ONTBINDING EN VEREFFENING VAN EEN ONDERNEMING: WETTELIJK KADER. Seminarie IBR Workshop 26 juni 2008

Transcriptie

1 ONTBINDING EN VEREFFENING VAN EEN ONDERNEMING: WETTELIJK KADER Seminarie IBR Workshop 26 juni 2008

2 INHOUDSTAFEL Bestaand algemeen vennootschapsrechtelijk kader Nieuwe wet: algemeen Nieuwe wet: uitgangspunt - historiek - krachtlijnen Samenhang tussen bestaand kader en nieuwe wet Nieuwe wet: toepassingsgebied Uitwerking nieuwe wet (deel 1): controle op persoon van vereffenaar Uitwerking nieuwe wet (deel 2): controle op vereffenaarsmandaat lopende de vereffening Uitwerking nieuwe wet (deel 3): controle op vereffenaarsmandaat bij afsluiting van de vereffening Praktische regeling voor lopende vereffeningen Ontbinding en vereffening in 1 akte? Besluit 2

3 Bestaand algemeen vennootschapsrechtelijk kader (I) Voorbereidende verslaggeving in CVBA / Comm.VA / BVBA / SCE / SE / NV Staat van activa en passiva (niet ouder dan 3 maanden bij ontbindingsbeslissing) Verslag bestuursorgaan met voorstel tot ontbinding Verslag commissaris / bedrijfsrevisor/ externe accountant Beslissing tot ontbinding in vereffening stelling benoeming van vereffenaar Aandeelhouders / vennoten meestal via orgaan van algemene vergadering Verplicht authentieke akte voor CVBA / Comm. VA / BVBA / SE / NV Vereffening Realisatie van activa en voldoening van passiva door vereffenaar Na afloop van vereffening en uiterlijk 1 maand voor afsluiting: opmaken van vereffeningsrekeningen door vereffenaar en neerlegging op de zetel Controle door commissaris of eventueel door vennoten Beslissing tot afsluiting van de vereffening Plaats boeken en bescheiden / Deposito- en Consignatiekas 3

4 Bestaand algemeen vennootschapsrechtelijk kader (II) Samenhang met boekhoudkundig kader Behoud van boekhoudkundige verplichtingen voor een vennootschap in vereffening Van going concern naar discontinuïteit Behoud van verplichtingen op vlak van jaarrekening(en)/controle voor een vennootschap in vereffening Samenhang met fiscaal kader Behoud van fiscale verplichtingen voor een vennootschap in vereffening Aanrekening roerende voorheffing op uitkering van liquidatiebonus 4

5 Nieuwe wet: algemeen Wet van 2 juni 2006 tot wijziging van het Wetboek van vennootschappen, teneinde de vereffeningsprocedure te verbeteren Verschenen in het BS van 26 juni 2006 Inwerkingtreding op 6 juli 2006 Aanpassing van artikel 184,190 en 196 Wb. Venn. Invoering van artikel 189bis en 195 bis Wb. Venn. 5

6 Uitgangspunt Historiek Nieuwe wet: uitgangspunt - 2 wetsvoorstellen (Viseur & Massin) historiek - krachtlijnen Beperkt tot (potentieel) deficitaire vereffeningen Aanwijzing van vereffenaar door rechtbank Krachtlijnen Transparantie door aanleg van vereffeningsdossier Bescherming door rechterlijke controle op vereffenaar en vereffening 6

7 Samenhang tussen bestaand kader en nieuwe wet staat A&P verslag RVB/ZKV verslag comm/ bedrijfsr / extacc afsluitingsbalans 3 m. 24 u. 6/12/24/36 m.? 1 m. controle EINDE ontbinding bevestiging pub indiening goedkeuring afsluiting pub benoeming homologatie BS vereffenings verdelingsplan vereffening BS vereffenaar vereffenaar staat 7

8 Nieuwe wet: toepassingsgebied Wat? Controle Op wat? Op de vrijwillige ontbinding en vereffening Van wie? Alle (Belgische) vennootschappen met rechtspersoonlijkheid Ook V.O.F.; Comm.V; ESV; SCE; SE en L.V. Niet verenigingen en VZW s Vanaf wanneer? 6 juli 2006 Overgangsregeling voorzien voor lopende vereffeningen Door wie? Rechtbank van Koophandel van het arrondissement van de zetel van de vennootschap (I) 8

9 Nieuwe wet: toepassingsgebied Op wat? Wanneer? Door wie (II) Persoon vereffenaar (deel 1) Uitvoering mandaat van vereffenaar - rekenschap Bij benoeming of wijziging vereffenaar Tijdens vereffening (deel 2) Vóór afsluiting vereffening (deel 3) Griffie Rb. Kh. zetel bij ontbinding Uitzondering: oude zetel indien zetelverplaatsing < 6 maanden voor ontbinding Dienst Vennootschapsakten Van zetel tijdens vereffening Griffie Rb. Kh. Van zetel bij afsluiting vereffening 9

