3.5.5 Speciale voorvoegsels
|
|
- Mark Martens
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 3.5.5 Speciale voorvoegsels We schrijven een streepje in samenstellingen die beginnen met adjunct-, aspirant-, assistent-, bijna-, chef-, collega-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling-, meester-, niet-, non-, oud-, Sint- of substituut-, mits deze woorden een nadere kwalificatie geven van wat in het tweede deel genoemd wordt. > > adjunct-directeur > > aspirant-koper > > assistent-resident > > bijna-botsing > > chef-kok > > collega-bankier > > ex-geliefde > > interim-voorzitter > > kandidaat-notaris > > leerling-fietsenmaker > > meester-glasblazer > > niet-roker > > non-agressie > > oud-leerling > > Sint-Franciscus > > substituut-officier Let op: na meester schrijven we alleen een streepje als het betekent: de belangrijkste, de eerste van de genoemde beroepsgroep. Als meester betekent: iemand die zeer bedreven is in het genoemde, komt er geen streepje. Vergelijk: > > meester-opzichter > > meesteroplichter Let op: we schrijven geen streepje in: > > interimkantoor [ uitzendbureau ] > > kandidaatstelling > > leerlingvolgsysteem > > oudoom want hier geeft het eerste deel geen nadere kwalificatie van het tweede deel. Vraag Wat is juist: vicevoorzitter of vice-voorzitter? Antwoord Juist is: vicevoorzitter. Uitleg Vicevoorzitter is een gewone samenstelling, die we als één woord schrijven. Weliswaar is er een rijtje voorvoegsels zoals adjunct-, ex- en interim- die een streepje opleveren als ze worden gebruikt in een samenstelling, maar vice (en ook bv. semi) hoort daar niet bij. 45
2 3.5.6 Speciale achtervoegsels We schrijven een streepje in bepaalde samenstellingen die eindigen op: -fiscaal, -generaal, -testamentair en -verbaal. Voorwaarde is dat het tweede deel van de samenstelling het eerste deel nader kwalificeert. > > advocaat-fiscaal > > advocaat-generaal > > executeur-testamentair > > gouverneur-generaal > > proces-verbaal Een opvallend kenmerk van deze groep woorden is dat in het meervoud het eerste woorddeel de meervoudsuitgang krijgt: advocaten-fiscaal, gouverneurs-generaal. Zie Let op: we schrijven geen streepje in: > > brigadegeneraal > > parafiscaal want hier geeft het tweede deel geen nadere kwalificatie van het eerste deel. fkabinet-kok f We schrijven een streepje in samenstellingen die beginnen met woorden als regering, commissie, rapport, wet, werkgroep, affaire enz., gevolgd door een naam. > > kabinet-rutte-verhagen > > regering-den Uyl > > proces-dutroux > > rapport-donner > > werkgroep-visser > > zaak-wilders Woordgroepen met streepjes Bepaalde woordgroepen komen zo vaak voor dat ze een eigen betekenis zijn gaan ontwikkelen. Een voorbeeld in het Nederlands is kruidje-roer-mij-niet. Opvallend vaak hebben zulke verzelfstandigde woordgroepen de vorm van een gebod. Verzelfstandigde woordgroepen van het type kruidje-roer-mij-niet schrijven we met streepjes tussen de woorden. 46
3 > > blijf-van-mijn-lijf > > doe-het-zelf > > half-om-half > > jan-van-gent > > juffertje-in- t-groen > > lach-of-ik-schiet > > lelietje-van-dalen > > spring-in- t-veld > > staakt-het-vuren > > vergeet-mij-nietje Wanneer achter zo n verzelfstandigde woordgroep nog een zelfstandig naamwoord komt, schrijven we dat eraan vast: > > blijf-van-mijn-lijfhuis > > doe-het-zelfzaak > > lach-of-ik-schietshow Woorden in zelfnoemfunctie Van een woord in zelfnoemfunctie spreken we als een woord naar zichzelf verwijst. Dat is bijvoorbeeld het geval in het woord fiets. Fiets wordt hier in zelfnoemfunctie gebruikt. Samenstellingen met een woord in zelfnoemfunctie krijgen een streepje. > > het-woord > > ik-roman > > ja-stem > > jij-bak > > jij-vorm > > nee-uitslag > > wij-gevoel Facultatief streepje In de voorgaande paragrafen zijn verschillende soorten samenstellingen besproken die altijd met een streepje moeten worden geschreven. Maar ook als zo n streepje niet verplicht is, is het soms handig om het toch te schrijven. Dat mag altijd. Als een woord onleesbaar dreigt te worden, is het zelfs beter om zo n facultatief streepje te zetten. 47
