Bomenlijst gemeente Purmerend: aanwijscriteria toelichting

Transcriptie

1 Bmenlijst gemeente Purmerend, aanwijscriteria en telichting september 2016 Bmenlijst gemeente Purmerend: aanwijscriteria telichting 1. Aanleiding De dr de gemeenteraad p 28 nvember 2014 vastgestelde nta Grenkers en de wens van de raad tt deregulering vr de bewners, zijn de redenen m met een bmenlijst te gaan werken. Het ude systeem cnfrm de Algemene Plaatselijke Verrdening (APV), richtte zich p de vrwaarden waarp een vergunning verleend kn wrden (ja, mits..). Bij een ntheffingsstelsel staat het verbd tt kappen vrp (nee, tenzij..). In de plaats van een algeheel kapverbd is een lijst samengesteld bestaande uit drie grepen bmen: mnumentale bmen, structuurbmen en waardevlle bmen. Buiten de dr de gemeenteraad vastgestelde grens bebuwde km Bswet gelden de regels van de Bswet (beleid rijksverheid). Vr alle verige bmen geldt geen kapverbd. Een bmenlijst cmbineert blijvende zrg vr de bmen in de stad met het vregtijdig meewegen van cnsequenties vr bmen bij plannen en met een lagere regeldruk vr inwners. Vr bmen van de bmenlijst geldt een instandhudingsplicht. Het in stand huden gaat verder dan het niet mzagen van een bm. Deze ntitie geeft aan nder welke vrwaarden bmen pgenmen wrden p de lijst. 2. Primaire aanwijscriteria.b.v. Grenkers De nta Grenkers geeft p hfdlijnen aan wat ervr ndig is m een bm p de bmenlijst te plaatsen. 1 Rechtstreeks vanuit de Grenkers gelden daarm als primaire aanwijscriteria: Alle bmen in het Frame kmen p de bmenlijst tenzij: hun technische levensduur te gering is het een snelgreiende, weinig duurzame srt betreft die bvendien prcentueel ververtegenwrdigd is in het ttale gemeentelijke bmenbestand het een srt betreft die nu en in de tekmst te zeer ziektegevelig en die prcentueel ververtegenwrdigd is in het ttale gemeentelijke bmenbestand (vrbeeld es) Bmen in het Franje kmen niet p de bmenlijst tenzij: ze een dusdanige grtte f leeftijd hebben dat ze in de categrie Mnumentaal vallen ze in een dusdanige rdening staan dat ze in de categrie Structuur vallen het een dusdanig bijzndere srt betreft die zeldzaam, uniek f dendrlgisch bijznder is vr Purmerend het een exemplaar betreft met een hge beeldkwalitatieve waarde ze een belangrijke cultuurhistrische waarde hebben ze p een beduidende lcatie staan ze van belang zijn als verbinding tussen f vr de samenhang van grenelementen en structuren 3. Relevante aspecten vr aanwijzing 1. Leeftijd en/f bmgrtte (lg) He uder een bm, he hger zijn waarde in allerlei pzichten. In eerste instantie geldt het plantjaar van de bm als criterium. Het plantjaar is echter niet van alle bmen bekend. Dan wrdt geselecteerd p basis van de stammvang p 1 meter hgte vanaf de stamvet bven het maaiveld. 2. Technische levensduur (t) 1 Grenkers: hfdstuk 4 Grenstructuur blz. 29 en hfdstuk 6 Bmen blz. 41 1/5

