Europese doorbraak aanstaande. Coöperatieve mobiliteit: kansen en keuzes. siemens.com/cooperatievemobiliteit
|
|
- Filip Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Europese doorbraak aanstaande Coöperatieve mobiliteit: kansen en keuzes siemens.com/cooperatievemobiliteit
2 Betere doorstroming, grotere verkeers veiligheid, lagere emissies en een besparing op aanleg en onderhoud van wegkantapparatuur het potentieel van coöperatieve mobiliteit is veelbelovend, zowel voor wegbeheerders, weggebruikers als de maatschappij. Hoe dichtbij is een grootschalige uitrol van deze techniek? Deze whitepaper beschrijft waarom een coöperatief mobiliteitssysteem een nuttige en noodzakelijke aanvulling is op aanverwante technologieën als connected services en automatisch rijden. Vervolgens beschrijven we de verschillende componenten en wat er nu al mogelijk is. Ten slotte schetsen we verschillende scenario s voor grootschalige uitrol in de komende vijf jaar en welke keuzes er in Nederland en Europa op korte termijn moeten worden gemaakt. 2
3 1. Inleiding Coöperatieve Intelligente Transport Systemen (C-ITS) zijn te definiëren als systemen die de rijtaken van een bestuurder ondersteunen, gebruikmakend van communicatie met andere voertuigen en/of systemen langs de kant van de weg. Zulke communicatie verloopt niet via borden en informatiepanelen, maar via een display in het voertuig zelf. In een toekomstig coöperatief transportsysteem zijn alle voertuigen en infrastructuur met elkaar verbonden en krijgen weg gebruikers actuele informatie over onder meer congestie, incidenten, gevaarlijke situaties en groenfasen. Met behulp van C-ITS hebben wegbeheerders een veel beter en actueler zicht op de verkeerssituatie binnen het gehele netwerk. Daarmee kunnen zij hun rol van verkeersmanager veel beter invullen en weggebruikers sneller en directer van waardevolle adviezen voorzien. Coöperatieve mobiliteit heeft belangrijke raakvlakken met andere verkeerstechnische ontwikkelingen, zoals (autonoom-) automatische voertuigen (de zelfrijdende auto ) en connected systemen als navigatie-apps en andere verkeersdiensten over het mobiele netwerk. Autonoom, connected en coöperatief zijn echter drie afzonderlijke, complementaire concepten, elk met hun specifieke kenmerken, beperkingen en toepassingsgebieden. Interactie met infrastructuur In een coöperatief systeem communiceren voertuigen niet alleen met elkaar, maar ook met infrastructuur. Ook de auto mobielindustrie benadrukt de noodzaak van een combinatie van in-car technologie en ondersteunende, intelligente infrastructuur langs de weg: For maximum benefit we need to invest not only in vehicles, but also in infra. Making the vehicles communicate with each other brings considerable benefits, but the maximum benefits arise where intelligent intersections and intelligent motorways are able to monitor the vehicles movements and control traffic flows for a safer traffic landscape. Paul Mascarenas, CTO en Vice President, Ford Research and Innovation We are now deploying technology for the creation of communication networks between vehicles and between vehicles and the infrastructure. This will make motorized travel safer, more convenient and more efficient. Dr. Christian Weiss, Project Manager simtd, Daimler AG 2. Coöperatief als aanvulling op automatisch rijden en connected services De sensoren aan boord van een autonoom-automatisch voertuig maken het mogelijk om razendsnel (< 1 milliseconde) te reageren op de directe omgeving (tot ca. 10 meter). Auto matische systemen zijn zo bij uitstek geschikt voor het ondersteunen of zelfs overnemen van de operationele rijtaken (de bediening van het voertuig) en tactische rijtaken, zoals het aanpassen van richting en snelheid aan de actuele omstandigheden. De meerwaarde van deze techniek ligt vooral op het gebied van verkeersveiligheid en comfort van en voor de individuele weggebruikers. Het levert echter géén bijdrage aan het optimaliseren van doorstroming in het collectieve verkeerssysteem. Daarvoor is het blikveld van autonome voertuigen te beperkt en moeten voertuigen onderling en met de wegkant kunnen communiceren. Optimalisatie van doorstroming is wel mogelijk met connected systemen, die daarbij gebruikmaken van het bestaande mobiele netwerk (3G/4G/LTE). Het voordeel daarvan is dat er geen aparte infrastructuur hoeft te worden aangelegd. Dat houdt de (initiële) investeringen beperkt. De keerzijde is dat de snelheid en betrouwbaarheid van deze mobiele netwerken niet toereikend zijn voor tijdkritische toepassingen: veiligheidssituaties waarin een gegarandeerde round-trip communicatie van minder dan 1 à 2 seconden vereist is. Round-trip beschrijft in dit geval de complete keten van meting, datatransport, verwerking en vertaling in een advies tot het versturen van het advies naar relevante bestuurders die er vervolgens naar moeten handelen. Connected systemen zijn, met deze beperking in gedachten, dan ook vooral geschikt voor het (vrijblijvend) informeren en ondersteunen van weggebruikers bij de strategische rijtaak (het bepalen en tussentijds aanpassen van een optimale reisroute) en minder tijdkritische tactische rijtaken, zoals het anticiperen op veranderende snelheidsregimes of ver anderingen in (het aantal) rijstroken. Coöperatieve technologie vult de lacune tussen autonoom en connected. Het verbindt voertuigen met elkaar én met infrastructuur via een robuust, eigen WiFi-netwerk dat gebruik maakt van bakens in de voertuigen en langs de weg. Vergeleken met connected systemen is coöperatieve technologie aanzienlijk sneller en betrouwbaarder, en dus geschikt voor tijd- en veiligheidskritische verkeerstoepassingen. Weggebruikers kunnen snel inspelen op onder meer (beginnende) files, remmende voertuigen, (bijna-)incidenten, roodlichtnegaties en de komende 3
4 Mee Meet & regelcyclus > m m 10 m Autonoom < 1 ms, 10 m Coöperatief < 1 s, < N x m Connected < 15 s, > m N = # cellen Welke toepassingen geschikt zijn voor connected, autonoom-auto mated, dan wel coöperatieve systemen hangt voor een belangrijk deel af van de vraag hoe kritisch de tijdsfactor is. Siemens Nederland N.V. groenfase van te naderende verkeersregelinstallaties (VRI s). Coöperatieve systemen functioneren hierbij op het tactische niveau: het aanpassen van de snelheid, volgtijd en richting aan het omringende verkeer. In de praktijk liggen connected en coöperatief in elkaars verlengde: de voornaamste verschillen zijn betrouwbaarheid en de snelheidsfactor (afstand en tijd). Coöperatieve systemen zijn sneller en dus ook geschikt voor tijdskritische toepassingen. Een belangrijk ander voordeel is dat de voor coöperatieve technologie benodigde infrastructuur specifiek voor verkeerstoepassingen ontwikkeld is. Een coöperatief systeem is opschaalbaar qua aantallen mobilisten, betrouwbaar, veilig, anoniem én heeft specifieke en gestandaardiseerde ondersteuning voor ITS-diensten. De wegbeheerder heeft bovendien de volledige controle over een eigen WiFi-kanaal. Hoewel de initiële investeringen van een coöperatief systeem hoger zijn dan bij connected systemen, wordt de total cost of ownership (TCO) gunstiger naarmate er meer coöperatieve voertuigen rondrijden. Weggebruikers profiteren dan van abonnementsvrije communicatie en er komt steeds meer floating car data voorhanden voor wegbeheerders én serviceproviders. Doordat coöperatieve systemen ook tijdskritische toepassingen hebben in vergelijking met connected systemen, zullen de maatschappelijke baten (veiligheid, doorstroming, leefbaarheid) groter zijn. Op lange termijn kunnen wegbeheerders ook kosten besparen, als coöpe ratieve systemen (matrix) borden, lusdetectoren en informatiepanelen overbodig maken. Als de coöperatieve infrastructuur er eenmaal is, kan deze ook gebruikt worden voor ondersteuning van de strategische rijtaak en andere, commercieel gedreven diensten (die nu nog gebruikmaken van mobiele netwerken). De backbone van de infrastructuur en de ether bieden in een coöperatief netwerk voldoende restcapaciteit voor een servicekanaal, waarover bijvoorbeeld locatiegebaseerde informatie kan worden verstuurd. 5 min Rerouting Eco Route Planner Intermodal Route Planner (IRP) 25 km Traffic Information Service EV Charging Point Planner Smart Parking Assistant 1 min 10 sec Probe Vehicle Data In Vehicle Signage (IVS) Shockwave Damping Priority Request Green Wave Navigation 1 km 100 m Relevant distance scale Hazardous Local Works Road (HLW) Works Warning (RWW) Incident Warning Speed and Lane Advice (SLA) 1 sec Slow Vehicle Warning Red Light Violation Warning Electronic Emergency Break Light Merging Assistant Cooperative Advanced Cruise Control (CACC) Stopping Behaviour Optimization 10 m Safety Traffic Flow Environment Comfort Application domain DITCM Innovations 4