4 volgens de regel donkergeleochtendurineklachten glijijzer prefabelementen putoptie socialezekerheidsstelsel vliegendeteringepidemie met facultatief streepje donkergele-ochtendurineklachten glij-ijzer prefab-elementen put-optie sociale-zekerheidsstelsel vliegende-teringepidemie 3.6 Streepje of trema? Welk scheidingsteken? Een speciaal probleem doet zich voor als in een woord twee of meer klinkers op elkaar volgen. Soms vormen zulke klinkers samen één klank (bv. in ruisen, zee of knielen), maar in andere gevallen moeten ze juist niet samen als één klank worden uitgesproken: ruïne, zee-egel, knieën). Zoals uit bovenstaande voorbeelden blijkt, bestaan er twee tekens om klinkercombinaties te scheiden en zo te voorkomen dat ze onbedoeld als één klank worden gelezen: het trema; het streepje. Om het onbedoeld samen lezen van klinkers te voorkomen, gebruiken we een streepje in samenstellingen en een trema in andere woorden. Een samenstelling is een woord dat: uit meerdere delen bestaat en waarvan de samenstellende delen elk ook los een bestaand woord vormen. Ook voorvoegselachtige woorddelen als anti-, contra-, pro- en pseudo- worden als los bestaande woorden beschouwd. Woorden als antivoetbal en pseudogeleerde beschouwen we in wat volgt dus ook als samenstellingen. Samenstelling, dus streepje anti-intellectueel bio-energie menu-idee na-apen politie-inspecteur zee-egel Geen samenstelling, dus trema beëindigen druïde geëvenaard poëet ruïne smeuïg Let op: beëindigen, geëvenaard en smeuïg zijn geen samenstellingen. Ze bestaan weliswaar uit meerdere delen, maar die delen komen niet allemaal los voor als bestaand woord. Be-, ge- en -ig zijn immers geen woorden met zelfstandige betekenis. 48
5 Taalhandboek Gebruiksaanwijzing van de Nederlandse spelling Goed spellen is belangrijk. Of je nu solliciteert of een notitie maakt, als je schrijft wil je dat correct doen. Wat je schrijft, is immers je visitekaartje? Een tekst die wemelt van de spelfouten wordt niet serieus genomen. Goed spellen is soms knap lastig. Is het nu word jij of wordt jij? Schrijf je ervan uitgaan, ervanuit gaan of er vanuit gaan? Is het te allen tijde, ten allen tijde of nog weer iets anders? En hoe zat het ook alweer met het woord panne(n)koek? Hoort die tussen-n daar nou wel of niet in? In dit boek worden de meest uiteenlopende spelling kwesties behandeld. Je vindt hier niet alleen het antwoord op de vraag hoe het moet, maar we vertellen er ook steeds bij waaróm dat zo is. De regels van de Nederlandse spelling zijn niet altijd makkelijk, maar logisch zijn ze wel. Als je die regels eenmaal kent, kun je ze voortaan zelf toepassen. Taalhandboek spelling spelling Taalhandboek spelling Gebruiksaanwijzing van de Nederlandse spelling Een betrouwbare vraagbaak Z eer uitgebreid: antwoord op alle denkbare spellingvragen E envoudig zoeken en snel vinden Toegankelijk: luchtig geschreven en fris vormgegeven M et uitgebreide index E en nuttige aanvulling op je woordenboeken Wat vind je in dit boek? A lles over werkwoordspelling (er wordt beweerd) Los of vast of een streepje (zo-even vlakbij wezen gitaar spelen) Hoofdletter of kleine letter (Pinksteren valt na sint-juttemis) D e altijd lastige tussen-n (hordeloop en koninginnenrit) H et gebruik van accenten (tête-à-tête met maîtresse) D e spelling van afkortingen (vrijdag a.s. terugbellen a.u.b.) Aardrijkskundige namen (ga je naar Peking of naar Beijing?) H et afbreken van woorden (een buite-nissig sla-tje)... en nog veel meer! De inhoud van dit boek is ontleend aan het eerder verschenen Van Dale Taalhandboek Nederlands. VANDALE9518-Taalhandboek SPELLING.indd :31
Samenvatting Nederlands Cursus spellen (hoofdstuk 1 + 2)
Samenvatting Nederlands Cursus spellen (hoofdstuk 1 + 2) Samenvatting door een scholier 1020 woorden 25 september 2011 7,3 13 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands CURSUS SPELLEN Werkwoordspelling
Nadere informatieHuiss%jlbrochure. Schrij0ips. 1. Kleine of hoofdle6er?
