In deze raadsinformatiebrief informeren wij u over het jongerenwerk in onze gemeente.

Transcriptie

1 R A A D S I N F O R M A T I E B R I E F De leden van de raad Postbus AE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Datum: Ons kenmerk: Afdeling: Contactpersoon: Uw brief van: Onderwerp: Samenleving M. Huisman/R.Knoop Jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel Datum verzending: Geachte leden van de raad, In deze raadsinformatiebrief informeren wij u over het jongerenwerk in onze gemeente. In Krimpen aan den IJssel wordt het jongerenwerk uitgevoerd door Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden Holland (JJMH) Deze organisatie ontvangt daarvoor van de gemeente een budgetsubsidie. Al eerder werden knelpunten gesignaleerd ten aanzien van het jeugd- en jongerenwerk Ook nieuwe beleidsmatige ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de ontwikkelingen met betrekking tot jeugdzorg, riepen vragen op over kwaliteit en effectiviteit van de inzet van JJMH. Zoals u weet, was dat voor ons reden om door NOORDAenCO een onderzoek te laten uit voeren naar het jeugd- jongerenwerk. Een onderzoeksteam onder leiding van de heer Jaap Noorda is in Krimpen aan den IJssel aan de slag gegaan. Het onderzoek Jeugd en jongerenwerk Krimpen aan den IJssel Wat is er geconstateerd? Eén van de belangrijke constateringen is dat het jongerenwerk te weinig jongeren bereikt én dat er sprake is van cultuurgericht jongerenwerk i.p.v. buurtgericht jongerenwerk, met ruimte voor ontmoeting, sport, vorming, voorlichting en dialoog. Deze vorm van jongerenwerk zou naar de mening van de onderzoekers meer bij Krimpen aan den IJssel passen. De huidige verantwoording van het jongerenwerk geeft weinig inzicht in bereik en resultaten. Samenwerking met partners laat te wensen over. Waar hebben de jongeren behoefte aan? In het onderzoeksrapport wordt ook stilgestaan bij de wensen en behoeften van jongeren. Het gaat dan om de behoefte aan activiteiten en uitgaansgelegenheden. Bv. voetbal, of basketbaltoernooi, dj cursus, bioscoop, festivals en feesten, verruimen sluitingstijden. Maar ook om beter onderhoud van voetbalvelden en goede hangplekken. Boys, vinden de jongeren over het algemeen, niet geschikt, of de Boy staat niet op juiste plaats. Belangrijke constatering is dat jongeren serieus genomen willen worden. Wat heeft Krimpen nodig? Het jongerenwerk moet zich naar de mening van de onderzoekers vooral richten op jongeren in de leeftijd van jaar. Met modern buurtgericht jongerenwerk kunnen jongeren van jaar begeleid worden bij hun vrijetijdsbesteding in hun woonomgeving vanuit zowel allerlei accommodaties als ambulant op straat, bij voetbalkooien en officiële ontmoetingsplekken. De voorzieningen voor deze doelgroep, zoals bv boys, sportveldjes, bankjes etc verdient een kwaliteitsupdate.

2 Jongeren vanaf 18 jaar hebben meer behoefte aan evenementen met veel ruimte voor plezier en ontmoeting van leeftijdsgenoten. Ze hebben behoefte aan een blijk van belangstelling en waardering voor hun onderdeel van de gemeenschap en van de kant van de gemeente. Voor zowel de jongeren van jaar, als de jongeren van 18plus is voorlichting nodig ten aanzien van alcohol- en drugsgebruik. Verder heeft een deel van de jongeren van deze leeftijdsgroepen individuele begeleiding nodig. Heldere kaders voor het jongerenwerk Om tot een goed functionerende jeugd- en jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel te komen is het belangrijk dat de vraag vanuit de gemeente en het aanbod vanuit het jongerenwerk goed op elkaar afgestemd is. Hierbij is het van belang dat we als gemeente een heldere opdracht formuleren en duidelijke afspraken maken over de verantwoording van de pedagogische kwaliteit van het jongeren werk, effecten bij individuele jongeren die deelnemen aan het jongeren werk en de bijdrage van het jongerenwerk aan gunstige maatschappelijke effecten voor de woonomgeving en de maatschappij. We kiezen voor modern jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel Modern jongerenwerk is een opbouwwerkachtige vorm van jongerenwerk, waarbij een team van professionele jongerenwerkers verantwoordelijkheid neemt voor de vrijetijdsbegeleiding van alle jongeren uit de risicocategorie in een bepaald werkgebied. De werkwijze omvat zowel de inzet van inloopaccommodaties met een activiteitenaanbod voor tieners en jongeren in de buurt, als outreachend werken op vindplaatsen van jongeren in wijken. Andere onderdelen van de werkwijze zijn toeleiden van individuele jongeren met vragen en problemen naar gespecialiseerde jongerenvoorzieningen en inschakeling van partnerorganisaties, zoals bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin, actieve bewoners en nuttige steunpunten in de gemeente die dienstbaar kunnen zijn voor een aanbod aan de doelgroep. Jongerenwerk heeft ook een taak in het bevorderen van een goede verstandhouding tussen jong en oud in woonwijken. Met name daar waar veel jeugd woont en waar sprake is van een sterke beleving van overlast over en weer, is het zaak de nodige dialogische activiteiten tussen jong en oud te regelen. Deze activiteiten moeten zoveel mogelijk onderdeel uitmaken van de reguliere programmering van professioneel jongerenwerk. De volgende overwegingen hebben voor ons een rol gespeeld om te kiezen voor modern jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel. 1. Landelijk gedachtengoed ten aanzien van jeugdbeleid regionaal omarmd. Kijkend naar de decentralisatie van de jeugdzorg onderschrijven we het landelijk ontwikkelde gedachtengoed, dat inzet op twee pijlers, te weten een sterke en positieve basis in onze samenleving voor jeugd en ouders door het versterken van de informele steun van sociale netwerken (bouwend aan de zogeheten pedagogische civil society) en de algemene voorzieningen. En aanvullend hierop: Een samenhangende zorgstructuur in het stelsel realiseren, erop gericht de opvoeding niet over te nemen, maar zoveel mogelijk te versterken. Daarnaast hebben de volgende overwegingen een rol gespeeld: 2/167

