Liturgie: bron en hoogtepunt van het christelijk leven? Julisessie 2017 Grootseminarie Brugge Geloven in God: Ankerpunten en struikelstenen

Transcriptie

1 Liturgie: bron en hoogtepunt van het christelijk leven? Julisessie 2017 Grootseminarie Brugge Geloven in God: Ankerpunten en struikelstenen

2 Liturgie: bron en hoogtepunt van het christelijk leven? Inleiding Sacrosantum concilium (constitutie over de liturgie, VCII) nr. 10: De liturgie is het hoogtepunt waarnaar de Kerk in al haar handelen streeft, en tevens de bron waaruit al haar kracht voortvloeit. -Van? naar! 1. Wat is liturgie? 2. Wat kan liturgie als bron van het christelijk leven betekenen? 3. Wat kan liturgie als hoogtepunt van het christelijk leven betekenen?

3 1. Wat is liturgie? 1. Werk van Gods lofprijzing - Alexander Schmemann: losgemaakt van zijn bedoeling is liturgie een struikelblok, zelfs een zonde - Wat heb ik aan de liturgie? OF Wat heeft de liturgie aan mij? - Heer open mijn lippen - Ps. 95: Komt laat ons de Heer met gejubel begroeten, juichen wij toe de rots van ons heil. Laat ons verschijnen voor Hem met een lofzang, Hem met liederen eren - Mentaliteitswijziging: liturgie als leitourgia

4 2. Dialoog tussen God en zijn volk - Werk van mensen als antwoord op het werk van God - Dubbele dynamiek - In de liturgie heiligt en ontmoet God zijn mensen ten diepste - SC nr. 7: 1. Wat is liturgie? Christus is altijd bij zijn Kerk aanwezig, vooral in de liturgische handelingen. Persoonlijk is Hij aanwezig in het misoffer zowel in de persoon van de bedienaar [ ] als heel bijzonder onder de eucharistische gedaanten. Persoonlijk is Hij aanwezig door zijn kracht in de sacramenten, zodat wanneer iemand doopt, Christus zelf doopt. Persoonlijk is Hij aanwezig in zijn woord, want Hij zelf spreekt, wanneer de heilige Schriften in de Kerk gelezen worden. Persoonlijk is Hij tenslotte aanwezig, wanneer de Kerk bidt en zingt, Hij zelf die beloofd heeft: Waar twee of drie verenigd zijn in mijn naam, daar ben Ik in hun midden. - Liturgie = de Kerk die bezielt door de Geest in aanwezigheid van de Zoon bidt en zingt tot de Vader - Paul de Clerck: medische of dialogale omgang met liturgie? GOD VOLK

5 2. Liturgie als bron 1. Bron van gebed - Lambert Beauduin en La vraie prière de l Eglise - Liturgie als Ecclesia orans, de biddende Kerk - J. Geldhof: Liturgie, begrepen als Ecclesia orans, wijst erop dat het over een continue activiteit gaat, in plaats van over een voltrokken initiatief, het gaat over een vrije uitnodiging in plaats van een geforceerde verplichting en over een brede dynamiek in plaats van over een strenge set van regels. - Eucharistisch hooggebed nr. IX: vergeet niet hen van wie wij houden N.N. en evenmin degenen van wie wij niet genoeg houden.

6 2. Liturgie als bron 2. Bron van gemeenschap - Een mooie maar complexe relatie - Zelfrealisering, verwezenlijking van de Kerk als gemeenschap, lichaam van Christus. - Verbonden met de Kerk die de grenzen van tijd en ruimte overschrijdt - Met alle engelen, machten en krachten [ ]: Heilig, heilig, heilig - Levendige liturgische gemeenschap vormen in Vlaanderen?! - Belang van lichamelijkheid en ars celebrandi

7 2. Liturgie als bron 3. Bron van engagement - Evangelii gaudium nr. 24: De Kerk evangeliseert en wordt zelf geëvangeliseerd met de schoonheid van de liturgie, die ook viering is van de evangelisatie en bron van een vernieuwd verlangen zich te geven - Kerygma (verkondiging), liturgie en diaconie - Liturgie als brugfunctie (Marc Steen) tussen het verkondigde Woord en de naastenliefde - met de mensen naar God en met God naar de mensen - De huwelijkszegen: Voorzie hun huis van het nodige brood. Laat hen dat brood delen met mensen in nood.