Huiss%jlbrochure Schrij0ips 1. Kleine of hoofdle6er? Beroepen krijgen een kleine le6er. ministerie minister Afgeleiden krijgen ook een kleine letter: gedeputeerde gouverneur minister-president regeringscommissaris
Nadere informatieToelichting bij de kaartjes die in het opzoekboekje spelling en werkwoordspelling zijn opgenomen
Toelichting bij de kaartjes die in het opzoekboekje spelling en werkwoordspelling zijn opgenomen Van elk kaartje wordt in deze toelichting kort beschreven wat erop staat. Een spellingregel wordt extra
Nadere informatieSpelling - Trema en apostrof vmbo-kgt34
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74623 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Taalverzorging, spelling en interpunctie
Samenvatting Nederlands Taalverzorging, spelling en interpunctie Samenvatting door een scholier 1042 woorden 14 november 2012 5,7 34 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Op niveau 9.2 Verkeerd woord/verkeerde
Nadere informatieSamenvatting Nederlands NL Spelling 1 t/m 12
Samenvatting Nederlands NL Spelling 1 t/m 12 Samenvatting door een scholier 1040 woorden 26 februari 2014 4,5 16 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands 1 Leestekens Punt Aan het eind van
Nadere informatie6,3. Samenvatting door L woorden 12 november keer beoordeeld. Nederlands. 1. Werkwoordspelling. Persoonsvorm
Samenvatting door L. 1035 woorden 12 november 2014 6,3 5 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands 1. Werkwoordspelling Persoonsvorm Vinden van de pv: zin in andere tijd zetten à veranderende
Nadere informatieWOORDPAKKET 6.2 i in een tweeklank hoofdletter
WOORDPAKKET 6.1A WOORDPAKKET 6.1B WOORDPAKKET 6.2 Ik hoor een ie maar schrijf een i: woorden net als fabrikant. Ik hoor een ie maar schrijf een i in een tweeklank: woorden net als radio. Aardrijkskundige
Nadere informatieIN DRIE STAPPEN NAAR EEN FOUTLOZE WERKWOORDSPELLING. werkwoordspelling.com M.Kiewit
IN DRIE STAPPEN NAAR EEN FOUTLOZE WERKWOORDSPELLING werkwoordspelling.com M.Kiewit Schematisch overzicht Stap 1: De persoonsvorm De persoonsvorm is het werkwoord dat op de eerste plaats komt te staan als
Nadere informatieals iets niet letterlijk is bedoeld.
Kernwoordenlijst Kernwoord Uitleg Voorbeeld Aanhalingstekens Accenttekens Achtervoegsel Afbreekteken Gebruik je voor een citaat of als iets niet letterlijk is bedoeld. Gebruik je om iets nadruk te geven
Nadere informatieGevarieerde Spelling is een programma voor het leren van de belangrijkste spellingregels van het Nederlands.
Gevarieerde Spelling Gevarieerde Spelling is een programma voor het leren van de belangrijkste spellingregels van het Nederlands. Doelgroep Gevarieerde Spelling Gevarieerde Spelling is bedoeld voor leerlingen
Nadere informatieWOORDPAKKET 5.1. Ik schrijf de vrije klinker a/e/o/u in een open lettergreep, verenkeling: woorden net als apen zweven over muren.
WOORDPAKKET 5.1 Ik hoor doffe klinker in de achtervoegsels ig en -ige: woorden net als rustig(e). Ik hoor doffe klinkers in de achtervoegsels (e)lijk / -(e)lijke: woorden net als heerlijk(e). Ik schrijf
Nadere informatieKlankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016
Klankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016 Inleiding Waarom klopt het niet als je werdt schrijft? Is het kookte of kookde? Als je onvoldoende Nederlands spreekt als tweede
Nadere informatieTaal & Spelling niveau 2
Taal & Spelling niveau 2 Organisatie X & Y 10-3-2011 INHOUDSOPGAVE WORKSHOP TAAL & SPELLING 2 II105 II106 II107 II108 II109 II 110 II111 II112 II114 II115 II117 II118 II119 II121 II123 WERKWOORDEN II HET
Nadere informatieBedenken: een tekening maken van de held
Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven? In deze les ga je een verhaal schrijven. Je bent zelf de held van het verhaal. De held van je verhaal gaat een uitdaging aan. Iets wat spannend of moeilijk is om
Nadere informatieVisuele Leerlijn Spelling
Visuele Leerlijn Spelling www.gynzy.com Versie: 15-08-2018 Begrippen Klanken & Letters Klank (begrip) Klinker of medeklinker (begrip) Korte of lange klank (begrip) Tweetekenklank (begrip) Lange-, korte-,
Nadere informatieINDIVIDUEEL RAPPORT. Leerlinggegevens. Score 20 Percentiel 50. Groep De Berkenboom Groep 7 Afnamedatum
NDVDUEEL RPPORT Score 20 Percentiel 50 C DLE 41 Vaardigheidsscore 8,0 90% betrouwbaarheidsinterval 7,2-8,8 Percentiel DLE NDVDUEEL RPPORT Score 26 Percentiel 89 DLE 57 Vaardigheidsscore 6,1 90% betrouwbaarheidsinterval
Nadere informatieScore 22 Percentiel 64 Niveau I-V II Niveau A-E B DLE 45 T-score 53,7 Vaardigheidsscore 8,5
RPPORT Groepsgemiddelden Blok 4/5 woorden Normeringsmaand September groep 7 (DL = ) Score 22 Percentiel 64 Niveau -V Niveau -E B DLE 45 T-score 53,7 Vaardigheidsscore 8,5 Leerlingoverzicht woorden Leerling
Nadere informatieKernwoord Uitleg Voorbeeld
Aanhalingstekens Accenttekens Achtervoegsel Afbreekteken Gebruik je voor een citaat of als iets niet letterlijk is bedoeld. Gebruik je om iets nadruk te geven of om dubbelzinnigheid te voorkomen. Een nietzelfstandig
Nadere informatieBasisspelling is onderdeel van de Bundel Basisprogramma's. Deze bundel bevat ook Basis Werkwoordspelling en Basisgrammatica.
