Verkeerstraining Nederland. Wordt een nog betere motorrijder met onze tips!

Transcriptie

1 Verkeerstraining Nederland Wordt een nog betere motorrijder met onze tips!

2 Voortgezette Rij Opleidingen Voor Motorrijders Copyright 2017 Auteur: Ondersteuning: Organisatie: Rob Riechelman Rob Riechelman Margit Vedder Michel Vedder Paul Metman Willem Hogeveen Verkeerstraining Nederland Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ook het plaatsen van directe links naar de bestandslocatie van dit document op websites, in nieuwsbrie- ven of andere vormen van digitale media is niet toegestaan. Pagina!2

3 Voorwoord Motorrijden, voor velen een hobby, voor anderen een passie en voor sommige een noodzaak. Een ding is voor elke motorrijder gelijk. Vrijheid om te gaan en staan waar we willen. Overgeleverd aan de elementen van het weer begeven we ons op pad. Natuurlijk weten we dat we als motorrijder kwetsbaar zijn. Maar lang niet altijd houden we deze kwetsbaarheid in het oog als we daadwerkelijk aan het rijden zijn. De motor is een balansvoertuig en als zodanig zijn we elke meter die we rijden bezig om onze balans op de motor te bewaren. Zolang we de snelheid te pakken hebben gebeurt dit vrijwel automatisch. Zodra het tempo er uit gaat en we langzamer gaan rijden moeten we al meer bewust ons evenwicht in orde houden. De een is hier bedrevener in dan de ander. Bochten rijden is ook zo n ding dat de meeste motorrijders met elkaar verbindt. Een bocht rijden met je motor beleef je op een heel andere manier dan met de auto. Wanneer je bezig bent om je rijbewijs te halen wordt er in de rijopleidingen door de meeste rijscholen niet heel veel aandacht besteed aan de techniek van het bochten rijden. Gevolg is dat de meeste motorrijders maar iets doen en soms kopiëren zij de bochtlijnen die op een circuit gereden worden. Uitkomen op de weghelft van de tegenligger, herkenbaar? Ogenschijnlijk onze grootste tegenstander op de weg is de automobilist. Veel ongevallen met motorrijders gebeuren omdat een automobilist de motorrijder niet had gezien. Maar als je het achteraf bekijkt, had de motorrijder met een andere manier van rijden het ongeval toch niet kunnen voorkomen? Wij zijn er van overtuigd dat wij als motorrijder veel meer dan wat we nu doen de regie over onze veiligheid in handen moeten nemen. Actief bezig zijn met je veiligheid, anticiperen op het gedrag van anderen en vergevingsgezind zijn naar de fouten die andere weggebruikers maken. Ook de motorrijder is niet zonder fouten. Verkeerstraining Nederland wil je met dit boek helpen een betere en veiliger motorrijder te worden. Wij geven informatie en tips waarmee je jouw motor beter kunt beheersen. Verschillende rijtechnieken laten we de revue passeren en ook geven we je informatie over kleding, helmen en andere veiligheidsmiddelen. Dit boek is tot stand gekomen met medewerking van Margit en Michel Vedder, Paul Metman en Willem Hogeveen. Bedankt! Wij hopen dat je veel plezier zult beleven aan dit boek en dat de informatie je zal helpen tijdens het motorrijden. Mocht je een fout in dit boek aantreffen of heb je aanvullende informatie dan stellen wij het zeer op prijs als je ons wilt informeren via info@verkeerstraining.nl Rob Riechelman eigenaar Verkeerstraining Nederland Pagina!3

4 Voorwoord... 3 Waarom Verkeerstraining Nederland?... 7 Bravoks... 8 Banden... 8 Remmen... 8 Accu... 9 Algehele conditie... 9 Verlichting... 9 Vering... 9 Olie Ketting Cardan Spiegels Zithouding Voertuigbeheersing Algemeen Lopend achteruit parkeren Uitvoering: Aandachtspunten: Langzame slalom Uitvoering: Aandachtspunten: Wegrijden uit parkeervak Uitvoering: Aandachtspunten: Stapvoets rechtdoor rijden Uitvoering: Aandachtspunten: Halve draai (links- of rechtsom) Uitvoering: Aandachtspunten: Denkbeeldige acht Uitvoering: Aandachtspunten: Uitwijkoefening Uitvoering: Aandachtspunten: Snelle slalom Uitvoering: Aandachtspunten: Pagina!4

5 Vertragingsoefening Uitvoering: Aandachtspunten: Precisiestop Uitvoering: Aandachtspunten: Stopproef Uitvoering: Aandachtspunten: Noodstop Uitvoering: Aandachtspunten: Rijden op de openbare weg Algemeen Kijktechniek Ver kijken Breed kijken Bochten rijden Kijken Klaar Kantelen Krachtopbouw Tegensturen Plaats op de weg Veilige ruimte Anticiperen Rijden in de regen Verlies van grip Maar wat betekent dit nu concreet voor ons? Hoe een bocht te rijden Aquaplaning Remmen Vizier Ondersteuning en training Rijden in een groep De groep Het rijden Harmonica effect Baksteen rijden of niet Route volgen Optie Optie Pagina!5

6 Rijden met een duopassagier Op- en afstappen Communiceren Zitten en meebewegen Accelereren / Remmen Botsende helmen Techniek Ketting Fotograferen Motorkleding etc Motorpakken Motorpak leer Motorpak textiel Laarzen Handschoenen Helmen Systeemhelm Integraalhelm Jethelm Crosshelm Keuringseisen motorhelmen Levensduur motorhelmen Pinlock lens Leatt-nekbrace Rugprotector Training & Ondersteuning Pagina!6

7 Waarom Verkeerstraining Nederland? Verkeerstraining Nederland is in 2008 opgericht door Rob Riechelman. Rob zelf is een fanatieke motorrijder die al vanaf zijn 18e op een motor te vinden is. Vanaf 1980 werkt hij bij de politie. Hier heeft hij in de loop der jaren verschillende motor rijopleidingen gevolgd. In zijn periode bij een verkeershandhavingsteam heeft hij ruime ervaring opgedaan in de motorsurveillance en heeft ook de nodige kilometers afgelegd op een videomotor. Tijdens toertochten en zijn werk als motorsurveillant zag hij dat de motorrijvaardigheid van aardig wat motorrijders voor verbetering vatbaar was. Dit was voor hem reden om in 2008 Verkeerstraining Nederland op te richten. Een ding stond voor Rob bij aanvang al als een paal boven water. Het moest kleinschalig blijven en de individuele motorrijder moest voorop staan. Veilig, kundig en met plezier rijden voor alle motorrijders, beginner of gevorderde, is de missie van Rob en Verkeerstraining Nederland. Veel trainingen worden door Rob zelf gegeven, daarnaast maakt Rob gebruik van een aantal prima motorinstructeurs die door hem zelf geselecteerd zijn en die het volledig eens zijn met zijn zienswijze met betrekking tot motorrijden en instructie geven. Tijdens de trainingen wordt aan elke cursist individuele aandacht geschonken. Iedereen krijgt op zijn of haar eigen niveau feedback en tips. De groepen zijn klein zodat er ruim voldoende tijd is om persoonlijke aandacht aan iedereen te schenken. Geen groepsdruk, in elk programma is of maken we tijd om aandacht te schenken aan datgene wat op dat moment aandacht behoeft. Tijdens de trainingen worden de ervaringen vanuit de politiepraktijk meegenomen en gedeeld. Verkeerstraining Nederland heeft een breed aanbod aan trainingen. Daardoor is er altijd wel iets te leren op het gebied van motorrijden. Of zoals een cursist terecht opmerkte; Het is niet even een keertje een cursus doen, het is meer een proces van steeds weer iets nieuwsen verder leren en groeien qua motorrijden. In dit e-book worden de verschillende onderdelen van het motorrijden uiteen gezet. Je krijgt achtergrondinformatie en de nodige tips en trucs. Kom je er toch nog niet helemaal uit aarzel dan niet en neem contact met ons op. Met een paar uurtjes privétraining of door een één of meerdaagse training te volgen verbetert jouw motorrijvaardigheid, waardoor je daarna nog meer van het motorrijden kunt genieten. Of je nu een beginner of een gevorderde motorrijder bent dat maakt voor ons niet uit. Iedereen krijgt van ons op zijn eigen niveau feedback en advies. Daar waar nodig gebruiken we tijdens de training portofoons zodat je directe feedback krijgt op de momenten dat het ook telt. Ook maken we tijdens de rijtrainingen gebruik van video-opnamen. De opnamen kijken we samen terug om jouw rijden te evalueren. Als je het leuk vindt krijg je de videobeelden gratis thuis gestuurd, een leuke herinnering. Wil je training, ondersteuning of advies, neem dan contact op met Verkeerstraining Nederland. Dat kan via onze website via of via de telefoon Pagina!7

8 Bravoks Voor elke rit is het zinvol en vooral veilig om je te overtuigen dat je motor op hoofdpunten in orde is. Hiervoor gebruik je de afkorting BRAVOKS als ezelsbruggetje. Elke letter staat voor één of meerdere punten die gecontroleerd moeten worden. Sommige punten moet je echt elke dag controleren, een enkel punt kun je misschien eens een keertje overslaan als het je eigen motor betreft. Maar stap je op de motor van een ander, of is het een motor die je deelt met collega's dan controleer je ook deze punten voor elke rit. De betekenis van BRAVOKS: B = Banden R = Remmen A = Accu, Algehele conditie V = Verlichting, Vering O = Olie K = Ketting of Cardan S = Spiegels Banden Voor elke rit controleer je of er zich geen vreemde voorwerpen zoals spijkers e.d. in je band zijn gedrongen. In het ergste geval is de band al lek en anders wordt hij dat spoedig. Slimmer is om dit te controleren direct nadat je de rit hebt gemaakt. Mocht de band lek zijn dan heb je nog de tijd om dit te herstellen voor je volgende rit. Controleer heel regelmatig de diepte van het loopvlak van de band. Een motorband moet wettelijk gezien over 1 millimeter loopvlak beschikken op de hoofdgroeven. Dit zijn de groeven die zich in of het dichtst bij het midden van het loopvlak bevinden. Controleer voor elke rit de bandenspanning. Zeker als je net een nieuwe band hebt. Zit de band er eventjes op en weet je dat de band niet veel spanning verliest in een dag dan zou je dit wel eens een dagje over kunnen slaan, maar niet vaker. De juiste bandenspanning kun je terug vinden in het instructieboekje van de motor. Natuurlijk is er ook een ventieldopje aanwezig, bij voorkeur van metaal. Dit dopje beschermt je ventiel tegen roest, vocht en het indringen van vuil. Door de centrifugaalkracht kan het vuil juist bij hoge snelheid het ventiel indrukken waardoor de band zal leeglopen. Remmen De makkelijkste manier om je remmen te controleren is om even in de remhendel te knijpen en op je rempedaal te trappen. Als je al vrij snel weerstand voelt en daarmee een remdruk opbouwt kun je aannemen dat de remmen werken. Pagina!8

