Scheikunde II. Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers. 2 ste semester hoorcollege5

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Scheikunde II. Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers. 2 ste semester hoorcollege5"

Transcriptie

1 1 Scheikunde II Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers 2 ste semester

2 Scheikunde II 2 Belangrijke types chemische reacties

3 1. Substitutiereacties 3 nucleofiel elektrofiel radicalair 2. Additiereacties nucleofiel elektrofiel radicalair 3. Eliminatiereacties 4. Omleggingsreacties 1,2 hydrideshift 1,2 methylshift

4 Alifaten = niet-aromatische verbindingen vb.: alkanen, alkenen, alkynen, cylco-alkanen 4 alifatische nucleofiele substitutie 1 σ-binding sp 3 C-X 1 σ-binding sp 3 C-Y Y = nucleofiel, intredende groep X = uittredende groep of leaving groep Timing: twee extremen 1. Twee-stapsreactie: eerst breking C-X dan vorming C-Y, SN1 2. Eén-stapsreactie: simultaan breken C-X en vorming C-Y, SN2

5 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde 5 sp 3 TPB sp 3 één-stapsmechanisme inversie van configuratie reactiviteit R-X: methyl > primair > secundair > tertiair reactiviteit R-X: I > Br > Cl > F (zwakste base = beste uittredende groep)

6 2. Nucleofiele substitutiereacties 6 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde mechanisme stereochemie sterische effecten leaving capaciteit nucleofielen & nucleofiliciteit SN1-type: nucleofiele substitutie 1 ste orde SN1 versus SN2

7 nucleofiliciteit 7 meten r voor CH 3 I + nucleofiel in methanol t.o.v. Reactiviteitsklasse Nucleofiel Relatieve reactiviteit Zeer goed nucleofiel I -, HS -, RS - > 10 5 Goed nucleofiel Br -, HO -, RO -, CN - -, N Nucleofiel NH 3, Cl -, F -, RCOO Zwak nucleofiel H 2 O, ROH 1 Zeer zwak nucleofiel RCOOH 10-2 neutrale moleculen zijn zwakke nucleofielen vuistregel: basesterkte nucleofiliciteit LET OP: SOLVENT!!!

8 8 polair protisch solvent dipolair aprotisch solvent Vb.: water, methanol, ethanol, azijnzuur, mierenzuur... Vb.: DMSO, aceton, DMF

9 9 polair protisch solvent basesterkte nucleofiliciteit F - : best gesolvateerd kleine ionen worden beter gesolvateerd dan grotere ionen

10 10 dipolair aprotisch solvent basesterkte nucleofiliciteit anionen worden niet gesolvateerd anionen zeer reactief

11 11 polarizeerbaarheid nucleofiliciteit Afmeting atoom

12 12 SN2 Mechanisme Kinetisch gedrag Stereochemie R-X Nucleofiel Solvent Uittredende groep Eén-stapsmechanisme SBS = bimoleculair R = [R-X] [nucleofiel] Inversie configuratie Methyl > prim > sec > tert Sterisch ongehinderd Sterk nucleofiel R [nucleofiel] Polair aprotisch DMF, DMSO, aceton... I > Br > Cl > F zwakste base, beste uittredende groep

13 2. Nucleofiele substitutiereacties 13 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde SN1-type: nucleofiele substitutie 1 ste orde SN1 versus SN2 mechanisme stereochemie sterische effecten solventeffecten

14 mechanisme 14 CH 3 CH H 3 δ+ δ H 3 C C Br + O H 3 C C OH + H Br CH H 3 CH 3 R δ++ δ++ X δ -- [ ( ) ] CH C Br r = k 3 3 SBS = unimoleculair enkel R-X betrokken in vorming TTS

15 Stap 1: vorming carbenium ion = SBS; traag 15 sp 3 sp 2 Stap 2: nucleofiele aanval op C + ; snel C + : planair alkyloxonium ion sp 2 sp 3 Stap 3: snelle zuur-base reactie

16 2. Nucleofiele substitutiereacties 16 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde SN1-type: nucleofiele substitutie 1 ste orde SN1 versus SN2 mechanisme stereochemie sterische effecten solventeffecten

17 17 stereochemie C + : planair inversie retentie SN1 racemisatie

18 18 inversie retentie racemisatie Experimenteel: geen volledige racemisatie wegens afscherming van C + door X - meer inversie

19 2. Nucleofiele substitutiereacties 19 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde SN1-type: nucleofiele substitutie 1 ste orde SN1 versus SN2 mechanisme stereochemie sterische effecten solventeffecten

20 Sterische effecten 20 meten r van R-X voor hydrolyse in SN1 condities R-X + H 2 O R-OH + H-X in HCOOH Reactiviteit tertiair > secundair > primair > methyl

21 21 stabiliteit carbenium ion reactiviteit in SN1 reactiviteitsvolgorde SN1 >< reactiviteitsvolgorde SN2

22 22 E a vorming tertiair C + <<< E a vorming primair C + H 3 C + + X - (CH 3 ) 3 C + + X - E a E a (CH 3 ) 3 C- X H 3 C- X

23 2. Nucleofiele substitutiereacties 23 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde SN1-type: nucleofiele substitutie 1 ste orde SN1 versus SN2 mechanisme stereochemie sterische effecten solventeffecten

