interne audit externe controle
|
|
- Christina de Croon
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 AUDIT interne controle interne audit externe controle 1 1
2 INTERNE CONTROLE There ain t no such thing as a free lunch Milton Friedman Dagelijks worden zesduizend maaltijden besteld in de studentenrestaurants van de K.U.Leuven. Duizenden euros worden er uitgewisseld tussen student- en en kassiers van de restaurants. Om te garanderen dat het geld dat de kassiers ontvangen terecht komt, zijn er door de K.U.Leuven tal van controlemaatregelen uitgewerkt. Deze maatregelen noemt men interne controle. 2 2
3 Eén van die controlemaatregelen bestaat erin dat de telband van het kasregister dat de verkopen registreert moet overeenstemmen met het geldbedrag dat zich in de lade van het kasregister bevindt. Op het einde van de dag controleren wij of er belangrijke tekorten of overschotten zijn voor ieder kasregister zegt de directeur van de studentenrestaurants. Komen kasverschillen vaak voor? Nee, want de kassiers weten dat er disciplinaire sancties volgen wanneer er herhaaldelijk kasverschillen voorkomen Wanneer een student bij het afrekenen geen kassa-belletje hoort of wanneer hij geen kasticket ontvangt, dan bestaat de kans dat de kassier steelt. Wij weten dat het soms vervelend is om het kasticket te moeten afleveren, maar het kasticket is voor ons een absoluut noodzakelijke controlemaatregel. 3 3
4 Het verhaal over het studentenrestaurant toont aan dat de controle op de kasgelden erg belangrijk is. Maar gelijkaardige controles zijn nodig om andere activa van de universitaire restaurants te beveiligen. Er zijn onder meer controlemaatregelen om - diefstal van voedsel en drank te vermijden - diefstal van eetgerei en keukengerei te voorkomen - verkopen voor eigen rekening te vermijden (vb. koffie in cafetaria) Diefstal kan gebeuren door studenten maar ook door personeel en leidinggevende personen. De controlemaatregel moeten zich op alle niveau s situeren. Naast diefstal is de ontwaarding van de voorraden een probleem. Aangepaste conserveringsmethoden worden gebruikt. Daarnaast moet een nauwkeurige planning van de menu s er voor zorgen dat voedingsproducten hun vervaldag niet overschrijden. De controlemaatregelen worden bepaald in functie van - het soort activa - en de specifieke risico s (= wat kan hier mis gaan?) 4 4
5 De directeur van het studentenrestaurant heeft nog andere zorgen. Hij is er tevens verantwoordelijk voor dat het restaurant zijn missie vervult. Dat betekent ondermeer : - maaltijden leveren tegen democratische prijzen - zorgen voor een uitgebreid en gevarieerd aanbod - gezonde maaltijden serveren (vetten en suikers!!, ) - zorg om het milieu (afval beperken, dosering reinigingsmiddelen, ) - kwaliteitsnormen respecteren (HACCP, ) 5 5
6 COSO : controlemaatregelen t l - ten behoeve van de leiding - op alle bestuurlijke en operationele activiteiten - om een aanvaardbare zekerheid te bekomen omtrent - de effectiviteit en de efficiëntie van de operaties - de bescherming van de bezittingen - de betrouwbaarheid van de financiële rapportering - de naleving van de wettelijke bepalingen (compliance) m.a.w interne controle omvat alle maatregelen die het management toelaten de informatie, de bescherming en de controle te verkrijgen, die voor haar van essentieel belang zijn om de onderneming op een succesvolle manier te leiden 6 6
7 objectieven van de interne controle? = wat streeft IC na? effectiviteit én efficientie van de operationele activiteiten = doelmatig, doelgericht bedrijfsobjectieven naleven tegenwoordig spreekt men over performantie bezittingen beschermen betrouwbaarheid van de financiele rapportering naleving van de wettelijke bepalingen en regelgeving = compliance 7 7
8 Hoe kunnen de objectieven van de IC toegepast worden op het studentenrestaurant? 1. effectiviteit én efficientie van de operationele activiteiten 2. bezittingen beschermen 3. betrouwbaarheid van de financiele rapportering 4. naleving van de wettelijke bepalingen en regelgeving 8 8
9 Hoe kunnen de objectieven van de IC toegepast worden op het studentenrestaurant? 1. effectiviteit én efficientie van de operationele activiteiten bedenk een paar performantie-indicatoren zijn er historieken die je zou bestuderen? 2. bezittingen beschermen bedenk een paar beveiligingsmaatregelen 3. betrouwbaarheid van de financiele rapportering hoe zou je de gerapporteerde cijfers controleren? hoe zou je verkopen voor eigen rekening kunnen dedecteren? 4. naleving van de wettelijke bepalingen en regelgeving welke normen moet je zoal naleven? ben je BTW-plichtig? welke verplichtingen heb je inzake BTW? hoe controleer je of de HCAPP-normen worden nageleefd? 9 9
10 Fraude, diefstal, laksheid, non-performantie kunnen voorkomen op alle niveau s en op iedere plaats in de onderneming. Daarom moet controle geïntegreerd worden in heel de organisatie. Dit brengt aanzienlijke kosten met zich mee. De kosten moeten afgewogen worden tegenover de opbrengsten. Een goede IC moet een optimum zoeken teneinde een aanvaardbare zekerheid te verkrijgen. = reasonable assurance 10 10
11 wat is controle? Elk controleproces bestaat uit volgende elementen : het verkijgen van informatie omtrent de feitelijke situatie (Ist-situatie) het verkijgen van informatie die als toetsingsmaatstaf wordt gebruikt (Soll-situatie) de eigenlijke toetsing het evalueren en ev. initiëren van regulariserende handelingen (=bijsturen van het proces) 11 11
12 In een organisatie komt controle voor op alle niveau s en in alle functies. vb. controle op realisatie van de planning op naleving van de budgetten op juiste en tijdige uitvoering v/d operationele activiteiten op de gerapporteerde exploitatieresultaten, Controle is onafscheidelijk verbonden met informatie. Informatie is enkel nuttig als ze betrouwbaar is. Daarom mag ze niet afkomstig zijn van de medewerker die moet gecontroleerd worden!! (= objectiviteit van de bron). De controlemaatregelen zijn van toepassing op personen goederen informatie 12 12
13 PERSONEN elke medewerker van de onderneming draagt bij tot t het functioneren van de onderneming en het bereiken van de doelstellingen via delegatie van bevoegdheden mogelijke problemen : - mensen maken fouten (=onvrijwillig) - mensen plegen fraude (=vrijwillig, bedoeling om te schaden) - mensen werken vaak ondoelmatig, inefficiënt mensen = management : bestuurders en directieleden hogere niveau s : kaderleden lagere niveau s : uitvoerend personeel 13 13