9 Maak er een gewoonte van om dit ook te doen als je de motor ophaalt na een onderhoudsbeurt of wanneer je wegrijdt na een tussenstop. Monteurs zijn ook maar mensen en wanneer de remblokken vernieuwd zijn of anderszins even uit elkaar gedrukt zijn geweest dan heb je de eerste paar keer dat je remt geen remdruk omdat de blokken nog naar de remschijf geperst moeten worden. Tijdens een tussenstop kan een kwaadwillende een remklauw van de remschijf wegdrukken. Ook hierdoor zal de rem in eerste instantie niet of niet goed remmen. Bekijk met enige regelmaat de dikte van de remvoering. Bij schijfremmen is dit zeer eenvoudig. Tussen de remklauw en de remschijf kun je het remblokje zien. Met behulp van een zaklantaarn of zo kun je eenvoudig de dikte vaststellen. Twijfel je, laat het je eens voordoen door je motordealer. Controleer bij voorkeur voor elke rit of de remleidingen en de aansluitingen niet lekken of zweten. Natuurlijk zie je dit uiteindelijk ook terug aan het niveau van de remvloeistof. Maar dan ben je mogelijk al te laat. Hoe je het niveau van de remvloeistof moet controleren staat in het instructieboekje van je motor. Vaak moet de motor rechtop staan en het stuur in rechtuit positie. Remvloeistof is een zogenaamde hygroscopische vloeistof. Dit houdt in dat de vloeistof waterdamp uit de omgevingslucht opneemt. Wanneer de remvloeistof opwarmt tijdens het (veelvuldig) remmen verdampt op een gegeven moment het water in de remvloeistof. Wanneer je dan gaat remmen dan wordt de waterdamp samen geperst zonder dat de remblokken tegen de remschijf gedrukt wordt. Gevolg is dat je niet af remt. Daarom moet je de remvloeistof tenminste één keer in de twee jaar laten vernieuwen. De goede motordealers doen dit uit zich zelf, anders moet je er zelf aan denken. Accu Tegenwoordig zijn de meeste accu s onderhoudsvrij. Maar ook dit soort accu s moet je zo nu en dan even controleren. Al is het maar dat de aansluiting van de bedrading op de accu nog vast zit en niet oxideert. Mocht dit laatste het geval zijn dan herken je dat onmiddellijk. Je ziet dan een soort bloemkool op de accupolen zitten. Mocht je nog een ouder type accu in de motor hebben zitten dan is het zaak dat je regelmatig het peil van de vloeistof controleert. Staat dit te laag dan moet je dit met gedistilleerd water aanvullen. Doe je dit niet dan komen de platen in de accu gedeeltelijk droog te staan. Je accu zal dan snel de geest geven. Algehele conditie Voor een rit van enige betekenis is het ook goed om gewoon even om de motor heen te lopen en naar de motor in zijn algemeenheid te kijken. Zit bedrading nog op zijn plek, olievlekken, deuken, breuken van glas, plastic of kuipdelen of andere relevante zaken. Als je dit regelmatig doet zal je merken dat je echt niet zo ingespannen hoeft te onderzoeken. Afwijkingen van het normale vallen je direct op. Een prima moment om de algehele conditie van de motor te controleren is wanneer je de motor aan het wassen of poetsen bent. Vaak kom je dan elke vierkante centimeter van je motor tegen. Verlichting Natuurlijk controleer je voor elke rit of de verlichting van je motor goed werkt. Groot- en dimlicht, richtingaanwijzers en remlicht. Het remlicht zelfs twee keer, hand- en voetrem hebben ieder een eigen schakelaar. Maar vergeet ook de controlelampjes in het dashboard niet. Het lampje voor de oliedruk kun je alleen maar controleren met het contact aan en een stilstaande motor. Is het lampje stuk en heb je dit niet in de gaten dan kan een lampje van 0,10 cent een dure reparatie aan je motor betekenen. Tenslotte voor de moderne motoren met een boordcomputer, kijk ook of die werkt en alle noodzakelijk informatie verschaft die hij behoort te verschaffen. Vering Met name de veerpoten aan de voorzijde van de motor zijn kwetsbaar. Steenslag en insecten zijn er de oorzaak van dat de oliekeerringen van de veerpoten gaan lekken. Langzaam maar zeker Pagina!9

10 raak je dan olie kwijt. Een sluipmoordenaar. Het veervermogen vermindert zo langzaam dat je het meestal niet in de gaten hebt tot het te laat is. Zonder vering is het slecht bochten rijden of fors remmen. Ook de andere veerelementen moeten van tijd tot gecontroleerd worden op lekkage en werking. Olie Controle van het oliepeil is bij de ene motor vrijwel nooit nodig en bij de andere motor vrijwel dagelijks. Een lijnmotor is wat minder gevoelig voor olieverbruik dan een boxermotor. Ook in dit geval geldt dat het instructieboekje moet worden ingekeken. Op welke wijze moet het oliepeil gecontroleerd worden. Heeft jouw motor een peilstok moet deze dan bij het peilen los geplaatst worden of volledig worden ingedraaid. Moet de motor koud zijn of op bedrijfstemperatuur. Allemaal zaken die in het instructieboekje staan. Twijfel je of je het goed doet laat het dan even voordoen bij je motordealer. Rijden met te weinig olie is echt niet goed voor je motor. En mocht je nu denken ik gooi er voor de zekerheid dan maar wat olie bij, dan is het zeker goed. Teveel olie in het motorblok is misschien nog wel slechter dan een klein beetje te weinig. Ketting Cardan Heeft jouw motor een ketting overbrenging dan moet deze regelmatig schoon gemaakt en gesmeerd worden. Afhankelijk van het gebruik en onder welke weercondities moet je de ketting elke 500 tot 250 kilometer smeren. Bij droog weer hoef je wat minder te smeren dan wanneer je de hele dag in de regen hebt gereden. Reinigen kan al naar gelang dat de ketting smerig is. In de handel zijn verschillende soorten smeermiddelen voor de motorketting te koop. Grote bussen voor thuis en kleine spuitbussen voor een weekendje weg. Heeft jouw motor een middenbok dan is smeren van de ketting vrij eenvoudig. Draai het wiel en spuit het smeermiddel op de binnenkant op de ketting. Dit doe je het beste na een rit als de ketting nog lekker warm is. Het smeermiddel trekt dan makkelijker in alle hoeken en gaatjes van de ketting. Heeft jouw motor geen middenbok maar wel een zijstandaard (jiffy) dan is het handig om hulp te vragen. Zet de motor op de jiffy een persoon trekt nu de motor nu verder naar links zodat deze "over de jiffy" wordt getrokken. Hierdoor zal het achterwiel van de grond af komen. De andere persoon kan nu op gebruikelijke wijze de ketting smeren. Heeft jouw motor een cardanoverbrenging dan is deze in principe onderhoudsvrij. Het noodzakelijke onderhoud wordt door de dealer gedaan. Echter het kan geen kwaad om zelf met enige regelmaat even te kijken naar de afdichtingen of daar geen lekkage zichtbaar is of om te voelen of het lager geen speling vertoond. Zet hiertoe de motor op de middenbok en zorg dat het achterwiel los van de grond is. Pak nu het achterwiel aan de boven- en aan de onderzijde vast en probeer het wiel naar links en rechts te bewegen. Als er geen speling in het lager zit zul je geen beweging voelen. Twijfel je neem dan contact op met je dealer. Spiegels Pagina!10

11 Zitten er geen barsten of krassen in het glas en is het glas schoon? Met vuile spiegels heb je slecht zicht naar achteren. Tenslotte controleer je de afstelling van de spiegels. Het kan maar zo zijn dat er iemand tegen de spiegels aan gelopen is. In het horizontale vlak moet je op ongeveer 1/3 van boven de horizon zien. In het verticale vlak zorg je dat je aan de binnenzijde nog net de rand van je armen ziet. Om de dode hoek aan de linker zijde te verminderen kun je de linker spiegel iets verder naar de buitenzijde draaien. Hierdoor loop je wel kans dat je het verkeer achter je minder ziet. Dit kun je oplossen door de rechterspiegel een tikje verder naar binnen te verdraaien. Hierdoor vergroot je wel de dode hoek aan de rechter zijde. In de praktijk blijkt dit echter minder erg te zijn. Het meeste gevaar zit aan de linker zijde. Op de website van Verkeerstraining Nederland kun je een handig lijstje downloaden met alle BRAVOKS tips nog eens op een rijtje gezet. Gebruik de eerste tijd dit lijstje en je zult zien dat je na verloop van tijd de controle heel snel op de automatisch piloot kunt uitvoeren. Pagina!11

12 Zithouding Hoe moet je tijdens het rijden op je motor zitten? Zoveel mensen zoveel meningen. Belangrijk is dat je zelf prettig op je motor zit en aangezien elk persoon anders gebouwd is kun je daar moeilijk één vaste regel voor geven. Zorg er voor dat je motor zoveel mogelijk aan jouw lichaamsbouw is aangepast. De hoogte van de motor is belangrijk zodat je goed met je voeten aan de grond kan komen. Ook het stuur moet goed afgesteld zijn. Te hoog, te laag, te ver of te dichtbij geen van alle komt een goede zithouding ten goede. Pijn in je rug, tintelende handen of andere klachten kunnen optreden en zijn goede indicatoren dat de afstelling beter moet. Zit je op de motor kies dan een plek op het zadel uit waarop je lekker ontspannen kunt zitten. Tenslotte zul je op dat zadel vaak de nodige uurtjes verblijven. Pak de handvatten van het stuur vast, maar knijp er niet in. Houd je handen enigszins ontspannen om de handvatten. Tijdens het rijden is hard knijpen niet nodig, de motor wil toch alleen maar rechtuit rijden. Hoe harder je knijpt des te eerder je handen verkrampen en je moe wordt. Overstrek je armen niet, maar houd ze een tikkeltje gebogen. Hierdoor vang je de bewegingen op die je stuur altijd maakt. Zou je je armen toch overstekken, zogenaamd op slot zetten, dan zul je elke trilling en beweging van je stuur doorgeven aan je rug en via je kont weer doorgeven aan de motor. De motor wordt hier alleen maar erg onrustig van en zal erg nerveus aanvoelen. Zelf zul je je ook niet beter voelen trouwens. Je voeten plaats je met het midden deel van de zool op de steppen en wel zodanig dat de hak tegen de voetsteun aan zit. Op deze manier heb je de meeste grip op de voetsteun en bevinden de tenen zich vlak bij schakel- en rempedaal. De bovenbenen houd je ontspannen tegen de motor aan. Hierdoor heb je meer "gevoel" wat de motor doet. Tevens kun je de motor ook helpen met het maken van bochten. Hierover later meer. Je rug houd je licht gebogen en niet helemaal gestrekt. Dit doe je zodat je schokken van de motor beter kunt opvangen in je rug. Waar je dan wel weer op moet letten is dat je na verloop van tijd niet helemaal ineengezakt op je motor zit. Na verloop van tijd krijg je altijd wel wat last van de spieren, ze worden vermoeid of ze verkrampen wat. Zorg er voor dat je deze verkramping zo snel mogelijk doorbreekt door wat eenvoudige ontspanningsoefeningen te doen op de motor. Vanzelfsprekend doe je de oefeningen alleen als de verkeerssituatie dat toelaat natuurlijk. Een paar voorbeelden van oefeningen zijn: Spannen en ontspannen van je handen. Schouders even bewegen op en neer of draaiende bewegingen maken. Hoofd links/rechts verdraaien, kin op de borst of juist even het hoofd in de nek leggen. Mondspieren spannen en ontspannen. Buik- en bilspieren spannen en ontspannen. Zorg je er voor dat je goed doorademt. Pagina!12

13 Voertuigbeheersing Algemeen Iedereen die zijn motorrijbewijs wil halen moet tegenwoordig examen doen in voertuigbeheersing. Het CBR heeft twaalf oefeningen aangewezen die je moet beheersen. Deze oefeningen zijn niet zomaar willekeurig gekozen maar hebben wel degelijk een relatie met de praktijk van alle dag. Natuurlijk zijn er op deze en talloze variaties te bedenken en als je voertuigbeheersing leuk vindt, kun je ook overwegen om lid te worden van een club die Moto Gymkhana beoefent. Bij Verkeerstraining Nederland vinden wij een goede voertuigbeheersing in de dagelijkse motorpraktijk belangrijk. Na de training Voertuigbeheersing zou je met regelmaat deze oefeningen moeten blijven trainen. Je leert en blijft getraind om je motor blindelings te bedienen en goed in balans te behouden. Juist op lage snelheden. Want je balans houden met 100 km/u is niet zo heel moeilijk, maar op lage snelheid, daar herken je pas goed of iemand kan motorrijden of niet. Wanneer je in het verkeer langzaam moet rijden, bijvoorbeeld in een drukke straat van een stadscentrum, dan is het handig wanneer je alle oefeningen automatisch kunt verrichten. Je hoeft dan met je gedachten niet bezig te zijn met je motor of je balans. Hierdoor kun je veel meer aandacht schenken aan je omgeving en de gevaren die daar op je af komen. Lopend achteruit parkeren In deze oefening loop je aan de rechterzijde van de rijbaan met de motor aan de hand. Daarna parkeer je de motor achteruit in een denkbeeldig parkeervak en zet je de motor op de standaard. Vervolgens haal je de motor weer van de standaard en loop je naar rechts het parkeervak uit. Uitvoering: De motor afzetten en aan de linker zijde van de motor lopen met 2 handen aan het stuur. Voorrem bedienbaar houden en eventueel gedoseerd bedienen. Vanaf de rechterzijde van de rijbaan lopend de motor voorbij een parkeervak verplaatsen. Achteruit lopen met tenminste een hand aan het stuur. Daarna d.m.v. een bocht achteruit lopend de motor in het parkeervak parkeren. Op de standaard plaatsen en weer van de standaard halen. Aandachtspunten: Plaats je de motor op de jiffy, trek dan de motor even naar achteren en draai het stuur naar links Plaats je de motor op de middenbok, controleer dan of beide pootjes van de bok op de grond staan voordat je de motor opbokt. Langzame slalom Er geldt geen richtlijn voor de snelheid. Gezien de geringe tussenafstand van de pylonen ligt een stapvoets tempo voor de hand. Rij je te snel dan heb je niet voldoende tijd om je stuur van links naar rechts te verdraaien. Het gebruik van een slippende koppeling is bij deze oefening verplicht. Anders is de kans op afslaan van je motor wel heel groot. Van belang is verder de combinatie van juiste bediening, langzaam rijden en het behouden van de balans. Dit alles doe je natuurlijk zonder de pylonen aan te raken! Uitvoering: D.m.v. gas, voetrem en slippende koppeling de snelheid regelen. In een rechte lijn voor de eerste pylon aanvangen en na de laatste pylon recht wegrijden. Door middel van bochten een slalom maken. Aandachtspunten: Kijk ver voor je uit naar de horizon. Hier haal je evenwicht uit. Rijdt langzaam. Stuur verdraaien naar maximaal de 10 uur of 14 uur positie. Niet tot aan de aanslag. Maak echt bochtjes om de pylonen. Rij er niet in een vrijwel rechte lijn doorheen. Houd je snelheid zo constant mogelijk. Niet steeds meer of minder remmen. Wegrijden uit parkeervak Bij deze oefening rij je vanuit stilstand uit een parkeervak weg. Je maakt een haakse bocht en rijdt enkele meters rechtuit. De rijbaanbreedte is drie meter. Het belangrijkste van deze oefening is dat je gecontroleerd een scherpe bocht weet te maken, direct na het wegrijden. Pagina!13