24 solventeffecten 24 CH 3 CH 3 H 3 C C Cl + XO H H 3 C C OX + H Cl CH 3 CH 3 Solvent Diëlektrische Relatieve = nucleofiel constante ε snelheid Azijnzuur 6 1 Methanol 33 4 Mierenzuur Water Polariteit Reactiviteit ε = maat voor polariteit solvent

25 25 TTS CH 3 CH 3 CH 3 δ+ δ δ++ δ δ- H 3 C C Br C C Br H C C Br - H 3 CH 3 CH 3 CH 3 apolair solvent polair solvent stabiliseert TTS

26 26 apolair solvent polair solvent C H 3 CH 3 δ++ δ- - C Br CH 3 stabilisatie TTS C H 3 CH 3 δ++ δ- - C Br CH 3 (CH 3 ) 3 C + + X - E a Ea (CH 3 ) 3 C + + X - (CH 3 ) 3 C- X geringe stabilisatie R-X (CH 3 ) 3 C- X

27 27 SN1 Mechanisme Kinetisch gedrag Stereochemie R-X Nucleofiel Solvent Uittredende groep Twee-stapsmechanisme SBS = unimoleculair R = [R-X] Inversie & retentie configuratie (racemisatie) Tert > sec > prim > methyl Stabiel C + Nucleofiel neemt pas deel na SBS Polair protisch Alkoholen, water. I > Br > Cl > F zwakste base, beste uittredende groep

28 2. Nucleofiele substitutiereacties 28 SN2-type: nucleofiele substitutie 2 de orde SN1-type: nucleofiele substitutie 1 ste orde SN1 versus SN2

29 29 SN2 SN1 Eén-stapsmechanisme Twee-stapsmechanisme SBS = bimoleculair SBS = unimoleculair R = [R-X] [nucleofiel] R = [R-X] Inversie configuratie Inversie & retentie configuratie Methyl > prim > sec > tert Tert > sec > prim > methyl I > Br > Cl > F zwakste base, beste uittredende groep

30 30 Factor SN2 SN1 R-X Methyl >prim > sec > tert Sterisch ongehinderd Tert > sec > prim > methyl Stabiel C + Nucleofiel Sterk nucleofiel R [nucleofiel] Nucleofiel neemt pas deel na SBS; Solvent Polair aprotisch DMF, DMSO, aceton.. Polair protisch alcoholen, water Uittredende groep I > Br > Cl > F zwakste base, beste uittredende groep

31 Examenstof 31 theorische kennis (collegenota s + hoorcollege) terminologie: p I-1 t.e.m. p I-7 SN2: p I-7 t.e.m. p I-14 SN1: p I-15 t.e.m. p I-20 SN1 versus SN2: p I-20 belangrijke vaardigheden herkennen reactietype bepalen relatieve stabiliteit radicalen/carbeniumionen/carbanionen uitschrijven reactiemechanisme SN1/SN2 bepalen relatieve nucleofiliciteit/leaving capaciteit bepalen van structuureffect van R-X op SN1/SN2 herkennen polair protisch solvent/dipolair aprotisch solvent bepalen solventinvloed op SN1/SN2

32 1. Substitutiereacties 32 nucleofiel elektrofiel radicalair 2. Additiereacties nucleofiel elektrofiel radicalair 3. Eliminatiereacties 4. Omleggingsreacties 1,2 hydrideshift 1,2 methylshift

33 Belangrijke types chemische reacties Terminologie 2. Nucleofiele substitutiereacties 3. Elektrofiele substitutiereacties 4. Elektrofiele additiereacties 5. Eliminatiereacties 6. Radicaalreacties

34 34 aromatische elektrofiele substitutie 1 σ-binding aromatisch sp 2 C-H 1 σ-binding aromatisch sp 2 C-E H E H H H H + E-A + H-A H H H H H H E = elektrofiel

35 35 aspirine aspro ibuprofen neurofen

36 3. Electrofiele substitutiereacties 36 Mechanisme Effect van substituenten op reactiviteit & oriëntatie

37 37 H E H E + E + -A - SBS + + A - + H-A areniumion

38 38 brominering Friedel- Craftsreactie nitrering sulfonering alkylering acylering Friedel- Craftsreacties

39 katalysator 39 SBS Benzeen-Br-areniumion positieve lading in areniumion is gedelokaliseerd

40 3. Electrofiele substitutiereacties 40 Mechanisme Effect van substituenten op reactiviteit & oriëntatie

41 41 X X H reactiviteit invloed op snelheid EAS invloed op aanvalsplaats van E oriëntatie; regioselectiviteit

42 42

43 maal sneller dan benzeen 10 7 maal trager dan benzeen Verklaring: inductieve & resonantie effecten zie oefeningenles

44 44 Examenstof theorische kennis (collegenota s + hoorcollege) EAS mechanisme: p I-20 t.e.m. p I-22 EAS substituentinvloeden: geen rechtstreekse theorievragen belangrijke vaardigheden uitschrijven reactiemechanisme EAS (+ vorming elektrofiel) herkennen/bepalen substituent invloed reactiviteit/orientatie

Reactiemechanismen bij halogeenalkanen versie (2)

Reactiemechanismen bij halogeenalkanen versie (2) Reactiemechanismen bij halogeenalkanen samenvatting versie 17-1-2016 (2) Inhoud 1. Vorming van reactieproducten... 2 2. Elektrofiel en nucleofiel... 2 3. Polariteit van een covalente binding... 2 4. Verbreken

