Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Jaarverslag 2012

2 INHOUD VOORWOORD...2 LEESWIJZER ALGEMENE INFORMATIE Algemene identificatiegegevens Structuur van de organisatie Aansturing en toezicht Samenwerkingsrelaties Teamsamenstelling Kerninformatie Missie Visie Kernwaarden Kernactiviteiten en nadere typering FINANCIËLE INFORMATIE Kerncijfers Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Volwassenen Kerncijfers Mobiel Crisisteam Jeugd RISICO S EN ONZEKERHEDEN Bezuinigingen Verzekeringsproblematiek FINANCIËLE INSTRUMENTEN MAATSCHAPPELIJKE ASPECTEN Samenleving en belanghebbenden Delen van kennis Congressen, symposia, workshops, werkbezoeken Publicaties De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam in het nieuws Rampen en crises ONDERZOEK EN ONTWIKKELING Wetenschappelijk Onderzoek Crisisdienstonderzoek Onderzoek Eigen regie in crisis Stedelijk chroniciteitsonderzoek Thermometer van de Amsterdamse GGz TOA onderzoek ACTUELE ONTWIKKELINGEN EN HET ZORGPROCES Bereikbaarheid en beschikbaarheid Tevredenheid patiënten en naastbetrokkenen Dwang en drang Ambulantisering Gespecialiseerd vervoer voor psychiatrische patiënten Inbewaringstellingen Suïcides Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector Medewerkers (Bij)scholing Medewerkerstevredenheid ECD - WebRAAP Communicatie WIE IS WIE...57 BIJLAGE COLOFON Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 1

3 VOORWOORD Eigen bijdrage GGz, de naderende en ontoereikende financiering middels crisis-dbc s in 2013, de ambulantisering en cliëntenparticipatie zijn zo wat thema s die de agenda in 2012 domineerden. Inhoudelijk begon het jaar goed met het symposium Haastige Spoed evidence based handelen in de acute psychiatrie, in het kader van de promotie van Louk van der Post met vermaarde sprekers uit binnen- en buitenland. De eigen bijdrage tweedelijns GGz die gelukkig geen lang leven bezworen bleek, hield de gemoederen in GGz-land ook bezig begin De vrees was dat veel mensen zorg zouden gaan mijden en het wel eens heel druk kon gaan worden bij psychiatrische crisisdiensten. De stilte was oorverdovend zouden we bijna zeggen want de eerste maanden was ook de instroom bij onze spoedeisende dienst minder dan ooit. Het bleek de bekende stilte voor de storm, want na het eerste kwartaal zagen we het aantal crises toenemen. Toch is het rampscenario, mede door de financiële tegemoetkoming van de gemeente aan de minst draagkrachtigen in Amsterdam, uitgebleven. De woorden verantwoording afleggen vielen dit jaar meer dan ooit. Niet zozeer inhoudelijk, maar meer vanuit het oogpunt van kostenbeheersing en schadelastbeperking. Verantwoording afleggen aan de overheid, verantwoording afleggen aan de zorgverzekeraar, verantwoording afleggen aan de eigen instelling. En geheel in lijn hiermee leidde dit tot een toename van controlesystemen. Binnen de eigen instelling, binnen de zorgverzekeraars en binnen de overheid. Het is en blijft de kunst die beheersmatige werkelijkheid zo te vertalen naar de zorg dat het leidt tot uitdagingen en niet tot verschraling. Een uitdaging vonden we in de ambulantisering. Mensen moeten nog meer dan nu in hun eigen omgeving behandeld/begeleid worden en het aantal klinische psychiatrische bedden moet verder afgebouwd worden. Het heeft ons geïnspireerd tot het opzetten van een stedelijk Intensief Behandelteam Thuis, dat opnamevoorkomend en opnameverkortend werkt bij patiënten die niet tot de doelgroep (F)ACT behoren. Denk aan iemand met een bipolaire stoornis die richting manie aan het ontregelen is en bij wie je door intensieve thuisbehandeling met 24/7 dekking de anders onvermijdelijke opname voorkomt. We volgen de landelijke ontwikkelingen op dit gebied en proberen hierin nauw samen te werken met collega-instellingen in het land. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 2

4 In het kader van cliëntenparticipatie deed Cliëntenbelang Amsterdam een bijzonder onderzoek naar cliënttevredenheid bij mensen die via de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam al dan niet gedwongen opgenomen waren op de Tijdelijke Overbruggingsafdeling. Het onderzoek was bijzonder omdat de patiënten in de crisisfase ondervraagd werden door ervaringsdeskundigen. Verheugd waren we over het feit dat onze portiers/cliëntbegeleiders, uniek in hun soort, hoge ogen gooiden. In 2013 gaan we aan de slag met de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport. Uiteraard in samenspraak met onze cliëntencommissie en Cliëntenbelang Amsterdam. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam wordt als samenwerkingsverband bevolkt door medewerkers van zowel Arkin als GGZ ingeest. Het blijft mooi om te zien hoe onze medewerkers, van psychiater tot portier, zich ook in tijden van onzekerheid blijven richten op hun gezamenlijke kerntaak: een snelle en kwalitief goede crisisbeoordeling en -behandeling bij mensen in psychische nood. We wensen u veel plezier toe bij het lezen van ons jaarverslag en kijken zelf uit naar 2013, het jaar waarin we 10 jaar bestaan. Ed van Leeuwen Jeroen Zoeteman Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 3