14 PERSONEN 1. het management delegeert bevoegdheden aan de lagere niveaus de lagere niveau s moeten - verantwoording afleggen = informatie moet gecontroleerd worden vb telband, kasboek, inventaris magazaijnier, prestatiestaten, verkoopbons, - gecontroleerd worden = rechtstreekse controle op - diefstal - efficientie - compliance, 2. aandeelhouders delegeren bevoegdheden aan het management ook het management moet gecontroleerd worden = externe controle 14 14
15 GOEDEREN zij kunnen het voorwerp worden van - ontvreemding - beschadiging i - verlies - bederf - vandalisme
16 akelijk is externe con ntrole noodz zo be langrijk dat com mmissaris INFORMATIE de jaarrekening en het jaarverslag, de budgettering en de ondernemingsstatistieken, de strategische informatie over markten, klanten, concurrentie, deze informatie vormt de basis voor de beslissingen van - het management (beleids- en operationele beslissingen) - derden (aandeelhouders, kredietverschaffers, ) Controle op deze informatie is noodzakelijk om juiste beslissingen te kunnen nemen!!!! kwalitatieve informatie moet : (1) juist, (2) volledig (3) tijdig zijn = betrouwbaar 16 16
17 Pijlers van een goed ICS functie- scheidingen bevoegdheids- verdeling goedkeurings- procedures risicodetectie en aangepast risicobeheer fysische, mechanische en electronische controles administratieve procedures en documentenstroom budgettering periodieke rapportering onafhankelijke interne audit 17 17
18 1. AANGEPASTE ORGANISATIE Fraude wordt in de hand gewerkt door te veel bevoegdheden aan één persoon toe te vertouwen vnl. i.v.m. de ontvangsten en uitgaven van geldstromen. Een aangepaste organisatievorm behelst : - degelijke functiescheiding - duidelijke bevoegdheidsverdeling - strikt na te leven goedkeuringsprocedures 18 18
19 1.A FUNCTIESCHEIDING = een scheiding van onverenigbare functies Onverenigbare functies zijn functies die in combinatie met elkaar de kans op fouten en/of fraude groter maken. Wanneer één persoon verantwoordelijk is voor een hele reeks gerelateerde activiteiten dan neemt de kans op fouten en onregel- matigheden sterk toe. Functiescheiding is moeilijk realiseerbaar in kleine ondernemingen. De zaakvoerder moet in dat geval bijkomende controle-werkzaamheden op zich nemen
20 1.A FUNCTIESCHEIDING Men zal door bepaalde organisatorische taakverdeling er voor zorgen dat de ene taakopdracht de andere taakopdracht controleert. Deze controle gebeurt door verantwoordingsverslagen aan elkaar te toetsen. Daarom moet men een kritische instelling ontwikkelen t.o.v. documenten, operaties, boekingen, verklaringen, Zo ontstaat een automatische controle. Telkens een kassier zijn dienst begint wordt een geldlade in het kasregister geplaatst. Op het einde van zijn shift, wordt de geldlade verwijderd en wordt het kasgeld geteld door een andere bediende. Het totaal van het kasgeld wordt vergeleken met het totaal zoals geregistreerd op de controleband van het kasregister. zie Financiële cyclus 2.5 het kasregister
21 volgende functies kan men onderscheiden : functie van beheer : beschikkingsbevoegdheid = beslissingen nemen functie van behoud : bewaringsbevoegdheid = toegang tot en bevoegdheid tot bewaren van bezittingen zoals kasgelden, goederen in magazijn, effecten, registratiefunctie: inschrijven van de ondernemingsverrichtingen in de boekhouding operationele functie: de toelating om bepaalde handelingen/taken uit te voeren controlefunctie : bevoegdheid om uitgevoerde handelingen en taken van anderen te controleren 21 21
22 1.B BEVOEGDHEIDSVERDELING EN -BEPERKING Bevoegdheidsverdeling Een onderneming moet duidelijk vastleggen welke functies welke bevoegheden toebedeeld krijgen. Waarom? 1. zo krijgt men garantie dat de taak daadwerkelijk wordt uitgevoerd 2. controle is het meest effectief wanneer slechts één enkele persoon verantwoordelijk is voor een bepaalde taak Indien er een tekortkoming is kan men de verantwoordelijke aanwijzen. Dit laat toe om bij te sturen en/of te sanctioneren
23 1.B BEVOEGDHEIDSVERDELING EN -BEPERKING Bevoegdheidsbeperking en goedkeuringsprocedures Niet iedereen krijgt evenveel vertouwen. Wanneer de financiële impact van een daad toeneemt, zal ook meer beveiliging ingebouwd moeten worden door bevoegdheden te beperken. De beslissingsmacht wordt verschoven naar een hierarchisch hoger niveau én naar meerdere personen (vier-ogen principe). Goedkeuringsprocedures bepalen dat bepaalde transacties de expliciete goedkeuring moeten krijgen van een hoger geplaatst persoon onder vorm van een handtekening
24 2. ADMINISTRATIEVE PROCEDURES EN DOCUMENTENSTROOM Procedures? wat er moet gedaan worden als een verrichting aanvangt hoe bepaalde taken moeten worden uitgevoerd wie toelating heeft om te beslissen over bepaalde handelingen en wie die handelingen mag/moet uitvoeren welke verantwoordingsstukken moeten gecreëerd worden en welke hun verdere bestemming is = documentenstroom t SOP = Standard Operating Procedure 24 24
25 2. ADMINISTRATIEVE PROCEDURES EN DOCUMENTENSTROOM Soorten procedures? De procedures hebben betrekking op de verschillende ondernemingscycli. Cyclus? de aankoopcyclus de verkoopcyclus de fabricagecyclus de personeelscyclus l de liquiditeitscyclus (financiële cyclus) 25 25
26 2. ADMINISTRATIEVE PROCEDURES EN DOCUMENTENSTROOM Doel van de procedures? het routinematig handelen bevorderen waardoor alleen uitzondering onder de aandacht v/h management worden gebracht uniformiteit scheppen bij de uitvoering inbouwen van beveiliging via functiescheiding, goedkeuring, efficiëntie-verhoging 26 26
27 27 27
28 28 28
29 2.A AANKOOPCYCLUS aankoopactiviteiten = ruilproces gelden ruilen tegen goederen en diensten doelstelling IC : bewaken van gelijkwaardigheid De omvang (verschillende stappen en documenten) van deze cyclus is functie van de ondernemingsactiviteit. vgl. bank handelsonderneming productieonderneming Bij een handelsonderneming bestaat het grootste deel van de kosten uit aankopen van goederen. Wanneer in het aankoopproces iets fout loopt, dan kan dit enorme gevolgen hebben voor de onderneming
30 2.A AANKOOPCYCLUS Indien aankoopfunctie belangrijk AANKOOPDIENST = afzonderlijke en gespecialiseerde dienst Deze dienst staat ten dienste van alle departementen van de onderneming. Haar functie is het verrichten van de aankopen. Zij heeft evenwel geen eigen verantwoordelijkheid inzake - autorisatie - bewaring - controle van aankopen 30 30
31 2.A.1 Operaties in de aankoopcyclus - identificatie van de aankoopbehoefte - evaluatie van de kandidaat-leveranciers - keuze van de leverancier - bestelling - goederenontvangst - kwaliteitscontrole - factuurcontrole en -registratie - betaling 31 31
32 32 32