10 Controle op persoon van vereffenaar (1) ALGEMEEN Bestaand kader: in functie treding als vereffenaar rechtsgeldige benoeming door aandeelhouders / vennoten (algemene vergadering) Nieuwe wet: in functie treding als vereffenaar rechtsgeldige benoeming door aandeelhouders / vennoten + bevestiging / homologatie van benoeming door rechtbank Ook vereiste van bevestiging / homologatie bij wijziging van vereffenaar (of diens vaste vertegenwoordiger) 10

11 ALGEMEEN Controle op persoon van vereffenaar (2) Onderscheid tussen bevestiging en homologatie Onduidelijkheid: kan de benoemde vereffenaar reeds in functie treden zonder bevestiging? Suggestie: in afwachting van bevestiging alleen hoogdringende omkeerbare rechtshandelingen stellen 11

12 Controle op persoon van vereffenaar (3) PROCEDURE 1. Opmaken van verzoekschrift tot bevestiging / homologatie van benoeming van vereffenaar Formele vereisten Eenzijdig verzoekschrift = vorm Uitgaande van vennootschap (in vereffening) Te ondertekenen door het bevoegde orgaan van de vennootschap Advocaat Volmachtdrager aangeduid in ontbindingsakte Vereffaar (zie Ministeriële Omzendbrief van 14/11/2006) Inhoudelijke vereisten Indien van toepassing: expliciet bevestiging vragen van reeds door vereffenaar gestelde rechtshandelingen 12

13 PROCEDURE Bijlagen Controle op persoon van vereffenaar (4) Boekhoudkundige staat van activa en passiva Gebruikt voor ontbinding CVBA / Comm.VA / BVBA / SE / NV (niet ouder dan 3 maanden bij ontbinding ) Sommige rechtbanken vragen geupdate versie Voorstel Interinstitutenwerkgroep: staat niet ouder dan 3 maanden + uitbreiding van verslaggevingsverplichting voor ontbinding? Al dan niet eensluidend verklaard afschrift van de ontbindingsakte: niet vereist door alle rechtbanken Andere? In functie van bevoegde rechtbank Verklaring op eer van niet faillissement van de benoemde vereffenaar Opgemaakte verslaggeving in kader van ontbinding Uittreksel uit strafregister van benoemde vereffenaar Suggestie: vooraf contact opnemen met bevoegde griffie 13

14 Controle op persoon van vereffenaar (5) PROCEDURE 2. Neerlegging ter griffie van ondertekend verzoekschrift tot bevestiging / homologatie van benoeming van vereffenaar Termijn: geen termijn voorzien Kosten: betaling in cash van rolrecht van EUR 52 (of vooraf via overschrijving + overmaken van betalingsbewijs) Minstens 2 exemplaren 14

15 Controle op persoon van vereffenaar (6) PROCEDURE 3. Vonnis van de rechtbank Termijn: 24 uur na indiening verzoekschrift Vereiste van ontvangst van betaling rolrecht Wordt niet door alle rechtbanken nageleefd Inhoud vonnis: Bevestiging / weigering van benoemde vereffenaar (met aanstelling van plaatsvervanger) Bevestiging/ nietigverklaring reeds gestelde vereffeningshandelingen (nietig owv kennelijke strijdigheid met rechten van derden) Kennisgeving van vonnis aan vennootschap Beroepsmogelijkheden: hoger beroep of derdenverzet 15

16 PROCEDURE Controle op persoon van vereffenaar (7) Slotopmerking: bevestiging / homologatie van benoemde vereffenaar kan ook gevraagd worden door parket of belanghebbende derde Vorm = tegensprekelijk verzoekschrift Termijn 24 uur na indiening 16

17 Controle op persoon van vereffenaar (8) BELANG VAN VONNIS Een akte met een benoeming van een vereffenaar kan slechts worden neergelegd (ter publicatie) samen met het bevestigingsvonnis!! = tegenwerpelijkheid aan derden Alternatief opsplitsing van ontbinding en benoeming in afzonderlijke akten verhoging van (vaste )kosten Ontbinding/benoeming van vereffenaar onder opschortende voorwaarde van homologatie niet aanvaard door alle rechtbanken 17

18 Controle op persoon van vereffenaar (9) VOORWAARDEN VOOR BEVESTIGING Bestaand kader: [KB nr. 22] Nieuwe wet: Vereffenaar en eventuele vaste vertegenwoordiger moeten alle waarborgen van rechtschapenheid bieden Alle waarborgen van rechtschapenheid Geen definitie in wet Parlementaire voorbereiding: Ressorteren onder nieuw ingevoerde uitsluitingsgronden Geen opportuniteitsbeoordeling (deficitair) Appreciatiebevoegdheid (rekening-courant) 18

19 Controle op persoon van vereffenaar (10) VOORWAARDEN VOOR BEVESTIGING Buitenlanders? Nieuw ingevoerde uitsluitingsgronden In de wet limitatief opgesomde misdrijven Uitsluiting van 10 jaar na vonnis bijvoorbeeld diefstal, misdrijven ivm faillissement levenslange uitsluiting bijvoorbeeld gevangenisstraf (met uitstel) voor inbreuk op boekhoud-/fiscale wetgeving tenzij mits toestemming rechtbank Voorstel Interinstitutenwerkgroep rond vereffenaar die lid is van één van de beroepsinstituten (attest automatische bevestiging) + mogelijke begeleiding door respectievelijke instituten tijdens vereffening 19