5 LEESWIJZER Met ingang van 2012 zijn de door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gestelde eisen aan het jaardocument voor zorginstellingen veranderd. Op basis van de richtlijnen zoals beschreven in Wijzigingen in het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording 2012 van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en op basis van de afspraken in de Zorgbrede Governancecode 2010 is dit jaarverslag tot stand gekomen. Daarbij is Eye on jaarverslag zorg, het jaarverslag voor de zorgsector, uitgegeven door Ernst & Young als inspiratie voor de opbouw gebruikt. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam beoogt met deze uitgave transparantie te bieden aan patiënten, bestuurders en andere stakeholders over de ontwikkelingen en de gerealiseerde doelstellingen op het gebied van kwaliteit van zorg en financiële resultaten. Samen met de publicatie van feiten en cijfers wil de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam haar maatschappelijke rol in de samenleving inzichtelijk maken. Hoofdstuk 1 Algemene informatie informeert de lezer over de opbouw en kerninformatie van de organisatie. In hoofdstuk 2 Financiële informatie wordt een overzicht gegeven van de gerealiseerde productie in aantallen en geld en het verloop hierin over de afgelopen vijf jaar. Hoofdstuk 3 Risico s en onzekerheden beschrijft de gevolgen van de bezuinigingen, de ontwikkelingen in de vergoedingen voor onverzekerden en ontwikkelingen bij samenwerkingspartijen die mogelijke effect hebben op de organisatie van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. In hoofdstuk 4 Financiële instrumenten wordt het bekostigingsmodel van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam uitgelegd. Hoofdstuk 5 Maatschappelijke aspecten besteedt uitgebreid aandacht aan de rol van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam in de samenleving. Hoofdstuk 6 Onderzoek en ontwikkeling geeft een overzicht van lopend en afgerond onderzoek. Hoofdstuk 7 Actuele ontwikkelingen en het zorgproces ten slotte geeft inzicht in de initiatieven die het afgelopen jaar zijn genomen om de zorg voor de patiënten te ontwikkelen en te verbeteren. Ook de ontwikkelingen op het gebied van scholing, informatietechnologie en communicatie zijn in dit hoofdstuk opgenomen. Door het jaarverslag heen komen medewerkers van de samenwerkende organisaties, patiënten en stakeholders aan het woord over hun ervaring in en met de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. In bijlage 1 zijn tabellen en grafieken opgenomen die informatie geven over de patiëntenpopulatie, kwaliteit van zorg en efficiëncy. Deze cijfers tonen het verloop over de afgelopen vijf jaar. In bijlage 2 is een beschrijving van het zorgproces opgenomen. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 4

6 1. ALGEMENE INFORMATIE 1.1 Algemene identificatiegegevens De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is onderdeel van Arkin en een samenwerkingsverband van Arkin en GGZ ingeest. Naam verslaggevende organisatie Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Adres Eerste Constantijn Huygensstraat 38 Postcode 1054 BR Plaats Amsterdam Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel Arkin: adres (beleidsadviseur) (managementsecretariaat) Website Mij werd gevraagd als arts-assistent een stukje te schrijven over Zomaar een dag in de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Uit ervaring weet ik dat die zomaar dagen zelden voorkomen. Toch begin ik vaak wel met die instelling aan mijn diensten. Je komt binnen, haalt even koffie, de overdracht, wat onschuldige telefoontjes en net als je denkt dat het een rustige dienst gaat worden, stromen de opdrachten binnen. Mijn eerste ervaring als assistent met de SPA diensten is wat dat betreft illustratief; Na de telefoontjes aan het begin van de dag, werden de opdrachten steeds interessanter. Het begon met een nuchtere Friese jongen die na een ruzie met zijn ouders besloten had zonder geld, in de vrieskou en te voet vanuit het verre noorden naar Amsterdam te komen. Deze casus werd gevolgd door een sombere man die in de voorgaande jaren als lid van een criminele organisatie actief was geweest in de drugshandel en mensen had geliquideerd. Het spannendste moment van de avond was dat ik onder politiebegeleiding een man moest gaan sederen die in een psychose had geprobeerd zijn vriendin te wurgen. Bijna aangekomen op de plaats van bestemming werd ik helaas teruggebeld. Het bleek dat tien politiemannen het al te moeilijk en gevaarlijk vonden om deze man in bedwang te houden, laat staan dat ik als elfde man in het hoopje enig verschil kon maken. Het interessante van deze diensten is ook dat je minder hulpmiddelen om handen hebt dan gedurende de reguliere diensten en je daarom vaak op creatieve wijze samen met de achterwacht en de patiënt naar oplossingen moet zoeken. Dit in combinatie met de verscheidenheid aan problematiek, de collega s, de sfeer, de hectiek, de spanning en niet te vergeten de goede portie aan humor maakt dat het bijna nooit zomaar een dag is en dat ik daarom deze diensten altijd met veel plezier doe. Doeke Touw, arts-assistent Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 5

7 1.2 Structuur van de organisatie De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam valt onder de directie van de Business Unit Hoogintensief, een van de drie Business Units binnen Arkin (zie figuur 1 Vereenvoudigd organigram). Figuur 1 Vereenvoudigd organigram Raad van Bestuur Arkin Raad van Bestuur GGZ ingeest BU (1 van 3) Hoogintensieve Zorg Circuit (1 van 7) Acute Psychiatrie Cluster Toeleiding & Spoed ABT ZNW Stedelijke kortdurend Crisiscentrum Overige afdelingen Overige afdelingen ABT COW ABT Noord ABT OZO/ Diemen SPA MCT Jeugd Tijdelijke overbruggingsafdeling Het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam legt indirect verantwoordelijkheid af aan de Raden van Bestuur van Arkin en GGZ ingeest. Het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is inhoudelijk verantwoordelijk voor de Tijdelijke Overbruggingsafdeling (TOA). De organisatorische verantwoordelijkheid is belegd bij de Kliniek 1 e Constantijn Huygensstraat (Arkin). Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 6

8 1.3 Aansturing en toezicht Doelstellingen De doelstellingen die door de gemeente Amsterdam bij de start van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam in het kader van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) zijn gesteld, zijn ook in 2012 onveranderd van kracht: 1. Geen patiënten in politiecellen: mensen worden gezien in de Onderzoeksruimte. Uitsluitend mensen die een strafbaar feit hebben gepleegd, worden gezien op het politiebureau. 2. Regie crisisdiensten in één hand: de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is een samenwerkingsverband van de twee Amsterdamse GGz instellingen. 3. Maximaal aantal consulten op hetzelfde tijdstip: De bezetting van de hulpverleners is zodanig georganiseerd dat gedurende de dag meerdere consulten tegelijkertijd plaats kunnen hebben. Tijdstip Aantal consulten tegelijkertijd 08:30 14:00 uur 2 14:00 22:00 uur 4 22:00 08:30 uur 3 Naast de doelstellingen die de gemeente Amsterdam heeft gesteld, heeft de Amsterdamse GGz zichzelf bij de start in 2003 ook een aantal doelen gesteld: 1. Goede (adequate) zorg voor patiënten: de patiënt wordt voorzien van basiszorg zoals eten, drinken, rust en zo snel mogelijk een consult met een hulpverlener. 2. Ondersteuning van de naastbetrokkenen: bij iedere patiënt wordt getracht in contact te komen met familie, vrienden of andere naastbetrokkenen. 3. Beoordeling en behandeling direct op elkaar laten aansluiten: na het consult wordt beleid bepaald en direct actie ondernomen om de behandeling in gang te zetten, bijvoorbeeld een afspraak bij een regionaal Acuut Behandelteam. Het beleid en de ondernomen actie wordt gedurende het ochtendrapport geëvalueerd en eventueel bijgesteld. 4. Snelle beschikbaarheid voor met name huisartsen en de EHBO posten: het protocol, opgesteld in samenwerking met Huisartsenposten Amsterdam, waarin criteria voor consultaanvragen door huisartsen wordt gehanteerd. In dit protocol is ook de wijze van uitvoeren vastgelegd. 5. Beperking van belasting van de eigen hulpverleners wat betreft veiligheid: bij ieder consult is een portier aanwezig en bij huisbezoeken gaan de hulpverleners altijd in teams van twee. Bij vermoeden op gevaar wordt de politie ingeschakeld. 6. Doelmatig en doeltreffend omgaan met de beschikbare middelen: het registratie- en administratieproces is in samenwerking met de hulpverleners opgesteld en wordt altijd gevolgd. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 7