33 2.A.2 Documenten - bestelaanvraag : aanvraag van departementen bij de aankoopdienst (synoniem : aankoopopdracht) - bestelbon :(of brief) hiermee bepaalt de aankoopdienst - de omschrijving - de hoeveelheid - de prijs - de conditionering - het leveringsadres - en de aanbevelingen of contractuele bijzondere modaliteiten = 1. intern bewijsstuk van de aankoop 2. naar de leverancier gestuurd om de aankoop te bevestigen. die antwoordt met een orderbevestiging 33 33
34 2.A.2 Documenten - ontvangstbon : - registratie van de ontvangst van de goederen geregistreerd - registratie van opmerkingen t.g.v. - de hoeveelheidscontrole - de kwaliteitscontrole ** vaak wordt de leveringsbon van de leverancier gebruikt - betalingsdocumenten : documenten die wijzen op betaling leverancier - overschrijvingsbewijzen - uitgegeven cheques - betaallijsten computersysteem 34 34
35 2.A.3 Verloop van aankoopcyclus departementen bestelaanvraag aankoopdienst bestelbon goederenontvangst g ontvangstbon magazijn boekhouding bestelbon ontvangstbon factuur betaaldienst crediteurenadministratie betaaldocument 35 35
36 2.A.4 Interne controle binnen aankoopcyclus 1. uitvaardigen bestelling 2. ontvangst goederen en diensten 3. controle en registratie 4. betaling 5. magazijnfunctie 36 36
37 2.A.4 Interne controle binnen aankoopcyclus = Welke interne controle-maatregelen dringen zich op i.v.m. 1) uitvaardigen bestelling : - identificatie van de aankoopbehoefte - tijdig continuïteit! out-of-stock problemen - accurate identificatie onbruikbare voorraden vermijden bestelkosten minimaliseren voorraadkosten minimaliseren IC : zijn er procedures om de aankoopbehoefte vast te stellen? - opmaken bestelaanvraag - organigram wie is bevoegd om bestelaanvraag door te geven aan de aankoopdienst? - voorgedrukte eventueel voorgenummerde formulieren? -voldoende d gedetailleerd d opgemaakt? 37 37
38 - onderhandelingen leveranciers - aankoopdienst - worden richtlijnen m.b.t. aanvragen prijsoffertes en eventuele aanbestedingsprocedures nageleefd? - er wordt uitsluitend bij geëvalueerde en goedgekeurde g leveranciers besteld? - bestellingen moeten worden geplaats bij leverancier - met meest gunstige g prijs/kwaliteit verhouding - die aanvaardbare leveringstermijn waarborgt De aankoopdienst loopt een bijzonder risico omdat aankopers vaak door leveranciers worden benaderd. Speciale controlemaatregelen dringen zich op o.a. een systematische personeelsrotatie
39 - plaatsen bestelling - is de bestelling geautoriseerd door - het vereiste bevoegdheidsniveau (organigram)? - het budget? - enkel bestellingen met goedgekeurde g bestelaanvraag - voor iedere bestelling wordt een bestelbon opgemaakt door de aankoopdienst - bestelbon bevat minimaal : - sequentieel ee volgnummer; - besteldatum; - identificatie leverancier; - omschrijving artikel (nummer); - bestelde hoeveelheid; - overeengekomen eenheidsprijs; - bedongen kortingen: - totale bestelprijs; - leveringstermijn; - plaats van levering; - verzendingsmodaliteiten
40 2) ontvangst van de goederen (en diensten) : - bij iedere ontvangst wordt ontvangstbon opgemaakt - goederen worden slecht aanvaard mits goedgekeurde bestelbon - ontvangstbon moet voldoende gedetailleerd zijn (vgl. met bestelbon moet mogelijk zijn) in praktijk wordt vaak een doorslag van bestelbon gebruikt - goederen die niet conform zijn qua kwaliteit/hoeveelheid weigeren - aanvaarde goederen zo snel mogelijk ter beschikking van aanvrager/gebruiker 40 40
41 3) controle en registratie : - documentenstroom t moet danig georganiseerd zijn dat iedere schuld onmiddellijk in de boekhouding geregistreerd wordt. - de registratie gebeurt bij de boekhoudafdeling/crediteurenadministratie - deze steunt zich op gescheiden bronnen : DOCUMENT Factuur Ontvangstbon Bestelbon BRON Leverancier Goed.ontv.dienst Aankoopdienst - juistheid factuur steunt op toetsing 3 documenten - resultaten controles worden aangetekend op factuur - facturen worden na controle, genummerd en geboekt 41 41
42 4) betaling : - alle gecontroleerde en akkoord bevonden facturen moeten aan de leveranciers worden betaald binnen de overeengekomen termijn = tijdig niet te vroeg, niet te laat - optimalisatie betalingsvoorwaarden - dubbele betaling moet worden vermeden - correcte registratie van betaling op de leveranciersrekening 42 42
43 5) magazijnfunctie : - typisch bewarende functie - elke overdracht tussen magazijn en een afdeling gebeurt steeds tegen kwijting voor ontvangst - administratieve stock moet worden bijgehouden door dienst die los staat van magazijnfunctie registrerende functie : registreert in- en uitbewegingen op basis van documenten - opdat de magazijnier zou kunnen bewaren moet voorzien worden in : - afgesloten magazijnruimten - strikte toegangscontrole tot magazijn - orde en netheid in magazijn - geen in- of uitbeweging zonder document van bevoegde dienst - regelmatige inventariscontroles door functionaris die los staat van bewarende en registrerende functie belang gedetailleerde historiek - bijzondere aandacht voor : stockrechtzettingen, verschrooting, gratis leveringen, demo-zendingen, goederen in consignatie, 43 43
44 44 44
45 2.A.5 Functiescheidingen beschikkende functies : - goedkeuren van de aankoopopdrachten - ondertekening van de bestelbons - goedkeuring van de aankoopfacturen - ondertekening van de betaalopdrachten - verlenen van toegang tot gegevensbestanden die met aankopen verband houden bewarende functies : - uitschrijven en ondertekenen van ontvangstbonnen - magazijnfunctie - opvolging van aanvragen van creditnota's aan leveranciers 45 45
46 2.A.5 Functiescheidingen registrerende functies : - uitschrijven van aankoopopdrachten en bestelbonnen - uitschrijven ontvangstbonnen - bijhouden van de boekhouding (inkopen/crediteuren) - voeren van de voorraadadministratie - aanmaak betalingsopdrachten controlerende functies : - afstemmen bestelbon, ontvangstbon en factuur - controle boekhoudkundige registraties met o.a. aansluiting tussen subadministratie en grootboek - inventariscontroles op voorraden - analyse prijsverschillen, aankoopresultaten, partijresultaten - toegangsbeveiliging diverse registraties/bestanden 46 46
47 Pijlers van een goed ICS functie- scheidingen bevoegdheids- verdeling goedkeurings- procedures risicodetectie en aangepast risicobeheer fysische, mechanische en electronische controles administratieve procedures en documentenstroom budgettering periodieke rapportering onafhankelijke interne audit 47 47