Basisspelling Basisspelling is onderdeel van de Bundel Basisprogramma's. Deze bundel bevat ook Basis Werkwoordspelling en Basisgrammatica. Het Muiswerkprogramma Basisspelling bestrijkt de basisregels van
Nadere informatieOverzicht categorieën Taal actief groep 7
Overzicht categorieën Taal actief groep Introductie Onderstaand treft u in de eerste kolom het nummer van de categorie aan zoals die voorkomt in Taal actief, in de tweede kolom de omschrijving, in de derde
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Werkwoordspelling
Samenvatting Nederlands Werkwoordspelling Samenvatting door L. 1375 woorden 4 november 2013 5,2 13 keer beoordeeld Vak Nederlands Persoonvorm à tegenwoordige tijd - ik erbij of jij/je erachter = alleen
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Deel 5
Samenvatting Nederlands Deel 5 Samenvatting door een scholier 745 woorden 7 mei 2016 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Groene kaders deel 5 Beschrijvend verband Als de schrijver
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat
Les 1: De uitdaging Wat ga je schrijven: een verhaal over een held die een uitdaging aangaat In deze les ga je een verhaal verzinnen. Je bent zelf de held van het verhaal. In het verhaal ga je als held
Nadere informatieTC Webdesign [9 TIPS VOOR DOMEINNAMEN ] 9 tips voor het kiezen en gebruiken van domeinnamen
2014 TC Webdesign [9 TIPS VOOR DOMEINNAMEN ] 9 tips voor het kiezen en gebruiken van domeinnamen Wat is een domeinnaam? Zonder een webadres heb je geen website. Als mensen naar je website toe willen dan
Nadere informatieschrijf je meestal ch, behalve bij ik lig, ik leg en ik zeg. Dan schrijf je ij. Dan schrijf je ij.
Groep 6 Spelling Thema 1 Op heterdaad betrapt ng (tong) ch (pech) ei (reis) ij (ijs) Hoor je de zingende /n/, dan schrijf je ng. Hoor je na een korte klank /g/, dan schrijf je meestal ch, behalve bij ik
Nadere informatieNieuws vanuit groep 4
Nieuws vanuit groep 4 De afgelopen weken zijn we druk bezig geweest met de winter. Tijdens de natuurlessen hebben we gesproken over verschillende weersoorten en de vorming van sneeuw en ijs. We hebben
Nadere informatieschrijf je meestal ch, behalve bij hij ligt, hij legt en hij zegt. Hoor je /ie/ aan het eind van een klankgroep, dan schrijf je i. Dan schrijf je ij.
Groep 7 Spelling Thema 1 Het landje van ons woorden met ng (tong) woorden met cht (lucht) woorden met i die klinkt als ie (liter) Hoor je de zingende /n/, dan schrijf je ng. Hoor je na een korte klank
Nadere informatietip! in leerjaar 1, is nog weinig verschil; mavo mag deze samenvatting ook gebruiken
Boekverslag door Tmp_cox 1720 woorden 25 oktober 2012 5.8 259 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands NIEUW NEDERLANDS; Samenvatting, (mavo), havo, vwo hoofdstuk 1 t/m 6 tip! in leerjaar
Nadere informatieAls je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt.
Lettergrepen Als je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt. Om een woord in lettergrepen te verdelen, kijken we naar de klinkers. Als
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Spelling
Samenvatting Nederlands Spelling Samenvatting door een scholier 1180 woorden 1 juni 2004 6,5 85 keer beoordeeld Vak Nederlands Nederlands Alle spellingregels WW spelling Persoonsvorm? Ja Nee? TT: zo simpel
Nadere informatieLeerstofaanbod groep 4
Leerstofaanbod groep 4 Rekenen Rekenen Methode: RekenZeker De lessen zijn onderverdeeld in een aantal domeinen: getallen, bewerkingen (optellen, aftrekken en tafels en meten van tijd en geld. Optellen
Nadere informatie100 Gouden regels voor zakelijke teksten. Pyter Wagenaar & Heidi Aalbrecht
100 Gouden regels voor zakelijke teksten Pyter Wagenaar & Heidi Aalbrecht Inhoud Inleiding 7 Foutloos schrijven 9 Formuleren 41 Leestekens 59 Brieven 73 Offertes 87 E-mail 99 Taaletiquette 113 Verklaring
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? om de directeur te overtuigen. Wat voor tekst schrijf je? een overtuigende tekst. Voorbereiden van je overtuigende tekst
niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Waarom ga je schrijven? om de directeur te overtuigen Voor welk feest zou je in ieder geval een vrije dag willen hebben? Wat voor tekst schrijf je?