14 Uitvoering: De motor positioneren haaks op de rijbaan en met het voorwiel tussen de voorste pylonen (zie afbeelding). Plaats bij stilstand je linker- of rechtervoet op de grond. In een gecontroleerde bocht haaks wegrijden gevolgd door enkele meters rechtuit rijden. Blijf binnen de gemarkeerde rijbaan. Aandachtspunten: Zeker in het begin is het verstandig om je rechter voet op de voetsteun te zetten en de voetrem al licht te bedienen. Hou een slippende koppeling tot je min of meer rechtuit rijdt. Kijk waar je naar toe wilt gaan. Schuin de motor af om een kleinere bochtstraal te krijgen. Stapvoets rechtdoor rijden Je rijdt langzaam met je motor rechtdoor. Naast je loopt een collega motorrijder of een instructeur. Het is de bedoeling dat je zeker over een afstand van twintig meter schouder aan schouder naast de persoon naast je kunt blijven rijden. Degene die naast je loopt kan zijn snelheid ook wat variëren. Let op snelheid, balans en een juiste bediening van de motor. Maak gebruik van een slippende koppeling. Je voetrem mag/moet je bij deze keuze oefening ook gebruiken, maar je houdt je voeten tijdens het rijden op de voetsteunen. Uitvoering: Recht aanrijden met een constante snelheid, vervolgens met de meelopende instructeur/mede motorrijder meerijden tot kort voor het richtpunt. Aandachtspunten: Rijdt met een licht trekkende motor. (Dus iets verhoogd toerental). Houdt de snelheid zo constant mogelijk. Gebruik een slippende koppeling. Regel de snelheid met de achterrem en niet met de koppeling of het gas. Blijf altijd de voeten op de voetsteunen houden. Kijk ver voor je uit naar de horizon. Hier haal je evenwicht uit. Halve draai (links- of rechtsom) Je rijdt met licht trekkende motor op een denkbeeldige rijbaan. Na de tweede pylon maak je in één vloeiende beweging een halve draai naar links of rechts. Je rijdt dan terug naar het startpunt. Uitvoering: Aan de rechter dan wel linker zijde inrijden. Met licht trekkende motor rijden. In een vloeiende beweging terug rijden in de richting vanwaar gestart is. De juiste wijze van afschuinen benutten om de bochtstraal te verkleinen. Aandachtspunten: Zorg dat je op tijd klaar bent (uiterlijk bij de 1e pylon) om de oefening te beginnen. Licht verhoogd toerental (+/ a 2000). Slippende koppeling. Voetrem gebruiken om snelheid aan te passen. Kijk waar je naar toe wilt. Motor afschuinen om bochtstraal te verkleinen. Rij met gelijkmatige snelheid. Denkbeeldige acht Laat zien dat je een complete (denkbeeldige) acht kunt rijden in een rechthoekig kader. Je rijdt met trekkende motor en houdt daarbij een gelijkmatige snelheid aan. Je mag/moet je voetrem gebruiken en eventueel een slippende koppeling. Uitvoering: Aan een van de korte kanten aan de rechterzijde inrijden. Naar het einde van de rechthoek rijden. Met een linkerbocht (halve draai) de acht beginnen. Pagina!14

15 Met een licht trekkende motor rijden. De juiste wijze van afschuinen benutten om de bochtstraal te verkleinen. Een gelijkmatige snelheid aanhouden. Aandachtspunten: Zorg dat je op tijd klaar bent (uiterlijk bij de 1e pylon) om de oefening te beginnen. Licht verhoogd toerental (+/ a 2000). Slippende koppeling. Voetrem gebruiken om snelheid aan te passen. Kijk waar je naar toe wilt. Motor afschuinen om bochtstraal te verkleinen. Rij met gelijkmatige snelheid. Uitwijkoefening Bij de uitwijkoefening kom je met vijftig kilometer per uur aanrijden door de poort. Vijftien meter na de poort moet je vóór een denkbeeldig muurtje van pylonen naar links uitwijken. Daarna keer je weer terug naar de eigen weghelft. Uitvoering: Met een snelheid van 50 km/h in een rechte lijn aanrijden. Na het eerste poortje zonder te remmen de uitwijkbeweging inzetten. Daarna weer terug naar de denkbeeldige eigen weghelft. Aandachtspunten: Gebruik het tegensturen heel bewust om snel te kunnen sturen. Niet remmen en niet je koppeling in knijpen. Kijk waar je naar toe wilt. Eerst naar links dan naar rechts. Snelle slalom Bij de snelle slalom zijn zes pylonen opgesteld. Deze slalom neem je bij een snelheid van minstens dertig kilometer per uur met trekkende motor. Belangrijk is dat het vloeiend en gelijkmatig gebeurt. Uitvoering: Met een gelijkblijvende snelheid (licht trekkende motor) van ten minste 30 km/u in een rechte lijn op de eerste pylon aanrijden. Door middel van bochten een slalom rijden. Aandachtspunten: Sturen doe je door steeds links en rechts tegen je stuur te drukken (het zogenaamde tegensturen) Laat de motor vanuit je heupen omvallen. Volg de beweging van de motor. Kijk naar de horizon. Vertragingsoefening Je trekt vanuit stilstand op om snel te komen tot een snelheid van vijftig kilometer per uur. Je rijdt dan in tenminste de derde versnelling. Na het tweede poortje rem je af tot 30 kilometer per uur en schakel je minimaal één versnelling terug. Daarna rijd je met deze snelheid een slalom om drie pylonen die acht meter uit elkaar staan. Uitvoering: Vanuit stilstand optrekken naar 50 km/u in 3e versnelling. Bij het poortje na 55 meter. met beide remmen afremmen naar ongeveer 30 km/u en terugschakelen naar 2e versnelling. Voor aan de slalom begonnen wordt, is de koppeling weer losgelaten en het gas constant. Rijdt met een constante snelheid van ongeveer 30 km/u de slalom met een licht trekkende motor. Aandachtspunten: Tijdens accelereren vlot doortrekken in 1e en 2e versnelling. Let op je kijkgedrag. Zorg dat je de koppeling los hebt voordat je de slalom gaat rijden. Stuur bewust door middel van het tegensturen. Precisiestop Bij de precisiestop gaat het erom dat je op een bepaald punt stilstaat. Je rijdt eerst 50 km/u en remt beheerst als je het eerste poortje van twee pylonen passeert. Daarna moet je de motor zeventien meter verderop tot stilstand brengen. Pagina!15

16 Uitvoering: Recht aanrijden met een snelheid van 50 km/u. Tussen het poortje gas dichtdraaien en direct met beide remmen de remming inzetten. Gelijkmatig remmen zonder dat grote correcties in remkracht nodig zijn. Tijdens de remming terugschakelen naar een versnelling die bij de snelheid hoort. Tot stilstand komen bij het tweede poortje. Voorwiel mooi tussen de pylonen. Kort voor stilstand schakelen naar eerste versnelling Aandachtspunten: Kijk goed naar de horizon. Hier haal je balans en evenwicht uit. Zit ontspannen op de motor met de knieën licht tegen de motor aan. Hou de armen licht gebogen (dus niet op slot). Stopproef Naast de precisiestop is er ook de stopproef. Het doel van deze oefening is dat je technisch goed remt. Je schakelt kort voordat je stilstaat terug naar de eerste versnelling. Je hebt een korte remweg. Uitvoering: Recht aanrijden met een snelheid van 50 km/u. Tussen het poortje gas dichtdraaien en direct met beide remmen de remming inzetten. Met een forse, technisch goede remming tot stilstand komen (zeker een motorlengte eerder stilstaan). Let op, dit is geen noodstop! In het laatste deel van de remming terugschakelen naar de eerste versnelling. Aandachtspunten: Kijk goed naar de horizon. Hier haal je balans en evenwicht uit. Zit ontspannen op de motor met de knieën licht tegen de motor aan. Hou de armen licht gebogen (dus niet op slot). Noodstop Naast de precisiestop en de stopproef is er ook nog de noodstop. Hier is het zaak dat je op zo'n kort mogelijke afstand tot stilstand komt. Je rijdt minimaal 50 km/u. Na het poortje rem je maximaal om zo snel mogelijk tot stilstand te komen. Natuurlijk verlies je de controle over de motor niet. Uitvoering: Recht aanrijden met een snelheid van 50 km/u. Tussen het poortje gas dichtdraaien en direct met beide remmen de remming inzetten, tevens dient er direct ontkoppeld te worden. Zeker nog een motorlengte eerder stilstaan dan bij de stopproef. Een remafstand van 12 meter betekent dat je echt goed geremd hebt. Aandachtspunten: Pagina!16

17 De voorrem is de belangrijkste rem. Concentreer je dus op deze rem. Heb je het idee dat er een wiel blokkeert (geen ABS) laat dan direct je remmen los. Kijk goed naar de horizon. Hier haal je balans en evenwicht uit. Zit ontspannen op de motor met de knieën licht tegen de motor aan. Hou de armen licht gebogen (dus niet op slot). Terug schakelen hoeft niet. Dit kan wel als je stilstaat. Al deze oefeningen kun je nog terug vinden en downloaden op onze website In de download vind je ook alle officiële maten terug om de oefening goed uit te zetten. Vanzelfsprekend kun je zelf variëren met de afstanden om de oefening makkelijker of juist moeilijker te maken. Pagina!17