48 3. BUDGET Budget heeft een taakstellende functie : 1. het bepaalt de objectieven van de organisatie = to do s voor de volgende periode 2. autorisatie van uitgaven om objectieven te realiseren het budget kan gebruikt worden als toetsingsmaatstaf = toetsen of onderneming taken effectief en efficient heeft uitgevoerd. normen waaraan budget moeten voldoen : 1. moet goedgekeurd zijn door ondernemingsleiding 2. moet aangepast zijn aan organisatie voldoende detail 3. moet in relatie staan tot budgetten uit verleden 4. moet in relatie staan tot financiering en liquiditeitsplanning 48 48
49 4. PERIODIEKE RAPPORTERING = een periodieke en gestructureerde verantwoording omtrent de uitkomsten van het gevoerde beleid normen : 1. moet juist, volledig en tijdig zijn 2. moet voldoen aan informatiebehoefte van de gebruiker 3. moet leesbaar zijn Om de informatiehoeveelheid te beperken kan men rapporteren wat significant afwijkt van het normale : Management by exception reporting by exception 49 49
50 Wat moet gerapporteerd worden? omzet en brutowinst per artikelgroep deelactiviteit verkooppunt vgl. segmental reporting synthese van de kosten variabele en structurele periodieke resultaten t stand van de voorraad / stand van de bestellingen in uitvoering openstaande saldi + aging klanten en leveranciers stand van de financiële rekeningen personeelsbestand verschillenanalyse (productieondernemingen) vergelijking resultaten met budget toekomstgerichte informatie : orderportefeuille cash-flow prognose vb reporting by exception : - openstaande vorderingen > 60 dagen - verkopen met winstmarge < x% 50 50
51 structuur ICS = INTERNE CONTROLE STRUCTUUR externe auditor is verplicht de interne controlestructuur van de onderneming te beoordelen vooraleer zijn werkzaamheden aan te vatten wat zijn de elementen van de controlestructuur? Elementen van de controlestructuur 1. controle omgeving = hoe is houding van management t.o.v. controle? ondernemingsfilosofie, leiderschapsstijl communicatiemethode integriteit van de leiding algemene organisatiestructuur 51 51
52 structuur 2. risico-analyse interne en externe risico's bedreigen de onderneming worden deze risico's onderkend? neemt het management gepaste maatregelen? 3. specifieke controleprocedures worden functiescheidingen georganiseerd? is er een duidelijke documentenstroom? worden transacties en hun registratie getest? (revenue leakages) autorisatie van bepaalde transacties? beveiliging van toegang tot activa? tot bankrekeningen? paswoorden? toetsing aan werkelijkheid (inventariscontrole) toetsing aan ex-ante gegevens (budgetten en voorcalculaties) permanente controle door interne audit-afdeling? 52 52
53 structuur 4. informatie en accountingsysteem alle personen moeten de juiste informatie krijgen om hun operationele activiteiten te leiden/uit tevoeren 1) boekhoudkundige informatie en verwerking worden de 'geldige transacties op een effectieve wijze geïdentificeerd en vastgelegd? in de juiste tijdsperiode? tegen de juiste waarde? en op een correcte wijze voorgesteld en toegelicht? 2) voorziet het informatiesysteem ook in informatie omtrent externe gebeurtenissen en externe ontwikkelingen die de onderneming beïnvloeden o.a. invloed op waarderingen, indekking,... 3) Loopt de informatie van boven naar beneden en dwars door het bedrijf? = motivatie van medewerkers 53 53
54 structuur beperkingen van het ICS controle is onderhevig aan misverstanden, beoordelingsfouten zorgeloosheid van het personeel samenspanning Interne controle is geen sleutel tot succes, wel een hulpmiddel om de doelstellingen van de onderneming te bereiken
55 55 55
56 56 56
57 57 57
58 58 58
59 59 59
INTERNE CONTROLE. There ain t no such thing as a free lunch
AUDIT interne audit externe controle 1 INTERNE CONTROLE There ain t no such thing as a free lunch Milton Friedman Dagelijks worden zesduizend maaltijden besteld in de studentenrestaurants van de K.U.Leuven.
Nadere informatie1. Aankoopcyclus 1. ALGEMEEN 2. OVERZICHT AANKOOPCYCLUS
1. Aankoopcyclus 1. ALGEMEEN De aankoopactiviteiten van een onderneming betreffen in wezen een ruilproces, namelijk waarden (geldmiddelen) van de onderneming worden geruild tegen verwerving van goederen
Nadere informatieINTERNE CONTROLE 1.1 INFORMATIE EN CONTROLE 1.2 INTERNE CONTROLE
INTERNE CONTROLE 1.1 INFORMATIE EN CONTROLE Elk controleproces bestaat in wezen uit volgende elementen: - het verkrijgen van informatie omtrent de feitelijke situatie (Ist-situatie). - het verkrijgen van
Nadere informatieTreasurystatuut Gemeente Den Helder. ieheersdeel
Treasurystatuut 2014 Gemeente Den Helder ieheersdeel Administratieve organisatie en interne controle. A. Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle. Vanuit de treasuryfunctie zijn de
Nadere informatieGewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID. (inwerkingtreding: 1 januari 2015)
Gewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID (inwerkingtreding: 1 januari 2015) 2 1. Doelstellingen, proces- & risicomanagement Subthema kwaliteitsbeleid
Nadere informatieINTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 260 COMMUNICATIE OVER CONTROLE-AANGELEGENHEDEN MET HET TOEZICHTHOUDEND ORGAAN
INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 260 COMMUNICATIE OVER CONTROLE-AANGELEGENHEDEN MET HET TOEZICHTHOUDEND ORGAAN INHOUDSOPGAVE Paragrafen Inleiding... 1-4 Relevant orgaan... 5-10 Te communiceren controle-aangelegenheden
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING BOEKHOUDER POLITIEZONE/AGB
FUNCTIEBESCHRIJVING BOEKHOUDER POLITIEZONE/AGB 1. ALGEMEEN 1.1. Dienst: Politiezone Schoten (PZ) en Autonoom Gemeentebedrijf Schoten (AGBS) 1.2. Naam van de functie: BOEKHOUDER POLITIEZONE/AGB 1.3. Datum:
Nadere informatieDe receptie. De aankoopafdeling. De verkoopafdeling
De receptie Op de receptie komt al de correspondentie van ons bedrijf binnen, deze briefwisseling verdelen zij onder de verschillende afdelingen. Zij staan ook in voor het versturen van alle nodige documenten.
Nadere informatie1. FINANCIËLE INFORMATIESYSTEMEN
Inhoud 1. FINANCIËLE INFORMATIESYSTEMEN............................. 13 1. Wat is boekhouden?........................................ 13 2. Gebruikers van boekhoudinformatie...........................
Nadere informatie4. Wettelijke basis 17 4.1. Europese richtlijnen en verordeningen 17 4.2. Belgische wetgeving 17 4.3. Voor vzw s 18
Inhoud 1. Financiële informatiesystemen 13 1. Wat is boekhouden? 13 2. Gebruikers van boekhoudinformatie 14 3. Financial versus management accounting 15 3.1. Financial accounting (of algemeen boekhouden)
Nadere informatieHOOFDSTUK 1 BASISBEGINSELEN VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN
WOORD VOORAF... OVER DE AUTEURS... v vii HOOFDSTUK 1 BASISBEGINSELEN VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN 1 INLEIDING... 2 2 DE BALANS... 3 2.1 Ondernemingsmiddelen of activa... 4 2.2 Ondernemingsbronnen of passiva...
