KOOLZAAD ALS ENERGIETEELT? STUDIENAMIDDAG ENERGIETEELTEN VLAAMSE OVERHEID. Vandaele Alain Inagro

Transcriptie

1 KOOLZAAD ALS ENERGIETEELT? STUDIENAMIDDAG ENERGIETEELTEN VLAAMSE OVERHEID Vandaele Alain Inagro

2 Koolzaad als energieteelt? 1. Koolzaad als energieteelt? Verleden Heden 2. Toepassingen op vandaag 3. De teelttechniek

3 Biodiesel uit koolzaad Koolzaad duurzaam? Tot 2017 : -35 % broeikasgassen Daarna : -50 % broeikasgassen 2020 : 10 % uit hernieuwbare energie

4 Meer verleden dan heden? Rijden op koolzaadolie PPO : 1 /L Diesel : 1,5 /L Eenvoudig/eigen beheer/accijnsvrij Ombouw : Levensduur motoren?

5 De hype doofde. Motoren worden complexer Fabrieksgarantie vervalt Allerlei (olieprijs, landbouwgrond inname, biodiesel?,.)

6 Koolzaad als energieteelt? 1. Koolzaad als energieteelt? Verleden Heden 2. Toepassingen op vandaag 3. De teelttechniek

7 2. Toepassingen op vandaag Persen van olie voor WKK s Wat? Aangepaste dieselmotor en alternator om elektriciteit op te wekken. Recuperatie van warmte afkomstig van de motor en rookgassen. Toepassingen van WKK s: Wanneer warmte en elektriciteit samen nodig zijn: zwembaden, appartementen, ziekenhuizen, woonwijken, zorgcentra, In de landbouw: varkenshouderij, tuinbouw,

8 Voordelen van WKK s op koolzaadolie: 22% efficiënter tov productie warmte en elektriciteit apart Lokale productie van energie (min. transport) Goed bestuurbaar: productie ifv behoefte C02-neutrale toepassing (opname tijdens groei, productie tijdens verbranding) Nevenproduct van de koolzaadkoek wordt ingezet als eiwitbron voor veevoeding.

9 Praktijkvoorbeeld WKK op Teelt en perst zelf koolzaad landbouwbedrijf Warmtebehoefte in de kraamhokken en biggenbatterijen Nabije opvolging van systeem Administratieve rompslomp (VREG/vergunningen/ groenestroom en warmtecertificaten)

10 Koolzaadschroot/koek Persen (koud) => koolzaadkoek Natuurlijk productieproces Kleinere schaal Bijproducten met relatief hoog vetgehalte Extractie (warm) => koolzaadschroot Door toevoeging van chemische middelen Op grotere schaal Laag vetgehalte

11 KOOLZAADSCHROOT<->SOJASCHROOT Sojaschroot heeft per kg DS de beste verhouding DVE/VEM Sojaschroot bevat 1017 VEM/235 DVE=4,4 L melk aan 365 /ton Koolzaadschroot bevat 883 VEM/146 DVE=2,8 L melk aan 243 /ton Vaker samen in mengeling

12 Koolzaad als energieteelt? 1. Koolzaad als energieteelt? Verleden Heden 2. Energietoepassingen op vandaag 3. De teelttechniek

13 Aandachtspunten bij de teelt Najaar Zelf zaaien/rijafstand Zaaiconditie Slakken/aardvlooien/ duiven (vroege) Voorjaar Vroeg bemesten? Duivenschade : herstel? Insectendrempel Oogst Wanneer? Stockage Opslag

14 11 jan jan jan jan jan jan jan jan jan jan jan 16 marktprijs Brussel (Euro/ton) Waarom kiezen voor koolzaad? Optimale teeltregio (polders/leemgronden) Interessante prijzen/rendementen Graanprijzen over de jaren heen wintertarwe wintergerst Tijd winterkoolzaad

15 Verruiming van de rotatie Positief voor de bodemstructuur Positief rendement tarwe na koolzaad Hauwvaste rassen in vergelijking met vroeger Koolzaadstro als strooisel of voor rantsoen (pensprikkel) Werkspreiding/eigen machines

16 Vooroordelen van landbouwers tegenover koolzaad Zaadverlies Opslag Flauw gewas Gebrek aan kennis Bang voor het nieuwe Slakken/duiven Afzet?