3 2. Jongerenwerk is één van de partners bij het versterken van de opvoedomgeving Het jongerenwerk is één van de actoren, die vanwege hun professionele taakstelling zelf geen deel uitmaken van de (pedagogische) civil society, maar deze wel kunnen ondersteunen, activeren en/of stimuleren; ieder vanuit zijn eigen rol en kracht. 3. Jongerenwerk, een basisvoorziening Het jongerenwerk is één van de basisvoorzieningen die goed moet functioneren en dus op orde moet zijn zodat kinderen kunnen opgroeien tot participerende volwassenen Het jongerenwerk richt zich daarbij op de ontwikkeling en ontplooiing van jongeren en hun maatschappelijke betrokkenheid, zodat zij opgroeien tot participerende, zelfredzame burgers. 4. Jongerenwerk ook van belang bij het beperken van jeugdoverlast Naast vorming en talentontwikkeling wordt het jongerenwerk ook een belangrijke taak toegedicht op het gebied van overlastbestrijding. Door het stimuleren van een betere verstandhouding tussen jongeren en hun woonomgeving en door sturing en begeleiding te bieden naar bestaand aanbod van activiteiten, kunnen jeugd- en jongerenwerkers overlast en vandalisme terugdringen. Jongeren nemen zo actief deel aan de maatschappij, hebben de mogelijkheid om met elkaar in contact te komen maar houden wel rekening met hun omgeving. 5. Jongerenwerk, één van de actoren binnen het jeugdbeleid Jongerenwerk is geen solistische opgave, maar samenwerking met andere actoren die een rol spelen in het stimuleren en corrigeren bij het opgroeien, volwassen worden en de maatschappelijke integratie van jongeren, is vereist. Belangrijke samenwerkingspartners zijn andere aanbieders van vrijetijdsbesteding, politie, scholen, gemeente, (jeugd)zorg, toeleidingsvoorzieningen op het gebied van school en werk, bedrijfsleven, kinderopvang, buurtorganisaties, buurtbewoners en ouders. Hierbij is het van belang dat de rollen en verwachtingen van de samenwerkingspartners helder is. Uitgangspunt daarbij is elkaars corebusiness respecteren en elkaar versterken. Partners hebben aanvullend ieder hun eigen taak binnen het jeugdbeleid. Om de samenwerking te verstevigen is het belangrijk om de uitgangspunten, zoals deze ook zijn vastgelegd in de beleidsnota Wmo én het jeugdbeleid met elkaar te delen. Het gaat hier om uitgangspunten zoals, naast de ouder staan (of wel we praten niet over ouders maar met ouders), het gebruiken van het sociaal netwerk van het gezin/de jongere het versterken van de eigen kracht van gezinnen, én te werken vanuit het principe één gezin, één plan, waarbij het Centrum voor Jeugd en Gezin een regiefunctie heeft. Samenwerken moet er toe bijdragen dat het gezin, (of de jeugdige) die effectieve ondersteuning krijgt die het nodig heeft. 6. Huisvesting van jongerenwerk moet aansluiten bij de doelgroep en is geen doel op zich De huisvesting is slechts faciliterend én geen doel op zich. Bestaande voorzieningen, waaronder het Onderdak en andere voorzieningen die aansluiten bij de doelgroep, dienen benut te worden. In concreto betekent dit dat het jongerenwerk afstand doet van de locatie Big 3/167

4 Bear. Deze locatie is niet geschikt voor het modern jongerenwerk en ook niet voor de doelgroep. Doelgroep van het jongerenwerk We hebben overeenkomstig het advies van NOORDAenCO - besloten de doelgroep van het jongerenwerk grotendeels te richten op jongeren uit laaggeschoolde jongeren met relatief meer risico op maatschappelijke jeugdproblemen in de leeftijdsgroep jaar. Jongerenwerkers moeten in staat zijn deze doelgroep te bereiken. Dit doen zij deels met accommodatiegebonden activiteiten en deels door ambulant jongerenwerk. Het jongerenwerk dient zich niet specifiek te richten op jeugd van 18 jaar en ouder, want het merendeel van deze jongeren van 18 jaar en ouder moet in staat zijn de vrije tijd zelfstandig te kunnen invullen. Afspraken met de stichting Jeugd- en jongerenwerk Midden-Holland De bevindingen van het rapport zijn besproken met de Stichting Jeugd- en jongerenwerk Midden-Holland. De stichting is in eerste instantie geschrokken van de resultaten van het onderzoek. De stichting heeft vervolgens de handschoen opgepakt en is met ondersteuning van NOORDAenCO aan de slag gegaan. NOORDAenCO heeft de stichting op twee punten ondersteund, te weten het opstellen van het verbeterplan om te komen tot modern jeugd en jongerenwerk én parallel daar aan gerichte bijscholing van de jongerenwerkers. Met de stichting Jeugd- en jongerenwerk Midden Holland hebben wij het volgende afgesproken. Het jongerenwerk begeleidt jongeren in de leeftijd van jaar die het nodig hebben bij het opgroeien tot participerende burgers. Op het persoonlijke vlak betekent dat het begeleiden van individuele jeugdigen bij het proces van volwassenwording, naar het opgroeien tot actieve, zelfstandige en betrokken burgers. Op het maatschappelijke vlak gaat het om bevordering van de participatie van kinderen en jongeren in de lokale samenleving en in de maatschappij als geheel. Met JJMH is ten aanzien van de groep 18 plussers wel afgesproken dat zij oog en oor houden voor deze groep. Zij geven ons inzicht in deze groep jongeren en dragen er zorg voor dat deze jongeren begeleid worden naar de reguliere voorzieningen, die daar voor zijn. Ook zal JJMH ons rapporteren over eventuele leemten in het aanbod voor de 18plussers. Het jongerenwerk wordt georganiseerd volgens de methodiek Modern jongerenwerk. Dit betekent o.a. dat het jongerenwerk gericht is op - Het ondersteunen, activeren en/of stimuleren van de opvoedomgeving (de pedagogische civil society). - Het begeleiden van jongeren naar volwassenheid. Het jongerenwerk richt zich daarbij op de ontwikkeling en ontplooiing van jongeren en hun maatschappelijke 4/167