18 Rijden op de openbare weg Algemeen Wanneer je als verkeersdeelnemer gebruik maakt van de openbare weg dan brengt dat automatisch risico's met zich mee. Of je nu een voetganger, fietser, automobilist of motorrijder bent maakt in feite niet uit. Verschillende deelnemingsvormen brengen verschillende risico's met zich mee. Dit is zo'n automatisme dat we er met z'n allen niet verder bij stilstaan. Maar eigenlijk is het accepteren van al die risico's vreemd. Tijdens onze trainingen die op de openbare weg plaatsvinden, zoals de Professionele Rijvaardigheidstraining of de Bergtraining schenken de instructeurs veel aandacht aan de risico's die wij als motorrijder lopen en vooral hoe je hier mee om kunt gaan zodat het zo veilig mogelijk voor jou wordt. Wanneer je om je heen kijkt in het verkeer dan kun je waarnemen dat veel verkeersdeelnemers met van alles bezig zijn maar vooral niet met het verkeer. Bellen, sms-en, krant lezen, scheren, opmaken, vergaderstukken doorlezen etc. etc. Het is aan de orde van de dag. Als motorrijder moet je daar donders goed rekening mee houden. Ga er altijd vanuit dat jij zelf de regie voert over jouw eigen veiligheid. Dat betekent dat je ook rekening moet houden met de fouten die andere weggebruikers kunnen maken. Anticiperen op het gedrag van anderen. Probeer zijn gedrag zo goed mogelijk te voorspellen en daar op te reageren. Maar wees ook vergevingsgezind naar je mede weggebruiker. Fouten maken is menselijk en er komen momenten dat ook wij als motorrijder een fout maken. In dit hoofdstuk bespreken we een paar onderdelen die het jou een stukje veiliger kunnen maken. Kijktechniek Eén van de belangrijkste zaken tijdens het motorrijden is een goede kijktechniek. Er wordt vaak gezegd dat je ver voor je uit moet kijken. Maar ver weg kijken is een relatief begrip. Wat voor de een ver is, is voor de ander nog aardig dichtbij. Tijdens alle trainingen van Verkeerstraining Nederland wordt veel aandacht geschonken aan het begrip kijken. Zo kunnen we je in de praktijk laten ervaren wat ver weg kijken is. Door middel van radiocontact tussen instructeur en cursist vertelt de instructeur waar hij naar kijkt en wat hij ziet. Met regelmaat krijgen we van cursisten de opmerking te horen; 'O, bedoel je dat met ver weg kijken. Dat is veel verder dan wat ik normaal doe. Ver kijken Wanneer je aan het rijden bent probeer dan zo ver als mogelijk de weg voor je uit te bekijken. We bedoelen hier letterlijk zo ver als mogelijk is. Probeer daarbij ook het verloop van de weg te Pagina!18

19 volgen. Als er 100 meter recht voor je uit een gebouw staat en je kunt zien dat de weg daarvoor een bocht naar rechts maakt, dan heeft het geen zin om naar dat gebouw te blijven staren, maar dan probeer je zover mogelijk naar rechts naar het einde van de weg te kijken. Probeer hier ook tussen eventuele gebouwen en bomen door te kijken. Het zal je verbazen hoeveel informatie je hiermee nog op kunt doen. Wanneer je dat verste punt gezien hebt verleg je je blik een stuk richting je motor, een meter of honderd. Dit blijf je herhalen. Je kijkt dus steeds dichter voor je motor. Wanneer je zo'n honderd meter voor je motor hebt gekeken verleg je je blik weer naar een punt zo ver weg als mogelijk en herhaal je het kijken naar de motor toe. Deze cyclus van ver weg kijken tot dicht voor je motor herhaal je keer op keer. Breed kijken Behalve het ver weg kijken is het ook noodzakelijk dat je breed kijkt. Zijn er zijstraten en komt daar verkeer uit. Staan er huizen aan de kant van de weg waar eventueel voetgangers of spelende kinderen vandaan kunnen komen. Geparkeerde auto's, zit daar een bestuurder in die klaar is om weg te rijden etc. etc. Feitelijk ben je dus heel erg druk met ver en breed kijken. Naarmate dat het drukker op de weg wordt, denk hierbij aan een bebouwde kom of stadscentra, wordt je kijkgedrag steeds intensiever. Motorrijden is topsport. Ben je nieuwsgierig of jouw kijktechniek in orde is reserveer dan eens een plaats bij één van onze Professionele Rijvaardigheidstrainingen. Bochten rijden De meeste motorrijders vinden het rijden van bochten het leukste dat er is. Maar toch is het rijden van de perfecte bocht niet eenvoudig. Veel bochten kom je wel door, maar je krijgt niet dat lekkere gevoel van die ene bocht die wel helemaal top ging. Hoe komt het dat de ene bocht maar zozo en die andere bocht helemaal top gaat? Vrijwel altijd is de voorbereiding op de bocht niet goed en gebruikt de bestuurder een verkeerde kijktechniek. Een goede bocht rij je door gebruik te maken van een vuistregel genaamd de 4 K s. Deze vier K s staan voor Kijken, Klaar, Kantelen en Krachtopbouw. Kijken Wees actief bezig met motorrijden. Wil je mooie en sportieve bochten nemen dan is er niet veel tijd om op de omgeving te letten. Kijk zo ver mogelijk voor je uit en probeer het wegverloop te voorspellen. Let hierbij op signalen als bomenrijen, straatverlichting, huizen, maar ook op de gebruikelijke zaken als rijbaanmarkering, asstrepen, waarschuwingsborden en bochtschilden. Immers om een bocht goed te rijden moet je eerst weten dat er een bocht aankomt. Klaar Bij het naderen van een bocht moet je er voor zorgen dat je er klaar voor bent vóórdat de bocht begint. Klaar zijn betekent onder andere dat de snelheid van de motor voldoende is teruggebracht. Je moet met een licht trekkende motor door de bocht kunnen. Hierbij kun je de bocht beter overschatten dan onderschatten. Beter een te lage snelheid dan een iets te hoge snelheid. Zorg dat de motor in de juiste versnelling staat en het toerental ongeveer in het midden van bereik is. Hierdoor kun je nog snelheid minderen door het gas dicht te draaien, maar ook zijn er nog voldoende toeren over om te kunnen accelereren. Ga op de juiste positie op de weg rijden. Gaat de bocht naar rechts, dan rij je ongeveer een meter rechts naast de middenstreep. Gaat de bocht naar links, dan rij je zoveel mogelijk tegen de bermstreep aan. Kantelen Zorg ervoor dat je met licht trekkende motor op de juiste positie van de weg blijft rijden tot het moment dat je de motor moet gaan inkantelen om de bocht te kunnen maken. Hoe weet je wanneer je moet inkantelen? Op de openbare weg en zeker op wegen waar je onbekend bent speel je altijd op zeker. Je blijft dus aan de buitenzijde van de bocht rijden totdat je over de weg het einde van de bocht kunt zien. Op dat punt kun je pas zien dat jouw weghelft vrij is van obstakels en een schoon wegdek heeft. Is alles veilig dan kantel je de motor in naar de binnenbocht. Je kijkt even kort naar het binnenste gedeelte van de bocht (apex) waar je met je motor vlak langs wilt rijden. Direct daarna kijk je naar het punt op de weg waar je Pagina!19

20 uiteindelijk uit wilt komen. Krachtopbouw Heb je de motor ingekanteld dan geef je een klein beetje meer gas. Je wacht even totdat je motor bijna helemaal in de richting staat waar je naar toe wilt. Op dat moment kun je echt serieus gas geven en krachtig accelereren. Op deze manier ga je langzaam een bocht in maar kom je snel een bocht uit. Je kunt namelijk op het moment dat jij wilt snelheid vermeerderen. Ga je echter te snel een bocht in dan moet je ergens in die bocht je snelheid corrigeren. Remmen doen we niet graag en dus komen we meestal veel te wijd uit. Gevolg is dat je eindsnelheid in de bocht heel laag is. Vind je het moeilijk om bovenstaande in de praktijk te brengen, Verkeerstraining Nederland kan je daarbij helpen. Tijdens de bergtrainingen rijdt elke cursist met een portofoon en een oortje voor directe feedback van de instructeur. Tevens worden er video-opnamen van je gemaakt zodat we aan het einde van de dag jouw rijstijl nog eens kunnen nabespreken. Nog los van het feit dat deze opnamen een leuke herinnering zijn. Tegensturen Bochten rijden, obstakels vermijden, links of rechts afslaan, de hele dag zijn wij als motorrijder bezig om te sturen. Het zit zo in onze routine dat we er niet eens meer bij nadenken. Totdat we de motor snel en bewust in een andere richting moeten dirigeren. Dat kan zijn omdat er plots een auto voor ons opduikt, of het is omdat je zelf wilt bepalen op welk moment je de motor in een bocht inkantelt. Sturen, hoe doe je dat nu eigenlijk? De meesten van ons hebben op jonge leeftijd leren rijden op een fiets. Een fiets en een motor zijn beide tweewielige balansvoertuigen. Qua sturen gedragen zij zich beide identiek. Wat doe je met je stuur als je een bocht naar links wilt maken. Natuurlijk draai je dan je stuur naar links zullen de meeste mensen zeggen. Maar, is dat zo? In de praktijk blijkt dat niet zo te werken. Wanneer een motor rijdt ontstaan er in de wielen gyroscopische krachten. Vergelijk dit maar met een tol die je rond laat draaien. Door deze gyroscopische krachten wil een motor, vanaf een snelheid van ongeveer 30 km/u, alleen meer rechtdoor rijden. Het is dan best moeilijk om de motor in een bocht te krijgen. Denk maar weer aan de tol. Deze valt ook niet zomaar om. Wil je dus met je motor een bocht maken dan moet je de motor uit balans brengen. Dit uit balans brengen doe je door even kort een klein beetje naar rechts te sturen als je een bocht naar links wilt maken. Dit is het zogenaamde tegensturen. De motor raakt hierdoor uit balans en valt als vanzelf naar links om. Zodra dit gebeurt wil jij als bestuurder de balans herstellen en stuur je ook naar links. Ook herstel je de balans door je motor een beetje af te schuinen. Resultaat is dat je een mooie bocht naar links maakt. Het aardige is dat je niet eens in de gaten hebt dat je tegengestuurd hebt. Het zit al in je systeem vanaf het moment dat je leerde fietsen. Als motorrijder moeten we weer leren bewust om te gaan met het tegensturen. Bewust tegensturen kan je helpen om een juiste bochtlijn te rijden. Blijf aan de buitenzijde van een bocht rijden tot het moment dat je wilt inkantelen (zie Bochten rijden). Op het moment dat je in een bocht naar links wilt inkantelen duw je zacht met je hand tegen het linker handvat van je stuur. Je duwt het stuur dus naar rechts. Als gevolg hiervan zal de motor naar links omvallen en inkantelen op het moment dat jij dit wilt. Probeer het maar eens uit op een lange rechte weg. Rij met een snelheid van ongeveer 60 a 70 km/u. Duw nu heel lichtjes met je linker hand tegen het stuur. Je zult merken dat de motor naar links gaat. Duw nu zachtjes met je rechter hand tegen het stuur. De motor gaat weer naar rechts. Begin deze oefening met heel zachtjes duwen tegen je stuur. Hoe harder je tegen het stuur duwt des te feller zal je motor reageren met omvallen. Vanzelfsprekend zorg je er voor dat je jezelf of het overige verkeer tijdens deze oefening niet in gevaar brengt. Vind je het moeilijk om bovenstaande in de praktijk te brengen, Verkeerstraining Nederland kan je daarbij helpen. Tijdens de training Voertuigbeheersing en de Bergtrainingen wordt aan deze techniek ruimschoots aandacht geschonken. Pagina!20

