Complementariteit van of binnen de therapeutische relatie. Anton Hafkenscheid

Transcriptie

1 Complementariteit van of binnen de therapeutische relatie Anton Hafkenscheid

2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Geen Geen Geen

3 Therapeutische relatie complementair aan techniek? EBP: Therapeutische relatie is voorwaardenscheppend, techniek is eigenlijk werkzame factor (actieve ingredient) Contextuele benadering: techniek is secundair, therapeutische relatie is primair

4 Safran, Muran & Proskurov (2009) Moreover, technical interventions do not exist in a vacuum; they are applied in a context of patient therapist relationship. In other words, all techniques and interventions are relational acts, and the therapist as a person is a central agent of change.

5 Interpersoonlijke onderzoekers Jeremy Safran New School, New York Donald Kiesler ( ) Virginia Commonwealth University, Richmond

6 Interpersoonlijke interventies in proces Fase Patiëntgedrag Therapeutgedrag 1 Beste beentje voor zetten : Impression management Volgen, ondergaan, ongewild bekrachtigen disfunctioneel gedrag 2 Wordt meer zichzelf : ageert prototypische disfunctionele thema s uit 3 Kijkt meer naar effect van disfunctioneel gedrag op de ander, probeert meer functioneel gedrag uit Onthouden bekrachtiging disfunctioneel gedrag Metacommunicatie, bekrachtigen functioneel gedrag

7 Therapeutische relatie Middel, geen doel Aspecifiek : voorwaardescheppend (vergelijkbaar met artspatiëntrelatie) Specifiek : instrument voor verandering Hoe moeilijker de pathologie, des te moeilijker het vestigen én het beëindigen van de relatie

8 Therapeutische relatie als instrument Onthouden reflexmatige bekrachtiging ongewenst gedrag ( asociale respons ) Bekrachtiging gewenst gedrag Metacommunicatie

9 Metacommuniceren vanuit drie perspectieven: Jij, Mij, Wij 1. Jij: Ik hoor jouw sarcastische toon [beter dan jij m zelf hoort!] 2. Mij: Ik merk dat je toon voor mij sarcastisch klinkt [maar weet niet of jij dat zo bedoelt of ervaart] 3. Wij: Ik hoor hoe sarcastisch wij met elkaar worden [hoor jij dat ook?]

10 Barsten: niet alleen ruis, ook muziek Voorspel stagnaties Voorspel onbegrip, misverstanden, frustratie Normaliseer alliantiebarsten Spreek af: we gaan betekenis barsten exploreren

11 Therapeutische ovaal Therapeutisch ideaal LEIDEN BT BS Therapeut AFSTAND NABIJHEID OT OS Patiënt VOLGEN

12 Therapeutisch ideaal: optimale adaptie aan context BT BS BT BS OT OS OT Boven en/of Tegen Samen wanneer de context daar om vraagt. OS

13 COMPLEMENTAIR: Stagnatie (-), bevestiging (+) LEIDEN BT BS AFSTAND NABIJHEID OT OS VOLGEN

14 ANTI-COMPLEMENTAIR: Escalatie (-), ontwrichting (-), groei (+) LEIDEN BT BS AFSTAND NABIJHEID OT OS VOLGEN

15 Terugtrekbarsten Autonomie (zelfsturing) Verbondenheid

16 Terugtrekbarsten LEIDEN BT BS AFSTAND NABIJHEID OT OS VOLGEN

17 Confrontatiebarsten Verbondenheid Autonomie (zelfsturing)

18 Confrontatiebarsten LEIDEN BT BS AFSTAND NABIJHEID OT OS VOLGEN

19 Maak z.s.m. een interpersoonlijke probleemdefinitie In termen van de Interpersoonlijke Cirkel Naar analogie CBASP Gebruik de Inventory of Interpersonal Problems (IIP-C) Formuleer interpersoonlijke doelen voor binnen de sessies (Voorbeeld: Je neigt tot zelfopoffering. Probeer naar mij minder zelfopofferend te zijn ).

20 Voorbeelditems IIP-C

21 Octanten IIP-C B: Te overheersend: de neiging om anderen te willen veranderen of te willen beïnvloeden; moeite om anderen te accepteren zoals ze zijn. BT: Te zelfgericht: moeite om anderen te vertrouwen, moeite om zich om anderen te bekommeren. Neiging om afgunstig op anderen te zijn. T: Te afstandelijk: moeite met nabijheid; moeite om langdurige verbindingen met anderen aan te gaan. OT: Te geremd: moeite om contacten aan te gaan; moeite om initiatief te nemen in contacten; moeite om gevoelens te tonen. O: Te volgzaam: moeite om zich tegenover anderen te verweren; moeite met standvastigheid; moeite anderen te confronteren. OS: Te soepel: moeite om anderen te begrenzen; moeite om (verzoeken van) anderen te weigeren; de neiging zich te laten uitbuiten. S: Te zelfopofferend: eigen verlangens en wensen verwaarlozen; te ruimhartig zijn naar anderen; de neiging zich de nood van anderen snel aan te trekken. BS: Te opdringerig: moeite om problemen voor zichzelf te houden; te gemakkelijk persoonlijke dingen vertellen; te veel waarde hechten aan de erkenning door anderen.

22 Voorbeeldprofiel IIP-C B: Te overheersend BT: Te zelfgericht BS: Te opdringerig T: Te afstandelijk S: Te zelfopofferend OT: Te geremd OS: Te soepel O: Te volgzaam

23 Hoe u zichzelf ziet is niet hoe ik u beleef! BT BS BT BS OT OS OT OS IMI-C: THERAPEUT: Boven-Tegen (BT)! IIP-C: PATIËNT: Boven-Samen (BS)!

24 Monitor mogelijke stagnaties, barsten

25 Beoordelingsschaal Beïnvloedingsboodschappen ALS IK BIJ HEM BEN GEEFT HIJ MIJ HET GEVOEL......door haar/hem gecommandeerd te worden....verantwoordelijk te zijn voor de gang van zaken....alsof ik haar/zijn grenzen overschrijd....haar/zijn goede eigenschappen te willen benadrukken. 1: helemaal niet van toepassing 2: een beetje van toepassing 3: nogal van toepassing 4: sterk van toepassing

26 Interpersoonlijk Raster

27 Samenvattend Autonomie (zelfsturing) Conflict Leiden Verbondenheid Harmonie Volgen