5 5/167 betrokkenheid, zodat zij opgroeien tot participerende en zelfredzame burgers. De jongerenwerkers nemen hun verantwoordelijkheid voor de vrijetijdsbegeleiding van alle jongeren uit de risicocategorie in een bepaald werkgebied. De werkwijze omvat zowel de inzet van inloopaccommodaties met een activiteitenaanbod voor tieners en jongeren in de buurt, als outreachend werken op vindplaatsen van jongeren in wijken. Andere onderdelen van de werkwijze zijn toeleiden van individuele jongeren met vragen en problemen naar gespecialiseerde jongerenvoorzieningen en inschakeling van partnerorganisaties, zoals bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin, actieve bewoners en nuttige steunpunten in de gemeente die dienstbaar kunnen zijn voor een aanbod aan de doelgroep. Jongerenwerk heeft ook een taak in het bevorderen van een goede verstandhouding tussen jong en oud in woonwijken. Met name daar waar veel jeugd woont en waar sprake is van een sterke beleving van overlast over en weer, is het zaak de nodige dialogische activiteiten tussen jong en oud te regelen. Deze activiteiten moeten zoveel mogelijk onderdeel uitmaken van de reguliere programmering van professioneel jongerenwerk. - Bij de keuze van het aanbod voor de jongeren is het belangrijk om te bezien of het aanbod geschikt is om meiden te bereiken, deels specifiek maar ook gemengd. Het gaat dan om een divers en voor meiden aantrekkelijk aanbod en een veilige omgeving. - Jeugdparticipatie is een belangrijke doelstelling van het jongerenwerk. Door jongeren te motiveren,te activeren om initiatieven te nemen ontwikkelen jongeren vaardigheden, zoals samenwerken en contacten leggen, organiseren en meedoen in de samenleving. - Ontmoeting en recreatie, inclusief sport, is een kernactiviteit van het jongerenwerk. Het gaat hierbij om inloopactiviteiten. Jongeren willen elkaar ontmoeten. De openingstijden van de inloop moet goed afgestemd zijn op verplichtingen die school, bijbaan en werk met zich meebrengen. In het weekend moet het jongerenwerk niet concurreren met het aanbod van het uitgaanscircuit. Bij de recreatieve activiteiten, zoals sport, dient aansluiting gezocht te worden met reguliere aanbieders. Het jeugd- en jongerenwerk kan zijn taken afstemmen met de sportmakelaar. - Het jongerenwerk organiseert ook activiteiten die gericht zijn op educatie. Het gaat dan om een laagdrempelig aanbod, die gericht is op de ontplooiing van de jongeren. Bij een dergelijke aanbod is samenwerking met partners noodzakelijk. - Jongerenwerkers hanteren de volgende uitgangspunten, een ouder is primair verantwoordelijk voor problemen in de opvoeding, de samenwerkende partners staan naast de ouder (of wel we praten niet over ouders maar met ouders), gebruiken het sociaal netwerk van het gezin/de jongere, versterken de eigen kracht van gezinnen, én werken vanuit het principe één gezin, één plan, waarbij het Centrum voor Jeugd en Gezin een regiefunctie heeft. Samenwerken moet er toe bijdragen dat het gezin, (of de jeugdige) die effectieve ondersteuning krijgt die het nodig heeft. - Overlastbestrijding door de jeugd, door het verbeteren van verstandhouding tussen jongeren en hun woonomgeving en door sturing en begeleiding naar bestaand aanbod van activiteiten. - Begeleiding van de jeugdredactie JonginKrimpen. In 2012 wordt de site geoptimaliseerd. - Samenwerken met andere actoren die een rol hebben in het stimuleren en corrigeren bij het opgroeien, volwassen worden en de maatschappelijke integratie van jongeren.

6 Belangrijke samenwerkingspartners zijn andere aanbieders van vrijetijdsbesteding, politie, scholen, gemeente, centrum voor jeugd en gezin, toeleidingsvoorzieningen op het gebied van school en werk, bedrijfsleven, kinderopvang, buurtorganisaties, buurtbewoners en ouders. - De stichting JJMH moet meer doen voor minder geld. JJMH geeft aan hoe zij vanaf 2014 de taakstelling van gaan invullen. - De verantwoording van het jongerenwerk vindt door de stichting JJMH plaats aan de hand van drie aspecten van professioneel jongerenwerk, te weten 1) de pedagogische kwaliteit, 2) individuele effecten bij jongeren en 3) maatschappelijke effecten. Wij zien 2012 als een overgangsjaar. Wij zullen dan ook aan de hand van de ervaringen die wij op doen in dit jaar, komen tot een nieuw beleidskader subsidiering jongerenwerk. Overige aandachtspunten Naast het jeugd en jongerenwerk zijn ook nog andere zaken benoemd in het onderzoeksrapport. Kwaliteitsupdate voor voorzieningen voor de jongeren (bv boys, sportveldjes, bankjes etc) Zoals in de inleiding is aangegeven is er ook aandacht nodig voor het onderhoud van voetbalvelden en goede hangplekken. Bij de uitvoering van de Nota speelplaatsenbeleid is een participatietraject gestart. De opmerkingen van de jongeren zijn herkenbaar vanuit dit traject én bij de uitvoering van het speelplaatsenbeleid is hier dan ook aandacht voor.. Afscheid van Big Bear JJMH geeft aan dat met ingang van 1 juni er geen activiteiten meer in de Big Bear plaatsvinden. We zijn ons aan het bezinnen over de toekomst van de Big Bear. Tot slot Het Rapport Onderzoek jongerenwerk Krimpen aan den IJssel door NOORDAenCO, alsmede het plan van aanpak Jongerenwerk Krimpen aan den IJssel en werkplan 2012 Jongerenwerk Krimpen aan den IJssel liggen voor u ter inzage. (c.q. zijn digitaal voor u beschikbaar). Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Krimpen aan den IJssel, De secretaris, De burgemeester, 6/167

7 Onderzoek jongerenwerk Krimpen aan den IJssel In opdracht van 7/167

8 8/167

9 Inhoudsopgave SAMENVATTING 4 INLEIDING 9 DEEL I CIJFERS EN INZICHTEN 12 HOOFDSTUK 1. JEUGD IN CIJFERS Geschiedenis Demografie Risicograad Conclusies 21 HOOFDSTUK 2. GROEPEN JONGEREN Hotspots Mening van bewoners Conclusies 48 HOOFDSTUK 3. AANBOD VAN VOORZIENINGEN Lokaal jeugdbeleid Beleid ten aanzien van jongerenwerk Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden-Holland Sport en andere vrijetijdsaanbieders Jeugd en veiligheid Zorg, onderwijs, werk en inkomen Middelbaar onderwijs Arbeidstoeleiding Conclusies 113 DEEL II ONTWIKKELINGEN 116 HOOFDSTUK 4. ONTWIKKELINGEN ROND JONGERENWERK Maatschappelijke ontwikkelingen Gevolgen voor jongerenwerk 120 9/167

10 DEEL III CONCLUSIES EN ADVIEZEN 123 HOOFDSTUK 5. CONCLUSIES Conclusies over doelgroep Conclusies over de vraag Conclusies over bereik, aanbod, organisatie 125 HOOFDSTUK 6. ADVIES VOOR MODERN JONGERENWERK Pedagogische visie Uitgangspunten methodiek en organisatie Contouren beleidsplan 132 DEEL IV. REACTIE 135 HOOFDSTUK 7. REACTIE STJJMH EN NABESCHOUWING Reactie STJJMH op onderzoek Plan van aanpak op basis van adviezen Nabeschouwing 138 DEEL V BIJLAGEN Plattegrond Cijfers Lijst van gesprekspartners Geraadpleegde literatuur en documentatie /167