5 Van buiten naar binnen Een klassiek dilemma voor verkeersmanagers doet zich voor bij een ongeval tijdens de spits. Om filevorming na een ongeluk zoveel mogelijk te voorkomen, zou een verkeersleider in principe van buiten naar binnen moeten kunnen werken: éérst het achteropkomende verkeer zo snel mogelijk informeren, laten vertragen en/of omleiden. Vanuit het oogpunt van veiligheid moet het juist andersom: de aandacht gaat éérst uit naar de directe plek van het ongeval, en daarna pas naar het stroomopwaartse verkeer. Coöperatieve techniek doorbreekt dit dilemma. De verkeersleiding kan via het connected netwerk de toestroom van buitenaf reduceren, maar dankzij coöperatieve infrastructuur vooral ook het direct achteropkomend verkeer (< 500 meter) binnen 1 seconde waarschuwen en daarmee het begin van de schokgolf die tot files leidt, dempen. De dienst kan worden ingevuld door serviceproviders die de ontwikkeling en technische voorzieningen verzorgen. 3. De componenten van een coöperatief mobiliteitssysteem Om coöperatieve communicatie tussen voertuigen en infrastructuur mogelijk te maken zijn er drie componenten nodig: - Wegkantsystemen voor draadloze communicatie: in Europa is de WiFi-p-frequentie (5,9 Ghz) gereserveerd voor verkeerstechnische toepassingen. Praktijkproeven die Siemens met bakens in diverse Europese landen en in Nederland heeft uitgevoerd, laten zien dat deze techniek snel en robuust genoeg is voor tijdskritische coöperatieve applicaties. - De achterliggende IT-infrastructuur: de WiFi-bakens kunnen bekabeld of draadloos verbonden worden met de backoffice van serviceproviders. Daar wordt (in milliseconden) de ruwe voertuigdata gevalideerd en geaggregeerd tot bruikbare verkeerskundige data. Naast de abonnementsvrije veiligheidskritische informatie, kunnen serviceproviders zich abonneren op bepaalde informatieprofielen. Denk bijvoorbeeld aan combinaties van snelheid, positie, versnelling, vertraging, bestemming, remactiviteit, ruitenwisseractiviteit e.d. Concrete adviezen en informatiediensten worden vervolgens gedistribueerd, waarbij het systeem de vertaalslag maakt van geo-informatie (de afbakening van het gebied waarbinnen een advies geldt) naar de juiste radiocel(len) aan boord van de betreffende voertuigen. - In-car technologie: voor coöperatieve systemen zijn de data die vanuit voertuigen verstuurd wordt essentieel: de zogenoemde probe vehicle data. In de meest fundamentele vorm is dit eenvoudigweg de actuele positie, in combinatie met een tijdstempel, waar connected systemen al jaren gebruik van maken. Coöperatieve modules kunnen inmiddels echter veel meer relevante informatie registreren. Zo kan worden afgelezen of ruitenwissers aanstaan en wanneer rempedalen worden ingetrapt. Autofabrikanten als GM, Volkswagen, Volvo, Scania en Nissan gaan deze techniek integreren in nieuwe modellen, oudere auto s kunnen met commercieel beschikbare on-board units (OBU s) worden uitgerust (retrofit). 4. Wat is er aan toepassingen nu al mogelijk? Met de beschikbare techniek worden momenteel in Nederland én elders in Europa diverse (grootschalige) pilotprojecten uitgevoerd. Uitgangspunt hiervoor zijn meestal de use cases, zoals benoemd door de Amsterdamgroep en het Europese C2C-consortium. Dit samen werkingsverband van onder meer grote autofabrikanten heeft een pakket aan toepassingen benoemd die gefaseerd kunnen worden uitgerold: - Probe vehicle data: de auto als rijdende, anonieme sensor waarmee wegbeheerders verkeersmanagement real-time kunnen monitoren en optimaliseren. - In-Vehicle Information & Signage: een verzameling toepassingen die informatie van statische en dynamische bebording in het voertuig brengt. - Intersection safety: communicatie tussen voertuigen en verkeerslichten, onder meer om de snelheid af te stemmen op de volgende groenfase en om verkeersdeelnemers te waarschuwen voor een weggebruiker die door rood rijdt. Een deel van deze use cases wordt de komende jaren toegepast in het Coöperatieve ITS Corridor-project, een samenwerking van de Nederlandse, Duitse en Oostenrijkse overheid. De focus daarin ligt op het waarschuwen van weggebruikers voor wegwerkzaamheden en het verzenden van data vanuit voertuigen naar de wegkant. Volgens planning zijn beide toepassingen in 2016 operationeel op de corridor Rotterdam Frankfurt-Wenen. In Nederland wordt daarnaast via het project Spookfiles A58 het voorkomen en dempen van fileontwikkeling als 5
6 use case uitgewerkt. Dit gebeurt in een horizontaal marktmodel: er wordt een infra- en dataplatform voor draadloze connected en coöperatieve communicatie aangelegd, dat vervolgens door meerdere serviceproviders en voor verschillende diensten wordt gebruikt. De voordelen van coöperatieve mobiliteit Voor weggebruikers Voor wegbeheerders - Meer veiligheid - Een fijnmazig, actueel en betrouwbaar - Hoger rijcomfort, doordat het voertuig beeld van het netwerk deels rijtaken overneemt - Effectiever verkeersmanagement: - Betrouwbare reistijden collectieve veiligheid en betere - Locatiegebonden informatie doorstroming - De mogelijkheid om specifiek per locatie signalen en adviezen te geven (en toe te lichten) Voor serviceproviders - Een platform voor nieuwe (commerciële) diensten op het gebied van reis advies en -comfort 5. Verschillende scenario s voor grootschalige uitrol in de komende vijf jaar De business case voor coöperatieve technologie wordt in belangrijke mate bepaald door de penetratiegraad van coöperatieve voertuigen. De vraag is hoe we de komende jaren de aantallen coöperatief uitgeruste voertuigen bereiken die nodig zijn voor een doorbraak. Afhankelijk van welke stakeholders het voortouw nemen, zijn er vier mogelijke scenario s voor grootschalige uitrol: Scenario 1: Gran Tradizione - OEM s in de lead In dit scenario is de automobielindustrie de drijvende kracht, door modellen af fabriek uit te rusten met coöperatieve on-board units (OBU s). De prikkel hierbij is het comfort en de veiligheid van de bestuurder. In het kielzog van deze ontwikkeling zullen voertuigen uit het bestaande wagenpark ook steeds vaker voorzien worden van OBU s. Daarmee wordt het voor wegbeheerders economisch interessant om coöperatieve toepassingen uit te rollen. Commerciële serviceproviders kunnen het servicekanaal gaan exploiteren, maar kunnen ook in opdracht van wegbeheerders de collectieve verkeersdiensten verzorgen. Waarschijnlijkheid: in de VS lijkt dit scenario het meest waarschijnlijk, geholpen door wet geving die de automobielindustrie ertoe verplicht coöperatieve technologie in hun auto s te integreren. In Europa lijken overheden daarin terughoudend. Scenario 2: Service Mania - serviceproviders lopen voorop In dit scenario ligt de nadruk op het ontwikkelen van applicaties door serviceproviders. Uitgangspunt is dat als serviceproviders