Energie made in [Arnhem] Met hart voor de omgeving 6 november 2013

Transcriptie

1 Energie made in [Arnhem] Met hart voor de omgeving 6 november 2013 Door: Hans Wouters Programma energietransitie Provincie Gelderland

2 -Bron: website Greenchoice

3 Waarom Energietransitie? -Klimaatverandering -Uitputting grondstoffen -Afhankelijkheid buitenland -Economische kansen - Innovatie - Op niveau concrete businesscase - Macro-economisch: Cijfers Stadsregio Arnhem-Nijmegen

4 Coalitieakkoord provincie Gelderland ( ): focus op economische kansen -Samenwerking tussen overheid, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven heeft de toppositie van Food Valley en Health Valley mogelijk gemaakt. -We willen de samenwerking voortzetten en verbreden naar andere sectoren zoals de maakindustrie en de energiesector die de noodzakelijke energietransitie mogelijk maakt door de ontwikkeling van nieuwe vormen van duurzame energie en van decentrale energieopwekking

5 Landelijk Warmte en Elektriciteitsverbruik: Prognose Energieverbruik in 2020 (PJ) Totaal eindverbruik Elektriciteit, Warmte Transport

6 Doelen voor Kwantitatieve doelen provincie Gelderland - 14% hernieuwbare energie - 2% energiebesparing per jaar -Om doelen te halen ook focus nodig op warmte -Energieakkoord voor duurzame groei: rendabele benutting van industriële restwarmte verdient hoge prioriteit, en partijen komen met een samenhangend plan van aanpak om de potentie in Nederland te kunnen benutten. -Inspiratie opgedaan tijdens bezoek aan Kopenhagen

7 The DH in Greater Copenhagen District heating zones and heat transm ission Vestforbrending Amager Natural gas grid and gas zones, mainly to small buildings are not shown at the map KARA/NOVEREN Exist ing dist rict heating CHP Waste to energy Transmission Avedøre New dist rict heating From gas to district heating Smart City Concept, Greater Copenhagen DH system by Anders Dyrelund Ramboll 25. of March

8 Hoe vertaalt zich dat naar E en W-opties? Bronnen hernieuwbare energie Gelderland Toestand eind 2009 TJ* Streefwaarden 2020 TJ* laag Streefwaarden 2020 TJ* hoog Zon elektrisch Warmte uit zon, bodem, lucht, water Waterkracht Wind Biogas stortplaatsen, rwzi's, landbouw, GFT Warmte verbranding biomassa Afvalverbranding (AVI s) bio-fractie Meestook kolencentrale Biobrandstof verkeer (NB europese bepaald) TOTAAL DUURZAME ENERGIE

9 Ontwikkeling duurzame elektriciteit -productiecapaciteit groeit wereldwijd groeit zeer snel -In Europa draagt PV nu al tot 2 % bij aan het totale elektriciteitsverbruik en wind voor 7%. De groei van PV is 50% per jaar en van windenergie 25%. -Met dit tempo voortgezet zou de elektriciteitsvoorziening binnen 10 jaar volledig duurzaam kunnen zijn.

10 Ontwikkeling duurzame warmte -Positief - grote stappen snel thuis - Kosteneffectief (zie hierna) - Tegelijk is warmtelevering robuust en flexibel -Ontwikkeling loopt minder snel omdat - Kostbare en ingewikkelde infrastructuur; - Beschikbaarheid biomassa (hout, co-vergisting) - Niet sexy

11 Kostenvergelijking verschillende energieopties (Nijmegen) Uit bovenstaande blijkt dat het warmtenet de minste subsidie vraagt per geleverde GJ. Investeringen in bijvoorbeeld WKO zijn aanzienlijk hoger en leveren een geringere CO2- emissiereductie.

