Innovaties in het betalingsverkeer: kansen en uitdagingen
|
|
- Bertha van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 Innovaties in het betalingsverkeer: kansen en uitdagingen 1. Dank aan de organisatie voor de uitnodiging. Dank aan Detailhandel Nederland voor haar visie op innovaties in het betalingsverkeer. Mij is gevraagd de visie van DNB te geven op het betalingsverkeer in Nederland. Ik doe dit graag, maar het is ook een wat hachelijke taak, voor zover u voorspellingen verwacht. U kent vast de uitdrukking wel: Voorspellen is lastig, vooral als het de toekomst betreft. Een voorbeeld: een paar weken geleden liet het NOS journaal interviews zien van tien, vijftien jaar terug met gewone Nederlanders over de draagbare telefoon. Zij antwoordden: Die heb ik niet nodig., Ik ga toch niet met zo n zwaar ding lopen., of Er zijn overal telefooncellen. Wie had kunnen voorspellen dat we nu massaal mobiel bellen en internetten? 2. Daarom zal ik geen voorspellingen doen over het betalingsverkeer. In plaats daarvan begin ik met een aantal internationale trends in de vernieuwing van het betalingsverkeer die lessen opleveren die ook voor Nederland van toepassing zijn. Daarna zal ik ingaan op de visies van Detailhandel Nederland en DNB, de overeenkomsten daarin en de verschillen. Tot slot licht ik een aantal thema s daaruit waarvan ik denk dat die voor winkeliers van belang zijn, zoals de toekomst van cash en pinnen, 24/7 en mobiel betalen. 3. Eerst de internationale trends. Anderhalf jaar geleden publiceerde een werkgroep van het Committee on Payment and Settlement Systems, dat in Bazel bijeenkomt, een onderzoek naar innovaties in het betalingsverkeer. Het comité had in 30 landen zo n 120 nieuwe ontwikkelingen in kaart gebracht en daarin de volgende trends ontdekt: - het betalingsverkeer is erg dynamisch, maar slechts weinige innovaties hebben een duidelijk effect op de markt gehad. Denkt u maar aan de chipknip. - er is een toegenomen focus op snellere verwerking van betaaltransacties. Daarover straks meer. - de rol van niet-banken in het betalingsverkeer neemt toe, vooral door de technische innovaties die ondernemingen in staat stellen met banken te concurreren. - de factoren die veranderingen in het betalingsverkeer op gang brengen, zijn - alweer - de technische ontwikkelingen, de regelgeving èn het gebruikersgedrag. Gebruikersgedrag is hiervan de belangrijkste, omdat dat de basis is voor de business case, hetzij doordat het gebruik meer opbrengsten oplevert, hetzij doordat het schaal- en kostenvoordelen genereert. In het betalingsverkeer zijn de gebruikers zowel de consumenten als de winkeliers. De gebruiker bepaalt. De klant is koning, nietwaar? 4. Deze internationale trends zijn ook voor Nederland van belang. De goede verstaander heeft hiermee twee redenen gehoord waarom concrete voorspellingen over het betalingsverkeer niet goed mogelijk zijn. De voorkeuren van de gebruiker en diens gedrag zijn moeilijk te voorspellen.
2 2 Of een betaalproduct of -instrument werkelijk aanslaat, kan alleen in de praktijk, in het gebruik van alledag, blijken. Verder gaat de technische vernieuwing snel, zeker in de IT en de telecom, en het is moeilijk te zeggen wat de volgende innovatie zal zijn, althans voor DNB of voor de gemiddelde winkelier. Alleen al om deze twee redenen wil DNB de ontwikkelingen in het betalingsverkeer niet bij voorbaat sturen. En als dat al zo zou zijn, is er nog een probleem, namelijk dat van timing. Wanneer zouden wij tussen beide moeten komen? Wie vroeg ingrijpt, riskeert de innovaties in de kiem te smoren. Wie laat ingrijpt, heeft mogelijk de markt al laten wennen aan een betaalinstrument of -methode en dat dán nog aanpassen, zal veel moeite kosten. Kortom, voorspellen of sturen van de betaalontwikkelingen is lastig. Maar wat doet DNB dan wel? 5. Een van DNB s taken op grond van de ESCB-regelgeving en de Bankwet is het bevorderen van de goede werking van het betalingsverkeer. Wij laten de ontwikkeling van de retailbetaalmarkt in beginsel vrij, maar toetsen die steeds aan drie doelstellingen voor het betalingsverkeer: veilig, betrouwbaar en efficiënt. 6. Dit zijn bijna dezelfde kernwaarden als die Detailhandel Nederland formuleert in het visiedocument dat ik zojuist heb ontvangen. Detailhandel Nederland streeft naar een veilig, betrouwbaar en betaalbaar betalingsverkeer. Er is dus één subtiel verschil, namelijk dat de detailhandel lage prijzen wil voor de (retail)betalingen, terwijl DNB veeleer streeft naar een efficiënt betalingsverkeer. Efficiency wil zeggen dat schaarse middelen zo gebruikt worden, in dit geval in het betalingsverkeer, dat de maatschappelijke productie van goederen en diensten maximaal is. DNB, als publieke instelling, kijkt niet alleen naar de prijzen van specifieke betaalmethoden, -systemen en -instrumenten, maar vooral naar de maatschappelijke kosten en baten ervan. Dat houdt in dat DNB naar alle kosten en baten van een instrument in de hele betaalketen kijkt, en eventueel zelfs daar buiten. Een enkele keer kan DNB dan tot een andere afweging komen dan de Detailhandel. 7. Ik wil nu ingaan op de twee andere kernwaarden. Ten eerste veiligheid. Detailhandel Nederland stelt de veiligheid van het betalingsverkeer voorop. Daar ben ik het mee eens, zeker waar het gaat om de veiligheid van de winkeliers, geldvervoerders, bankiers en al hun medewerkers die met cash omgaan en overvallen kunnen worden, met alle risico s van dien. Maar behalve voor uw en onze mensen, is veiligheid op nog meer fronten gewenst. Denkt u aan de veiligheid van de geldwaarde, van persoons- en rekeninggegevens, van betaalproducten, - methoden, -instellingen en -systemen. Veiligheid is een groot goed, dat blijvend moet worden nagestreefd. Ook draagt het bij aan de betrouwbaarheid van het betalingsverkeer en daarmee aan het vertrouwen erin. Omgekeerd, de bedreigingen voor betaalproducten en -instrumenten zijn legio, want het draait om geld en dat heeft een magische aantrekkingskracht op allerlei ongure