eenmaal genoeg aantrekkelijke diensten en apps aan bieden, dit consumenten zal motiveren om OBU s in hun auto te laten installeren. De kans is groot dat dergelijke, door consumenten en app-ontwikkelaars gedreven innovatie zich zal richten op toepassingen waarvoor een connected infrastructuur snel genoeg is. Waarmee het langetermijnperspectief op coöperatieve technologie (voor verkeersmanagement, verkeersveiligheid, bindende snelheidsadviezen en andere tijdskritische en/of voor handhaving cruciale aspecten) in gevaar komt. Waarschijnlijkheid: dit lijkt het voorkeursscenario van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu die het liefst ziet dat de markt zelf de benodigde infrastructuur voor coöperatieve diensten optuigt en bekostigt. Het is echter nog maar de vraag of dit voldoende draagvlak en impulsen creëert voor het aanleggen van een gedeelde coöperatieve backbone. Scenario 3: Fleet Frenzy - vlooteigenaren en verzekeraars nemen het initiatief In dit scenario komt het initiatief vooral van vlooteigenaren, te beginnen met de logistieke sector. Het kan interessant zijn om vrachtwagens met OBU s uit te rusten. Ze kunnen zo de snelheid van het voertuig afstemmen op de volgende groenfase of meerdere vrachtwagens op een snelweg samen in een coöperatief peloton (platoon) laten rijden. Besparing op brandstofkosten en onderhoud van banden en remmen zorgt al snel voor een positieve business case. Voor overheids- en hulpdiensten kan coöperatieve techniek worden ingezet om blue lanes te creëren, waarbij bijvoorbeeld een ambulance met VRI s kan communiceren om de groenfase te verlengen. Dezelfde roadside infrastructuur kan vervolgens worden gebruikt door openbaarvervoerbedrijven. Coöperatieve toepassingen op het gebied van doorstroming en verkeersveiligheid zijn ook een aantrekkelijke optie voor leasemaatschappijen én voor verzekeraars, die vooral veiligheidsfuncties kunnen waarderen met lagere premies. Zo kan stap voor stap naar een kritische massa toegewerkt worden, die versneld kan worden door de infrastructuur beschikbaar te stellen aan serviceproviders. 6
7 Waarschijnlijkheid: dit scenario is realistisch en kan gestimuleerd worden door de overheid, bijvoorbeeld door leaseauto s met coöperatieve techniek aan boord te belonen met een lager bijtellingspercentage of vrachtwagens minder te belasten. De business case daarvoor kan zijn dat de overheid via de uitrol van coöperatieve mobiliteit grote besparingen kan realiseren, doordat er minder incidenten en wegkantsystemen nodig zijn. De nadruk ligt in dit scenario op collectieve (veiligheids) use cases. Dit in tegenstelling tot de eerste twee scenario s waarbij de nadruk ligt op individuele voordelen. Scenario 4: Public Power - wegbeheerders in de lead Sinds jaar en dag zijn de publieke wegbeheerders verantwoordelijk voor de collectieve veiligheid en doorstroming op de wegen. Tot de wegeninfrastructuur behoren ook de middelen boven en langs de weg, zoals bebording, verkeerslichten, matrixsignaalgevers, toeritdoseer installaties et cetera. De kosten voor aanleg en onderhoud worden gefinancierd uit de staatskas, projecten en onderhoud worden Europees aanbesteed. Dit zou kunnen worden doorgetrokken naar wegkant C-ITS. Bakens en de achterliggende IT-infrastructuur voor de koppeling met verkeersmanagementsystemen worden door wegbeheerders aanbesteed. Applicaties worden gedefinieerd door de wegbeheerder en gebaseerd op nationale of inter nationale standaarden. Voertuigen worden uitgerust met onboard units die door RDW periodiek worden gekeurd. Waarschijnlijkheid: dit scenario lijkt het meest waarschijnlijk voor Nederland. De wegbeheerders zijn nu degenen die verantwoordelijk zijn voor de infrastructuur om de veiligheid te kunnen garanderen. Het inpassen van nieuwe coöperatieve technologie is al een uitdaging op zich. Deze innovatie leent zich goed voor het evolueren van het inkopen van producten en onderhoud naar het afnemen van diensten. Maar vanwege de publieke taak van wegbeheerders om de (collectieve) veiligheid te garanderen (en de hiervoor aanwezige kennis), zullen wegbeheerders (zeker in eerste instantie) nog zelf de in de lead blijven. Siemens verwacht bij dit scenario dat ook onderdelen van de andere scenario s waarschijnlijker worden. 6. De belangrijkste keuzes die in Nederland en Europa op korte termijn moeten worden gemaakt. De keuzes die op weg naar een coöperatief stelsel moeten worden gemaakt, hangen uiteraard deels af van de vraag welk van de hierboven geschetste scenario s de komende jaren werkelijkheid wordt. Zoals gezegd liggen de knelpunten en keuzes niet zozeer op technisch vlak: ze zijn vooral van organisatorische aard. Security en handhaving: hoe kunnen veiligheid en privacy gegarandeerd worden? Voor grootschalige uitrol van coöperatieve mobiliteit is het belangrijk dat auto s kunnen verifiëren dat berichten daadwerkelijk afkomstig zijn van de wegbeheerder of geautoriseerde serviceproviders - en andersom. Dit wordt vooral belangrijk op het moment dat via coöperatieve systemen collectieve verkeersdiensten, zoals snelheidslimieten, worden uitgerold, inclusief geboden en verboden. Dit is en blijft het mandaat van de wegbeheerder. Daarom zal de administratie, het onderhoud en de logistiek van certificaten uiteindelijk onder auspiciën van RDW (voertuigen) en RWS (wegkant) moeten worden uitgevoerd, mogelijk door gecerti ficeerde serviceproviders. Ook handhaving is nodig, om zeker te weten dat OBU s niet worden losgekoppeld van voertuigen en dat certificaten niet worden gemanipuleerd. De uitgifte, administratie en controle van OBU s en certificaten zal soortgelijke logistieke processen vergen als nu voor kentekenplaten worden gebruikt. De grootste onzekerheden op dit vlak zijn niet van technische, maar organisatorische aard. Vooral belangrijk is hoe de chain of trust wordt ingericht. Met andere woorden: wie wordt verantwoordelijk voor het afgeven van certificaten? Wie houdt toezicht op deze certificerende partij(en)? Uiteindelijk zal er een vertrouwensketen moeten zijn, waarin in het ideale geval aan de top de overheid garant staat voor de veiligheid van alle onderliggende certificaatlagen. In Nederland is er een goede basis voor een dergelijke chain of trust. De overheid heeft een structuur bepaald (de zogeheten Public Key Infrastructure), en zolang certified authorities hun certificaten volgens deze structuur inrichten, staat de overheid garant. Belangrijk is echter dat dit vraagstuk ook op Europees niveau wordt doorontwikkeld, om te voorkomen dat de functionaliteit en bruikbaarheid van een coöperatieve module ophouden bij de grens. Waarbij een heikel punt is dat niet elk land in Europa dezelfde filosofie heeft over de gewenste privacybescherming. De visie van Siemens Nederland Versleuteling van WiFi-p berichten zelf is niet gewenst vanwege het open karakter voor collectieve verkeersdiensten die zoveel mogelijk weggebruikers moeten bereiken. Wel belangrijk is beveiliging van de berichten door ondertekening (op ITS-G5 niveau), zodat de herkomst (authenticiteit) gewaarborgd is. Dit kan met bestaande technologie voor public key infrastructure. Voor privacy is het minimaal nodig dat het voertuig ID-geanonimiseerd wordt. Zowel het waarborgen van authenticiteit als privacy zou op Europees niveau moeten worden vastgelegd. 7