11 Samenvatting In opdracht van de gemeente Krimpen aan den IJssel is een onderzoek uitgevoerd naar het professioneel jongerenwerk in de periode september t/m november De belangrijkste conclusies een adviezen luiden als volgt: Conclusies 1. Vergeleken met gemeenten uit de regio en gemeenten die overeenkomen qua grootte doet Krimpen aan den IJssel het niet slecht. De jeugdpopulatie van jaar heeft een relatief grote categorie jeugd waar het goed mee gaat. Verhoudingsgewijs is de categorie criminele jeugd echter wel wat groter dan gemiddeld. 2. De omvang van de potentiële doelgroep van het jongerenwerk is op basis van statistische cijfers berekend op 210 jongeren. Op basis van veldonderzoek en interviews met professionals is te constateren dat minimaal 198 jongeren van jaar behoefte hebben aan een vrijetijdsaanbod van jongerenwerk. Voor bijna de helft van hen is voorlichting over drugs en alcohol ook zinvol. Een beperkt aantal van hen heeft baat bij verwijzing naar voorzieningen op het gebied van zorg, werk of school van belang. Er is geen sprake van criminele groepen. Voor 139 buurtjongeren van 18 jaar en ouder zijn meer uitgaansmogelijkheden nodig. Belangrijk is vooral het organiseren van zo nu en dan een evenement waarop deze zij elkaar kunnen ontmoeten en kunnen ervaren dat zij welkom zijn in de gemeente. Voor zo n 94 jongeren uit deze leeftijdsgroep is voorlichting over drugs en alcohol gewenst en voor 17 jongeren verwijzing naar voorzieningen voor zorg, werk of school. 3. Ongeveer driekwart van de ondervraagde bewoners ervaart geen overlast of omdat ze geen jongerengroepen tegenkomen of omdat zij van hen geen overlast ervaren in hun woonbuurt of winkelcentrum. Overige bewoners ervaren een lichte mate van overlast (hinder) of merken op dat jongeren overlastgevend zijn. De meest genoemde suggestie voor aanpak van hinder, overlast of verveling van jongerengroepen door bewoners is het aanbieden van activiteiten. Meerdere keren wordt ook gesteld dat er voor jongeren in Krimpen aan den IJssel bijna niets te doen is. Bij de overlastgevende locaties moet volgens de bewoners de politie uitkomst bieden. 11/167

12 4. Het frequente wekelijkse bereik van tieners en jongeren door het jongerenwerk op jaarbasis bedraagt 75 unieke personen. Geredeneerd vanuit landelijke kengetallen en de beschikbare formatie zou het bereik 275 jongeren moeten bedragen. Het bereikcijfer van het professioneel jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel is dus behoorlijk aan de lage kant. 5. Er zijn ook legio andere voorzieningen die een bijdrage leveren aan begeleiding van jongeren van jaar. Voor een deel gaat het om professionele voorzieningen op het gebied van sport en cultuur of andersoortige professionele voorzieningen met een neventaak naar vrijetijdsbesteding van jongeren. Voor aan ander deel gaat het om vrijwilligersorganisaties. Deze voorzieningen en vrijwilligersorganisaties bereiken qua scholingsachtergrond een gemêleerd publiek. Voorzieningen voor jeugd- en jongerenwerk en informele sport richten zich in de praktijk met name op jongeren met een meer laaggeschoolde achtergrond. 6. Het tienerwerk en jongerenwerk van STJJMH werken relatief veel met jonge tieners in de basisschoolleeftijd en oudere jongeren van 18 jaar en ouder, terwijl er veel belangstelling is voor jeugd- en jongerenwerk bij jongeren in de leeftijd van jaar. De doelgroepkeuze van STJJMH komt niet overeen met de behoefte aan jeugd- en jongerenwerk onder de jeugdpopulatie in Krimpen aan den IJssel. Met name het accommodatiegebonden jongerenwerk is methodisch te typeren als een vorm cultureel jongerenwerk met veel aandacht voor een kleine groep van vrijwilligers en een selectief aanbod van jeugdculturele activiteiten op gebied van muziek en leefstijl. De indruk bestaat dat het overgrote merendeel van jongeren van jaar met behoefte aan vrijetijdsbegeleiding juist behoefte heeft aan meer modern buurtgericht jongerenwerk met ruimte voor ontmoeting, sport, vorming, voorlichting en dialoog met de omgeving. 7. Bij de jongerenwerkers is over het algemeen sprake van een weinig actieve en communicatieve werkhouding naar jongeren bewoners en samenwerkingspartners. De samenwerking tussen jongerenwerk aan de ene kant en instanties als politie en CJG wordt niet breed gedragen door het team van jongerenwerkers. Meerdere jongerenwerkers hebben moeite met het delen van informatie en verwijzen van jongeren met problemen waarvoor specifieke aandacht nodig is. 8. Bijscholing van jongerenwerkers is teveel gericht op hulpverlening en te weinig op signalering en actieve verwijzing. 12/167

13 9. De verantwoording van het jongerenwerk aan de gemeente geeft weinig inzicht in bereik en resultaten. Debet hieraan zijn de onduidelijke verwachtingen van de kant van de gemeente en de weinig innovatieve en proactieve instelling van de zijde van de STJJMH. 10. Bij enkele sportverenigingen is sprake van samenwerking met het jongerenwerk rondom het organiseren van toernooien. Incidenteel is er samenwerking tussen jongerenwerk en muziekschool. Andere culturele voorzieningen voor muziek en dans zijn niet bekend met het jongerenwerk. De dansschool staat daar wel open voor. De scouting heeft weinig tot geen contact met het jongerenwerk en de meeste kerkelijke jeugdclubs zijn er niet bekend mee. De sportmakelaar is niet heel actief voor jongeren boven de 12 jaar, maar is een keer de samenwerking aangegaan met het jongerenwerk. De sportmakelaar is bereid meer samen te werken met het jongerenwerk voor de oudere leeftijdsgroep. 11. De politie is ontevreden over de samenwerking met het accommodatiegebonden jongerenwerk. Dit deel van het jongerenwerk deelt weinig informatie en ziet zijn rol in de samenwerkingsketen niet. 12. Het jongerenwerk werkt niet of beperkt samen met voorzieningen als CJG, leerplichtzaken of de gemeentelijke afdeling van werk en inkomen. Er wordt wel actief contact gezocht met Bouman GGZ voor alcohol- en drugsvoorlichting. Daarnaast heeft het jongerenwerk contact met basisscholen en middelbare scholen. Adviezen 1. Het jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel is te typeren als cultureel jongerenwerk gericht op specifieke jeugdculturen, waarvoor onder het overgrote deel van de jeugd van jaar weinig belangstelling is. Wel is er bij hen een ruime vraag is naar vrijetijdsbegeleiding met een accent op ontmoeting van leeftijdsgenoten in de woonomgeving, sport en voorlichting. Om hen te bereiken wordt voorgesteld het jongerenwerk op korte termijn om te bouwen naar modern jongerenwerk met een buurtgerichte inzet. 13/167

