Doorbraaktechnologieën in papier- en kartonproductie
|
|
- Regina de Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 in papier- en kartonproductie Workshop doorbraaktechnologieën KCPK heeft een lijst van tien mogelijke doorbraaktechnologieën opgesteld, die op verschillende plekken in het productieproces aangrijpen (zie Figuur 1). Deze doorbraaktechnologieën zouden we graag met de experts van de papier- en kartonfabrieken willen bespreken op 20 juni 2013 bij KCPK in Arnhem. Achtergrond De trends van toenemende kosten voor energie en cellulose houdende grondstoffen vormen een bedreiging voor de Nederlandse papier- en kartonindustrie. Om een goede marktpositie te behouden zullen grote efficiëntieverbeteringen moeten plaatsvinden in het productieproces met betrekking tot de energie-intensiviteit, watergebruik en materiaalgebruik. We hebben het over radicale verbeteringen, zoals een lagere energieintensiteit van 30-50%. Er is gedurende de laatste tientallen jaren al veel vooruitgang geboekt op efficiëntiegebied door incrementele veranderingen. Dit soort incrementele verbeteringen hebben echter een limiet. Om de beoogde 30-50% verbetering te realiseren zijn meer radicale innovaties en veranderingen in het productieproces nodig, zogenaamde doorbraaktechnologieën. Hierbij moet de papier- en kartonindustrie proberen verder te denken dan zijn normale comfort zone. Mogelijkheden en kansen moeten worden gezocht door technologieën en sectoren te benaderen die normaal gesproken niets te maken hebben met papier- en kartonproductie. Wat Dit is een uitnodiging voor een sessie met betrekking tot het thema: in papier- en kartonproductie Doel Sparringsessie over volgende stappen en prioriteiten voor bereiken 50% energiereductie Voor Alle papier- en kartonfabrieken in Nederland Wanneer 20 juni 2013 Waar Kenniscentrum Papier en Karton (KCPK) IJsselburcht BS Arnhem Tel: +31 (0) Financiering Cornet 11 th call en Beta behandeling Vezels Water Compressie Refining Adsorptie ontinkting Vorming in Schuim Blow-up Board CapWa Nanotech Plakken zonder lijm Wereld van Papier Geothermie Conversie Stoom Stroom Reststromen Blob Karton Figuur 1: en hun plaats in het papier- en kartonproductieproces Contact KCPK Arie Hooimeijer +31 (0) a.hooimeijer@kcpk.nl
2 Er zijn tien verschillende doorbraaktechnologieën geïdentificeerd door het Kenniscentrum Papier en Karton. Van elk van deze technologieën kan gezegd worden dat zij een zeer grote efficiëntiebespreking (energie, materiaal, water) kunnen bewerkstelligen. Deze zullen tijdens de workshop dienen als stof voor discussie. De technologieën zijn onderverdeeld in verschillende aspecten van het papierproductieproces, namelijk: Vezelgrondstoffen, Productie & Energie en Eindproducten. Verschillende instanties houden zich momenteel bezig met de ontwikkeling van deze technologieën (zie Tabel 1). KCPK zoekt samenwerkingsmogelijkheden met deze instanties. Omdat het nog erg onzeker is welke van de technologieën de heilige graal zal zijn (het zou uiteraard ook een andere technologie kunnen zijn die niet op de lijst staat) wordt gezocht naar nationale of Europese subsidies om de haalbaarheid van de technologieën te kunnen bepalen. Een voorbeeld hiervan is de Marie Curie IAPP call, waarvoor een voorstel is ingediend. Hiermee worden de volledige kosten gefinancierd om onderzoekers vanuit de papier- en kartonsector (vertegenwoordigd door Bumaga) uit te wisselen met die van TU Dresden, VTT en ZUT/CBIMO. Hiermee zal in korte tijd kennis worden opgedaan over de mogelijkheden van het gebruik van de technologieën in de papier- en kartonindustrie. Tabel 1: Overzicht van de technologieën per aspect en welke instanties betrokken zijn bij de ontwikkeling ervan Vezelgrondstoffen Technologie Beta behandeling, Adsorption deinking Wie is hiermee bezig TU Dresden Productie & Energie Geothermie, Compression refining, Vorming in schuim, Blow-up board, CapWa, KCPK/Bumaga, WUR, VTT, TU Dresden, ECN Eindproducten Nano tech, Blow-up board, Blob karton VTT, ZUT/CBIMO,
