Is digitaal het nieuwe normaal? Een onderzoek bij kansengroepen naar hun gebruik van internet en sociale media voor arbeidsbemiddeling

Transcriptie

1 Is digitaal het nieuwe normaal? Een onderzoek bij kansengroepen naar hun gebruik van internet en sociale media voor arbeidsbemiddeling Geert Cortebeeck (Levanto) & Marijke Lemal (Memori)

2

3 Onderzoeksvragen Welke internetmedia (met nadruk op sociale media en mobiele internetmedia) zijn relevant om te worden ingezet bij begeleiding en bemiddeling in en naar werk voor kansengroepen? Welke plaats nemen deze media in in de bredere mix van communicatiekanalen die kunnen worden ingezet bij begeleiding en bemiddeling in en naar werk voor kansengroepen?

4 Onderzoeksopzet 1. Literatuuronderzoek 2. Interviews met experten focusgroepen, 95 personen (kansengroepen & begeleidingstrajecten) Laaggeschoolden 45+ ers Personen van etnisch-culturele minderheden Personen met arbeidshandicap Personen in armoede

5 Vertrekpunt: ontwikkelen van een kanaalstrategie 1 kanaal dienst 3 doelgroep 2

6 # 1 Een blik op de (nieuwe) kanaalmix

7 Sociale media brengen verandering Van éénrichtingsverkeer naar tweerichtingsverkeer Publiek als fans, volgers & zenders Aandacht trekken Informeren Overtuigen Verbinden Engageren Betrekken Enthousiasmeren publiek als ontvanger publiek als deelnemer publiek fan, volger & zender

8 Bereik wordt groter Wordt langer Bron afbeelding:

9 Vlaanderen digitaal 91,9% van de Vlamingen heeft thuis een PC of Laptop (Digimeter) 91,4 % van de Vlamingen heeft thuis een internetaansluiting (Digimeter) 79% van de Belgische internetgebruikers surft dagelijks (statbel.fgov.be)

10 Vlaanderen sociaal TOP 3 activiteiten op sociale media (WDM Belgium) 1. Sociale netwerken 2. Communiceren (vb ) 3. Documenten of inhoud delen 70,1% van de Vlamingen heeft op zijn minst 1 account op een sociale netwerksites (Digimeter) Zowat de helft van alle Vlamingen met een account (56,6%) zegt geen dag zonder sociale media te kunnen (Digimeter)

11 Vlaanderen mobiel 4 op 10 Vlamingen hebben een smartphone (Digimeter) 35,7% heeft mobiel data abonnement (Digimeter)

12 # 2 Kansengroepen en digitale media

13 Digitale kloven Digitale kloof kloven Hebben of niet hebben: ongelijkheden in toegang Kunnen of minder goed kunnen: ongelijkheden in gebruikspatroon en vaardigheden Drempels voor digitale inclusie: Financiële drempel Intellectuele drempels of vaardigheidsdrempels Psychologische drempels: Mentale houding: gebrek aan motivatie of interesse Gebrek aan sociaal kapitaal: belang van warme experts

14 Toegang tot internet (focusgroepen) Bijna allemaal computer Bijna allemaal internetverbinding Iedereen gsm Minderheid, vooral jongeren, smartphone. Redenen voor geen smartphone: te duur, geen nut, te complex Tablets: nog niet in hardwareprofiel Internet is duur Besef van moeten : anders kan je niet mee

15 Doel van internetgebruik (focusgroepen) Communicatiemiddel Vrijetijdsbesteding, ontspanning Maar ook Ernst, functioneel gebruik o.a. Leerplatform (opzoeken via google) Zoeken naar job Geen zichtbare kloof tussen functioneel en ontspannend gebruik Soms gebrek aan vaardigheden

16 Kansengroepen sociaal en mobiel

17 Bron: Socialbakers, February 2012

18 Bron: Ant Research & Online Publishers Association, 2011

19 Gebruik van sociale & mobiele media (focusgroepen) Meerderheid heeft een profiel op minstens 1 sociaal media kanaal koele minnaar Populariteit Youtube Facebook Bekijken van profielen Chatten Minderheid is lid van groep Bij uitstek privé Linkedin: zo goed als onbekend Toekijkers op de participatieladder Mobiel: minderheid. Financiële en motivationele drempels

20 Drempels voor gebruik van sociale media (focusgroepen) Privacy, vertrouwen FB is niet te vertrouwen, een spion! Motivatie, nut? Irritatie Mijn buurvrouw had lekkere spaghetti gemaakt, zeer interessant. Gebrek aan vaardigheden: warme expert nodig Asociale media Negatieve reputatie: medium van ontrouw

21 Do s en dont s (maar vooral do s) Sociale media laten aansluiten bij de communicatiebehoeften en wensen van kansengroepen Hier-en-nu kortetermijndenken Eenvoudig in gebruik en toegankelijk Laagdrempelig: iedereen kan op gelijke voet deelnemen aan conversaties en interactie Daar waar zij actief zijn Youtube, Facebook Netwerkbenadering: via-via (share & like) Audiovisuele inhoud

22 Do s en dont s Rekening houden met het bestaan van digitale kloven Toegang tot computers en internet voorzien Ga er niet van uit dat iedereen internet en sociale media goed kan gebruiken: nood aan opleiding en begeleiding: zowel formeel opgezet als informeel in de dagelijkse praktijk : warme experts Vertrek niet vanuit de behoefte van de organisatie maar wel vanuit het nut en de relevantie voor de doelgroep: what s in it for me? Mobiele toepassingen via smartphone?

23 # 3 Digitale media voor begeleiding en bemiddeling naar werk

24 Dienstverlening opdrachtgevers Communicatiedoelen: Voor werven & PR: aandacht trekken, overtuigen, informeren, opbouwen van een relatie, behouden van publiek Binnen begeleiding: informeren, motiveren/overtuigen, adviseren/ondersteunen, instrueren

25 Do s en dont s voor algemene kanaalinzet Geef cliënten altijd het gevoel van gerespecteerd te worden: Werk een multikanaalstrategie uit op basis van de voorkeuren van de cliënt Stuur need to know informatie niet enkel via digitale kanalen Cliënten willen need to know info onder geen beding missen: ze willen een kanaal dat zekerheid van ontvangst biedt Investeer maximaal in mondelinge, persoonlijke communicatie Dit is door geen enkel ander communicatiekanaal te vervangen Werk aanvullend aan kanaalsturing, vanuit het belang van de cliënt bv. veranderen van percepties en attitude t.o.v. sociale media

26 Let op: elke dienst is verschillend 80% 70% 60% 63% 71% 60% 50% 40% 43% 47% 46% 30% 20% 10% 0% 26% 27% 21% 15% 14% 16% 16% 17% praktische info diensten 6% op de hoogte blijven van vrijetijdsactiviteiten info premies ter plaatse, bij de dienst zelf via folders telefonisch per mail via de website Regio Kortrijk Memori-onderzoek digitale dienstverlening, 2010 Memori

27 Potentieel van sociale media Bijkomend kanaal voor: Aandacht trekken & overtuigen (werven): sociale media marketing (virale campagnes) Informeren op maat naar specifieke doelgroepen Public relations: Zicht hebben op je publiek (netwerken) Interactie en betrokkenheid creëren (communities) Behouden van publiek: top of mind blijven Crisiscommunicatie

28 Sociale media voor het eigenlijke begeleidingsproces Kracht van sociale media voor begeleiding: Laagdrempeligheid: niet plaats- en tijdgebonden Sociale netwerken of communities: groepsdynamiek Leeromgeving: bewust en onbewust

29 Inspirerende voorbeelden Jeugdzorg Tonuso

30 Inspirerende voorbeelden

31 Do s en dont s voor sociale media Start met experimenteren met sociale media voor begeleiding op kleine schaal en bij afgebakende doelgroep Sociale netwerkmedia + Youtube Reputatieproblemen Facebook VS gesloten, beveiligd sociaal netwerkplatform Waarborg privacy en zorg voor vertrouwen (vertrouwde moderator)

32 Do s en dont s Nut en relevantie van sociale media moeten duidelijk zijn: het moet duidelijk zijn Van wie de toepassing afkomstig is Voor wie ze bedoeld is Wat het doel/inhoud is (aansluitend bij wensen en noden doelpubliek) Zorg voor begeleiding en moderatie voor clienten Door een vertrouwde begeleider als warme expert Ga er niet van uit dat alle begeleiders sociaal media vaardig zijn: voorzie opleidingen voor begeleiders

33 Do s en dont s Voor werving van nieuwe cliënten en public relations werkt een breed opgezette Facebookpagina het best met o.a. Youtube filmpjes Beeld van de organisatie schetsen voor huidige cliënten (fierheid), potentiële cliënten (enthousiasmeren) en andere stakeholders Storytelling! («een dag in het leven van») Actieve gemeenschap of community creëren: zorg voor een community of conversation manager Zet voor werving van nieuwe cliënten niet alles in op sociale media: vaak eerst offline band opbouwen vooraleer sociale media kunnen worden ingezet

34 Finaal: Is digitaal het nieuwe normaal? Digitale kanalen hebben sterk potentieel voor kansengroepen en voor dienstverlening Maar rekening houden met de digitale kloof Mondelinge communicatie blijft overeind: maximaal in investeren Belang van multikanaalaanpak op basis van de voorkeuren van het publiek

35 Er zijn zeker kansen voor sociale media voor kansengroepen, maar mondelinge communicatie is voor hen nog steeds het normaal

36 Luc Gallopin-Medemerkers

37 Leader Needs the guts Be easy to follow Embrace the follower as an equal Be public Keep on dancing The best way to make a movement, if you really care, is to courageously follow and show others how to follow. First follower Shows everyone how to follow Calls friends to join in Transforms a lone nut into a leader Everyone needs to see the followers, because new followers emulate followers

38

39

40

41 Sociale netwerksites in België 5 miljoen profielen op Facebook (58,8% van de surfers) Ruim 1,3 miljoen profielen op Linkedin Ruim 4 miljoen profielen op Netlog Ruim profielen op Twitter 1 op 4 Vlaamse surfers gebruikt YouTube Bron: Sociale media monitor België