Nadere informatieGeïntegreerd praktijkproject Interne audit
2 Accountancy-Fiscaliteit Geïntegreerd praktijkproject Interne audit CAMPUS Geel Jochen Vervoort Vincent Keustermans Jeroen Julien Jasper De Kinderen Toon Van Herck Tom Verherstraeten Melanie Janssens
Nadere informatieINLEIDING TOT DE INTERNE CONTROLE
INLEIDING TOT DE INTERNE CONTROLE onder leiding van Willy GROFFILS met bijdragen van Lieven ACKE Johan CHRISTIAENS Michel J. DE SAMBLANX Daniel LEBRUN LucVAN BAEL deze tekst werd doorgenomen door een leescomite
Nadere informatieSAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen
SAP Risk-Control Model Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen Agenda 1.Introductie in Risicomanagement 2.SAP Risk-Control Model Introductie in Risicomanagement Van risico s naar intern
Nadere informatieBefimmo NV. Reglement van de interne audit
Befimmo NV Inhoud Article 1 - Opzet... 1 Article 2 - Opdracht, doelstellingen en activiteiten... 2 Article 3 - Jaarprogramma... 3 Article 4 - Rapportering... 3 Article 5 - Autoriteit... 4 Article 6 - Onafhankelijkheid...
Nadere informatieControletechnische functiescheiding
Controletechnische functiescheiding A3040^1. Controletechnische functiescheiding drs. A.J.A. Hassing RE RA 1 1 Inleiding A3040 ^ 3 2 Functies A3040 ^ 4 2.1 Beschikken A3040 ^ 4 2.2 Bewaren A3040 ^ 4 2.3
Nadere informatie11. INTERNE CONTROLE VAN DE CYCLI 1. Aankoopcyclus
1. ALGEMEEN 11. INTERNE CONTROLE VAN DE CYCLI 1. Aankoopcyclus De aankoopactiviteiten van een onderneming betreffen in wezen een ruilproces, namelijk waarden (geldmiddelen) van de onderneming worden geruild
Nadere informatieDe logica achter de ISA s en het interne controlesysteem
De logica achter de ISA s en het interne controlesysteem In dit artikel wordt de logica van de ISA s besproken in relatie met het interne controlesysteem. Hieronder worden de componenten van het interne
Nadere informatieDe effectieve directie
Studiedag - Journée d études De interne audit en het auditcomité Walgraeve M. Hoofd interne audit NVSM 17.10.2008 Verslag over: De effectieve directie - Financiële, operationele en strategische risico
Nadere informatieBoekhouding verenigingen 28 februari Sylvia Thienpont
Boekhouding verenigingen 28 februari 2015 Sylvia Thienpont Boekhouding verenigingen 1. Wettelijk kader boekhoudkundige Kleine verenigingen Grote en zeer grote verenigingen 2. Dubbel boekhouden versus vereenvoudigd
Nadere informatiede boekhoudkundige verwerking van een economische cyclus: van start, via aan- en verkoop naar het einde van het jaar door Hendrik Claessens
de boekhoudkundige verwerking van een economische cyclus: van start, via aan- en verkoop naar het einde van het jaar door Hendrik laessens Opgave We starten met een onderneming gespecialiseerd in computermateriaal.
Nadere informatieINTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 610 HET IN AANMERKING NEMEN VAN DE INTERNE AUDITWERKZAAMHEDEN
INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 610 HET IN AANMERKING NEMEN VAN DE INTERNE AUDITWERKZAAMHEDEN INHOUDSOPGAVE Paragrafen Inleiding... 1-4 Reikwijdte en doelstellingen van de interne audit... 5 Verhouding
Nadere informatie10 Nulmeting kerntaak B1-K4
WW 10 Nulmeting kerntaak B1-K4 Voordat je begint met de praktijkopdrachten vraag je aan je praktijkopleider of hij deze nulmeting wil invullen. Het kan namelijk zijn dat je al ervaring hebt met bepaalde
Nadere informatieINTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 550 VERBONDEN PARTIJEN
INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 550 VERBONDEN PARTIJEN INHOUDSOPGAVE Paragrafen Inleiding... 1-6 Bestaan en toelichting van verbonden partijen... 7-8 Transacties tussen verbonden partijen... 9-12 Onderzoek
Nadere informatieFINANCIELE GIDS. Begeleidingsacties voor werkzoekenden van 50 jaar en ouder. Departement Partnerships en Netwerk
FINANCIELE GIDS Begeleidingsacties voor werkzoekenden van 50 jaar en ouder Departement Partnerships en Netwerk INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE PRINCIPES... 4 A. Het subsidiebedrag... 4 B. De
Nadere informatieINTERNE AUDIT: ALGEMENE PRINCIPES VOOR DE ORGANISATIE EN DE UITVOERING
BELAC 3-03 Rev 5-2017 INTERNE AUDIT: ALGEMENE PRINCIPES VOOR DE ORGANISATIE EN DE UITVOERING De versies van documenten van het managementsysteem van BELAC die beschikbaar zijn op de website van BELAC (www.belac.fgov.be)
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ
BIJLAGE 2 BIJ HET CORPORATE GOVERNANCE CHARTER INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ OPGESTELD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR INHOUDSOPGAVE Algemeen... 3 1. Samenstelling... 3 2. Verantwoordelijkheden... 3 3.
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING BOEKHOUDER
FUNCTIEBESCHRIJVING BOEKHOUDER 1. ALGEMEEN 1.1 Departement: Financiën Dienst: Financiële dienst 1.2 Naam van de functie: BOEKHOUDER 1.3 Datum: juli 2018 2. DOEL VAN DE FUNCTIE Je bent verantwoordelijk
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ
BIJLAGE 2. INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ Dit intern reglement maakt integraal deel uit van het Corporate Governance Charter van de Vennootschap. Deze bijlage is een aanvulling op de toepasselijke
Nadere informatieVZW en financiële rapportering
VZW en financiële rapportering Wim Van De Walle 1 (c) 2013 Baker Tilly Belgium Thematiek Behoefte aan degelijke, transparante, coherente en betrouwbare beleids-en beheersrapportering Toezien dat rapportering
Nadere informatieFunctiebeschrijving. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname. Dienst: Financiële zaken
Functie Graadnaam: administratief hoofdmedewerker Functienaam: administratief hoofdmedewerker Functiefamilie: deskundige Functionele loopbaan: C4-C5 Dienst: Financiële zaken Subdienst: Subdienst: Code:
Nadere informatieDe inzet van efficiëntieverhogende bestel- en betaalprocedures. Janne Van den Brande
De inzet van efficiëntieverhogende bestel- en betaalprocedures Janne Van den Brande BESTEL- EN BETAALPROCES Proces voor gunning - vastlegging Digitalisering van het bestel- en betaalproces Voordelen van
Nadere informatieUitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.
Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 1 juni 2015, PB15-220] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt zijn nader
Nadere informatie1. Verslag zonder voorbehoud met toelichtende paragraaf
1. Verslag zonder voorbehoud met toelichtende paragraaf 1.1. Onzekerheid van materieel belang Zonder afbreuk te doen aan ons oordeel vestigen wij de aandacht op Toelichting X bij de financiële overzichten.
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN FEDICT DIENSTEN
ALGEMENE VOORWAARDEN FEDICT DIENSTEN Doel van het document: De algemene voorwaarden voor Fedict diensten bevatten de standaardvoorwaarden voor het gebruik van alle Fedict diensten. Ze worden aangevuld
Nadere informatieBetreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,
Aan de Voorzitter van het OCMW van Oudenburg Ettelgemsestraat 18 8460 Oudenburg Geïntegreerd inspectieverslag POD MI Inspectiedienst POD MI OCMW/RMID- SCP /2015 2 Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag
Nadere informatieCharter Audit Comité Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 2 oktober 2014
Charter Audit Comité Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 2 oktober 2014 Charter van het Audit Comité van de Raad van Bestuur van Indaver NV 1 Doelstelling van het Auditcomité Het Auditcomité van Indaver
Nadere informatieBijlage bij de VACANTVERKLARING
Bijlage bij de VACANTVERKLARING gaat over tot de aanwerving en aanleg wervingsreserve van een deskundige Financiën en overheidsopdrachten (m/v) : functiebeschrijving en competenties 1. Algemene informatie
Nadere informatieAntwoordmodel. Open vragen (70 punten)
Antwoordmodel Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend. Het antwoordmodel dient als indicatie voor de corrector. De paginaverwijzingen in dit antwoordmodel zijn gebaseerd op het reguliere
Nadere informatieSOLVAY NV HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITE. De leden van het Auditcomité worden benoemd voor een hernieuwbare termijn van twee jaar.
SOLVAY NV HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITE I. SAMENSTELLING VAN HET AUDITCOMITÉ 1. Aantal leden - Duur van de mandaten Het Auditcomité telt minstens vier leden. De leden van het Auditcomité
Nadere informatieManagement & Organisatie
Management & Organisatie Hoofdstuk 1 Managen = iemand iets laten doen waarvan jij vindt dat het nodig is. Dit gaat d.m.v. communicatie. Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde
Nadere informatieTreasurystatuut voor de Veiligheidsregio Utrecht
Treasurystatuut voor de Veiligheidsregio Utrecht Versie: AB VRU 21 juni 2010 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2 Algemeen 2 Wettelijke voorschriften 2 Opbouw statuut 2 2. Uitgangspunten en doelstellingen 3 Uitgangspunten
Nadere informatieResultaten van de bevraging van de sociale verhuurkantoren inzake de aanwezigheid van interne controleprocedures, bestuursdocumenten
Vlaamse overheid Agentschap Inspectie RWO - Afdeling Toezicht Directie Actoren Resultaten van de bevraging van de sociale verhuurkantoren inzake de aanwezigheid van interne controleprocedures, bestuursdocumenten
Nadere informatieBEHEERSDEEL. Stuknummer: bl10.00029. Administratieve organisatie en interne beheersing. Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle
Stuknummer: bl10.00029 BEHEERSDEEL Administratieve organisatie en interne beheersing Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle Artikel 1. In het kader van de treasuryfunctie gelden
Nadere informatieSamenvattend auditrapport
r?' m Auditdienst Rijk Ministerie van Financiën Samenvattend auditrapport I u fonds (A) IM xi' ".r r' rri Samenvattend auditrapport 2016 Infrastructuurfonds (A) 15 maart 2017 Kenmerk 2017-0000036092 Inlichtingen
Nadere informatieFunctiekaart. Werkt onder leiding van en rapporteert aan de bestuurssecretaris (Algemene zaken - Financiën).
Functie Graadnaam: deskundige Functienaam: boekhouder Functiefamilie: deskundig Functionele loopbaan: B1-B3 Afdeling: Algemene zaken Dienst: Financiën Subdienst: Administratie Code: Doel van de entiteit
Nadere informatieInhoud DEEL 1. DE REGISTRATIE IN DE KLEINE ONDERNEMING... 1 HOOFDSTUK 1 DE KLEINE ONDERNEMING... 3
DEEL 1. DE REGISTRATIE IN DE KLEINE ONDERNEMING... 1 HOOFDSTUK 1 DE KLEINE ONDERNEMING... 3 1 KLEINE ONDERNEMING VOLGENS DE BOEKHOUDWETGEVING... 4 1.1 De juridische vorm van de onderneming... 4 1.2 De
Nadere informatieGenerieke systeemeisen
Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene
Nadere informatieDe strategische keuzes die moeten gemaakt worden zijn als volgt: Interne controle of zelfcontrole/sociale controle
1 Hoofdstuk 1 1.1 Dirigeren en coördineren p43 1.1.1 Dirigeren Dirigeren is een synoniem voor delegeren. Dirigeren houdt in dat bepaalde bevoegdheden overgedragen worden naar een persoon met een lagere
Nadere informatieBBC: stérke inzet op decentraal werken
11 de Cevi Klantendag 1 BBC: stérke inzet op decentraal werken Gaute Vannuten en Liesbeth Janssens BBC is geen zaak meer van boekhouden alleen De Cyclus van Beleid en Beheer heeft impact op uw volledige
Nadere informatieDeelplan IC Memoriaalboekingen 2014. Gemeente Lingewaard
Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6. Rapportage
Nadere informatieBeheersing en controle bij ESF projecten
Beheersing en controle bij ESF projecten Wat is interne controle? De interne controle van een organisatie richt zich op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid (assurance) omtrent het bereiken
Nadere informatieVlaams ministerie MOW. Checklist nr. 1. goedkeuringsdatum, het afdelingshoofd. de kwaliteitsverantwoordelijke. ir. J. J. Polen. Ing. D.