2 Bmenlijst gemeente Purmerend, aanwijscriteria en telichting september 2016 Bmen met een zeer slechte levensverwachting kmen niet in aanmerking vr aanwijzing, tenzij ze p een dusdanig belangrijke lcatie staan dat aanwijzing alsng gerechtvaardigd is: zie punt 7 Lcatie. Vr het bepalen van de technische levensduur zijn de vlgende aspecten van belang: De cnditie van de bm in relatie tt het herstelvermgen van de bmsrt; De mate waarin er sprake is van mechanisch nherstelbare veiligheidsprblemen; De mate waarin er sprake is van parasitaire ziekten f aantastingen die het vrtbestaan van de bm bedreigen; De mate waarin er sprake is van een afname in kwaliteit en/f kwantiteit van de ndergrndse greiruimte. Als vuistregel geldt dat een bm pgenmen kan wrden in de bmenlijst als zijn de cnditie niet nherstelbaar slecht is en vlledig verval niet binnen 10 jaar verwacht wrdt. Vr mnumentale bmen ligt de grens p 5 jaar. 3. Beeldbepalende waarde (b) Een bm is beeldbepalend indien deze vr de visuele kwaliteit van de leefmgeving van grte waarde is f indien de bm een belangrijke psitieve bijdrage levert aan het karakter en de herkenbaarheid van zijn mgeving. Op particuliere terreinen gaat het m bmen die in het straatbeeld f vanuit het landschap een grte rl spelen, mdat de bm vr een grt deel zichtbaar is vanuit penbaar tegankelijk gebied. Meestal zijn dat bmen in vr- f zijtuinen. Vaak staan in tuinen van mnumentale panden beeldbepalende bmen. De beeldbepalende waarde zit k in de karakteristiek van de srt. Dit sluit de pname van nherstelbaar, dr futieve snei verminkte bmen uit. 4. Cultuurhistrische waarde (ch) Bmen kunnen nderdeel zijn van de lkale geschiedenis f een bepaalde cultuurhistrische betekenis hebben. Het meest bekend zijn de herdenkingsbmen die ter gelegenheid van bijzndere gebeurtenissen geplant zijn, bijvrbeeld de krningslinde. Ok herkenningspunten zals grens-, markerings- en bakenbmen vallen daarnder; net als een ensemble bij een histrisch pand denk aan de bmen m de kerk - een buurtbm, eentje met een karakteristieke sneivrm, een speelbm f een relict uit het verleden. Grene elementen die essentieel zijn vr het landschap f lanen die histrische rutes zichtbaarder maken, hebben eveneens een hge cultuurhistrische waarde. 5. Zeldzaamheid, uniciteit f dendrlgie Zeldzaamheid (z) Een bmsrt is vr Purmerend zeldzaam als er minder dan 7 vlwassen exemplaren van vrkmen binnen de gemeentegrenzen. Uniciteit (u) Een bm kan uniek zijn vr Purmerend vanwege de grtte en/f de greivrm; bijvrbeeld de grtste, de dikste, een meerstammig exemplaar f de scheefste van de stad. Dendrlgie (bmkundig) (d) Bijzndere srten kunnen bmkundig gezien waardevl zijn. Denk aan een extische bmsrt, een bijzndere kweekvrm f variëteit. 6. Lcatie (l) Een pvallende f aansprekende lcatie van de bm kan bepalend zijn vr pname p de bmenlijst. Een bm p een markante plek wrdt eerder aangewezen dan eenzelfde bm p een achteraf lcatie. Er zijn k plekken binnen de gemeente die dusdanig m een bm vragen dat de bm aangewezen kan wrden m zijn lcatie te beschermen. In wijken en buurten zijn de bmen p verblijfs- en speellcaties van essentieel belang vr de kwaliteit en leefbaarheid van die plek. 7. Plantwijze (p) De manier waarp een bm geplant f gegreid is ten pzichte van andere bmen, is van invled p de manier waarp een bm zich manifesteert. Bij laanbmen is bijvrbeeld niet zzeer de individuele bm, maar wel de rij als geheel van waarde. Dit geldt k vr bmen in grepen, zals bij twee f drie bmen die tezamen één krn vrmen. 2/5