3 3 individuen. Dat vergt beveiliging op allerlei manieren en uiteraard brengt dat kosten met zich mee, zichtbare en onzichtbare. 8. Een apart thema in dit verband is de cybercriminaliteit. Ongetwijfeld herinnert u zich de DDoS-aanvallen dit voorjaar en wellicht heeft u ook al te maken gehad met phishing, malware en internetfraude. DNB zet zich in haar toezicht en oversight ervoor in dat banken, betaalinstellingen en financiële marktinfrastructuren goed voorbereid zijn op cyberaanvallen en de gevolgen daarvan kunnen beheersen. Een aparte cyber unit bij DNB monitort de technologische ontwikkelingen en de bedreigingen voor het betalingsverkeer. Wij werken nauw samen met de overheid, justitie en politie, en onze internationale partners in de aanpak van cybercriminaliteit. 9. Ook de betrouwbaarheid van het betalingsverkeer is een groot goed. Betaaltransacties dienen op tijd en correct, voor het juiste bedrag, tussen de juiste partijen worden afgewikkeld. Ook betrouwbaarheid heeft vele kanten. Denkt u aan de betrouwbaarheid van de transactie, van de transactiegegevens, van de partijen in de betaalketen(s) en hun bestuurders en van de klanten (know your customer, anti-witwas- en antiterreurfinanciering). Om die te bereiken, bestaan allerlei juridische vereisten, administratief-organisatorische controlemaatregelen en IT-technische voorschriften. DNB zorgt op tal van manieren voor een betrouwbaar betalingsverkeer, door het toezicht op banken, betaalinstellingen en het chartaal betalingsverkeer; het oversight op financiële marktinfrastructuren en betaalproducten. 10. Door een langdurig volgehouden en gezamenlijke aanpak hebben we in Nederland een robuust en betrouwbaar betalingsverkeer. Toch deed zich in april een storing voor die voor overlast zorgde en waren er DDoS-aanvallen op het online betalingsverkeer. Gelukkig hebben deze gebeurtenissen het vertrouwen in het betalingsverkeer niet permanent geschaad. Daarop heeft het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB), dat ik namens DNB voorzit, onderzocht wat er gedaan moet worden om het betalingsverkeer verder te versterken. Hieruit bleek dat er voor alle bestaande betaalproducten voldoende alternatieven zijn, hoewel deze vrijwel altijd een iets andere functionaliteit of beschikbaarheid hebben. Op drie gebieden willen de verschillende gebruikersgroepen acties om de beschikbaarheid te verbeteren. Internetbankieren, ideal en de pinbetaling. Hieraan wordt nu gewerkt. 11. Terug naar de kernwaarden, veilig, betrouwbaar, betaalbaar of efficiënt. Wat betekenen die nu concreet? Detailhandel Nederland heeft haar drie kernwaarden vertaald in 24 subdoelstellingen. Het gaat te ver om daar stuk voor stuk op in te gaan, maar enkele wil ik er toch uitlichten. 12. Het eerste doel van Detailhandel Nederland is het aandeel contant geld verder te laten dalen. Ik ben het met deze doelstelling eens, hoewel ik haar wat wil nuanceren. Duidelijk is dat het
4 4 gebruik van de pinpas blijft groeien, terwijl er geleidelijk minder contant wordt betaald. Toch blijft cash op afzienbare termijn een belangrijke rol vervullen. Het is een betaalmiddel dat bij toonbanktransacties vrijwel universeel geaccepteerd wordt. Het is het laatste alternatief als de elektronische betaalketen om welke reden dan ook, bijvoorbeeld een technische storing of cyberaanval, niet functioneert. Bovendien kan er snel mee worden afgerekend en zijn er nog steeds mensen die (soms tijdelijk) geen pinpas of creditcard hebben. De maatschappij is nog lang niet klaar om te betalen zonder cash. 13. U ervaart cash als onveilig, meer dan pinbetaling, chipknip en creditcard. Ongetwijfeld heeft dat te maken met de kans op overvallen. En dat begrijp ik, natuurlijk. Wat vervalsingen van bankbiljetten betreft maak ik mij niet al te ongerust, ondanks de stijging waarvan dit jaar helaas sprake is. Kijkend naar de laatste jaarcijfers werden in 2012 ruim valse biljetten opgespoord, vooral 50,- en 20,- eurobiljetten. Dat betekende bijna een halvering ten opzichte van de in medio 2009 ingezette daling en kwam neer op een financiële schade van EUR 1,4 miljoen. Dat is een relatief klein bedrag, al realiseer ik mij terdege dat elk vals biljet voor u een schadepost is. Het betekent dat, op de 2 miljard biljetten die Nederlandse banken hebben uitgegeven, de kans op een falsificaat 0,00015% was. 14. Het visiedocument bepleit ook dat er in 2018 meer pin-, dan contante transacties over de toonbank plaatsvinden. Het spreekt zelfs van 59% pin en 41% contant. Met die richting ben ik het eens. Maar pint u mij svp niet vast op dat jaartal en die cijfers. Pinnen is veilig, zeker na de uitrol van EMV, snel en relatief goedkoop. Al bijna een decennium lang nemen banken en retailers allerlei initiatieven om het betalen met de betaalkaart te stimuleren, ook voor kleine bedragen onder het motto Klein bedrag, pinnen mag en inmiddels de nieuwste slogan `Pinnen Ja graag. (Prijs)prikkels, publiciteitscampagnes, productinnovatie en concurrentie tussen transactieverwerkers kunnen het pinnen verder stimuleren. Er zijn al ruim 1500 toonbankinstellingen met pin-only-kassa s. Waar dit op uitkomt? Daarvoor citeer ik Henk van den Broek 1 Honderd procent pinnen en nergens meer contant geld? Daar geloof ik zelf niet in. Wel in meer pinnen, meer automaten en alleen pinnen bij een groot deel van de kassa s of bij sommige ondernemingen in complete vestigingen. Kortom, niet een cashless betalingsverkeer, maar less cash. 15. Nauw verwant met de toename van het pinnen is de roep om 24/7 verwerking van betaaltransacties. Daarom vraagt het visiedocument het (interbancair) betalingsverkeer ook in het weekend en op feestdagen te openen. 24/7 is niet uniek. Er zijn al vier níet-eurolanden die een systeem voor onmiddellijke betalingen hebben, zij het dat de manier waarop en de producten waarvoor dit mogelijk is, verschillen. In veel meer landen wordt hieraan gewerkt. Het past bij de 1 Voorzitter stuurgroep Betalingsverkeer DN en Stichting Bevordering Efficiënt Betalen, bestuur MOB.