14 2. De pedagogische visie op jongerenwerk is te omschrijven als het begeleiden van jeugd die het nodig heeft bij het opgroeien tot volwaardige burgers in onze maatschappij. Op het persoonlijke vlak betekent dat het begeleiden van individuele jeugdigen bij het proces van volwassenwording, naar het opgroeien tot actieve, zelfstandige en betrokken burgers. Op het maatschappelijke vlak gaat het om bevordering van de participatie van kinderen en jongeren in de lokale samenleving en in de maatschappij als geheel. In het verlengde van de socialisatie die thuis en op school plaatsvindt, probeert het jongerenwerk jongeren op te voeden tot goed functioneren als individu en burger. Onderdeel van deze pedagogische taakstelling is jongeren het inzicht en de vaardigheden meegeven om zich te gedragen zoals het hoort en normatief op te treden als hun mentaliteit en gedrag te wensen overlaat. Jongerenwerk is in die hoedanigheid te zien als een onderdeel van lokaal jeugdbeleid waarin gemeente, voorzieningen en burgers samenwerken aan het principe van it takes a village to raise a child. Een jongerenwerker is een pedagoog die functioneert als positief rolmodel en brug voor opgroeiende jongeren die verkennend op weg zijn naar een volwassen bestaan. Deze visie behoort zichtbaar tot uitdrukking te komen in de programmering van het jongerenwerk en de activerende werkhouding van professionals. 3. Modern jongerenwerk is een opbouwwerkachtige vorm van jongerenwerk, waarbij een team van professionele jongerenwerkers verantwoordelijkheid neemt voor de vrijetijdsbegeleiding van alle jongeren uit de risicocategorie in een bepaald werkgebied. De werkwijze omvat zowel de inzet van inloopaccommodaties met een activiteitenaanbod voor tieners en jongeren in de buurt, als outreachend werken op vindplaatsen van jongeren in wijken. Andere onderdelen van de werkwijze zijn verwijzen van individuele jongeren met vragen en problemen naar gespecialiseerde jongerenvoorzieningen en inschakeling van partnerorganisaties, actieve bewoners en nuttige steunpunten in de wijk die dienstbaar kunnen zijn voor een aanbod aan de doelgroep. 4. Noodzakelijk is ook actieve voorlichting over risico s van verslaving en samenwerking met partners van lokaal jeugdbeleid Professioneel jongerenwerk is geen solistische opgave, maar vereist samenwerking met andere actoren die een rol spelen in het stimuleren en corrigeren bij het opgroeien, volwassen worden en de maatschappelijke integratie van jongeren. Belangrijke samenwerkingspartners zijn andere aanbieders van vrijetijdsbesteding, politie, scholen, gemeente, jeugdzorg, toeleidingsvoorzieningen op het gebied van school en werk, bedrijfsleven, buurtorganisaties, buurtbewoners en ouders. 14/167

15 5. Jongerenwerk heeft ook een taak in het bevorderen van een goede verstandhouding tussen jong en oud in woonwijken. Met name in wijken waar veel jeugd woont en waar sprake is van een sterke beleving van overlast over en weer, is het zaak de nodige dialogische activiteiten tussen jong en oud te regelen. Deze activiteiten moeten zoveel mogelijk onderdeel uitmaken van de reguliere programmering van professioneel jongerenwerk. Betrekken van ouders bij het jongerenwerk vormt ook een onderdeel van jongerenwerk 6. Samenwerking, afstemming en verwijzing van individuele jongeren met zorgen of vragen kan het beste worden geregeld in netwerken. Belangrijke netwerken voor het jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel zijn de overleggen van CJG, JOR en GOSA. 7. De doelgroep van het jongerenwerk bestaat grotendeels uit laaggeschoolde jongeren met relatief meer risico op maatschappelijke jeugdproblemen in de leeftijdsgroep jaar. Het jongerenwerk moet zich niet specifiek richten op jeugd van 18 jaar en ouder, want het merendeel van deze jongeren zou in staat moeten zijn de vrije tijd zelfstandig te kunnen invullen. Wel is het belangrijk om blijk te geven van aandacht en waardering voor de jongeren uit deze leeftijdscategorie, in de vorm van het zo nu en dan organiseren van culturele evenementen met een ontmoetingskarakter. Op deze manier voelen ook deze oudere jongeren zich gewaardeerd en gezien door de maatschappij. Naast de organisatie van bovengenoemde culturele evenementen, bedoeld voor de gehele leeftijdscategorie boven de 18 jaar, moet voor risicojongeren binnen deze categorie in geval van zwaardere problematiek individuele traject begeleiding ingezet worden. 8. Om een goede afstemming te realiseren tussen de vraag van de gemeente en het aanbod dat het jongerenwerk biedt, is het van belang een heldere, ruime opdracht te formuleren en duidelijke afspraken te maken over verantwoording van de pedagogische kwaliteit van het jongerenwerk, effecten bij individuele jongeren die deelnemen aan het jongerenwerk en gunstige maatschappelijke effecten voor de woonomgeving en maatschappij. 9. Bij STJJMH bestaat de bereidheid de omslag te maken van cultureel gericht naar modern buurtgericht jongerenwerk. Geadviseerd wordt daar binnen het kader van de opdracht voor 2012 externe assistentie bij in te schakelen. Bijscholing van professionals 15/167

16 in modern jongerenwerk en verantwoording op pedagogische kwaliteit en effecten zou daar onderdeel van moeten uitmaken. 16/167

17 Inleiding Dit rapport bevat de uitkomsten van een onderzoek naar de stand van zaken en verbeteringsmogelijkheden met betrekking tot het jongerenwerk in de gemeente Krimpen aan den IJssel. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente door onderzoeksbureau Noorda en Co in de periode september t/m november Aanleiding Aanleiding voor het onderzoek vormen geconstateerde knelpunten in de uitvoering van het jeugd- en jongerenwerk en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van jeugdbeleid. Zo biedt het huidige systeem van verantwoording van het jongerenwerk onvoldoende zicht op prestaties, met name wat betreft bereik en samenwerking. Ook is onduidelijk in hoeverre het aanbod rekening houdt met de vraag van tieners en jongeren en hun ouders. Verder zijn er bedenkingen over het imago van het jongerenwerk in verband met inrichting van accommodaties, contacten met ouders, beleid ten aanzien van roken/alcohol- en druggebruik en andere huisregels, werkhouding van jongerenwerkers en zichtbaarheid van het jongerenwerk in het algemeen. Voorts zijn er zorgen over het personele verloop in het ambulant jongerenwerk. Punt van kritiek is ook de beperkte samenwerking van het jeugd- en jongerenwerk met professionele partners in jeugdbeleid als zorgaanbieders (CJG, GOSA, JOR), politie, gemeente, onderwijs en toeleiders naar school en werk, en andere relevante partijen als ouders, buurtverenigingen, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Het jeugd- en jongerenwerk lijkt eveneens onvoldoende mee te gaan met nieuwe ontwikkelingen die het jongerenwerk direct betreffen, zoals informatie-uitwisseling over risicojeugd in beeld, ingaan op vragen die breed leven onder jeugd en actieve participatie van jongeren, en nieuwe ontwikkelingen die meer met het gehele terrein van jeugdbeleid te maken hebben zoals de brede school, combinatiefunctionarissen, accenten op zelfwerkzaamheid en multidisciplinaire samenwerking in het kader van de WMO en recente bezuinigingen. Meer in het algemeen wordt een actievere bijdrage aan de ontwikkeling van het jeugdbeleid vanuit het jeugd- en jongerenwerk gemist. Om deze werksoort sterker in te bedden in het jeugdbeleid en de effectiviteit ervan te optimaliseren, heeft de gemeenteraad besloten tot een onderzoek naar en herijking van het jeugd- en jongerenwerk. Dit wordt gecombineerd met een korting op de beschikbare middelen voor jongerenwerk. Vraagstelling 17/167