9 Aansturing De aansturing van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is georganiseerd volgens het duaal leiderschapsmodel waarbij de manager bedrijfsvoering en de manager behandelzaken integraal verantwoordelijk zijn. De manager behandelzaken is medisch eindverantwoordelijk en meewerkend lid van het psychiaterteam. Binnen de Acuut Behandelteams (ABT) Centrum/Oud-West (COW), Noord en Oost/Zuid- Oost/Diemen (OZO) is de bestaande teamstructuur geformaliseerd en heeft ieder ABT een eigen hoofd. Deze hoofden en de coördinator van het MCT Jeugd zijn de belangrijkste aanspreekpunten voor de medewerkers uit de teams die diensten draaien in de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam en vallen direct onder het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Het ABT Zuid/Nieuw-West (ZNW) heeft een eigen afdelingsmanager waarmee intensief wordt samengewerkt. Dit hoofd legt echter geen verantwoording af aan het managementteam van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Het team van B-verpleegkundigen en portiers valt direct onder het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Procesmanagementmodel Binnen de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde procesmanagementmodel. Dit houdt in dat van de ketenpartners van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam (politie, GGD en GGz) 24 uur per dag, 7 dagen in de week een beslissingsbevoegde op managementniveau bereikbaar is voor de medewerkers van de eigen organisatie in geval van onvoorziene, complexe situaties of om problemen of grote meningsverschillen op te lossen. Ook Huisartsenposten Amsterdam neemt hieraan deel. Het procesmanagementmodel zorgt ervoor dat problemen of meningsverschillen niet op de werkvloer hoeven worden opgelost. Medewerkers dragen de kwestie over aan de betreffende procesmanagers die vervolgens een beslissing nemen waarbij het uitgangspunt is: snelle en adequate zorg voor de patiënt, evaluatie vindt achteraf plaats. Het besluit wordt vervolgens teruggekoppeld naar de eigen teams ter verdere afhandeling. Op deze manier komt de samenwerking tussen de samenwerkende partijen op de werkvloer niet onder druk te staan en kunnen de hulpverleners zich richten op hun kerntaak. Toezicht Op frequente basis wordt met belanghebbende partijen de realisatie van de doelstellingen getoetst: - Wekelijks vindt procesmanagement overleg plaats tussen de procesmanagers van de crisiszorgketen (dit zijn de beslissingbevoegde sleutelfiguren van de GGD, politie, de verslavingszorg en de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam). Ook GGZ ingeest neemt deel aan dit overleg zodat casussen over heel Amsterdam en Amstelveen besproken kunnen worden. Ook nemen ad hoc afgevaardigden van andere organisaties waarmee in de crisiszorgketen wordt samengewerkt, deel aan dit overleg, bijvoorbeeld Ambulance Amsterdam, Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie, Penitentiair Psychiatrisch Centrum en MCT Jeugd. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 8

10 - Iedere maand wordt de realisatie van de doelstellingen besproken tijdens het overleg van de twee GGz instellingen waarbij het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam en de afdelingsmanager van Acuut Behandelteam Zuid/Nieuw-West aanwezig is. - Ieder kwartaal wordt de ontwikkeling en voortgang op gebied van financiën, organisatie en beleid besproken tijdens het formeel kwartaaloverleg met de controller en de directie van de BU Hoogintensief. - Het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam en de Raden van Bestuur van de samenwerkende GGz instellingen kwamen in 2012 drie keer samen. Ten behoeve van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam worden verschillende rapportages gemaakt. Het doel van de rapportages is een duidelijk inzicht in de resultaten op dat moment, zodat kan worden bepaald of de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam de geplande hoge kwaliteit van zorg levert en hoe de werkelijke productie zich verhoudt tot de begrote productie. Op basis van deze rapportages kunnen de plannen zonodig worden bijgesteld. Maandelijkse politierapportage De politie levert maandelijks een overzicht met het aantal overgebrachte personen en de regio s van waaruit deze personen zijn overgebracht. Maandbericht In het maandbericht zijn de productiecijfers in aantallen en geld opgenomen alsmede een overzicht van de kosten. Dit maandbericht geeft een actueel inzicht in de financiële situatie van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam en wordt door het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam met de directie van de BU Hoogintensief besproken. Kwartaalbericht Het kwartaalbericht geeft een overzicht van het verloop van de voor dat kwartaal geplande initiatieven en de productie in aantallen en geld. De kwartaalrapportage bespreekt het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam met de directie van de BU Hoogintensief. Jaarverslag In het Jaarverslag Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam wordt uitgebreid verslag gedaan van de ontwikkelingen op het gebied van zorg- en dienstverlening, organisatie en financiële restultaten. Alvorens dit verslag wordt gepubliceerd, wordt deze officieel vastgesteld door de Raden van Bestuur van Arkin en GGZ ingeest. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 9