Nadere informatie

Organic Chemistry. 5 th Edition Paula Yurkanis Bruice. Chapter 8. Substitution Reactions of Alkyl Halides

Organic Chemistry. 5 th Edition Paula Yurkanis Bruice. Chapter 8. Substitution Reactions of Alkyl Halides Organic Chemistry 5 th Edition Paula Yurkanis Bruice Chapter 8 Substitution Reactions of Alkyl Halides Substitutie en eliminatie reacties Het atoom of de groep die wordt vervangen (gesubstitueerd) of geëlimineerd

Nadere informatie

Opgave 1. Reacties 16 punten

Opgave 1. Reacties 16 punten Eindtoets Organische Chemie, 6M1X1 10 april 2015 9:00 12:00 uur. Bij het begin van elke opgave staat het aantal punten dat te verdienen is. Er zijn in totaal 4 opgaven en 60 punten. Opgave 1. Reacties

Nadere informatie

Inleiding tot de organische chemie. Voorbereidingsdagen diergeneeskunde

Inleiding tot de organische chemie. Voorbereidingsdagen diergeneeskunde Inleiding tot de 2011-2012 Inhoudstabel Hoofdstuk 1: De verbindingsklassen 1. Inleiding 3 1.1 Wat zijn koolstofverbindingen? 1.2 Waarom zijn er zoveel koolstofverbindingen? 1.3 Voorstellen van koolstofverbindingen

Nadere informatie

Bij het opstellen van de Lewisstructuur houd je rekening met de octetregel en het aantal valentie-elektronen.

Bij het opstellen van de Lewisstructuur houd je rekening met de octetregel en het aantal valentie-elektronen. Scheikunde SE4 Hoofdstuk 12 Paragraaf 2 Begrippenlijst: Valentie-elektronen: De elektronen in de buitenste schil van de atomen. Lewisstructuur: Elektronenformule. Octetregel: In elke schil van de atoom

Nadere informatie

Inhoudsopgave. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen C1 54 de stofklassen op basis van de functionele groep herkennen.

Inhoudsopgave. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen C1 54 de stofklassen op basis van de functionele groep herkennen. Inhoudsopgave Carbonzuren en carbonzuurderivaten... 2 1. Karakteristieke groep en naamgeving... 2 2. Toepassingen en voorkomen... 2 3. Fysische eigenschappen... 3 3.1. Kook- en smeltpunt... 3 3.2. Oplosbaarheid...

Nadere informatie

Opgave 1. Lewis-elektronenstructuren 12 punten, 15 minuten

Opgave 1. Lewis-elektronenstructuren 12 punten, 15 minuten Tentamen rganische hemie A, 8S110 Donderdag 25 januari 2007 9.00-12.00 uur Bij het begin van de 8 opgaven staat het aantal punten dat te verdienen is en de geadviseerde tijdsbesteding. Succes! pgave 1.

Nadere informatie

Merk op dat een zeer analoge reeks besproken werd in de cursus op pagina 24. Examen Organische Scheikunde januari 2006 NH 2 H 3 C CH 3 NH 2 CH 3 CN A

Merk op dat een zeer analoge reeks besproken werd in de cursus op pagina 24. Examen Organische Scheikunde januari 2006 NH 2 H 3 C CH 3 NH 2 CH 3 CN A Examen rganische Scheikunde januari 2006 1) Rangschik onderstaande verbindingen volgens afnemende basiciteit. Motiveer en geef duidelijk aan welke effecten een rol spelen. Illustreer met resonantievormen

Nadere informatie

Hoofdstuk 10: Zuren, Basen en Zuurbase reacties

Hoofdstuk 10: Zuren, Basen en Zuurbase reacties Hoofdstuk 10: Zuren, Basen en Zuurbase reacties 1. Zuren en basen: historische theorieën 1. Theorie van ArrheniusOstwald 2. Zuren en basen in de theorie van BrönstedLowry 3. Zuren en basen in de theorie

Nadere informatie

H10 Analyse. H10.2 Spectroscopie. H10.3 Spectrofotometrie. H10.4 Kwantitatieve analyse. H10.5 Chromatografie

H10 Analyse. H10.2 Spectroscopie. H10.3 Spectrofotometrie. H10.4 Kwantitatieve analyse. H10.5 Chromatografie H10 Analyse H10.2 Spectroscopie Een spectroscopie (licht) gaat via golflengtes. De eenheid op de x as is 1 /nm. Sommige stoffen of deeltjes adsorberen fotonen met specifieke golflengten. Dit gebeurt omdat

Nadere informatie

Organische Chemie. 29 januari, tijd: 3 uur. Vermeld op elk antwoordblad naam, studie, studentennummer

Organische Chemie. 29 januari, tijd: 3 uur. Vermeld op elk antwoordblad naam, studie, studentennummer rganische Chemie 29 januari, 2010 tijd: 3 uur Vermeld op elk antwoordblad naam, studie, studentennummer (Bij elke vraag is het maximaal aantal te verkrijgen punten vermeld) Gebruik geen roodschrijvende

Nadere informatie

Esters. Versie 1 November 2014

Esters. Versie 1 November 2014 Esters Versie 1 November 2014 Gepubliceerd en gedistribueerd door Universiteit Utrecht Departement Scheikunde Onderwijsinstituut Scheikunde Padualaan 8 3584 CH Utrecht Nederland Ontwikkelaar: Anneke Drost,

Nadere informatie

koolstofverbindingen aan de hand van een gegeven structuurformule of naam toewijzen aan een stofklasse met behulp van een determineertabel;

koolstofverbindingen aan de hand van een gegeven structuurformule of naam toewijzen aan een stofklasse met behulp van een determineertabel; Leergebied: organische stof Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 6.2.1 - de historische en de hedendaagse betekenis van de term "organische stof" aangeven en het onderscheid maken tussen organische en anorganische

Nadere informatie

Het kunnen onderscheiden van verschillende isomeren is nodig voor het begrijpen van de unieke eigenschappen die isomeren bezitten.

