voertuigentechniek CSPE BB 2010 instructie voor de examinator 1 Geheimhouding cspe

Transcriptie

1 voertuigentechniek CSPE BB 2010 instructie voor de examinator In deze instructie vindt u richtlijnen en aandachtspunten bij de geheimhouding, de voorbereiding, de afname en de herkansing van het cspe. De paragrafen 1 tot en met 5 bevatten algemene informatie, die ook van toepassing is op cspe s van andere vakken. Vakspecifieke informatie treft u aan in de overige paragrafen. De mededelingen over de cspe s van 2010 (Septembermededeling op bevatten nadere informatie over dit cspe. 1 Geheimhouding cspe 1 Veel scholen hebben een protocol voor de afname van het cspe. In dit protocol staat dat de examinatoren tekenen voor de ontvangst van de examendocumenten van het cspe en verklaren alle zorgvuldigheid in acht te zullen nemen om te voorkomen dat de geheimhouding van de examendocumenten wordt geschonden. De examinator en de tweede examinator stellen in onderling overleg de score voor het centraal examen vast. In het protocol staat dat de eerste en tweede examinator verklaren dat zij de beoordeling in overeenstemming met het correctievoorschrift hebben verricht. Op en staat een goed voorbeeld van een protocol. 2 Alle examendocumenten (papier en digitaal) zijn geheim. Bewaar ze in een kluis op school. Neem ze niet mee naar huis. Voer de voorbereidingen van het examen uit in een ruimte waar geen leerlingen aanwezig zijn. 3 Reik examendocumenten aan het begin van iedere zitting uit aan de kandidaten en neem ze na iedere zitting in. Tenzij anders vermeld in de instructie voor de examinator hebben kandidaten buiten de zittingen om geen inzage in de examendocumenten. 4 Houd het correctievoorschrift en de instructie voor de examinator voor de kandidaten geheim. 5 Examendocumenten zijn na afloop van de examenperiode pas openbaar. Hetzelfde geldt voor de producten die door de kandidaten in het kader van het cspe gemaakt worden. Deze kunnen pas na afloop van de examenperiode tentoongesteld of meegegeven worden. Pas eind juni is de examenperiode afgelopen (zie het examenrooster voor het tweede tijdvak op Tot die tijd kunnen er nog kandidaten geëxamineerd worden en is geheimhouding noodzakelijk. 6 Eventuele foto- of filmopnamen van de afname mogen alleen gemaakt worden door bij de afname betrokken examenfunctionarissen die door de directeur zijn aangewezen. Tenzij een opname een onderdeel is van een praktische opdracht mogen ook kandidaten dus geen opnamen maken. Eventuele gemaakte opnamen mogen niet toegankelijk gemaakt worden zolang er (op andere scholen) nog kandidaten geëxamineerd kunnen worden. Tot eind juni is publicatie van cspemateriaal via bijvoorbeeld de website van de school of YouTube dus niet toegestaan. PB-0681-b-10-1-i 1 lees verder