3 Vezelgrondstoffen Beta behandeling Door straling wordt de taaiheid van de wanden van de cellen van het hout verminderd. Hierdoor kan in de volgende vervezelingsstappen, zoals bijvoorbeeld bij thermo-mechanische pulp, mogelijk worden gedaan met veel minder energie. De techniek kan een belangrijk puzzelstukje betreffende het gebruik van alternatieve vezels bevattende grondstofstromen zijn, waarvoor momenteel geen geschikte methode is (bijvoorbeeld de stengels van pepers). Adsorption ontinkting Inktverwijdering door Adsorptie via polymeerparels willen we doorontwikkelen. Zij kunnen vervuilingen als inkt, oliën en vergelijkbare stoffen extraheren vanuit pulp, maar ook vanuit vilten, zeven of andere onderdelen en accumuleren op hun oppervlak. Het concept van de korrels is gebaseerd op een nieuwe reinigingsmethode die ontwikkeld is voor de textielindustrie. Voordelen van het gebruik van deze methode om oudpapier te reinigen zijn bijvoorbeeld energiebesparing als gevolg van een veel grotere consistentie die in de loop van het proces inkt verwijderen en een aanzienlijke vermindering van vezelverlies. De "vuilvangende " korrels zullen naar verwachting een besparing tot 90% van het watergebruik opleveren en 30% reductie van de operationele kosten. Echter, er is extra onderzoek nodig in de verdere commercialisering van het concept. Vooral is er extra kennis met betrekking tot de praktische dagelijkse operaties nodig. Productie & Energie Geothermie Overal op aarde neemt de temperatuur toe met de diepte (in Nederland ongeveer 31 C /km); een stijging die het gevolg is van natuurlijke nucleaire vervalprocessen in de kern van de aarde. De ondergrondse warmtevoorraad is daardoor in feite onuitputtelijk en geothermie biedt daarom een uitstekend duurzaam alternatief voor de productie van warmte op relatief lage temperaturen. Voor onze sector zijn temperaturen van 150 C C nodig. Warmte op dit temperatuurniveau is winbaar op diepten tussen de 4 en 7 km waarbij men dan spreekt van Ultra-diepe geothermie. Ultradiepe geothermie is zeer innovatief en op dit moment zijn er in Nederland nog geen realisaties op deze diepte bekend. Ook diepe geothermie (1,5-4 km) is in Nederland nog in een ontwikkelingsfase, ondanks dat een geothermische boring technisch niet veel verschilt van een boring naar gas of olie. Realisatie van de eerste ultradiepe projecten is te verwachten binnen 4 tot 6 jaar.
4 Binnen de papier- en kartonindustrie is al enig voorwerk verricht middels een haalbaarheidsstudie bij enkele papierfabrieken en een verkennende analyse van het landelijk potentieel. Om de geothermische bron te kunnen ontsluiten wordt gebruik gemaakt van Enhanced Geothermal Systems (EGS). Dit zijn stimulatietechnieken die zorgen voor voldoende doorstroming in ondergrondse waterreservoirs. Tevens is kartering van de ultradiepe ondergrond en inzicht in reservoireigenschappen noodzakelijk. Om de techniek succesvol in te zetten, moeten de onzekerheden en de risico s omtrent het verwachte debiet en de temperatuur zoveel mogelijk worden beperkt. De ROI is in grote mate afhankelijk van de vermeden kosten van aardgas- en CO2-uitstoot. Compression refining Het ontstaan van fines tijdens het malen tijdens de traditionele raffinage resulteert in meer water vasthouden en daardoor meer energiegebruik in de droog-sectie. Door het gebruik van compressie rerfining van het materiaal wordt gewerkt op een minder agressieve manier, waardoor er meer sterkte ontwikkeld zal worden. De potentiële energiebesparing voor het drogen zal naar verwachting aanzienlijk zijn. Vorming in schuim De hoofdgedachte in het bladvormen met schuim is flocculatie van houtvezels door toevoeging van een grote hoeveelheid lucht in vezelsuspensie. Mogelijkheid om grootteverdelingen van luchtbellen te controleren in een proces verbreedt ook mogelijkheden om met volledig nieuwe soorten vezels te produceren, omdat de bel grootteverdeling wordt overgeërfd op papie structuur. Foam vormtechnologie introduceert nieuwe spannende mogelijkheden voor het verbeteren van de eigenschappen van bestaande