Samenvattende bevindingen en overwegingen De NVAO steunt haar inhoudelijke besluitvorming op de onderstaande elementen uit het visitatierapport.

Transcriptie

1 r nuao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Bes lust Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Bachelor of Science in de bio-ingenieurswetenschappen (academisch gerichte bachelor) van de Katholieke Universiteit Leuven datum 21 maart 2017 onderwerp Definitief accreditatiebesluit BSc in de Bioingenieurswetenschappen (academisch gerichte bachelor) van de Katholieke Universiteit Leuven (004900) bijlagen 4 Samenvattende bevindingen en overwegingen De NVAO steunt haar inhoudelijke besluitvorming op de onderstaande elementen uit het visitatierapport. Generieke kwaliteitswaarborg 1 - Beoogd eindniveau De visitatiecommissie (commissie) beoordeelt het beoogd eindniveau als voldoende De algemene doelstelling van de opleiding tot bio-ingenieur (bachelor- en masteropleiding samen) wordt omschreven als ingenieurs afleveren die beschikken over gevorderde competenties met betrekking tot toepassingen van levende organismen. Deze toepassingen omvatten de primaire productie, de verwerking van de biologische grondstoffen en het duurzaam beheer van de productieomgeving. De zwaartepunten van de bioingenieursopleiding liggen bij een grondige vorming in een breed palet van basiswetenschappen en bij ingenieurs-technische competenties die vereist zijn voor concrete toepassingen met aandacht voor relevante socio-economische en maatschappelijke aspecten. Ondanks de afzonderlijke finaliteit van de bacheloropleiding sinds 2004 wordt in het zelfevaluatierapport geen onderscheid gemaakt tussen de algemene doelstelling van de bachelor- en de masteropleiding. De commissie ziet een intense samenhang tussen de bachelor- en de masteropleiding maar ziet echter ook een belangrijke meerwaarde in het bepalen van een eigen visie voor de bacheloropleiding. De commissie ziet een meerwaarde in het ontwikkelen van een gerichte en onafhankelijke visie op de Bachelor of Science in de bio-ingenieurswetenschappen als brede technologisch-wetenschappelijke opleiding. De commissie concludeert dat de opleidingsspecifieke leerresultaten (OLR) passen voor niveau en oriëntatie binnen het Vlaamse kwalificatieraamwerk en voldoende aansluiten bij de domeinspecifieke leerresultaten (DLR). Daarnaast beveelt de commissie aan om werk te maken van een internationale benchmarking van de leerresultaten van de opleiding. Dat biedt kansen voor de verdere profilering van de opleiding, om het profiel van de afgestudeerden op een heldere wijze te communiceren en de basis voor de verdere uitbouw van een doordacht internationaliseringsbeleid. Parkstraat JK Postbus CD Den Haag P. O. Box / 2508 CD The Hague / The Netherlands T + 31 (0) info@nvao.net

2 Pagina 2 van 11 Generieke kwaliteitswaarborg 2 - Onderwijsproces De commissie beoordeelt het onderwijsproces als voldoende De opleiding Bachelor of Science in de bio-ingenieurswetenschappen omvat 180 studiepunten. Het standaardprogramma bestaat uit drie fases van 60 studiepunten. De opleiding kent een gemeenschappelijke sokkel van 135 studiepunten, aangevuld met zeven verschillende opties bestaande uit 45 studiepunten (landbouwkunde, landbeheer, biosysteemtechniek, milieutechnologie, katalytische technologie, levensmiddelentechnologie en cel- en gentechnologie). De eerste en tweede fase zijn volledig gemeenschappelijk. Hierbij wordt gestart met de basiswetenschappen (wiskunde, chemie, biologie, fysica en aard- en omgevingswetenschappen). De ingenieurstechnische opleidingsonderdelen volgen pas na de opleidingsonderdelen wiskunde en fysica. In de derde fase worden voornamelijk de opleidingsonderdelen met betrekking tot de opties geprogrammeerd alsook het begeleid integrerend groepswerk (BIG), waarbij in groep een onderwerp naar keuze wordt uitgediept. Het begeleid integrerend groepswerk (BIG) is een omvangrijk opleidingsonderdeel (5 SP) in de derde fase en wordt beschouwd als sluitstuk van de bacheloropleiding. De opleiding wenst dan ook het BIG in te vullen als een omvangrijke opdracht waar studenten hun kennis en vaardigheden dienen te integreren. De opleiding steunt in hoofdzaak op het gebruik van hoorcolleges met bijhorende oefenzittingen en practica als werkvormen. Er is een ruim aanbod aan practica gedurende de eerste en tweede fase van de opleiding. In de derde fase daalt het aandeel hoorcolleges ten voordele van (zelfstandige) opdrachten. De opleiding heeft de voorbije jaren werk gemaakt van een duidelijk uitwisselingsbeleid en heeft hiervoor structurele samenwerkingsverbanden opgezet. Het aantal potentiële bestemmingen is verschillend per optietraject en is bewust beperkt gehouden, dit om de inhoudelijke samenhang met het programma te Leuven te garanderen. Tijdens de opleiding verschuift het zwaartepunt van schriftelijke examens naar mondelinge examens met schriftelijke voorbereiding als evaluatievormen. Practica en oefenzittingen worden beoordeeld aan de hand van permanente evaluatie, verslagen en/of papers. Het begeleid integrerend groepswerk (BIG) wordt, gezien de omvang en complexiteit geëvalueerd aan de hand van een wetenschappelijk artikel, presentatie en poster. Studenten zijn over het algemeen tevreden over de variatie aan evaluatievormen in de opleiding en menen dat ze op voldoende wijze hun kennis en vaardigheden kunnen aantonen. De examenmodaliteiten worden duidelijk gecommuniceerd in de ECTS-fiche van elk opleidingsonderdeel. De opleiding is gehuisvest in het Landbouwinstituut op Campus Arenberg van de KU Leuven. Dit gebouw huisvest naast het decanaat en de facultaire diensten ook diverse aula s, laboratoria, vergaderzalen en onderzoeksgroepen. De infrastructuur wordt intensief gebruikt wat maakt dat ook de kelderverdieping heel wat laboratoria omvat.

3 Pagina 3 van 11 De meeste lessen en practica gaan dan ook door in het Landbouwinstituut of in de nabij gelegen gebouwen. De commissie stelt vast de opleiding kan rekenen op voldoende infrastructuur zowel op kwantitatief als kwalitatief vlak. De studenten kunnen terecht bij de facultaire studietrajectbegeleider die tegelijk onderwijsombuds is. Deze persoon adviseert studenten over trajecten, studiekeuzes, vrijstellingen, volgtijdelijkheidsproblemen, etc. Ook voor studieproblemen als gevolg van psychosociale, culturele of andere persoonlijke omstandigheden is de studietrajectbegeleider/onderwijsombuds het eerste aansprekingspunt. Studenten uit de eerste fase kunnen daarenboven voor vakinhoudelijke begeleiding terecht bij het ruim uitgebouwde monitoraat van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen en faculteit Wetenschappen. De commissie oordeelt dat er sprake is van een voldoende samenhangende leeromgeving en concludeert dat er voldoende generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn binnen het onderwijsproces. Programma, personeel en voorzieningen zijn voldoende op elkaar afgestemd. De commissie adviseert in lijn met de aanbeveling van de vorige onderwijsvisitatie om de opleidingsspecifieke leerresultaten verder te verfijnen in heldere leerdoelen, zodat ze actief ingezet kunnen worden bij de inhoud en vormgeving van het programma. De commissie adviseert om het uitwerken van de leerlijnen aan te grijpen om kritisch naar alle practica te kijken om zowel de organisatorische als inhoudelijke meerwaarde te bewaken en te versterken. De commissie wil de opleiding ondersteunen in de aandacht voor het doorstroomrendement en het versterken van het selecterend karakter de eerste fase om laattijdige drop-out tot een minimum te beperken. De commissie ziet verder ruimte om de ingenieurscompetenties verder te versterken, zowel via onderwijsontwikkeling en -innovaties als professionalisering van het didactisch team. De commissie stelt vast er voldoende kwaliteitsvol personeel is om studenten in staat te stellen de leerresultaten te behalen. De commissie waardeert de wijze waarop de expertisecel onderwijsverstrekking en -ondersteuning (ECOVO) haar taken vervult en bijdraagt aan de ontwikkeling van wetenschappelijke en ingenieursvaardigheden bij de studenten. Generieke kwaliteitswaarborg 3 - Gerealiseerd eindniveau De commissie beoordeelt het gerealiseerde eindniveau als voldoende Gemiddeld behaalt de helft van de studenten hun diploma binnen de vooropgestelde drie jaar. 26% tot 30% van de studenten haakt af na de eerste fase, de overige studenten worden geconfronteerd met studieduurverlenging en/of laattijdige drop-out. Gezien de opleiding geen beroepsfinaliteit kent, richt ze volledig op de doorstroom naar een aansluitende masteropleiding, al dan niet in de bio-ingenieurswetenschappen. Meer dan 95% van de studenten stroomt door naar één van de masteropleidingen bioingenieurswetenschappen van de KU Leuven. Op basis van de gesprekken met afgestudeerden stelt de commissie vast dat de opleiding een stevige kennis- en vaardighedenbasis biedt om een masteropleiding aan te vatten.

4 Pagina 4 van 11 De commissie besluit dat er voldoende generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn om de validiteit, betrouwbaarheid en transparantie van de toetsing en evaluatie te waarborgen. Het gerealiseerd niveau is adequaat gelet op de sterke doorstroom naar vervolgopleidingen en het bovengemiddelde diplomarendement, De commissie stelt vast dat de aandacht voor de transparantie binnen de toetsing is toegenomen sedert de vorige visitatie, wel dient de opleiding verder werk te maken van volwaardig toetsbeleid en een proactief feedbackbeleid. De commissie is positief over het bestaan van instrumenten zoals een toetsvisie en een takenlijst, maar stelt vast dat dit zich vooralsnog niet heeft vertaald in concrete richtlijnen die de validiteit, betrouwbaarheid en transparantie van de evaluatiepraktijk moeten bevorderen Eindoordeel commissie De commissie heeft vastgesteld dat de opleiding Bachelor of Science in de bioingenieurswetenschappen (academisch gerichte bachelor) voldoet aan alle generieke kwaliteitswaarborgen. Ze beoordeelt de kwaliteit van de opleiding als voldoende. Aanbevelingen commissie De NVAO onderschrijft de aanbevelingen van de commissie. Bevindingen NVAO - Het visitatierapport is opgesteld en onderbouwd overeenkomstig het toepasselijke Kader voor de opleidingsaccreditatie 2de ronde (8 februari 2013); - De commissie heeft voor de externe beoordeling het visitatieprotocol gevolgd zoals vastgesteld door de Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad (augustus 2013); - Het visitatierapport geeft inzicht in de samenstelling van de commissie; - Het visitatierapport bevat een onderzoek ten gronde naar de aanwezigheid van voldoende generieke kwaliteitswaarborgen.

5 Pagina 5 van 11 B e s lu itl betreffende de accreditatie van de Bachelor of Science in de bio-ingenieurswetenschappen (academisch gerichte bachelor) van de Katholieke Universiteit Leuven. De NVAO, Na beraadslaging, Besluit: Met toepassing van de Codex Hoger Onderwijs, in het bijzonder de artikelen , besluit de NVAO accreditatie te verlenen aan de opleiding Bachelor of Science in de bioingenieurswetenschappen (academisch gerichte bachelor) georganiseerd door de Katholieke Universiteit Leuven. De opleiding wordt aangeboden te Leuven zonder afstudeerrichtingen. De kwaliteit van de opleiding is voldoende. De accreditatie geldt van 1 oktober 2016 tot en met 30 september Den Haag, 21 maart 2017 (bestuurder) 1 Het ontwerp van accreditatiebesluit werd aan de instelling bezorgd voor eventuele opmerkingen en bezwaren. Bij van 1 maart 2017 heeft de instelling van de gelegenheid gebruik gemaakt om te reageren. Dit heeft geleid tot enkele tekstuele aanpassingen.

6 Pagina 6 van 11 Bijlage 1 : Globale oordelen NVAO De onderstaande tabel geeft per generieke kwaliteitswaarborg het globaal oordeel van de NVAO weer, alsook het eindoordeel. Generieke kwaliteitswaarborg Oordeel 1. Beoogd eindniveau Voldoende 2. Onderwijsproces 3. Gerealiseerd eindniveau Voldoende Voldoende Eindoordeel opleiding Voldoende

7 Pagina 7 van 11 Bijlage 2: Basisgegevens Naam instelling Adres instelling Aard instelling Katholieke Universiteit Leuven Naamsestraat 22 - bus 5000 B-3000 LEUVEN ambtshalve geregistreerd Naam associatie Naam opleiding (Graad, kwalificatie, specificatie) Niveau en oriëntatie Associatie KU Leuven Bachelor of Science in de bioingenieurswetenschappen academisch gerichte bachelor Bijkomende titel Opleidingsvarianten: - Afstudeerrichtingen - Studietraject voor werkstudenten Onderwijstaal geen geen Nederlands Vestiging(en) opleiding Leuven Studieomvang (in studiepunten) 180 Vervaldatum accreditatie, tijdelijke erkenning of erkenning nieuwe opleiding Academieja(a)r(en) waarin opleiding wordt aangeboden (Delen van) studiegebied(en) ISCED benaming van het studiegebied 30 september Toegepaste biologische wetenschappen - 05 Natural Sciences, mathematics and statistics; - 07 Engineering, manufacturing and construction / 071 Engineering and engineering trades / 0711 Chemical engineering and processes & 0712 Environmental protection technology & 0713 Electricity and energy; - 07 Engineering, manufacturing and construction / 072 Manufacturing and processing / 0721 Food processing & 0722 Materials (glass, 2 Betreft het lopende academiejaar, op het ogenblik van de accreditatieaanvraag

8 Pagina 8 van 11 paper, plastic and wood); - 08 Agriculture, forestry, fisheries and veterinary / 081 Agriculture & 082 Forestry.

9 Pagina 9 van 11 Bijlage 3: Domeinspecifieke leerresultaten Leerresultaat 4 tot 14 zijn in een eerste fase uitgeschreven op het algemene familie niveau van de bachelor ingenieur. Leerresultaat 1-3 en 15 zijn in een tweede fase uitgeschreven als een verbijzondering van de algemene leerresultaten: zij zijn enkel van toepassing op de opleiding bio-ingenieur en profileren de opleiding ten aanzien van andere opleidingen in het ingenieursdomein. 1. Diepgaande kennis, inzicht en vaardigheden hebben met betrekking tot de grondslagen en de toepassingen van de wiskunde en de natuurwetenschappen, met bijzondere aandacht voor de biologie, de chemie, de aard- en omgevingswetenschappen en de interacties tussen de levende materie en de abiotische omgeving. 2. Systeem- en toepassingsgerichte kennis, inzicht en basisingenieursvaardigheden hebben op een algemeen niveau binnen het domein van de toegepaste biologische wetenschappen. 3. Systeem- en toepassingsgerichte kennis, inzicht en ingenieursvaardigheden hebben op een meer gevorderd niveau binnen een kennis- en toepassingsdomein van de toegepaste biologische wetenschappen. 4. Grondig inzicht hebben in de theoretische basis en methoden, in de toepassingsmogelijkheden voor het schematiseren en modelleren van processen of systemen en in de aanwending ervan bij het oplossen van problemen binnen de ingenieursdisciplines. 5. Systeemgericht en analytisch probleemoplossend denken, ontwerpen, ontwikkelen en creatief innoveren met aandacht voor de conceptuele implicaties van de specifieke casus. 6. Doelgericht wetenschappelijke en technische informatie opzoeken, evalueren en verwerken, en er correct naar refereren. 7. Uitgaande van het verworven inzicht, onderzoek-, ontwerp- en oplossingsmethoden selecteren, adequaat toepassen en de resultaten ervan wetenschappelijk en doelmatig verwerken. 8. Binnen een afgelijnd kader een probleemstelling formuleren en zelfstandig een ingenieursproject plannen en uitwerken, met aandacht voor de randvoorwaarden voor de technische realisatie ervan. 9. Blijk geven van een onderzoeksattitude: nauwkeurigheid, kritische reflectie, wetenschappelijke en technische nieuwsgierigheid, verantwoording van gemaakte keuzes. 10. Blijk geven van een ingenieursattitude: aandacht voor planning, voor technische, economische en maatschappelijke randvoorwaarden en voor bedrijfskundige implicaties, inschatting van risico s en haalbaarheid van de voorgestelde benadering of oplossing, gerichtheid op resultaat en het bereiken van effectieve oplossingen, innovatief denken. 11. Wetenschappelijke en discipline-eigen terminologie correct hanteren in de voor de opleiding relevante talen. 12. Resultaten van technisch en wetenschappelijk werk zowel schriftelijk en mondeling als grafisch communiceren en presenteren aan de peergroep. 13. Functioneren als lid van een team in verschillende rollen en inzicht hebben in het eigen functioneren; medeverantwoordelijkheid opnemen voor het bepalen en behalen van de doelstellingen van het team.

10 Pagina 10 van Ethisch en maatschappelijk verantwoord reflecteren met aandacht voor technische, economische, humane en duurzaamheidsaspecten. 15. Elementaire kennis hebben van het beroepenveld in de toegepaste biologische wetenschappen.

11 Pagina 11 van 11 Bijlage 4: Samenstelling commissie Voorzitter: - Prof. dr. ir. Wim Rulkens, em. hoogleraar Milieutechnologie, Wageningen University; Leden: - Prof. dr. ir. Akke van derzijpp, em. hoogleraar Dierlijke Productiesystemen, Wageningen University; - Prof. dr. Isabel Arends, hoogleraar Biocatalysis and Organic Chemistry, Delft University of Technology; - Dr. Kathleen Schlusmans, coördinator Kwaliteitszorg, Open Universiteit Nederland (onderwijsdeskundige); - Dhr. Thomas Alderweireldt, 1MA bio-ingenieurswetenschappen, UGent (student-lid). De commissie werd ondersteund door de secretaris; dhr. Wouter Teerlinck, stafmedewerker kwaliteitszorg.