21 Plaats op de weg Artikel 3 van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens: "Bestuurders zijn verplicht zoveel mogelijk rechts te houden. Oké, dat is duidelijk toch? Of toch niet, als je artikel 3 nog eens doorleest en op je in laat werken wat er staat, dan blijkt dat er ruimte is om op een andere plaats dan rechts te rijden. Er staat namelijk zoveel mogelijk. Vanzelfsprekend is rechts rijden tijdens onze trainingen het uitgangspunt, tenzij we in Engeland rijden natuurlijk. Maar is sommige situaties zou je als motorrijder juist op een andere positie moeten rijden dan zoveel mogelijk rechts. Soms is het midden van jouw rijbaan of rijstrook de aangewezen plek en ook zijn er situaties denkbaar dat aan de uiterst linkerzijde van de weg rijden voor dat moment zoveel mogelijk rechts rijden is. Basis plaats op de weg is dat je iets links van het midden op je eigen rijbaan rijdt. Wanneer daar een reden voor is verplaats je naar een andere positie op de weg of pas je de snelheid aan. Staat er een auto rechts geparkeerd of komt er een zijstraat aan de rechterzijde aan ga dan verder naar links. Andersom, wanneer er een zijstraat links aan komt of er komt je een vrachtauto tegemoet, verplaats dan je motor verder naar rechts. Een situatie wanneer je helemaal aan de linkerzijde van de weg gaat rijden kan een 60 km weg zijn met aan de linkerzijde weilanden en aan de rechterzijde huizen die kort aan de weg grenzen. Het uitzicht op de rechts gelegen uitritten is slecht en wordt belemmerd door beplanting. Door afstand te nemen van die uitritten creëer je aan de ene kant meer zicht en aan de andere kant reactietijd doordat je verder van het mogelijke gevaar bent verwijderd. Tijdens onze Professionele Rijvaardigheidstrainingen besteden we veel aandacht aan de meest veilige positie op de rijbaan. Wanneer is rechts rijden goed, maar ook in welke situaties kies je voor het midden of voor uiterst links. We zoeken praktijksituaties op en bespreken deze in een groepsgesprek. Na de praktijkrit, of bij de twee daagse cursus 's avonds, discussiëren we aan de hand van de videobeelden die eerder op de dag zijn opgenomen verder over keuzes die gemaakt zijn. Veilige ruimte Een veilige ruimte, het zogenaamde ruimtekussen, om je heen creëren doe je onder andere door het kiezen van de juiste plaats op de weg waarover we zojuist hebben geschreven. Ook andere factoren spelen daar een belangrijke rol in. Bijvoorbeeld afstand houden van je voorganger. Veel motorrijders hebben de neiging om veel te dicht achter op hun voorganger te rijden. Gevoelsmatig lijkt het wel dat je sneller op je plaats van bestemming aankomt wanneer je 10 meter achter je voorganger rijdt dan wanneer je er 80 meter achter rijdt. In feite is dit natuurlijk niet zo. Als je met dezelfde snelheid als je voorganger rijdt ben je er net zo snel met 80 meter volgafstand dan met 10 meter. Een vuistregel voor een minimale veilige volgafstand is de zogenaamde 2 seconderegel. Dit werkt als volgt. Wanneer je voorganger een bepaald vast punt voorbij gaat, bijvoorbeeld een bermpaaltje, een boom, een lasnaad in de weg of een willekeurig ander vast punt, tel je twee seconden af. Dit kan bijvoorbeeld door rustig 21, 22 te tellen. Op dat moment mag je zelf dat vaste punt voorbij rijden. Ga je er eerder voorbij dan rij je te dicht achter je voorganger. Rij je er later voorbij dan heb meer veilige afstand toegevoegd. Het aardige is dat deze 2 seconderegel altijd werkt ongeacht de snelheid die je rijdt. Je hoeft dus geen berekeningen te maken tijden het rijden. Ga je harder rijden dan wordt automatisch je volgafstand ook groter. Zoals gezegd is het een minimale veilige volgafstand. Meer afstand is alleen maar beter en veiliger. Daarnaast heb je nog de verkeersdeelnemers die achter je aan rijden en die het nodig vinden om dat op een hele korte afstand te doen. Wanneer je plotseling moet remmen en zij letten niet goed Pagina!21

22 op dan knallen ze maar zo tegen je aan met alle gevolgen van dien. Er zijn een paar mogelijkheden om hier iets aan te doen. Heb je de mogelijkheid om te versnellen probeer dan zelf de afstand te vergroten. Soms helpt dit maar vaak ook niet omdat de persoon achter je ook gaat versnellen. Een andere mogelijkheid is om je positie op de weg zo aan te passen dat je in zijn zichtveld gaat rijden. Verplaatst de bestuurder achter je zijn positie op de weg dan doe jij dat ook. Soms wil het gebeuren dat de persoon achter je dan meer afstand gaat houden omdat hij zelf onvoldoende zicht heeft. Werken de eerste twee methoden niet dan kun je overwegen om voertuigen voor je in te halen zodat je iemand anders achter je krijgt te rijden. Hier moet de verkeerssituatie zich natuurlijk wel voor lenen. Tenslotte als er geen andere mogelijkheden zijn dan is een laatste redmiddel om te zorgen dat je achter de bestuurder achter je komt. Dit kun je doen door even te stoppen op een parkeerplaats, een extra rondje op een rotonde te rijden of desnoods even een zijweg in te rijden. Dit voelt natuurlijk niet fijn het voelt als een soort verliezen, maar bedenk wel dat je het over jouw veiligheid en gezondheid hebt. Hoe gaat dat spreekwoord ook al weer; beter blo jan dan do jan. Anticiperen Anticiperen kun je het beste omschrijven als Vooraf rekening houden met wat er kan gebeuren. Dit betekent automatisch dat je (veel) ervaring moet hebben met motorrijden. Immers wanneer je nog nooit op een motor hebt gereden heb je ook geen idee hoe andere weggebruikers op jou reageren. Gelukkig neem je wel je ervaring mee die je in het verkeer hebt opgedaan als voetganger, fietser of automobilist. Aan de andere kant betekent het ook dat je met een open mind kijkt en vooral leert wat er rondom je heen gebeurt. Hoe reageert het verkeer op bepaalde handelingen die jij uitvoert en kun je hier je voordeel mee doen. Zo is het gedrag van weggebruikers op en rond kruisingen heel divers. Hebben ze je gezien, krijg je ook daadwerkelijk voorrang als je dat hebt, wordt er gestopt voor een rood verkeerslicht etc. etc. Ervaren bestuurders voorspellen vaak gedragingen op aan de hand van kleine signalen die wanneer je ze daar naar vraagt meestal niet eens kunnen benoemen. Een blik of beweging van de andere bestuurder, de stand van de wielen van zijn voertuig en dat soort zaken kunnen je triggeren tot een bepaalde reactie. Maar ook meer voorspelbare zaken als spelende kinderen of loslopende honden vragen van ons dat wij ons rijgedrag aanpassen. Het onderwerp anticiperen krijgt in onze trainingen waarbij we de openbare weg opzoeken veel aandacht. Vooral op de wegen die wij routinematig rijden, denk aan woon- werkverkeer, wordt ons anticiperend gedrag op de proef gesteld. Want als er vrijwel nooit iets gebeurt, waarom moeten we er dan nog rekening mee houden. Dat zijn dan juist te momenten waarop het goed fout kan gaan. Rijden in de regen Veel motorrijders vinden rijden in de regen niet prettig. Het gevoel dat het wegdek spiegelglad wordt kunnen ze niet loslaten en met alle spieren aangespannen rijden ze op hun motor. Bij elke bocht of knik in de weg zitten ze verkrampt op hun motor. Hierdoor bewegen ze niet meer mee met de bewegingen van hun motor. Mee of tegen leunen in bochten gebeurt niet meer. Door de verkramping geven zij elke beweging van het stuur of de motor net zo hard weer terug aan de motor met als resultaat dat de motor nog zenuwachtiger aanvoelt. Hoe vervelend je rijden in de regen ook vindt, zodra je merkt dat je verkrampt moet je proberen deze verstarring te doorbreken. Dit kun je doen door kleine oefeningen uit te voeren. Denk hierbij aan: Maak een voor een je handen even los van het stuur en ontspan je hand door hem een paar keer open en dicht te doen. Probeer daarna je handvat losjes vast te houden. Beweeg je hoofd een paar keer op en neer en van links naar rechts. Ontspan je schouders en trek ze een paar keer op en laat ze weer zakken. Bol en strek je rug een aantal keren. Benen en billen weer eens ontspannen en probeer een andere zit. Je zult merken dat je motor alweer een stuk minder zenuwachtig aanvoelt. Bij Verkeerstraining Nederland snappen we dat dit makkelijker gezegd dan gedaan is, maar heus probeer het eens en je zult merken dat het helpt. Voor dat je het weet ga je rijden in de regen misschien wel leuk Pagina!22

23 vinden? Lukt dit niet dan kun je altijd contact met ons opnemen om op individuele basis een training te volgen op dagen waarop het juist regent of waarop de weg nat is. We helpen je zo goed mogelijk om over je angst heen te komen. Verlies van grip Is de angst voor de spiegelgladde natte weg terecht? Het antwoord hierop is nee! Wanneer je uitgaat van een schone asfaltweg, dus geen olie, zand of andere verontreiniging er op, dan is het verlies aan grip tussen droog en nat ongeveer 10 a 15 procent. Let wel het gaat hier over een schoon wegdek. Wanneer het lange tijd niet geregend heeft, is er veel vuil op en in het asfalt terecht gekomen. Bij de eerste regenbui spoelt dit vuil uit en van het asfalt. Je zult dan zelfs schuim op de weg kunnen tegen komen. Wanneer je dit ziet moet je wel rekening houden moet behoorlijk grip verlies en je snelheid goed aanpassen. Maar wat als het wegdek niet uit asfalt bestaat, maar uit beton of klinkers. Beton verliest nog minder grip als het nat wordt dan asfalt. Terwijl klinkers of kinderkopjes wel behoorlijk aan grip kunnen inleveren. Het feit dat er zoveel soorten zijn maakt het vrijwel onmogelijk om hier in zijn algemeenheid iets over te zeggen. Maar wat betekent dit nu concreet voor ons? Ben jij het type motorrijder die elke bocht driftend door rijdt, voetsteunen en andere delen van je motor aan de grond, dan gebruik je een zeer groot deel van de grip tussen band en wegdek. Als het regent dan is het noodzakelijk dat je de snelheid en rijstijl drastisch aanpast. Ben jij echter het type motorrijder die rustig, anticiperend en met een gematigde hellingshoek door de bochten toert, dan zul je in deze omstandigheden misschien maar 50 a 60 procent van de beschikbare grip gebruiken. Misschien zelfs wel minder. Voor jou betekent het verlies van 10 a 15 procent minder grip op een schone asfaltweg dat je eigenlijk op de zelfde manier kunt blijven doorrijden als toen het droog was. Dus niets om je heel veel zorgen over te maken. Het addertje onder het gras is dat het asfalt schoon moet zijn. Nu is het probleem natuurlijk dat je in de regen minder zicht heb, dat je je minder comfortabel voelt en dat je verfstrepen, putdeksels, reparatiestrepen en andere ongerechtigheden minder of helemaal niet ziet. Het is dus logisch dat je je rijstijl en snelheid aanpast en voorzichtiger gaat rijden. Maar om compleet te verstarren is echt niet nodig. Hoe een bocht te rijden Pagina!23

24 Rij je door de regen, dan is het noodzakelijk dat je af en toe een bocht moet rijden. Of dat nu een echte bocht is of een rotonde dat maakt feitelijk niet uit. In dat geval pas je de volgende methode toe: Probeer nog steeds zo ver mogelijk voor je uit te kijken. Zie hiervoor het gedeelte Kijktechniek. Zorg dat je je spieren ontspant. Zorg dat je ruim voordat de bocht begint je snelheid heb terug gebracht tot de snelheid waarmee jij de bocht wilt nemen. Schakel eventueel terug waarbij het in dit geval beter is om een versnelling hoger te rijden dan strikt noodzakelijk. Hierdoor verminder je het vermogen op het achterwiel wanneer je onverwacht toch gas moet geven. Zorg dat je voor dat de bocht begint alweer een klein beetje gas hebt gegeven. De motor moet weer een tikkeltje trekkend zijn. Rem en accelereer niet in de bocht, maar laat de motor lekker rustig door de bocht rollen. Door de motor in het begin licht trekkend te maken hef je het remmend effect op die de bocht veroorzaakt (extra weerstand). Probeer de bocht zoveel mogelijk in de grootst mogelijk bochtstraal te rijden. Kantel de motor niet meer in naar de binnenzijde van de bocht (apex), maar blijf de buitenbocht rijden. Kijk hierbij wel uit voor tegenliggers die de bocht afsnijden. Wacht tot de bocht helemaal voorbij is en pas wanneer je weer rechtuit rijdt geef je rustig gas. Probeer, zeker in bochten, te voorkomen dat je over verfstrepen, putdeksels, reparatiestrepen etc. rijdt. Op de rechte weg geen capriolen maken om ze te ontwijken. Lukt ontwijken niet, rijd er dan zo recht mogelijk over heen. Aquaplaning Aquaplaning treedt bij een motor vrijwel niet op. Doordat een motorband met een hogere druk per vierkante centimeter op de weg drukt en door de ronde vorm van de motorband, snijdt deze als het ware door de waterlaag op het wegdek. Hij drukt het water naar opzij weg. Dit in tegenstelling tot de brede autoband die het water voor zich uitstuwt en daar op gaat drijven. Remmen Tijdens het rijden in de regen kun je wanneer rechtuit rijdt nog steeds ongelofelijk hard remmen. Heb je geen ABS op je motor, dan moet je wel de juiste remtechniek in de gaten houden. Remdruk rustig opbouwen, motor in laten veren en de voorband de tijd geven om zich te zetten. Daarna steeds wat harder gaan remmen. Deze remtechniek komt uitgebreid aan de orde in onze training Voertuigbeheersing. Op de rechte weg kun je zowel je voor- als je achterrem gebruiken. Let op dat je in een bocht je achterwiel niet blokkeert. Een blokkerend achterwiel in een bocht breekt uit en wil het voorwiel inhalen. Heb je wel ABS op je motor dan kun je gewoon heel hard remmen en mocht een wiel blokkeren, dan helpt het ABS je daarmee. Vizier Zorg dat je in de regenperiode je vizier extra goed behandeld en je voorzorgsmaatregelen treft. Natuurlijk is je vizier schoon en onbeschadigd. Een beschadigd vizier (krasjes en pitjes) zorgt er voor dat je veel last van hinderlijke schitteringen hebt als de tegenliggers hun lichten aan hebben. Vervang je vizier dus op tijd. Maak het vizier niet schoon of droog met papieren doekjes. In het meeste papier zitten houtvezels en deze harde vezels beschadigen je vizier snel. Zorg dat je een microvezeldoekje of in het regenseizoen een theedoek bij je hebt. Bewerk je vizier met een antiregen middel zoals Rain-X. Bij Verkeerstraining Nederland gebruiken we een goede autowas zonder schuurmiddel er in. Een kleine spuitflacon van 50 ml, daar doe je meerdere jaren mee. Beetje was op het vizier, oppoetsen en de regen op je vizier parelt prachtig bij elkaar en vliegt door de rijwind van je vizier. Nooit met je motorhandschoen over je vizier wrijven. Ten eerste beschadig je ook met het rubber wissertje op een wijsvinger je vizier (zand etc.), ten tweede het helpt geen zier, want 5 seconden later is je vizier weer nat. Beter is om door de waterdruppels heen te kijken en je te focussen op dat wat ver weg ligt. Na een paar minuten heb je niet eens erg meer in de regendruppels. Ondersteuning en training Pagina!24

