen Hoorn

33 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen Workum

34 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen Spakenburg

35 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen Enkhuizen

36 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen Elburg

37 Samengebald erfgoed in havensteden en -dorpen Makkum

38 Historische karakteris6eken van het IJsselmeer 1 Archeologische en aardkundige schatkamer Doorzicht in het geologische en (pre)historische verleden 2 Oude Zuiderzeelandschappen Icoon van de strijd tegen- en het leven met het water 3 Samengebald erfgoed in havensteden en dorpen Zuiderzee als bakermat van ons visserij- en handelsverleden 4 Zuiderzeewerken Toonbeeld van ingenieurskunst en maakbare wereld

39 Doorbraak 1916

40 4 Zuiderzeewerken Toonbeeld van ingenieurskunst en maakbare wereld