Eindrapport. Filmhuis Lumen Delft. Module: THIN3. Product: Eindrapport. Groep: WP27A + WP27B. Groepsnaam: Filmhuis 4.

Transcriptie

1 Eindrapport Filmhuis Lumen Delft Module: THIN3 Product: Eindrapport Groep: WP27A + WP27B Groepsnaam: Filmhuis 4 Periode: Blok 3 Ingeleverd op: Groepsleden: A.J Houweling J. Hop M. van der Jagt S. Kaptein A. Keetman R. Keulen 1

2 Voorwoord Tijdens dit project was de opdracht om een installatie te ontwerpen voor Filmhuis Lumen in Delft. Eisen waren dat de installatie er milieuvriendelijk uitziet, en bij voorkeur ook energie- en CO2- neutraal is. Een installatie er milieuvriendelijk uit laten zien is geen gemakkelijke opgave, omdat er geen duidelijke milieuvriendelijke elementen in zitten. We zijn er in ieder geval in geslaagd de installatie er niet milieuonvriendelijk uit te laten zien. Ook onze dank aan onze tutor, dhr. van Steijn en Filmhuis Lumen. 2

3 Inleiding De opdracht van dit project is een milieuvriendelijke terrasverwarming te ontwikkelen voor het Filmhuis Lumen te Delft. Het project is een enkel product ontwikkelen dat voldoet aan de specifieke eisen van de enige opdrachtgever. Het Filmhuis Lumen te Delft is het enige filmhuis in Nederland dat geen subsidie ontvangt. Het draait volledig door de inzet van vrijwilligers. Het publiek en de vrijwilligers hebben aangegeven dat een terrasverwarming alleen op prijs gesteld wordt als het zichtbaar milieuvriendelijk is. In dit eindrapport word het definitief concept toegelicht. Ook zullen er enkele onderwerpen nader besproken worden welke zijn: Kosten, energiebalans, materialen en productie technieken. Aan het eind het verslag zullen wij Filmhuis Lumen een aanbeveling doen. 3

4 Samenvatting In dit rapport staan onze bevindingen en resultaten, en hoe er is gekomen tot een eindproduct dat aan alle gestelde eisen voldoet. Het filmhuis Lumen heeft de opdracht gegeven een manier te bedenken om het terras voor het filmhuis te verwarmen. Hierbij moet gebruik worden gemaakt van de restwarmte uit de bioscoop. Om tot een goed eindconcept te komen zijn eerst vijf concepten gemaakt met verschillende manieren om het terras te verwarmen en de restwarmte te gebruiken. Uit deze vijf concepten wordt uiteindelijk een hoofdconcept gekozen. Dit gebeurt aan de hand van een keuzematrix. Het hoofdconcept wordt verder uitgewerkt tot het eindconcept. Bij het uitwerken van het eindconcept moeten er berekeningen gemaakt worden. Er is gekeken naar hoeveel warmte die de twee projectoren uitstralen. Dit is in koude dagen niet genoeg, dus moet er via de CV nog bij verwarmd worden. Doormiddel van een morfologisch overzicht is er een goed eindconcept uitgekomen die aan alle eisen voldoet. De kosten zijn berekend, hierbij is rekening gehouden met de plaatsing, arbeid, onderdelen en diverse andere kosten. Het eindconcept bevat veel simpele onderdelen die goedkoop zijn en lang mee moeten gaan, ook is de installatie van deze onderdelen eenvoudig gehouden. Zo blijven installatie en product kosten laag. Op , om 13:00 in de aankomsthal presenteren wij graag het concept aan u. 4

5 Inhoud Voorwoord...2 Inleiding...3 Samenvatting...4 Verklarende woordenlijst... Error! Bookmark not defined. 1. Opdracht omschrijving...8 Doelstelling Onderzoek Functieanalyse PVE functie onderzoek Morfologisch overzicht Concepten Concept - Straalkachel op windenergie Het concept Onderdelen Concept - Heatstrips Het concept Componenten Energiebalans Concept - Fietsen Het concept Onderdelen Energiebalans Concept - Heteluchtterras Het concept Onderdelen Energiebalans Concept - Heteluchtluifel Het concept Onderdelen Energiebalans Keuzematrix Instalatie lay out

6 4.1 Productietechniek Materialen Installatieschema Kosten en verbruik installatie Energieberekening Instalatiekosten Conclusie-aanbeveling Bronnen Bijlagen Inleiding Achtergrond Probleem- en doelstelling Projectopdracht Projectactiviteiten Projectgrenzen en randvoorwaarden Producten en kwaliteitscontrole Projectorganisatie Planning Kosten en baten Risico s Langdurige ziekte Stoppen Klant is niet tevreden Concept niet af Bijlagen Pakket van eisen en wensen Bijlagen P.A.P. Persoonlijk Actie Plan Pap Anne-Jan Houweling PAP Almer Keetman PAP Sjoerd Kaptein PAP Max van de Jagt PAP Reinout Keulen Bijlagen

7 S.W.O. Samenwerkingsovereenkomst Samenwerkingsovereenkomst De regels van aan- en afwezigheid De regels van deelname De regels van verslaglegging De afspraken Diversen Referenties

8 1. Opdracht omschrijving Het filmhuis in Delft wil onderzoeken of het terras een verlengstuk van de ruimte in het gebouw kan worden. Het terras moet bij koude dagen een comfortabele verblijfplek zijn en om dit te bereiken moet het terras worden verwarmd. In het filmhuis zijn verschillende ruimtes waar een overschot aan warmte is die hiervoor gebruikt kan worden. Het is dus aan ons de taak om met deze overtollige warmte, of met warmte die milieuvriendelijk geproduceerd wordt, op het terras een aangename temperatuur te bewerkstelligen. Doelstelling Het doel van het project is om een plan te ontwikkelen om het terras te verwarmen. Het plan moet volledig uitgewerkt, en doorgerekend zijn. Het doel van de opdrachtgever is bereikt als er een plan op tafel is die aan alle eisen van de opdrachtgever voldoet. Voor ons als projectgroep is het doel van dit project: het opdoen van verschillende vaardigheden en het halen van onze studiepunten. 8