2 7 Van de minitoetsen zijn varianten aanwezig. Alle kandidaten die gelijktijdig aan onderdeel X werken, kunt u dezelfde variant laten maken, mits de kandidaten niet bij elkaar kunnen kijken. Kandidaten die later zijn ingeroosterd, geeft u een andere variant van de minitoets. Zo waarborgt u de geheimhouding. 8 Op de laatste pagina van deze instructie voor de examinator staat vermeld welke informatie over de inhoud van het examen vooraf verstrekt mag worden aan de kandidaten. Meer inhoudelijke informatie geven is niet toegestaan. Deze pagina behandelt u als een examendocument (zie punt 2). U reikt een kopie van deze pagina uit in de laatste lesweek die aan de afname van het cspe voorafgaat. Dit examendocument is dus alleen ter inzage voor de kandidaten. Na inzage neemt u deze bladzijde weer in. 9 Het is niet geoorloofd om de opdrachten van tevoren met de kandidaten te oefenen. 2 Voorbereiding cspe 1 Het cspe kent de onderdelen A, B, C,. Uw school bepaalt per onderdeel, hoeveel kandidaten gelijktijdig geëxamineerd worden. Paragraaf 6 bevat aanbevelingen hiervoor. 2 Laat de opdrachten uitvoeren zoals ze in de examenopdrachten zijn gesteld. Het is niet toegestaan opdrachten aan te passen, te vervangen of over te slaan. 3 Zorg ervoor dat de school voldoet aan de eisen op het gebied veiligheid, hygiëne en milieu. 4 Controleer voor aanvang van het examen of per kandidaat alle benodigde materialen, grondstoffen, gereedschappen en/of hulpmiddelen aanwezig zijn. 5 Cito heeft een helpdesk ingericht voor technische vragen over computergebruik in het cspe. Informatie over de bereikbaarheid van deze helpdesk kunt u vinden op 6 Met vakinhoudelijke vragen of opmerkingen over het cspe kunt u terecht bij de examenlijn van het College voor Examens (zie de Septembermededeling op 3 Afname cspe 1 Iedere kandidaat werkt individueel aan de opdrachten van het examen. Tenzij anders vermeld in de examendocumenten is overleg en samenwerking met anderen niet toegestaan. 2 De opdrachten moeten in de aangegeven volgorde gemaakt worden. Om organisatorische redenen kan eventueel van de aangegeven volgorde worden afgeweken. 3 Hulp aan kandidaten door de examinator of anderen tijdens het cspe is niet toegestaan, tenzij anders vermeld in het vakspecifieke deel van deze instructie of in het correctievoorschrift. Deel de kandidaten vooraf mee dat u hen tijdens het examen niet kunt helpen. 4 Het is niet toegestaan om bij de beoordeling af te wijken van het correctievoorschrift. 5 Stuur de WOLF-scores in van de eerste afname van de kandidaten, dus vóór een eventuele herkansing. PB-0681-b-10-1-i 2 lees verder

3 4 Herkansing cspe 1 Herkansing kan pas plaatsvinden nadat het gehele cspe is afgelegd. 2 Herkansen van het cspe betekent dat de kandidaat het cspe geheel, of onderdelen daarvan, opnieuw aflegt. Tijdens een eventuele herkansing demonstreert een kandidaat zijn kennis en vaardigheden door dezelfde praktische opdrachten van het cspe nogmaals uit te voeren. 3 BB- en KB-kandidaten kunnen het cspe herkansen en daarnaast mogen zij het centraal examen van één algemeen vak herkansen. GL-kandidaten mogen slechts één centraal examen herkansen, dat wil zeggen óf het cspe GL óf het centraal examen van één algemeen vak. Met de herkansing van het cspe GL kan derhalve pas gestart worden als de uitslag van het eerste tijdvak is vastgesteld. 4 De kandidaat maakt in de herkansing een andere variant van dezelfde minitoets dan tijdens de eerste afname. Van de onderdelen van het cspe, waarvan meer varianten voorhanden zijn, maakt de kandidaat eveneens een andere variant dan tijdens de eerste afname. 5 Van de onderdelen, die in de herkansing worden afgelegd, komen alle scores in de plaats van de scores die de kandidaat tijdens de eerste afname heeft behaald. Wat niet mag, is dat per onderdeel de hoogste score wordt genomen. Van de onderdelen die niet worden herkanst, blijft de score staan. 6 Het kan voorkomen dat een kandidaat, na een weinig succesvolle herkansing, achteraf meedeelt dat hij liever andere onderdelen had willen herkansen. Het verdient daarom aanbeveling dat de school voorafgaand aan de herkansing de keuze van de te herkansen onderdelen in overleg met de kandidaat en diens ouders/wettelijke vertegenwoordigers vastlegt in een overeenkomst. 5 ICT-gebruik en DVD met bestanden 1 De digitale bestanden die nodig zijn voor het cspe, worden in maart op DVD aan de secretaris van het eindexamen van uw school gezonden. Een handleiding voor het ICT-gebruik bij het cspe wordt tegelijkertijd met de digitale bestanden aan uw examensecretaris gestuurd. In de handleiding staan onderstaande aandachtspunten voor ICT-gebruik. 2 Overleg vooraf met de ICT-coördinator / systeembeheerder van uw school over de afname van de cspe-onderdelen waarbij de computer wordt gebruikt. 3 Houd per groep één reservecomputer beschikbaar, en bij grotere groepen één reservecomputer per tien kandidaten. In de examenzaal dienen één of meer printers aanwezig te zijn. 4 Het is in het belang van de kandidaat dat de systeembeheerder de back-upfunctionaliteiten zo instelt dat bij uitval van de computer zo weinig mogelijk examenwerk verloren gaat. Daarnaast wordt aanbevolen dat de examinator / surveillant tijdens de afname op de hoogte is van de locatie van de back-upbestanden. PB-0681-b-10-1-i 3 lees verder

