VADEMECUM VOOR DE JAARREKENING 2016

Transcriptie

1 VADEMECUM VOOR DE JAARREKENING 2016 ROGER TIEST Antwerpen Cambridge

2 Vademecum voor de jaarrekening 2016 Roger Tiest 2016 Antwerpen Cambridge ISBN D/2016/7849/52 NUR 786 Behoudens uitzondering door de Wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) op het auteursrecht, c.q. de uitgever van deze uitgave, door de rechthebbende(n) gemachtigd namens hem (hen) op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kunnen noch de auteurs, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in deze uitgave zou kunnen voorkomen. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher.

3 DE AUTEURS Hoofdredactie Roger Tiest Bedrijfsrevisor Callens, Pirenne & co Erkend commissaris NBB/FSMA Redactie Philip Callens Bedrijfsrevisor Vennoot Callens, Pirenne & co Comm. V. Erkend commissaris NBB/FSMA Kantoor Callens, Pirenne & co Bedrijfsrevisoren v

4 VOORWOORD Het Vademecum voor de Jaarrekening 2016 is geschreven om een jaarlijkse bondgenoot te zijn voor de gebruiker. Het is een vakboek, dat u als professionele partner bijstaat op momenten van twijfel. Het geeft een antwoord op de vraag of u zich de regels juist herinnert of juist interpreteert, of op de vraag welke de mogelijkheden zijn in een gegeven situatie. Het Vademecum is gericht op het opstellen, het begeleiden bij het opstellen, het controleren en consulteren van de enkelvoudige jaarrekening. Het bespreekt de boekhoudkundige verplichtingen die aan de basis liggen van de jaarrekening en een aantal belangrijke wettelijke en analytische aspecten van de diverse rubrieken. De wettelijke verplichtingen inzake boekhouding en jaarrekening worden toegelicht, met weergave van de integrale wetteksten. De teksten zijn aangepast aan het koninklijk besluit van 18 december 2015 tot omzetting van de Europese richtlijnen betreffende de jaarlijkse financiële overzichten en aanverwante verslagen (BS 30 december 2015). Deze wijzigingen zijn van toepassing op boekjaren die aanvangen vanaf 1 januari Met betrekking tot de jaarrekening wordt per rubriek van het volledige schema vermeld: wat de inhoudelijke betekenis van de plaats is in het financieel beeld; welke rekeningen courant worden gebruikt; welke wetteksten van toepassing zijn; welke waarderingsregels gelden; welke adviezen en normen van toepassing kunnen zijn; welke fiscale of vennootschapsrechtelijke opmerkingen aan de rubriek zijn verbonden; welke inhoudelijke analytische commentaren kunnen worden geformuleerd. Een fiscaal hoofdstuk behandelt gedetailleerd de diverse elementen van de inkomsten en kosten, op basis van de volgorde van deze elementen in de fiscale aangifte en zodoende in overeenstemming met de fiscale logische opbouw. Uw Vademecum voor de Jaarrekening 2016 verenigt een erg uitgebreide materie op een leesbare en begrijpelijke wijze. De meest recente beschikbare informatie wordt geactualiseerd opgenomen, zodat u op een handige wijze beschikt over een onmisbare partner van uw geheugen en een betrouwbare bron van informatie. De redactie 20 januari 2016 vii

5 INHOUD DEEL 1. WETGEVING EN WAARDERINGSREGELS WETGEVING Boekhouding Ondernemingen en criteria Criteria Vereenvoudigde boekhouding Volledige boekhouding Elektronische boekhouding Boekhoudwetgeving Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen Eindejaarsverrichtingen Jaarrekening Criteria Schema Jaarverslag Commissarisverslag Verslag van betalingen aan overheden Publicatieverplichting Bijzondere wetgeving Ambtshalve schrapping Afsluitdatum van het boekjaar Wetgeving Boekhoudwetgeving Koninlijk besluit Wetboek van Vennootschappen Vrijstelling van publicatie Europese vennootschappen CBN-adviezen Discontinuïteit Going concern Koninklijk besluit van 30 januari Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ix