9 2. Onderzoek 2.1 Functieanalyse De functies van de door ons te ontwerpen terrasverwarming zijn: Energie opvangen De opdrachtgever heeft bij voorkeur een energie neutrale terrasverwarming, waarbij gebruik gemaakt wordt van energie die al beschikbaar is. Om deze reden moet er bestaande energie opgevangen worden. Energie transporteren De opgevangen energie moet naar het terras getransporteerd worden. Eventueel energie opslaan Eventueel kan de opgevangen energie opgeslagen worden als deze niet direct gebruikt wordt. Eventueel energie omzetten Afhankelijk van de opgevangen energievorm zal de energie omgezet moeten worden naar een bruikbare energievorm voor terrasverwarming. Dit zal afhangen van het soort energie dat er opgevangen, getransporteerd en afgegeven wordt. Warmte-energie afgeven Om het terras te verwarmen zal de opgevangen energie in de vorm van warmte afgegeven moeten worden op het terras. 2.2 PVE Eisen/Wensen Eenheid Bron Datum Energieneutraal (W) Watt Opdrachtomschrijving Filmhuis CO2-neutraal (E) Kg/m^3 " Zichtbaar milieuvriendelijk (E) Hergebruik restwarmte (W) Beperk warmteverlies bij gevel (W) - " Watt " Watt "

10 2.3 functie onderzoek Om een passende oplossing voor het probleem te vinden moet voor elke functie een passende oplossing worden bedacht. Hieronder staan voor de verschillende functies uitgewerkt wat er mogelijk is qua bestaande oplossingen. Warmte winnen Beschikbare warmtebronnen: - Twee ruimtes met daarin projectoren - De twee filmzalen worden voor gebruik verwarmd, tijdens de film wordt de lucht afgezogen en ververst met koelere lucht. Luchtafzuiging: In de ruimtes met de projectoren wordt constant de lucht afgezogen. Met deze warme lucht wordt momenteel niks gedaan. Deze lucht samen met de lucht uit de filmzalen, worden rechtstreeks naar buiten afgevoerd. De afvoer zit aan de zijkant van het gebouw. Wat kan niet? Onder het filmhuis zit een garage. Door problemen in het verleden met lekkage is het niet mogelijk om iets door de vloer te leiden. Alles moet dus bovengronds. Warmteverlies en terugwinning Er is een mogelijkheid om de hete lucht uit de zalen te gebruiken voor stroomopwekking. Deze lucht moet echter eerst het vocht uit gehaald en gefilterd worden. Daarna is deze pas bruikbaar. Mogelijkheden: 1: Door buiten de afvoer verder om te lijden naar het terras en zo daar de warme lucht nuttig gebruiken. Nadeel: De buis buiten om is niet mooi. De gemeente moet het eerst goedkeuren. Warmteverlies. 2: De buizen binnendoor laten lopen. Het terras moet niet compleet verwarmd worden, maar slecht een gedeelte daarvan. Dit scheelt energie. Voor de ramen is een goede plek, zodat er minder warmte verlies van binnen naar buiten is bij de ramen. 10

11 Warmte energie opslaan Het doel van warmte opslag is het opslaan van warmte op het moment dat er te veel van is.zodat het gebruikt kan worden op het moment dat er te weinig warmte is. Er zijn enkele manier van warmte opslag zoals: Warmte opslaan in grote geïsoleerde water tanks Warmte opslaan in grondwater in de grond Warmte opslaan door middels van een chemische reactie Hieronder zullen per manier een korte beschrijving en de voor en nadelen getoond worden. Warmte opslaan in water tanks Warmte kan doormiddel van een warmte wisselaar afgegeven worden aan water. Dit water wordt naar grote geïsoleerde watertanks gevoerd waar het blijft tot dat de warmte nodig is voor gebruik. Voordelen: - Relatief goedkoop - Veilig - klein systeem Nadelen: - Groot volume water nodig - Veel warmte gaat verloren tijdens de opslag op langer termijn - Systeem neemt veel ruimte in Warmte opslaan in grondwater in de grond Deze manier berust zich op het concept van de eerste manier. Water wordt verwarmt en met leidingen naar het grondwater gevoerd. Hier geeft het water in het systeem zijn warmte af aan het grondwater. Voordelen: - Werkt ook voor het opslaan van kou - Zeer duurzaam Nadelen: - Kostbaar systeem - Veel verlies van warmte - Groot oppervlakte nodig 11

12 Warmte opslaan door middel van een chemische reactie Verwarmd water wordt naar een tank met zout gevoerd. Dit zout gaat een chemische reactie aan met het water waardoor er een combinatie van deze twee ontstaat. Mocht de warmte nodig zijn dan wordt de chemische reactie omgekeerd uitgevoerd. Hierbij komt het water en de warmte en het zout los van elkaar vrij. Voordelen: - Nagenoeg geen verlies in warmte bij opslag over een lang tijd bestek - Veilig - Kan in iedere vorm uitvoerbaar zijn Nadelen: - Techniek is na verwachting pas over 15 jaar beschikbaar Warmte energie afgifte Huidige markt Momenteel worden op de markt alleen terrasverwarmers verkocht die op stroom of gas werken. Voor de verwarmers op stroom zijn er modellen met of zonder zichtbaar licht. Beide kunnen op diverse manieren bij een terras verwerkt worden (inbouw, aparte standaard, op een parasol gemonteerd). Prijzen variëren tussen de 150 en Eventuele oplossingen bij het Filmhuis Voor het filmhuis zijn de gasverwarmers geen bruikbare optie, omdat deze niet zichtbaar milieuvriendelijk en verre van CO2 -neutraal zijn. Van de elektrische verwarmers zijn alleen de modellen zonder zichtbaar rood licht/gloeien bruikbaar. Ook zou er een heteluchtkanon gebruikt kunnen worden. Deze worden momenteel gebruikt voor ruimtes waar men kort aan het werk gaat, en zijn gasgestookt. Echter zou hiervoor een oplossing met de hete lucht van de projectoren bedacht kunnen worden. Verder is er nog de mogelijk van een heatstrip. Deze kunnen zeer discreet worden verwerkt, en hebben als voordeel dat ze geen licht uitstralen, en relatief efficiënt zijn. Ook is een snelle verwarming (10 minuten) van het terras een groot voordeel ten opzichte van andere systemen. 12