5 5 24-uurseconomie. DNB heeft namens het MOB betaaldienstgebruikers over 24/7 verwerking geïnterviewd. De helft van de consumenten is tevreden over de huidige snelheid van verwerking, ruim de helft wil echter onmiddellijke bijboeking. Vooral de detailhandel en de webwinkeliers willen snellere en continue verwerking. De detailhandel vindt één bijboeking per dag voldoende, voor pinbetalingen en overschrijvingen; webwinkeliers willen meerdere bijboekingen op één dag. De volgende stap zal zijn te onderzoeken hoe een versnelde verwerking technisch kan worden gerealiseerd en niet te vergeten, hoe en door wie dit zal moeten worden betaald! 16. Dan nu SEPA! Het visiedocument vraagt om een echte Europese betaalmarkt. Dat ondersteun ik. SEPA is inderdaad nog maar het begin. Het strategische doel ervan is op langere termijn meer keuze te bieden van verwerkers en verwerking van transacties op grotere schaal mogelijk te maken, met andere woorden, meer concurrentie en lagere kosten. Maar zoals steeds aan de kosten voor de baten uit. Bedrijven moeten hun administratieve processen en IT zeer grondig herzien, ook het midden- en kleinbedrijf. De stand van zaken daar baart mij enige zorg. De deadline van 1 februari a.s. is dichtbij. Vooral de allerkleinste bedrijven zullen vrij laat overgaan. Daarmee lopen zij het risico dat IT service providers geen capaciteit meer hebben om te helpen en dat eventuele fouten niet meer tijdig kunnen worden verholpen. Er is geen alternatief dan te zorgen dat uw administratie op 1 februari SEPA-compliant is. 17. Na SEPA liggen nog meer veranderingen in Europa in het verschiet. De Europese Commissie heeft bijvoorbeeld nieuwe regels voorgesteld voor interchange fees op debit en credit card betalingen. Daar krijgt u zeker mee te maken. Ook is er een nieuwe Richtlijn voor betaaldiensten in voorbereiding, waarmee betalen op internet wordt vereenvoudigd. 18. Dat brengt mij, tot slot, bij het mobiel en contactloos betalen. Zoals u weet loopt er in Leiden een proef van de drie grote banken met contactloos betalen, hetzij met een pinpas met Near Field Communication (NFC)-technologie, hetzij via een betaalpas geïntegreerd in de mobiele NFC-telefoon. Ik twijfel er nauwelijks aan dat we straks ook onze mobiel gebruiken om te betalen! In Engeland, Frankrijk en enkele Oost-Europese landen is contactloos betalen al langer mogelijk. De voordelen zijn evident. Mobiel betalen is gemakkelijk; wellicht afgezien van ouderen, heeft vrijwel iedereen zijn of haar mobiel steeds bij de hand. Contactloos betalen gaat snel, zeker voor de kleinere bedragen zonder pincode. Het biedt nieuwe mogelijkheden voor de consument, die toch al met zijn mobiel naar de beste aanbieding op internet zoekt en on-line zijn saldo checkt. Het biedt ook nieuwe mogelijkheden voor de winkelier, bijvoorbeeld door adverteren, aanbieden, afrekenen en loyaliteitsprogramma s te integreren. Het zit met de efficiency hiervan wel goed. De vraag is natuurlijk ook, hoe het met de veiligheid en betrouwbaarheid staat. Uiteraard hebben de banken de nodige beveiligingsmaatregelen genomen. DNB volgt de ontwikkelingen hier op de voet, zal de beheersing toetsen en zo nodig banken daarin sturen. Uiteraard is dat een gemeenschappelijk belang. Risico s, fraude, verlies met mobiel of contactloos betalen moeten worden voorkomen, omdat zij het vertrouwen van het publiek in de nieuwe betaalmethoden en in het betalingsverkeer in het algemeen kunnen schaden.
6 6 20. Ik wil afronden. Detailhandel Nederland heeft een boeiende visie gegeven op het betalingsverkeer in Nederland, waarmee ik op veel onderdelen kan instemmen. Duidelijk is dat het betalingsverkeer sterk in beweging is. Daarom zijn nieuwe ontwikkelingen moeilijk te voorspellen. Één voorspelling durf ik wel aan. Wat er ook gebeurt, DNB zal in de toekomst blijven streven naar een veilig, efficiënt en betrouwbaar betalingsverkeer in Nederland.