18 Het onderzoek wordt geleid door de vraag naar wat de reële mogelijkheden zijn voor modern jeugd- en jongerenwerk als schakel in lokaal jeugdbeleid binnen de budgettair beschikbare ruimte in de gemeente Krimpen aan den IJssel. Belangrijke deelvragen zijn: 1. Hoe ziet de vraag van jeugd en jongeren in Krimpen aan den IJssel en hun omgeving er op dit moment en in de nabije toekomst uit met betrekking tot jeugden jongerenwerk, overige vormen van begeleide vrijetijdsbesteding en andere relevante jeugdvoorzieningen? Bij jeugd en jongeren wordt onderscheid gemaakt naar aantal, sekse, leeftijdsgroep, woonbuurt, onderwijsniveau, sociaaleconomische achtergronden, behoeften, talenten en risico s. Bij jeugd- en jongerenwerk wordt onderscheid gemaakt tussen accommodatiegebonden tienerwerk, accommodatiegebonden jongerenwerk en ambulant jongerenwerk. 2. Hoe ziet het aanbod van het jeugd- en jongerenwerk, overige vormen van begeleide vrijetijdsbesteding en andere relevante jeugdvoorzieningen in Krimpen aan den IJssel eruit in termen van capaciteit, pedagogische kwaliteit, samenwerking met partners jeugdbeleid, bereik en achtergronden van de deelnemers? 3. Welke positie heeft het jeugd- en jongerenwerk zoals uitgevoerd door de Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden-Holland (STJJMH) in het totale aanbod van professionele en vrijwillige vrijetijdsbegeleiding voor jeugd en jongeren in Krimpen aan den IJssel? Hierbij wordt nader onderscheid gemaakt naar functies en activiteiten van het aanbod. 4. In hoeverre zijn de verwachtingen van de gemeente als opdrachtgever en het jeugd- en jongerenwerk van STJJMH als opdrachtnemer voldoende op elkaar afgestemd? Belangrijke aandachtspunten daarbij betreffen elementen die zijn genoemd in de beschikking voor jeugd- en jongerenwerk, zoals doelstelling, doelgroepkeuze, gewenste prestaties, activiteiten en verantwoording. In hoeverre is het nodig om verwachtingen bij te stellen tot reële proporties? Aandachtspunten hierbij zijn onder meer doelgroepkeuze, bereik en ambitieniveau. 5. Hoe is het gesteld met de omvang van het jeugd- en jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel in verhouding met andere gemeenten van vergelijkbare aard en omvang? 6. Wat is de meest effectieve inzet van het jeugd- en jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel qua methodiek en randvoorwaarden gelet op flexibiliteit, de beschikbare budgettaire ruimte, doelgroepkeuze en doelstelling van het jeugdbeleid? 7. Hoe kan het rendement van het jeugd- en jongerenwerk worden vastgesteld op een wijze die gebruiksvriendelijk, tijdsbesparend en inzichtelijk is voor een breed publiek? Belangrijke elementen van rendement zijn pedagogische kwaliteit en individuele en maatschappelijke effecten van jeugd- en jongerenwerk. 8. Welke conclusies en aanbevelingen kunnen worden geformuleerd voor een programma van eisen voor jeugd- en jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel? 18/167

19 Werkwijze De benodigde informatie voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen is op verschillende manieren verzameld: secundaire analyse van beschikbare kwantitatieve en kwalitatieve documentatie, veldonderzoek onder groepen jongeren (N=30) en bewoners (N=25), interviews met professionals van voorzieningen en gemeente (N=21), benchmarking onder naburige en qua grootte vergelijkbare gemeenten, en methodisch en organisatorisch advies op basis van actuele kennis van modern jongerenwerk. Inhoud van het rapport Het rapport bestaat uit vijf delen. Deel I gaat in op cijfers en inzichten met betrekking tot jongeren en het aanbod van voorzieningen. In de hoofdstukken 1 en 2 zijn achtergronden en feiten over jongeren die behoren tot de potentiële doelgroep in beeld gebracht aan de hand van statistische gegevens, veldinterviews met jongeren en bewoners, en diepte-interviews met vertegenwoordigers van professionele voorzieningen en vrijwilligersorganisaties. Vervolgens is het aanbod van voorzieningen en vrijwilligersorganisaties voor jongeren beschreven in hoofdstuk 3. Deel II staat in het teken van ontwikkelingen die gaande zijn rondom jeugd en de gevolgen die dat heeft voor het jongerenwerk (hoofdstuk 4). Deel III bevat conclusies en adviezen die aan het onderzoek zijn ontleend. De belangrijkste conclusies over de doelgroep van het jongerenwerk en het aanbod van voorzieningen en organisaties komen terug in hoofdstuk 5. De uitgangspunten voor modern buurtgericht jongerenwerk in Krimpen aan den IJssel zijn uiteengezet in hoofdstuk 6. Hierbij wordt voortgebouwd op de informatie over de potentiële doelgroep van het jongerenwerk en het aanbod van voorzieningen uit voorgaande hoofdstukken. Deel IV is gewijd aan een reactie van de STJJMH op de bevindingen van het onderzoek (hoofdstuk 7). Bijlagen met details en bijzonderheden zijn ondergebracht in deel V. Bedankt Wij bedanken een ieder die in de vorm van een interview of het aanreiken van documentatie heeft bijgedragen tot de totstandkoming van dit onderzoek. Allereerst gaat onze dank uit naar de jongeren die ons te woord hebben gestaan. Dat geldt ook voor bewoners, vrijwilligers en professionals van gemeente en voorzieningen. Ten slotte bedanken we de begeleidingscommissie die bestond uit Maria Huisman, Robert Knoop en Tjabel Kruithof. We hopen dat dit rapport bruikbare aanwijzingen oplevert voor de inzet van modern jongerenwerk voor jongeren die daar behoefte aan hebben. Amsterdam/Krimpen aan den IJssel, november /167

20 Jaap Noorda Janina Sybesma Annelieke van Dijk Noorda en Co 20/167

21 21/167 DEEL I CIJFERS EN INZICHTEN

22 Hoofdstuk 1. Jeugd in cijfers Inleiding Dit hoofdstuk brengt de jeugdpopulatie van Krimpen aan den IJssel in beeld. Het begint met een kort historisch overzicht van de gemeente ( 1), gevolgd door algemene demografische gegevens over jeugd ( 2). Daarna gaan we verder met cijfers die een indicatie geven van de risicograad van de jeugdpopulatie ( 3). Waar mogelijk is een vergelijking gemaakt met landelijke cijfers. Het hoofdstuk sluit af met conclusies ( 4). 1. Geschiedenis Krimpen aan den IJssel is ontstaan in de Middeleeuwen tijdens de ontginningen in de westhoek van de Krimpenerwaard. 1 De bevolking leefde toen van de akkerbouw. In de 15 e en 16 e eeuw werd dit aangevuld met de teelt van hennep en het vervaardigen van touw en zeildoek hiervan voor de scheepvaart. Door de ligging aan de rivier ontstaat in de loop der tijd ook industriële activiteit zoals steenbakkerijen, scheepsbouw en aanverwante industrie. Vanaf het begin van de twintigste eeuw verliest het dorp langzamerhand zijn agrarische karakter. Met de bouw van de stormvloedkering en de Algerabrug die in 1958 in gebruik wordt genomen, groeit Krimpen aan den IJssel in sneltreinvaart. Het inwoneraantal stijgt van ruim in 1946 tot bijna inwoners in De van oorsprong godsdienstige bevolking wordt vooral aangevuld met forensen uit de regio Rotterdam zonder kerkelijke binding die voor Krimpen aan den IJssel kiezen als woonplaats. Beide bevolkingsgroepen delen een voorkeur voor aantrekkelijk en rustig wonen, maar onderscheiden zich nog duidelijk van elkaar. Zo telt de gemeente nog steeds veel protestantse kerkgenootschappen, waarvan de Oud Gereformeerde Gemeente van Krimpen met leden zelfs de grootste is in Nederland. 2 De nieuwere bewoners zijn cultureel vooral georiënteerd op het op steenworpafstand gelegen grootstedelijke Rotterdam. 3 Ingeklemd tussen rivieren en buurgemeenten zijn voor Krimpen aan den IJssel de ruimtelijke grenzen van de bevolkingsgroei wel bereikt. De toekomstplannen van Krimpen aan den IJssel zijn daarom vooral ingesteld op kwaliteit en duurzaamheid Feis, B en H. Rutten, De achterkant van Holland, Speurtochten langs industrieel erfgoed in het Groene Hart, Stichting Groene Hart, Woerden, /167