11 In juni 2012 begon ik met mijn eerste baan als psychiater, bij de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Een fijne werkplek om te starten, die ik al kende van mijn tijd toen ik nog niet in opleiding was en van mijn diensten als psychiater in opleiding. De dynamiek en de prettige samenwerking met collega s maken dat ik hier met plezier werk. Geen dag is hetzelfde. Zomaar een dag in de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam kan dan ook van alles betekenen. Bij het stedelijk ochtendrapport worden de consulten besproken die door de dienstdoenden van de nacht zijn gedaan, wat er verder dient te gebeuren, en welk ABT dit op gaat pakken. Er zijn nog twee patiënten in de Onderzoeksruimte. Een van hen is met een RM opgenomen in een kliniek in Drenthe en was ongeoorloofd afwezig. De ambulance is al besteld en zij zal zo opgehaald worden. De andere patiënt moet opnieuw beoordeeld worden. Daarnaast is er door de nachtdienst een patiënte in de meldkamer agenda gepland die zo komt, én vraagt mijn collega-psychiater van het Zorgmijdersteam om een spoed RM beoordeling van een patiënte die nu op de winteropvang zit. Een collega biedt aan om de spoed RM beoordeling te doen dus ik kan de herbeoordeling in de Onderzoeksruimte gaan doen. Het gaat om een psychotische jongeman, die thuis zeer dreigend is geweest. Hij weigert vrijwillige behandeling. In overleg met zijn moeder en zijn behandelaar, besluiten we een IBS aan te vragen. Dan komt de meldkamerarts met mij overleggen over een andere nieuwe patiënt, die we vervolgens samen gaan zien. Het betreft een depressieve vrouw die wanhopig en suïcidaal is. Ze wordt samen met een vriend gezien. Patiënte staat open voor hulp. De mogelijkheden om meer systeem te betrekken lijken op dit moment beperkt. We overwegen het Intensief Behandelteam Thuis maar helaas kunnen die vandaag nog geen nieuwe patiënt in behandeling nemen. Hierop besluiten we haar vrijwillig op te nemen, in de hoop dat het IBT later deze week vanuit de kliniek de behandeling over kan nemen. Ondertussen is de last voor de IBS van de psychotische jongeman afgegeven. Hij wordt op de Tijdelijke Overbruggingsafdeling opgenomen. Morgen zal ik hem daar weer zien als dienstdoende TOA-psychiater. Vanmiddag neemt een collega psychiater de meldkamerdienst over, dus ik draag over wat er tussentijds nog binnen gekomen is. Dan stap ik op m n fiets voor een RM-beoordeling elders. Zomaar een dag, elke dag anders! Nicolet Stam, psychiater Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 10

12 1.4 Samenwerkingsrelaties Vanwege de intensieve samenwerking tussen de twee GGz instellingen, verwijzers en andere gemeentelijke instanties zijn het management en de medewerkers van al deze betrokken instanties zeer op elkaar gericht en vindt frequent gepland en ad hoc overleg plaats. Daarbij is ook aandacht voor scholing van partners op het gebied van psychiatrie. Politie, GGD De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, inclusief het MCT Jeugd, werkt zeer nauw samen met de politie en GGD waar het gaat om patiënten die in het kader van de OGGz worden doorverwezen. In 2012 heeft het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam een bezoek gebracht aan politiebureau Centrum/Oud-West om de samenwerking te bespreken. Ook zijn twee trainingen gegeven aan buurtregiseurs van de politie. In deze trainingen werd, met behulp van een ervaringsdeskundige, het begrip bij de buurtregisseurs bevorderd van de symptomen van een psychiatrische stoornis en wat dit betekent voor de patiënt zelf. De GGz, de GGD en de politie staan aan de vooravond van grote veranderingen en bezuinigingen. Deze bezuinigingen zien we niet alleen terug in onze zogenaamde eigen kleine subdriehoek, de bezuinigingen zien we overal om ons heen. Dus juist in deze tijd is het van belang vertrouwen te hebben in elkaars toegevoegde waarde en authenticiteit, sterker nog het is een randvoorwaarde voor het goed functioneren van onze crisisketen. Vanuit dit vertrouwen de cliënt centraal stellen zie ik als onze grootste uitdaging. Christa Mooij Regionaal specialist Verwarde Personen Wederzijdse afhankelijkheid, echte samenwerking, wordt geboren als je niet denkt in termen van concurrentie, maar van gezamelijk winnen (Covey). SPA, politie en GGD herkennen hierin de basis voor een optimaal functionerende crisisketen. De crisisketen is voortdurend in ontwikkeling, volgt nieuwe trends, neemt obstakels en blijft zoeken naar verbetering in de zorg voor patiënten in crisis. Michael Willemsen Teamleider GGD Amsterdam, MGGZ, Vangnet & Advies Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 11

13 Huisartsenposten Amsterdam, EHBO en andere erkende verwijzers De samenwerking met de Huisartsenposten Amsterdam, EHBO posten en andere erkende verwijzers richt zich op de AGGz. Bij vragen of problemen weten de huisartsen en andere erkende verwijzers het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam goed te vinden. Het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam streeft ernaar ieder jaar een bezoek aan alle huisartsenposten te brengen om de samenwerking te bespreken. In 2012 kwam tijdens bezoeken aan verschillende huisartsenposten naar voren dat de huisartsen zeer tevreden zijn over de huidige samenwerking. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is voor ons een betrouwbare samenwerkingspartner. De overdracht van patiënten gaat goed volgens de bestaande afspraken. Waar dingen misgaan is er een open oor voor reacties. Bijzonder is de getrouwheid waarmee het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam jaarlijks alle posten bezoekt voor overleg met een delegatie van de huisartsen. Rien van Hoeve Directeur Huisartsenposten Amsterdam Afspraken over de samenwerking met de verwijzers worden vastgelegd in protocollen en convenanten. In 2012 heeft de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam samenwerkingsafspraken gemaakt met Molemann Tielens, een ambulante GGz instelling. Verder zijn de samenwerkingsafspraken met het OLVG herzien en aangepast. Jeugdhulpverleningsinstanties Het MCT Jeugd werkt nauw samen met Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam, Raad voor de Kinderbescherming, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, Kindertelefoon, Spirit, Altra en de Bascule. Zorgpad avant la lettre Geheel onbewust bewandelen het MCT Jeugd en het Crisisteam van Bureau Jeugdzorg al 10 jaar lang een succesvol zorgpad. Het onbekommerd kuieren onder een stralend zonnetje moet het komende jaar worden onderbroken door een tussensprint: de transitie van de Jeugdzorg biedt kansen op perfectionering van de crisiszorg voor kinderen en gezinnen in Amsterdam. Die kansen moeten worden gegrepen. Geert van Wesemael GZ psycholoog Crisisteam BJAA Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 12