Betalen in het eurogebied: nog niet alle wensen vervuld
ers zijn over het algemeen positief over de bestaande betaalmogelijkheden, maar toch betaalt men in of naar het buitenland niet altijd zoals men zou willen. Zo is de tevredenheid over de acceptatie van
Nadere informatieContant geld: gedrag en beleving van retailers
Contant geld: gedrag en beleving van retailers Uitkomsten DNB onderzoek, in samenwerking met Panteia, naar het gedrag en de beleving van retailers ten aanzien van contant geld Retailers zijn een belangrijke
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 27 863 Betalingsverkeer Nr. 52 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 7 november
Nadere informatiePersbericht. Sterke groei elektronisch betalen in 2015. Kenmerk 16-01. Datum 25 januari 2016
Datum 25 januari 2016 Kenmerk 16-01 Gustav Mahlerplein 33-35 1082 MS Amsterdam Postbus 83073 1080 AB Amsterdam Sterke groei elektronisch betalen in 2015 www.betaalvereniging.nl T 020 305 19 00 F 020 305
Nadere informatieDecember 2014 Betalen aan de kassa 2013
December 2014 Betalen aan de kassa 2013 Betalen aan de kassa 2013 Betalen aan de kassa 2013 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland
Nadere informatieLaveren naar sepa: de overgang naar Europese betaalmiddelen in Nederland
Laveren naar sepa: de overgang naar Europese betaalmiddelen in Nederland Vanaf 28 januari 2008 zullen consumenten en bedrijven Europees kunnen gaan betalen. Op die datum komen banken in het hele eurogebied
Nadere informatieVeilig betalen in Nederland
De meeste consumenten zijn positief over de veiligheid van het Nederlandse betalingsverkeer. Dat blijkt uit onderzoek dat dnb heeft uitgevoerd, onder meer naar aanleiding van de toename van pinpasfraude
Nadere informatieGrensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlanders in 2014
Grensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlanders in 2014 Uitkomsten DNB onderzoek naar hoe Nederlanders betalen in en naar het buitenland 1 Nederlanders gebruiken in het buitenland vaker contant geld
Nadere informatieSEPA Kansen en bedreigingen voor Click Retail
SEPA Kansen en bedreigingen voor Click Retail 18 Mei 2010 Paul Koetsier, Capgemini Inhoud Setting the scene Huidige situatie SEPA? Kansen van SEPA voor de Retailer Nu en later 1 Wie van u gebruikt nu al
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 27 863 Betalingsverkeer Nr. 45 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 27 mei 2013
Nadere informatie2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper
2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper Inhoudsopgave 2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper Hoofdstuk 1: Sterke groei aantal pinbetalingen in Nederland 3 Hoofdstuk 2: Contactloos
Nadere informatie11 Cluster 10: Horeca, maaltijdverstrekkers
11 Cluster 10: Horeca, maaltijdverstrekkers 11.1 Typering van het cluster Onder de verzamelnaam maaltijdverstrekkers vallen de restaurants in al hun verschijningsvormen: van eetcafé en fastfoodrestaurant
Nadere informatie13 Cluster 12: de benzineservicestations
13 Cluster 12: de benzineservicestations 13.1 Typering van het cluster Tot dit cluster behoren alle tankstations in Nederland met de daarbij behorende winkels (tankshop). Nederland telt circa 2.200 benzineservicestations,
Nadere informatie7 Cluster 6: Ambulante handel: voedingsmiddelen
7 Cluster 6: Ambulante handel: voedingsmiddelen 7.1 Typering van het cluster Het cluster omvat alle bedrijven die als hoofdactiviteit op de markt food producten verkopen zoals vlees, vis, groenten en fruit,
Nadere informatieDe contantloze winkel: dichtbij en zonder grenzen?
De contantloze winkel: dichtbij en zonder grenzen? Speech prof. dr L.H. Hoogduin, directielid DNB, tijdens Retailpoort van Detailhandel Nederland in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag, 26 mei 2011 1 De
Nadere informatieKabinetsreactie op het groenboek Naar een geïntegreerde Europese markt voor kaartinternet- en mobiele betalingen
Kabinetsreactie op het groenboek Naar een geïntegreerde Europese markt voor kaartinternet- en mobiele betalingen Inleiding De Europese Commissie heeft in januari 2012 een groenboek gepubliceerd over het
Nadere informatie12 Cluster 11: Horeca, hotel-restaurant
12 Cluster 11: Horeca, hotel-restaurant 12.1 Typering van het cluster Tot dit cluster behoren de hotel-restaurants en de hotels (hotels en pensions zonder vrij toegankelijk restaurant). Nederland telt
Nadere informatieSpeech Frank Elderson Toekomst Betalingsverkeer 24 juni Dames en heren,
Speech Frank Elderson Toekomst Betalingsverkeer 24 juni 2014 Dames en heren, Hoewel deze bijeenkomst gaat over de toekomst van het betalingsverkeer, neem ik u graag eerst even mee naar het verleden. Want
Nadere informatieBetalen aan de kassa 2017
Betalen aan de kassa 2017 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en elektronisch betalen aan de kassa in Nederland in 2017. 1 Gebruik van betaalmiddelen 2010-2017
Nadere informatiePSD2 Verandering, of toch niet?