afdeling Betonstructuren - Gent Procedure 7.7 blz. 1 van 10 Checklist nr. 1 Beoordeling van het kwaliteitssysteem aan de hand van het kwaliteitshandboek eis ja neen opmerkingen 1 Juridische structuur van
Nadere informatieNadere uitwerking AO/IC. Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom
Nadere uitwerking AO/IC Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom Datum: 10 juni 2015 Kenmerk: GZ-U3924 Versie: 1.0 Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom Kleihoogt 7a 2651 KV Berkel en Rodenrijs Inhoudsopgave
Nadere informatieTITEL I OPRICHTING VAN EEN INTERN VERZELFSTANDIGD AGENTSCHAP "INTERNE AUDIT VAN DE VLAAMSE ADMINISTRATIE"
Besluit van de Vlaamse Regering tot oprichting van het intern verzelfstandigd agentschap Interne Audit van de Vlaamse Administratie en tot omvorming van het auditcomité van de Vlaamse Gemeenschap tot het
Nadere informatieKennismaking met de inhoud van ISO 9001
Kennismaking met de inhoud van ISO 9001 Deze tekst is te gebruiken als eerste stap naar het toepassen van de standaard. Denk niet dat de standaard vraagt wat je denkt. Lees de standaard of doe navraag
Nadere informatie26-5-2015. Module 3 Gegevens verwerken. Geleerd in vorige presentaties. Les 2. Wat is boekhouden? Wat zijn transacties? Les 2. Leer het boekhoudproces
Geleerd in vorige presentaties Module 3 Gegevens verwerken Les 2. Leer het boekhoudproces Business Plan op 1 A4 Budget in 5 stappen Uurtarief / DGA-salaris Papieren en digitale archief ordnersysteem Btw-administratie
Nadere informatieDiverse items. Voorstel aanpassingen Gemeentelijke Boekhouding 015/ /
Diverse items Voorstel aanpassingen Gemeentelijke Boekhouding 015/45.48.50 015/45.48.89 1 VERDERE VERBETERING AFDRUK LIJSTEN Op vandaag dienen sommige lijsten in meerdere keren opgevraagd te worden. Bvb
Nadere informatieEen overzicht van veel voorkomende gebeurtenissen en van de vastlegging daarvan:
De balans opmaken De boekhouding kan worden gedefinieerd als een informatieverzameling, waarin de omvang en de samenstelling van het vermogen en van de mutaties daarin zijn vastgelegd. Boekhouden houdt
Nadere informatieToelichting vragen op basis van vragenlijst VERA
Toelichting vragen op basis van vragenlijst VERA 21 juni 2016 21/06/2016 Demo BBC Cevi/Logins 1 Overname informatie al dan niet automatisch Op welke manier kan de historiek meegenomen worden? Volledige
Nadere informatie2.4. Doelstelling van de controle van de jaarrekening (5 januari 1987) 65
3. Interactie tussen toepassingscontroles en algemene IT-controles Toepassingscontroles en algemene IT-controles zijn sterk met elkaar verbonden. De algemene IT-controles zijn noodzakelijk om de betrouwbaarheid
Nadere informatieA. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017
VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan de Raad van Beheer van de Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs voor Meppel e.o. A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 Ons
Nadere informatieControle protocol. 1 Doelstelling. 2 Eisen en aanwijzingen. 3 Toleranties en gewenste zekerheid
Controle protocol 1 Doelstelling Het CZ Fonds moet voldoen aan de eisen van het convenant vastgelegd in 1998 tussen Zorgverzekeraars Nederland en de overheid van de Besteding Reserves Voormalige Vrijwillige
Nadere informatieDoel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE ICT FUNCTIONEEL (INFORMATIE) BEHEERDER VERSIE 1 MEI 2012
Functioneel (informatie) beheerder Doel Zorgdragen voor het inrichten, aanpassen, vernieuwen en onderhouden van de informatievoorziening (processen, procedures en/of systemen), passend binnen het informatiebeleid
Nadere informatieBijlage aan de circulaire PPB-2007-7-CPB over de administratie van financiële instrumenten INHOUDSOPGAVE
PPB-2007-7-CPB-1 Bijlage aan de circulaire PPB-2007-7-CPB over de administratie van financiële instrumenten Inhoudsopgave 0. Wettelijke basis en overzicht van de principes INHOUDSOPGAVE 1. Verantwoordelijkheid
Nadere informatieControle protocol Stichting De Friesland
Controle protocol Stichting De Friesland 1. Doelstelling Stichting De Friesland heeft van de Belastingdienst de ANBI (algemeen nut beogende instelling) verkregen. Ten aanzien van de verantwoording van
Nadere informatieOns oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van Lavide Holding N.V. te Alkmaar gecontroleerd.
Aan: de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Lavide Holding N.V. Grant Thornton Accountants en Adviseurs B.V. De Passage 150 Postbus 71003 1008 BA Amsterdam T 088-676 90 00 F 088-676 90 10
Nadere informatieBeleid Informatiebeveiliging InfinitCare
Beleid Informatiebeveiliging InfinitCare Wijzigingshistorie Versie Wie Wanneer Wat 2019-V001 Han Laarhuis 2019-03-04 Aanpassen aan nieuwe ISMS 2019 V096 Han Laarhuis 2016-03-21 Toevoegen Wijzigingshistorie
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING STAFMEDEWERKER GIS
FUNCTIEBESCHRIJVING STAFMEDEWERKER GIS 1. ALGEMEEN Departement: Gedeelde diensten Dienst: Stafdienst GIS Naam van de functie: Stafmedewerker GIS Weddeschaal: B1B2B3 Datum: maart 2019 2. DOEL VAN DE FUNCTIE
Nadere informatieInformatiebeveiligingsbeleid. Stichting Pensioenfonds Chemours
Informatiebeveiligingsbeleid Stichting Pensioenfonds Chemours Versiebeheer Versie Datum Van Verspreid aan 0.1 J.W. Kinders W. Smouter Vroklage Goedkeuring Versie Goedgekeurd door Datum 2 INHOUD Algemeen
Nadere informatieHoofd Financiën. A. Te verrichten financieel-administratieve planningstaken
Hoofd Financiën Als hoofd Financiën verantwoordelijk voor: de uitvoering van de financiële planning, het verwerken van de financiële gegevens en het rapporteren in de vereiste vorm en frequentie; de voortgang
Nadere informatieVoorbeeld: VKF/1: Verkoop handelsgoederen 1.000,00 EUR, excl. btw 21 % D 400 Handelsdebiteuren C D 700 Omzet C (1) 1.210,00 1.
2. De verkoopcyclus Een periodieke afstemming van de saldi op de btw-rekeningen, met de gegevens van de btw-aangifte (opgemaakt op basis van de dagboeken), is aangewezen (zie p. 131: btw-overboeking).
Nadere informatieFunctiebeschrijving: Directeur audit
Functiebeschrijving: Directeur audit Functiefamilie Controle en audit functies Voor akkoord Naam leidinggevende Datum + handtekening Naam functiehouder Datum + Handtekening 1. Context van de functie 1.1.
Nadere informatieBeleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik. Gemeente Velsen
Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik Gemeente Velsen 2 Inhoudsopgave Inleiding blz. 4 Definities blz. 5 Kader gemeente Velsen blz. 7 Beleidsuitgangspunten blz. 7 Aandachtspunten voor de uitvoering
Nadere informatieDit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008.