13 2.4 Morfologisch overzicht Uit het onderzoek zijn verschillende oplossingen naar voren gekomen. Deze oplossingen zijn hieronder in een overzicht gezet. Hiermee kan gemakkelijk het meest geschikte eindconcept gegenereerd worden. Door alle concepten op te delen in aparte onderdelen kan er ook goed onderscheid gemaakt worden tussen goed werkende onderdelen van een concept, en de onderdelen die niet effectief of efficiënt zijn. Concepten Functies 1. Straalkachel op windenergie 2. Heatstrips 3. Stoelverwarming d.m.v. fietsen 4. Hete lucht terras 5. Hete lucht luifel Opwek Windturbine Thermokoppel/ warmtewisselaar Lucht van de projector Lucht van de projector Hr-ketel + lucht van de projector Vervoer Bedrading Bedrading Luchtkanaal/ ventilator fiets Opslag Accu Accu Luchtkanaal CV- Leiding/ luchtkanaal/ ventilator (elektrisch) Afgifte Straalkachel Heatstrips Verwarmde kussens Roosters Rooster Isolatie Luifel/ windscherm Tabel 1 - Morfologisch overzicht 13

14 3. Concepten Voor de concepten wordt van de volgende berekening uitgegaan voor de hoeveelheid beschikbare energie: Hitteproductie filmprojector: Gevonden waarden lopen van BTU/h tot BTU/h 1 1 watt = BTU/h 10600/3.142 = 3100W hitteproductie 18000/3.142 = 5500W hitteproductie Onze schatting is dat de projectoren bij het filmhuis 4000W/stuk aan hitte afgeven. Als beide projectoren lopen betekent dat dus een totale hitte productie van 8000W. NC1200C.xhtml NC2000C.xhtml?cat=DCP&realm=products%2Fchoice 14

15 3.1 Concept - Straalkachel op windenergie Het concept De energie die nodig is voor het verwarmen van het terras moet op een duurzame manier worden opgewekt. Een duurzame manier van het opwekken van energie is het gebruik maken van de wind. Windenergie kan worden omgezet in elektrische energie die op zijn beurt weer kan worden omgezet in de gewenste warmte. Hieronder staat een voorbeeld van hoe dit gedaan kan worden. Het principe kan natuurlijk nog op vele andere manieren worden toegepast. Figuur 1 - Straalkachel (concept art) Tabel 2 - Energieproces straalkachel Figuur 2 - Straalkachel op locatie 15

16 Onderdelen Windturbine Stroomdraad Behuizing Accu Straalkachel Omvormer Figuur 3 - Schematische weergave straalkachel systeem 16

17 3.2 Concept - Heatstrips Het concept Dit concept gebruikt de warmte van de filmprojectoren om het terras te verwarmen. De hete lucht wordt in de huidige situatie direct naar buiten gepompt. Door een thermokoppel hierin op te nemen kan de hete lucht eerst gebruikt worden om stroom te genereren, welke vervolgens gebruikt wordt om het terras te verwarmen door middel van heatstrips. Als het terras niet in gebruik is kan de stroom worden opgeslagen in accu's en later gebruikt worden, of teruggeleverd worden aan het stroomnet. Heatstrips zijn elektrische terrasverwarmers die efficiënt zijn, geen zichtbaar licht afgeven, en eenvoudig te installeren. Componenten Thermokoppel Accu's Heatstrips Regelaar Stroomkabels Energiebalans Dit concept gebruikt zo veel mogelijk energie uit de projectoren. Echter de energie (4000W tot 8000W) die beschikbaar is, gecombineerd met de lage efficiëntie van thermokoppels zorgt ervoor dat er netstroom vereist is om de verwarming van het terras te kunnen faciliteren. Als het terras leeg is terwijl er films worden gedraaid kan de elektriciteit teruggeleverd worden aan het net. Afgekoelde lucht Naar buiten Lucht van projector zaal 1 Lucht van projector zaal 2 Thermokoppel Stroom Figuur 4 - Schematische weergave heatstrip systeem Heatstrip 17

18 Hete lucht wordt omgezet in stroom d.m.v. thermokoppel of warmtewisselaar. Stroom wordt omgezet in stralingswarmte door heatstrips. Stralingswarmte verwarmt terras. Tabel 3 - Energieproces heatstrip Figuur 5 - Heatstrip op locatie 18

19 3.3 Concept - Fietsen Het concept Het idee is de hete lucht uit de filmzaal en projectorruimte, die nu verloren gaat in de buitenlucht, af te zuigen naar de tafels en stoelen buiten. Om de afzuiging CO2 neutraal en energiezuinig te houden, wordt de afzuiging geregeld door een persoon te laten fietsen op een stationaire fiets aan de tafel. De tafels op het terras kunnen parallel aan het systeem gekoppeld worden zodat niet de eerste tafel alle warme lucht krijgt. De lucht wordt aangezogen door een ventilator onder de tafel die aangesloten zit op een luchtkanaal dat op de grond licht. Het luchtkanaal heeft een maximale hoogte van 20mm, en is rechthoekig in doorsnede. De aangezogen lucht wordt door de ventilator verdeeld over de stoelen doormiddel van flexibele slangen en warmt hiermee de kussens waar mensen op zitten op. Aan het einde van het luchtkanaal zit een opening waar het restant warme lucht afgezogen wordt door de wind die eroverheen waait, om zo een te hoge druk op het luchtkanaal te voorkomen. Wanneer er maar in een zaal een film wordt gedraaid, is het mogelijk om de afzuigen van lucht uit de niet gebruikte zaal en projectorruimte te minimaliseren. Zodat er meer warme lucht van de in gebruik zijnde zaal en projector naar het terras gaat, maar dat de andere ruimte en projector wel nog enigszins ventileert. Ook bij elke tafel zit zo een klep, wanneer een tafel in gebruik wordt genomen moet de klep opengedraaid worden. Onderdelen Fiets Luchtleidingen Luchtslangen Ventilator Regelklep Energiebalans Het hele systeem is, afgezien van de productie, volledig CO2 neutraal, kost geen energie en zorgt niet voor een grotere impact op het milieu dan de huidige situatie. Het succes van het systeem is echter wel afhankelijk van de wil van de persoon op de fiets, want die moet wel blijven fietsen om zijn/haar tafel warm te houden. 19