17 Winter- & zomerkoolzaad Winterkoolzaad Zaai in eind augustus/september Meer opbrengst dan zomerkoolzaad Risico: duivenschade, vorstschade, slakkenschade Erosiebestrijding door de winterbegroeiing van de bodem Zomerkoolzaad Zaai in maart tot 10 april Vereist zaaidichtheid van 100 zaden/m² Oogst pas half augustus Mindere opbrengst dan winterkoolzaad, kan tot 1000kg/ha verschillen Minder insecten/plagen in najaar=> lagere teeltkost Wordt vooral geteeld in landen met zeer strenge winters

18 Rassenkeuze Criteria: opbrengst & kwaliteit (% olie) over meerdere jaren en verschillende proefstations resistentietype tav Phoma en Sclerotinia gevoeligheid voor stengel-elongatie legergevoeligheid strolengte vroegheid bloei

19 Rassen Type Gemiddelde (**) Nieuwpoort De Moeren (klei) en (Veurne) Zande Zande Meetkerke Wilskerke Wilskerke (klei/zand) (klei) (klei/zand) (klei, kustpolder) (klei, kustpolder) (klei, kustpolder) Gemiddelde Rassen 5 jaar beproefd Dynastie HR 98,7 100,2 104,0 94,5 105,0 - - Rassen 4 jaar beproefd Diffusion HR ,3 100,9 103,3 96,2 102,2 DK Excellium HR - 85,4-105,1 101,6 96,1 97,4 Rassen 3 jaar beproefd Hertz HR ,2 101,9 102,6 104,1 Rassen 2 jaar beproefd Dalton HR ,0 114,9 102,5 DK Explicit HR ,3 105,4 100,9 DK Exentiel HR ,9 101,8 99,9 DK Exception HR ,7 98,1 98,9 DK Expertise HR ,0 105,8 - - DK Eximus HR ,5 87,1 - - Rassen 1 jaar beproefd DK Expansion HR ,9 110,9 DK Exalte HR ,6 103,6 Arizona HR ,3 101,3 DK Exquisite HR ,1 101,1 Alabama HR ,3 100,3 Bender HR ,1 98,1 PT211 HR ,2 95,2 PT225 HR ,9 89,9 Mercedes HR ,4 84,4 Flash HR ,1 - - DK Exkio HR ,4 - - Getuigen (*) (= (= (= (= (= (=4607

20 Koolzaad Koolzaad Tarwe KOSTPRIJS/HA Minimale kostprijs Normale kostprijs Normale kostprijs 1. Zaai Zaad Grondbewerking en zaaien Bemesting Ammoniumnitraat Kaliumsulfaat (K2O en SO3) 45 Werkgang Fyto Aardvlooien Slakkenbehandeling Onkruidbestrijding Verkorten 40 Bladluizen of zaadbeh. 50 Ziektebestrijding 170 Koolzaadglanskever Duivenafweer 20 Sclerotinia Werkgangen Pikdorsen Totale kosten ( /ha) STRO Koolzaad prijs 370 x 4,5ton =>1665 NET 1070 NET 805 Tarwe prijs 150 /10ton =>1500 NET 485

21 11 jan nov sep jul mei mrt jan nov sep jul mei mrt jan 16 marktprijs Brussel (Euro/ton) Graanprijzen over de jaren heen wintertarwe wintertarwe x2 winterkoolzaad datum

22 De meerwaarde van bijen Bevorderen een goede bestuiving => opbrengst + 5%! 3 à 5 kasten / ha imkers zijn tevreden over de productie /geen vergoeding Neem voorzorgsmaatregelen bij inzet insecticiden: - s morgens heel vroeg niet aangewezen, liefst s avonds behandelen

23 Meer info? Interesse in onze nieuwsbrieven? Interesse in onze proefveldbezoeken? Alain Vandaele Anne-Sophie Vandevoorde Inagro vzw Ieperseweg 87 Beitem-Rumbeke 051/ of