Bestuursreglement Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008. Artikel 1 Status en inhoud van het reglement 1. Dit reglement is opgesteld
Nadere informatieALGEMENE AANKOOPVOORWAARDEN (Tyco Electronics Raychem bvba)
ALGEMENE AANKOOPVOORWAARDEN (Tyco Electronics Raychem bvba) 1. TOEPASSING Onze aankopen vallen uitsluitend onder de toepassing van deze Algemene Aankoopvoorwaarden en van de Bijzondere Voorwaarden van
Nadere informatieHANDLEIDING : BESTELLINGEN INBRENGEN IN RAPTOOLS. Log in op url : https://raptools.vub.ac.be
Financiële administratie en aankoopdienst HANDLEIDING : BESTELLINGEN INBRENGEN IN RAPTOOLS Log in op url : https://raptools.vub.ac.be Inloggen gebeurt met de inlog (vb.nverheye) en paswoord van het Rekencentrum
Nadere informatieHandleiding Jaarrekening - 1 -
- 1 - Handleiding 1 Investeringsfiches...3 1.1 Investeringsfiche aanmaken = planning... 3 1.2 Boeken op investeringsrekeningen = uitvoering... 5 1.3 Investeringsfiches afdrukken... 6 2...8 2.1 Voorbereidingen
Nadere informatieAccountantsverslag 2012
pwc I Accountantsverslag 2012 Permar Energiek B.V. 24 mei 2013 pwc Permar Energiek B.V. T.a.v. de Raad van Commissarissen en de Directie Horaplantsoen 2 6717LT Ede 24 mei 2013 Referentie: 31024B74/DvB/e0291532/zm
Nadere informatieNorm van 10 november 2009 inzake de toepassing van de ISA s in België
Norm van 10 november 2009 inzake de toepassing van de ISA s in België Overeenkomstig de wettelijke bepalingen, vervat in het artikel 30 van de wet van 22 juli 1953, heeft deze norm, goedgekeurd door de
Nadere informatieControleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus -
Controleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus - 1. Inleiding 1.1 Dit protocol heeft betrekking op de controle van de door de subsidieontvanger af te leggen verantwoording
Nadere informatieBeschrijving. Kan je altijd terugvinden in de meest actuele versie van het goedgekeurde organogram.
Functiekaart 1 IDENTIFICATIEGEGEVENS Item Beschrijving Functiefamilie Functietype Functiegraad Functietitel Niveau Administratief Coördinerend Teamcoördinator Coördinerend Administratief Teamcoördinator
Nadere informatieINTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ
BIJLAGE 4 BIJ HET CORPORATE GOVERNANCE CHARTER INTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ OPGESTELD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR INHOUDSOPGAVE Algemeen... 3 1. Samenstelling... 3 2. Benoeming... 3 3. Bevoegdheden
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 7
Inhoud Woord vooraf 7 1 Diverse aspecten van de controle 9 1.1 Doelstelling van de controle van de jaarrekening 9 1.1.1 Basisprincipes 9 1.1.2 De specifieke Belgische context 10 1.2 Andere controleopdrachten
Nadere informatieAlgemene aankoopvoorwaarden
Rev.: 2 Datum: 19/08/2013 Pagina 1 van 6 1. Algemene bepaling en definities 1.1. De aankoopvoorwaarden zijn van toepassing voor bestellingen van MECASPRING nv bij leveranciers en onderaannemers, als de
Nadere informatieFunctiekaart. Subsector:
Functie Graadnaam: deskundige Functienaam: deskundige Functiefamilie: deskundig-expert Functionele loopbaan: B1-B3 Cluster: financiën Sector: aankoop en contractbeheer Subsector: Code: Doel van de sector
Nadere informatieAlgemene voorwaarden diensten DG Digitale Transformatie. 05/07/2018 FOD BOSA DG Digitale Transformatie Versie : 3.0
Algemene voorwaarden diensten DG Digitale Transformatie 05/07/2018 FOD BOSA DG Digitale Transformatie Versie : 3.0 INHOUDSOPGAVE 1. Toepassingsgebied 4 2. Toegang tot de dienst 5 3. Gebruik van de dienst
Nadere informatieBetreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,
Aan de Voorzitter van het OCMW van Brasschaat Van Hemelrijcklei 90 2930 Brasschaat Geïntegreerd inspectieverslag POD MI Inspectiedienst POD MI Brasschaat/RMIB-STOF/2015 2 Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag
Nadere informatieControleverklaring van de onafhankelijke accountant
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de algemene vergadering van Nederlandse Waterschapsbank N.V. Verklaring over de jaarrekening 2014 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2014 van
Nadere informatieVoorwoord... 1. De gebruiksaanwijzing... 3
i INHOUDSTAFEL Voorwoord................................................. 1 De gebruiksaanwijzing....................................... 3 Deel 1: De identiteitskaart van de vzw..........................
Nadere informatieNieuwe controlenorm Bevestigingen van de leiding van de entiteit
Nieuwe controlenorm Bevestigingen van de leiding van de entiteit Op 6 juni 1997 heeft de Raad van het IBR een controleaanbeveling goedgekeurd Bevestigingen door de leiding. Deze aanbeveling heeft het voorwerp
Nadere informatiePROCESBEHEER en ORGANISATIEBEHEERSING. bij MOD DAR-iV Strategic seminars 10 september 2010
PROCESBEHEER en ORGANISATIEBEHEERSING bij MOD DAR-iV Strategic seminars 10 september 2010 INHOUD Het kader De doelstellingen van Procesbeheer Aanpak inzake Procesbeheer De doelstellingen van OBIC Aanpak
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 11
5 Inhoud Woord vooraf 11 1 Diverse aspecten van de controle 13 1.1 Doelstelling van de controle van de jaarrekening 14 1.1.1 Basisprincipes 14 1.1.2 De specifieke Belgische context 15 1.2 Andere controleopdrachten
Nadere informatieAuditchArter VAn het AGentSchAp Audit VLAAnderen 1 / 9
Auditcharter Van HET AGENTSChap AUDIT VLAANDEREN 1 / 9 Inhoudsopgave MISSIE VAN HET AGENTSCHAP AUDIT VLAANDEREN... 3 ONAFHANKELIJKHEID... 4 OBJECTIVITEIT EN BEKWAAMHEID... 5 KWALITEIT VAN DE AUDITWERKZAAMHEDEN...
Nadere informatieStedelijk reglement op het kasbeheer
Toepassingsgebied en begripsomschrijvingen Artikel 1 Toepassingsgebied Stedelijk reglement op het kasbeheer Dit reglement is van toepassing op: - alle stedelijke diensten; - de verenigingen zonder winstoogmerk
Nadere informatieBetreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,
Aan de Voorzitter van het OCMW van Poperinge Veurnestraat 22 8970 Poperinge Geïntegreerd inspectieverslag POD MI Inspectiedienst POD MI Aantal 2 OCMW/STOF-SCP/2018 Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag
Nadere informatieGedrag om trots op te zijn
Gedrag om trots op te zijn Oversluizen Thermal Engineering B.V. geeft aandacht aan de belangen van haar klanten, medewerkers, zakenpartners en onze omgeving. Door dit uitgangspunt altijd voor ogen te houden
Nadere informatieProcedure 07 CO 2 -prestatieladder. 24 februari 2013 (FKO)
Procedure 07 CO 2 -prestatieladder 24 februari 2013 (FKO) Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Stuurcyclus Energiemanagement 4 2. Methodiek voor de emissie inventaris 6 Procedure 07 CO 2-prestatieladder 2 Inleiding
Nadere informatieAvondopleiding Basis Dubbel Boekhouden. Koen Vanlommel JCI Office
Avondopleiding Basis Dubbel Boekhouden Koen Vanlommel JCI Office 1 Agenda Kasboekhouding vs. Dubbele Boekhouding Activa en Passiva Kosten en Opbrengsten Balans en Resultaatrekening Grootboekrekeningen
Nadere informatie