Het kunnen onderscheiden van verschillende isomeren is nodig voor het begrijpen van de unieke eigenschappen die isomeren bezitten. Eindtoets Bio-organische Chemie (8RB19) Mandag, 7 april, 2014, 9:00 12:00 (3 uur) Bij het begin van elke opgave staat het aantal punten dat te verdienen is en de geadviseerde tijdsbesteding. Er zijn in

Nadere informatie

Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde

Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde verzicht van reactievergelijkingen Scheikunde Algemeen Verbranding Een verbranding is een reactie met zuurstof. ierbij ontstaan de oxiden van de elementen. Volledige verbranding Bij volledige verbranding

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde H12

Samenvatting Scheikunde H12 Samenvatting Scheikunde H12 Samenvatting door Jacco 2854 woorden 22 mei 2018 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 12 Molecuulbouw en stofeigenschappen 12.2 Lewisstructuren 12.2.1 Lewisstructuur

Nadere informatie

1. Beschrijf met behulp van structuurformules het mechanisme voor de vorming van ethaanthiol.

1. Beschrijf met behulp van structuurformules het mechanisme voor de vorming van ethaanthiol. OEFENOPGAVEN Reactiemechanisme, mesomerie Thioverbindingen Wanneer men broomethaan met een oplossing van kaliumwaterstofsulfide (K + HS - ) laat reageren, ontstaat onder andere ethaanthiol, CH 3 CH 2 SH.

Nadere informatie

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 Vraag 1: Lewis zuren en basen en HSAB theorie Volgens de HSAB theorie zijn kleine atomen

Nadere informatie

Domein C: Koolstofchemie. Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren

Domein C: Koolstofchemie. Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren Domein C: Koolstofchemie Subdomein: Toepassingen van synthetische polymeren 28 verband leggen tussen de structuur van synthetische polymeren en de eigenschappen en toepassingen: (supersterke) vezel; kabel;

Nadere informatie

Samenvatting Hoofstuk 1 Hoofdstuk 2 nbu nbu nbu nbu nbu

Samenvatting Hoofstuk 1 Hoofdstuk 2 nbu nbu nbu nbu nbu Samenvatting Katalystoren worden toegepast in de meeste chemische processen voor het maken van produkten die van belang zijn voor onze dagelijkse behoeften met betrekking tot voedsel, energie, medicijnen

Nadere informatie

Aromatische chemie benzeen en benzeenderivaten

Aromatische chemie benzeen en benzeenderivaten 1. Inleiding Aromatische chemie benzeen en benzeenderivaten Benzeen heeft als formule C 6H 6. De zes koolstofatomen vormen een gesloten ring en elk koolstofatoom is gebonden aan één waterstofatoom. Het

Nadere informatie

de reactievergelijking schrijven van de oxidatie van metalen en de naam van de gevormde oxiden geven als de formules gekend zijn;

de reactievergelijking schrijven van de oxidatie van metalen en de naam van de gevormde oxiden geven als de formules gekend zijn; Leergebied: oxidatie Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 4.2.4 - een reactie met zuurstofgas als een oxidatie beschrijven; 4.6.1 - het roesten van metalen beschrijven als trage oxidatie; 4.6.2 - de reactievergelijking

Nadere informatie

Informatieboekje NLD-1. "Bonding the World with Chemistry" 49 e INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD Nakhon Pathom, THAILAND

Informatieboekje NLD-1. Bonding the World with Chemistry 49 e INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD Nakhon Pathom, THAILAND Informatieboekje "Bonding the World with Chemistry" 49 e INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD Nakhon Pathom, THAILAND Informatieboekje, 49 ste IChO 2017, Thailand 1 Constantes en formules constante van Avogadro,

Nadere informatie

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding De covalente binding 2 De covalente binding 3 delen elektronen covalente binding A-B elektrostatische interactie tussen kernen/elektronen ongelijk delen elektronen covalente binding

Nadere informatie

Koolstofverbindingen 2

Koolstofverbindingen 2 Koolstofverbindingen 2 Een samenvatting van hoofdstuk 15 1 Inleiding Koolstofverbindingen uit hoofdstuk 5 algemene voorbeeld naam formule Alkanen C n H 2n+2 2,3-dimethylbutaan Alkenen C n H 2n 2-methyl-2-

Nadere informatie

Hoogvalente Silicium- en Laagvalente Fosforverbindingen

Hoogvalente Silicium- en Laagvalente Fosforverbindingen SAMEVATTIG Hoogvalente licium- en Laagvalente Fosforverbindingen Stabiele en Vormvaste entaorganosilicaten In het eerste deel van dit proefschrift onderzoeken we stabiele pentaorganosilicaten, hoogvalente

Nadere informatie

V.Covalente verbindingen: Ruimtelijke structuur

V.Covalente verbindingen: Ruimtelijke structuur V.Covalente verbindingen: 1 Ruimtelijke structuur Zelfstudie: VSEPR Geen examenstof: 4.2 isomerie: p. V-13 t.e.m. V-28 microscopische eigenschappen: bindingslengten en -hoeken, bindingsorde (BO), elektronendistributie,

Nadere informatie

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding 2 Intermoleculaire krachten microscopische eigenschappen: bindingslengten en -hoeken, bindingsorde (BO), elektronendistributie, polariteit gelokaliseerd e-model: molecule = som

Nadere informatie

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat?