3 Bmenlijst gemeente Purmerend, aanwijscriteria en telichting september Duurzame greiplaats (dg) Indien de plek/greiplaats, zwel bven- als ndergrnds, dusdanig gunstig is dat de bm verder kan uitgreien, kan dit mede bepalend zijn vr het aanwijzen van een bm. Het gaat dan m een waardevlle bm (categrie 3) die p grnd van de duurzame greiplaats in ptentie kan uitgreien tt een mnumentale bm (tekmstbm). Ondergrnds is er dan vldende vcht, zuurstf, veding, drwrtelbare ruimte en een lage verdichtingsgraad van de bdem. Bvengrnds gaat het m vldende ruimte vr de ntwikkeling van de krn, stam en stamvet. 9. Snelgreiende bmsrten (sg) Vr een aantal bmsrten gelden strengere eisen vr aanwijzing. Het gaat hier m bmen die snel greien en zeer algemeen zijn. Vaak zijn het piniersrten zals ppulier, wilg en berk (niet uitputtend en niet dgmatisch), die zich gemakkelijk vermeerderen. Ze hebben k vaak een beperktere levensduur, raken sneller in verval en zijn minder duurzaam. Dr deze eigenschappen verdringen zij andere bmen. Aanwijzing van deze srten met dezelfde criteria als die gelden vr alle andere srten, zu tt gevlg hebben dat ze ververtegenwrdigd raken p de bmenlijst. Bij snelgreiende srten die bvendien prcentueel ververtegenwrdigd zijn in het ttale gemeentelijke bmenbestand, wrdt de vereiste stammvang verdrievudigd bij de desbetreffende categrie. 10. Stedenbuwkundige betekenis (sted) Bmen p grenzen f assen, al dan niet symmetrisch, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het karakter en de herkenbaarheid van de stad. Ze accentueren f versterken stedenbuwkundige structuren en definiëren ruimtes. 11. Verbinding tussen en samenhang van grenelementen en structuren (v) Verbindende structuren kunnen een grte meerwaarde geven aan andere grenelementen. Als bijvrbeeld parken en bsgebieden dr bmenrijen met elkaar verbnden zijn, neemt de eclgische betekenis ervan te. Ok kunnen lijnvrmige elementen een cruciale rl vervullen in de verbinding tussen stad en mmeland en de duiding daarvan. Onderlinge samenhang ntstaat dr afznderlijke structuren f grengebieden te verbinden met rijen f grepen (stapstenen). Tezamen vrmen ze een aansluitend netwerk, de grene dradering van de stad. 12. Water(-lpen) met hun evers (wtr) Water is bij uitstek structurerend vr een stad; hetzij als histrische gegevenheid f van recentere datum naar aanleiding van stadsuitbreidingen. Langs rivieren en kanalen werden vaak bmen geplant, de zgenaamde bakenbmen m de vergang tussen water en land aan te geven. 13. Hfdrutes gemtriseerd en langzaam verkeer / recreatieve rutes (r) Bmen in een lijnvrmige structuur kunnen aanzienlijk helpen bij de riëntatie binnen een stad. Ze versterken en accentueren de verkeersstructuur. 4. Categrieën Categrie 1: mnumentale bmen (M) Een mnumentale bm vldet aan de vlgende basiscriteria: Leeftijd en/f bmgrtte (lg) Het plantjaar is meer dan 80 jaar geleden f heeft bij nbekend plantjaar een stammvang grter dan 100 centimeter p 1 meter hgte bven maaiveld. Vr snelgreiende srten speelt uderdm een grtere rl dan de mvang. Technische levensduur (t) Bm heeft een technische levensduur van tenminste 5 jaar. Daarnaast heeft de bm tenminste één van de vlgende specifieke kenmerken: Beeldbepalende waarde (b) Cultuurhistrische waarde (ch) Zeldzaamheid, uniciteit f dendrlgie (z, u, d) 3/5

4 Bmenlijst gemeente Purmerend, aanwijscriteria en telichting september 2016 Lcatie (l) Duurzame greiplaats (dg) Stedenbuwkundige betekenis (sted) Water (wtr) Rutes (r) Aanvullend in specifieke gevallen: Plantwijze (p) Verbinding en samenhang (v) Betreft het een snelgreiende srt (sg), dan met hij een stammvang van 300cm hebben p 1 meter hgte vanaf de stamvet bven het maaiveld; dat benadert een stamdrsnede van 1m. Categrie 2: structuurbmen (S) Een structuurbm vldet aan het vlgende basiscriterium: Technische levensduur (t) Bm heeft een technische levensduur van tenminste 10 jaar. Daarnaast heeft de bm tenminste één van de vlgende specifieke kenmerken: Plantwijze (p) Stedenbuwkundige betekenis (sted) Verbinding en samenhang (v) Water (wtr) Rutes (r) Aanvullend in specifieke gevallen: Leeftijd en/f bmgrtte (lg) Beeldbepalende waarde (b) Cultuurhistrische waarde (ch) Zeldzaamheid, uniciteit f dendrlgie (z, u, d) Lcatie (l) Duurzame greiplaats (dg) Categrie 3: waardevlle bmen (W) Een bijzndere bm vldet aan de vlgende basiscriteria: Leeftijd en/f bmgrtte (lg): Bmen met een plantjaar van tenminste 25 jaar f met een nbekend plantjaar en een stammvang van tenminste 50 cm p 1 hgte bven het maaiveld. OF Lcatie (l) EN Technische levensduur (t): De bm heeft een technische levensduur van tenminste 10 jaar. Daarnaast heeft de bm ten minste één van de vlgende specifieke kenmerken: Leeftijd en/f bmgrtte (lg) Beeldbepalende waarde (b) Cultuurhistrische waarde (ch) Zeldzaamheid, uniciteit f dendrlgie (z, u, d) Lcatie (l) Plantwijze (p) Duurzame greiplaats (dg) Stedenbuwkundige betekenis (sted) Rutes (r) Aanvullend in specifieke gevallen: Verbinding en samenhang (v) Water (wtr) 4/5