20 Iemand fietst op een stationaire fiets op het terras. Er wordt een warme lucht aangezogen vanuit de projectorruimte en de filmzaal d.m.v een ventilator die verbonden is aan de fiets. De warme lucht wordt verder het systeem in geblazen naar de tafels via een luchtkanaal. Bij elke tafel loopt de warme lucht via slangetjes naar de kussens waar de mensen op zitten. 20

21 Tabel 4 - Energieproces fiets Prjoectorruimte 1 fiets Filmzaal 1 Tafel 1 Ventilator Filmzaal 2 Tafel 2 Projectorruimte 2 Tafel 3 Figuur 6 - Schematische weergave fiets systeem 21

22 3.4 Concept - Heteluchtterras Het concept Het concept berust op het gebruik van de warme lucht van de filmprojectoren. De lucht van de projectoren wordt momenteel naar buiten afgevoerd. Door deze lucht zal worden afgevoerd met behulp van een buizen systeem naar de voorgevel van het gebouw. Hier zal de buis door de gevel van het gebouw komen. Waar zich een koker bevind. Deze koker zal de lucht verspreiden over het terras. In het buizen systeem afkomstig van de projectoren zal zich ook een warmte wisselaar bevinden welke de lucht kan bij verwarmen als deze niet warm genoeg is. Deze warmtewisselaar is aangesloten op het centrale verwarming systeem. Onderdelen Leidingen Rooster regelklep Energiebalans Om aan de eisen en wensen van het filmhuis te voldoen wordt er bij dit concept alleen maar gebruikt gemaakt van de verwarmde lucht afkomstig van de projectoren. Dit concept heeft weinig tot geen invloed op de energiebalans van het filmhuis. Figuur 7 - Schets heteluchtterras 22

23 elektrische energie wordt in de projectoren omgezet in thermische energie Chemische energie wordt in de CV ketel omgezet in thermische energie Door middel van buizen wordt de warme lucht vervoerd De warmte wordt afgegeven aan water en vervoerd met leidingen Eventueel wordt met behulp van de centrale verwarming de lucht meer verwarmt het verwarmde water wordt vervoerd door middel van leidingen De warmte wordt door middel van roosters verspreid over het terras 23

24 3.5 Concept - Heteluchtluifel Het concept Dit concept gebruikt de warme lucht van zowel de projectoren als uit de filmzalen. Dit wordt buiten het gebouw getransporteerd naar het terras via een goed geïsoleerde buis, om warmteverlies tegen te gaan. De inlaat van de buis komt op de plek waar nu het afvoerrooster zit. Door een windscherm te plaatsen is er op het terras minder last van wind. Dat gecombineerd met een luifel, blijft de warme lucht op het terras. Aan het einde van de buis zit een rooster. Zoals te zien op de afbeelding. Hierdoor wordt de warmte gelijk verspreid op het terras. Deze bevindt zich onder de luifel. Warme lucht wordt afgezogen uit de projectorruimte en de filmzaal doormiddel van ventilatoren. Buizen vervoeren de warmelucht via de buitenkant van het gebouw naar het terras. Het rooster verdeeld de warme lucht over het terras. Luifel houdt de warme lucht vast. Windscherm voorkomt sterke wind over het terras. 24 Tabel 6 - Energieproces heteluchtluifel

25 Onderdelen Ventilatoren Geluiddempers Verwarmingselement CV Buizen Uitlaat rooster Energiebalans In dit concept wordt de hitte die geproduceerd wordt door de projectoren volledig gebruikt. Als de lucht echter te koud is om het terras daadwerkelijk te verwarmen, zal de lucht worden verwarmd door water van de CV. Dit betekent dat er maar weinig energie extra verbruikt wordt om het terras te verwarmen. E-14 Kleppen Verwarmingselement Geluiddemper CV E-15 Ventilator Afgifte aan terras E-16 E-17 E-11 E-5 E-3 P-3 P-5 P-6 E-10 P-8 P-7 E-8 E-13 E-12 E-6 E-4 Figuur 9 - Schematische weergave heteluchtluifel systeem 25

26 3.6 Keuzematrix Hier wordt een definitieve keuze gemaakt aan de hand van het pakket van eisen, het morfologisch overzicht en onderstaande weegfactoren. Eisen en Wensen Weging Beredenering 1. Zichtbaar milieuvriendelijk (E) 5 Dit is door de opdrachtgever als de hoogste prioriteit aangegeven. 2. CO2-neutraal (E) 4 Als 2 e eis, moet het hier ook aan voldoen. 3. Hergebruik restwarmte (W) 3 Door hieraan te voldoen zijn de 2 e eis en de 3 3 wens makkelijker te halen. 4. Beperk warmteverlies bij gevel (W) 2 5. Energieneutraal (W) 1 Onderstaande scores zijn bepalend voor het eindconcept. 26

27 27

28 4. Installatie lay-out Lay-out van de installatie in 3D Inventor Hier is de voorgevel van het filmhuis te zien. Aan de onderkant van de gevel is het rooster geplaatst. Hier wordt de warme lucht op het terras gepompt. De luifel, zoals hier weergegeven, is uitklapbaar en dient als isolatie. 28

29 4.1 Productietechniek In dit project wordt er feitelijk niks geproduceerd. Er is wel sprake van bevestigingen van onderdelen om zodoende een volledig systeem te maken. De luchtschachten worden door middel van lassen aan elkaar bevestigd. De leidingen worden eveneens aan elkaar gelast en verbonden met de gasbrander. Het zonnescherm wordt bevestigd aan de muur door middel van muurbouten. Materialen Aluminium luchtschacht Zonnescherm Ventilatierooster Leidingen Gasbrander 29