23 van werken, wonen en welzijn. Onderdeel daarvan is jeugdbeleid dat uitgaat van geloof in de jeugd en hun mogelijkheden Demografie In 2011 wonen er in Krimpen aan den IJssel mensen, waarvan jeugdigen van 0-24 jaar. Dat is 30% van de totale bevolking. Het percentage is nagenoeg gelijk aan het Nederlandse gemiddelde van 29.8%. Het gaat om kinderen van 0-11 jaar en jongeren van jaar. 5 Krimpen aan den IJssel bestaat uit zes wijken, te weten Oud Krimpen, Kortland- Noord, Kortland-Zuid, Boveneind, Lange-land en Lansingh-Zuid. 6 Het jeugdaandeel 0-24 jaar is in 2010 behoorlijk gelijkmatig verdeeld over deze wijken (30.3%). Relatief klein is dit jeugdaandeel in Oud Krimpen (26%) en relatief groot in Lansingh-Zuid (33%). In absolute aantallen is de meeste jeugd van 0-24 jaar te vinden in de wijken Lange-land (2.184) en Kortland-Noord (2.198). 7 8 Het jeugdaandeel 0-24 jaar op de totale bevolking in Krimpen aan den IJssel zal over de periode een lichte daling doormaken van 29.8% naar 28.4%. Deze daling is een lichter in vergelijking met landelijke cijfers, waarvoor de prognose een daling is van 29.6% in 2011 naar 27.3% in Krimpen aan den IJssel heeft niet-westerse allochtone inwoners (5.0%). De buurt Oud Krimpen heeft relatief het grootste aantal niet-westerse allochtonen (7.0%). Er zijn 638 niet-westerse allochtone jeugdigen van 0-24 jaar in Krimpen aan den IJssel. Dat is 7.4% van het totale aantal jeugdigen van 0-24 jaar en een stuk lager dan het Nederlandse gemiddelde van 16.3% Risicograad Om zicht te krijgen op mogelijke vragen en problemen die zich voordoen onder jeugd in Krimpen aan den IJssel is een analyse uitgevoerd naar cijfers over risicogedrag van jeugd. Achtereenvolgens worden de volgende onderwerpen besproken; 4 Neven, H, Krimpen aan den IJssel verandert herkenbaar, Gemeente Krimpen aan den IJssel, CBS Statline, Zie bijlage 1. 7 CBS in uw buurt, Zie bijlage 2, tabel 1 en 2. 9 CBS Statline, Zie bijlage 2, tabel 3 en CBS Statline, Zie bijlage 2, tabel 5, 6 en 7. 23/167

24 leerlinggewicht, voortijdig schoolverlaten, jeugdwerkloosheid, jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg, leefbaarheid en veiligheid, en inkomen. 1. Leerlinggewicht Aan het basisonderwijs worden sinds jaar en dag extra financiële middelen toegewezen voor leerlingen met laagopgeleide ouders. Er wordt gewerkt met drie gewichten, waarvan twee aanduidingen zijn voor achterstandsleerlingen: 0.30 en In 2010 zijn er 301 achterstandsleerlingen in Krimpen aan den IJssel, waarvan 274 kinderen met een gewicht 0.30 en 27 kinderen met een gewicht van 1.20 (zie tabel 1). Dit betreft 10,4% van het totaal aantal leerlingen. Dit percentage ligt onder het landelijk gemiddelde van 12.8%. Omgerekend naar de leeftijdsgroep jaar bedraagt het aantal achterstandsleerlingen 230 personen. Basisscholen met relatief veel achterstandsleerlingen bevinden zich vooral in de wijken Kortland-Noord, Kortland-Zuid en Lansingh-Zuid. Tabel 1. Aantal achterstandleerlingen in Krimpen aan den IJssel per oktober 2010 School Totaal TOTAAL Voortijding schoolverlaten Iedere jongere tussen de 12 en 23 jaar die zonder startkwalificatieniveau het onderwijs verlaat wordt een voortijdig schoolverlater genoemd. Je hebt een startkwalificatie met het behalen van een havo- of vwo-diploma of een diploma op minimaal niveau 2 van het MBO. Alle gemeenten in Nederland moeten voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar registreren en ervoor zorgen dat zij via een passend traject (onderwijs, baan of een combinatie daarvan) alsnog een startkwalificatie kunnen behalen. Gemeenten participeren in een van de 39 RMC-regio s (RMC: regionaal meld- en coördinatiefunctie) die deze registratie verzorgt. Jaarlijks wordt er op 1 oktober gekeken welke leerlingen het voorgaande jaar stonden ingeschreven. Wanneer deze leerling op 1 oktober niet meer 13 Het gewicht 0.30 wordt toegekend aan leerlingen van wie beide ouders of de ouder die belast is met de dagelijkse verzorging een opleiding heeft gehad van maximaal lbo/vbo, praktijkonderwijs of vmbo basis- of kaderberoepsgerichte leerweg (categorie 2). Het gewicht 1.20 wordt toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders een opleiding heeft gehad van maximaal basisonderwijs (tot en met het dertiende levensjaar) of (v)so-zmlk (categorie 1) en de andere ouder een opleiding uit categorie 1 óf 2. Het gewicht 0 wordt toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders of beide ouders drie of vier jaar mavo (c- of d-niveau), drie of vier jaar vmbo gemengde leerweg of theoretische leerweg heeft genoten, of meer dan twee jaar havo of vwo heeft gevolgd (categorie 3) /167

25 ingeschreven staat en nog niet in het bezit is van een startkwalificatie, dan is dit volgens de definitie een voortijdig schoolverlater. Tabel 2 geeft een overzicht van het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in het schooljaar voor de gemeente Krimpen aan den IJssel, de RMC-regio Rijnmond waar Krimpen onder valt en Nederland. In Krimpen aan den IJssel gaat het om 86 jongeren van 12 tot 23 jaar. Dit is 3.5% van het totaal aantal leerlingen, wat onder het gemiddelde van de regio ligt, maar iets boven het landelijk gemiddelde van 3.2%. Omgerekend naar de leeftijdsgroep jaar gaat het om 77 personen. 25/167