14 Overheid en brancheorganisaties De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam onderhoudt intensief contact met gemeentelijke instellingen, de rijksoverheid, branche organisaties, de Nederlandse Zorgautoriteit en de zorgverzekeraars. Het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam vervult een actieve rol in het Landelijk Hoofdenoverleg Crisisdiensten onder voorzitterschap van GGZ Nederland. In dit overleg komen onderwerpen als kostprijsbepaling en regelgeving op het gebied van DBC s aan de orde maar ook initiatieven om de kwaliteit van zorg te verbeteren. In 2012 is een start gemaakt met het opstellen van een landelijk profiel waarin de eisen en competenties waar een crisisdienst aan moet voldoen, worden beschreven. Cliëntenparticipatie Iedere maand voert het management van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam overleg met de cliëntencommissie die bestaat uit drie leden afkomstig uit Arkin en GGz ingeest. Tijdens deze besprekingen informeren het management en de leden van de commissie elkaar aangaande patiëntgerelateerde ontwikkelingen. Bovendien wordt de haalbaarheid van initiatieven die de ervaring van de patiënten positief beïnvloeden, besproken. Ongeveer zes jaar geleden raakte ik als inkoper bij Achmea betrokken bij de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam. Ik leerde het Amsterdamse model kennen als een zorgvuldig in elkaar gezet samenwerkingsverband van meerdere partijen die samen goede afspraken hadden gemaakt over de zorgverlening voor mensen in acute psychiatrische nood. Bij de oprichting waren gemeente, GGD, politie en de GGz betrokken, maar ook Agis, voorganger van Achmea, die richting het ministerie had aangegeven dat in Amsterdam iets groots moest worden neergezet. Een van de belangrijkste factoren voor Agis om mee te werken was dat mensen in psychiatrische nood niet meer in een politiecel hoefde te verblijven en daar nog zieker werden. Het resultaat is een unieke samenwerking die niet alleen binnen Nederland bekendheid geniet maar ook over de grenzen. Mensen in psychiatrische nood moeten zorg te allen tijden kunnen ontvangen. Wel maken wij daarin onderscheid tussen buiten kantooruren en binnen kantooruren. Als patiënten reeds in behandeling zijn bij een intensief ambulant team, dan zou een eventuele crisis bij deze patiënten binnen kantooruren door diezelfde teams moeten kunnen worden behandeld zonder daarbij op te schalen naar de kostbare spoedeisende zorg. Dit is wat ons betreft nog een vraagstuk die we ook in de gesprekken met de zorgpartijen de komende jaren verder moeten oppakken. Ook vinden we dat goed gekeken moet worden naar de mensen die reeds in reguliere poliklinische zorg zijn, hoe komt het dat zij in crisis raken en wat kan gedaan worden om de crisis te voorkomen door de teams zelf? Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 13

15 De groep mensen die voor het eerst in aanraking komen met de GGz via de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, moet wel 24 uur per dag 7 dagen in de week terechtkunnen bij de acute zorg. Het komt erop neer dat spoedeisende zorg voor iedereen beschikbaar moet zijn maar er zijn gradaties in de intensiteit van de benodigde crisiszorg. Wat dat betreft is de samenwerking met de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam de afgelopen jaren ook veranderd. Als verzekeraar willen we meer grip krijgen op de intensiteit van de crisiszorg; hoe vaak wordt crisiszorg verleend, waarom en wat betekent dit voor ons in financiële termen, maar ook voor de patiënt? We zien binnen het Amsterdams model een toename van het aantal crises terwijl Achmea de afgelopen jaren geïnvesteerd heeft in ambulantisering en klinische intensieve plaatsen. Daarnaast willen we ook weten wat de effecten zijn van de afbouw van bedden op de vraag naar crisiszorg. We kijken daarbij naar onze eigen data maar ook naar de gegevens van de GGz instellingen en gaan dan gezamenlijk het gesprek aan. Dat is belangrijk om de zorg betaalbaar te houden, maar ook om de SPA financierbaar te houden. Wat betreft de toekomst van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam; nu is het zo dat de zorg in de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam volledig vergoed wordt via de zorgverzekering. De vraag is of de zorgverzekeraar de enige partij moet zijn in de toekomst of dat de financiering door meerdere partijen gedragen zou moeten worden, bijvoorbeeld ook door de gemeente en de politie. We moeten nadenken hoe de acute zorg in de toekomst financieel houdbaar blijft. Ik denk dat het heel belangrijk is dat juist in de crisiszorg geen concurrentie plaatsheeft maar dat er vooral goed moet worden samengewerkt tussen betrokken partijen; crisiszorg moet gewoon beschikbaar zijn. Anouk Mateijsen Regiomanager West GGZ, Achmea Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 14

16 1.5 Teamsamenstelling Het team dat de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam draaiende houdt, bestaat uit vaste medewerkers als B-verpleegkundigen, portiers, medewerkers van de ondersteunende afdelingen en uit hulpverleners van de twee Amsterdamse GGz instellingen. De samenwerking binnen de teams is interdisciplinair en intensief. Binnen de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is een gespecialiseerd team van psychologen, (ortho)pedagogen en gezinstherapeuten voor de crisishulpverlening voor kinderen en gezinnen ingericht, namelijk het Mobiel Crisisteam Jeugd (MCT Jeugd). Dit team bestaat uit vaste hulpverleners. Op 31 december 2012 waren in de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam (inclusief MCT Jeugd) in totaal 125 medewerkers werkzaam waarmee het dienstenrooster werd ingevuld. De samenstelling van het team is als volgt. 8 B-verpleegkundigen 8 portiers 20 psychiaters 81 hulpverleners waaronder 29 spv en, 40 arts-assistenten, 7 (GZ)psychologen, 4 (ortho)pedagogen en 1 maatschappelijk werker 7 secretariële en administratieve medewerkers 1 WebRAAP systeembeheerder B-verpleegkundigen Het team van B-verpleegkundigen heeft in 2012 twee nieuwe collega s verwelkomd. Een van de vacatures ontstond doordat een B-verpleegkundige de overstap naar het Intensief Behandelteam Thuis (zie ook 7.1.3) maakte. Deze collega werd vervangen door een ervaren medewerker van de Tijdelijke Overbruggingsafdeling. Achterwachten In 2012 ontstond een vacature binnen het achterwachtenteam die is opgevuld met een psychiater die eerder werkzaam was bij het ABT Centrum/Oud-West als arts-assistent in opleiding. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 15

17 Figuur 2 geeft de opbouw van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam schematisch weer. Figuur 2 Schematische weergave opbouw Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam ABT Centrum Oud-West ABT Noord MCT Jeugd MCT Jeugd ABT Zuid Nieuw-West ABT Oost Zuid-Oost Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 16