5 Bmenlijst gemeente Purmerend, aanwijscriteria en telichting september 2016 Betreft het een snelgreiende srt (sg), dan met hij een stammvang van 150cm hebben p 1 meter hgte vanaf de stamvet bven het maaiveld; dat benadert een stamdrsnede van 0,5m. Herdenkingsbmen en vergelijkbare exemplaren wrden, ngeacht hun leeftijd, srt f mvang pgenmen in de lijst. Categrie 1 en 3 betreffen veelal individuele bmen. In de tweede categrie staan vrnamelijk bmen in structuren. Mnumentale bmen die k nderdeel uitmaken van een structuur, krijgen een dubbele categrie en wrden aangeduid met M, S 5. Bmenlijst De lijst De drie categrieën vrmen samen de bmenlijst. In categrie 1 staan de meest markante bmen van Purmerend. Ze zijn van grte waarde p gemeentelijk niveau. In categrie 2 zijn de bmen pgenmen die in structuren zals bmenrijen en grepen staan. In deze categrie zijn bmen pgenmen die tezamen een netwerk vrmen. Het is de grene dradering van de stad. De meeste bmen van het Frame (hfdgrenstructuur) zijn structuurbmen, waardr deze categrie k bmen van andere verheden (waterschap, prvincie,..) bevat. In categrie 3 staan nder andere de mnumentale bmen van de tekmst. Het zijn bijzndere bmen, bijvrbeeld dr hun grte waarde, vanwege hun lcatie f uitstraling in hun mgeving. Daarte behren k bmen van het Franje (nevengrenstructuur). Zwat alle bmen van het Frame, de hfdgrenstructuur staan p de bmenlijst, meestal als structuurbm maar k als waardevlle (tekmstbm) f mnumentale bm. Bij mnumentale bmen wrdt maximale inspanning verricht m de bm z lang mgelijk p een veilige manier p de desbetreffende plek te behuden. Bij waardevlle bmen is de inspanning grt. Bij structuurbmen is de inspanning minder gericht p het behud van individuele bmen dan wel p duurzaam behud van de desbetreffende structuur als geheel. Actualisatie Bmen geplant ter vervanging van een bm p de Bmenlijst wrden direct p de lijst geplaatst als waardevl f indien ze nderdeel uitmaken van een structuur, als structuurbm; ngeacht hun leeftijd f mvang. De bmenlijst wrdt circa m de 4 jaar geactualiseerd en dr het cllege pnieuw vastgesteld, mdat bmen greien en/f verdwijnen. Bmen die ng niet p de lijst stnden vanwege hun te geringe leeftijd f dikte wrden erp geplaatst als ze die wel bereikt hebben. Verdwenen bmen (dr kap, ziekte, strm,..) en hun inbet wrden geregistreerd. Vrdracht Gedurende de vrbereidingstijd van de actualisatie kan eenieder bmen aandragen vr plaatsing p de bmenlijst. De vrdracht wrdt berdeeld en de aanwijzing wrdt gedaan dr gemeentelijke f dr de gemeente ingehuurde adviseurs ruimtelijke inrichting f beheer met specifieke kennis p het gebied van bmen. Particuliere eigenaren van vrgedragen bmen kunnen de pname p de bmenlijst weigeren vermits hun rechtspsitie wijzigt van een vrijstelling naar een verplichting m een kapvergunning aan te vragen. 5/5

6 Bmenlijst gemeente Purmerend, aanwijscriteria en telichting september 2016 Dat was niet z bij de eerste bmenlijst (versie 2016) mdat de rechtpsitie van eigenaren ten niet veranderde. _ 6/5