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? Chemie Vraag 1 Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? 1 : 1 : 4 2 : 1 : 4 2 : 3 : 12 3 : 2 : 8 Chemie: vraag 1 Chemie Vraag 2 Welke

Nadere informatie

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat?

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? Chemie Vraag 1 Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? 3 : 2 : 8 2 : 3 : 12 2 : 1 : 4 1 : 1 : 4 Chemie: vraag 1 Chemie Vraag 2 Welke

Nadere informatie

OEFENVRAAGSTUKKEN STEREOCHEMIE Hoofdstuk 16 PULSAR CHEMIE

OEFENVRAAGSTUKKEN STEREOCHEMIE Hoofdstuk 16 PULSAR CHEMIE OEFEVRAAGSTUKKE STEREOEMIE oofdstuk 16 PULSAR EMIE 1,2-dimethylcyclopropaan Als men diazomethaan, 2 2, laat reageren met trans-2-buteen ontstaan verscheidene reactieproducten. Van één van de reactieproducten

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? KAlSO4 KAl(SO4)2 K3Al(SO4)2

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? K3AlSO4 K3Al(SO4)2 KAl(SO4)2

Nadere informatie

Nuclear Magnetic Resonance

Nuclear Magnetic Resonance Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy (Kernspinresonantie spectroscopie) 1 Toepassingen van NMR-spectroscopie Structuuropheldering van (vaak) organische verbindingen Identificatie van onbekende stoffen

Nadere informatie

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 Vraag 1: Lewis zuren en basen en HSAB theorie Volgens de HSAB theorie zijn kleine atomen

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Organische chemie - Koolwaterstoffen... 3

Hoofdstuk 3: Organische chemie - Koolwaterstoffen... 3 Hoofdstuk 3: Organische chemie - Koolwaterstoffen... 3 1. Alkanen... 3 1.1. Inleiding... 3 1.2. Bouw... 3 1.3. Naamgeving... 3 1.4. Isomerie... 4 1.5. Fysische eigenschappen... 4 1.6. Chemische eigenschappen...

Nadere informatie

Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held

Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held Inkuilproces Proces bij het inkuilen: In de kuil ondergaat het gewas een biochemisch proces onder invloed van micro-organismen Een

Nadere informatie

gebruik maken van de gegeven formules om de reactievergelijking te schrijven van de verbranding van enkelvoudige en samengestelde stoffen;

gebruik maken van de gegeven formules om de reactievergelijking te schrijven van de verbranding van enkelvoudige en samengestelde stoffen; Leergebied: reactievergelijking Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 4.4.3 - gebruik maken van de gegeven formules om de reactievergelijking te schrijven van de verbranding van enkelvoudige en samengestelde

Nadere informatie

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding Waarom worden chemische bindingen gevormd? 2 zie ook Hoofdstuk 9 0 0 E = 0: kernen + elektronen; geen interactie/in rust QM atoommodel atomen gasfase C, H, H, H, H gasfase Energie

Nadere informatie

CHEMIE 1 Hoofdstuk 7 Chemische binding I. HOOFDSTUK 7: Chemische binding I

CHEMIE 1 Hoofdstuk 7 Chemische binding I. HOOFDSTUK 7: Chemische binding I HOOFDSTUK 7: Chemische binding I 1 7.1 DE IONENBINDING metaal M X niet-metaal lage IE e hoge EA kation M + X coulombische attractie: IONAIRE BINDING ionen anion 2 Vb. Li [He] 2s 1 F [He] 2s 2 2p 5 + e

Nadere informatie

Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18

Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18 Scheikunde Chemie Overal Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 15 Hoofdstuk 18 Reactietypen Substitutiereactie Een atoom(groep) wordt vervangen door een andere atoomgroep. Bij halogenen gebeurt dat alleen onder straling.

Nadere informatie

Stoffen, structuur en bindingen

Stoffen, structuur en bindingen Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken

Nadere informatie

Hertentamen Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers i.o. en operatie-assistenten i.o.

Hertentamen Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers i.o. en operatie-assistenten i.o. Hertentamen Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers i.o. en operatie-assistenten i.o. voorjaar 2008 - Antwoorden docent: drs. Ruben E. A. Musson Deze toets bestaat uit 25 vragen waarvan sommige

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

PARATE KENNIS CHEMIE 6 de JAAR

PARATE KENNIS CHEMIE 6 de JAAR PARATE KENNIS CHEMIE 6 de JAAR SCHEMA ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,. MENGSEL bestaat uit meerdere zuivere stoffen, de kooktemperatuur,

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van woensdag 5 januari 01 tot en met woensdag 1 februari 01 Deze voorronde bestaat uit 4 meerkeuzevragen verdeeld over

