SAMENWERKEN EN INTEGRATIE IN DE PRAKTIJK

Transcriptie

1 SAMENWERKEN EN INTEGRATIE IN DE PRAKTIJK Bijeenkomst doorontwikkeling passend onderwijs: intensieve samenwerking so-sbo-bao 20 januari 2017, Utrecht PROGRAMMA DEEL 1 presentatie resultaten praktijkonderzoek sbo/so praktijkinitiatieven beschreven en geanalyseerd belangrijke ontwikkelingsvragen toelichting op inhoud deel 2: ondersteuningsplan sbo/so 1

2 achtergrond onderzoek De Ambelt Windesheim/NCOJ LECSO en sbowerkverband uitvoeringskader praktijkondersteuning/ontwikkeling evaluatie passend onderwijs NRO opzet van het onderzoek praktijkbeschrijvingen/werkontwikkeling internet-vragenlijst literatuuronderzoek belichte onderwerpen in de enquête samenwerkingsrelaties tussen sbo en so cluster 3 en 4 gebruik voorbeelden van samenwerkingsrelaties uit binnen- en buitenland ondersteuningsbehoefte bij samenwerking initiatieven gedeeltelijke of volledige integratie sbo-so cluster 3 en/of 4 goede/veelbelovende praktijk integratie tussen so en sbo ondersteuningsbehoefte bij voorbereiding/uitvoering integratie sbo-so deelname van jeugdhulp aan onderwijsvoorzieningen ervaring met afgebroken initiatieven tot integratie van so en sbo interesse in uitwisseling kennis/ervaring samenwerking & integratie sbo-so 2

3 populatie en respons onlinevragenlijst sbo-so aangeschreven scholen en respons N pct n sbo % 79 so cluster 3 en/of % 83 sbo-so totaal % 195 samenwerking met sbo of so (n=195) sbo so sbo/so totaal voorgenomen 30% 34% 15% 29% gerealiseerd 32% 36% 73% 41% geen samenwerking 38% 30% 12% 30% totaal 100% 100% 100% 100% 3

4 Aspecten van (voorgenomen) samenwerking sbo en so naar onderwijssectoren (in procenten)* sbo so sbo-so totaal bij onderwijsarrangementen voor leerlingen met SEN in sbo ondersteuning van het sbo door het so bundeling expertise so/sbo t.b.v. ondersteuning basisscholen in swv voorziening tijdelijke opvang en observatie in swv bij zorg/onderwijs-arrangementen voor leerlingen met SEN in sbo deelname in diagnostisch team van het swv ondersteuning van het so door het sbo symbiose-constructie: so-leerlingen die deels in het sbo les volgen symbiose-constructie: sbo-leerlingen die deels in het so les volgen onderzoek naar/oriëntatie op integratie ontwikkelingen gericht op één integrale voorziening andere aspecten totaal abs. n Motieven huidige of voorgenomen samenwerking sbo en so (in procenten en schaalscores, n=119) geen rol geringe mate enige mate (zeer) hoge mate gemiddelde scores uitbreiding/versterking van specialistische expertise ,9 behoud van specialistische expertise ,8 onderwijskundige/inhoudelijke motieven ,8 beter aanbod specialistische onderwijszorg in de regio/swv ,7 optimalisering van dienstverlening aan regulier onderwijs ,6 spreiding van speciale voorzieningen/thuisnabijheid* ,9 bedrijfsmatig/financiële redenen ,4 krimp basisgeneratie leerlingen in de regio ,3 negatieve verevening passend onderwijs ,0 invlechting so in primair onderwijs ,1 ontvlechting so/vso ,9 te ruim aanbod aan sbo in regio/samenwerkingsverband ,8 te ruim aanbod aan so in regio/samenwerkingsverband ,6 andere motieven ,1 (schaal 1-5) 4

5 Vormen van huidige/beoogde samenwerking sbo en so naar onderwijssectoren (in procenten) sbo so sbo-so totaal collegiale samenwerking binnen het samenwerkingsverband* gebruik van elkaars personeel en/of expertise samenwonen in één gebouw bundeling van personeel en/of expertise samenwerking in de vorm van een symbiose-constructie sbo-so gebruik van elkaars ruimten/gedeeltelijke ruimtelijke samenwerking* incidentele samenwerking op projecten collegiale samenwerking tussen meerdere samenwerkingsverbanden bestuurlijke samenwerking koersend op volledige integratie andere vormen totaal abs betrokkenheid bij initiatieven (gedeeltelijke) integratie sbo-so (n=171) sbo so sbo/so totaal in ontwikkeling 38% 48% 80% 50% geen initiatief 62% 52% 20% 50% totaal 100% 100% 100% 100% 5