4 5 De digitale bestanden voor de praktische opdrachten dienen voor de kandidaten beschikbaar gemaakt te worden op diskettes, DVD s, USB-memorysticks of op een veilige plaats op de centrale server. De kandidaten moeten een duidelijke instructie krijgen waar de bestanden te vinden zijn en waar de eigen bestanden opgeslagen moeten worden. Op de diskettes of memorysticks wordt de naam van de kandidaat en het kandidaatnummer vermeld. De opdracht is zo geformuleerd dat de kandidaat het door hem bewerkte bestand opslaat onder een andere eigen bestandsnaam. Dit maakt het mogelijk dat de kandidaat terugkeert naar het originele bestand, als er iets verkeerd mocht gaan. 6 Wanneer er meer zittingen zijn waarbij de computer gebruikt wordt, gebruikt de kandidaat bij elke zitting in principe dezelfde diskette of memorystick. Wanneer een volgende zitting op een andere dag of dagdeel plaatsvindt, wordt de diskette of memorystick ingenomen. Laat de school de bestanden in een netwerkomgeving opslaan, dan zorgt men ervoor dat de toegang tot die bestanden buiten de examentijd geblokkeerd is. 7 In een volgende zitting mag de kandidaat geen veranderingen aanbrengen in examenbestanden die in een eerdere zitting zijn gemaakt. Na elke opdracht of examenonderdeel maakt de kandidaat tijdens het examen een afdruk op papier die wordt ingeleverd, tenzij anders wordt aangegeven. Deze afdruk is een beveiliging tegen het later aanpassen van bestanden. Na afsluiting van het examenonderdeel worden afdrukken op papier niet meer in ontvangst genomen. 8 Het toetsprogramma voor de digitale minitoetsen moet vooraf in overleg met de ICT-coördinator / systeembeheerder zijn geïnstalleerd en gecontroleerd. 6 Overzicht opdrachten ONDERDEEL A ± 90 minuten akg* 1 minitoets variant a, b, c, d 2 mondelinge vraag praktijkopdrachten auto-/motorgegevens: door de examinator 1 7 mondelinge vraag 1 8 praktijkopdracht 1 9 mondelinge vraag 1 10 praktijkopdracht 1 ONDERDEEL B ± 90 minuten 11 minitoets variant a, b, c, d 12 praktijkopdracht autogegevens: door de examinator 1 13 mondelinge vraag praktijkopdrachten 1 17 mondelinge vraag praktijkopdracht 1 20 mondelinge vraag praktijkopdrachten 1 PB-0681-b-10-1-i 4 lees verder