producten en het ontwikkelen van totaal nieuwe duurzame houtvezel gebaseerde producten. Met schuimtechnologie geproduceerd is de formatie onafhankelijk van vezeleigenschappen. Ook kan de consistentie aanzienlijk worden verhoogd met schuimtechnologie en zeer poreuze producten kunnen worden geproduceerd. Dit geeft een mogelijkheid om grondstofen productiekosten opmerkelijk, in vergelijking met producten die met traditionele water met vorming van technologie, te verlagen Blow-up board Ultrasoon frequenties kunnen worden gebruikt in de productie van papier om water uit de massa te verdrijven. Het water wordt in wezen uit het vel papier "opgeblazen". Hierdoor wordt meer volume gecreëerd. Dit effect is aangetoond in verschillende experimenten, en een aantal industriële partijen hebben interesse getoond in de technologie. CapWa Hier onderzoekt het Kenniscentrum de mogelijkheid om restwarmte op een hoger temperatuurniveau opnieuw in te kunnen zetten: dampafscheiding met membraantechnologie in combinatie met open warmtepompen. Het CapWa project is voor de papier- en kartonindustrie interessant omdat het gericht is op de ontwikkeling van membraantechnologie waarmee waterdamp kan worden afgescheiden uit rookgassen en drogeruitlaatlucht. Hierdoor wordt het mogelijk afgassen te scheiden in twee
5 (her)bruikbare stromen. De warme droge lucht is mogelijk weer te gebruiken als drooglucht en de afgescheiden waterdamp kan worden ingezet als ketel voedingswater en/of proceswater, of zelfs direct als lagedrukstoom na recompressie. CapWa, of voluit: Capture of evaporated Water with novel membranes, is een internationaal project met 14 partners onder leiding van KEMA. Het doel van CapWa is om waterdamp uit effluent rookgas te halen met behulp van een membraan. Het membraan is in staat waterdamp van lucht te scheiden. Het hierbij verkregen water is van demiwaterkwaliteit en kan dienen als basis voor drinkwater in landen waar dat schaars is. Het Kenniscentrum gaat hiermee nog een stap verder en bekijkt of de afgescheiden damp rechtstreeks kan worden opgewerkt tot stoom voor gebruik in de droger. De potentiële impact hiervan bedraagt in orde van grootte 10-30% van het totale stoomverbruik in de droogpartijen. Implementatie Het huidige project is een industrieel opschalingtraject dat volgt op eerdere ontwikkeling- en onderzoeksfases van het CapWa membraan. De doelstelling van het driejarig project is om het concept te testen onder industriële omstandigheden en dit te ontwikkelen tot een toepasbaar product. Eindproducten Nanotech Nanotech oppervlaktebehandeling-het gebruik van nanotechnologie oppervlaktebehandeling in verpakking technologieën bestaat uit engineering van nieuwe vezel gebaseerde en andere biomaterialen. Onderzoek is gericht op concurrerende producten en oplossingen voor de papier-, chemische- en verpakkingsindustrie. Speciale aandacht is ontwikkeld om functionele systemen combineren met nieuwe print- en coatingtechnologieën. Plakken zonder lijm Het oppervlak van de vezels is nu gebonden via additieven, lijmen enz. In dit project zal de binding van de substraten zonder (of met minimale) lijm geprobeerd worden te verkrijgen met behulp van de energie van ultrageluid op de specifieke plek die moet worden verbonden. Zo kan veel doseerapparatuur worden vermeden. Ultrasone behandeling voor non-wovens industrie, in bonding machines is al een bewezen toegepaste technologie, zodat er potentiële voordelen bestaan voor het gebruik ervan in de papier- en kartonindustrie. Blobkarton Door de productie van papier en karton met een golfvorm in twee dimensies (een "blob") wordt de strekte van het product enorm verbeterd. Hierdoor is minder materiaal nodig is om dezelfde functionaliteit te krijgen; het wordt in de architectuur al toegepast.
Haalbaarheidsstudie. Water in beeld
Haalbaarheidsstudie Water in beeld P5 doorbraaktechnologieën Auteur(s): B. Maasdam, M. Marsidi KENNISCENTRUM PAPIER EN KARTON IJsselburcht 3, 6825 BS Arnhem - www.kcpk.nl Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Doel...