6 Aard van de (beoogde) geïntegreerde voorziening sbo en so naar onderwijssectoren (in procenten) sbo so sbo-so totaal meerdere geïntegreerde voorzieningen in huidige sbo- en so-locaties gebundelde voorziening voor specialistische onderwijszorg in sbo-school geïntegreerde voorziening(en) op nieuwe locatie(s) gebundelde voorziening voor specialistische onderwijszorg in so-school geïntegreerde voorzieningen op nieuwe en oude locaties locatie van geïntegreerde voorziening (nog) niet bekend totaal abs. (n=100%) Motieven bij gedeeltelijke of volledige integratie sbo en so (in procenten en schaalscores, n=82) geen rol geringe mate enige mate (zeer) hoge mate gemiddelde scores (schaal 1-5) behoud van specialistische expertise ,7 uitbreiding/versterking van specialistische expertise ,7 beter aanbod specialistische onderwijszorg in de regio/swv ,6 onderwijskundige/inhoudelijke motieven ,7 optimalisering dienstverlening aan het regulier onderwijs ,4 spreiding van speciale voorzieningen/thuisnabijheid ,2 krimp basisgeneratie leerlingen in de regio ,5 bedrijfsmatig/financiële redenen ,5 invlechting so in primair onderwijs ,1 negatieve verevening ,9 te ruim aanbod aan sbo in regio/samenwerkingsverband ,0 ontvlechting so/vso ,8 te ruim aanbod aan so in regio/samenwerkingsverband ,7 andere motieven ,1 6

7 Vorm van (beoogde) integratie sbo en so naar onderwijssectoren (in procenten) sbo so sbo-so totaal volledige integratie sbo - so-cluster gedeeltelijke integratie sbo - so-cluster volledige integratie sbo - so-cluster gedeeltelijke integratie sbo - so-cluster volledige integratie sbo-so combinatie clusters 3 en gedeeltelijke integratie sbo-so combinatie clusters 3 en volledige integratie sbo-so-basisonderwijs nog niet bekend anders totaal abs. (n=100%) Fase waarin initiatief tot integratie van sbo-so verkeert naar onderwijssectoren (in procenten) sbo so sbo-so Totaal verkenning draagvlak en eerste ideeën ontwerpfase uitvoeringsfase jaar 1 uitvoeringsfase jaar 2 uitvoeringsfase jaar 3 anders totaal abs. (n=100%)

8 Ervaren knelpunten in integratieproces sbo en so (in procenten en schaalscores, n=80) n=80) geen geringe mate gemiddelde scores enige (zeer) hoge (schaal 1-5) mate mate problemen door wet- en regelgeving /bekostiging ,4 bestuurlijke inrichting/samenwerking ,6 huisvestingsvragen ,4 financiële problemen ,6 problemen rond leerlingenvervoer ,3 spreiding/thuisnabijheid ,2 organisatorische problemen ,5 beperkte/ontbrekende steun van betrokken gemeente(n) ,0 beperkte/ontbrekende steun van betrokken swv ,9 onderwijskundige problemen ,2 personele problemen ,2 weerstanden bij personeel ,0 weerstanden bij ouders ,1 andere problemen ,1 betrokkenheid bij afgebroken initiatieven (gedeeltelijke) integratie sbo-so (n=162) ja, betrokken 18% niet betrokken 68% weet niet 14% totaal 100% 8

9 Tot besluit Samenwerking toegenomen sinds invoering passend onderwijs (circa 40%) net als integratie, invoering in omvang (nog) beperkt (nog veel in voorbereiding) Jeugdhulp beperkt betrokken bij onderwijsvoorzieningen (17%) Gebruik van voorbeelden binnenland (15-25%) en buitenland (10-12%) niet hoog Actuele ondersteuningsbehoefte aanzienlijk (circa 30%) en nog onduidelijk (circa 40%) Grote bereidheid tot delen van goede/veelbelovende praktijk en ervaringen praktijkinitiatieven: beschrijving en analyse selectie door initiatiefnemers; De Ambelt, Windesheim, LECSO, SBOwerkverband beschreven op basis van werkbezoek / interviews beschrijving en analyse op: motief / aanleiding ambities draagvlak en procesaanpak bestuurlijke inrichting relatie met jeugdhulp expertisebehoud succesfactoren aandachtspunten 9