5 ONDERDEEL C ± 90 minuten 23 minitoets variant a, b, c, d 24 praktijkopdracht autogegevens: door de examinator 1 25 mondelinge vraag 1 26 praktijkopdracht 1 27 mondelinge vraag 1 28 praktijkopdracht 1 29 mondelinge vraag praktijkopdrachten 1 32 praktijkopdracht uitwerkbijlage ONDERDEEL D ± 90 minuten 33 minitoets variant a, b, c, d 34 mondelinge vraag 1 35 praktijkopdracht auto-/motorgegevens: door de examinator 1 36 mondelinge vraag praktijkopdrachten 1 42 mondelinge vraag praktijkopdracht 1 ONDERDEEL E ± 20 minuten praktijkopdracht ICT-gebruik: elektronisch naslagwerk voor autotechnische gegevens * akg = aantal kandidaten gelijktijdig. Toetstechnisch advies over het aantal kandidaten dat bij deze praktijkopdracht gelijktijdig beoordeeld kan worden. De hierboven vermelde tijden zijn richttijden, waarvan afgeweken mag worden. De totale tijdsduur van 380 minuten mag echter niet overschreden worden. NB In het correctievoorschrift vindt u de vragen die u mondeling aan de kandidaat stelt. Behalve de mondelinge vraag zelf treft u tevens het antwoordmodel aan. U noteert de score van de kandidaat in het beoordelingsschema. PB-0681-b-10-1-i 5 lees verder

6 7 Vakspecifieke aanbevelingen met betrekking tot de organisatie Onderdeel A Ontstekings- en brandstofsystemen Dit onderdeel wordt uitgevoerd aan een complete, draaiende 4-cilinder-motor in een voertuig of op bok. De motor is voorzien van een ontstekingssysteem met één bobine of met een meervonkenbobine. Bij dit onderdeel worden de bougies en de bobine vervangen en worden de bougiekabels gemeten. U verstrekt de kandidaat de autogegevens en de technische gegevens op pagina 2 van het examen. Voorbereiding Voor deze opdracht zijn de volgende materialen nodig: twee sets bougies in het magazijn, waarvan één het juiste type is twee verschillende bobines in het magazijn, waarvan één het juiste type is. Benodigde meet- en speciale gereedschappen: multimeter (ohmmeter-functie) voelermaten momentsleutel Storingen aan te brengen door de examinator De motor is voorzien van een set gebruikte bougiekabels. De motor draait goed. De bougiekabels worden doorgemeten bij opdracht 6. Opdrachten 2, 7 en 9 Mondelinge vragen Bij de volgende mondelinge vragen zijn enkele materialen nodig: vraag 2c en 9a: een motor met een verdeler in het ontstekingssysteem. vraag 7b: een bougie vraag 9c: een bougie met aansluitdopje en een bougiekabel die niet past. Werkzaamheden kandidaat onderdeel A de bobine vervangen de bougiekabels uit- en inbouwen de bougies vervangen de weerstand van de bougiekabels meten de bougiekabels controleren op beschadigingen. PB-0681-b-10-1-i 6 lees verder

7 Onderdeel B Koel- en smeersystemen Dit onderdeel wordt uitgevoerd aan een complete auto op de hefbrug. Bij dit onderdeel wordt het oliefilter vervangen en de klepdekselpakking vernieuwd. Het carterventilatie-systeem wordt gecontroleerd. U verstrekt de kandidaat de autogegevens en de technische gegevens op pagina 4 van het examen. Voorbereiding In het magazijn zet u klaar: drie verschillende oliefilters, waarvan één type het juiste is drie verschillende klepdekselpakkingen, waarvan één de juiste is drie verschillende soorten motorolie, waarvan één soort de juiste is Benodigde speciale gereedschappen: oliefiltersleutel momentsleutel Storingen aan te brengen door de examinator een scheur in de carterventilatieslang een loszittende klem van de carterventilatieslang Opdracht 21 Bij deze opdracht dient de kandidaat zelf te besluiten dat de motor eerst even moet draaien, voordat het oliepeil wordt gecontroleerd. Zijn conclusie moet zijn dat er olie bijgevuld moet worden. Opdracht 22 Bij deze opdracht voert de kandidaat een eindcontrole uit. Werkzaamheden kandidaat onderdeel B het oliefilter vervangen de klepdekselpakking vervangen de motorolie op peil brengen (de olie hoeft niet ververst te worden). PB-0681-b-10-1-i 7 lees verder