Nadere informatiehond Ik hoor t aan het eind. Ik maak het woord langer. Ik hoor te(n) Ik hoor de(n) Ik schrijf t Ik schrijf d
Categorie 44a Woorden met eind d of midden d die klinkt als t Thema 6 groep 7 Ik hoor t aan het eind. Ik maak het woord langer. Ik hoor te(n) Ik hoor de(n) hond Ik schrijf t Ik schrijf d Categorie 44a
Nadere informatieVerandert de spelling alweer?
Nederlandse Taalunie Verandert de spelling alweer? Wat u moet weten over de spellingaanpassingen In oktober 2005 is de nieuwe Woordenlijst Nederlandse Taal verschenen. Vanaf 1 augustus 2006 wordt die Woordenlijst
Nadere informatieOnderdeel: Spelling Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Vak: Nederlands Klas: IG2 MH/HV Onderdeel: Spelling week 1 t/m week 4 Aantal lessen per week: 2 Methode: Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: 1 & 2 Blz. 33 t/m 35 Digitale methode 1F Spelling: verdubbeling
Nadere informatieLIJST MET DE MEEST VOORKOMENDE SPELFOUTEN. AcroPDF - A Quality PDF Writer and PDF Converter to create PDF files. To remove the line, buy a license.
Spelfout tegen: Woorden splitsen Wat heb ik fout gedaan? Voorbeeld MOGELIJKE REGELS 1a woord verkeerd gesplitst ploo-ien i.p.v. plooi-en Bij twee medeklinkers kun je tussen die medeklinkers splitsen. De
Nadere informatieBasisspelling. Doelgroepen Basisspelling. Omschrijving Basisspelling
Basisspelling Het Muiswerkprogramma Basisspelling bestrijkt de basisregels van de Nederlandse spelling; regels die op de basisschool worden aangeleerd en waarmee in het voortgezet onderwijs nog wordt geoefend.
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatie1. morgen krijgen we duitsers op bezoek. 2. in onze klas zitten ook kinderen uit irak, somalië en marokko. 3. ik doe boodschappen bij de aldi.
2 Hoofdletter Wanneer gebruik je een hoofdletter? Aan het begin van de zin Morgen kom ik. Als de zin met een apostrof begint, krijgt het tweede woord een hoofdletter: s Morgens werk ik. t Gaat goed. Bij
Nadere informatieschrijf je meestal ch, behalve bij hij ligt, hij legt en hij zegt dan schrijf je ij dan schrijf je ij
Groep 8 Spelling Thema 1 Je zit op mijn lip woorden met ng (tong) woorden met cht (lucht) woorden met ei (reis) woorden met ij (ijs) hoor je de zingende /n/, dan schrijf je -ng hoor je na een korte klank
Nadere informatieHet verwoorden van de spellingsregel is belangrijk (bewustwording waarom je iets op een bepaalde manier schrijft).
Beste ouders, Wij zijn begonnen aan thema 8 van taal. Dit is het laatste thema van dit schooljaar. Volgend schooljaar krijgt u geen uitleg meer over de spellingscategorieën omdat de categorieën in groep
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatieThema 4. Straatmuzikanten
Thema 4 Straatmuzikanten Les 4.1 tinnen ideeën pakketten resultaat passage Les 1 de, jarig Een man met korte, grijze haren, een snor en een aktetas stootte met zijn voet tegen het geldbakje. Waar hoor
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken
Les 1: Een stripverhaal schrijven Waarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl over Donald Duck. 2. Er wordt veel verteld
Nadere informatieLes 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven
Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Wat voor tekst ga je schrijven en waarom? Op 31 oktober is het Halloween en op 11 november is het Sint-Maarten. Veel mensen weten niet zo goed wat voor feesten
Nadere informatie9,6. Samenvatting door een scholier 1001 woorden 26 maart keer beoordeeld. Nederlands
Samenvatting door een scholier 1001 woorden 26 maart 2018 9,6 2 keer beoordeeld Vak Nederlands onderwerp pvtt pvvt ik stam stam + de/te je/jij achter pv stam stam + de/te je/jij voor pv stam +t stam +
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
2015-2016 Onderdeel: Spelling week 1 t/m week 3 1 & 2 Digitale methode 1F Spelling: verdubbeling en verenkeling. 1F Spelling: vorming van het bijvoeglijk naamwoord. 1F Werkwoordspelling waarvan een deel
Nadere informatieje schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort
Groep 4 Spelling Thema 1 Een nieuw huis aan het begin (klas) aan het eind (tent) met st aan het eind (kist) met ts aan het eind (muts) aan het begin en aan het eind (krant) Thema 2 Wat word jij later?