8 Standaardisatie: verdergaande Europese afstemming noodzakelijk Hoewel op Europees niveau overeenstemming bestaat over de opzet van de container waarin data wordt verzonden, moet nog een profiel bepaald worden dat vastlegt welke informatie er per dienst/use case in moet worden opgenomen en hoe deze gestructureerd wordt. Een template kortom, dat ervoor zorgt dat elke OBU en elk baken langs de weg de gegevens eenduidig interpreteert. Dit is bij uitstek een terrein waarop Europese afspraken onmisbaar zijn. Immers, een Nederlandse auto die bij Venlo de grens over rijdt, moet ook daar berichten probleemloos kunnen ontvangen en verzenden. Op nationaal niveau wordt in Nederland, maar ook in Engeland, Duitsland, Oostenrijk en België aan een profiel gewerkt, maar een platform voor Europese afstemming ontbreekt. Dit is een cruciaal punt: als Europese afstemming te lang uitblijft, is de kans groot dat afzonderlijke landen een eigen profiel bepalen om coöperatieve mobiliteit verder uit te kunnen rollen. De visie van Siemens Nederland Standaardisatie moet zoveel mogelijk op Europees niveau plaatsvinden en waar al (Europese) standaarden bestaan moeten deze zeker gebruikt worden. Bij het ontwikkelen van nog ontbrekende standaarden zal de focus de komende tijd moeten liggen op standaarden voor de communicatieboodschap per use case en koppelvlakken tussen de verschillende coöperatieve onderdelen als VRI, verkeerscentrale, RSU en applicaties. Hoe gaan de verdienmodellen (business cases) eruit zien? Er bestaat nog geen duidelijk beeld van de manier waarop het toekomstige, totale coöperatieve stelsel er organisatorisch uit ziet, en wie voor welk onderdeel verantwoordelijk is (diensten, data, infrastructuur). De definitie van deze onderdelen, ofwel de referentiearchitectuur, bepaalt in belangrijke mate hoe de verdienmodellen eruit kunnen gaan zien. Hier kunnen in Europa per land andere keuzes worden gemaakt, en dat is in dit geval ook geen probleem. In Duitsland bijvoorbeeld is de kans groot dat de federale overheid de volledige specificaties van de infrastructuur bepaalt én de realisatie bekostigt. Het Nederlandse Ministerie van I&M stuurt aan op een model waarin de markt niet alleen de specificaties van de infrastructuur nader invult, maar deze ook aan de hand van nieuwe verdienmodellen zelf bekostigt. De gedachte hierachter is dat serviceproviders zelf belang hebben bij het creëren van een platform dat hen later in staat stelt om innovatieve apps te lanceren. Verdienmodellen voor deze serviceproviders zijn het oogsten en gebruiken van probe vehicle data voor diensten op het gebied van comfort, informatie, entertainment en locatiegebonden advertenties, maar wellicht ook het in opdracht van de wegbeheerder uitvoeren van collectieve verkeersdiensten (informeren, geleiden, sturen). De visie van Siemens Nederland Het is belangrijk onderscheid te maken tussen enerzijds de coöperatieve basisinfrastructuur en de daarop gebaseerde informatievoorziening, en anderzijds de commerciële diensten en applicaties. De infrastructuur en diensten op het gebied van veiligheid en verkeer hebben een langere levensduur (15 tot 20 jaar) en vergen een forse investering. De veiligheids- en verkeersgerelateerde diensten liggen voor Siemens ook in het verlengde van het huidige producten- en dienstenpakket, waarbij Siemens vaak via SLA s garant staat voor meerjarige beschikbaarheid. Commerciële diensten hebben een veel korter cyclisch karakter (5 jaar of minder). Toch ziet Siemens een combinatie van kritische veiligheidsfuncties en commerciële diensten als heel goed mogelijk. Om de kans op een succesvolle implementatie en acceptatie te vergroten, stelt Siemens voor om geen afhankelijkheid in te bouwen. Met andere woorden: maak de coöperatieve veiligheidsfuncties niet afhankelijk van het commerciële succes (en omgekeerd). 7. Conclusie Duidelijk is dat de toekomst van coöperatieve mobiliteit bepaald wordt door een complex krachtenveld met een grote groep stakeholders. De auto-industrie is volop bezig met het ontwikkelen van (autonoom) automatische voertuigen. Serviceproviders bouwen connected services voor (auto)mobilisten steeds verder uit. Daarnaast is en blijft coördinatie en optima lisatie op systeemniveau noodzakelijk om doorstroming en veiligheid te garanderen en verbeteren. Zeker als het gaat om tijdskritische verkeersincidenten (doorstroming) en het anticiperen op gevaarlijke situaties (veilige kruispunten) is communicatie tussen voertuigen en wegkant/verkeerscentrale een voorwaarde. Dit vraagt om een effectief en toekomst bestendig coöperatief mobiliteitssysteem, waarbij het zaak is nú op het gebied van security, standaardisatie en verdienmodellen gezamenlijk de juiste keuzes te maken. Meer informatie? Stuur een naar: traffic.nl@siemens.com 8
Betere doorstroming door communicerende auto's
Betere doorstroming door communicerende auto's Road & City door Redactie MobilityMatters 18-06-2015 Minder files, meer verkeersveiligheid en meer reiscomfort technologie gaat autorijden de komende jaren
Nadere informatieSmart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender
Smart mobility Hoe maakt smart mobility het wegennet futureproof? Emile Oostenbrink en John Boender 16 januari 2019 Programma 1. Welkom 2. Presentatie Smart mobility? 3. Discussie 4. Presentatie Effecten
Nadere informatieProject Coöperatieve ITS Corridor. Abraham Bot Edwin van der Walle. Coöperatieve ITS Corridor IN HET KORT. Rijkswaterstaat 2 Coöperatieve ITS Corridor
Project Coöperatieve ITS Corridor Abraham Bot Edwin van der Walle Coöperatieve ITS Corridor IN HET KORT 2 Coöperatieve ITS Corridor 1 In een notendop Invoering van twee coöperatieve ITS diensten: Road
Nadere informatieNationaal verkeerskundecongres 2016
Nationaal verkeerskundecongres 2016 Van verkeerskundige functies naar eisen aan C-ITS Discussiepaper Henk Taale (Rijkswaterstaat, TrafficQuest en TU Delft) Isabel Wilmink (TNO en TrafficQuest) Aroen Soekroella
Nadere informatieProducten voor de Tafel D2.1, D2.2 en D2.3. Jaap Vreeswijk, Marcel van Sambeek, Borgert van der Kluit
Producten voor de Tafel D2.1, D2.2 en D2.3 Jaap Vreeswijk, Marcel van Sambeek, Borgert van der Kluit Uitgangspunten Deliverables A&I Use case beschrijft context en proces obv actoren, het systeem en opeenvolgende
Nadere informatieStandaardisatie Leveranciers
Standaardisatie Leveranciers Eddy Verhoeven Siemens Nederland N.V. Road & City Mobility @EddyVerhoeven eddy.verhoeven@siemens.com Page 1 Europese Ontwikkelingen C-ITS Europese Unie ITS Actie Plan: Verbinden
Nadere informatieConnected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen'
Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen' Jaguar Land Rover test slimme, connected auto s op wegen in het Verenigd Koninkrijk ter voorbereiding op de komst van
Nadere informatieConnected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen'
Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen' Jaguar Land Rover test slimme, connected auto s op wegen in het Verenigd Koninkrijk ter voorbereiding op de komst van
Nadere informatieSpookfiles A58 zet volgende stap met coöperatieve fase
Spookfiles A58 zet volgende stap met coöperatieve fase Road & City door Redactie Mobility Matters 26-04-2016 Het project Spookfiles A58 staat aan de vooravond van de tweede, coöperatieve fase. Hierbij
Nadere informatieITS architectuur tafel Bijeenkomst 15-06- 2015 Utrecht. Kernteam: Igor Passchier (voorzi5er), Marcel van Sambeek, Paul Po5ers, Oene Kerstjens
ITS architectuur tafel Bijeenkomst 15-06- 2015 Utrecht Kernteam: Igor Passchier (voorzi5er), Marcel van Sambeek, Paul Po5ers, Oene Kerstjens Deelarchitecturen A) Knelpunten: wat is het probleem? Welk gebied:
Nadere informatieVERKEERSSITUATIE ONDER CONTROLE VANUIT EEN VEILIGE WERKZONE
DE VEILIGE EN INNOVATIEVE AUTODRIP 2.0 VERKEERSSITUATIE ONDER CONTROLE VANUIT EEN VEILIGE WERKZONE ALLE FUNCTIONALITEITEN VAN DE INSPECTIEAUTO OP AFSTAND AANGESTUURD TIJDENS DE ONTWIKKELING HEBBEN WE ALLE
Nadere informatieCrash Course Smart Mobility: ontwikkelingen in vogelvlucht
Crash Course Smart Mobility: ontwikkelingen in vogelvlucht Chris de Veer strategisch adviseur smart mobility Provincie Noord-Holland WOW-dag 5 oktober 2017 1 Waar komen we vandaan? 2 Waar komen we vandaan?