30 4.2 Installatieschema 30

31 5. Kosten en verbruik installatie 5.1 Energieberekening De volgende aannames worden gedaan om het verbruik van de installatie te berekenen: De verwarming staat 30 minuten per dag aan 7 dagen per week De buitenlucht heeft de gemiddelde temperatuur voor die maand De installatie word in de maanden Mei t/m September niet gebruikt De hitteproductie van de projectoren is 8kW en de vereiste hoeveelheid lucht 30m 3, dit is gebaseerd op: De volgende gegevens en formules worden gebruikt bij het uitrekenen van het verbruik van de installatie: Berekening opwarming buitenlucht door warmte van projectoren Q 8000 J/s Energie Cv 710 J/Kg Soortelijke warmte lucht v 30 m 3 /s Volume lucht/s ρ 1.3 kg/m 3 Dichtheid lucht M 39 Kg Massa lucht ΔT 0.2 C Warmte toename lucht Maand Jan. Feb. Mrt. Apr. Okt. Nov. Dec. Aantal dagen Gem. Temp C 3.3 C 6.2 C 9.2 C 10.7 C 6.7 C 3.7 C Vereiste opwarming 16.7 C 16.7 C 13.6 C 10.6 C 9.1 C 13.1 C 16.1 C Totale tijd installatie in gebruik 55800s 50400s 55800s 54000s 55800s 54000s 55800s Vereiste hoeveelheid energie voor opwarming Totale hoeveelheid 4,7 * 10 5 J/s 2.6 * J energie Verbrandingswarmte 32 * 10 6 J/m 3 aardgas 3 Hoeveelheid gas benodigd bij opwarming 4.7 * 10 5 J/s 2.4 * J 3.8 * 10 5 J/s 2.1 * J 2.9 * 10 5 J/s 1.6 * J 2.5 * 10 5 J/s 1.3 * J 3.6 * 10 5 J/s 1.9 * J 4.4 * 10 5 J/s 2.4 * J m m m m m m m

32 5.2 Installatiekosten Maand Jan. Feb. Mrt. Apr. Okt. Nov. Dec. Hoeveelheid gas m m m m m m m 3 benodigd bij opwarming Kosten aardgas /m 3 Kosten Gaskosten per jaar: Geschatte kosten zonnescherm: Geschatte leidingkosten: Geschatte kosten verdeelrooster: Geschatte installatiekosten: Deze kosten zouden nog omlaag gebracht kunnen worden door niet de volledige 30m 3 /s te gebruiken om het terras te verwarmen, maar slechts een deel zodat niet alle lucht verwarmd hoeft te worden

33 6. Conclusie-aanbeveling Tijdens het ontwikkelen van het concept is er rekening gehouden met de eisen en wensen die Filmhuis Lumen stelt. Deze eisen zijn mee genomen in het ontwikkelen van 5 concepten. Uit deze 5 concepten is 1 hoofdconcept gekozen. Het eind concept gebruikt de warme lucht die afkomstig zijn van je filmprojectoren. De warme lucht wordt op temperatuur gemeten en zo nodig bij verwarmt om de gewenste temperatuur te krijgen. Deze warme lucht wordt door middel van een leiding systeem naar de voorgeven van het gebouw getransporteerd. Hier bevind zich een luifel welke met warmte verspreiding systeem is uitgerust. Het gekozen concept is uitgewerkt tot een eind concept. Er zijn berekening gedaan aan het eind concept. Deze berekeningen die gedaan zijn betreft de investering kosten van het systeem en energiebalans. 33

34 7. Bronnen De gebruikte bronnen staan aangegeven in de voetnoten. 34

35 Bijlagen Project Installatietechniek PVA Filmhuis Lumen Delft Module: THIN3 Product: Plan van Aanpak Groep: WP27A + WP27B Groepsnaam: Filmhuis 4 Periode: Blok 3 Ingeleverd op: Groepsleden: A.J Houweling J. Hop M. van der Jagt S. Kaptein A. Keetman R. Keulen 35

36 Inleiding In dit plan van aanpak wordt omschreven hoe dit project aangepakt gaat worden. De opdracht van dit project is een milieuvriendelijke terras verwarming te ontwikkelen voor het Filmhuis Lumen te Delft. Het project is een enkel product ontwikkelen dat voldoet aan de specifieke eisen van de enige opdrachtgever. Het Filmhuis Lumen te Delft is het enige filmhuis in Nederland dat geen subsidie ontvangt. Het draait volledig door de inzet van vrijwilligers. Het publiek en de vrijwilligers hebben aangegeven dat een terrasverwarming alleen op prijs gesteld wordt als het zichtbaar milieuvriendelijk is. Het plan van aanpak bevat een aantal onderdelen die inzicht bieden in de opdrachtgever, het project en de mogelijkheden. Er is ook een planning voor de komende 9 weken in verwerkt. 36

37 Achtergrond In opdracht van Filmhuis Lumen in Delft zal er een alternatief concept bedacht worden voor een terras verwarming systeem. Filmhuis Lumen is een bioscoop welke zich onderscheid door de grote hoeveelheid alternatieve films. Deze films zijn zowel afkomstig uit Nederland als uit het buitenland. 37

38 Probleem- en doelstelling Probleemstelling Het filmhuis in Delft wil onderzoeken of het terras een verlengstuk van de ruimte in het gebouw kan worden. Het terras moet bij koude dagen een comfortabele verblijfplek zijn en om dit te bereiken moet het terras worden verwarmd. In het filmhuis zijn verschillende ruimtes waar een overschot aan warmte is die hiervoor gebruikt kan worden. Het is dus aan ons de taak om met deze overtollige warmte, of met warmte die milieuvriendelijk geproduceerd wordt, op het terras een aangename temperatuur te bewerkstelligen. Doelstelling Het doel van het project is om een plan te ontwikkelen om het terras te verwarmen. Het plan moet volledig uitgewerkt, en doorgerekend zijn. Het doel van de opdrachtgever is bereikt als er een plan op tafel is die aan alle eisen van de opdrachtgever voldoet. Voor ons als projectgroep is het doel van dit project: het opdoen van verschillende vaardigheden en het halen van onze studiepunten. 38