8 Onderdeel C Wielophanging, stuurinrichting en remmen Dit onderdeel wordt uitgevoerd aan een complete auto op brug, met zwevende remklauwen vóór. Bij dit onderdeel wordt één voorrem gecontroleerd. De conclusie van de kandidaat moet zijn dat de remblokken vervangen moeten worden. Verder dient de kandidaat te constateren dat de remslang vervangen moet worden. U verstrekt de kandidaat de autogegevens en de technische gegevens op pagina 6 van het examen. Voorbereiding Benodigde speciale gereedschappen: schuifmaat momentsleutel Storingen aan te brengen door de examinator De remblokken: zitten aan één kant (de binnenzijde) onder de minimaal toelaatbare dikte, zitten aan de andere kant (buitenzijde) boven de minimaal toelaatbare dikte. Een van de remblokken heeft een gebroken/gescheurde voering. De zwevende remklauw is gangbaar (zonder storing). Bij de remslangen is door inscheuring of insnijden het canvas zichtbaar. Het remvloeistof-niveau is onder het minimum gebracht. Opdracht 31 Bij deze opdracht dient de kandidaat zelf tot de conclusie te komen dat de remmen op druk moeten worden gepompt, en het remvloeistof-niveau moet worden gecontroleerd. Opdracht 32 Evaluatie Bij deze opdracht krijgt de examenkandidaat de uitwerkbijlage. Aan de hand van drie vragen gaat de kandidaat na of hij/zij de voorgaande opdrachten juist heeft uitgevoerd en met het juiste gereedschap. Tijdens het uitvoeren van de praktische opdrachten 24, 28, 30 en 31 let u op deze te evalueren punten: 1 het juist demonteren en monteren van de remblokken (volgens de fabrieksvoorschriften) 2 het gebruik van de juiste gereedschappen 3 het bijvullen van de remvloeistof en het op druk brengen van de remmen Werkzaamheden kandidaat onderdeel C een voorrem controleren aan één zijde de remslang aan dezelfde zijde controleren. PB-0681-b-10-1-i 8 lees verder

9 Onderdeel D Laad- en startsystemen Dit onderdeel wordt uitgevoerd aan een complete auto. Indien geen complete auto voorhanden is, wordt een motor op bok gebruikt. Bij dit onderdeel wordt een goedwerkende dynamo verwisseld. U verstrekt de kandidaat de autogegevens en de technische gegevens op pagina 8 van het examen. Voorbereiding De dynamo van de auto werkt goed en de accu is geladen. U hebt enkele geladen accu s beschikbaar, die mogen afwijken van de voorgeschreven accu (waardoor variatie van de opdracht mogelijk is). U hebt enkele dynamo s in het magazijn, waarvan één de juiste is (waardoor variatie van de opdracht mogelijk is). Benodigde meet- en speciale gereedschappen: belastingsweerstand accutester voltmeter/multimeter ampèretang (stroomtang) momentsleutel Storingen aan te brengen door de examinator De gemonteerde accu heeft een te lage capaciteit. (Hierdoor zal de kandidaat constateren dat de fabrieksgegevens niet kloppen met de gemonteerde accu. De kandidaat moet bij de examinator om een andere accu vragen.) Werkzaamheden kandidaat onderdeel D Accu: de accu uitbouwen en inbouwen de accu testen Dynamo: de dynamo uitbouwen en inbouwen de maximale laadstroom meten met een belastingsweerstand de dynamostroom en de dynamospanning meten de aandrijfriem van de dynamo uitbouwen, controleren, inbouwen en spannen. PB-0681-b-10-1-i 9 lees verder