Nadere informatie

Proef toets Massaspectrometrie Structuuranalyse

Proef toets Massaspectrometrie Structuuranalyse Proef toets Massaspectrometrie Structuuranalyse 1. Hieronder ziet u de 70 ev EI massaspectra van een onbekende verbinding. Exacte massabepaling geeft aan dat het gaat om C 9 H 9 FO. 123 95 75 152 69 Welke

Nadere informatie

Moderne Instrumentele Analyse

Moderne Instrumentele Analyse Moderne Instrumentele Analyse Niels Jonker Time of Flight Infrarood en Massa Spectrometrie 2 Time of flight Infrarood en Massa Spectrometrie 3 Time of flight Voordelen Nadelen Extreem Hoge Massa Range

Nadere informatie

Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten

Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten Teken de structuurformule van salpeterigzuur HNO 2 en van salpeterzuur HNO 3 : Doevoor jezelf telkens ook de controles! Controles HNO 2 : - 2x6 e - (2 O)

Nadere informatie

Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11

Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11 Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11 Opgave 11.1 Definitie Definitie van een molecuul Een molecuul is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog alle chemische eigenschappen

Nadere informatie

Stamnummer: NPGE: Algemene Scheikunde 6 november u

Stamnummer: NPGE: Algemene Scheikunde 6 november u AAM (in drukletters) Stamnummer PGE Algemene Scheikunde 6 november 2009 9u Vraag 1 ( punten) Teken de structuurformule van onderstaande verbindingen. s-butyl-methylether vinylchloride Cl 2-fenyl--methyl-1-penteen

Nadere informatie

De Grignardreactie: bereiding van benzeencarbonzuur

De Grignardreactie: bereiding van benzeencarbonzuur De Grignardreactie: bereiding van benzeencarbonzuur Patrick Aeschlimann 14 mei 2013 Samenvatting In dit practicum wordt benzeencarbonzuur (C 7 H 6 2 ) uit broombenzeen (C 6 H 5 Br) via een Grignardreactie

Nadere informatie

XII. Zuur-base evenwichten

XII. Zuur-base evenwichten 1 XII. Zuur-base evenwihten aiditeitsonstanten: zie bijlage 4 GEEN examenstof: moleulaire strutuur en zuursterkte (p XII-20 t.e.m. XII-26) WEL examenstof: opmerking onderaan op p XII-22 Zuur/basetitratie

Nadere informatie

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN MAVO-4 I EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 MAVO-4 Woensdag 8 mei, 9.00 11.00 NATUUR-EN SCHEIKUNDE II (Scheikunde) OPEN VRAGEN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

Samenvatting MCRs naar APIs

Samenvatting MCRs naar APIs MCRs naar APIs Multicomponenten Reacties op Maat Maken voor de Productie van Geneesmiddelen De farmaceutische industrie is continu op zoek naar betere en actievere medicijnen. Een groot deel van de huidige

Nadere informatie

EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK uitwerkingen

EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK uitwerkingen EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK uitwerkingen Oxonium 1982-I(I) Opmerking: Het ruimtelijk verloop (zie onder) van de substitutiereactie (S N2) was bij de beantwoording niet noodzakelijk: Uit (methoxyethaan)

Nadere informatie

INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE

INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE OVERZICHT 1. Structuur van het koolstofatoom 2. Isomerie 3. De verzadigde koolwaterstoffen of alkanen 4. De alkenen 5. De alkynen 6. De alcoholen

Nadere informatie

1 De bouw van stoffen

1 De bouw van stoffen Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen

Nadere informatie

32 e Nationale Scheikundeolympiade

32 e Nationale Scheikundeolympiade 32 e ationale Scheikundeolympiade Akzoobel Sassenheim afd. RD&I TERIETETS antwoordmodel woensdag 8 juni 2011 Deze eindtoets bestaat uit 21 (samengestelde) deelvragen verdeeld over 7 opgaven. Gebruik voor

Nadere informatie

LEES DE VRAGEN AANDACHTIG ALVORENS TE ANTWOORDEN: 1. Het reactieve intermediair isobutyl cation (1) legt spontaan om naar een tert-butyl cation (2).

LEES DE VRAGEN AANDACHTIG ALVORENS TE ANTWOORDEN: 1. Het reactieve intermediair isobutyl cation (1) legt spontaan om naar een tert-butyl cation (2). Organische Chemie en Spectroscopie: onderdeel Organische Chemie (studiejaar 2012-2013). Toets 2, X + Y stroom: 7 november 2012. Tijdstip: 10.00-13.00 uur. Plaats: WENT - BLAUW Toets 2 (1.5 ECTS) van het

Nadere informatie

Koolstofchemie I. Scheikunde Havo 4

Koolstofchemie I. Scheikunde Havo 4 Koolstofchemie I Scheikunde Havo 4 2.5 Karakteris@eke groepen series in de koolstofchemie: homologe reeksen alcoholen aminen carbonzuren homologe reeksen alkanen alkenen alkanolen CH 4 methaan C 2 H 6

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 2 af te nemen in de periode van 20 tot en met 24 maart 2017 Deze voorronde bestaat uit 20 meerkeuzevragen verdeeld over 7 onderwerpen en 3 opgaven met

Nadere informatie

Chemie van de Polymeren

Chemie van de Polymeren hemie van de Polymeren hemie van de arbonylgroep Stapsgewijze Polymerisatie verzicht Structuur van de carbonylgroep verzicht van de polymeren Vorming van polyesters Vorming van polyamides Vorming van polyanhydrides