18 1.6 Kerninformatie Missie De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is een ambitieuze organisatie voor de acute psychiatrische gezondheidszorg voor de hele stad. Kenmerken in de bejegening van onze interne en externe klanten zijn gastvrijheid, deskundigheid, bereidwilligheid en veiligheid. We proberen op een zo professioneel, empatisch en doeltreffend mogelijke wijze crisisinterventies te doen waarbij we psychiatrische zorg en psychosociale hulpverlening bieden. Het doel is om de continuïteit van zorg te waarborgen of zorg te initiëren. We vinden het belangrijk dat de omgeving, waaronder de eigen behandelaar indien aanwezig, hier zo veel mogelijk bij wordt betrokken omdat we van mening zijn dat deze systemische benadering een positieve invloed heeft op het functioneren van de patiënt, zijn/haar autonomie bevordert, het draagvlak van de omgeving vergroot en de overlast voor de maatschappij vermindert of wegneemt. We passen zo min mogelijk dwang en drang toe en houden rekening met de sociale en culturele achtergrond van de patiënt en de naastbetrokkenen. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is er op gericht om haar verwijzers als politie, GGD en huisartsen tevreden te houden. Begrip voor elkaars mogelijkheden en verantwoordelijkheden bevordert een effectieve samenwerking en lijdt tot efficiënte patiëntenzorg. Verder willen wij een goede buur zijn in het kader van beperking van mogelijke overlast en streven we naar een financieel gezonde organisatie Visie De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam wil hét GGz aanspreekpunt zijn op het gebied van acute psychiatrische zorg en psychosociale hulpverlening in een stedelijke context met betrekking tot openbare en algemene geestelijke gezondheidszorg Kernwaarden De kernwaarden van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam zijn: Niet kletsen maar doen, discussie achteraf Iedereen is welkom 24/7 procesmanagement Veiligheid & gastheerschap Duidelijk product en signatuur In het contact en in de samenwerking met onze in- en externe klanten nemen we een Can Do houding aan. Dit betekent bijvoorbeeld dat bij vraagstukken waarbij de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam niet direct een antwoord heeft, wordt meegedacht over alternatieve oplossingen. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 17

19 De kernwaarden vormen het uitgangspunt in de werkwijze van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam en in de contacten met patiënten, naastbetrokkenen, verwijzers, medewerkers en interne en externe samenwerkingspartners en helpen bij de realisatie van de gestelde doelen Kernactiviteiten en nadere typering Kerntaak De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam biedt zorg aan mensen met acute problemen variërend van ernstige psychosociale problematiek tot zeer ernstige psychopathologie, al dan niet in combinatie met verslavingsproblematiek. De kerntaak is het op korte termijn uitvoeren van een consult op basis van specialistische diagnostische kennis met betrekking tot psychiatrische toestandsbeelden en psychosociale crises bij jeugdige en volwassen patiënten. Zo nodig wordt direct gestart met de behandeling. Het MCT Jeugd maakt onderdeel uit van de SPA en biedt 24 uur per dag, 7 dagen in de week hulp aan gezinnen met kinderen en aan jeugdigen/kinderen in crisissituaties. Het gaat om psychiatrische (waaronder verslaving) en ernstige psychosociale crises, waarbij gevaar dreigt voor kind of omgeving. Het MCT Jeugd wordt ingeschakeld bij alle meldingen van crisis waarbij kinderen en jeugdigen betrokken zijn. Op deze manier wordt een totaalpakket van crisiszorg geboden; de hulpverlener van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam richt zich op de problematiek van de volwassenen terwijl de hulpverlener van het MCT Jeugd de zorg en opvang voor het kind organiseert. Werkgebied Het werkgebied strekt zich uit over Amsterdam, een stad met een eigen dynamiek en een grote verscheidenheid aan culturen waar factoren die met name in een grote stad aan de orde zijn een rol spelen, bijvoorbeeld een groot aantal allochtonen die een verhoogd risico op psychopathologie hebben die tot meer crisis leiden. Het MCT Jeugd bedient ook het ROA (Regionaal Orgaan Amsterdam) gebied. Dit is een samenwerkingsverband van zestien gemeenten in de regio Amsterdam. Deelnemers zijn de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Diemen, Edam/Volendam, Haarlemmermeer, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uithoorn, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zeevang. Continuïteit van zorg De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam maakt onderscheid tussen openbare geestelijke gezondheidszorg en algemene geestelijke gezondheidszorg. 44% van het aantal meldingen betreft OGGz consulten die 24 uur per dag, 7 dagen in de week binnenkomen via de politie en de GGD, afdeling Vangnet & Advies. 56% van het aantal meldingen betreft AGGz consulten die buiten kantooruren binnenkomen via verwijzers zoals huisartsen, EHBO posten en/of andere hulpverleningsinstanties. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 18

20 De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is 24 uur per dag, 7 dagen in de week bereikbaar voor openbare geestelijke gezondheidszorgzaken. Buiten kantooruren handelt de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam ook de algemene geestelijke gezondheidszorgzaken af. Het MCT Jeugd handelt buiten kantooruren jeugdhulpverleningszaken van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam (BJAA), Raad voor de kinderbescherming, Spirit, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en de Kindertelefoon af. Het crisiswerk dat overdag in de regio s wordt gedaan bij de vier ABT s wordt buiten kantooruren voortgezet in de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam en andersom. Overdag wordt de zorg dicht in de buurt van de patiënt uitgevoerd. Buiten kantooruren wordt deze zorg uitgevoerd vanuit één centrale plek voor de hele stad. Door de verbondenheid van de ABT s/spa kan de zorg die buiten kantooruren start direct de volgende dag in de regio worden voortgezet en flexibel worden omgegaan met wachtlijsten. Een crisis is na het eerste contact niet altijd meteen gestabiliseerd en/of de zorg kan door de vervolgbehandelaar niet altijd naadloos worden overgenomen. In een beperkt aantal vervolgcontacten kan tijdens kantooruren de crisiszorg door de regionale ABT s worden afgerond waarna de patiënt kan worden overgedragen naar reguliere zorg. De Acuut Behandelteams en overige afdelingen van de Amsterdamse GGz instellingen kunnen een beroep doen op de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam om patiënten buiten kantooruren te zien en intensieve zorg te leveren en zo bijvoorbeeld een opname voorkomen (zie figuur 3 Crisiszorgketen op blz. 20). Expertise De hulpverleners van de ABT s draaien diensten in de SPA en zo wordt de expertise op het gebied van crisisinterventie, zorglogistiek en op het gebied van dwang en drang in de grote stad 24 uur per dag, 7 dagen in de week gewaarborgd. Door het bundelen van verschillende doelgroepen in psychiatrische en/of verslavingscrisis (ouderen, volwassenen en jeugd) in een grote stad, op het gebied van openbare en algemene geestelijke gezondheidszorg en in verschillende fasen (tijdens vervoer, op het politiebureau, in de onderzoeksruimte), ontstaat volume waarmee de hulpverleners van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam hun expertise verder kunnen ontwikkelen; niet alleen op het gebied van crisisinterventie maar ook op het gebied van dwang en drang en zorglogistiek. Hiermee kan de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam uitgroeien tot expertisecentrum met een behandel-, consultatie- en opleidingsfunctie. Door samenwerkingsverbanden met gemeentelijke instanties en andere, al dan niet commerciële, (zorg)instellingen en in overleg met patiënten- en naastbetrokkenenorganisaties wil de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam haar expertise inzetten ten behoeve van patiënten die acute psychische en psychiatrische zorg, zo nodig in combinatie met verslavingszorg, behoeven. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 19