10 Onderdeel E Autotechnische gegevens Bij dit onderdeel gaat de kandidaat technische gegevens opzoeken op de computer in een digitaal autotechnisch handboek en in een database met onderdeelnummers. Over deze technische gegevens beantwoordt de kandidaat een aantal vragen in het examen. Voorbereiding Benodigd computer met: programma Hbase DVD met: (zie aanwijzigingen hieronder) autotechnisch handboek (ATH) Op de DVD staan de mappen Setup en ATH en een snelkoppeling Start ATH. Op elke leerling-computer moet eenmalig de setup worden uitgevoerd: dubbelklik op het bestand Setup.exe in de map Setup. Daarna hoeft aan de kandidaat alleen de map ATH en de bijbehorende snelkoppeling aangeboden te worden. De snelkoppeling start het programma MVIEWER2.EXE uit de map C:\WINDOWS\system op met het databestand RE11.MVB uit de map ATH (volledig: C:\WINDOWS\system\MVIEWER2.EXE ATH\RE11.MVB). Opdracht 46 U controleert na deze opdracht of het juiste voertuig is gekozen in het autotechnisch handboek; dit om vervolgfouten te voorkomen. Opdracht 52 U controleert na deze opdracht of het juiste voertuig is gekozen in de database; dit om vervolgfouten te voorkomen. Als het gegeven kenteken uit de database van de RDW is verwijderd, laat u de kandidaat zoeken op: Toyota Corolla verso kw 05/ /2007. PB-0681-b-10-1-i 10 lees verder

11 voertuigentechniek CSPE BB 2010 algemene informatie voor de kandidaat Inleiding Het cspe Voertuigentechniek BB bestaat uit vijf onderdelen: vier delen met praktijkopdrachten en een laatste deel waarin je autotechnische gegevens opzoekt. Bij de praktijkopdrachten word je ook beoordeeld op veilig en milieubewust werken, op materiaalgebruik, op netheid en werktempo. Bij de eerste vier onderdelen begin je met een minitoets op de computer. Tijdens de praktijkopdrachten stelt de examinator je enkele mondelinge vragen. Wat ga je doen bij dit examen? Onderdeel A gaat over het ontstekings- en brandstofsysteem. Bij een motor ga je de bougies en de bobine vervangen en de bougiekabels controleren. Onderdeel B gaat over het koel- en smeersysteem. Je gaat hier enkele werkzaamheden uitvoeren die horen bij een grote onderhoudsbeurt. Onderdeel C gaat over wielophanging, stuurinrichting en remmen. Je gaat bij een voertuig de remmen controleren en de benodigde werkzaamheden uitvoeren. Onderdeel D gaat over het laad- en startsysteem. Je wordt gevraagd de accu en de dynamo te controleren en te vervangen. Ook voer je enkele meetopdrachten uit aan een dynamo en een accu. Onderdeel E gaat over autotechnische gegevens. Voor twee auto s ga je op de computer in een autotechnisch handboek of met het programma Hbase de gevraagde autotechnische gegevens opzoeken en noteren in het examen. Overzicht van de opdrachten onderdeel A ontstekings- en brandstofsysteem (90 minuten) B koel- en smeersysteem (90 minuten) C wielophanging, stuurinrichting en remmen (90 minuten) D laad- en startsysteem (90 minuten) E autotechnische gegevens (20 minuten) opdracht minitoets: opdracht 1 mondelinge vragen: opdracht 2, 7 en 9 praktijkopdrachten: opdracht 3-6, 8 en 10 minitoets: opdracht 11 mondelinge vragen: opdracht 13, 17 en 20 praktijkopdrachten: opdracht 12, 14-16, 18-19, minitoets: opdracht 23 mondelinge vragen: opdracht 25, 27 en 29 praktijkopdrachten: opdracht 24, 26, 28, minitoets: opdracht 33 mondelinge vragen: opdracht 34, 36 en 42 praktijkopdrachten: opdracht 35, 37-41, gebruik ATH: opdracht gebruik Hbase: opdracht Wanneer je deze informatie hebt gelezen, lever je het blad weer in bij je docent. PB-0681-b-10-1-i* 11 lees verder einde