25 Voel je je onzeker tijdens het rijden in de regen en wil je daarbij ondersteuning, neem dan contact op met Verkeerstraining Nederland. Dat kan via onze website, via of via de telefoon Met name in het voor- en het najaar wanneer de regenkansen groot zijn geven wij op dagen dat er regen verwacht wordt een praktijk gerichte training op de openbare weg. Dus daar waar het telt. Vanzelfsprekend zijn dit trainingen die op zeer korte termijn gepland worden. Hierdoor is deze training niet voor iedereen beschikbaar. Enige flexibiliteit in je vrije tijd is noodzakelijk. Rijden in een groep Wanneer je besluit om in groepsverband te gaan motorrijder dan is een van de consequenties dat je je aan moet passen aan de andere motorrijders in de groep. Met name de minst ervaren motorrijder en/of de motorrijder die het minst snel rijdt is erg bepalend in een groep. Hou jij erg van lekker doorrijden en er rijdt ook een beginner mee in de groep realiseer je dan dat het tempo vrij laag kan komen te liggen. Als dit geen probleem is rij dan lekker mee. Weet je van te voren dat dit gaat irriteren neem dan een wijze beslissing en rij solo of met een andere groep mee. Is er een groep geformeerd om een motortocht te ondernemen dan zijn er een paar spelregels die er voor kunnen zorgen dat elk groepslid veilig en met plezier aan de toch kan deelnemen. De groep Een groep motorrijders moet niet te groot worden. Zes tot maximaal acht motoren is raadzaam. De voorrijder is een ervaren motorrijder die bij voorkeur ervaring heeft in deze rol. De tweede rijder is de minst ervaren rijder of degene die het minst hard rijdt. De volgende motorrijders sluiten aan in volgorde van ervaring c.q. tempo rijden. De laatste motorrijder is weer een ervaren motorrijder die bij voorkeur ervaring heeft in deze rol. Het rijden De voorrijder bepaalt de route en wordt dus door iedereen gevolgd ook als hij van de geplande route afwijkt. De tweede rijder bepaalt feitelijk de snelheid. De voorrijder past zich hier op aan. In de groep wordt onderling niet ingehaald De achterste rijder laat zich regelmatig zien aan de voorrijders zodat deze weet dat de groep nog compleet is De achterste rijder vangt uitvallers op. Zonodig waarschuwt hij de voorrijder om te stoppen. Ook wanneer je binnen een groep rijdt is het zaak om zelf op het verkeer te letten. Blijf nog steeds ver vooruit kijken en anticipeer op datgene wat jij zelf waarneemt. Ga niet naar het achterlicht van je voorganger kijken. Het rijden in een groep vergt veel concentratie. Neem dus voldoende rust. Moet er worden ingehaald dan haalt elk groepslid individueel in. Kijk zelf en beslis zelf. Laat je niet verleiden om gelijktijdig met je voorganger in te halen. Mocht hij besluiten om de inhaalactie af te breken dan kom jij in een lastig parket te zitten. Pagina!25

26 Harmonica effect Binnen het groepsrijden ontstaat vaak het zogenaamde harmonica effect. Bij accelereren wordt de groep langer en bij remmen kruipt de groep in elkaar. Dit komt voornamelijk door een voorrijder die onvoldoende weet wat er achter hem gebeurt en daar dus geen rekening mee houdt. Wanneer de voorrijder weg rijdt staat de achterste rijder nog stil. Accelereert de voorrijder pittig dan ontstaan er direct grote gaten in de groep. Dit zelfde gebeurt wanneer de groep een dorp of stad uit rijdt of ergens links of rechts afslaat. De voorrijder is het bord einde bebouwde kom voorbij of is afgeslagen en geeft gas terwijl de laatste nog een tijdje langzamer moet blijven rijden. Dit harmonica effect is vrij eenvoudig op te lossen. De voorrijder dient het verhogen en verlagen van de snelheid aan de ene kant langzaam te doen en, vooral het versnellen, pas in te zetten wanneer ook de laatste rijder in staat is dit te doen. Dus de laatste rijder is ook de stad uit of heeft links of rechts af geslagen. Overigens ook de andere groepsleden moeten niet onnodig grote gaten laten vallen. Dit maakt het onnodig gecompliceerd voor de voorrijder. Baksteen rijden of niet Een heikel punt waarin wij bij Verkeerstraining Nederland afwijken van menig ander. De reden hiervoor is dat veiligheid bij ons bovenaan staat. Baksteengewijs rijden heeft zonder twijfel een aantal voordelen. De groep kan compacter blijven wat minder overlast bij het overige verkeer veroorzaakt. Ook geeft het in een aantal gevallen een vrijer zicht. MAAR, in de praktijk blijkt dat het baksteengewijs rijden wordt vol gehouden tot het uiterste, of gekscherend, tot de dood er op volgt. Kennelijk is de groepsdruk om baksteengewijs te blijven rijden groter dan de eigen veiligheid. Voorbeeld? Rijdend in de linker rij van de formatie over een provinciale weg komt je een grote vrachtauto tegemoet. In de meeste gevallen blijft deze motorrijder op zijn positie rijden. Veel veiliger is het om je positie naar rechts te verplaatsen en afstand van de vrachtauto te nemen. Voorbeeld? Rijdend in de rechter rij van de formatie buiten de bebouwde kom over een 60 km weg. Aan de rechterzijde bevinden zich vrijstaande woningen met uitritten. De uitritten worden geflankeerd door heggen en struiken. Het is moeilijk te zien of er een auto of kind uitkomt. Negen van de tien motorrijders blijven ook nu op hun positie rijden terwijl het in deze situatie veel veiliger is om de positie naar links te verplaatsen. De motorrijder die wel van positie verandert en een veilige plek op zoekt krijgt vaak commentaar van de andere groepsleden omdat hij in de weg gaat rijden. Iedereen moet zijn eigen afweging maken, maar het advies van Verkeerstraining Nederland is om altijd te kiezen voor je eigen veiligheid. Overigens is het wel volledig geaccepteerd dat je in bochten wel je eigen lijn rijdt en de baksteenformatie verbreekt? Route volgen Het mooiste is natuurlijk als iedereen een eigen navigatie apparaat heeft met precies dezelfde route. In de praktijk wijken routes af of heeft niet iedereen een navigatieapparaat. Er zijn verschillende manieren om met een groep een route te rijden zonder dat iedereen over een navigatie beschikt. Optie 1 De voorrijder heeft de route en begint met rijden. Iedereen houdt de rijder achter hem in de gaten. Wanneer er een richtingverandering is kijk je of de rijder achter jou in zicht is en in de gaten heeft dat jij afslaat. Gebeurt dat dan rij je door. Is de rijder achter je uit het zicht verdwenen dan stop je op een veilige plek langs de kant van de weg, maar wel zo dat je gezien kan worden als de volgende rijder aan komt rijden. Je zet je motor al in de nieuw te volgen rijrichting. Slaat de motorrijder achter je ook af dan rij jij weer verder. Op deze manier blijft iedereen de zelfde positie in de groep houden. Deze manier is dus geschikt als er een of meerder minder ervaren motorrijders in de groep mee rijden. Optie 2 De voorrijder heeft de route en begint met rijden. Wanneer hij afslaat stopt de rijder direct achter de voorrijder en plaats zijn motor op een veilige plek, in het zicht en met de motor in de nieuw te volgen rijrichting. Deze motorrijder blijft staan tot de laatste motorrijder er aan komt. Het is handig Pagina!26

27 als deze laatste motorrijder een hesje of zo in een herkenbare kleur aanheeft. Je begeeft je voor de laatste motorrijder weer in de groep. Op deze manier heb je steeds een andere plek in de groep. Deze manier is dus meer geschikt voor ervaren rijders. In deze optie kun je ook afspreken dat onderling inhalen wel is toegestaan. Op die manier kunnen de snellere rijders ook hun eigen tempo rijden tot aan de voorrijder. Het betekent wel dat je dan vaker stilstaat op een kruising om de richting aan te geven. Rijden met een duopassagier Wanneer je voor het eerst met een duopassagier gaat rijden dan zijn er wat zaken waar je rekening mee moet houden. Deze aandachtspunten gelden niet alleen voor de bestuurder van de motor maar zeker ook voor de passagier. Vanzelfsprekend draagt de duopassagier een complete outfit met beschermende kleding die geschikt is voor motorrijden. Immers als er iets gebeurt dan moet ook de duopassagier goed beschermt zijn. Ongeacht of de persoon die je achter op mee neemt een ervaren motorrijder of duopassagier is of dat het voor hem de eerste keer is dat hij als duopassagier mee gaat, is het verstandig om vooraf enkele afspraken te maken. De mogelijke afspraken zullen we hierna kort behandelen. Op- en afstappen De motor is een balansvoertuig en wanneer onverwacht de balans verstoord wordt is er een kans dat de motor met berijders en al omvalt. Daarom is het noodzakelijk dat de duopassagier voordat hij op of af stapt dit afstemt met de bestuurder. Pas na toestemming stap je op of af. De bestuurder heeft hierdoor de gelegenheid om zijn voeten stabiel op de grond te zetten. Let hierbij goed op een losse ondergrond. Ook kan hij de motor wat steviger vasthouden en zijn evenwicht in de gaten houden. Afhankelijk van het type motor en de eigen voorkeur zijn er verschillende manieren om op en af te stappen. Je stapt altijd op vanaf de linkerzijde. Aan deze kant stap je ook weer af trouwens. A. Het zogenaamde zwaaien: Ga links naast de motor staan. Til je rechter been op en zwaai deze over de buddyseat. Ga op het zadel zitten en zet je voeten op de voetsteun. B. Het zogenaamde doorsteken: Ga links naast de motor staan, waarbij je er op moet letten dat je niet te dicht bij de buddyseat staat. Je staat haaks op de motor, tilt je rechter been op en steek deze gestrekt recht over de buddyseat. Daarna kun je gaan zitten en je voeten op de voetsteun neer zetten. C. Het zogenaamde opstijgen. Je plaatst je linker voet op de linker voetsteun. Terwijl je je licht vasthoudt aan de bestuurder strek je je linker been en gaat recht staan. Hierna kun je het rechterbeen over de buddy zwaaien en op de rechter voetsteun plaatsen waarna je kunt gaan zitten. Als je voor deze methode kiest is het heel belangrijk dat je jouw zwaartepunt zoveel mogelijk boven het midden van de motor houdt. Zolang je dat doet zal de balans van de motor niet heel erg verstoord worden en heeft de bestuurder geen moeite om de motor in evenwicht te houden. MAAR wanneer je jouw zwaartepunt naast de motor houdt dan trek je de bestuurder en motor vrij eenvoudig uit evenwicht en val je om. Methode A kies je over het algemeen bij sportmotoren en andere vrij lage motoren. Methode B kies je over het algemeen als de motor voorzien is van een topkoffer of andere bagage achterop. Methode C kies je over het algemeen bij de wat grotere en hogere toermotoren al dan niet voorzien van een topkoffer of bagage. Communiceren In het meest gunstigste geval heb je als bestuurder en duopassagier de beschikking over communicatieapparatuur. Dit kan een portofoon of een intercomsysteem zijn. Ondertussen zijn er heel veel verschillende merken en typen op de markt. Heb je de beschikking over zo n technisch hulpmiddel, dan kun je via spraak eenvoudig met elkaar communiceren. Heb je hier geen beschikking over, dan kun je enkele tekens afspreken om wat basale informatie te delen. Eén of twee tikjes op de schouder om de aandacht te trekken. Pagina!27

