Radicaliserende jongeren - Telefonische hulplijn voor hun naaste omgeving

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 276 van YASMINE KHERBACHE datum: 26 januari 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Radicaliserende jongeren - Telefonische hulplijn voor hun naaste omgeving De resolutie betreffende de bestrijding van gewelddadige radicalisering roept de Vlaamse Regering op te voorzien in één centrale, voortdurend bereikbare telefonische hulplijn voor ongeruste ouders, leerkrachten of andere burgers in de omgeving van radicaliserende jongeren. Die telefoonlijn moet neutraal zijn en uitgerust worden met een degelijke backoffice die onmiddellijk advies kan verlenen of meer intensieve ondersteuning kan bieden; Ook actiepunt 7.1 van het Actieplan van de Vlaamse Regering bepaalt dat een dergelijke hulplijn opgericht zal worden: We richten binnen een netwerk van experten een helpdesk op voor ouders, vrienden en kennissen van radicaliserende jongeren. Via de eerste voortgangsrapportage van oktober 2015 vernamen we nog dat er een werkgroep werd opgestart met vertegenwoordigers van Kind en Gezin, Algemeen Welzijnswerk, OTA s en CLB. Er zou een bevraging georganiseerd worden van de huidige noden op het terrein via een selectie van stakeholders op donderdag 10 december in De Markten te Brussel. Daar zouden een aantal vragen worden voorgelegd: Wat zijn concrete noden die ouders, vrienden en kennissen hebben in de verschillende fases van radicalisering (vermoeden en begin van radicalisering, vertrokken jongeren of echtgenoten, teruggekeerde jongeren of echtgenoten)? Waar kunnen ze met hun noden terecht? Hoe kan de helpdesk daar aanvullend een antwoord op bieden? Er zou een inventaris van (buitenlandse) ervaringen en voorbeelden worden opgericht, relevante initiatieven zouden gecontacteerd worden. Ook was er nog een werkbezoek gepland aan Duitsland (op 10 november 2015 naar Düsseldorf). In De Standaard van 9 december 2015 liet minister Homans optekenen: 'Het actieplan is in volle uitrol, de punten die nog niet zijn uitgevoerd - zoals de hulplijn of de imamopleiding - zullen ten laatste begin 2016 van de grond komen. Eerder zei u zelf over de timing in commissie radicalisering: Heel concreet hebben we afspraken gemaakt voor het operationeel maken van de helpdesk. Die kunnen onder meer de komende weken, zoals gepland, worden gefinaliseerd. 1. Wat het stakeholdersoverleg van 10 december 2015 betreft. a) Wie waren de stakeholders die uitgenodigd werden op 10 december 2015 in De Markten? b) Wat zijn de concrete bevindingen uit de vragen die er werden voorgelegd?

2 i. Wat zijn volgens dit overleg de concrete noden die ouders, vrienden en kennissen hebben in de verschillende fases van radicalisering (vermoeden en begin van radicalisering, vertrokken jongeren of echtgenoten, teruggekeerde jongeren of echtgenoten)? ii. Waar kunnen ze volgens de stakeholdersbevraging met hun noden terecht? iii. Hoe kan volgens het stakeholdersoverleg de helpdesk daar aanvullend een antwoord op bieden? iv. Waren er andere zaken die dankzij het stakeholdersoverleg duidelijk werden? v. Op welke manier zal hiermee uiteindelijk bij de realisering van de hulplijn rekening gehouden worden? 2. Wat de inventaris van (buitenlandse) ervaringen en voorbeelden betreft. a) Werd er inderdaad een inventaris van (buitenlandse) ervaringen en voorbeelden opgericht? b) Zo ja, wat omvat de inventaris? c) Is het mogelijk de inventaris als bijlage bij het antwoord op de schriftelijke vraag toe te voegen? 3. Wat het contacteren van overige relevante initiatieven betreft. a) De voortgangsrapportage stelde ook overige relevante initiatieven gecontacteerd zouden worden. Welke overige relevante initiatieven werden gecontacteerd? b) Wat was daarvan het resultaat? c) Op welke manier zal hiermee bij de uiteindelijke realisering van de hulplijn rekening gehouden worden? 4. Wat het werkbezoek aan Düsseldorf betreft. a) Wat waren de bevindingen uit dit werkbezoek? b) Op welke manier zal hiermee bij de uiteindelijke realisering van de hulplijn rekening gehouden worden? 5. Wat de huidige stand van zaken betreft. a) Wanneer zal de hulplijn gerealiseerd worden? b) Welke stappen moeten nog gezet worden? c) Wie zal de front office bemannen? d) Waaruit bestaat de back office? e) Zal de hulplijn inderdaad, cfr. de resolutie, voortdurend bereikbaar zijn?