12 Welke ontwikkelingen zijn er in de stadsregio? -Arnhem - Koppeling AVR Kleefse Waard - Bestaande bouw in Presikhaaf/Arnhem Zuid - Noordelijke tak (Rijnstate en Burgers Zoo) -Nijmegen - Aansluiting Waalsprong - Aansluiting Waalfront, Centrumgebied en Radboud -Stadsregio - Verbinding Waalsprong Bergerden Arnhem (Ohra gebouw)

13 Warmteleveringspotentieel Stadsregio Gebied: Warmtevraag (GJ/jaar) Te realiseren besparing tov gas (GJ/jaar) CO2- emissiereductie (ton/jaar) Bestaand warmtenet Arnhem: Arnhem (Schuytgraaf/Centrum /Presikhaaf) Uitbreidingen Arnhem en Huissen: Gepland warmtenet Nijmegen: Uitbreidingen Nijmegen Duiven/Westervoort Uitbreidingen NUON Uitbreidingen Pleijweg en Lingewaard Glastuinbouwgebied Bergerden Waalsprong Waalfront Centrumgebied/spoor zone Radboud campus Totaal:

14

15 Welke ontwikkelingen zijn er op warmtegebied in Arnhem (I) Locatie: Woningequivalenten: Opmerkingen: Serviceflat Elderveld 100 Recent aangesloten HAN 480 Recent aangesloten WC Presikhaaf en flats 800 Recent aangesloten OHRA-gebouw 250 NUON in overleg met OHRA Flats Elderveld 450 Aansluitend op recent aangesloten serviceflat WC Kronenburg 300 Flats Malburgen-Oost 300 NUON verzorgt al de warmtelevering voor deze flats Fluvium/Groot Rijnwijk 800 SVA onderzoekt alternatieven Zwembad de Koppel 200 Gebied rond Groningensingel, Vredenburg, Martinushof (raming 250) Flats Presikhaaf-Oost 200 (raming) Betrekkelijk kleine flats die afzonderlijk niet haalbaar zijn, in beheer bij verschillende woningcorporaties.. Gezamenlijke contractering wellicht mogelijk. Schuytgraaf Verwacht wordt dat het huidig woningaantal van jaarlijks met ca. 200 zal groeien. Gelredome?? Niet op korte termijn; WKO systeem actief Rijnboog?? Herontwikkeling uitgesteld. Zou t.z.t. wel aangesloten kunnen worden.

16 Welke ontwikkelingen zijn er op warmtegebied in Arnhem(II) Locatie: Gasverbruik: Opmerkingen: Rijnstate 2,2 mln m3 Gasverbruik voor warmtevoorziening; Afstand ca. 2,5 km, op 60 meter hoogte Burgers Zoo m3 Afstand ca. 2,8 km en op 80 meter hoogte Openluchtmuseum m3 Afstand ca. 3 km, op 80 meter hoogte Andere gebouwen 1 mln m3?? Gebouwen (school, zwembad, zorginstelling e.d.) langs een te ontwikkelen tracé van bestaand net naar Rijnstate e.a. Totaal: 4,4 mln m3 Ca GJ; Interessant potentieel.

17

18 -Kansrijk onder voorwaarden -Mogelijk kansrijk -Kansrijk -Kansrijk

19 Kunnen we een push voorwaarts geven aan duurzame warmte (voor Rijnstate/Burgers Zoo) -NUON is primair aan zet omdat : -Tegelijk - NUON eigenaar bestaande warmteinfrastructuur - Warmte en elektriciteit van AVR en ARN gecontracteerd - Hoge IRR; risicomijdend - weinig ruimte bij Vattenval voor nieuwe investeringen

20 Welke acties zijn zinvol? -Acties Rijnstate/Burgers Zoo/Open Lucht Museum: - afspraken maken met NUON over - leveringszekerheid - Kosten (GJ prijs) - tijdpad - energieprestatie (mate van duurzaamheid) - Warmtebeleid Overheden/Alliander - Overheid ontwikkelt gezamenlijk gedragen warmtevisie (actie stadsregio) - Inzet Investeringsfonds IIG - Rol Alliander: inzet op openbare - energie infrastructuur

21 Vragen