Nadere informatie

Tentamen Katalyse 5 januari 2011

Tentamen Katalyse 5 januari 2011 Tentamen Katalyse 5 januari 2011 Toelichting aandachtig lezen voordat U start met de opgaven! 1. Maak elk van de opgaven op een apart vel papier met daarop uw naam en studentennummer. 2. Suggestie: maak

Nadere informatie

de verbranding van een enkelvoudige stof definiëren als een reactie met zuurstofgas waarbij een oxide gevormd wordt;

de verbranding van een enkelvoudige stof definiëren als een reactie met zuurstofgas waarbij een oxide gevormd wordt; Leergebied: oxide Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 3.7.1 - van de samengestelde stoffen waterstofchloride, (di)waterstofsulfaat, natriumhydroxide, ammoniak, calcium (di)hydroxide, natriumchloride, natriumwaterstofcarbonaat

Nadere informatie

5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem;

5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem; Leergebied: groep Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 3.5.3 - op het periodiek systeem aanwijzen dat elementen waarvan de enkelvoudige stoffen overeenkomstige chemische eigenschappen hebben, onder elkaar

Nadere informatie

Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes.

Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes. Cursus Chemie 4-1 Hoofdstuk 4: CHEMISCH EVENWICHT 1. DE STERKTE VAN ZUREN EN BASEN Als HCl in water opgelost wordt dan bekomen we een oplossing die bijna geen enkele covalente HCl meer bevat. In de reactievergelijking

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019 l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde H6 Water (Chemie)

Samenvatting Scheikunde H6 Water (Chemie) Samenvatting Scheikunde H6 Water (Chemie) Samenvatting door een scholier 1237 woorden 6 april 2003 5,5 120 keer beoordeeld Vak Scheikunde 1 Inleiding - Water is een heel bekent begrip. De bekende molecuul

Nadere informatie

De synthese van fluorous tetrafenylboraat-anionen en het gebruik ervan als tegenionen in homogene katalyse.

De synthese van fluorous tetrafenylboraat-anionen en het gebruik ervan als tegenionen in homogene katalyse. - Samenvatting - Het gebruik van homogene, metaalbevattende, katalysatoren in industriële toepassingen wordt belemmerd doordat katalysator, product en resterende uitgangsstoffen opgelost blijven in het

Nadere informatie

Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding

Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding 1 Inleiding 3 1 Bouw en eigenschappen van moleculen 3 1.1 Atoombouw en chemische binding 6 1.2 Orbitalen 8 1.3 Orbitalen en de covalente binding - Hybridisatie 12 1.4 Hybridisatie in dubbel gebonden koolstof

Nadere informatie

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofdstuk 11 Biomoleculen bladzijde 1 Opgave 1 Geef de reactie van de verbranding van glucose (C 6H 12O 6) tot CO 2 en water. C 6H 12O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2O Opgave 2 Hoe luidt de reactie (bruto formules)

Nadere informatie

a) Teken molecuul I op het antwoordblad en omcirkel alle stereocentra.(5)

a) Teken molecuul I op het antwoordblad en omcirkel alle stereocentra.(5) Hertentamen Bio-organische Chemie (8RB19) Maandag, 30 juni, 2014, 14:00 17:00 (3 uur) Bij het begin van elke opgave staat het aantal punten dat te verdienen is en de geadviseerde tijdsbesteding. Er zijn

Nadere informatie

Algemene Scheikunde. Academiejaar

Algemene Scheikunde. Academiejaar 1 Algemene Scheikunde Academiejaar 2013-2014 2 Deel 1 Bouw van de materie 3 I. Inleidende begrippen Scheikunde bestudeert materie eigenschappen van materie veranderingen van materie energieveranderingen

Nadere informatie

EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN

EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN Een zuur is een chemisch bestanddeel dat waterstofionen afsplitst bij oplossen in water H zuurrest water H zuurrest Een base is een chemisch bestanddeel dat hydroxide-ionen

Nadere informatie

TV Toegepaste chemie

TV Toegepaste chemie LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vak: TV Toegepaste chemie Specifiek gedeelte 2/1 lt/w Studierichting: Studiegebied: Onderwijsvorm: Graad: Leerjaar: Natuur- en landschapsbeheertechnieken Land- en tuinbouw

Nadere informatie

Hoofdstuk 12 Zuren en basen

Hoofdstuk 12 Zuren en basen Hoofdstuk 12 Zuren en basen bladzijde 1 Opgave 1 Reactie van de volgende zuren met water: HNO 3 HNO 3 H 2O H 3O NO 3 C 2H 5NH 3 C 2H 5NH 3 H 2O H 3O C 2H 5NH 2 HCN HCN H 2O H 3O CN HClO 4 HClO 4 H 2O H

Nadere informatie

8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht, identificeren als zuur of als base.