Nadere informatieBLOK 2: les 1 en 2. groep 4) en leren de woorden correct te schrijven (cat. 14) REGEL: 14: Lange klanken aan het eind van een klankgroep:
BLOK 1: les 1 en 2 Het voorvoegsel be-, ge-, ver-, me-, te- in een woord hetkennen en het woord correct teschrijven (cat. 11c) 11c: Wooden met een stomme e vooraan: In woorden die beginnen met be-, ge-,
Nadere informatie(ZAKELIJKE) TAALVERZORGING 2 NEDERLANDS
(ZAKELIJKE) TAALVERZORGING 2 NEDERLANDS 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je op een juiste manier in meervoud schrijven. - Hoofdletters op een juiste manier gebruiken. - Onbepaalde hoofdtelwoorden
Nadere informatieTaakanalytisch Leerlingvolgsysteem. Spelling. Eerste tot en met zesde leerjaar van het lager onderwijs. Gompel&Svacina. Toetsen
Taakanalytisch Leerlingvolgsysteem Spelling Eerste tot en met zesde leerjaar van het lager onderwijs Toetsen 91 92 Taakanalytisch Leerlingvolgsysteem Spelling Eerste tot en met zesde leerjaar van het lager
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool, alle niveaus van het vmbo en mbo 1 en 2.
Spelling op maat 3 De Muiswerkprogramma s Spelling op maat 1, 2 en 3 vormen een complete leerlijn voor de spelling die op de basisschool moet worden aangeleerd. Spelling op maat 3 is het derde deel van
Nadere informatie2 leerde ze op school. 3 haar met haar. 4 leest boeken uit de. van de stad en gaat graag. 5 zich bij opa en oma. in de, dat is in. 6 Met hun dan over
Naam Datum Klas Ik luister goed. Ik vul de woorden in. 1 in een 2 leerde ze op school 3 haar met haar 4 leest boeken uit de van de stad en gaat graag naar het zich bij opa en oma in de, dat is in 6 Met
Nadere informatie1. poes Luisterweg Ik luister goed naar het woord, Dan schrijf ik het zoals het hoort.
1. poes 2. draak 3. muts 4. wolk Duo betekent twee De /u/ doet dus niet mee 5. krant 6. schaap Hoor je na een s een /g/? Dan schrijf je ch en nooit een g! 7. feest / vier Ik verdeel het woord in klankgroepen.
Nadere informatieThema 2. Rennen voor geld
Thema 2 Rennen voor geld Les 2.1 Berlijnse calorieën zekerheden zebra s onmiddellijk Les 1 reis, ijs Sjoerd vertelt zijn opa dat hij rondjes gaat lopen op een sportterrein. Wat een ander woord voor terrein?
Nadere informatieVak: Nederlands EBR Klas: IG 2 mh/hv Onderdeel: Leesvaardigheid Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Vak: Nederlands EBR Klas: IG 2 mh/hv Onderdeel: Leesvaardigheid Lesperiode: 5 Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: 4 Blz. 127 t/m 12 Nieuw Nederlands Online H 1 t/m 4, onderdeel Lezen extra en Test Nieuwsbegrip
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieSpelling Werkwoorden. Doelgroep Spelling Werkwoorden. Omschrijving Spelling Werkwoorden
Spelling Werkwoorden Spelling Werkwoorden is een programma voor het leren schrijven van de werkwoordsvormen. Deze module behandelt de spelling van infinitief, tegenwoordige tijd, verleden tijd, voltooid
Nadere informatieEen onderzoek naar het effect van een zelfcorrectiemethode tijdens het stellen.
Een onderzoek naar het effect van een zelfcorrectiemethode tijdens het stellen. Frans van Bruggen leerkracht van de Borgmanschool e-mail adres f.vanbruggen@borgmanschool.nl 9 mei 2009. Hoofdstuk 1. 1.1
Nadere informatieInleiding 7. Deel 1 BASISVAARDIGHEDEN SPELLING 9
INHOUD Inleiding 7 Deel 1 BASISVAARDIGHEDEN SPELLING 9 Les 1 Stap voor stap op weg naar minder spellingfouten 11 1.1 Juist spellen is... 11 1.2 Stappenplan goed spellen 13 1.3 Hardnekkige spellingproblemen
Nadere informatieSpelling. A. Kijk voor de vormen van de tegenwoordige tijd naar het volgende schema:
Spelling 1. Werkwoorden: tegenwoordige tijd A. Kijk voor de vormen van de tegenwoordige tijd naar het volgende schema: ik - je/u/hij/ze t we/jullie/ze en bijvoorbeeld: ik drink ik bied je drinkt je biedt
Nadere informatieWerkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6
We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet
Nadere informatieIndien je de regels uit dit bestand kunt toepassen en je kent de stappen die je in het schema moet maken, dan beheers je de werkwoordspelling goed.
Regels werkwoordspelling In dit bestand worden de 5 werkwoordsvormen uitgelegd. Het gaat om: 1. Tegenwoordige tijd 2. Verleden tijd 3. Voltooid deelwoord 4. Onvoltooid deelwoord 5. Bijvoeglijk gebruikt
Nadere informatieHet Muiswerkprogramma Leestekens op maat is een programma voor het aanleren van een juist gebruik van leestekens.