28 Daarna op de andere schouder twee tikjes voor een pauze, of drie tikjes om snelheid te verminderen etc. Zitten en meebewegen. Als duopassagier blijf je zo stil mogelijk op de motor zitten. Moet je toch zo nu en dan eens verzitten doe dit dan niet wanneer er langzaam gereden wordt of in een bocht. De balansverstoring is dan vrij ernstig. Wacht tot er met enige snelheid (+/- 50 km/u) gereden wordt. Het kan zeker geen kwaad om de bestuurder vooraf even een seintje te geven dat je gaat verzitten. Zeker als de bestuurder onervaren is in het rijden met een duo kan dit heel prettig zijn. Wanneer er een bocht gereden moet worden, dan blijft de duopassagier gewoon op de motor zitten en beweegt mee met de beweging die de motor maakt. Heel bot gezegd, als duopassagier ben je eigenlijk bagage op de motor. Je gaat in ieder geval niet naar de ander kant leunen dan de kant die de motor opgaat. Een eenvoudig hulpmiddel om dit voor elkaar te krijgen is om over de schouder van de bestuurder mee te kijken die zich aan de binnenkant van de bocht bevindt. Accelereren / Remmen Een motor met duopassagier en vaak ook nog met de nodige bagage wordt in het accelereren trager en ook zal de remweg langer worden. Met deze twee zaken moet je als bestuurder behoorlijk rekening houden. Dat kleine gaatje waar je normaal gesproken nog gebruik van zou maken om nog even snel in te halen is er nu niet bij. Oefen eerst een paar keer zodat je ervaring opdoet hoe snel je motor in de nieuwe situatie versneld. Neem sowieso meer ruimte om voertuigen in te halen. Heb ook aandacht voor het comfort van je duopassagier. Plotseling behoorlijk versnellen zorgt er voor dat je duo een onverwachte beweging naar achteren maakt. Zonder topkoffer komt het voor dat een duo de motor onvrijwillig verlaat. Realiseer je dat de remweg van de motor een aardig stuk langer wordt met het extra gewicht. Aan de ene kant komt dit door het gewicht zelf, aan de andere kant komt dit omdat je niet echt flink gaat remmen omdat je het gewicht van de duo tegen je aan voelt komen. Pagina!28

29 Dit betekent dus dat je nog meer dan anders moet anticiperen op verkeerssituatie, nog meer afstand van je voorganger moet houden en nog verder weg moet kijken. Hierdoor kun je indien nodig eerder beginnen met remmen. De duopassagier zal vaak in het rond kijken naar de omgeving. Maar realiseer je dat wanneer er een onverwachte gebeurtenis plaatsvindt waardoor de bestuurder een noodremming moet doen je in dat geval als een zak aardappelen naar voren wordt gelanceerd. Als bestuurder moet je hiermee rekening houden en met gestrekte armen trachten dit extra gewicht tegen te houden. De duopassagier zal dus ook de verkeerssituatie in de gaten moeten houden en zich schrap zetten wanneer dit nodig is. Probeer op voorhand eens uit of, als je achterop zit, met je handen tegen de tank aan kunt komen. Wanneer dit kan is het een optie om bij een noodremming je met je handen af te zetten tegen de tank en zo gewicht van de bestuurder af te halen. Botsende helmen Wanneer je met een duopassagier rijdt zul je merken dat het regelmatig voorkomt dat je met de helmen tegen elkaar botst. Dit heeft niet zoveel met de slappe nek van de duopassagier te maken als wel met de manier van versnellen en afremmen door de bestuurder. Wanneer je aan het optrekken bent dan wordt het hoofd van de duo naar achteren getrokken door de versnellingskrachten. De duo zet een tegengestelde kracht naar voren om zijn hoofd rechtop te houden. Wanneer jij als bestuurder nu overschakelt naar een volgende versnelling draai je in één beweging je gas dicht en ontkoppel je. Dit betekent dat plotseling de versnellende kracht wegvalt en dus het hoofd van de duo plots naar voren schiet. Voordat de duo kan reageren botsen de helmen. Het omgekeerde gebeurt met remmen. Als bestuurder kun je dit vrij eenvoudig oplossen. Wanneer het punt komt dat je moet gaan schakelen draai je niet in één keer je gas dicht maar draai je het zover dicht dat de versnelling van de motor net stopt. Onderwijl zet je je voet onder de schakelpook en zet licht druk naar boven. Is de versnelling van de motor over dan knijp je de koppeling in en zet nog meer druk op het schakelpedaal. Is de volgende versnelling ingeschakeld dan geef je rustig meer gas en laat je de koppeling weer los. Op deze manier gaat het schakelen veel geleidelijker en comfortabeler. Botsende helmen komen vrijwel niet meer voor. Qua remmen is het hetzelfde liedje. Gas rustig dichtdraaien en de remmen aanleggen en rustig aan harder gaan remmen. Dit geeft de duo de gelegenheid om zich aan de andere krachten aan te passen. Wil het rijden met de duo toch niet helemaal lukken? Boek een training bij Verkeerstraining Nederland en neem je duopassagier gerust mee. Onder begeleiding van een ervaren instructeur krijgen jij en je duo informatie en tips hoe je beter, veiliger en comfortabeler met elkaar kunt motorrijden. Techniek Wanneer je met een duopassagier, met bagage of met beide gaat rijden moeten er ook aanpassingen aan de motor gedaan worden. Doe je dit niet dan verminderd het weggedrag van de motor in negatieve zin. Lees daarom goed het serviceboekje wat bij je motor hoort of wanneer je die niet meer hebt neem contact op met je dealer. Aandachtspunten zijn: De bandenspanning moet je verhogen. Grofweg is dit ongeveer 0,3 a 0,4 bar. De voorveerspanning moet verhoogd worden. Wanneer je de motor zwaarder gaat belasten veert hij, al bij stilstand, verder in. Hierdoor loop je het risico tijdens het rijden tegen de begrenzing aan te komen. Kijk in het serviceboekje hoe bij jouw merk en type motor de voorveerspanning verhoogd kan worden. Laat het je zonodig eens een keer voordoen door je dealer. De hoogte van je koplamp moet soms overnieuw afgesteld worden Ketting Bij sommige motormerken kan de spanning op de ketting veranderen wanneer je de motor zwaarder gaat beladen. Test dit voordat je een toertocht of motorvakantie gaat houden eens uit. Ook nu weer in je serviceboekje kun je vinden hoe strak de ketting gespannen moet staan en hoe je dit kunt aanpassen. Fotograferen Pagina!29

30 Een van de leuke dingen die met een duopassagier mogelijk zijn is het maken van foto s en video s tijdens de rit zelf. Op zich is het geen enkel probleem wanneer dit gedaan wordt. Voor de veiligheid van de camera en het overige verkeer is het verstandig om een riempje aan de camera te bevestigen en deze met behulp van een keycord om je nek te doen. Mocht de camera per ongeluk of door een onverwachte beweging uit je handen vallen dan blijft hij in ieder geval nog bij jullie. Pagina!30

31 Motorkleding etc. Wanneer je motor gaat rijden dan is slechts het dragen van een goedgekeurde motorhelm wettelijk verplicht. Behalve een paar minder slimme personen dragen de meeste motorrijders gelukkig ook andere speciaal voor de motor geschikte motorkleding. In de kleding is een zeer grote diversiteit beschikbaar. Zowel voor de kleine portemonnee als voor de mensen die er meer geld aan kunnen of willen uitgeven. Motorpakken Motorpak leer Leren kleding zijn er grofweg in drie soorten; Een leren overall (eendelig pak) Een leren combi (tweedelig pak. jas en broek met rits aan elkaar verbonden) Losse broek en jas Waarom zou je voor een leren motorpak kiezen? Wel leer is en blijft de veiligste keuze. Het biedt jou niet alleen optimale bescherming tijdens een valpartij, maar leer sluit ook erg goed aan waardoor je minder last hebt van de wind en dus ook minder last hebt van een instabiele motor. Verder zit leer, wanneer het eenmaal ingedragen is heel lekker (in het begin zal het nog strak zitten, maar na een aantal keren gedragen te hebben vormt het zich naar je lichaam) en daarbij komt dat het er ook mooi uit ziet. Leer heeft uitstraling! Motorpak textiel De moderne textiele motorpakken doen niet veel meer onder voor de leren pakken. Daarnaast heeft een textiel pak ook nog wat voordelen. Als eerste moet je op de kwaliteit letten. Zo mag je van een broek van 50,00 natuurlijk minder verwachten dan een soortgenoot van 750,00. Je kunt tegenwoordig motorkleding aanschaffen bij de supermarkt, maar als je serieus bezig wilt zijn met je hobby adviseren wij je naar een motorzaak te gaan. Zij hebben verstand van zaken en vaak ook ruime keuze in motorkleding. Een textiel motorpak kun je krijgen in een waterdichte variant en een niet waterdichte variant. In de waterdichte uitvoering zijn er pakken waarin de waterdichte voering vast is opgenomen en waar dit een losse uitneembare voering is. Beiden hebben hun eigen voor en nadeel. Je zult hier zelf een keus in moeten maken al naar gelang de manier waarop en wanneer je de kleding gebruikt. Daarnaast zijn er ook nog de zogenaamde doorwaai pakken. Deze bieden veel comfort tijdens de extreem warme dagen. Zowel voor een leren pak als een textiel pak geld dat je het pak voor aanschaf aantrekt en gaat proefzitten op een motor. Bij voorkeur je eigen motor omdat de zithouding op de verschillende motor behoorlijk anders kan zijn Laarzen Motorlaarzen zijn erg belangrijk ter bescherming van je enkels. Maar wat ook een rol speelt, zijn de pasvorm, de waterdichtheid en de uitstraling. Vaak hebben ze ook voorzieningen om tijdens het schakelen slijtage aan de schoen te voorkomen. Er zijn zowel motorlaarzen als motorschoenen, beiden zijn ontworpen voor motorrijders en hebben voldoende hoogte om je enkels te bedekken. Motorlaarzen zijn alleen niet zo soepel als Pagina!31

32 schoenen. Dus let bij de aanschaf goed op dat je de juiste maat kiest! Je hebt motorlaarzen in allerlei categorieën. Wil je droge voeten wanneer het regent kies dan voor waterdichte laarzen. Ga je met regelmaat off-road neem dan een off-road laars. Ben je meer het type regelmatig terrasje neem dan een elegante soepele laars of schoen. Laat je in ieder geval goed informeren en denk goed na wanneer je motorschoeisel wilt gaan dragen. Handschoenen Motorhandschoenen worden niet door iedereen gedragen, maar het is zeker wel aan te raden. Niet alleen tegen de warmte, opspattende steentjes en insecten, maar vooral bij een val zijn ze erg belangrijk! Twijfel je aan het nut van handschoenen doe dan eens de volgende test. Druk je blote hand met enige kracht op het asfalt en trek hem snel naar je toe. Wil je het resultaat wat je nu voelt en ziet niet? Draag dan handschoenen. De pasvorm is belangrijk, heb je niet de juiste pasvorm, dan loop je kans op dove, tintelende vingers en handen. Verder moet je erop letten dat ze niet tegen je vingertoppen aandrukken, want hierdoor komt er spanning te staan bij de handpalm en kan het zijn dat je je handvatten niet lekker vast kunt houden. Ook in handschoenen is er een enorme keus. Ook hier geldt dat je moet nadenken wanneer je de handschoen gebruikt. De verschillende soorten waterdichte met carbon veiligheidsstukken op de knokkels winter en zomer handschoenen verwarmde doorwaai voor de zomer En in allerlei kleuren en maten. Laat je goed voorlichten en ga even proefzitten op een motor voor het juiste gevoel. Helmen Motorhelmen zijn er in verschillende uitvoeringen die elk hun eigen doelgroep en fans hebben. Belangrijk bij het kiezen van een helm is dat deze goed op het hoofd zit en comfortabel zit. Dit is echt belangrijker dan merk en kleur. Systeemhelm Een systeemhelm en een integraalhelm hebben beiden dezelfde vorm waarbij het hoofd volledig omsloten wordt. Bij een systeemhelm bestaat echter de mogelijkheid om het kinstuk omhoog te klappen waardoor het gezicht vrij komt. Het grote voordeel hiervan is dat je makkelijker met een ander kunt praten en je elkaar beter kunt aankijken. Systeemhelmen zijn oorspronkelijk ontwikkelt voor de politie. Met sommige systeemhelmen is het toegestaan om met het kinstuk omhoog geklapt te rijden. Dit is afhankelijk van het type keuring dat de helm heeft ondergaan, J of P zien keuringseis motorhelm. Voor brildragers kan een systeemhelm zeer geschikt zijn omdat er meer ruimte is om de bril op te zetten. Een nadeel van een systeemhelm kan zijn dat deze soms meer lawaai maken dan een integraalhelm. Integraalhelm Een integraalhelm is een helm die het hoofd geheel omsluit en waarvan het kinstuk niet kan worden opgeklapt omdat dit een vast onderdeel van de helm vormt. Het vizier is wel omhoog te klappen bij een integraal helm. Integraalhelmen worden doorgaans als heel aerodynamisch ervaren en zij hebben vrijwel allemaal weinig last van windgeruis. Een nadeel van de helm is dat ze over het algemeen een minder groot zichtveld hebben Pagina!32