PSD2 Verandering, of toch niet? PSD 2 revolutie of evolutie? De verwachtingen zijn hoog: Stimuleren van innovatie met als doel meer openheid die zorgt voor meer concurrentie en uiteindelijk tot een efficiëntere
Nadere informatie2 Cluster 1: Grote bedragen, veel transacties
2 Cluster 1: Grote bedragen, veel transacties 2.1 Typering van het cluster Het cluster 'grote bedragen, veel transacties' omvat de detailhandelsbranches warenhuizen, bouwmarkten en supermarkten. Zij hebben
Nadere informatieKIJK OP WWW.PIN.NL. voor promotiemateriaal. Mei 2015. Betaalwijzer is de nieuwsbrief over elektronisch betalen ISSN 1570-9558
KIJK OP WWW.PIN.NL voor promotiemateriaal Mei 2015 Betaalwijzer is de nieuwsbrief over elektronisch betalen MB_Raamsticker_160x43,50mm.indd 1 30-12-13 13:36 B_Sticker_60x60_DD.indd 1 30-12-13 13:44 Aan
Nadere informatieSEPA Veranderingen voor onderwijsland. 18 Juni 2010 Ernst Kokke, Capgemini
SEPA Veranderingen voor onderwijsland 18 Juni 2010 Ernst Kokke, Capgemini Inhoud SEPA in een notendop Betalingsverkeer, het basismodel Huidige situatie in Europa Wat is SEPA? Impact van SEPA 1 SEPA in
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1375 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter
Nadere informatieBetalen aan de kassa 2015
Betalen aan de kassa 2015 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland in 2015 1 Gebruik van betaalmiddelen 2010-2015 Grafiek 1a: Totaal
Nadere informatieConcept Ruil. begrippen giraal geld contante betalingen indirecte ruil chartaal geld betalingsverkeer directe ruil kosten (betalingsverkeer)
DIGITALE LESBRIEF CONTANTE BETALINGEN GETELD Doelgroep: SLU: 4 havo, 4 vwo 1 lesuur, exclusief huiswerkopdracht Concept Ruil begrippen giraal geld contante betalingen indirecte ruil chartaal geld betalingsverkeer
Nadere informatieBetalen aan de kassa 2016
Betalen aan de kassa 2016 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland in 2016 1 Gebruik van betaalmiddelen 2010-2016 Grafiek 1a Totale
Nadere informatie10 Cluster 9: Horeca, spijsverstrekkers
10 Cluster 9: Horeca, spijsverstrekkers 10.1 Typering van het cluster Onder de verzamelnaam spijsverstrekkers valt een grotere variëteit aan horecabedrijven die zich richten op de snelle hap: de cafetaria's,
Nadere informatieBetalen aan de kassa 2018
Betalen aan de kassa 2018 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en elektronisch betalen aan de kassa in Nederland in 2018. Gebruik van betaalmiddelen 2010-2018
Nadere informatieEURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro.
EURO Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. Muntgeld Bankbiljetten EURO Hadden jullie al gezien dat er 2 briefjes zijn van 5 euro? oud briefje nieuw briefje
Nadere informatie3 Cluster 2: Lage bedragen, beperkt aantal transacties
3 Cluster 2: Lage bedragen, beperkt aantal transacties 3.1 Typering van het cluster Winkels in food met een laag transactiebedrag zijn vooral de versspeciaalzaken. Als uitgegaan wordt van de standaardindeling
Nadere informatiePraktische opdracht Wiskunde A Pinpas
Praktische opdracht Wiskunde A Pinpas Praktische-opdracht door een scholier 2936 woorden 13 maart 2006 6,3 5 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inleiding Wij hebben ervoor gekozen om onze wiskunde PO over
Nadere informatie4 Cluster 3: winkels in non-food, laag transactiebedrag
4 Cluster 3: winkels in non-food, laag transactiebedrag 4.1 Typering van het cluster Winkels in non-food met een laag transactiebedrag zijn er in vele verschijningsvormen. Als uitgegaan wordt van de standaardindeling
Nadere informatieBetalen aan de kassa 2014
Betalen aan de kassa 2014 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland in 2014 1 Gebruik van betaalmiddelen 2010-2014 Tabel 1. Gebruik
Nadere informatieOnderwerp: Visie Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer Inleiding
Onderwerp: Visie Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2016 Inleiding Bij de evaluatie van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) in november 2015 is afgesproken om jaarlijks een visiedocument
Nadere informatieDNB BCM Seminar 2013 Speech Frank Elderson Woensdag 27 november 2013
DNB BCM Seminar 2013 Speech Frank Elderson Woensdag 27 november 2013 Vrijdag middag 5 april. Net lekker geluncht en dan: bericht van het sector crisismanagement secretariaat. Trouble in paradise!!! Er
Nadere informatieHet juiste afrekensysteem
Het juiste afrekensysteem Om Cashless Betalen te accepteren bij uw organisatie heeft u een geschikt afrekensysteem nodig. Wij werken met verschillende systemen van grote en minder grote merken. In dit
Nadere informatieHet betalingsverkeer: Wil je bij me pinnen?
Deze casusopdracht gaat over het betalingsverkeer in supermarkten. Voor het beantwoorden van de vragen moet je gebruik maken van de drie informatiebronnen die na de vragen staan gegeven. In informatiebron
Nadere informatieKIJK OP WWW.PIN.NL. voor het nieuwe promotiemateriaal. Mei 2013 Nr.1. Betaalwijzer is de nieuwsbrief over elektronisch betalen ISSN 1570-9558
KIJK OP WWW.PIN.NL voor het nieuwe promotiemateriaal Betaalwijzer is de nieuwsbrief over elektronisch betalen Mei 2013 Nr.1 Aan de samenstelling van deze uitgave wordt de grootst mogelijke zorg besteed.
Nadere informatieActuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer
Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer De fraude met pinpassen is de afgelopen twee jaar aanzienlijk afgenomen na een stijging in 2003, blijkt uit onderzoek van de Nederlandsche Bank
Nadere informatieOnline betalen via uw eigen bank
Online betalen via uw eigen bank deelnemende banken MAKKELIJK VEILIG SNEL BETROUWBAAR Uw meest praktische manier van online betalen Steeds meer mensen kopen op het internet. Een boek, reis, dvd, muziek
Nadere informatieDrs. Monique Kalvelagen RE Group Audit ABN AMRO 11 November 2009
VURORE Drs. Monique Kalvelagen RE Group Audit ABN AMRO 11 November 2009 1 Overzicht 1. Huidige betaalinfrastructuur 2. Single Euro Payments Area (SEPA) 3. Impact op wezen 2 1. Huidige betaalinfrastructuur
Nadere informatieProbleemloos naar één Europese markt voor betalingen
Probleemloos naar één Europese markt voor betalingen SEPA: betalingsverkeer zonder grenzen In een groot deel van Europa worden de grenzen voor het betalingsverkeer afgeschaft. Er komt één grote Europese
Nadere informatieFAQ Retourpinnen. Voor de winkelier
FAQ Retourpinnen Voor de winkelier Is deze FAQ ook in het andere talen beschikbaar? Nee. Deze FAQ is alleen in het Nederlands. Is er een FAQ voor mijn kassamedewerkers? Ja. Kijk op www.pin.nl/retourpinnen.