Nadere informatietitel Smart Mobility op de weg: ontwikkelingen in vogelvlucht Onno Tool Rijkswaterstaat Toekomst van de Wegbeheerder 11 oktober 2017, Zwolle
titel Smart Mobility op de weg: ontwikkelingen in vogelvlucht Onno Tool Rijkswaterstaat Toekomst van de Wegbeheerder 11 oktober 2017, Zwolle 1 Inhoud Waar hebben wij het over? Ontwikkelingen in vogelvlucht
Nadere informatieBBV Project Intelligente Kruispunten (ivri)
Beter Benutten Vervolg C-ITS Project Intelligente Kruispunten BBV Project Intelligente Kruispunten (ivri) Ivera Kenniscafe Houten, 20 januari 2016 Eddy Verhoeven Page 1 Beter Benutten Vervolg ivri Page
Nadere informatieDEMONSTRATIE AUTOMATISCH EN COÖPERATIEF RIJDEN
9 SEPTEMBER 2015 DEMONSTRATIE AUTOMATISCH EN COÖPERATIEF RIJDEN Binnen het Automated Driving Programma werkt TNO aan de versnelde implementatie van automatisch rijden van zowel personen- als vrachtauto
Nadere informatieBeter Benutten Vervolg Talking Traffic. Hans Nobbe
Beter Benutten Vervolg Talking Traffic Hans Nobbe Uitgangspunten programma Beter Benutten Volwaardige pijler naast bouwen Efficiënt gebruik & optimale benutting bestaande infra Reiziger centraal 20% minder
Nadere informatieSpookfiles A58 is één van de projecten binnen het programma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Factsheet Algemene informatie Wat is het project Spookfiles A58? In de hele wereld wordt gewerkt aan manieren om het verkeer sneller, veiliger, comfortabeler en duurzamer maken. Nederland loopt voorop
Nadere informatieVerkeerslichten op groen voor Jaguar Land Rover
15 november 2018, 09:00 (CET) Verkeerslichten op groen voor Jaguar Land Rover Jaguar Land Rover beproeft in Engeland nieuwe technologie die afremmen of stoppen voor rode verkeerlichten flink moet reduceren.
Nadere informatieVerkeerslichten op groen voor Jaguar Land Rover
13 november 2018, 09:00 (CET) Verkeerslichten op groen voor Jaguar Land Rover Jaguar Land Rover beproeft in Engeland nieuwe technologie die afremmen of stoppen voor rode verkeerlichten flink moet reduceren.
Nadere informatieBeter Benutten en VRI s: Global meets local
Beter Benutten en VRI s: Global meets local Door Caspar de Jonge, programmamanager Intelligente Transport Services & Smart Mobility Beter Benutten 17/2/16 1 2 Smart Mobility Ten minste 4 clusters van activiteiten:
Nadere informatieBijlage 1. Spookfiles. Wat is het probleem?
Bijlage 1 Deze bijlage geeft ter illustratie een (niet limitatief) overzicht van een aantal projecten dat wordt uitgevoerd op het gebied van ITS (Intelligente Transportsystemen) voor het wegverkeer. Spookfiles
Nadere informatieC-ITS en automatisch rijden: van techniek en testen naar toepassing
C-ITS en automatisch rijden: van techniek en testen naar toepassing dromen denken doen WOW bestuur 13 september 2016 Antoine de Kort strat. adviseur verkeersmanagement Rijkswaterstaat Inhoud Waar hebben
Nadere informatieLessen en ervaringen met Geintegreerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV) 6 oktober 2016
Lessen en ervaringen met Geintegreerd Netwerkbreed Verkeersmanagement (GNV) 6 oktober 2016 Waarom PPA? PPA is geen doel en staat niet op zich! Problemen door verkeer: Milieu: 29,3 miljoen ton CO 2 uitstoot
Nadere informatieWat betekent connectiviteit voor mobiliteit? Houten, 23 november 2016
Wat betekent connectiviteit voor mobiliteit? Houten, 23 november 2016 Leo Bingen RAI Vereniging Adviseur ITS Chris Huijboom HAN Automotive Research Projectleider 2 Agenda 1. Definities 2. Stakeholders-1
Nadere informatieInventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement
Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement Een overzicht van de beschikbare kennis Florence Bloemkolk, Henk Taale 21 juni 2018 Stedelijk verkeersmanagement: wat is het? CROW: Verkeersmanagement
Nadere informatieVerkeersmanagement in de praktijk
6/8/2016 Verkeersmanagement in de praktijk De civiele ingenieur in The Matrix 1 19 mei 2016 Introductie (1) Niels van den Brink Senior adviseur verkeer & omgeving Co-auteur van de werkwijzer Minder Hinder
Nadere informatieImpact met slimme mobiliteit op de (snel)weg 20% CO 2
Programma DITCM Programma DITCM is hét programma in Nederland dat de opschaling van Cooperative Intelligent Transport Systems (C-ITS) en Connected-Automated Driving (C-AD) in Nederland wil versnellen.
Nadere informatieDe auto als actuator
De auto als actuator Martie van der Vlist Goudappel Coffeng BV mvdvlist@goudappel.nl Rolf Krikke Quest-TC rolf@quest-tc.nl Samenvatting De auto als actuator Communicatiemiddelen in de auto worden gebruikt
Nadere informatieSpookfiles A58 PCP Procedure Challenge Document perceel 2: spookdienstverlening
Spookfiles A58 PCP Procedure Challenge Document perceel 2: spookdienstverlening versie: 4.0 datum: 1 november 2013 Inhoudsopgave Leeswijzer... 3 1 State of the art... 4 2 Probleem... 4 3 Challenge... 6
Nadere informatieC-ITS in het OV De coöperatieve bus. 6 oktober 2016
C-ITS in het OV De coöperatieve bus 6 oktober 2016 Agenda 1. Smart Mobility en C-ITS 2. Vragen 3. Daimler Showcase 4. What s next Trends in mobiliteit Zelfrijdende auto Internet of things Mobility as a
Nadere informatiePotentie van Smart Mobility voor verkeersveiligheid NOTITIE OVER DE ONDERZOEKSOPZET (AANZET)
Potentie van Smart Mobility voor verkeersveiligheid NOTITIE OVER DE ONDERZOEKSOPZET (AANZET) Ilse Harms, Connecting Mobility, Diana Vonk Noordegraaf, DITCM Innovations, Matthijs Dicke, DITCM Innovations.