20 Controle op persoon van vereffenaar (11) SANCTIE BIJ NIET NALEVING Geen specifieke sanctie Oneigenlijke sanctie = niet in functie kunnen treden? 20

21 ALGEMEEN Controle op vereffenaarsmandaat Bestaand kader: - lopende de vereffening (I) Nieuwe wet: overzending van omstandige staat van toestand van de vereffening naar bevoegde griffie = afleggen van rekenschap 21

22 Controle op vereffenaarsmandaat lopende de vereffening (II) PROCEDURE 1. Opmaken van een vereffeningsstaat door de vereffenaar Inhoudelijke vereisten? Volgens de wet: vermelden van ontvangsten, uitgaven, gedane uitkeringen en nog te vereffenen zaken Model wordt voorbereid door Interinstitutenwerkgroep Formele vereisten? Neen (niet in de wet) 2. Overzending van vereffeningsstaat aan de bevoegde dienst vennootschapsakten Formele vereisten? Neen (niet in de wet) Geen publicatie hiervan in de Bijlagen tot het BS 22

23 PROCEDURE Termijn: Controle op vereffenaarsmandaat 6de en 12de maand eerste vereffeningsjaar Jaarlijks vanaf het tweede vereffeningsjaar lopende de vereffening (III) Voorstel Interinstitutenwerkgroep: zelfde termijn als voor opstellen jaarrekening? SANCTIE BIJ NIET NALEVING Vordering door parket of belanghebbende derde tot vervanging vereffenaar Veroordeling tot betaling van geldboete Aansprakelijkheid tegenover vennootschap of derde 23

24 ALGEMEEN Controle op vereffenaarsmandaat bij afsluiting van de vereffening (I) Bestaand kader: - Nieuwe wet: vooraleer de vereffening wordt afgesloten leggen de vereffenaars het plan voor de verdeling van de activa onder de verschillende schuldeisers voor akkoord voor aan de rechtbank 24

25 Controle op vereffenaarsmandaat bij afsluiting van de vereffening (II) PROCEDURE 1. Opmaken van verdelingsplan door vereffenaar Inhoudelijke vereisten? Niet in de wet Praktijk: rekening houden met rangregeling, te voorziene kosten na de afsluiting van de vereffening, naleving toepasselijke rechtsregels Formele vereisten? Neen (niet in de wet) 25

26 Controle op vereffenaarsmandaat bij afsluiting van de vereffening PROCEDURE 2. Voorlegging van verdelingsplan voor akkoord aan rechtbank Formele vereisten? Niet in de wet Indiening van eenzijdig verzoekschrift (vraag om uitleg in senaat 23/11/2006 & M0 14/11/2006) Termijn? Niet in de wet (III) 26

27 Controle op vereffenaarsmandaat bij afsluiting van de vereffening PROCEDURE 3. Vonnis van de rechtbank Termijn? Neen (niet in de wet) Cfr. Infra (IV) 27

28 Controle op vereffenaarsmandaat bij afsluiting van de vereffening (V) BELANG VAN VONNIS Vereffening kan niet worden afgesloten zonder dit vonnis Nochtans geen verplichting tot neerlegging van verdelingsplan samen met afsluitingsdocumenten Geen publicatie in de Bijlagen tot het BS SANCTIE BIJ NIET NALEVING Vordering door parket of belanghebbende derde tot vervanging vereffenaar Aansprakelijkheid tegenover vennootschap of derde 28

29 Praktische regeling voor lopende vereffeningen Wat wordt verstaan onder lopende vereffeningen : op 06/07/2006 lopende vereffening die niet afgesloten is op 26/06/2007 Deze vereffeningen moeten zich aanpassen aan nieuwe wetgeving Bevestiging vragen van benoemde vereffenaar Vereffeningsstaat neerleggen Goedkeuring rechtbank vragen voor de afsluiting van de vereffening Termijn? 26/06/2007 (zie schriftelijke vraag senaat 12/07/2006 en MO 14/11/2006 ) Mening Interinstitutenwerkgroep: discriminatie Praktijk:?????????????????? 29

30 Ontbinding en vereffening in 1 Neen, niet meer owv verplichte rechterlijke controle ECHTER MO 14/11/2006: JA 1. Aanvaarding van deze werkwijze door de bevoegde rechtbank; én 2. Volgende voorwaarden zijn voldaan Aanwezigheid of geldige vertegenwoordiging van alle aandeelhouders / vennoten Geen aanduiding van vereffenaar Geen uitstaande passiva Overname van resterende activa door aandeelhouders /vennoten Eenparige instemming met voorgaande beslissingen akte? (I) 30

31 Ontbinding en vereffening in 1 Praktijk: meeste rechtbanken staan hier weigerachtig tegenover Suggestie: voorafgaand contact opnemen met bevoegde rechtbank akte? (II) 31

32 EINDE Liesbeth Gordts Legal Counsel Baker Tilly Belgium Kareelstraat Aalst 32