Nadere informatieInvoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer)
Invoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer) Presentatie voor Detailhandel Nederland 28 augustus 2009 Piet Mallekoote, Algemeen Directeur Currence Voorzitter Afstemgroep
Nadere informatiePinnen bij uw vereniging, ook iets voor u?
Pinnen bij uw vereniging, ook iets voor u? René de Wit Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen Arnhem, 1 maart 2013 Agenda - Voorstellen - Betalen in Nederland - Consumenten en pinnen - Pinnen bij sportclubs
Nadere informatieBetalingen accepteren via PaySquare. Uw betalingen in goede handen
Betalingen accepteren via PaySquare Uw betalingen in goede handen Veilig betalingsverkeer Maak het uw klanten gemakkelijk Betalingen met betaalkaarten zijn veilig, kostenbesparend en omzetverhogend. Wilt
Nadere informatie9 Cluster 8: Horeca, drankverstrekkers
9 Cluster 8: Horeca, drankverstrekkers 9.1 Typering van het cluster Nederland telt ongeveer 11.000 cafés, die behoren tot ruim 9.600 ondernemi n- gen. Kenmerkend voor de cafés is gewoonlijk de kleine schaal
Nadere informatieOnline betalen via uw eigen bank
Online betalen via uw eigen bank deelnemende banken MAKKELIJK VEILIG SNEL BETROUWBAAR Uw meest praktische manier van online betalen Steeds meer mensen kopen op het internet. Een boek, reis, dvd, muziek
Nadere informatieCreditcardgebruik in Nederland
Creditcardgebruik in Nederland Een onderzoek naar de beleving en het gedrag van Nederlandse consumenten Anneke Kosse De Nederlandsche Bank Oktober 2009 1. INLEIDING Aanbod & acceptatie creditcards beperkt
Nadere informatieCurrence, elektronisch betalen en vertrouwen
Currence, elektronisch betalen en vertrouwen VUrORE seminar:"geeft elektronisch geld vertrouwen? drs S. Balraadjsing RE Amsterdam, 11 november 2009 1 Agenda 1.Rol Currence Betalingsverkeer 2.Betaalproducten
Nadere informatieInternetbankieren nu en in de toekomst
Betalen via internetbankieren is populair geworden. Volgens het Centraal Bureau van de Statistiek bedroeg het aantal internetgebruikers dat online zijn bankzaken regelt 7,3 miljoen personen in 2006. De
Nadere informatieVeilig PINnen Beter betalingsverkeer Snel en veilig betalen op internet
ISSN 1570-9558 Juli 2006 Betaalwijzer is de nieuwsbrief over elektronisch betalen Veilig PINnen Beter betalingsverkeer Snel en veilig betalen op internet Veiligheid PIN hoog in het vaandel Alertheid voorkomt
Nadere informatieESSAY. DreamDiscoverDo. Nhung Bui 1623450 JDE-UXD2 JDE-SEMUX.3V-13 December 2014 Pauline Weseman
ESSAY DreamDiscoverDo Nhung Bui 1623450 JDE-UXD2 JDE-SEMUX.3V-13 December 2014 Pauline Weseman Contactloos betalen, waarom zou je daar niet enthousiast van worden? Redelijk nieuw, nog niet geïntegreerd
Nadere informatie5 Cluster 4: winkels in non-food, hoog transactiebedrag
5 Cluster 4: winkels in non-food, hoog transactiebedrag 5.1 Typering van het cluster Winkels in non-food met een hoog transactiebedrag zijn vooral te vinden in de modesector, in de bruin- en witgoedsector,
Nadere informatieInterbancaire vergoedingen en de eenwording van de Europese betaalmarkt
Interbancaire vergoedingen en de eenwording van de Europese betaalmarkt Het Nederlandse betalingsverkeer functioneert goed en is efficiënt, vinden consumenten en zakelijke gebruikers. De efficiëntie van
Nadere informatiePosition Paper rondetafelgesprek Online Betalingsverkeer - 30 mei 2013
- Position Paper rondetafelgesprek Online Betalingsverkeer - 30 mei 2013 Kernboodschap van de Nederlandse Vereniging van Banken - Het betalingsverkeer is onderdeel van de vitale infrastructuur van ons
Nadere informatieHoe wordt er gedacht over Alleen pinnen-kassa s?
Hoe wordt er gedacht over Alleen pinnen-kassa s? door Miriam Osten (Manager SBEB) februari 2012 1 Voorwoord Klanten zien in steeds meer winkels Alleen pinnen -kassa s. Bedrijven voeren dit soort kassa
Nadere informatieResultaten buurtonderzoek naar het opheffen van de pinautomaat aan de Tiranastraat in Zenderpark.