26 Tabel 2. Nieuwe voortijdig schoolverlaters jaar in schooljaar in Krimpen aan den IJssel, RMC-regio Rijnmond en Nederland. Bron: VSV-Verkenner Ministerie van OCW/CFI Gebied Aantal onderwijsdeelnemers Nieuwe voortijdig schoolverlaters absoluut absoluut % Krimpen aan den IJssel % VO % MBO % RMC-regio Rijnmond % VO % MBO % Nederland % VO % MBO % De Jonge Krijger, een projectbureau voor toeleiding van jongeren naar werk en scholing, had in voortijdig schoolverlaters uit Krimpen aan den IJssel in trajectbegeleiding. Tot en met het derde kwartaal in 2011 gaat het om 20 jongeren. In schooljaar zijn 226 leerlingen van het voortgezet onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs in beeld bij leerplichtzaken van de gemeente. 3. Jeugdwerkloosheid Het aandeel van niet-werkende werkloze jongeren van jaar op de potentiële beroepsbevolking in Krimpen aan den IJssel is april 2011 lager dan het Nederlandse gemiddelde (1.4% tegenover 4.4%). Qua absolute getallen gaat het om 56 jongeren van jaar. Vergeleken met de arbeidsmarktregio is het percentage in Krimpen aan den IJssel ook een stuk lager (1.4% tegenover 6.6%). 14 Omgerekend naar de leeftijdsgroep jaar gaat het om 30 jongeren. Tabel 3. Niet-werkende werkzoekende jongeren van jaar in Krimpen aan den IJssel, arbeidsmarktregio Rijnmond en Nederland per april 2011 (abs. % potentiële beroepsbevolking). Bron: UWV Werkbedrijf / COLO Gebied Absoluut % Krimpen aan den IJssel % Rijnmond % Nederland % 14 UWV Werkbedrijf/Colo, /167

27 In tabel 4 is te zien dat het gebruik van uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid in Krimpen aan den IJssel in 2008 zowel onder het Nederlandse gemiddelde (4.7% tegen 7.3%) als onder het Zuid-Hollandse gemiddelde (4.7% tegen 6.0%) ligt. Het beroep op de werkloosheidswet (WW) is net iets lager dan het Nederlands gemiddelde met 1.1% tegen 1.5%. Het beroep op bijstand (WWB) ligt ook onder het Nederlandse gemiddelde met 2.4% tegen 4.0%. Uit gegevens van Databoek 2010 van Kinderen in Tel, blijkt dat 2.76% van de jeugd van 0-17 jaar leeft in een gezin dat afhankelijk is van een uitkering. Dat is ruim onder het landelijk gemiddelde van 5.47%. Omgerekend naar de leeftijdsgroep jaar gaat het om 61 jongeren. Tabel 4. Uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en bijstand in de gemeente Krimpen aan den IJssel, Zuid-Holland en Nederland in 2008 (% per bewoners jaar). Bron: CBS, Gemeente op maat Type uitkering Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland Nederland Arbeidsongeschiktheid waarvan: *Wajong *WAO 4.7% 3.0% 1.1% 6.0% 4.0% 1.3% 7.3% 4.9% 1.6% WW 1.1% 1.3% 1.5% WWB 2.4% 5.3% 4.0% 4. Jeugdzorg Tabel 5. Jeugdige cliënten zorginstanties Krimpen aan den IJssel. Bron: Ieder kind wint. Atlas risico s en zorggebruik 0-19 jarigen Stadsregio Rotterdam, /167 Zorginstantie Bureau Jeugdzorg AMK Jeugd GGZ REC Volgens het rapport Beleidsinformatie Bureau Jeugdzorg Stadsregio Rotterdam/Krimpen aan den IJssel voor het jaar 2010 blijkt het te gaan om 43 geaccepteerde aanmeldingen van jongeren van jaar voor jeugdzorg. Dat is een verdubbeling ten opzichte van het jaar 2008.

28 Het Opvoedpunt van Flexus Jeugdplein in Krimpen aan den IJssel, dat als een van de twee aanbieders schoolmaatschappelijk werk en pedagogische opvoedhulp regelt, heeft in nieuwe cliënten geholpen en 13 cliënten uit het voorgaande jaar. 15 Van de nieuwe en oude cliënten betreft het 24 jongeren in de leeftijd jaar. 16 Geschat wordt dat het totale aantal jongeren dat bij een instelling voor jeugdhulpverlening in behandeling is in 2010 een optelsom is van aantal jongeren dat geaccepteerd is voor jeugdzorg (43 personen) en 24 jongeren van jaar die preventieve jeugdzorg ontvangen via het Opvoedpunt van Flexus Jeugdplein. Het gaat dan om 67 personen. Er is geen informatie bekend over het aantal jongeren van jaar dat betrokken is bij hulpaanbod van het maatschappelijk werk en maatschappelijke dienstverlening. Gaan we uit van de situatie op dit gebied bij de buurgemeente Capelle aan den IJssel dan gaat het verhoudingsgewijs om ongeveer 30 jongeren van jaar. Het totale aantal jongeren van jaar dat gebruik maakt van jeugdzorg in enigerlei vorm bedraagt dan ruw geschat 100 jongeren. Dat is 4.5% van de jeugdpopulatie in deze leeftijdsgroep. Dat is beduidend minder dan het in Capelle aan den IJssel (6.1%) en zeer vermoedelijk ook in de grote stad Rotterdam. 5. Gemeentelijke organisatie sluitende aanpak (GOSA) Binnen het GOSA-overleg vallen alle acties rond het verzorgen van een sluitende aanpak voor individuele jongeren waarvoor extra begeleiding noodzakelijk is. Aan het overleg nemen verschillende instanties en organisaties deel op het gebied van zorg, onderwijs, arbeidstoeleiding en politie. Het overleg wordt geleid door een regisseur van de gemeente. Van de 100 jeugdigen zijn er ongeveer 40 jongeren in de leeftijd jaar. Voor een deel valt deze categorie samen met de clientèle van jeugdzorg, voor een ander deel gaat het om jongeren die worden begeleid in het kader van toeleiding naar school en werk. Precieze cijfers hierover zijn niet beschikbaar. 6. Jeugdgezondheid Geestelijke gezondheid De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft voor haar verzorgingsgebied de Jeugdmonitor Rotterdam-Rijnmond ontwikkeld om de gezondheid van jongeren van nul tot negentien jaar in kaart te brengen. Voor Krimpen aan den IJssel is in 2008 op twee verschillende leeftijdsmomenten gemeten hoe het ervoor staat met de jeugd, namelijk bij kleuters in groep 2 en leerlingen uit de brugklas van het voortgezet onderwijs. 17 Van deze laatste categorie worden hier enkele uitkomsten besproken. 15 Van de andere aanbieder zij geen registratiegegevens bekend. 16 Flexus Jeugdplein, rapportage GGD Rotterdam-Rijnmond, /167