Nadere informatieNanotechnology and its opportunities for paper and board production and surface treatment. Breakthrough technologies part 1
Nanotechnology and its opportunities for paper and board production and surface treatment Breakthrough technologies part 1 Nanotech als afwerking oppervlakte Alternatieve oppervlakteafwerking Toepassingsroute
Nadere informatieATLAS 2028; CO 2 -ARME PAPIER- EN KARTON-PRODUCTIE EVENT DATUM
ATLAS 2028; CO 2 -ARME PAPIER- EN KARTON-PRODUCTIE 2018 2028 EVENT DATUM WAT VEROORZAAKT EEN TON CO 2? 4.700 kilometer in een dieselauto 5.000 kilometer vliegen 1.900 Kilowattuur aan grijze stroom. 50
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie. Alternatieve droogtechnieken & warmtehuishouding. P2 Energie Neutraal Papier. Auteur(s): L. de Vries,
Haalbaarheidsstudie Alternatieve droogtechnieken & warmtehuishouding P2 Energie Neutraal Papier Auteur(s): Publicatiedatum: Aantal pagina s: L. de Vries, 1 Augustus 2013 12 KENNISCENTRUM PAPIER EN KARTON
Nadere informatieMulti-Input-Multi-Output Papierfabriek
Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek Platform Vezelgrondstoffen 12 maart 2013 Michiel Adriaanse sheet 1 w Doelstelling van de Dag - MIMO concept introduceren - Uitwisselen best practices - Inspiratie
Nadere informatieAardappelvezelproducten als gedeeltelijke vervanger van vezelgrondstoffen in de kartonfabricage
Aardappelvezelproducten als gedeeltelijke vervanger van vezelgrondstoffen in de kartonfabricage Fred Smit, Renée van Boxtel-Vennik, Annita Westenbroek Bumaga BV, Kenniscentrum Papier en Karton November
Nadere informatieWat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2
Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per
Nadere informatieUPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS
UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS VG activiteiten Grondstofvoorziening Maximale verwaarding grondstoffen Efficiënte vezelbehandeling SHEET 2 GRONDSTOFVOORZIENING: HET BIO-FIB PROJECT
Nadere informatieWERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN
WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN ROADMAP 2017-2020 EN JAARPLAN 2018 MICHIEL ADRIAANSE VISIE EN IMPACT Visie: - Oudpapier blijft voornaamste grondstof voor PKI Nl - Hoeveelheid & samenstelling oudpapier verandert
Nadere informatiePLATFORM VEZELGRONDSTOFFEN NIEUWE GRONDSTOFFEN MICHIEL ADRIAANSE
PLATFORM VEZELGRONDSTOFFEN NIEUWE GRONDSTOFFEN MICHIEL ADRIAANSE VEZELGRONDSTOFFENPLATFORM ARNHEM 12 NOVEMBER 2014 AGENDAVEZELGRONDSTOFFEN PLATFORM 09.30 uur Inloop met koffie en thee 09.45 uur Inleiding
Nadere informatieBEHEERSING VAN DE DROOGPARTIJ LAURENS DE VRIES
BEHEERSING VAN DE DROOGPARTIJ LAURENS DE VRIES LADDER VAN LANSINK IN WARMTEHUISHOUDING Terugdringen warmtevraag Verhogen interne restwarmtebenutting Direct Nieuw projecten & CEPI 2050 Na opwaardering,
Nadere informatieKom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012
Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing
Nadere informatieEindrapport. Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas
Eindrapport Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas December 2017 Inhoud 1. Gegevens project... 3 2. Samenvatting... 4 3. Technologie... 5 4. Resultaat... 7 5. Conclusie... 10 2 1. Gegevens project
Nadere informatieBeleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu
Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem
Nadere informatieGeothermie als Energiebron
Geothermie als Energiebron Even voorstellen: Paul Mast -- Geoloog Johan de Bie --Technical Sales manager ESPs Ynze Salverda -- BD Analist Er zijn verschillende vormen van duurzame energie. Daarvan is geothermie
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);
Nadere informatieLogistiek van vezels in de papier- en kartonindustrie
Logistiek van vezels in de papier- en kartonindustrie Projectnaam en nummer: Logistiek van vezels in de papier- en kartonindustrie, P4 Auteur(s): Publicatiedatum: Aantal pagina s: Datum experimenten: Locatie
Nadere informatieDennis Froeling 2 februari 2017
Dennis Froeling 2 februari 2017 Inhoudsopgave HVC Huidige verwerking (berm)gras Uitgangpunten (berm)gras verwerking Technologieën Gras naar papier HVC: Samen halen we eruit wat erin zit 52 aandeelhouders:
Nadere informatie2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede
. 2014 GreenPort NHN, All rights reserved GEOTHERMAL OUTLOOK 2015-2017 Ronald den Boogert AGENDA Waarom nu geothermie? Stand van zaken geothermie in Nederland in 2015 2020 Voorbeelden toekomstige innovaties
Nadere informatieDuurzaam ondernemen in Renkum
Duurzaam ondernemen in Renkum Ontwikkeling Biorefinery Campus Renkum 15 september 2011 Cinemec, Ede De wereld van Norske Skog Follum Skogn Saugbrugs Corporate centre, Oslo Parenco Golbey Walsum Bruck Sing
Nadere informatieSamenvatting. Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant
1 Samenvatting Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant De gemeenten Breda, Tilburg en Helmond hebben in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Brabant Water en
Nadere informatieMechanische DampRecompressie
Mechanische DampRecompressie Technische haalbaarheid mechanische damprecompressie in de papierindustrie Referentienummer: P015610298 Dossiercode: 0156-10-03-62-007 Iniatiefnemer: Auteur(s): Co-auteur(s):
Nadere informatieIn dit werkboek vindt je vragen en opdrachten die over papier gaan. Daarnaast is het boek en werkboek een naslagwerk voor je functie als vormgever.