Leestekens op maat Het Muiswerkprogramma Leestekens op maat is een programma voor het aanleren van een juist gebruik van leestekens. Doelgroepen Leestekens op maat Leestekens op maat is bedoeld voor groep
Nadere informatieThema 10. We ruilen van plek
Thema 10 We ruilen van plek Les 10.1 1. zakenreis 2. industrieën 3. raketten 4. percentage 5. demonstratie Les 1 gouden, ziekenhuis In het ankerverhaal staat dat de moeder van Gaby Pak kersen geeft in
Nadere informatieOnderdeel: Spelling Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: Spelling week 1 t/m week 3 1 & 2 Digitale methode 1F Spelling: verdubbeling en verenkeling. 1F Spelling: vorming van het bijvoeglijk naamwoord. 1F Werkwoordspelling waarvan een deel zuiver morfologisch
Nadere informatie3 LEERPLANDOELEN. De basisschool stelt zich als streefdoel voor taalbeschouwing:
3 LEERPLANDOELEN De basisschool stelt zich als streefdoel voor taalbeschouwing: Een kind wil, durft en kan op zijn niveau nadenken over aspecten van het taalgebruik en het taalsysteem door taalverschijnselen
Nadere informatieMaya s moeder kijkt verbaasd naar de dichte deur. Ze hoort haar dochter snikken. Nou, zo erg is het toch niet, denkt ze.
Een dichte deur Maya! De stem van Maya s moeder klinkt nu heel hard en een beetje boos. Als ik je nog eenmaal moet roepen, kom ik je kamer in!, dreigt haar moeder. Maya doet de deur van haar kamer gauw
Nadere informatieEzel- en kikkerwoorden Groep 7 Week 1
Ezel- en kikkerwoorden Groep 7 Week 1 Als ik aan het eind van een klankgroep een lange klank hoor, dan gebruik ik daar maar één letter voor. Als ik aan het eind van een klankgroep een korte klank hoor,
Nadere informatieLesbrief groep 5/6. Beste ouders,
Lesbrief groep 5/6 Beste ouders, Het is al weer een tijdje geleden dat we een lesbrief aan jullie hebben gestuurd. Maar met de start op onze prachtige nieuwe school, ook gelijk maar een doorstart met de
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken. Wat voor tekst schrijf je en aan wie?
Les 1: Je eigen reclameposter maken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let vooral op de leerlingen van Het Geuzencollege
Nadere informatiemollen -> de o wordt uitgesproken als o. Dit noemen wij een woord met een woord met een gesloten lettergreep: mol len.
Komende week starten wij alweer aan kern 11 van Veilig Leren Lezen. U zult zien dat er in deze kern veel terugkomt wat er in kern 10 is aangeboden. In deze kern staan de volgende onderwerpen (weer) centraal:
Nadere informatieSpelling - Tekens v3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/80880
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 26 augustus 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/80880 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatie1 WOORDSOORTEN 3 2 ZINSDELEN 8
Deel 1 Grammatica 1 1 WOORDSOORTEN 3 1.1 Tot welke woordsoort behoren de onderstreepte woorden in de volgende zinnen? 3 1.2 Multiple choice. Benoem de onderstreepte woorden 4 1.3 Benoem de onderstreepte
Nadere informatieStappenplan: een spreekbeurt maken
Stappenplan: een spreekbeurt maken 1. Dit weet ik al! Dit wil ik nog te weten komen! Maak op een kladblad een woordspin over het onderwerp. Ik noteer sleutelwoorden Schrijf onder je woordspin vragen die
Nadere informatieWat is een zelfstandig naamwoord?
Wat is een zelfstandig naamwoord? 1. Inleiding Zelfstandig naamwoorden zijn woorden die 'een zelfstandigheid' aanduiden: een persoon of dier: vrouw, oom, hond een eigennaam: Sara, Apple een ding: fiets,
Nadere informatie- Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes. - Tijdschriften/kranten. - Kopieerblad. - Kopieerblad
Thema Lessen en materialen groep 8 Instructie Spellingcheck Netversie voorlezen Gevoelens Les 1: Treffende titels: Gekke gevoelens - Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes Gedichten
Nadere informatieLeestekens op maat is een programma voor het aanleren van een juist gebruik van leestekens.
Leestekens op maat is een programma voor het aanleren van een juist gebruik van leestekens. Doelgroepen Leestekens op maat Leestekens op maat is bedoeld voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs, voor de
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieWerkstuk. Groep 5. Hoe maak je in 9 stappen een werkstuk:
Werkstuk Groep 5 Hoe maak je in 9 stappen een werkstuk: Je gaat een onderwerp kiezen, waar je meer over te weten wilt komen. Dit ga je in verschillende stappen doen: 1. Het onderwerp 2. Het woordweb 3.
Nadere informatiewoorden met eer (heer) De /r/ is een plaagletter bij /eer/. volgwoord woorden met oor (oor) De /r/ is een plaagletter bij /oor/.
