Maken social media de verpleegkundige praktijk socialer?

Transcriptie

1 Maken social media de verpleegkundige praktijk socialer? dr. Hans van Dartel, ethicus, (np) verpleegkundige 29 juni 2017

2 Opzet Aandachtsverschuivingen 1. Aandachtspunt: de privacy van de patiënt/cliënt; 2. Aandachtspunt: nieuwe gezondheidsvragen bij zorgvragers. 3. Aandachtspunt: de eigen privacy in het geding. 4. Reflecties

3 Aandachtspunt 1: de privacy van de patiënt Gebruik van sociale media door verpleegkundigen en verzorgenden (gaat niet om tele-zorg) Signalen van veronachtzaming zorgsituatie en -relatie. Aanleiding voor problematisering gedrag zorgverleners

4 Handreiking 2012 Standpunt: delen van informatie/kennis op sociale media: positief Bijzonder aandachtspunt: bescherming van de privacy van de zorgvrager Grensnorm: binnen de zorgrelatie geen plaats voor gebruik sociale media

5 Normen in de zorgrelatie Kwetsbaarheid van zorgvragers vraagt om focus en aandacht van de zorgverlener Vertrouwelijkheid relatie vraagt om respecteren beroepsgeheim Een professionele relatie is gelet op de afhankelijkheden in de relatie anders geordend dan een vriendschapsrelatie. Vraagt om zorgvuldige onderscheidingen. Een nieuw punt: normstelling om je als professional te gedragen op sociale media.

6 Persbericht april 2016 Verpleegkundige geschorst om Facebookfoto s Een verpleegkundige van het Isala-ziekenhuis in Zwolle is geschorst. De medewerker had foto s die tijdens medische ingrepen waren gemaakt op Facebook gezet. Het ziekenhuis zegt dat het erg geschrokken is en de zaak heel hoog opneemt. De Volkskrant schreef woensdag over de zaak. Volgens de krant zijn onder meer,,operatief verwijderde voorwerpen, inwendige opnamen van patiënten en röntgenfoto s te zien. Isala heeft de zaak doorgegeven aan de Autoriteit Persoonsgegevens, de opvolger van het College bescherming persoonsgegevens. Het ziekenhuis wil niet zeggen wanneer de foto s zijn gemaakt en gedeeld.,,dat het is gebeurd geeft genoeg reden om tot deze reactie te komen, aldus Isala. (ANP)

7 Aandachtspunt 2: nieuwe gezondheidsvragen Ziekmakende effecten social media: Preventiezorg in de praktijk van de jeugd/ schoolverpleegkundige Social media in de gehandicaptenzorg Morele dilemma s m.b.t. privacy cliënten In relatie met ervaren burgerplichten Social media en telezorg in ambulante zorgsettings

8 Kwesties Schroom om actief te worden; onder verwijzing naar privacy; niet willen weten (?). Verschillen in definities verantwoordelijkheid. Onduidelijke normatieve kaders instellingen. Weinig zicht op juridische/ethische normen. Persoonlijke invullingen domineren.

9 Wat moet het zwaarste wegen? Professionele verantwoordelijkheid Organisatie Zorgvrager Beroepsgroep Medewerker Persoon Beroepsbeoefenaar Functionele verantwoordelijkheid Persoonlijke verantwoordelijkheid Beroepsmatige verantwoordelijkheid

10 Verpleegkundige veroordeeld wegens WhatsAppen met elfjarige Een verpleegkundige mag niet meer met kinderen werken omdat hij ten opzichte van een elfjarige patiënt onvoldoende professionele distantie heeft gehouden door na haar ontslag met haar te WhatsAppen. Dat blijkt uit een uitspraak van het Centraal Tuchtcollege van 17 januari. De verpleegkundige kreeg eerder dit jaar van het Regionaal Tuchtcollege al een ontzegging van zijn bevoegdheid om als verpleegkundige nog met kinderen te werken, naar aanleiding van deze zaak. De verpleegkundige ging toen in hoger beroep. Foto ANP Contact via WhatsApp De verpleegkundige werkte al sinds 2001 als kinderen neonatologieverpleegkundige. Hij kwam de bewuste patiënt in 2014 tegen, toen ze elf jaar was. Toen ze met ontslag ging, liet ze een briefje achter in zijn postvakje met een bedankje, haar mobiele telefoonnummer en het verzoek haar te bellen. De verpleegkundige ging hierop in. Daarna ontstond gedurende twee dagen contact via Whatsapp tussen de twee. De patiënte reageerde uiteindelijk niet meer, omdat haar ouders op de hoogte raakten van het contact tussen de verpleegkundige en hun dochter. De ouders deden melding bij het ziekenhuis, die daarop de dienstbetrekking met de verpleegkundig beëindigden.

11 Aandachtspunt 3: privacy van zorgverlener Opnames van zorgsituaties op internet Telezorg en opnames als controle en pressiemiddel Ervaringen van depersonificatie Aantasting vertrouwensrelatie

12 Kwesties Openheid versus transparantie Definiëring zorgrelatie Onevenwichtigheid privacy zorgverlener/ zorgvrager Wennen aan het panopticum

13 Reflecties De effecten van social media op de zorgrelatie als vertrouwensrelatie Het onderscheid tussen social media en telezorg De (gewenste?) methodische filter in het gebruik van social media door professionele zorgverleners

14 Vervolg reflecties Schroom met betrekking tot het betreden van de private ruimte van zorgvragers in relatie tot gezondheidsvragen op het gebied van social media. Onduidelijke professionele normstellingen Verschillen in gebruik van social media op het niveau van zorgorganisaties en van individuele professionals

15 Actief zoeken naar normstellingen? Sociale effecten van beroepscode en adviezen: tuchtrechtelijke normering Legalistisch versus intentioneel Professioneel perspectief niet verwisselen met marketingperspectief Pleidooi voor onderzoek en moreel beraad: vanuit concrete praktijkvragen naar professionele standaarden

16 Dank voor uw aandacht..