8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht, identificeren als zuur of als base. Leergebied: base Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 7 - Zuren en basen 7.3.4 - basen voorstellen als stoffen die in water OH--ionen vrijmaken; LP Chemie 3e gr KSO GO 8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht

Nadere informatie

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,

Nadere informatie

Eindexamen vwo scheikunde pilot I

Eindexamen vwo scheikunde pilot I Duurzame productie van waterstof uit afvalwater 1 maximumscore 4 C 6 H 12 O 6 + 4 H 2 O 4 H 2 + 2 CH 3 COO + 2 HCO 3 + 4 H + molverhouding CH 3 COO : HCO 3 = 1 : 1 en C balans juist 1 coëfficiënt voor

Nadere informatie

Bio-Organische Chemie

Bio-Organische Chemie Bio-Organische Chemie Faculteit Diergeneeskunde 1ste Bachelor Diergeneeskunde Academiejaar 2016-2017 Prof. dr. Niek Sanders Prof. dr. Evelyne Meyer (medelesgever) Faculteit Diergeneeskunde Niek.Sanders@UGent.be

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2017 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van 18 tot en met 25 januari 2017 Deze voorronde bestaat uit 20 meerkeuzevragen verdeeld over 8 onderwerpen en 2 opgaven met

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november 2018 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Een reactie blijkt bij verdubbeling van alle concentraties 8 maal zo snel te verlopen. Van welke orde zou deze reactie zijn?

Een reactie blijkt bij verdubbeling van alle concentraties 8 maal zo snel te verlopen. Van welke orde zou deze reactie zijn? Hoofdstuk 19 Reactiesnelheid en evenwicht bladzijde 1 Opgave 1 Voor de volgende reactie: 4 NH 3(g) + 5 O 2(g) 4 NO(g) + 6 H 2O(g) blijkt onder bepaalde omstandigheden: S = 2,5 mol/l s. Hoe groot zijn:

Nadere informatie

VI.Covalente verbindingen: Orbitalen

VI.Covalente verbindingen: Orbitalen VI.Covalente verbindingen 1 Orbitalen microscopische eigenschappen bindingslengten en -hoeken, bindingsorde (BO), elektronendistributie, polariteit gelokaliseerd e-model molecule = som discrete bindingen

Nadere informatie

vraag A B C D Eventuele illustratie 1s 2, (2sp 2 ) 5, 2p x 1. Het aantal neutronen en electronen. De som van het aantal protonen en neutronen.

vraag A B C D Eventuele illustratie 1s 2, (2sp 2 ) 5, 2p x 1. Het aantal neutronen en electronen. De som van het aantal protonen en neutronen. kla ar vraag A B C D Eventuele illustratie 1 Vraag 1. Wat is de electronenconfiguratie van een zuurstof atoom in 2? 1 Vraag 10 Wat zegt het massagetal van een element (atoom)? 1 Vraag 11. atriumsulfaat

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

4 11 juni EINDTOETS THEORIE antwoordmodel

4 11 juni EINDTOETS THEORIE antwoordmodel 29 e ATIALE SCEIKUDELYMPIADE 4 juni 2008 EIDTETS TERIE antwoordmodel maandag 9 juni 2008, 8.30 2.30u Deze eindtoets bestaat uit 32 deelvragen verdeeld over 7 opgaven Bij deze toets hoort een antwoordblad

Nadere informatie

10 Samenvatting. 10 Samenvatting

10 Samenvatting. 10 Samenvatting 10 Samenvatting In dit proefschrift wordt verslag gedaan van theoretisch chemisch onderzoek aan de fundamentele concepten van hypervalentie en aromaticiteit, onder gebruikmaking van de dichtheidsfunctionaal-theorie

Nadere informatie

Chemie en duurzame technologie. 2 de semester

Chemie en duurzame technologie. 2 de semester 1 Chemie en duurzame technologie 2 de semester 2012-2013 2 Radicaalchemie versus carbeniumionchemie 3 Petroleum (complex mengsel koolwaterstoffen) ΔT; RADICALAIR -katalyse (zeolieten) CARBENIUMIONEN chemicaliën

Nadere informatie

scheikunde vwo 2018-II

scheikunde vwo 2018-II aarverf aarverf moet hechten aan het haar, daarom is kennis van de moleculaire structuur van een haar belangrijk. De buitenkant van een haar bestaat uit schubben die de haar compleet bedekken. Aan het

Nadere informatie

ORGANISCHE SCHEIKUNDE: REACTIES

ORGANISCHE SCHEIKUNDE: REACTIES GANISCE SCEIKUNDE: EACTIES ALGEMENE MECANISMEN ELEKTFIELE SUBSTITUTIE (E ) S N 2 NUCLEFIELE ADDITIE (NU - ) L = uittredede groep leavig group L - L L - S N 1 C - - C - C - ADDITIE-ELIMINATIE - -L - ELEKTFIELE

Nadere informatie

Koolstofverbindingen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Koolstofverbindingen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Emiel D 15 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/60781 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

WATER. Krachten tussen deeltjes

WATER. Krachten tussen deeltjes WATER Krachten tussen deeltjes Krachten tussen deeltjes (1) Atoombinding en molecuulbinding De atomen in een molecuul blijven samen door het gemeenschappelijk gebruik van één of meer elektronenparen (=

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Samenvatting Vooral in vergelijking met organometaalverbindingen van overgangsmetalen, die in veel katalytische reacties een kleurrijke hoofdrol vervullen, worden magnesium en zink vaak als

Nadere informatie

Opgave 1. γ gyromagnetische verhouding van waterstof (2, rad/t s) B magnetische veldsterkte (Tesla)

Opgave 1. γ gyromagnetische verhouding van waterstof (2, rad/t s) B magnetische veldsterkte (Tesla) Hoofdstuk 14 Kernmagnetische resonantiespectrometrie (nmr) bladzijde 1 Opgave 1 Bereken de absorptiefrequentie (Hz) en golflengte (m) van het waterstofatoom in een magneetveld met als veldsterkte respectievelijk:

Nadere informatie