Werkblad Papier Beste leerlingen In dit werkboek vindt je vragen en opdrachten die over papier gaan. Daarnaast is het boek en werkboek een naslagwerk voor je functie als vormgever. Als je vragen hebt beantwoord
Nadere informatieSlimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie
Slimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie Mei 2014 www.ecn.nl Nederlands industrieel energiegebruik Feedstock M 3792 Elektrisch M 1736 Een economische waarde van ca. 6 miljard euro per jaar Jaarlijks
Nadere informatieKansen voor verpakkingen
Kansen voor verpakkingen Sanne Tiekstra Programma Welkom Bio-based productontwikkeling Gert-Jan van Delft Lector Biobased producten Visie Eindproducten KCPK / Bumaga BV Sanne Tiekstra, Arie Hooimeijer
Nadere informatieSessie Geothermie; Onze nieuwe bron van energie!
Kennisconferentie Duurzame Ontwikkeling van de Ondergrond Sessie ; Onze nieuwe bron van energie! 1 L. Kramers (TNO) Roelof Migchelsen (Provincie Overijssel) Agenda Wat houdt geothermie in? Even voorstellen:
Nadere informatie4.A.1 Ketenanalyse Groenafval
4.A.1 Ketenanalyse Groenafval Prop Beplantingswerken v.o.f. Autorisatie Nummer/versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 01 22-01-2015 Naam: F. van Doorn Naam: A. Prop Datum: 22 januari 2015 Datum: 22
Nadere informatiePROGRAMMA EINDPRODUCTEN THEMA S EN AANPAK RICHTING 2020
PROGRAMMA EINDPRODUCTEN THEMA S EN AANPAK RICHTING 2020 SANNE TIEKSTRA, PROGRAMMACOÖRDINATOR EINDPRODUCTEN JUBILEUMBIJEENKOMST 1 NOVEMBER 2018 EINDPRODUCTEN? MATERIALEN producteigenschappen zoals die van
Nadere informatieGeothermie in de gebouwde omgeving
Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal
Nadere informatieBiobrandstoffenfabriek Hardenberg. Innovatie en duurzaamheid
Biobrandstoffenfabriek Hardenberg Innovatie en duurzaamheid Presentatie voor het Kenniscentrum Papier en Karton Bio Rights B.V. 11 december 2012 1 Inhoud van de presentatie Biobrandstoffenfabriek Hardenberg
Nadere informatieRestwarmte. Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie
Restwarmte Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie Programma Intro Restwarmte Voorbeelden Aanpak Vragen / Animo toets Van Beek
Nadere informatieVolledige uitleg oproep Tools voor EnergielinQ
Volledige uitleg oproep Tools voor EnergielinQ Inleiding Energiesprong is een programma dat de Stichting Experimenten Volkshuisvesting (SEV) uitvoert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken
Nadere informatieIk ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.
Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatie15/06/2012. 15/06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/2012 2 2012, VITO NV
15/06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/2012 2 1 WAT IS GEOTHERMIE?» Warmte uit de kern van de Aarde» neemt toe met de diepte» Radioactief
Nadere informatieMateriaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken.
Materiaal keuzes Waarom verpakken we het product? Dit is de eerste vraag die beantwoord moet worden. Immers als het niet nodig is om een product te verpakken, is een materiaal keuze ook niet nodig en ontstaat
Nadere informatieTransfertoets blok 5. Krantenpapier VAPRO B
Transfertoets blok 5 Krantenpapier VAPRO B Versie: juni 2009 Werkwijze transfertoets Aan het einde van je VAPRO B opleiding dien je het totale productieproces van je bedrijf te overzien. Dit heb je onder
Nadere informatieNieuwe Energie Aanboren. PvdA Aanvalsplan Aardwarmte 17 februari 2011
Nieuwe Energie Aanboren PvdA Aanvalsplan Aardwarmte 17 februari 2011 Verduurzaming van onze energievoorziening hapert De zekerstelling van onze energievoorziening is één van de grootste uitdagingen voor
Nadere informatieDiepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Waarom geothermie en waarom het NOPG?
Diepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Breed inzetbare goedkope duurzame energie Waarom geothermie en waarom het NOPG? In geothermie worden meerdere toepassingen onderscheiden
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatieBeleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties
Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale
Nadere informatieFreshline Aroma MAP -systeem voor verpakte voedingsmiddelen
Freshline Aroma MAP -systeem voor verpakte voedingsmiddelen Verrijk uw MAP-producten met natuurlijke aroma s Clean label-trends: Wijzig uw gemodificeerde atmosfeer van beschermend naar actief De steeds
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieBark Verpakkingen. Outsourcing Concept
Bark Verpakkingen Outsourcing Concept Outsourcing Bark Verpakkingen BV als uw partner in strategisch verpakkingsmanagement. De win-win relatie tussen 'outsourcing' en uw 'core business efficiency'. Met
Nadere informatieWe willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken
We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen
Nadere informatieOnderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte Utrecht en Nieuwegein
Postbus 19020, 3001 BA Rotterdam Wethouder van Hooijdonk p/a gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht Rotterdam, 24 november 2016 Kenmerk: W&K/MvdB/20161124 Onderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte
Nadere informatieGeothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart
Programma Kas als Energiebron Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart Inhoud Kenmerken glastuinbouw Introductie Programma Kas als Energiebron
Nadere informatieWe willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken
We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen
Nadere informatieMest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015
Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen A. Visser Maart 2015 André Visser Sinds 1999 bij Royal HaskoningDHV Actief op het vlak duurzaamheid en circulaire economie - energiefabriek - grondstoffenfabriek
Nadere informatieValorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...
Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa
Nadere informatieSamenvatting. Figuur 1: Onderzoeksgebied in paars
Samenvatting Geothermie duurzame energiebron De lat voor verduurzaming in de woningbouw, tuinbouw en industrie ligt hoog. Het blijkt uit onderzoek en praktijk dat geothermie een zeer kosteneffectieve manier
Nadere informatieVoortgangsrapportage Ketenanalyse Bermgras
2018 Voortgangsrapportage Ketenanalyse Bermgras Den Ouden Groep B.V. Hermalen 7 5481 XX Schijndel Contact persoon: Dhr. Rob Aartssen Tel.: 073 543 1000 Email: info@denoudengroep.com Datum: 05-11-2015 Versie:
Nadere informatieGRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE
GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE KCPK DOORWERTH 1 FEBRUARI 2017 SIA 2020: VISIE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE "Papiersector is aanjager van een biomassa gebaseerde circulaire economie. We halen
Nadere informatieRegelgeving voedselcontact
Regelgeving voedselcontact Annerieke Aarsen Wereld van Papier 1 Inleiding: Bij de productie of verwerking van papier en karton dat in contact kan komen met voedsel gelden zeer strenge richtlijnen Doel:
Nadere informatieKLIMAATAKKOORD : INDUSTRIE
KLIMAATAKKOORD : INDUSTRIE Korte beschrijving van de in het klimaatakkoord genoemde technologieën voor de industrie tafel 11-3-2019 Kivi besturendag 9 maart 2019 1 Het klimaatakkoord C3.2.1 Opgave Om dit
Nadere informatieIntroductie HoSt B.V.
HR Hout WKK (Vink Sion) voor glastuinbouw en stadverwarming door HoSt Imtech Vonk vof door H. Klein Teeselink info@host.nl Introductie HoSt B.V. Inhoud: Waarom biomassa WKK, belang van warmte? Wie zijn
Nadere informatieKunststof Warmtewisselaars WWW.POLYCOIL.EU
Kunststof Warmtewisselaars WWW.POLYCOIL.EU 1 PolyCoil warmtewisselaars De Polycoil warmtewisselaar is een revolutionaire kunststof warmtewisselaar welke is ontwikkeld na jaren van onderzoek door Cesaroni
Nadere informatieWat is Hardmetaal? Wij produceren ons hardmetaal dus milieuvriendelijk!
Wat is Hardmetaal? Wat is Hardmetaal? Hardmetaal is een composiet wat bestaat uit een combinatie van harde, slijtvaste carbidedie zijn opgenomen in een bindmiddel. Hardmetaal ontstaat na een zorgvuldig
Nadere informatieDUTCH SMART THERMAL GRID. Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload
DUTCH SMART THERMAL GRID Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload NEDERLAND 2016 Strategie voor de verduurzaming van de warmtevoorziening De Nederlandse energievraag
Nadere informatieVERKENNING van de BioBased Economy
VERKENNING van de BioBased Economy Biobased of Biowaste? Vereniging van Ver(s)kenners Martijn Wagener 28-nov-2013 Indeling Introductie Virida! Wat is de Biobased Economy?! Principes: cascadering en raffinage!