Afdeling IJsselstein Resultaten buurtonderzoek naar het opheffen van de pinautomaat aan de Tiranastraat in Zenderpark. September/oktober 2013 Inleiding In de laatste week van augustus en de eerste week
Nadere informatieOranje is Samen ondernemen WELKOM
Oranje is Samen ondernemen WELKOM Juni 2013 Oranje is kansen zien Oranje is ING ING zet zich in voor Ondernemend Nederland. Dit doen we door het bieden van financiële oplossingen en het gemakkelijk maken
Nadere informatieRapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2012 Rapportage aan de Minister van Financiën April 2013
Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2012 Rapportage aan de Minister van Financiën April 2013 Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2 1. INHOUDSOPGAVE 1. Inhoudsopgave...3 2. Voorwoord...5
Nadere informatie6 Cluster 5: detailhandel non-food ook op bestelling
6 Cluster 5: detailhandel non-food ook op bestelling 6.1 Typering van het cluster Winkels in non-food met veel bestellingen die bij aflevering, direct daarna of direct daaraan voorafgaand worden betaald,
Nadere informatieWinkeliersvisie op het betalen van de toekomst. Trends uit de betaalwereld in de schijnwerper
Winkeliersvisie op het betalen van de toekomst Trends uit de betaalwereld in de schijnwerper Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Betalingsverkeer; een vitale infrastructuur 4 2 Verbeterpunten in het huidige betalingsverkeer
Nadere informatieRapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over 2008
2009D50896 27 863 Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over 2008 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... oktober 2009 Binnen de vaste commissie voor Financiën hebben
Nadere informatieVoorlichtingsbijeenkomst VFI. P.M. Mallekoote Algemeen Directeur Currence. Den Haag, 8 april 2008
Introductie ideal Voorlichtingsbijeenkomst VFI P.M. Mallekoote Algemeen Directeur Currence Den Haag, 8 april 2008 Agenda Achtergrond Currence Wat is ideal? Het succes van ideal in Nederland Naar een Europese
Nadere informatieUw betalingen zijn in goede handen bij PaySquare
Uw betalingen zijn in goede handen bij PaySquare Als ondernemer maakt u het uw klanten graag makkelijk. Wilt u uw klanten in staat stellen om iedere aankoop snel, gemakkelijk en veilig te betalen, dan
Nadere informatiewww.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur
www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur Efficiëntie Meegaan met de tijd Mobiliteit De markt verandert evenals onze manier van werken. Het leven wordt mobieler en we
Nadere informatieTarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards
Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards De Interchange Fee Regulation is een wetgeving vanuit de EU (Verordening (EU) 2015/751), waar elke issuer en acquirer die gevestigd
Nadere informatieWhitepaper Meer weten over ideal
Whitepaper Meer weten over ideal Inhoudsopgave INLEIDING... 2 OVER IDEAL... 3 DE WERKING VAN IDEAL... 3 ONLINE INZAKE IN TRANSACTIES... 4 DIRECT IMPLEMENTEREN... 4 IDEAL TARIEF... 4 MEER WETEN?... 4 Pagina
Nadere informatie8 Cluster 7: Ambulante handel, non-food
8 Cluster 7: Ambulante handel, non-food 8.1 Typering van het cluster Het cluster omvat alle bedrijven die als hoofdactiviteit op de markt non-foodproducten verkopen zoals kleding, schoeisel, beeld- en
Nadere informatiehttp://www.economiepagina.com - Alle nuttige economielinks bij elkaar!
Opgave 1 Gulden (ƒ) wordt euro ( ) Geld is een (1) aanvaard ruilmiddel. De maatschappelijke geldhoeveelheid in Nederland bestaat uit munten, bankbiljetten en (2). De komende jaren worden de functies van
Nadere informatieVragen van het lid Nijboer (PvdA) aan de minister van Financiën over storingen en fraude bij online bankieren (Ingezonden 24 januari 2014)
2014Z01177 Vragen van het lid Nijboer (PvdA) aan de minister van Financiën over storingen en fraude bij online bankieren (Ingezonden 24 januari 2014) 1 Bent u bekend met het artikel Rabobank vaakst plat?
Nadere informatiedeze richtlijn heeft als doelstellingen:
Vanaf 1oktober 2018 werden de klanten via de volgende tekst op hun rekeninguittreksel op de hoogte gebracht van een aantal wijzigingen aan het Algemeen Reglement van de Verrichtingen en een aantal bijlagen
Nadere informatieAntwoord van minister Dijsselbloem (Financiën) (ontvangen 30 januari 2014)
AH 1073 2014Z01177 van minister Dijsselbloem (Financiën) (ontvangen 30 januari 2014) 1 Bent u bekend met het artikel Rabobank vaakst plat? 1) Ja 2 Hoeveel storingen in het online betalingsverkeer (ook
Nadere informatieCreo cashless payment: innovatief, efficiënt en klantgericht!
Creo cashless payment: innovatief, efficiënt en klantgericht! De betaalwereld is in beweging. Cash geld en Pinnen is duur en traag met lange wachtrijen voor de kassa s tot gevolg. Als gevolg daarvan zoeken
Nadere informatieStabiliteit in tijden van disruptie
Stabiliteit in tijden van disruptie Piet Mallekoote Betaalvereniging Nederland 22 September 2016 F I N T E C H B L O C K C H A I N Agenda 1. Betaalvereniging 2. De markt van betalingsverkeer 3. Innovatie
Nadere informatieTarieven Zakelijk Betalingsverkeer
Tarieven Zakelijk Betalingsverkeer per 1 januari 2009 Tarieven Binnenland Girale bijschrijvingen Overboeking EUR 0,14 Acceptgiro EUR 0,25 Spoedoverboeking EUR 1,19 Incasso via OfficeNet/Internet Bankieren/Access
Nadere informatieRabobank Terneuzen-Sas van Gent: eigentijds dichtbij Vragen en antwoorden naar aanleiding van aanpassingen dienstverlening
Rabobank Terneuzen-Sas van Gent: eigentijds dichtbij Vragen en antwoorden naar aanleiding van aanpassingen dienstverlening Onderwerp Klantvragen Antwoorden Sluiting kantoren 1. Waarom sluiten er drie kantoren?