39 Projectopdracht Opdrachtomschrijving Het filmhuis in Delft wil dat het terras een verlengstuk van de ruimte wordt. Het terras moet bij koude dagen een comfortabele verblijfsplek worden. De opdracht is dus om het terras te voorzien van verwarming. In het filmhuis ruimtes zijn waar warmte afgevoerd wordt, zoals bij de projectoren, willen ze dat het terras grotendeels met de overtollige energie verwarmd kan worden. Zodat de terrasverwarming energiezuinig, mogelijk energieneutraal, is. De terrasverwarming moet zichtbaar milieuvriendelijk zijn, dus geen gasbranders en dergelijke. Opdrachtgever: Stichting Filmhuis Delft Stichting Filmhuis Delft werd opgericht in 1974 en exploiteert aan het Doelenplein in Delft een filmtheater Filmhuis Lumen met dagelijkse vertoningen in twee zalen. Naast de zalen met 116 en 53 stoelen, heeft Lumen een lichte, open foyer, een terras en een bar met een breed horecaassortiment. Lumen stapte in 2012, net als de andere bioscopen in Nederland, over op digitale filmprojectie. Sinds de oprichting richt het filmhuis zich op: het verbeteren van het filmklimaat in Delft en omgeving. Filmhuis Lumen wil passie voor cinema koesteren, aanwakkeren en verspreiden (zie visie) en richt zich daarbij op vier pijlers: Een baken van filmcultuur zijn, Verhalen vertellen (achtergrond, verdieping, duiding), Confronteren en drempels slechten (mensen bereiken, nieuwe doelgroepen)en drijven op enthousiasme. Deze elementen geven richting aan het dagelijks beleid en zijn de basis voor nieuwe projecten, zoals ook de gevelterrasverwarming. Contact: Naam: Filmhuis Lumen Adres: Doelenplein 5 Postcode: Vestigingsplaats: Contactpersoon: 2611 BP Delft ir. M.C. Droge Projectnaam: Elk project heeft een projectnaam, een dergelijke naam is belangrijk. De naam moet logisch zijn, het moet met het project te maken hebben en een projectnaam moet ook een duidelijke, liefst een originele en een pakkend naam hebben. Vaak worden projectnamen in het Engels bedacht zodat iedereen de projectnaam makkelijk kan uitspreken en weet wat er staat. Tijdens de vergadering is dit besproken met het volgende resultaat: Gebakken Lucht Engineering 39

40 Projectactiviteiten Tijdens dit project zullen de volgende activiteiten uitgevoerd worden. Oriëntatie PvA maken o o o Voorlopig Pakket van Eisen schrijven PAP maken Project planning Analyse Onderzoeksrapport maken Functieblokschema maken Definitieve Pakket van Eisen opstellen Ontwerp Voorlopig ontwerp maken o o o o ideeën voor totaaloplossing ideeën voor deelfuncties morfologisch overzicht gebruiken om tot het beste idee te komen ontwerp en definitieve ontwerpcriteria vastleggen Detaillering Eindrapport maken o o o o o o o Opdracht omschrijving Nuttige informatie uit het onderzoeksrapport Voorlopig ontwerp 3D-tekeningen Schema van de installatie Kostenberekeningen Conclusies en aanbevelingen Assessment Poster presentatie maken 40

41 Projectgrenzen en randvoorwaarden Grenzen Startdatum project: Einddatum project: Er wordt afgeleverd: - Een conceptontwerp voor de verwarming van terras van filmhuis Lumen - Berekeningen betreffende de energievoorziening van dit ontwerp Er wordt NIET afgeleverd: - Een volledig ontwerp waarin leidingen en te trekken kabels worden aangegeven wat gebruikt zou kunnen worden als bouwplan Randvoorwaarden Alle groepsleden dienen het opgedragen werk tijdig af te hebben, en op binnen de daarvoor gestelde deadline; ook dienen de groepsleden voldoende kennis te hebben van energiestromen en omzettingen. De opdrachtgever moet ook open staan voor vragen van de groepsleden over onduidelijkheden. 41

42 Producten en kwaliteitscontrole Producten Tijdens dit project zullen er een aantal producten ontstaan. De eerste producten die zullen ontstaan zijn het PvE en het PvA. Het PvE is het pakket van eisen dat na overleg met de opdrachtgever wordt opgesteld. dit zal als bijlage geplaatst worden bij het PvA, het plan van aanpak. in het plan van aanpak staat weergegeven hoe het project moet gaan verlopen. Vervolgens zal er een conceptenrapport gemaakt worden, hierin staan een aantal ideeën die een oplossing zouden kunnen vormen op de probleemstelling. Daarna wordt aan de hand van die concepten een eindconcept gemaakt. Over het eindconcept wordt ook een verslag gemaakt, namelijk het technisch productdossier. Vervolgens wordt alles samengevoegd en wordt er een eindrapport opgesteld. Uiteindelijk wordt er dan nog een poster gemaakt en een daarbij behorende presentatie. Kwaliteitsbewaking De kwaliteitsbewaking komt bij dit project wordt uitgevoerd door te zorgen dat er van tevoren genoeg informatie is opgedaan om te zorgen dat er geen fouten worden gemaakt. Een ander belangrijk punt voor de kwaliteitsbewaking is dat er berekeningen worden gedaan. Een kwaliteitsbewaking die ook niet vergeten mag worden is dat de berekeningen worden gecontroleerd door een ander persoon. Als laatste kwaliteitsbewaking is er nog het toezicht van de docent en van de opdrachtgever. Die houden in de gaten of de berekeningen kloppen en of er uitgevoerd wordt wat de opdrachtgever wilt aan de hand van de tussenrapporten. 42

43 Projectorganisatie Groepsomschrijving Groepsleden Studentnummer Student- Telefoon nr. Houweling, Anne-Jan Hop, Jasper Jagt, van der, Max Kaptein, Sjoerd Keetman, Almer Keulen, Reinout Functieomschrijvingen Management: Voorzitter: Reinout Keulen Algemeen: Groepsleden: Almer Keetman, Max van de Jagt, Jasper Hop Secretariaat: Archivaris: Notulist: Sjoerd Kaptein (tevens project lid) Anne-Jan Houweling (tevens project lid) Verantwoordelijkheden Groepsleden: Verantwoordelijk voor de resultaten van het project Voorzitter: Verantwoordelijk voor het aansturen/coördineren van de projectgroep. Ook is de voorzitter, net als de rest van de projectleden verantwoordelijk voor het resultaat van het project. Archivaris: Verzamelen en bewaren van alle documenten, opgesteld door de projectgroep. Zowel op papier als digitaal. Notulist: Verantwoordelijk voor het op papier zetten en het verspreiden van de beslissingen en overwegingen die door de projectgroep gemaakt worden. Beschikbaarheid Alle groepsleden zijn tijdens de gehele looptijd van het project beschikbaar. (Onvoorziene omstandigheden uitgesloten. Mocht er iets voorkomen waardoor één van de projectleden verhinderd is om deel te nemen zal zijn taak worden opgevuld door een t.z.t. te bepalen persoon.) Bevoegdheden De bevoegdheid van ieder project lid is gelijk. Beslissingen worden gemaakt met een meerderheid. 43