Nadere informatieWordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel
Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel Deze lezing wordt u aangeboden door Introductie Strukton STRUKTON GROEP Strukton Rail Strukton
Nadere informatie>> Ats het,qaat am duurzaamheid, innovatie en internationaa! Agentschap NL Minisrerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Agentschap NL Minisrerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie > Retouradres Postbus 8242, 3503 RE Utrecht Koninklijke VNP t.a.v. G.J. Koopman Kruisweg 761 2132 NE Hoofddorp Croeselaan 15 3521 BJ
Nadere informatieDuurzame warmtenetten
Duurzame warmtenetten Groene Huisvesters 22 juni 2017 Jeroen Roos Inhoud 1. Opzet warmtenet 2. Soorten en maten 3. Duurzaamheid 4. Specifiek: een bron: geothermie een concept: Nul-op-de-Meter/-Rekening
Nadere informatieENERGIE & KLIMAATBESCHERMING
Om bij te dragen aan de bescherming van het klimaat, beperken we de CO2-voetafdruk in onze gehele waardeketen. Daarbij kijken we verder dan alleen onze eigen activiteiten. Ook door nauw samen te werken
Nadere informatieWWW.MMBTOOLS.NL INFO@MMBTOOLS.NL. Wat is Hardmetaal?
WWW.MMBTOOLS.NL INFO@MMBTOOLS.NL Wat is Hardmetaal? MMB TOOLS 2015 Wat is Hardmetaal? Hardmetaal is een composiet wat bestaat uit een combinatie van harde, slijtvaste carbidedie zijn opgenomen in een bindmiddel.
Nadere informatieInsights Energiebranche
Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is
Nadere informatieTitel. Tekst. Orange Nano introductie
Titel Tekst Orange Nano introductie Orange Nanotech Orange Nanotech biedt oplossingen die: de levensduur van kapitaalgoederen verlengen het gebruik van grondstoffen verlagen Dit doen we om onze klanten
Nadere informatieWe willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken
We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen
Nadere informatieWat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV
Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.
Nadere informatieMeer (dan) warmte onder Delft
MV KIVI Caspar lezing 2012: Meer (dan) warmte onder Delft Chris den Boer Stichting Delft Aardwarmte Project 25 April, 2012 DAP 3-O s bijvangst Injectiviteit Introductie stichting DAP Opgericht door Mijnbouw
Nadere informatieLanger plezier van karton en papier
Stichting Papier Recycling Nederland Langer plezier van karton en papier www.prn.nl Langer plezier van karton en papier Kranten, tijdschriften, folders, boeken, kopieer- en printpapier en catalogi, we
Nadere informatieAsfaltproductie bij lage temperaturen
Asfalt en bitumendag Asfaltproductie bij lage temperaturen Ing. Tine Tanghe (R. Renaudeau) 20 november 2008 DEFINITIES Temperatuur > 140 C 110-130 C 80 95 C 25 60 C ENGELS HOT WARM SEMI - WARM COLD NEDERLANDS
Nadere informatieGeothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet
Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation
Nadere informatieBio-based grondstof als isolatiemateriaal / STOWA Bio based grondstof als isolatiemateriaal
Bio based grondstof als isolatiemateriaal 1. Korte historie Warmteplan 2. Huidige natuurlijke isolatiematerialen 3. Toepassingen natuurlijke isolatiematerialen 4. Markt natuurlijke isolatiematerialen 5.
Nadere informatieTwineo. Condensatie voor iedereen >> Gegarandeerde besparing van energie >> Warm water in overvloed >> Zeer compact. << www.dedietrich.
ZONNE-ENERGIE HOUT WARMTEPOMPEN GAS/STOOKOLIE CONDENSATIE Twineo C O N D E N S E R E N D E V L O E R G A S K E T E L EASYLIFE Condensatie voor iedereen >> Gegarandeerde besparing van energie >> Warm water
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieSalespresentatie Colorex
praktijkgerichte emissiebeoordeling van cleanroomvloeren Inleiding Oprichting van een alliantie Cleanroom geschikte materialen CSM alliantie: Cleanroom geschikte materialen Machines en materialen De huidige
Nadere informatieUitwerkingen Basischemie hoofdstuk 1
Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 1 Opgave 1.1 Opgave 1.2 Opgave 1.3 Opgave 1.4 Stofeigenschappen en zintuigen Noem 4 stofeigenschappen die je met je zintuigen kunt waarnemen? Fysische constanten a. Methaan
Nadere informatie2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.