Nadere informatie- Doorgest.: Ledenbrief Wat betekent de komst van SEPA voor gemeenten
pagina l van 2 zeist@zeist.nl - Doorgest.: Ledenbrief Wat betekent de komst van SEPA voor gemeenten Van: Aan: Datum: Onderwerp: Bijlagen: Tanja Knopperts zeist@zeist.nl 18-2-2010 11:41 Doorgest. : Ledenbrief
Nadere informatieMaatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. Rapportage Rapportage aan de Minister van Financiën Mei 2015
MOB Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer Rapportage 2014 Rapportage aan de Minister van Financiën Mei 2015 Rapportage 2014 Verklaring der tekens 0 (0,0) = het getal is minder dan de helft van de gekozen
Nadere informatieOmdat u er niet alleen voor staat Een aandeel in elkaar
Samen bankieren Omdat u er niet alleen voor staat Een aandeel in elkaar Leeswijzer Handige hulpmiddelen om zelfstandig te bankieren: 3 - Geld opnemen 3 - Rabo Internetbankieren en de Rabo Bankieren App
Nadere informatieVeilig mobiel werken. Workshop VIAG 7 oktober 2013
1 Veilig mobiel werken Workshop VIAG 7 oktober 2013 Stelling 1: 2 Heeft u inzicht in de opbrengsten van mobiel werken Ja, dit biedt veel toegevoegde waarde voor de organisatie Ja, dit biedt geen toegevoegde
Nadere informatieMobiele gebruikers bij de Rabobank
Mobiele gebruikers bij de Rabobank Maartje van Hardeveld 22 mei 2008 Even voorstellen Maartje van Hardeveld User Experience Consultant Business consultant mcommerce & business development Projecten: Rabo
Nadere informatieEuropees overboeken en incasseren
Europees overboeken en incasseren Ir. Simon Lelieveldt e-banking track 10 november 2005 Voorspellen: altijd gevaarlijk..! Ik zie over minder dan 800 dagen. een New Legal Framework.. ik zie ook. EPC-standaarden
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieInitiatiefnota: veilig en betrouwbaar bankieren in de 21 e eeuw. Voorstellen:
Initiatiefnota: veilig en betrouwbaar bankieren in de 21 e eeuw Voorstellen: Veilig online bankieren 1) Bij fraude, phishing en malware blijven banken verantwoordelijk voor vergoeding van schade. De verantwoordelijkheid
Nadere informatiezakelijk betalingsverkeer 2013 Basistarief zakelijke rekeningen 4,35 per maand per rekening
tarieven zakelijk betalingsverkeer 2013 Betaalrekeningen en pakketten Basistarief zakelijke rekeningen 4,35 per maand per rekening Basistarief zakelijke rekeningen niet ingezetenen (1) 27,00 per maand
Nadere informatieAlleen-Pinnen-Monitor
1 Alleen-Pinnen-Monitor Perceptie van alleen-pinnen kassa s 2 e meting Erwin Boom & Markus Leineweber, 11 september 2012 Uitgevoerd in opdracht van de Betaalvereniging Nederland en Stichting BEB Vertrouwelijk
Nadere informatiePin2Connect. Zorgeloos betalen
Pin2Connect Zorgeloos betalen PetrolConnect is voor alle IT & Communicatie diensten van uw tankstation. Drie zaken die sowieso nodig zijn voor een tankstation zijn het gemak van pinnen, muziek en natuurlijk
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1073 Vragen van het lid
Nadere informatieBetalingsverkeer VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG. Vastgesteld... mei 2005. De voorzitter van de commissie, Tichelaar
vra2005fin-05 Betalingsverkeer VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... mei 2005 Binnen de vaste commissie voor Financiën hebben enkele fracties de behoefte om over de brief van de minister
Nadere informatieHoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015!
Hoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015! Na 2020 is Generatie Z aan zet Generatie Z Verdeling! Besteedbaar inkomen per maand! 12-15 jaar: 42% 16-19 jaar: 59% 62% 38% >
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 033 Initiatiefnota van het lid Nijboer over veilig en betrouwbaar bankieren in de 21 e eeuw Nr. 2 INITIATIEFNOTA 1. Voorstellen 1.1. Beslispunten:
Nadere informatie7 ontwikkelingen waar de horecaondernemer van kan profiteren
7 ontwikkelingen waar de horecaondernemer van kan profiteren European Merchant Services 2015 1. Zorg ervoor dat u met de smartphone gevonden wordt Ondanks dat de groei van de smartphone inmiddels stabiliseert
Nadere informatieBetalen? Wij zijn uw bank.
Betalen? Wij zijn uw bank. 2 U wilt eenvoudig uw bankzaken regelen? Met ons betaalpakket doet u dat op úw manier. In deze tijd kunt u niet meer zonder een betaalpakket. Pinnen, overboeken en betalen. Op
Nadere informatieDe volledige speech: SPEECH FRANK ELDERSON VOOR HET CONGRES TOEKOMST VAN HET 18 JUNI 2013. Dames en heren,
Amsterdam, 18 juni 2013 Mr. Frank Elderson, directeur van De Nederlandsche Bank, verantwoordelijk voor onder meer het betalingsverkeer, heeft vandaag in Hotel Mercure aan de Amstel een keynote speech gehouden
Nadere informatieBetalen? Wij zijn uw bank.
Betalen? Wij zijn uw bank. U wilt eenvoudig uw bankzaken regelen? Met ons betaalpakket doet u dat op úw manier. In deze tijd kunt u niet meer zonder een betaalpakket. Pinnen, overboeken en betalen. Op
Nadere informatieBetalen in SEPA; wat verandert er in Nederland? workshop. Frans van Beers (Stuurgroep SEPA) Detailhandel Nederland Delft, 8 juni 2010
Betalen in SEPA; wat verandert er in Nederland? workshop Frans van Beers (Stuurgroep SEPA) Detailhandel Nederland Delft, 8 juni 2010 scope SEPA veranderingen Huidige betaalmarkt (met huidig rekeningnummer)
Nadere informatieTECHNISCHE ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN BETALEN
2012 TECHNISCHE ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN BETALEN Jeanine Bouwmans Bochema B.V. Juli 2012 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. De uitdagingen van toen (2009)... 4 3. Technische ontwikkelingen...
Nadere informatie