44 Planning De planning die aangehouden zal worden dit project. Hierin staan alle projectactiviteiten en de deadlines waarvoor ze gedaan worden. Weeknummer Projectactiviteiten Deadline Week 1 Plan van Aanpak Voorlopig Pakket van Eisen PAP Samenwerkingscontract voor 17:00 Week 2 en 3 Onderzoeksrapport Tekeningen en schetsen Oplossingsrichtingen Functieblokschema Definitieve probleemstelling Definitief Pakket van Eisen voor 17:00 Week 4 en 5 Voorlopig ontwerp rapport Ideeën voor totaaloplossing en deelfuncties Morfologisch overzicht maken en gebruiken Ontwerp en definitieve ontwerpcriteria bepalen voor 17:00 Week 6 en 7 Eindrapport samenstellen 3D-tekeningen maken Schema van de installatie maken Kostenberekeningen maken Conclusies trekken Aanbevelingen formuleren voor 17:00 Week 9 Poster maken Voor de presentatie 44

45 Kosten en baten Kosten: Materiaalkosten Arbeidsuren Aanschaf apparatuur Huur van hulpmiddelen Drukkosten Exploitatiekosten +/- 10% onvoorziene uitgaven = Totale kosten Het bedrag wat het project oplevert noemen we de baten. Als de totale kosten groter zijn dan de baten, betekent dat het project verliest maakt en zou het slimmer zijn om het project niet uit te voeren. Baten - Totale kosten = Is het bedrag wat er wordt verdiend aan het project (of verlies bij een negatief getal) Het project kan op meerdere manieren tot winst leiden: - Kostenbesparing op personeel - Door de installatie van de terrasverwarmer zo simpel mogelijk te houden. Met simpele bewerkingen - Zo goedkoop mogelijke terrasverwarmer - Het product zo degelijk maken 45

46 Risico s Langdurige ziekte Iemand uit het projectgroepje kan langdurig ziek worden als dat lang gaat duren kunnen we minder op deze persoon rekenen en bestaat er kans dat het project niet optijd af is. Wij zullen er voor zorgen dat bij uitval van een van de leden het werk wordt overgenomen door de resterende leden. Stoppen Omdat dit het eerste project van Baked Air is bestaat er kans dat er iemand mee wil stoppen, omdat de opleiding niet is wat die genen verwacht had. Mocht dit gebeuren moeten zijn taken door iemand anders opgenomen worden. Dan bestaat er kans dat iedereen te veel moet doen en daardoor het project niet optijd af is. Wij zullen er voor zorgen dat bij uitval van een van de leden het werk wordt overgenomen door de resterende leden. Klant is niet tevreden Het concept kan niet voldoen aan de verwachtingen van de klant of is niet mogelijk in de omstandigheden van de klant. Dit heeft tot gevolgen dat er een nieuw concept gemaakt moet worden. Concept niet af Ondanks de planning kan het gebeuren dat het concept niet volledig uitgewerkt is. Er zal dan aan de klant uitstel aangevraagd kan worden. Mochten wij uitstel krijgen dan zullen we het concept verder uitwerken 46

47 Bijlagen 1 Pakket van eisen en wensen Eisen/Wensen Eenheid Bron Datum Energieneutraal (W) Joule of Watt Opdrachtomschrijving Filmhuis CO2-neutraal (E) Kg/m^3 " Zichtbaar milieuvriendelijk (E) Hergebruik restwarmte (W) Beperk warmteverlies bij gevel (W) - " Joule of Watt " Joule of Watt " Terras is windgevoelig m/s "

48 Bijlagen 2 P.A.P. Persoonlijk Actie Plan Pap Anne-Jan Houweling Uit de feedback die ik van mijn medestudenten ontvangen heb, zijn een tweetal leerdoelen naar voren gekomen die ik graag zou wegwerken. Leerdoelen & actieplan om deze te bereiken: Leidinggeven: Dit punt werd als negatief opgeschreven, omdat ik dit volgens mijzelf en de andere te weinig doe. Ik herken het zelf ook, dus het oplossen van dit punt hoeft geen probleem te zijn. Misschien is het handig om de volgende periode een voorzittersrol op me te nemen zodat deze indicator niet meer als negatief gezien wordt. Werklust: Wat ik vooral over mijzelf vind is een gebrek aan werklust. Als het in een project niet zo lekker gaat dan verlies ik mijn aandacht en heb al snel geen zin meer om door te pakken. Ik ben blij dat de andere dit iets minder op is gevallen dan ik zelf vind maar het is zeker een puntje om aan te werken. Dit ga ik doen door een actieve rol in de projectgroep te nemen en ervoor te zorgen dat er een goede structuur is waardoor ik niet snel afgeleid wordt. Controle: mijn leerdoelen zijn bereikt als mijn groepsgenoten en ikzelf in de volgende feedback, de hierboven genoemde punten, niet meer als verbeterpunten zien. PAP Almer Keetman Activiteit 1. Mijn activiteit 3. uit het vorige blok wil ik graag wederom uitvoeren, omdat het vorig blok niet gelukt is. Ik wil een balans vinden tussen projectwerk en andere vakken. Dit ga ik doen doormiddel van een planning opzetten, en me slechts op vooraf vastgestelde momenten met het project bezig te houden. Discipline is hierbij het sleutelwoord. Activiteit 2. Vorig blok heb ik mij bezig gehouden met de Inventor tekeningen, omdat ik daar graag wat ervaring mee op wilde doen. Toen was echter mijn doel dat ik zowel met tekenen als met rekenen ervaring op zou doen. Dus dit blok wil ik mij richten op de berekeningen, ik denk dat ik daar redelijk wat van kan leren, en dat het mijn wiskunde, mechanica en energieleer ten goede komt. Dit beschouw ik als succesvol als ik met alle berekeningen meegeholpen heb. Activiteit 3. Nog niet bedacht. 48