3 f) In welk budget voorziet de minister voor deze hulplijn, en waarvoor worden de middelen exact aangewend? 6. Hoe verhoudt de hulplijn zich tot het in februari 2015 door federaal minister Jambon aangekondigde meldpunt voor radicalisering? Werd er hierover met het federale niveau overlegd? Zo ja, wat waren de verschillende standpunten (Vlaanderen federaal)? Wat was het resultaat van een eventueel dergelijk overleg?

4 JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN ANTWOORD op vraag nr. 276 van 26 januari 2016 van YASMINE KHERBACHE 1. a) Dat waren de lokale ambtenaren deradicalisering/preventie, ouderswerkingen (o.a. Les Parents concernés, SAVE Belgium), Centra Algemeen Welzijnswerk, Centra voor Leerlingenbegeleiding, Ondersteuningsteams Allochtonen, Huizen van het Kind, het Informatie- en Adviescentrum inzake de schadelijke sektarische organisaties, Studie- en Adviesgroep Sekten, de Koning Boudewijn Stichting, De Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten, De Brusselse Welzijnsraad, De Touter, Cocon-Vilvoorde, Elegast, Minderhedenforum en de Opvoedingslijn. b) i. Tijdens het overleg zijn volgende noden geformuleerd: - Contact met andere ouders in een analoge situatie ondersteunen en organiseren (gedeelde ervaringen, weerbaarheid verhogen via lotgenoten) - Zorgen voor een vlotte verwijzing/toeleiding naar de hulpverlening - Helplijn moet privacy en vertrouwen garanderen - De helplijn mag zeker geen klik -lijn worden. Doelgroep zijn de ouders, familie en kennissen die met vragen zitten en ondersteuning zoeken - Zorgen voor een werkbare toegankelijkheid (voldoende beschikbaar telefoon- en mailaanbod) ii. Tijdens het overleg is het concept en het aanbod van de Opvoedingslijn toegelicht, en als positief geduid door de aanwezigen. De hulplijn bij de Opvoedingslijn biedt een antwoord op de noden, want ze impliceren een kans op opvoedingsondersteuning en preventieve acties. Via de backoffice van de hulplijn komt men, aanvullend daarbij, terecht bij het CAW en andere hulpverlening. iii. - De Opvoedingslijn is een eerste luisterend oor dat informatie biedt, de vraag verheldert en zo nodig verwijst naar verdere hulpverlening in de backoffice. Met de backoffice worden hiervoor ook afspraken gemaakt. - Er kan ook anoniem contact genomen worden met de hulplijn om de privacy en het vertrouwen te garanderen iv. Hetgeen hiervoor is beschreven, dekt de input van het stakeholdersoverleg. v. De manier waarop de hulplijn nu is opgevat, ingebed in de Opvoedingslijn, geeft globaal uitdrukking aan de input van de stakeholders. Het is er als het ware de concrete vertaling van. 2. a) Hiervoor deden we beroep op het Europees Radicalisation Awareness Network (RAN) die in december 2015 een workshop Radicalisation Helplines organiseerde b) De inventaris bevat een overzicht van helplijnen uit Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland c) Zie paper van de workshop van RAN in bijlage 3. a) Hiervoor is er contact genomen met volgende initiatieven:

5 - het centraal meldpunt ( adres) binnen het onderwijs (voor scholen, Centra voor Leerlingenbegeleiding, ) - de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten als aanspreekpunt en helpdesk voor lokale besturen - de Koning Boudewijn Stichting die een aantal projecten voor ondersteuning van ouders en familie erkent en betoelaagt. b) Deze contacten waren relevant om de positie van de hulplijn te verduidelijken en te situeren. c) Door de afbakening ten opzichte van andere helplijnen en meldpunten wordt de positie van de Opvoedingslijn als hulplijn bij opvoedingsvragen scherper. De Opvoedingslijn is ook geen kliklijn of infolijn voor eerstelijnswerkers. 4. a) Bij het werkbezoek was voornamelijk het (namiddag)bezoek aan het initiatief Wegweiser nuttig. De medewerkers van Wegweiser zetten in op sensibilisering en promotie bij jeugdwerkingen, moskeeën, scholen,. Zij worden ook zelf gecontacteerd door jongeren die zich gediscrimineerd voelen. Via casemanagement wordt met hen samengewerkt om ervoor te zorgen dat ze niet radicaliseren. Er wordt hiervoor ook een beroep gedaan op allerhande partners, waaronder opleiding- en tewerkstellingsorganisaties. Politie wordt geanonimiseerd geïnformeerd over de cases. De bureaus bevinden zich op dezelfde locatie als een moskee, waardoor de toegankelijkheid verhoogd wordt. b) Het werkbezoek bood niet direct een extra meerwaarde om mee te nemen in de realisering van de hulplijn voor ouders en familie. Het initiatief was ook meer gericht op de jongeren zelf en niet naar de ouders. 5. a) De Opvoedingslijn zal in haar opvoedings-ondersteunende taak vanaf 15 februari 2016 ook vragen beantwoorden van ouders en familie die verontrust zijn over de mogelijke radicalisering van hun kinderen. b) De contacten voor de frontoffice en de backoffice zijn gebeurd. De vrijwilligers zijn gevormd. Een draaiboek is uitgewerkt. De voorbereiding is de facto afgerond. c) Het team vrijwilligers van de Opvoedingslijn (bij de vzw De Keerkring). Zij worden gecoacht door een specifiek daartoe aangeworven bijkomende kracht, een pedagogisch opgeleide moslima. d) Voor opvoedingsondersteuning wordt samengewerkt met het preventieve aanbod van Kind & Gezin, de Huizen van het Kind en een aantal ouderswerkingen. Voor hulpverlening is er een afspraak met alle CAW s. zij beschikken over een referentiepersoon of een referentieteam die zorgen voor de directe opvolging van de hulpvraag die zij krijgen van ouders (op doorverwijzing van de hulplijn). e) De Opvoedingslijn behoudt zijn bestaande bereikbaarheid: - De telefoon is bereikbaar op ma-di-do- vrij van 10u-13u en 14u-17u, op do ook van 19u-21u - opvoedingslijn@groeimee.be - Via De -mogelijkheid betekent een permanente bereikbaarheid. Dringende vragen en acute noodsituaties kunnen (en moeten- uiteraard verder) direct aan politie of parket gemeld worden, of voor minderjarigen bij de crisismeldpunten van Integrale Jeugdhulp. f) Er is een budget van Deze middelen dienen voor bijkomende personeelsen werkingskosten.

6 6. Er is momenteel nog geen federale hulplijn. Toen minister Jambon in februari 2015 aankondigde voorstander te zijn van een meldpunt voor radicalisering, gaf hij zelf reeds aan dat dit preventie betreft en het aan de gemeenschappen is om dit te organiseren. Er is dus geen sprake van een federaal meldpunt radicalisering. De hulplijn zoals uitgebouwd bij Opvoedingslijn is een bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap (preventie en hulpverlening) en is zeker geen meldpunt voor verontruste burgers (kliklijn). Er is dan ook geen verder specifiek overleg hierover geweest. BIJLAGE Paper van de workshop van RAN