33 en voor brildragers kan het opzetten van een bril lastig zijn. Jethelm Een jethelm bedekt het hoofd gedeeltelijk en ook de oren zijn bedekt. Zij laten het gezicht volledig vrij. Andere namen voor dit soort helmen zijn pothelm op pilotenhelm. Een jethelm kan voorzien zijn van een zonnevizier. Voordelen van een jethelm zijn een groot zichtveld, makkelijk voor brildragers en koel tijdens warme dagen. Nadelen van dit type helm zijn dat het gezicht niet beschermd is tijdens een ongeval. Ben je geen brildrager dan loop je ook kans dat er insecten e.d. in je ogen terecht komen. Crosshelm Een crosshelm is in zekere zin vergelijkbaar met een systeem- en een integraalhelm. Ook een crosshelm omsluit het gehele hoofd en heeft net als een integraalhelm een vast kinstuk. Bijzonder aan een crosshelm is dat het kinstuk veel verder van de kin afstaat dan bij een integraalhelm. Ook ontbreekt vaak een vizier zodat een veiligheidsbril noodzakelijk wordt. Doordat het kinstuk verder van de kin af staat ontstaat er meer ventilatie in de helm wat tijdens het crossen natuurlijk heel prettig is. Crosshelmen zijn vaak ook voorzien van een zonneklep tegen een laagstaande zon. Keuringseisen motorhelmen E-nummer Ten eerste kijk je naar het cirkeltje met daarin de letter E, gevolgd door een nummer. Dit is het landnummer voor het land waar de helmkeuring heeft plaatsgevonden en voor Nederland is dat nummer 4. Ieder ander nummer houdt in dat de helm in dat betreffende land gekeurd is (zie kader). Die helm kan overigens wel gewoon in ieder land verkocht worden. Het E-nummer geeft geen enkele indicatie over de kwaliteit, herkomst of beoogde (export-) markt van de helm (komen we zo nog even op terug met de pasvorm). De fabrikant mag zelf kiezen in welk land en door welke keuringsinstantie hij zijn helmen laat keuren. In Nederland (E4) gebeurt dat gewoonlijk door TNO in Delft, maar niet in ieder land zijn de keuringsinstanties zo onberispelijk van aard ECE-nummer Dan is er ook nog een nummer dat voorafgegaan wordt door een letter. Voor jethelmen is dit J en voor helmen met een beschermend kinstuk, zoals integraalhelmen, is dit P. Bij helmen met een kinstuk dat niet beschermend is, staat er NP. Deze laatstgenoemde helmen moeten daarnaast ook een symbooltje hebben dat dit duidelijk maakt voor analfabeten. Het nummer wat achter het streepje staat begint met 05, wat staat voor de ECE normering, het pakket keuringseisen dat tegenwoordig geldt. In 1982 werd daarmee begonnen met Nummers die met 04 beginnen zijn van de vorige ECE en die mochten tot halverwege 2003 verkocht worden. Ook iets om nog eventjes goed op te letten voordat je een koopje aanschaft. Na 05 volgt eraan vast het typenummer van de helm. Bij verschillende modellen, al zijn ze van dezelfde fabrikant, dient hier dus een ander nummer te staan. Er staat ook nog een uniek serienummer bij, een nummer dat voor iedere afzonderlijke helm anders is. Per land worden deze opeenvolgend geleverd en vastgelegd. Levensduur motorhelmen De levensduur van een helm wordt door fabrikanten uiteenlopend beantwoord. Gemiddeld komt het neer tussen de vijf en zeven jaar na de productiedatum, dus niet na de eerste in gebruik name. Een helm kan tenslotte al jaren in het zonnetje op de plank bij de dealer hebben gelegen en kan daarmee al flink verouderd zijn voordat die op de weg komt,. Dit geldt dan zowel voor helmen van glasvezel en van polycarbonaat. Mits laatstgenoemde behandeld is met een laklaag. Zo niet, dan gaat een polycarbonaathelm minder lang mee door uitharding van het materiaal, waardoor het broos wordt. Voor helmen van glasvezel of behandeld polycarbonaat is het voornamelijk de polystyreen (piepschuim) binnenschaal en de voering die de levensduur bepaalt. Vandaar dat dit voor beide soorten ongeveer gelijk is. Ongeacht de leeftijd van de helm geldt altijd dat deze moet worden vervangen na een val ongeluk, of op de grond laten vallen. Pinlock lens Pagina!33

34 Als de lucht in de helm vocht bevat, dan ontstaat er door het temperatuurverschil tussen de binnen- en buitenkant van de helm condens. Dit komt op je vizier te zitten en dit verstoort je zicht. De pinlock is van kunststof gemaakt en deze heeft de eigenschap dat het vocht absorberend is. Ook is er een siliconenrand die zich bevindt op de pinlock lens om een dubbelglas effect te creëren. De luchtkamer tussen het vizier en de pinlock lens van de helm zorgt ervoor dat de temperatuurverschillen stukken kleiner zijn. Je pinlock lens verzekert je daardoor van een zicht zonder condens. Je hebt de pinlock lens in verschillende kleuren, deze zijn bruikbaar voor verschillende weersomstandigheden: Helder getint: gewoonlijk gebruik Licht getint: zonnig weer Donder getint: felle zonneschijn Oranje: alle weertypen Geel: mistig weer Leatt-nekbrace De Leatt-nekbrace werd ontwikkeld door Dr. Leatt, zelf een enthousiast motorrijder. Door verschillende motorongevallen met nekletsel in zijn kennissenkring heeft hij zich verdiept in de oorzaak en voorkoming van nekletsel. Dit resulteerde uiteindelijk in de Leatt-nekbrace die uitgebreid getest werd in een onderzoeksinstituut eigendom van BMW en KTM. Wat doet een nekbrace? In combinatie met een integraalhelm of systeemhelm, met gesloten kindeel, zorgt een nekbrace ervoor dat bij een overmatige beweging van helm/hoofd de krachten gelijkmatig worden verdeeld over je torso: het hoofd wordt gecontroleerd afgeremd en te extreme (schadelijke) bewegingen worden tegengegaan. De Leatt-nekbrace biedt daarmee bescherming tegen: -hyperflexie (extreme voorwaartse hoofdbeweging); -hyperextensie (extreme achterwaartse hoofdbeweging); -laterale hyperflexie (extreme zijwaartse hoofdbeweging); -axiale druk (compressie op de wervelkolom als gevolg van kracht op helm) -achterwaartse hypertranslatie (achterwaartse beweging van het hoofd/helm ten opzichte van de nek). Naast de Leatt-nekbrace biedt ook de Alpine-nekbrace dezelfde bescherming, maar deze laat zich alleen van voren openen. De Leatt-nekbrace heeft dit probleem niet, omdat deze de sluiting aan beide zijkanten heeft. Dat is een voordeel als ze de nekbrace na een ongeluk verwijderd moet worden en je ligt bijvoorbeeld op je buik. Andere nekprotectoren die er zijn bieden vooralsnog niet de bescherming op alle voornoemde vlakken, maar dat kan nog gaan veranderen omdat de ontwikkeling niet stilstaat. Het is logisch dat de bekendheid van de Leatt-nekbrace onder motorcrossers het grootst is, het nut van een nekbrace wordt inmiddels door 80% van de rijders erkend. Voor de enduro geldt eigenlijk hetzelfde. Bij de Dakar en motorcross zie je (bijna) iedereen rijden met een nekprotector. In de wegrace ligt het wat genuanceerder. Weliswaar komen high-siders (ongevallen waarbij de motorrijder van de motor wordt afgeworpen) regelmatig voor, dus het risico op hoofd/nekletsel is ook hier aanwezig. Grootste belemmering voor het dragen van een nekbrace is echter dat de mogelijkheid om weg te duiken achter het kuipruitje enigszins beperkt wordt door de nekbrace. De KNMV, de bond voor de motorsport, stelt de Leatt-nekbrace vooralsnog niet verplicht binnen de sport, waarbij als reden wordt aangegeven dat in het voorkomen van nekletsel het nut van de nekbrace wetenschappelijk nog niet aangetoond is. Onduidelijk is echter wie zo n onderzoek moet gaan betalen/uitvoeren. In afwezigheid van dergelijk onderzoek kun je terecht kritisch zijn t.a.v. het nut van een nekbrace, maar vergelijk het eens met de autogordel: op een enkeling na is nu ook iedereen overtuigd van het nut hiervan. Het nut van de gordel is echter ook pas veel later wetenschappelijk aangetoond. Idem voor de helm: reed men 80 jaar geleden nog in de rondte met een leren lapje op het hoofd, tegenwoordig zijn we het denk ik allemaal wel over eens over het nut van het dragen van een helm op de motor. Pagina!34

35 Rugprotector Een rugprotector draag je onder je motorkleding, dat is mogelijk onder zowel je raceoverall, leren combipak als je textiel pak. Goede rugprotectoren dragen het volgende keurmerk: CE-EN , alle andere protectoren (zoals voor ellebogen, schouders en knieën) zitten verwerkt in je pak en zijn voorzien van het keurmerk: CE-EN Zorg wel dat je je motorkleding past met een rugprotector, deze vraagt namelijk enige ruimte! Een rugprotector beschermt je tegen zwaar letsel en mogelijk een dwarslaesie. De rugprotector is uitgevonden voor coureurs (denk hierbij aan een highsider). Vaak kom je namelijk na een vlucht door de lucht plat op je rug terecht. Je hebt vast wel een idee wat deze val doet met je rug, longen en nieren. De rugprotectoren zijn door de jaren heen steeds beter geworden en zitten behoorlijk comfortabel en daarom willen steeds meer motorrijders ze ook op straat dragen. Laat je goed informeren voor de juiste maat voordat je een protector aanschaft. Training & Ondersteuning In dit e-book hebben we geprobeerd om de verschillende onderdelen van het motorrijden uiteen te zetten. We hebben je veel achtergrond informatie gegeven en de nodige tips en trucs aangereikt. Ons advies is om de tips in praktijk te brengen en op die manier jouw rijvaardigheid nog verder te verbeteren. Wanneer je er met onze tips en aanwijzingen toch nog niet helemaal uitkomt aarzel dan niet en neem contact met ons op. Met een paar uurtjes privétraining of door een één of meerdaagse training te volgen verbetert jouw motorrijvaardigheid, waardoor je daarna nog meer van het motorrijden kunt genieten. Of je nu een beginner of een gevorderde motorrijder bent dat maakt voor ons niet uit. Iedereen krijgt van ons op zijn eigen niveau feedback en advies. Daar waar nodig gebruiken we tijdens de training portofoons zodat je directe feedback krijgt op de momenten dat het ook telt. Ook maken we tijdens de rijtrainingen gebruik van video-opnamen. De opnamen kijken we samen terug om jouw rijden te evalueren. Als je het leuk vindt krijg je de videobeelden gratis thuis gestuurd, een leuke herinnering. Wil je training, ondersteuning of advies, neem dan contact op met Verkeerstraining Nederland. Dat kan via onze website via of via de telefoon Pagina!35