Nadere informatieC-ITS stand van zaken
C-ITS stand van zaken Gebruikersdag Vialis 10 november 2016 Onderwerpen C-ITS: Talking Traffic ivri Menukaart en bestelproces Werkgroep Intelligente Kruispunten 2 Beter Benutten ITS Beter Benutten ITS
Nadere informatieITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? 21 april 2016
ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? 21 april 2016 ITS EN VERKEERSVEILIGHEID Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? Ei van Columbus of Zwaard van Damocles? Doel van de workshop:
Nadere informatieSmart Mobility ronde tafel Security
Smart Mobility ronde tafel Security JAARPLAN 2016 GJA DITCM INNOVATIONS WWW.DITCM.EU JAARPLAN 2016 Smart Mobility ronde tafel Security Doelstelling De landelijke ronde tafel Security heeft als doel om
Nadere informatieSERVICEPROVIDER IN VM (2.0) Mark Grefhorst BD Manager
SERVICEPROVIDER IN VM (2.0) Mark Grefhorst BD Manager WAT WIJ DOEN Een onafhankelijke leverancier van slimme mobiliteitstechnologie & data op weg naar autonome en gedeelde mobiliteit, het maximale halen
Nadere informatieIenM maakt grootschalig testen van zelfrijdende voertuigen mogelijk. De minister in de zelfrijdende auto op de A10 eind 2013.
IenM maakt grootschalig testen van zelfrijdende voertuigen mogelijk De minister in de zelfrijdende auto op de A10 eind 2013. Florien van der Windt Ministerie van Infrastructuur en Milieu 9 april 2015 Toekomstperspectief
Nadere informatieLandelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility CONCEPT 2.0
Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility CONCEPT 2.0 ITS Ronde tafel Human Behaviour DITCM INNOVATIONS WWW.DITCM.EU 11-3-2016 Landelijke kennisagenda Human Behaviour & Smart Mobility Samenvatting
Nadere informatieFAQ: (Data)veiligheid en privacy
Spookfiles A58 FAQ: (Data)veiligheid en privacy De kracht van de spookfiledienst die in het project Spookfiles A58 is ontwikkeld, is dat de deelnemers een in-car advies op maat krijgen. Om zo n gepersonaliseerde
Nadere informatieNiet meer asfalt maar data tegen dichtslibben wegen 90 mln voor slimme verkeerstechnologie, als voorschot op zelfrijdende auto
FD 23 november 2016 - voorpagina Niet meer asfalt maar data tegen dichtslibben wegen 90 mln voor slimme verkeerstechnologie, als voorschot op zelfrijdende auto Pieter Lalkens - Amsterdam Voor elke automobilist,
Nadere informatieONLINE APPLICATIE OM UW VERKEERSSYSTEMEN SLIM AAN TE STUREN
INTERNET APPLICATIE TRAFFIC FLEET ONLINE APPLICATIE OM UW VERKEERSSYSTEMEN SLIM AAN TE STUREN GEBRUIKSVRIENDELIJK, OVERZICHTELIJK EN OVERAL BEREIKBAAR TRAFFIC FLEET, HET NIEUWE WAGENPARKBEHEER: EENVOUDIG,
Nadere informatieITS Ronde tafel Human Behaviour Werkplan 2016 Conceptversie 1.3,
ITS Ronde tafel Human Behaviour Werkplan 2016 Conceptversie 1.3, 5-2-2016 Ilse Harms, Diana Vonk Noordegraaf, Matthijs Dicke Resultaten 2015 4 bijeenkomsten en 1 telco 24-4 Thema: Introductie Ronde tafel
Nadere informatieHack the Road! Wat heeft de hackathon opgeleverd? Hack the Road! How to make roads smart? Kees van der Plas
Hack the Road! Wat heeft de hackathon opgeleverd? Hack the Road! How to make roads smart? Kees van der Plas Wat is een hackathon? Kort tijdsbestek Divers deelnemersveld Creatieve en innovatieve ideeën
Nadere informatieGedragsbeinvloeding In-car advies. Marieke Martens (Universiteit Twente en TNO)
Gedragsbeinvloeding In-car advies Marieke Martens (Universiteit Twente en TNO) Verkeer op Nederlandse wegen Congestie: 2 miljard Euro 42 miljoen VVUs Vraag neemt naar verwachting nog toe Hoe beter gebruik
Nadere informatieMISSION STATEMENT MOBILIDATA
MISSION STATEMENT MOBILIDATA Wat? Positieve bijdrage in Vlaanderen op vlak van Verkeersveiligheid Doorstroming Uitstoot Hoe? Realisatie van een duurzame digitale data-infrastructuur en stimulatie gebruik
Nadere informatieC-ITS. www.beterbenutten.nl/its VERBETERDE VERKEERSDOORSTROOM VERHOOGDE VEILIGHEID EN COMFORT 40-50% REISTIJD REDUCTIE VERMINDERING LUCHTVERVUILING
Het meest omvangrijke thema van Beter Benutten ITS is C-ITS: connected en coöperatieve intelligente transportsystemen. Connected toepassingen werken met langeafstandscommunicatie, via het telecomnetwerk
Nadere informatieNationaal verkeerskundecongres 2015
Nationaal verkeerskundecongres 2015 Meldsysteem wegwerkmeldingen en evenementen in een nieuw jasje Klaas Friso (DAT.Mobility) Samenvatting Het belang van meldsystemen van wegwerkzaamheden en evenementen
Nadere informatieLandelijk Ronde Tafels ITS Expertsessie use cases
Landelijk Ronde Tafels ITS Expertsessie use cases Dr. ir. Jaap Vreeswijk, MAPtm 15 september 2016 Doel van de expertsessie Eenduidig begrip krijgen van use cases en consensus te bereiken over de functie
Nadere informatieINNOVATIEVE TEKSTWAGEN GEOPTIMALISEERD VOOR STEDELIJKE GEBIEDEN
ENKELASSER TEKSTWAGEN VW 1350 HB INNOVATIEVE TEKSTWAGEN GEOPTIMALISEERD VOOR STEDELIJKE GEBIEDEN CO 2 -NEUTRAAL, COMPACT IN FORMAAT EN AANGESTUURD VIA TRAFFIC FLEET CO2-NEUTRAAL, MANOEUVREERBAAR IN KLEINE
Nadere informatieDVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen!
(Bijdragenr. 56) DVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen! Bert van der Veen Advin b.v. Rien Borhem Gemeente Amsterdam 1. Inleiding Om het verkeer in goede banen te leiden wordt steeds
Nadere informatieREISINFORMATIE- DIENSTEN
REISINFORMATIE- DIENSTEN Met pre- en on-trip reisinformatiediensten kunnen reizigers slimmer, gemakkelijker en eenvoudiger reizen. Ze ontvangen reisinformatie op maat, op hun PC, via een app op hun smartphone
Nadere informatieVOOR VERKEERSINFORMATIE IN BINNENSTEDELIJK GEBIED EN TIJDENS EVENEMENTEN
SMART CITY MESSENGER VW 750 VOOR VERKEERSINFORMATIE IN BINNENSTEDELIJK GEBIED EN TIJDENS EVENEMENTEN PRAKTISCH IN FORMAAT, ZONNE-ENERGIE EN SLIM AANGESTUURD VIA TRAFFIC FLEET CO 2 -NEUTRAAL, MANOEUVREERBAAR
Nadere informatieBeter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg
Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg DATA INCIDENTEN REISINFORMATIE DIENSTEN SUPERMARKT LOGISTIEK EVENEMENTEN De zeven thema s van Beter Benutten ITS t/m 2017 www.beterbenutten.nl
Nadere informatie1. CVIS User Acceptance Study (D.DEPN.4.1) 2. CVIS User Survey (D.DEPN.4.1a)
Datum review Rapportage in 2010 afgerond Projectnaam CVIS (Cooperative Vehicle-Infrastructure Systems) Looptijd 2005-2010 (?) Programma - Opdrachtgever - Geanalyseerde documenten 1. CVIS User Acceptance
Nadere informatieHet informatieprobleem, groot/klein?