Stelling door T. 1429 woorden 12 juni 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Stelling 1: openbaar vervoer moet gratis worden 1: km autorijden levert dan per passagier gemiddeld zeven keer
Nadere informatieIndividuele energievoorziening
04/12/2014 Potentieel voor collectieve energie en warmte in Vlaanderen Erwin CORNELIS Klankbordgroep Lerend Netwerk Duurzame Wijken 3 december 2014 Presentatie in het kader van het STRATEGO-project Individuele
Nadere informatieKansen voor ondiepe geothermie
Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO
Nadere informatieSAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen
SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen Duopresentatie Hennie Roorda en Tanja Klip 1. Ambities en resultaten waterschappen
Nadere informatieDe 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen
De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning
Nadere informatieRestwarmte en riothermie
Restwarmte en riothermie Early Morning Toast Bijeenkomst Stichting kiemt, netwerk Arnhem Hoenderloo, 26 maart 2014 Rada Sukkar gfs@tauw.nl 06-15945727 Tauw introductie TAUW BV In Top 10 van Nederlandse
Nadere informatieDenktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016
Denktank Grondstoffen uit reststromen Startnotitie 9 december 2016 1 Inhoudsopgave 1 3 12 19 Denktank recapitulatie startbijeenkomst 8 sept 2016 Inhoud komende sessies Wat is circulair? Bronnen 2 Denktank
Nadere informatieEFTA-BENELUX FLEXO AWARDS 2015
EFTA-BENELUX FLEXO AWARDS 2015 - RICHTLIJNEN VOOR DE JURY - INLEIDING EFTA-Benelux (EFTA) heeft deze richtlijnen voor u samengesteld om door te nemen vóór het jureren zodat ze een hulpmiddel kunnen zijn
Nadere informatieUITDAGING CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS. Papier en karton altijd en overal 13-6-2016
Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier-en kartonfabrieken CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS Papier en karton altijd en overal UITDAGING De belangrijkste uitdaging is het gevaloriseerd en geïmplementeerd
Nadere informatieTransfertoets blok 4. Krantenpapier VAPRO A
Transfertoets blok 4 Krantenpapier VAPRO A Versie: juni 2009 Werkwijze transfertoets Aan het einde van je VAPRO A opleiding dien je zo mogelijk het totale dan wel een deel van het productieproces van je
Nadere informatieOptimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT
Resultaten en bevindingen van project Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus
Nadere informatieKracht door samenwerking. VDL Kunststoffen
Kracht door samenwerking VDL Kunststoffen VDL Kunststoffen EEN PRODUCT IS NOOIT ZOMAAR EEN PRODUCT. NIET BIJ VDL KUNSTSTOFFEN TENMINSTE. WIJ VERTALEN UW VRAAG OP EEN PROFESSIONELE WIJZE IN EEN KUNSTSTOF
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende
Nadere informatieAlgen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie!
Algen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie! www.omegagreen.nl Bert Knol Omega Green B.V. 27 september 2017 Omega Green B.V. Omega Green B.V. is opgericht in 2014 met het doel het algenteelt
Nadere informatieGrootschalige energie-opslag
Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek
Nadere informatieGrootschalige energie-opslag
Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in
Nadere informatieSOLUTION DYED NYLON COLOUR FAST BLEACH RESISTANT
Belakos Carpets SOLUTION DYED NYLON Belakos Tapijtfabriek bv Postbus 124 8280 AC Genemuiden Tel.: 038-385 46 22 Fax: 038-385 64 01 E-mail: sales@belakos.nl Internet: www.belakos.nl Baltimore Queensland
Nadere informatieCommunity of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe
Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe 1 Inhoud Inleiding Voorstelrondje Voordracht Marie-Therese Tetteroo Warmtevraag en biomassa Thema s voor samenwerking 2 1 Doel Community
Nadere informatieHardmetaal als alternatief voor Roestvast Staal corrosiebestendig chemisch resistent niet magnetiseerbaar
Hardmetaal als Kerncompetentie Hardmetaal als alternatief voor Roestvast Staal corrosiebestendig chemisch resistent niet magnetiseerbaar Wat is Hardmetaal? Hardmetaal is een composiet wat bestaat uit een
Nadere informatieWorkshop stoomrecompressie
Workshop stoomrecompressie Egbert Klop Industrial Energy Experts b.v. POWERS SUSTAINABILITY Industrial Energy Experts Start in 2015! Industrial Energy Experts Powers sustainability 100% dochteronderneming
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie
Duurzame Industrie De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatie