SEMINARIE. Steekproeven in de audit. voorgesteld door de heer R.KIKKERS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SEMINARIE. Steekproeven in de audit. voorgesteld door de heer R.KIKKERS"

Transcriptie

1 SEMINARIE Steekproeven in de audit voorgesteld door de heer R.KIKKERS 28 juni 2006 NOVOTEL Brussels Airport, Diegem

2

3 SEMINARIE DOMEIN TITEL DOCENT Controle Steekproeven in de audit R.KIKKERS PLAATS NOVOTEL Brussels Airport, Diegem CODE DATUM Woensdag 28 juni 2006 DUUR 13u30-17u00 DEELNEMERS KANTOREN Eddy BERTELS Didier CORTHOUTS Guido DE BOCK AndréDEVOS Gedelegeerd Bestuurder Luc EERLINGEN Intemal Auditor Guy FRANKEN FOQUÉ & PARTNERS DE BOCK BEDRIJFSREVISOREN VOORUIT cvba Ugine & Alz Belgium n.v. Guy Franken, Hubert GEELEN Bedrij fsrevisor Hendrikus HERIJGERS JanHUYGENS Herman MEERTS Adjunct Auditeur Peter MEISSNER Auditor Stefan MICHIELS Bedrij fsrevisor BDO ATRIO BEDRIJFSREVISOREN HUYGENS & C, bedrijfsrevisoren Rekenhof Mazars & Guerard en STEF AN MICHIELS

4 Emmanuel MOREL de WESTGAVER Annemie STAELENS Gill STROOBANDT Interne Auditor ElsTRUYENS Arnaud TRUYENS Adviseur Risk Mgt. Dominique V AES B.D.M.&C Vander Donckt - Roobrouck - Christiaens en VHM VAN RIE & C, en PricewaterhouseCoopers D.A. V AES & C BEDRIJFSREVISOR Tine VAN BUYNDER Stagiaire IBR Kathleen VAN IMPE Nele VAN LAETHEM Auditor VAN WEMMEL - KAEKEBEKE - en Mazars & Guérard en Kim VAN LOON Stagiaire IBR Ann VAN RYSSEGHEM Frank V ANDELANOTTE A. Van Rysseghem en FRANK V ANDELANOTTE, BEDRIJFSREVISOR Ronny VANOOTEGHEM Kevin V ANOOTEGHEM Assistent Auditor Sven V ANSTEELANT Grant Thornton, Lippens & Rabaey bvcv V ANSTEELANT SVEN, BEDRIJFSREVISOR Philippe VENKEN Stagiair IBR Elke WOUTERS Stagiaire IBR

5

6 Steekproeven in de audit Brussel, 28 juni 2005 Roei Kikkers RA

7 ~\~=..~... < j )... -''\- " (H,-,~~ 1"...,-.,v,... Onderdelen (1/2) ~ Introductie» Probleemstelling» Soorten van steekproeven» Betrouwbaarheid» Nauwkeurigheid» Populatie/massa Onderdelen (2/2)»Foutdefinitie»Steekproefomvang»Trekking»Onderzoek»Deelfouten/partiële fouten»evaluatie en conclusie

8 ".~:3~_ j' ~r)='~.r- i]' 4-=,~'.. ~ '1 _._" Introductie 4 ~ Achtergrond ~ Toepassingen,,~3 _- 1"1 ~ Revîseursd'Emreprises,, " -'\'- ~~j,=_.~ ~. -...,- _.,._- Probleemstelling ~ Controle op juistheid ~ Controle op volledigheid? ~ Tolerantie/materialiteit ~ Betrouwbaarheidsdoelstelling : Bijv: Met 95% betrouwbaarheid dat maximaal 1 % van het verantwoorde bedrag (per jaar) fout is (voorbeeld)

9 Soorten van steekproeven» Statistische achtergrond»op posten» Op geldeenheden :' \ 1.\:'1' ~~... Statistische achtergrond "1',:;,",~ ~._.. ".Ji.,... ~...» Bekende massa, 90% goed en 10% fout (p=0,1 )» Neem steekproef van 30 stuks (n=30)» Wat is de kans op 0 fouten in de steekproef? (voorbeelden)

10 Statistische achtergrond ~ Bekende massa, 99% goed en 1 % fout (p=0,01 ) ~ Neem steekproef van 300 stuks (n=300) ~ Wat is de kans op 0 fouten in de steekproef? Statistische achtergrond ~ Omkeren naar onbekende massa ~ Ik trek een steekproef van n=300 stuks ~ Ik vind daarin 0 fouten ~ Betrouwbaarheid 95% dat de werkelijke fout in de massa (populatie) maximaal 1 % is

11 .~. _.. ~ Ä.,. Statistische achtergrond» Poisson-verdeling»n*p (steekproefomvang * foutfractie) Tabel voor steekproefomvang en evaluatie :;::: ~.;t;; :!:S: ~.~: ~ Si S ~.c=r.. :. s= ,.,. ~. B!;;;e e ~ ~ ä&! ~ $ ~ ~ ~. ~. 'a;:..= _.. ~.~. ~ ~.. ="'".~!:;. ~. ~ -"" ~ ~.~ ~ :E::3 ~ ~.~ ~.:;;S;: =- :s;: Si ~. =:;;. :~..~ ~ ~ E;i.~ ~ ~ ~. :::: ~.. ~ ~

12 "..\I ~~'l~ _ ~,",.~li'i 'w, ""'~,.,ilk.,_,,,~, Goed/fout situaties (kwalitatief) ~ Populaties met te onderzoeken kenmerk: -Ja -Goed -Terecht of of of Nee Fout Onterecht ~ Steekproef veelal gericht op toetsen Variabele kenmerken ( meetbaar/kwantitatief) ~ Populaties met te onderzoeken kenmerk: Lengte Geldbedrag Gewicht ~ Steekproef veelal gericht op schatten

13 -_......, --- Betrouwbaarheid ~ Mate van zekerheid over de juistheid van de uitspraak ~ Complement van 'risico' ~ Bij integrale controle 100% betrouwbaarheid? ~ Is op grond van een steekproef is een betrouwbaarheid van 100% te behalen? (voorbeelden) Nauwkeurigheid ~ Meestal aangegeven in een geldbedrag ~ Of in % van een geldbedrag ~ Materialiteit (voorbeelden)

14 , 'j,.,~ Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid (comb ~ ~ ~ ~='_"É... -~ l' _- > In overheidssituaties veelal: Nauwkeurigheid 7 1% Betrouwbaarheid 795% J\~:3... ;'i'l,~ ~ ~ ~,,-,- Populatie/massa --_.~_.- > Bestand dat onderzocht moet worden (N) > Aantal posten (postensteekproef) (n) > Aantal geldseenheden (monetaire steekproef)

15 i\-:!i, i\~~"\,;.. ~ ~".,~~S- 1 ~-,- _..._.- Foutdefinitie» Per te onderzoeken element vast te stellen (geldseenheden of posten)» Eenduidig (moet vooraf worden vastgesteld; geen discussie tijdens het onderzoek van afzonderlijke posten)» Negatieve fouten? Steekproefomvang»Uitgaan van cumulatieve Poisson-tabel of tabel van bovengrenzen» Welke betrouwbaarheid?»welke fout is acceptabel (p)?» De factoren zijn n*p (PU)» Steekproefomvang n = n*p I p

16 Steekproefomvang» Als fouten in de steekproef c.q. in de populatie worden verwacht (PE = verwacht percentage) ULF(bij 0 ft) * (1 + PE/PR ) PR-PE» Hoe groter de verwachte fout, des te groter de noodzakelijke steekproef -(voorbeelden) Trekking Verschillende mogelijkheden:» a-select uit de populatie getrokken (rang nummers)» Willekeurig startpunt «i) en vast interval (i) alle posten> interval worden integraal gecontroleerd» Cell-sampling alle posten> 2 * interval worden integraal gecontroleerd ~

17 ,,'~::j. -- 1\ lj=='r _... ~.i,.,., -- Trekking» Trekking uit deelbestanden (bijv. per maand)» Soms is omvang bestand niet vooraf bekend» Totale jaarbestand blijkt kleiner te zijn dan vooraf gedacht -7 steekproef ook te klein? (voorbeelden) Onderzoek» Per getrokken element vaststellen of dit goed of fout is (eenduidig, er is geen tussenweg!!)» Alle getrokken posten controleren» Resultaten eenduidig vastleggen ten behoeve van de evaluatie

18 Deelfouten/partiële fouten ~ Een getrokken maakt deel uit van een getrokken post ~ De post kan gedeeltelijk fout zijn (tainting) ~ Dan slechts voor het tainting-% als fout aan te merken Evaluatie en conclusie ~ Aantal fouten c.q. deelfouten vaststellen ~ Evaluatie (ook aan de hand van tabel) 111 (voorbeelden)

19

Permanente Vorming 2008

Permanente Vorming 2008 Permanente Vorming 2008 SEMINARIE "De controle van de geconsolideerde jaarrekening: praktische oefening" SEMINARIE De controle van de geconsolideerde jaarrekening: praktische oefening voorgesteld door

Nadere informatie

Controle bij de Geautoriseerde Marktdeelnemers (AEO) met behulp van statistische steekproeven.

Controle bij de Geautoriseerde Marktdeelnemers (AEO) met behulp van statistische steekproeven. Controle bij de Geautoriseerde Marktdeelnemers (AEO) met behulp van statistische steekproeven. Wat is goed genoeg? Verhandeling in het kader van de Europese Fiscale Studie TopMaster Douane Auteur: W.F.A.

Nadere informatie

Agenda. Controleaanpak belastingdienst. Denkmodellen Pre planning Volledigheidscontroles. Juistheidscontroles 20-5-2016

Agenda. Controleaanpak belastingdienst. Denkmodellen Pre planning Volledigheidscontroles. Juistheidscontroles 20-5-2016 Webinar Deloitte De Leidraad en de CAB staan ook op de internetsite van de belastingdienst 1 Agenda Controleaanpak belastingdienst Denkmodellen Pre planning Volledigheidscontroles Juistheidscontroles Steekproef

Nadere informatie

Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten. prof. dr. Saskia Brand-Gruwel

Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten. prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Professionaliseringstraject onderzoeksvaardigheden voor docenten prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Leerdoelen Na het volgen van dit professionaliseringtraject: heeft u kennis en inzicht in de gehele onderzoekscyclus;

Nadere informatie

Klantonderzoek: statistiek!

Klantonderzoek: statistiek! Klantonderzoek: statistiek! Statistiek bij klantonderzoek Om de resultaten van klantonderzoek juist te interpreteren is het belangrijk de juiste analyses uit te voeren. Vaak worden de mogelijkheden van

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE

ANNEX BIJLAGE. bij GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.5.2018 C(2018) 2857 final ANNEX BIJLAGE bij GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1042/2014 van de Commissie

Nadere informatie

Statistische analyse CMDB

Statistische analyse CMDB UvA IC, IMP overleg, 16 november 2010 Statistische analyse CMDB B. Kleijn, KdV Instituut, UvA in samenwerking met C. Klaassen (KdVI, UvA) R. Knijn (IC, UvA) Statistische vraag Analyse en enquete Analyse

Nadere informatie

De eurosteekproef: zegen of vloek? A. Brons

De eurosteekproef: zegen of vloek? A. Brons De eurosteekproef: zegen of vloek? A. Brons loonbelasting De eurosteekproef: zegen of vloek? Kwam vroeger de belastingcontroleur enkele dagen op bezoek om een controle uit te voeren, tegenwoordig duurt

Nadere informatie

Begrippenlijst Anders Dit is onderzoek

Begrippenlijst Anders Dit is onderzoek Begrippenlijst Anders Dit is onderzoek Begrippenlijst door F. 1080 woorden 15 april 2016 9,1 2 keer beoordeeld Vak Anders Dit is onderzoek! 2.4 Steekproef Onderzoek met een kleine groep met de bedoeling

Nadere informatie

ISA 530, Het gebruiken van steekproeven bij een controle

ISA 530, Het gebruiken van steekproeven bij een controle INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 530, Het gebruiken van steekproeven bij een controle Copyright IFAC Deze Internationale controlestandaard (ISA) werd in 2015 in de Engelse taal gepubliceerd

Nadere informatie

Omnibusenquête 2015. deelrapport. Ter Zake Het Ondernemershuis

Omnibusenquête 2015. deelrapport. Ter Zake Het Ondernemershuis Omnibusenquête 2015 deelrapport Ter Zake Het Ondernemershuis Omnibusenquête 2015 deelrapport Ter Zake Het Ondernemershuis OMNIBUSENQUÊTE 2015 deelrapport TER ZAKE HET ONDERNEMERSHUIS Zoetermeer, 15 februari

Nadere informatie

ISA 530, HET GEBRUIKEN VAN STEEKPROEVEN BIJ EEN CONTROLE

ISA 530, HET GEBRUIKEN VAN STEEKPROEVEN BIJ EEN CONTROLE INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 530, HET GEBRUIKEN VAN STEEKPROEVEN BIJ EEN CONTROLE Deze Internationale controlestandaard (ISA) werd in 2009 in de Engelse taal gepubliceerd door de International

Nadere informatie

Omnibusenquête 2015. deelrapport. Studentenhuisvesting

Omnibusenquête 2015. deelrapport. Studentenhuisvesting Omnibusenquête 2015 deelrapport Studentenhuisvesting Omnibusenquête 2015 deelrapport Studentenhuisvesting OMNIBUSENQUÊTE 2015 deelrapport STUDENTENHUISVESTING Zoetermeer, 9 december 2015 Gemeente Zoetermeer

Nadere informatie

Hoofdstuk 13. De omvang van een steekproef bepalen

Hoofdstuk 13. De omvang van een steekproef bepalen Hoofdstuk 13 De omvang van een steekproef bepalen Steekproefnauwkeurigheid Steekproefnauwkeurigheid: verwijst naar hoe dicht een steekproefgrootheid (bijvoorbeeld het gemiddelde van de antwoorden op een

Nadere informatie

Omnibusenquête deelrapport. Zoetermeer FM

Omnibusenquête deelrapport. Zoetermeer FM Omnibusenquête 2015 deelrapport Zoetermeer FM Omnibusenquête 2015 deelrapport Zoetermeer FM OMNIBUSENQUÊTE 2015 deelrapport ZOETERMEER FM Zoetermeer, 18 december 2015 Gemeente Zoetermeer Afdeling Juridische

Nadere informatie

Omnibusenquête deelrapport. Werk, zorg en inkomen

Omnibusenquête deelrapport. Werk, zorg en inkomen Omnibusenquête 2015 deelrapport Werk, zorg en inkomen Omnibusenquête 2015 deelrapport Werk, zorg en inkomen OMNIBUSENQUÊTE 2015 deelrapport WERK, ZORG EN INKOMEN Zoetermeer, 25 januari 2016 Gemeente Zoetermeer

Nadere informatie

Statistische variabelen. formuleblad

Statistische variabelen. formuleblad Statistische variabelen formuleblad 0. voorkennis Soorten variabelen Discreet of continu Bij kwantitatieve gegevens gaat het om meetbare gegeven, zoals temperatuur, snelheid of gewicht. Bij een discrete

Nadere informatie

Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), stichting van openbaar nut. Doelstelling. Kerntaken. Werking. Concrete noden.

Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), stichting van openbaar nut. Doelstelling. Kerntaken. Werking. Concrete noden. Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), stichting van openbaar nut Verstrekken van de rationele grondslag van de medische (en veterinaire) gezondheidszorg in ontwikkelingslanden en beantwoorden aan

Nadere informatie

3.7. Steekproeven in de controle (6 september 1996) 91

3.7. Steekproeven in de controle (6 september 1996) 91 3.7. Steekproeven in de controle (6 september 1996) 91 1. Inleiding Luidens paragraaf 2.3.3. van de algemene controlenormen is het logische gevolg van de volkomen controle het nazicht door middel van steekproeven.

Nadere informatie

OMNIBUSENQUETE 2012. Deelrapport: elektrisch rijden. Mei 2013. Simon Arndt, Directie BV, afdeling FB/Onderzoek en Statistiek

OMNIBUSENQUETE 2012. Deelrapport: elektrisch rijden. Mei 2013. Simon Arndt, Directie BV, afdeling FB/Onderzoek en Statistiek Omnibusenquête 2012 deelrapport elektrisch rijden OMNIBUSENQUETE 2012 Deelrapport: elektrisch rijden Mei 2013 Samenstelling rapport: Enquête-organisatie In opdracht van: Josée Boormans, Directie BV, afdeling

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERKLARING 31 december 2013

TRANSPARANTIEVERKLARING 31 december 2013 TRANSPARANTIEVERKLARING 31 december 2013 1. ALGEMENE INFORMATIE VGD Bedrijfsrevisoren is een burgerlijke vennootschap onder de vorm van een CVBA ingeschreven in het rechtspersonenregister te Brussel en

Nadere informatie

Zittingsbladen van de openbare terechtzittingen (onder voorbehoud van wijzigingen)

Zittingsbladen van de openbare terechtzittingen (onder voorbehoud van wijzigingen) Zittingsbladen van de openbare terechtzittingen (onder voorbehoud van wijzigingen) Eerste kamer - dinsdag 13 mei 2014 De zitting wordt geopend om 13u30. De volgende zaken worden opgeroepen: 1213/0305/SA/1/0295

Nadere informatie

Werkgroep Decentrale Overheden (WGDO) Betreft: Evaluatie uitkomsten PGB 2017 (tbv accountants) Datum: 1 december 2017

Werkgroep Decentrale Overheden (WGDO) Betreft: Evaluatie uitkomsten PGB 2017 (tbv accountants) Datum: 1 december 2017 Notitie Van: Werkgroep Decentrale Overheden (WGDO) Betreft: Evaluatie uitkomsten PGB 2017 (tbv accountants) Datum: 1 december 2017 De NBA heeft op 21 juni 2016 NBA Alert 39 Sociaal Domein gepubliceerd.

Nadere informatie

door middel van een uitstapje via methodologie en een potentiële valkuil

door middel van een uitstapje via methodologie en een potentiële valkuil Wiskundige steekproeven en IT-audit EEen IT-auditor kan een oordeel geven over de Technieken toewijzingen van rechten aan gebruikers. Hij zal dan beoordelen of er procedures voor zijn, of die procedures

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERKLARING 31 december 2014

TRANSPARANTIEVERKLARING 31 december 2014 TRANSPARANTIEVERKLARING 31 december 2014 1. ALGEMENE INFORMATIE VGD Bedrijfsrevisoren is een burgerlijke vennootschap onder de vorm van een CVBA ingeschreven in het rechtspersonenregister te Brussel en

Nadere informatie

Data-analyse en boekhoudsoftware voor de MKB-accountant in een breder perspectief

Data-analyse en boekhoudsoftware voor de MKB-accountant in een breder perspectief Data-analyse en boekhoudsoftware voor de MKB-accountant in een breder perspectief Wie ben ik Wat is data-analyse Plaats in de controle Schema Een netwerkmodel van de controle; Focus op en inkleuren van

Nadere informatie

Simon Arndt, Directie Bedrijfsvoering, afdeling FB/Onderzoek en Statistiek. Mariëlle Bartels//Rien de Vries, directie Stad, stadsontwikkeling

Simon Arndt, Directie Bedrijfsvoering, afdeling FB/Onderzoek en Statistiek. Mariëlle Bartels//Rien de Vries, directie Stad, stadsontwikkeling omnibusenquête 2011 deelrapport flexibel werken OMNIBUSENQUETE 2011 Deelrapport: flexibel werken Februari 2012 Samenstelling rapport: Enquête-organisatie: In opdracht van: Josée Boormans, Directie Bedrijfsvoering,

Nadere informatie

Voorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie

Voorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie Voorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie 1) Vul de volgende uitspraak aan, zodat er een juiste bewering ontstaat: De verdeling van een variabele geeft een opsomming van de categorieën en geeft daarbij

Nadere informatie

Protocol. Protocol gefactureerde omzet DBC's 2010

Protocol. Protocol gefactureerde omzet DBC's 2010 Protocol Protocol gefactureerde omzet DBC's 2010 Inhoud Vooraf 4 1. Uitgangspunten 1.1 Inleiding 5 5 1.2 Doelstelling accountantsonderzoek 5 1.3 Procedures 5 1.4 Leeswijzer 6 2. Onderzoeksaanpak 7 2.1

Nadere informatie

Korte uitleg van twee veelvoorkomende statistische toetsen Veel wetenschappelijke hypothesen kunnen statistisch worden getoetst. Aan de hand van een

Korte uitleg van twee veelvoorkomende statistische toetsen Veel wetenschappelijke hypothesen kunnen statistisch worden getoetst. Aan de hand van een Korte uitleg van twee veelvoorkomende statistische toetsen Veel wetenschappelijke hypothesen kunnen statistisch worden getoetst. Aan de hand van een statistische toets beslis je of een hypothese waar is.

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 1. Inleiding Dit verslag bevat de informatie zoals bepaald in artikel 15 van de wet van 22 juli 1953 houdende de oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren, aangepast

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 11 Dinsdag 25 Oktober 1 / 27 2 Statistiek Vandaag: Hypothese toetsen Schatten 2 / 27 Schatten 3 / 27 Vragen: liegen 61 Amerikanen werd gevraagd hoeveel % van de tijd

Nadere informatie

Paragraaf 10.1 : Populatie en Steekproef

Paragraaf 10.1 : Populatie en Steekproef Hoofdstuk 10 Statistische Variabelen (H5 Wis A) Pagina 1 van 8 Paragraaf 10.1 : Populatie en Steekproef Les 1 : Herhaling Definitie Betrouwbaarheidsinterval (BI) Betrouwbaarheidsinterval (BI) = { de waarden

Nadere informatie

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN Inleiding Statistische gevolgtrekkingen (statistical inference) gaan over het trekken van conclusies over een populatie op basis van steekproefdata.

Nadere informatie

Zelftoets. bij leereenheid 2: Methoden en technieken van kwaliteitszorg

Zelftoets. bij leereenheid 2: Methoden en technieken van kwaliteitszorg Zelftoets bij leereenheid 2: Methoden en technieken van kwaliteitszorg 1 Procescontrole onderscheidt zich van productcontrole omdat men bij procescontrole a een onderscheid kan maken tussen partijen van

Nadere informatie

Aanpassingen takenboek! Statistische toetsen. Deze persoon in een verdeling. Iedereen in een verdeling

Aanpassingen takenboek! Statistische toetsen. Deze persoon in een verdeling. Iedereen in een verdeling Kwantitatieve Data Analyse (KDA) Onderzoekspracticum Sessie 2 11 Aanpassingen takenboek! Check studienet om eventuele verbeteringen te downloaden! Huidige versie takenboek: 09 Gjalt-Jorn Peters gjp@ou.nl

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. De steekproefopzet bepalen

Hoofdstuk 1. De steekproefopzet bepalen Hoofdstuk 1 De steekproefopzet bepalen Basisbegrippen bij steekproeven en steekproeftrekking Populatie: de complete groep die wordt bestudeerd, zoals aangegeven in de doelen van het onderzoeksproject Managers

Nadere informatie

SPSS Introductiecursus. Sanne Hoeks Mattie Lenzen

SPSS Introductiecursus. Sanne Hoeks Mattie Lenzen SPSS Introductiecursus Sanne Hoeks Mattie Lenzen Statistiek, waarom? Doel van het onderzoek om nieuwe feiten van de werkelijkheid vast te stellen door middel van systematisch onderzoek en empirische verzamelen

Nadere informatie

I. Probleemstelling. a b blz TOEPASSING VAN STEEKPROEVEN B IJ DE ACCOUNTANTSCONTROLE door R. de Koning

I. Probleemstelling. a b blz TOEPASSING VAN STEEKPROEVEN B IJ DE ACCOUNTANTSCONTROLE door R. de Koning TOEPASSING VAN STEEKPROEVEN B IJ DE ACCOUNTANTSCONTROLE door R. de Koning Aan het onderwerp steekproeven bij de accountantscontrole werden enkele jaren geleden in dit blad verschillende artikelen gewijd.

Nadere informatie

Rapportage. Dossieronderzoek ABA. september Uitgever : Divisie SMZ, BC&K Auteurs : Auditoren BC&K Datum : Versie :

Rapportage. Dossieronderzoek ABA. september Uitgever : Divisie SMZ, BC&K Auteurs : Auditoren BC&K Datum : Versie : Rapportage Dossieronderzoek ABA september 2016 Uitgever : Divisie SMZ, BC&K Auteurs : Auditoren BC&K Datum : Versie : Rapportage ABA dossieronderzoek & review / vs 0.4 / 21-9-2016 1 Samenvatting BC&K heeft

Nadere informatie

Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1

Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1 Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn onderzoek en conclusie? Les 1 1 Onderwerpen van de lessenserie: De Normale Verdeling Nul- en Alternatieve-hypothese ( - en -fout) Steekproeven Statistisch toetsen Grafisch

Nadere informatie

a. α = 0,10 b. α = 0,01 c. α = 0,05 d. α = 0,20

a. α = 0,10 b. α = 0,01 c. α = 0,05 d. α = 0,20 Opgaven hoofdstuk 7 I Learning the Mechanics 7.1 Bepaal z α /2 voor elk van de volgende waarden van α a. α = 0,10 b. α = 0,01 c. α = 0,05 d. α = 0,20 7.2 Een aselecte steekproef van 70 waarnemingen uit

Nadere informatie

Broederlijk Delen komt op voor het recht op voedsel, duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen en vrede

Broederlijk Delen komt op voor het recht op voedsel, duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen en vrede Broederlijk Delen komt op voor het recht op voedsel, duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen en vrede Gevolgd door Donorinfo sinds: 2005 02/502 57 00 info@broederlijkdelen.be http://www.broederlijkdelen.be

Nadere informatie

Statistische controle

Statistische controle 11 april 2013 Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit controlejaar 2012 11 april 2013 Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit

Nadere informatie

Toetsen van hypothesen

Toetsen van hypothesen Toetsen van hypothesen 1 Het probleem 25 maart 2003 De busmaatschappij De Lijn heeft gemiddeld per dag 20000 reizigers in de stad Antwerpen. Tegenwoordig zijn er heel wat reizigers die proberen met de

Nadere informatie

Interne controle en risicobeheer

Interne controle en risicobeheer COMMISSIE CORPORATE GOVERNANCE PRIVATE STICHTING Interne controle en risicobeheer Richtlijnen in het kader van de wet van 6 april 2010 en de Belgische Corporate Governance Code 2009 Hulpdocument voor het

Nadere informatie

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Dr.ir. P.W. Heijnen Faculteit Techniek, Bestuur en Management Technische Universiteit Delft 22 april 2010 1 1 Introductie De

Nadere informatie

HOOFDSTUK 7: STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN VOOR DISTRIBUTIES

HOOFDSTUK 7: STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN VOOR DISTRIBUTIES HOOFDSTUK 7: STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN VOOR DISTRIBUTIES 7.1 Het gemiddelde van een populatie Standaarddeviatie van de populatie en de steekproef In het vorige deel is bij de significantietoets uitgegaan

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22. Soorten stochastische variabelen (discrete versus continue)

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22. Soorten stochastische variabelen (discrete versus continue) identificatie opleiding Marketing modulenaam Statistiek code module A12 goedkeuring door aantal lestijden 80 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud link leerplan:

Nadere informatie

TER U G NAAR DE STEEKPROEF. door J. H. Blokdijk

TER U G NAAR DE STEEKPROEF. door J. H. Blokdijk Steekproef TER U G NAAR DE STEEKPROEF door J. H. Blokdijk Onder de titel Van steekproef tot steekspel (5) reageert collega M. Vermaas op een artikel van mijn hand (1) dat weer een reactie was op een beschouwing

Nadere informatie

Omnibusenquête deelrapport millenniumdoelen. februari Opdrachtgever: Bedrijfsvoering,

Omnibusenquête deelrapport millenniumdoelen. februari Opdrachtgever: Bedrijfsvoering, Omnibusenquête 2011 deelrapport Millenniumdoelen Omnibusenquête 2011 deelrapport millenniumdoelen februari 2012 Opdrachtgever: Bedrijfsvoering, Juridische Aangelegenheden Angelique Quentin Uitvoering:

Nadere informatie

Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering

Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering 14.1 Waaraan moet de variatie van een proces voldoen voordat een x -regelkaart wordt gebruikt om de uitvoer van het proces te registreren? Waarom?

Nadere informatie

Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), stichting van openbaar nut

Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), stichting van openbaar nut Wetenschappelijke vooruitgang in de tropische geneeskunde en volksgezondheid. Gevolgd door Donorinfo sinds: 2005 03/247 66 66 info@itg.be http://www.itg.be PDF versie Project info De missie van ITG Versterken

Nadere informatie

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters GT - 120429 4 april 2013 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters Poolbesluit controlejaar 2012 Aanvullingen controlejaar 2011 4 april 2013 Statistische controle Balgengasmeters en

Nadere informatie

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters

Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters GT - 160035 24 mei 2016 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters besluit controlejaar 2015 GT - 160035 24 mei 2016 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters besluit

Nadere informatie

Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n. 10 ( x ) ,16

Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n. 10 ( x ) ,16 modulus strepen: uitkomst > 0 Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n 10 ttest ( x ) 105 101 3,16 n-1 4 t test > t kritisch want 3,16 >,6, dus 105 valt buiten het BI. De cola bevat niet significant

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies

Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies Inleiding Statistische gevolgtrekkingen worden gebruikt om conclusies over een populatie of proces te trekken op basis van data. Deze data wordt samengevat door middel

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen

Hoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen Hoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen 6.1 De t-toets voor het verschil tussen twee gemiddelden: In veel onderzoekssituaties zijn we vooral in de verschillen tussen twee populaties geïnteresseerd.

Nadere informatie

Code voor Informatiekwaliteit

Code voor Informatiekwaliteit NIIQ Code voor Informatiekwaliteit ICTU Café, Den Haag, 11 maart 2014 Peter van Nederpelt (CBS, Auditor/Kwaliteitsmedewerker) 2 Agenda 1. Doel en gebruik 2. Totstandkoming 3. Uitgangspunten 4. Commentaar

Nadere informatie

Niet de hoogte, wel de oppervlakte. Aandachtspunten bij. - statistische technieken voor een continue veranderlijke

Niet de hoogte, wel de oppervlakte. Aandachtspunten bij. - statistische technieken voor een continue veranderlijke Niet de hoogte, wel de oppervlakte Prof. dr. Herman Callaert Aandachtspunten bij - statistische technieken voor een continue veranderlijke - de interpretatie van een histogram - de normale dichtheidsfunctie

Nadere informatie

Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten

Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten 23 maart Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit controlejaar 2011 23 maart Statistische controle Elektronische Volume Herleidingsinstrumenten Poolbesluit controlejaar

Nadere informatie

Tevredenheidsonderzoek inwoners afvalinzameling. Land van Cuijk en Boekel 2015

Tevredenheidsonderzoek inwoners afvalinzameling. Land van Cuijk en Boekel 2015 Tevredenheidsonderzoek inwoners afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel 2015 Cuijk, oktober 2015 Colofon Opdrachtgever : Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel Project : Tevredenheidsonderzoek

Nadere informatie

SCB in de praktijk. Ervaringen met S.C.B. In de uitvoering van UAV GC werken. GWW Advies 1

SCB in de praktijk. Ervaringen met S.C.B. In de uitvoering van UAV GC werken. GWW Advies 1 SCB in de praktijk Ervaringen met S.C.B. In de uitvoering van UAV GC werken GWW Advies 1 Inhoud presentatie Achtergronden SCB Praktijk werking Verbeteringen GWW Advies 2 Herkomst SCB gedachte SCB is vervolg

Nadere informatie

Statistiek voor A.I.

Statistiek voor A.I. Statistiek voor A.I. College 13 Donderdag 25 Oktober 1 / 28 2 Deductieve statistiek Orthodoxe statistiek 2 / 28 3 / 28 Jullie - onderzoek Tobias, Lody, Swen en Sander Links: Aantal broers/zussen van het

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek 1 Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen»

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen

Nadere informatie

INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 530 STEEKPROEVEN BIJ CONTROLES EN ANDERE SELECTIEMETHODEN GERICHT OP TOETSING

INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 530 STEEKPROEVEN BIJ CONTROLES EN ANDERE SELECTIEMETHODEN GERICHT OP TOETSING INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 530 STEEKPROEVEN BIJ CONTROLES EN ANDERE SELECTIEMETHODEN GERICHT OP TOETSING INHOUDSOPGAVE Paragrafen Inleiding... 1-4 Definities... 3-12 Controle-informatie... 13-17

Nadere informatie

DEZE PAGINA NIET vóór 8.30u OMSLAAN!

DEZE PAGINA NIET vóór 8.30u OMSLAAN! STTISTIEK 1 VERSIE MT15303 1308 1 WGENINGEN UNIVERSITEIT LEERSTOELGROEP MT Tentamen Statistiek 1 (MT-15303) 5 augustus 2013, 8.30-10.30 uur EZE PGIN NIET vóór 8.30u OMSLN! STRT MET INVULLEN VN NM, REGISTRTIENUMMER,

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek Maatstaven voor ligging en spreiding Kansrekening 99

Inhoud. 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek Maatstaven voor ligging en spreiding Kansrekening 99 Inhoud 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek 13 1.1 Een eerste verkenning 14 1.2 Frequentieverdelingen 22 1.3 Grafische voorstellingen 30 1.4 Diverse diagrammen 35 1.5 Stamdiagram, histogram en frequentiepolygoon

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: Selectie van steekproeven

Hoofdstuk 7: Selectie van steekproeven Hoofdstuk 7: Selectie van steekproeven Inhoudsopgave 7.1. Inleiding... 2 7.1.1. Onderzoekseenheden, populatie en steekproef... 2 Onderzoekseenheden op verschillende niveaus... 2 7.1.2. Steekproeven: twee

Nadere informatie

Methodologie voor onderzoek in zorg, welzijn en hulpverlening. Foeke van der Zee

Methodologie voor onderzoek in zorg, welzijn en hulpverlening. Foeke van der Zee Methodologie voor onderzoek in zorg, welzijn en hulpverlening Foeke van der Zee Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt,

Nadere informatie

Handleiding bij de Booktest Generator

Handleiding bij de Booktest Generator Handleiding bij de Booktest Generator Het programma voor het maken van toetsen bij boeken. (c) 2005/2009 Visiria Uitgeversmaatschappij Twisk Inleiding Onze dank voor het aanvragen van de Booktest Generator.

Nadere informatie

Ontwikkelprogramma 16/17. 3 november 2016

Ontwikkelprogramma 16/17. 3 november 2016 Ontwikkelprogramma 16/17 3 november 2016 1 Inhoud Naar een professioneel en zichtbaar Procesmodel Organisatiemodel Programma Status: concept 2 Ontwikkelprogramma Naar een professioneel en zichtbaar 3 Procesmodel

Nadere informatie

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2015

Populatiebesluit warmtemeters. Controlejaar 2015 Populatiebesluit warmtemeters Controlejaar 2015 Populatiebesluit warmtemeters Status: Opdrachtgever: Contactpersonen VMNED: Definitief Vereniging Meetbedrijven Nederland VMNED dhr. H. Jonkman, voorzitter

Nadere informatie

Voorwoord... iii Verantwoording... v

Voorwoord... iii Verantwoording... v Inhoudsopgave Voorwoord... iii Verantwoording... v INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker als probleemoplosser of de onderzoeker als adviseur...

Nadere informatie

Voorbeelden van gebruik van 5 VUSTAT-apps

Voorbeelden van gebruik van 5 VUSTAT-apps Voorbeelden van gebruik van 5 VUSTAT-apps Piet van Blokland Begrijpen van statistiek door simulaties en visualisaties Hoe kun je deze apps gebruiken bij het statistiek onderwijs? De apps van VUSTAT zijn

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 14 Donderdag 28 Oktober 1 / 37 2 Statistiek Indeling: Hypothese toetsen Schatten 2 / 37 Vragen 61 Amerikanen werd gevraagd hoeveel % van de tijd zij liegen. Het gevonden

Nadere informatie

F L U X Y S B E L G I U M Naamloze Vennootschap. Kunstlaan Brussel BTW BE RPR Brussel VOLMACHT

F L U X Y S B E L G I U M Naamloze Vennootschap. Kunstlaan Brussel BTW BE RPR Brussel VOLMACHT F L U X Y S B E L G I U M Naamloze Vennootschap Kunstlaan 31-1040 Brussel BTW BE 0402 954 628 RPR Brussel VOLMACHT Gewone algemene vergadering van Fluxys Belgium NV (de Vennootschap) van 10 mei 2016 (vanaf

Nadere informatie

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 3. Recap 2. Recap 1. Recap Centrale limietstelling T-verdeling Toetsen van hypotheses

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 3. Recap 2. Recap 1. Recap Centrale limietstelling T-verdeling Toetsen van hypotheses Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 3 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Recap Centrale limietstelling

Nadere informatie

GR 3 Klasse C. Poule A TOT. PL. Poule B TOT. PL.

GR 3 Klasse C. Poule A TOT. PL. Poule B TOT. PL. GR 3 Klasse C Poule A 1 2 3 4 5 6 TOT. PL. B A 1 De Gussem Lieven 1 0 1 2 2 6 2 1 De Gussem Lieven 0 2 Arens Tom 1 1 0 0 1 3 4 2 Arens Tom 22 22 3 Gorrebeeck Dinny 0 1 2 0 0 3 4 3 Gorrebeeck Dinny 0 4

Nadere informatie

vzw WTC Relst B-1910 Kampenhout

vzw WTC Relst B-1910 Kampenhout Verslag Algemene Vergadering van 16 januari 2015 gehouden in de Glazen Zaal(OCMW-Kampenhout te 1910 Kampenhout, Dorpsstraat nummer 9. Aanwezig: 90/122 = 73,77 % 1. Baes Johan 2. Buekenhoudt Dirk 3. Billiau

Nadere informatie

introductie populatie- steekproef- steekproevenverdeling pauze parameters aannames ten slotte

introductie populatie- steekproef- steekproevenverdeling pauze parameters aannames ten slotte toetsende statistiek week 1: kansen en random variabelen week 2: de steekproevenverdeling Moore, McCabe, and Craig. Introduction to the Practice of Statistics Chapter 5: Sampling Distributions 5.1: The

Nadere informatie

Modelverslagen met betrekking tot de statistieken

Modelverslagen met betrekking tot de statistieken Bijlage 6 Circulaire _2011_06-6 dd. 14 februari 2011 Modelverslagen met betrekking tot de statistieken Toepassingsveld: Openbare instellingen voor collectieve belegging naar Belgisch recht met een veranderlijk

Nadere informatie

Schatting voor het aantal tanks: is statistiek beter dan de geheime dienst?

Schatting voor het aantal tanks: is statistiek beter dan de geheime dienst? Schatting voor het aantal tanks: is statistiek beter dan de geheime dienst? dr. H.P. Lopuhaä UHD Statistiek Opleiding Technische Wiskunde Faculteit Informatietechnologie & Systemen Technische Universiteit

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de algemene vergadering en de directie van Vlootfonds Hanzevast 3 ms Hanze Göteborg N.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) De accountant moet beoordelen of de jaarrekening die hij controleert een getrouw beeld geeft, opdat gebruikers van de jaarrekening met een gerust hart hun economische beslissingen

Nadere informatie

Voor deze enquête bevragen jullie minstens 25 personen

Voor deze enquête bevragen jullie minstens 25 personen TIPS VOOR ENQUÊTES 1. Opstellen van de enquête 1.1 Bepalen van het doel van de enquête Voor je een enquête opstelt denk je eerst na over wat je wil weten en waarom. Vermijd een te ruime omschrijving van

Nadere informatie

Generaliseerbaarheid van kwalitatieve onderzoeksresultaten (korte versie)

Generaliseerbaarheid van kwalitatieve onderzoeksresultaten (korte versie) Generaliseerbaarheid van kwalitatieve onderzoeksresultaten (korte versie) Adri Smaling Emeritus hoogleraar Methodologie Universiteit voor Humanistiek Utrecht Indeling naar logica of redeneerwijze Inductie

Nadere informatie

Backeljauw Danny, Smet Staf (v), Van de Venne Inge, Vermeiren Daniël (v). Romswinkel Conny, Van Epperzeel Vera, Van Poyer Tania, Windey Jean-Pierre.

Backeljauw Danny, Smet Staf (v), Van de Venne Inge, Vermeiren Daniël (v). Romswinkel Conny, Van Epperzeel Vera, Van Poyer Tania, Windey Jean-Pierre. Raad van Bestuur Samenvatting RVB 2010 06 08 (075-098) Raad van Bestuur vergadering van 2010-06 - 08 AANWEZIG: effectieve leden: deskundige leden: De Bruyn Dirk (v), Decamp Jean-Pierre, Engels Eric, Franssens

Nadere informatie

VOLMACHT VOOR DE GEWONE ALGEMENE VERGADERING VAN 17 MEI 2019

VOLMACHT VOOR DE GEWONE ALGEMENE VERGADERING VAN 17 MEI 2019 VOLMACHT VOOR DE GEWONE ALGEMENE VERGADERING VAN 17 MEI 2019 Deze volmacht is geen verzoek tot verlening van volmacht overeenkomstig de bepalingen van artikel 548 of 549 van het Wetboek van vennootschappen.

Nadere informatie

Antwoorden bij Testtheorie. Inleiding in de theorie van de psychologische test en zijn toepassingen, door P. J. D. Drenth en K.

Antwoorden bij Testtheorie. Inleiding in de theorie van de psychologische test en zijn toepassingen, door P. J. D. Drenth en K. Antwoorden bij Testtheorie. Inleiding in de theorie van de psychologische test en zijn toepassingen, door P. J. D. Drenth en K. Sijtsma Opmerking vooraf: Enkele docenten hebben ons laten weten dat zij

Nadere informatie

TER BEKE naamloze vennootschap die een publiek beroep doet of gedaan heeft op het spaarwezen Beke Waarschoot. RPR Gent

TER BEKE naamloze vennootschap die een publiek beroep doet of gedaan heeft op het spaarwezen Beke Waarschoot. RPR Gent TER BEKE naamloze vennootschap die een publiek beroep doet of gedaan heeft op het spaarwezen Beke 1 9950 Waarschoot RPR Gent 0421.364.139 (de 'Vennootschap') GEWONE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS

Nadere informatie

Toegepaste Statistiek, Week 6 1

Toegepaste Statistiek, Week 6 1 Toegepaste Statistiek, Week 6 1 Eén ordinale en één nominale variabele Nominale variabele met TWEE categorieën, 1 en 2 Ordinale variabele normaal verdeeld binnen iedere categorie? Variantie in beide categorieën

Nadere informatie

Voorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi

Voorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi Inhoudsopgave Voorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker

Nadere informatie

La Lumière vzw. Sociale missie. Sainte-Véronique straat / PDF versie

La Lumière vzw. Sociale missie. Sainte-Véronique straat / PDF versie Koninklijk Werk voor blinden en slechtzienden Gevolgd door Donorinfo sinds: 2008 04/222 35 35 lalumiere@lalumiere.be http://www.lalumiere.be PDF versie Doe een gift Project info Sociale missie De vzw La

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen

Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen 3.1 Schatten: Er moet een verbinding worden gelegd tussen de steekproefgrootheden en populatieparameters, willen we op basis van de een iets kunnen zeggen over de ander.

Nadere informatie

Sheets K&S voor INF HC 10: Hoofdstuk 12

Sheets K&S voor INF HC 10: Hoofdstuk 12 Sheets K&S voor INF HC 1: Hoofdstuk 12 Statistiek Deel 1: Schatten (hfdst. 1) Deel 2: Betrouwbaarheidsintervallen (11) Deel 3: Toetsen van hypothesen (12) Betrouwbaarheidsintervallen (H11) en toetsen (H12)

Nadere informatie

c Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6

c Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6 c Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6 1. Iemand kiest geblinddoekt 4 paaseitjes uit een mand met oneindig veel paaseitjes. De helft is melkchocolade, de andere

Nadere informatie

Principe Maken van een Monte Carlo data-set populatie-parameters en standaarddeviaties standaarddeviatie van de bepaling statistische verdeling

Principe Maken van een Monte Carlo data-set populatie-parameters en standaarddeviaties standaarddeviatie van de bepaling statistische verdeling Monte Carlo simulatie In MW\Pharm versie 3.30 is een Monte Carlo simulatie-module toegevoegd. Met behulp van deze Monte Carlo procedure kan onder meer de betrouwbaarheid van de berekeningen van KinPop

Nadere informatie