8 3. Liturgie als hoogtepunt 1. Vereniging met Christus - Liturgie als hoogtepunt van onze Christusgerichtheid - Jezus ontvangen in brood en wijn - Jef Lamberts: een nonchalante houding ten opzichte van de communie - hart-aan-hart aanwezig zijn, Iny Driessen: Zijn we ons bewust van dit enige moment waarop Jezus in een volstrekt stil hart-aanhart aanwezig komt in ons, ons zuivert, verlicht en sterk maakt? [ ] Je verenigen met Hem is gemeenschap hebben met Hem. Een uitdagende uitdrukking? Ja, maar een die wijst op de diepe relatie van twee personen die zo van elkaar houden dat ze in elkaar opgaan. Laat ons alles wat menselijk mooi is gebruiken om het goddelijke te verstaan. - Algemene inleiding op het missaal nr. 14: omdat namelijk door de duidelijker vorm van het sacramenten teken een bijzonder gunstige mogelijkheid biedt voor een beter begrip van het mysterie waaraan de gelovigen deelnemen - Groeien in eenwording met God door Christus (theosis)

9 3. Liturgie als hoogtepunt 2. Pasen en de dag van de Heer - Het paasfeest en het geloof in de levende Christus als centraal gegeven in de liturgie - Opnieuw een essentieel onderdeel van het christelijk leven dat uitgekristalliseerd, tot een hoogtepunt gebracht wordt in de liturgie - Elke zondag gekenmerkt door de paasvreugde, gaudeamus hodie! - Niet enkel in de zondagsliturgie - Het getijdengebed en de pascha, doortocht van donker naar licht en van licht naar donker

10 3. Liturgie als hoogtepunt 3. Liturgie en onze uiteindelijke bestemming - De 8 ste dag - Leven in de eindtijd - Reeds nu: Jesaja (43,19): ik onderneem iets nieuws, het begin is er al: ziet ge het niet? - Maar ook nog niet de tijd van waarin God alles in allen is - Verlossing in liturgie en sacramenten, Schillebeeckx: een onderpand van het eschatologische heil en een voorbode van de parousie - Mgr. Van den Berghe: de dimensie van de toekomst voldoende tot haar expressie en haar kracht komt. [ ] steeds weer zal onze liturgie het geloof moeten kunnen wekken in een heil dat verder ligt en anders is dan materiële welvaart en aards welzijn - Liturgie als waarlijk hoogtepunt op weg naar het eindpunt

11 4. Conclusie: enkele vragen ter overweging 1. Wat is liturgie: - Lofprijzing: Hoe prijs ik God in de liturgie, met heel mijn lichaam, heel mijn hart en heel mijn ziel? Wat kan ik betekenen voor de liturgie? - Dialoog: Heb ik deze dialoog, deze ontmoeting al eens bewust ervaren? Kan ik liturgie op zichzelf beschouwen, als een volwaardige dialoogpartner die mij gegeven wordt?

12 4. Conclusie: enkele vragen ter overweging 2. Liturgie als bron: - van gebed: Bid ik in en met de liturgie? Bid ik vanuit de liturgie? - van gemeenschap: Op welke manier probeer ik mee vorm te geven aan (h)echte concrete liturgische gemeenschap? Lukt het mij om me verbonden te weten met de tijd en ruimte overschrijdende kerkgemeenschap als ik liturgie vier? - van engagement: Hoe probeer ik de band te maken tussen mijn liturgisch leven en het leven van elke dag? Op welke manier kan liturgie voor mij een ankerpunt zijn voor mijn christelijk engagement?

13 4. Conclusie: enkele vragen ter overweging 3. Liturgie als hoogtepunt: - vereniging met Christus: Op welke manier helpt de liturgie mij om meer beeld en gelijkenis te worden van God? Is het een ankerpunt voor mijn geloof in Christus? - liturgie en de paasvreugde: Is de liturgie voor mij een ankerpunt van intense geloofsvreugde? Beschouw ik liturgie als het vieren van de verrijzenis, elke keer opnieuw? - liturgie en onze uiteindelijke bestemming: Wat is voor mij het Rijk Gods? Hoe krijgt dit gestalte in en vanuit het vieren van de liturgie?

14 Liturgie als bron en hoogtepunt van mijn christelijk leven?! Hartelijk dank en veel succes!