49 PAP Sjoerd Kaptein Activiteit 1 Het thema project van dit blok goed maken. Specifiek: Door altijd aanwezig te zijn bij vergaderingen en doen wat de afspraken zijn. Ook samen met de groep denken over verschillende concepten. Zodat je bij andere iets kan toevoegen of dat andere iets bij jou kunnen toevoegen aan het conceptidee. Meetbaar: Aanwezigheid bij de vergaderingen en gerelateerde lessen bij het project. Ook door mijn stukken en verslagen op tijd in te leveren bij de persoon die er een geheel van gaat maken. Aanwijsbaar: Doormiddel van de ideeën waar ik mee kom en de stukken die ik schrijf. Realistisch: Op deze manier is het project goed te doen. En ben ik een goede toevoeging tot de projectgroep. Tijdsgerelateerd: Vanaf het begin goed mijn best doen. Zodat eind week 7 het eindverslag is ingeleverd met een goed uitgewerkt concept er in. Activiteit 2 Mijn toetsen van dit blok halen. Specifiek: In het eerste blok heb ik mechanica niet gehaald, daardoor mis ik nu 4 studiepunten. Om niet meer studiepunten te missen wil ik alle toetsen dit blok halen. Meetbaar: De cijfers van de toetsen moeten boven de 6 zijn. Aanwijsbaar: Door op tijd te beginnen met studeren voor de toetsweek. Realistisch: als ik er veel tijd in steek moet dit haalbaar zijn. Tijdsgerelateerd: Einde van de tentamenweek. PAP Max van de Jagt De punten die benoemd zijn bij de POP zal ik bij de PAP nader uitleggen. Tevens zal ik onderbouwen hoe ik deze doelen wil gaan behalen. Korte termijn doelen: Het behalen van mijn tentamens van blok 3. Alle opdrachten (inclusief werkplaats opdrachten) in blok 3 afronden. Om deze doelen te behalen zou ik aan een paar dingen moeten werken. Deze aandachtspunten kwamen ook naar voren in de 360 graden feedback. De belangrijkste punten zijn. Plannen Ik heb nog steeds redelijk veel moeite met een planning maken die realistisch en haalbaar is. Zonder die planning ga ik achterlopen op zaken en loop ik punten mis. Initiatief Ik heb te horen gekregen dat ik meer initiatief moet tonen in projecten. Ik was daar al mee bezig maar ik moet er nog steeds aanwerken. Werklust Mijn projectleden vonden dat ik wat weinig enthousiast overkwam, alsof ik geen werklust had. Dit gaat ook gepaard met het bovengenoemde initiatief nemen. Als ik dit alles verbeter zou ik goed op de hoogte moeten zijn van de lesstof en zou ik dus ook mijn tentamens moeten halen. En uiteindelijk ook een positief studieadvies krijgen. 49

50 PAP Reinout Keulen S: Lesstof bijhouden M: Bij de colleges kan ik volgen wat de docent zegt zonder terug te hoeven bladeren naar een eerder hoofdstuk A: Er zijn geen momenten waarbij ik merk dat ik een stuk stof gemist heb R: Is zeker haalbaar, er is voldoende tijd in dit blok T: Eind blok 3 50

51 Bijlagen 3 S.W.O. Samenwerkingsovereenkomst SWO Project: Massaproductie In opdracht van: Haagse Hogeschool Plaats, datum: Delft, Naam begeleider: Dhr. Kras Opgesteld door: Projectgroep 3 Studentnummer Student- Houweling Anne-Jan Hop Jasper Jagt van der Max Kaptein Sjoerd Keetman Almer Keulen Reinout @student.hhs.nl @student.hhs.nl @student.hhs.nl @student.hhs.nl @student.hhs.nl @student.hhs.nl 51

52 Versiebeheer Versiehistorie Versie Datum Wijzigingen Auteur geen A.J. Houweling Standaard lettertype R. Keulen 52

53 Inhoudsopgave 1 Samenwerkingsovereenkomst De namen, telefoonnummers, adressen De regels van aan- en afwezigheid De regels van deelname De regels van verslaglegging De afspraken Diversen 5 2 Referenties 5 53

54 1 Samenwerkingsovereenkomst 1.1 De namen, telefoonnummers, adressen. Voorzitter: Reinout Notulist: Anne-Jan Archivaris: Sjoerd Lid: Almer Lid: Jasper Lid: Max 54

55 1.2 De regels van aan- en afwezigheid. Aanwezigheid is verplicht bij de lessen en afgesproken momenten zoals vergaderingen en overleg. Afmelden is mogelijk via mail of telefoon. Elk projectlid dient op de hoogte gesteld te worden door de desbetreffende afwezige. Bij meerdere malen afwezigheid zonder legitieme reden wordt er gewaarschuwd, met aangegeven gevolgen beschreven in 1.5. Wegens de korte duur van het project kan er geen rekening worden gehouden met langdurig ziek zijn en/of langdurige persoonlijke omstandigheden. 1.3 De regels van deelname. Er wordt van ieder lid maximale inspanning verwacht om dit project tot een succes te brengen. Dit betekent volledige inzet tijdens bijeenkomsten en opdrachten. Besluiten zullen in groepsverband plaatsvinden, mochten er verschillen meningen zijn beslist de meerderheid. Vergaderingen worden op vastgestelde tijden gehouden, zowel formele als informele vergaderingen zijn verplicht voor deelname. 1.4 De regels van verslaglegging. Alle verslagen en/of opdrachten worden geschreven in Word of een dergelijke tekstverwerker dat compatibel is met Word. De font Calibri en lettergrootte 11 zijn standaard, voor koppen de opmaak Kop 1. De notulen van een vergadering moeten binnen 48 uur worden verschaft aan de voorzitter. Voortgang van het project delen met andere leden is mogelijk tijdens vergaderingen en/of via het medium dropbox. 1.5 De afspraken. De taakverdeling zal per onderdeel worden toegewezen aan de desbetreffende persoon. 55

56 Elk lid controleert de uitgevoerde taken van ieder ander lid. Bij overleg/vergaderingen/bijeenkomsten zijn telefoons niet toegestaan, enkel om informatie te bemachtigen wat relevant is aan het project. Bij het niet naleven van alle aangegeven afspraken in deze overeenkomst ligt de macht bij de overige leden om in overleg een desbetreffend lid een verhoogd aandeel te geven in het project of in het uiterste geval te royeren. 1.6 Diversen Per uur dat er gewerkt wordt aan het project is er recht op enkele minuten pauze (5 a 10). 2 Referenties Begeleiding project: M. Kras M.N.M.Kras@hhs.nl Getekend Anne-Jan Jasper Max Sjoerd Almer Reinout 56