10 VIER PRAKTIJKEN (1) SWV PPO Rotterdam (+ pilot Hoogvliet) ontwikkeling op maat per wijk eigenaarschap scholen accent op versterking regulier BAO intentieverklaring + visie getekend door alle schoolbesturen pilot Hoogvliet: SBO verbreden met SO-expertise VIER PRAKTIJKEN (2) SWV Waterland Al lange traditie van samenwerking Uitbouwen van bovenschoolse expertisefunctie Omvormen SBO en SO tot gespecialiseerd onderwijs Intentieverklaring getekend door alle schoolbesturen 10

11 VIER PRAKTIJKEN (3) Prisma - Kampen / De Ambelt De Ambelt; groot cluster-4-bestuur mede aanleiding Lokaal gezocht naar passende samenwerkingsconstructies Vooral thuisnabij en expertisebundeling/behoud Kampen: SO 3 - SO 4 + SBO: 1 school, onder 1 bestuur in 1 gebouw VIER PRAKTIJKEN (4) SWV Betuws Primair Passend Onderwijs / BePO Scenariogesprekken met brede vertegenwoordiging veld Breed draagvlak / commitment Meer integratie en meer thuisnabij centraal Aan de slag met pilots, op basis van stip op de horizon 11

12 praktijkinitiatieven: voorwaarden voor succes gezamenlijke visie / ambitie + lijn op de horizon versterking regulier BAO continuïteit voor huidige S(B)O-leerlingen / ouders facilitering leerkrachten benodigde omvang voor behoud kwaliteit van expertise eigenaarschap bij scholen draagvlak, transparantie en communicatie bestuurlijke integratie praktijkinitiatieven: ontwikkelingsvragen Relatie scholeninitiatieven beleid SWV Relatie integratie S(B)O versterking regulier BAO Gebieden waarop aandacht nodig is: Is een integrale gespecialiseerde voorziening eind- of tussenstation? Nieuwe grondslag: voor welke leerlingen is zo n integrale voorziening passend? Groeperingsvraag: criteria? Kenmerken? Ondersteuningsbehoeften? Klimaat? Methodisch werken (+ gebruik ICT!) Wat levert het op? Hoe worden effecten/opbrengsten gemeten? Professionalisering aankomende en zittende leerkrachten BAO-S(B)O? Bestuurlijke inrichting Praktisch/organisatorische vragen: financiering, personeel, huisvesting, binnen wet- en regelgeving 12

13 PROGRAMMA DEEL 2 Vijf praktijkvoorbeelden stellen zich voor Paneldiscussie met de praktijkvoorbeelden en de zaal Toelichting op het Ondersteuningsplan so/sbo in SWV primair onderwijs Vragen en wensen van de zaal met betrekking tot ondersteuning SWV Waterland Al lange traditie van samenwerking Uitbouwen van bovenschoolse expertisefunctie Omvormen SBO en SO tot gespecialiseerd onderwijs Intentieverklaring getekend door alle schoolbesturen 13

14 SWV Betuws primair passend onderwijs / BePO Scenariogesprekken met brede vertegenwoordiging veld Breed draagvlak / commitment Meer integratie en meer thuisnabij centraal Aan de slag met pilots, op basis van stip op de horizon 14

15 SWV PPO Rotterdam (+ pilot Hoogvliet) Ontwikkeling op maat per wijk eigenaarschap scholen Accent op versterking regulier BAO Intentieverklaring + visie getekend door alle schoolbesturen Pilot Hoogvliet: SBO verbreden met SO-expertise Talentencampus Venlo Samenwerkingsorganisatie PO bestuur, SO bestuur en KO bestuur BAO, SBO, SO, KO en KO speciaal onder één dak Passend arrangeren in de volle breedte (leerkracht + kind) Groeiend naar één team, één leef- en werkgemeenschap 15

16 Ondersteuningsplan NCOJ / PO-Raad Uitwisselingsbijeenkomsten voor alle geïnteresseerden (2 x per jaar) Werkontwikkelingsgroep (5 x per jaar) Locatiebezoeken voor geïnteresseerden Presentaties op bijeenkomsten LECSO, SBOwerkverband, PO-Raad Vraagbaak- en expertisefunctie Informatie- en communicatieplatform (website) DANK VOOR UW MEDEWERKING EN AANDACHT! Aanmelden ondersteuningstraject? 16