Groep 5 Spelling Thema 1 Een plek om te werken De /f/ is de fietspompletter. Je hoort met f (fluit) /ffff/. De /v/ is van vlieg. Je hoort /vvvv/. met v (vis) woorden met aar (jaar) luisterwoord woorden
Nadere informatieinstapkaarten spelling
instapkaarten spelling inhoud instapkaarten spelling thema 1 les 1/13a cat. 13 a/b 1 thema 1 les 3/13b volt. dw. 2 thema 1 les 5/14a cat. 16 a/b 3 thema 1 les 7/14b volt. dw. 4 thema 1 les 9/15a cat. 16d
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen van groep 5 en 6 van de basisschool, het praktijkonderwijs, vmbo bbl en mbo 1.
Spelling op maat 2 De Muiswerkprogramma s Spelling op maat 1, 2 en 3 vormen een complete leerlijn voor de spelling die op de basisschool moet worden aangeleerd. Spelling op maat 2 is het tweede deel van
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen van groep 4 en 5 van de basisschool, het praktijkonderwijs, vmbo bbl en mbo 1.
Spelling op maat 1 De Muiswerkprogramma s Spelling op maat 1, 2 en 3 vormen een complete leerlijn voor de spelling die op de basisschool moet worden aangeleerd. Spelling op maat 1 is het eerste deel van
Nadere informatieDyslexiebehandeling. Informatiepakket leerkracht:
Dyslexiebehandeling Informatiepakket leerkracht: - Werkwijze bij Onderwijszorg Nederland (ONL) - Klankenschema - Stappenplan - Kopie overzichts-steunkaart - Uitleg losse steunkaarten - Uitleg steunkaart
Nadere informatieUitleg bij de spellingskaartjes.
Uitleg bij de spellingskaartjes. 1. De BLAUWE kaartjes zijn bedoeld om alleen te oefen met de spellingskaartjes 2. Met de Paarse kaartjes mag je met zijn tweeën oefenen met de spellingskaartjes 3. De Groene
Nadere informatieBeginnersfouten Nederlandse Vertalers
Beginnersfouten Nederlandse Vertalers Inhoud 1. Samenstellingen los schrijven die aan elkaar horen... 3 2. De komma tussen twee werkwoordsvormen vergeten... 3 3. Vele/velen en beide/beiden... 3 4. Die/dat...
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen van groep 5 en 6 van de basisschool, het praktijkonderwijs, vmbo bbl en mbo 1.
Spelling op maat 2 De programma s Spelling op maat 1, 2 en 3 vormen een complete leerlijn voor de spelling die op de basisschool moet worden aangeleerd. Spelling op maat 2 is het tweede deel van deze leerlijn.
Nadere informatie2 Lesstof Leestekens
LESSTOF Leestekens 2 Lesstof Leestekens INHOUD INLEIDING... 4 DOELGROEP... 5 STRUCTUUR... 5 INHOUD... 9 Lesstof Leestekens 3 INLEIDING Muiswerkprogramma s zijn computerprogramma s voor het onderwijs. De
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieOnderdeel: LEZEN Docent: RKW Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Rapportperiode 1 Vak: Nederlands Onderdeel: LEZEN Docent: RKW 1 Aantal lessen per week: 4 Methode: Lees Mee Hoofdstuk: Blok 1 t/m 6 Blz. Weging: 1x 3x woordmixtoets 3x leestoets In totaal 6 cijfers Studievaardigheden:
Nadere informatieWat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen
Nadere informatieSpelling 1F. Doelgroepen Spelling 1F. Omschrijving Spelling 1F
Spelling 1F Spelling 1F bestrijkt de basisregels van de Nederlandse spelling die op de basisschool worden aangeleerd en waarmee leerlingen in het voortgezet onderwijs meestal verder oefenen. Doelgroepen
Nadere informatieAfspraak 31 weetwoord. Afspraak 30 regelwoord. liniaal, actueel. thermometer. Afspraak 32a weetwoord. Afspraak 32b weetwoord. team.
Afspraak 30 regelwoord liniaal, actueel je een j of een w, maar die schrijf je niet Afspraak 31 weetwoord thermometer je een t, maar je schrijft th Afspraak 32a weetwoord team Leenwoorden uit het Engels
Nadere informatieSpelling. 1. Werkwoorden
Stijl en spelling Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste stijl- en spellingregels die in de onderbouw bij Nederlands zijn behandeld. Bij schrijfopdrachten en bij het examen wordt in de bovenbouw
Nadere informatieOnderdeel: Spelling - ANV Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Vak: Nederlands Klas: IG2 MH/HV Onderdeel: Spelling - ANV Aantal lessen per week: 2 Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: & 2 Blz. 33 t/m 35 Digitale methode F Spelling: verdubbeling en verenkeling. F
Nadere informatieinstapkaarten spelling
7 instapkaarten spelling inhoud instapkaarten spelling Spelling thema 1 les 1/13a cat. 10 a/b 1 thema 1 les 3/13b t.t. 2 thema 1 les 5/14a cat. 33 a/b 3 thema 1 les 7/14b t.t. 4 thema 1 les 9/15a cat.
Nadere informatie