Het informatieprobleem, groot/klein? Stelling 1 is een klein probleem: Is niet essentieel, want autonoom is juist autonoom, en een volledig autonoom (level 5) voertuig kan dus zonder informatie via Wifi-P
Nadere informatieIntelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1. Deliverable H: V-log
Intelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1 Deliverable H: V-log Beschrijving, inventarisatie en implementatieadvies van de te gebruiken en te ontwikkelen standaarden. E.e.a. in samenwerking
Nadere informatieLoRa van KPN. Connectiviteit voor Internet of Things
LoRa van KPN Connectiviteit voor Internet of Things Energie-efficiënt verbindingen maken Internet of Things is steeds meer een wezenlijk onderdeel van ons bestaan. Alles en iedereen kan tegenwoordig met
Nadere informatieIntelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1. Overzicht deliverables. Datum: 28 januari 2016 Versie: final
Intelligente Verkeers Regel Installatie (ivri) Fase 1 Overzicht deliverables Datum: 28 januari 2016 Versie: final Inleiding In juni 2015 is opdracht verstrekt door het Ministerie van Infrastructuur en
Nadere informatieJaarplan Landelijke Ronde Tafel Juridische Aspecten van C-ITS en zelfsturend rijden 2016
Jaarplan Landelijke Ronde Tafel Juridische Aspecten van C-ITS en zelfsturend rijden 2016 DECEMBER 2015 Ronde Tafel Juridische Aspecten van Slimme Mobiliteit DITCM INNOVATIONS WWW.DITCM.EU Jaarplan Ronde
Nadere informatieInfo UC en POC Apeldoorn
Info UC en POC Apeldoorn Door Wierd Janse Redenen om vooraan in de rijdende landelijke ITS trein plaats te nemen: De opstart van de landelijke ITS BBV speelde in een periode waarin wij zelf ook zoekende
Nadere informatieSamen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio. Bram Hendrix (SRE) Maarten van Oosterhout (SRE) - Eindhoven, 6 november 2013 -
Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio Bram Hendrix (SRE) Maarten van Oosterhout (SRE) - Eindhoven, 6 november 2013 - Slim laden Samen voor de slimste mobiliteit in de Brainport regio elektrisch
Nadere informatieImFlow: BELEIDSMATIG VERKEERS MANAGEMENT
ImFlow: BELEIDSMATIG VERKEERS MANAGEMENT Uw doelstellingen onder controle De slimme, duurzame stad Imflow zal de huidige manier van verkeersmanagement rigoureus veranderen. Effectief en duurzaam vervoer
Nadere informatieWhitepaper Hybride Cloud Met z n allen naar de cloud.
Whitepaper Hybride Cloud Met z n allen naar de cloud. Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Met z n allen naar de cloud? 3. Voordelen van een hybride cloud 4. In de praktijk: Template voor moderne manier van werken
Nadere informatieSim as a Service. Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie
Sim as a Service Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie RAM Mobile Data Sim as a Service Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie
Nadere informatieWebinar Beter Benutten: 18 mei 2016 Zijn de Brabantse ITS projecten ook iets voor jouw regio?
Webinar Beter Benutten: 18 mei 2016 Zijn de Brabantse ITS projecten ook iets voor jouw regio? Nederlandse ambitie ITS Sneller, veiliger, plezieriger en betrouwbaarder reizen Verbetering totale leefomgeving
Nadere informatieSmart Mobility Helmond
Smart Mobility Helmond Integraal en gedreven: drivenbyhelmond Presentatie Gemeente Oss 28 september 2017 De rode draad van het verhaal Wat is Smart Mobility eigenlijk? Waarom is Helmond ermee bezig? Wat
Nadere informatieLandelijke Smart Mobility Ronde Tafel Human Behaviour
Landelijke Smart Mobility Ronde Tafel Human Behaviour Landelijke Ronde Tafels voor Smart Mobility Samen werken aan randvoorwaarden voor versnelling en opschalen van implementatie Programma 13:00 13:10
Nadere informatieAansprakelijkheidsrisico s & verzekerbaarheid zelfrijdende auto s. Evert-Jeen van der Meer Client Director Trade & Manufacturing Aon Risk Solutions
Aansprakelijkheidsrisico s & verzekerbaarheid zelfrijdende auto s Evert-Jeen van der Meer Client Director Trade & Manufacturing Aon Risk Solutions Aanleiding voor dit onderzoek Onderzoekmethodiek van Aon
Nadere informatieMONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Editie najaar 2016 Onno Mantel
MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE Editie najaar 2016 Onno Mantel ACHTERGROND TNO verzorgt sinds 2010 de Monitor Draadloze Technologie Doel is de BV Nederland overzicht te bieden in de ontwikkeling en inzet
Nadere informatieRapport DE ANTIFILE-APP
Rapport DE ANTIFILE-APP Rapport over een klacht over de minister van Infrastructuur en Milieu (Rijkswaterstaat) Datum: 19 augustus 2015 Rapportnummer: 2015/125 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat een
Nadere informatieIt s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen
It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen Amsterdam 4 december 2018 NKL Jeroen Kroonen Programmaleider strategische opgaven NKL jkroonen@nklnederland.nl Sinds 1993 afgestudeerd op EV 2 Versnellen groei
Nadere informatieNationaal verkeerskundecongres 2015
Nationaal verkeerskundecongres 2015 Tussenresultaten M&E Spookfile A58 [kop = Arial, 14 pt, regelafstand enkel, gecentreerd] ***[5 witregels]*** Carl Stolz (Auteur is werkzaam bij DTV Consultants) Jan
Nadere informatieSlimmer naar Scheveningen
Slimmer naar Scheveningen verkeersmanagement als co-productie Arjen Reijneveld Gemeente Den Haag Verkeersnet Jaarcongres 2015; verkeer in de slimme stad Slimmer naar Den Haag verkeersmanagement als co-productie
Nadere informatieMobility as a Service. Robert Jan ter Kuile, 6 oktober GVB verbindt Amsterdam
Mobility as a Service Robert Jan ter Kuile, 6 oktober 2016 GVB verbindt Amsterdam Eerst even voorstellen Mijn carriere in plaatjes Strategie Mobiliteit 2 Mobility as a Service is een klantgerichte totaaloplossing
Nadere informatieDr. ir. Jaap Vreeswijk, MAPtm 25 oktober Use cases
Dr. ir. Jaap Vreeswijk, MAPtm 25 oktober 2016 Use cases Expertsessie use cases 15-09-2016 20 aanwezigen Agendapunten: CODECS, internationale aansluiting Functie, belang en gebruik van use cases Definities,
Nadere informatieSmart Mobility: het voertuig of de infrastructuur?