21 Onderzoek De situatie in Amsterdam is uniek; een goed ontwikkelde GGz in een grote moderne stad die wordt aangeboden vanuit één organisatie! Dat is een positie die een schat aan informatie levert. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam vormt in combinatie met de Acuut Behandelteams een uniek voorportaal voor grootstedelijke acute OGGz en AGGz problematiek. De grote concentratie van crises op het gebied van psychiatrie in een grote stad vormt een ideale plek om onderzoek te doen binnen een grote populatie. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is daarmee een soort thermometer voor de staat van de GGz in een grote moderne stad. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam kan verder fungeren als onderzoekscentrum op andere gebieden. De omvang van de populatie is voldoende groot om te kunnen bepalen of een bepaalde aanpak werkt of niet en de mate van invloed van bepaalde (stadse) invloeden bij psychiatrische en psychosociale crises. Zie bijlage 2 voor een uitgebreide beschrijving van het zorgproces voor volwassenen en kinderen. Figuur 3 Crisiszorgketen Signaleren & Screenen Interveniëren Behandelen In 44% van de gevallen betreft het OGGz zaken. De politie signaleert en de GGD screent, 24 uur per dag, 7 dagen per week. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam incl. MCT Jeugd biedt snelle crisisinterventie voor jeugdige en volwassen cliënten. ABT * (Arkin): Centrum/Oud- West, Noord, Oost/Zuid-Oost (incl. Diemen) ABT * (GGZ ingeest): Zuid/Nieuw-West Reguliere behandelaar Verwijzers Klinieken In 56% van de gevallen betreft het AGGz zaken, buiten kantooruren. Binnen kantooruren worden deze consulten door de regionale GGz instellingen verzorgd. Verlenen van basisbehoefte Verrichten van onderzoek op basis van specialistische diagnostische kennis m.b.t. psychiatrische en ernstige psychosociale toestandsbeelden Vertalen van hulpvraag naar korte termijn behandelplan Verzorgen van opname met maatregel Voorkomen van opname Verzorgen vrijwillige opname Doorverwijzen voor behandeling ABT* Terugverwijzen naar reguliere behandelaar Terugverwijzen naar verwijzer Jeugd hulpverleningsinstanties KCC *** : tijdelijke vrijwillige opname TOA ** : tijdelijke onvrijwillige opname) * Acuut Behandelteam ** Tijdelijke Overbruggingsafdeling (Arkin) *** Kortdurend Crisiscentrum (GGZ ingeest) Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 20

22 Als MCT Jeugd zijn wij 24 uur, 7 dagen per week bereikbaar voor acute crisissituaties waarbij kinderen van 0-18 betrokken zijn. In deze situaties is sprake van psychiatrische- en of ernstige psychosociale problematiek. Geen enkele situatie is hetzelfde en is meestal ook anders dan in eerste instantie lijkt. Zo kregen we de melding van een 14-jarige jongen. Hij werd door de politie uit huis gehaald vanwege agressief gedrag en door Vangnet & Advies naar de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam gestuurd met vermoedens van acute psychiatrie. Deze jongen heeft het thuis ondraaglijk gemaakt; een brandje in huis veroorzaakt, spullen vernield, zijn jongere zusje een kopstoot gegeven en zijn moeder bedreigd. Moeder is heftig en duidelijk, haar zoon is een gevaar thuis en komt er niet meer in. Er is volgens haar veel met hem mis. De jongen is bekend in de GGz en heeft een hele lijst aan diagnoses waaronder ADHD en vermoedens van autisme. De verwachting is een drukke, agressieve jongen aan te treffen. In de Onderzoeksruimte is hij goed opgevangen en zit rustig met een boterham voor de tv. Bij beoordeling zien wij een kwetsbare jongen die zelf aangeeft dat het thuis niet goed gaat. Tijdens het gesprek komt naar voren dat hij erg gepest wordt en dit thuis niet durft te vertellen. Mede uit zijn frustraties ontstaan de woedeaanvallen. Er is geen indicatie voor psychiatrische opname maar na het voeren van een gezinsgesprek blijkt naar huis gaan op dit moment geen optie. Helaas heeft zijn omgeving geen mogelijkheid deze jongen op te vangen en wordt hij op een noodbed van Spirit geplaatst. Omdat de crisis deels voortkomt uit individuele problematiek en deels uit systeemproblematiek en er al veel hulpverlenende instanties betrokken zijn bij deze jongen, wordt het gezin voor vervolggesprekken aangemeld bij het systeemteam van het Centrum voor Relationele Therapie. Met behulp van dit centrum wordt de hulpverlening goed op elkaar afgestemd. Onderweg in de auto begint hij voorzichtig mee te zingen met de radio, hij lijkt alle teksten te kennen. Vervolgens mag ik verzoeknummers indienen. Ik zet de radio uit en hij blijkt alle nummers die ik noem precies te kunnen zingen. Zo rijd ik met een vrolijk zingende jongen naar Hoofddorp en denk aan de gevaarlijke jongen die ik bij aanmelding voor ogen had. Margreet Wirix, Psycholoog, MCT Jeugd Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 21