6 Vademecum voor de jaarrekening Jaarverslag Algemeen Vennootschappenwet Publicatie Taal Munt Tijdschema Neerlegging op papier Controle NBB Digitale neerlegging Neerlegging van jaarrekening op papier Verbeterde neerlegging Kosten en betaling Sancties Lijst overige CBN-adviezen Betreffende de jaarrekening Betreffende bijkantoren Betreffende fiscale gegevens Betreffende fusies en splitsingen Betreffende andere vennootschappen en sectoren WAARDERINGSREGELS Waarderingsregels inzake voorraden Algemeen Overzicht van de belangrijkste regels Aanschaffingswaarde van inkomende voorraden Waarde van uitgaande voorraden Beginsel van de afzonderlijke waardering (CBN-advies 126/6) Inventarisopname en -waardering Grond- en hulpstoffen Begrippen Aanschaffingswaarde Klein materieel Goederen in bewerking Begrip Vervaardigingsprijs Gereed product Begrip Vervaardigingsprijs Standaardvervaardigingsprijs x

7 Inhoud Voorzieningen voor risico s en kosten Composietproducten Afvalstoffen Handelsgoederen Begrip Aanschaffingswaarde Bestellingen in uitvoering Samenvatting in de toelichting Overige CBN-adviezen Waardering in deviezen Problematiek Basisprincipes voor de omzetting van vreemde valuta Verwerking van de deviezenverrichtingen Ontstaan van de verrichting Afwikkeling van de deviezentransactie Inventarisproblemen Verwerking van de wisselverrichtingen CBN-adviezen Milieu-aspecten Jaarrekening en jaarverslag CBN-adviezen BEWARINGSTERMIJNEN Boekhouding Fiscaal Elektronische informatiedragers BOEKHOUDWETGEVING KONINKLIJK BESLUIT JAARREKENING WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN WISSELKOERSEN 31 DECEMBER DEEL 2. RUBRIEKEN VAN HET ACTIEF OPRICHTINGSKOSTEN Omschrijving Rekeningen Wetteksten xi

8 Vademecum voor de jaarrekening Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema MATERIËLE VASTE ACTIVA Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch xii

9 Inhoud Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema FINANCIËLE VASTE ACTIVA Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering xiii

10 Vademecum voor de jaarrekening Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema GELDBELEGGINGEN Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema xiv

11 Inhoud 9. LIQUIDE MIDDELEN Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema OVERLOPENDE REKENINGEN Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema DEEL 3. RUBRIEKEN VAN HET PASSIEF KAPITAAL Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen xv

12 Vademecum voor de jaarrekening Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema UITGIFTEPREMIES Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema xvi

13 Inhoud 4. RESERVES Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema OVERGEDRAGEN WINST/VERLIES Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema KAPITAALSUBSIDIES Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C xvii

14 Vademecum voor de jaarrekening Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema VOORSCHOT AAN DE VENNOTEN OP DE VERDELING VAN HET NETTOACTIEF Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR Omschrijving xviii

15 Inhoud 9.2. Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema OVERLOPENDE REKENINGEN Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening xix

16 Vademecum voor de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Vennootschappenwet Fiscaal Microschema en verkort schema DEEL 4. RUBRIEKEN VAN DE RESULTATENREKENING BEDRIJFSOPBRENGSTEN Omzet Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Voorraadwijziging Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Geproduceerde vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering xx

17 Inhoud Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Andere bedrijfsopbrengsten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Niet-recurrente bedrijfsopbrengsten Terugnemingen van afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening xxi

18 Vademecum voor de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema Andere niet-recurrente opbrengsten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema BEDRIJFSKOSTEN Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Diensten en diverse goederen Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering xxii

19 Inhoud Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële vaste activa en materiële vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen Omschrijving Gebruikelijke rekeningen xxiii

20 Vademecum voor de jaarrekening Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Voorzieningen voor risico s en kosten (+/ ) Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Andere bedrijfskosten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen xxiv

21 Inhoud Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Niet-recurrente bedrijfskosten Niet-recurrente afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten en immateriële en materiële vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema Voorziening voor niet-recurrente risico s en kosten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema Minderwaarden bij realisatie van vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema xxv

22 Vademecum voor de jaarrekening Andere niet-recurrente bedrijfskosten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema Als herstructureringskosten geactiveerde niet-recurrente bedrijfskosten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema FINANCIËLE OPBRENGSTEN Opbrengsten uit financiële vaste activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Opbrengsten uit vlottende activa Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen xxvi

23 Inhoud Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Andere financiële opbrengsten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen Overige CBN-adviezen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Analytisch Fiscaal Microschema en verkort schema Niet-recurrente financiële opbrengsten Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Verbanden in de jaarrekening Opmerkingen Microschema en verkort schema FINANCIËLE KOSTEN Kosten van schulden Omschrijving Gebruikelijke rekeningen Wetteksten Waardering Normen en adviezen Commissie voor Boekhoudkundige Normen I.A.S./IFRS/S.I.C./I.F.R.I.C Verbanden in de jaarrekening xxvii

Nog meer weergeven