Smart Mobility: het voertuig of de infrastructuur? De rol van de wegbeheerder en de impact op de infrastructuur Laurens Schrijnen, namens WoW Eco-mobiel beurs, Den Bosch 3 oktober 2016 Prioriteiten Infrastructuur
Nadere informatieAutomated City Driving
Automated City Driving In je auto stappen en automatisch, zonder zorgen je bestemming bereiken. Bij Automated City Driving rijden auto s automatisch van vertrekpunt naar eindbestemming en ze parkeren zelfstandig
Nadere informatieTechnologie en innovatie in de sector Transport en Logistiek. 30 november 2016 G.J. (Jaap) Verkiel, Team strategie & bedrijfsvoering
Technologie en innovatie in de sector Transport en Logistiek 30 november 2016 G.J. (Jaap) Verkiel, Team strategie & bedrijfsvoering De sector De sector T&L creëert verbinding! Onze klanten zoeken betaalbare
Nadere informatieONTZORG DE ZORGPROFESSIONAL DOOR VIRTUALISATIE
IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION ONTZORG DE ZORGPROFESSIONAL DOOR VIRTUALISATIE E-BOOK DE STAP NAAR EEN TOEKOMST- BESTENDIGE EN DUURZAME BASIS Virtualiseren is in veel disciplines een populaire term. Het is
Nadere informatieWater. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat.
Water. Wegen. Werken.. Workshop "Privacy en geo-informatie: een onmogelijke combinatie!? Gebruik van Geo-informatie bij in Verkeersmanagement ir Jose A. Hernandez Procesmanager Verkeerscentrum Nederland
Nadere informatieDe Praktijkproef Voertuigdata. Edoardo Felici 12 oktober 2017
De Praktijkproef Voertuigdata Edoardo Felici 12 oktober 2017 NDW: een uniek samenwerkingsverband Slide 2 NDW: een uniek samenwerkingsverband Shared service organisatie op het gebied van inkoop, verwerking
Nadere informatieSpookfiles A58 PCP Procedure Challenge Document perceel 1: data-inwinning en voorziening
Spookfiles A58 PCP Procedure Challenge Document perceel 1: data-inwinning en voorziening versie: 4.0 datum: 1 november 2013 Inhoudsopgave Leeswijzer... 3 1 State of the art... 4 2 Probleem... 5 3 Challenge...
Nadere informatieDatafusie FCD en NDW-data. Frans van Waes NDW-Symposium Innoveren met Floating Car Data, 7 december 2016
Datafusie FCD en NDW-data Frans van Waes NDW-Symposium Innoveren met Floating Car Data, 7 december 2016 Inhoud Verkeersplaza Doel Verkeerstoestand Use cases Data processing Data fusie Level of Service
Nadere informatieIn car-proeven Resultaten. Folkert Bloembergen
In car-proeven Resultaten Folkert Bloembergen Samenhang en interactie in-car en wegkant Informeren Adviseren Optimaliseren Geleiden Sturen In-car spoor PPA Wegkant spoor PPA Domein markt Domein wegbeheerder
Nadere informatieAanpak A58 security issues. Door P. Goossens, 31 oktober 2014
Aanpak A58 security issues Door P. Goossens, 31 oktober 2014 Het PCP A58 Spookfile project Security, wat is dat en delen we hetzelfde beeld? Security aanpak > Analyse High Level Architecture > Over The
Nadere informatieToekomstige ontwikkelingen assetmanagement
Toekomstige ontwikkelingen assetmanagement Terugmelding bijeenkomsten met toekomstvoorspellers en wegbeheerders. Willem Traag (RWS) en Eef Uiterwijk (Provincie Overijssel) Wat komt op ons af? Welke data
Nadere informatieSammode Smart Lighting Concept
Sammode Smart Lighting Concept Het Sammode Smart Lighting Concept is opgebouwd uit zeer duurzame armaturen, die voorzien zijn van slimme lichtbesturingscomponenten zoals actuatoren (controllers en LEDdrivers)
Nadere informatieN237 Provincie Utrecht: MBO Systeem
(Bijdragenr. 54) N237 Provincie Utrecht: MBO Systeem ir. Mark Snoek IT&T Samenvatting Het MBO Systeem van IT&T geeft tijdens de uitgebreide werkzaamheden aan de A28 de Provincie Utrecht inzicht in de realtime
Nadere informatieBeter Benutten ITS. Landelijke inventarisatie regionale knelpunten en oplossingsrichtingen voor C-ITS (connected & coöperatief) CONCEPT
Beter Benutten ITS Landelijke inventarisatie regionale knelpunten en oplossingsrichtingen voor C-ITS (connected & coöperatief) CONCEPT 0 januari 0 Doel C-ITS: Connected en Coöperatief. Alle Beter Benutten
Nadere informatieDe toekomst met (verkeers)data. Bob Veenbrink 11 oktober 2017
De toekomst met (verkeers)data Bob Veenbrink 11 oktober 2017 Inhoud 1. Wat is de Nationale Databank Wegverkeersgegevens? 2. Van wegkantapparatuur naar mobiele bronnen 3. Doorontwikkeling van Floating Car
Nadere informatieResultaten Standaardisatie Tafel 2015/16
Resultaten Standaardisatie Tafel 2015/16 Activiteiten en resultaten Standaardisatie tafel 2015/16 Vergaderingen: 10 sessies (laatste 28 januari 2016) Vele gesprekken en additionele afstemvergaderingen
Nadere informatie4C VOOR BOUWLOGISTIEK. Toepassing van een real-time smart data platform Siem van Merriënboer
4C VOOR BOUWLOGISTIEK Toepassing van een real-time smart data platform Siem van Merriënboer INHOUD Problematiek van logistiek in de bouw Ontwikkelingen in logistiek TKI-project 4C in bouwlogistiek Voorbeeld:
Nadere informatieNu alleen nog lekker soepel rijden
Page 1 of 5 Nu alleen nog lekker soepel rijden TESTLAB Zelfstandig rijdende auto's onder de loep bij TU delft Sommige auto's kunnen al zelfstandig rijden, maar toch is er nog veel onderzoek nodig. Dat
Nadere informatieMobiliteit en Innovatie De connected world met SPITS. Wim Wendt 18 January 2012 ICT Office
Mobiliteit en Innovatie De connected world met SPITS Wim Wendt 18 January 2012 ICT Office Introductie No. 2 Agenda 1. Introductie 2. Trends in mobiliteit 3. SPITS 4. Toepassingen en Business Model uitgangspunten
Nadere informatieGaat AI levens redden in het verkeer? Gerben Feddes
Gaat AI levens redden in het verkeer? Gerben Feddes 02-07-2018 Agenda 1. De RDW in het kort 2. Huidige regelgeving 3. Verschuivende panelen 4. Voertuig rijbewijs 5. De rol van AI 1. De RDW in het kort
Nadere informatieGETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE
GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE 2 OMNEXT IN HET KORT Broncode als bron van informatie Gevestigd in NL, UK en USA Kennis van meer dan 40 diverse technologieën Verschillende
Nadere informatieVerslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur MAANDAG 15 JUNI 2015
Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur MAANDAG 15 JUNI 2015 PdL DITCM INNOVATIONS WWW.DITCM.EU 25-6- 2015 Verslag Landelijke ITS Ronde Tafel Architectuur deelnemers Marco Schreuder Jeroen van
Nadere informatiePRIVACYBELEID. Crossyn Automotive B.V.
Crossyn Automotive B.V. Met een Connected Car verzamel je interessante gegevens over jezelf en het voertuig waar je in rijdt. Mocht je dat willen, dan kun je die gegevens via de Drivers Portal eenvoudig
Nadere informatieKosteneffectiviteit en het programma Beter Benutten
Kosteneffectiviteit en het programma Beter Benutten Beter Benutten: kosteneffectieve maatregelen Rijk, regio en bedrijfsleven werken in het programma Beter Benutten samen om de bereikbaarheid in de drukste
Nadere informatieSlimme straatverlichting voor de stad van morgen
Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,
Nadere informatieNationaal verkeerskundecongres 2015
Nationaal verkeerskundecongres 2015 Coöperatief Verkeersmanagement o.b.v. realtime modellen : wat vergt dit van huidige systemen? Bas van der Bijl (Grontmij Smart Mobility) Guus Tamminga (Grontmij Smart
Nadere informatie