23 2. FINANCIËLE INFORMATIE In dit hoofdstuk is informatie over de belangrijkste financiële resultaten opgenomen. Naast de productiecijfers zijn veel feiten en activiteiten binnen de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam in cijfers uitgedrukt. Deze zijn opgenomen in de bijlage. De totale productie in aantallen in 2012 voor de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, inclusief het MCT Jeugd, bedroeg contacten (2011: 8.838). Dit is 7% meer dan in Deze aantallen vertaalden zich naar een productie in geld voor de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, inclusief het MCT Jeugd, van (2011: ), hetgeen een daling is van 1% ten opzichte van Dit bedrag is exclusief de vergoeding die de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam ontvangt voor zorg aan onverzekerden ( ). Het resultaat voor de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam inclusief het MCT Jeugd bedroeg in (2011: ). Op de volgende pagina s zijn de kerncijfers en toelichtingen opgenomen, gesplitst in Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam (volwassenen) en MCT Jeugd. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 22

24 2.1 Kerncijfers Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Volwassenen Werkelijk 2012 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010 Werkelijk 2009 Werkelijk 2008 Mutatie W 12/ W 11* Mutatie W 11/ W 10* Mutatie W 10/ W 09* Mutatie W 09/ W 08 Productie in aantallen* % 4% 5% 12% Bedragen x Productie in geld 1) (1%) 7% (2%) 5% Overhead (1%) 7% (2%) 5% Kosten % 9% (1%) 5% Resultaat (36) (145%) (46%) (27%) 5% 1) Exclusief onverzekerden * De gemiddelde groei per jaar (productie in aantallen) over de afgelopen 5 jaar bedraagt 5,6%. Gemiddeld aantal consulten per dag - volwassenen jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Toelichting: De productie in aantallen in 2012 laat een stijging zien van 8% ten opzichte van De productie in geld laat een daling zien van 1%. Er was met name in het eerste kwartaal een productiedaling. Mogelijke oorzaak is de onduidelijkheid rondom de eigen bijdrage die begin 2012 bestond. Dit is niet nader onderzocht. In 2012 is voor aan onverzekerdenproductie gemaakt (2011: ). Deze productie is door verschillende instanties vergoed. De kosten zijn in 2012 met 2% gestegen. Door iets lagere opbrengsten en iets hogere kosten is het resultaat exclusief onverzekerdenproductie gedaald tot Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 23

25 2.2 Kerncijfers Mobiel Crisisteam Jeugd Werkelijk 2012 Werkelijk 2011 Werkelijk 2010 Werkelijk 2009 Werkelijk 2008 Mutatie W 12/ W 11* Mutatie W 11/ W 10 * Mutatie W 10/ W 09 * Mutatie W 09/ W 08 Productie in aantallen* (4%) (11%) 2% 19% Bedragen x Productie in geld (3%) 14% 4% (1%) Overhead (6%) (8%) (20%) 8% Kosten (2%) 16% 6% (6%) Overige opbrengsten % 0% (8%) 9% Resultaat (3%) 12% 16% 13% *De gemiddelde groei per jaar (productie in aantallen) over de afgelopen 5 jaar bedraagt 0,8%. Gemiddeld aantal consulten per dag - jeugd jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Toelichting: De productie in aantallen in 2012 laat een daling zien van 4% ten opzichte van De productie in geld is met 3% afgenomen. Het bedrag onder overhead is relatief gezien gelijk aan Het MCT Jeugd ontvangt jaarlijks een eenmalige bijdrage van Bureau Jeugdzorg. Deze is opgenomen onder overige opbrengsten. Het resultaat voor 2012 bedraagt , een daling van 3% ten opzichte van vorig jaar. Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 24

26 3. RISICO S EN ONZEKERHEDEN 3.1 Bezuinigingen Bezuinigingen in de Geestelijke Gezondheidszorg waren ook in 2012 een actueel thema. Bij de introductie van de eigen bijdrage in 2012 bestond aanvankelijk veel onduidelijkheid over voor wie deze nu wel en niet gold. Dat zorgde voor veel onrust onder patiënten, verwijzers en medewerkers. Patiënten konden bij doorverwijzing niet volledig worden geïnformeerd. Nadat duidelijk was dat de eigen bijdrage niet zou gelden voor de spoedzorg is in overleg met de Huisartsenkring Amsterdam op de LHV/Amsterdam website een bericht over uitzonderingen op de eigen bijdrage in de 2 e lijns GGz opgenomen waarin wordt beschreven dat patiënten in crisis geen eigen bijdrage hoeven te betalen. Ook werden de actuele ontwikkelingen bijgehouden op de website van de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam om patiënten en verwijzers zo goed mogelijk te informeren. In het kader van de bezuinigingen kreeg de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam ook te maken met een tariefskorting. De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam is voortdurend gericht op het verder terugdringen van de kosten en de organisatie wordt met een minimale bezetting draaiende gehouden. De mogelijkheden om de kosten binnen de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam verder terug te dringen zijn echter niet haalbaar zonder in te leveren op de kwaliteitseisen. Tot slot is de vergoeding voor de inzet van tolken met ingang van 2012 afgeschaft. Patiënten dienen nu zelf een tolk te betalen maar voor velen is dat niet haalbaar. In het geval van een crisis is de communicatie echter heel belangrijk waardoor de inzet van tolken soms noodzakelijk is. Wanneer de patiënt de kosten van de tolk niet kan opbrengen, neemt de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam deze kosten op zich. Dit heeft directe gevolgen voor de kostenstructuur. Om tijdig de effecten van de bezuinigingen te signaleren is de Thermometer van de Amsterdams GGz ontwikkeld (zie ook 6.4). 3.2 Verzekeringsproblematiek De Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam wordt ieder jaar geconfronteerd met een groep onverzekerden. Medewerkers zijn zich terdege bewust van het belang van een accurate registratie van verzekeringsgegevens, burgerservicenummer en persoonlijke gegevens. Maximale inspanningen worden dan ook gedaan om zoveel mogelijk gegevens te achterhalen. In een hectische omgeving en bij een vaak verwarde patiëntenpopulatie is dit een grote uitdaging. Begin 2006 was 20% van de productie niet te declareren omdat het hier ging om zorg aan onverzekerden. In 2011 was dit 8,4% en in 2012 is dit verder verlaagd naar 7,6%. De zorg voor illegalen wordt voor 95% vergoed door het College voor Zorgverzekeringen (CVZ). Voor de Jaarverslag 2012 Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam 25