Regina Caelilyceum Rozenlaan Dilbeek

Transcriptie

1 1 Lesvoorbereidingsformulier Naam cursist: Mentor: Stagebegeleider: School: (naam, adres en telefoon) Onderwijsvorm: Richting, graad en leerjaar: Klas: Regina Caelilyceum Rozenlaan Dilbeek ASO Latijn-wetenschappen 3 de graad 1 ste leerjaar 5LW Vak: Lesonderwerp: Vorige les: Deze les: Volgende les: Biologie Homeostase: Homeostatische functie van bloed en lymfe Homeostase: Afweer tegen lichaamsvreemde stoffen Homeostase: Verklaren hoe de regeling van de lichaamstemperatuur gebeurt Datum: 26 november 2013 Uur van tot : 13u 18u Lokaal: F201 Leerplangegevens: LICAP-BRUSSEL D/2006/0279/035 Bronnen: *Leerplan: *Cursus Dca, CVO Kisp Gent, *VOETen: * * *S. VAN DUIN, Detol ver ziekt de wereld, newscientist, mei 2011 (

2 2 Werk- en aandachtspunten Noteer hier minstens 2 werk- of aandachtspunten waarmee je expliciet rekening houdt in deze lesvoorbereiding. Deze werk- of aandachtspunten neem je bijvoorbeeld mee uit de feedback van de lesgever op vorige lesvoorbereidingen, uit je eigen lesmomenten, uit je zelfreflectie, uit de feedback van je lesgever op je lesmoment, stagebegeleider of klasmentor. Duid in de lesvoorbereiding deze werkpunten aan. Werk- of aandachtspunt 1 Niet te veel doceren In deze les heb ik een aantal werkvormen verwerkt, zoals een onderwijsgesprek, een groepswerk gevolgd door een kort leergesprek waarbij de leerlingen zelf de leerstof zullen produceren ipv dat ik het hen geef. Om de les af te sluiten is er ook nog een discussie, hierin kan ik dan al een beetje aanvoelen of de leerlingen de leerstof hebben begrepen en al kunnen toepassen. Werk- of aandachtspunt 2 Differentiatie Alle leerlingen betrekken Tijdens het groepswerk zal ik rondlopen in de klas, waardoor ik kan zien welke leerlingen mee zijn en welke leerlingen individueel nog wat aandacht en extra uitleg nodig hebben. Tijdens het onderwijsgesprek en de discussie ga ik proberen verschillende leerlingen aan bod te laten komen.

3 3 Omschrijving didactische beginsituatie Klas - Heterogeen: jongens en meisjes - homogeen: allemaal blanke kinderen - 5 de jaar Latijn-wetenschappen - 27 leerlingen - geen zittenblijvers - geen spanningen tussen de leerlingen; ze helpen elkaar - leerlingen krijgen inspraak van de leerkracht met betrekking tot taken en toetsen - leerkracht treed in dialoog met leerlingen Leerlingen - Komen voorbereid naar de les (opzoekingsopdracht meegekregen vorige les) - Hebben vorige les over homeostase geleerd. - rumoerig, praten veel tegen elkaar over de leerstof - sommigen werken goed mee, anderen minder - helpen elkaar bij fouten of moeilijkheden of vragen - komen allemaal uit een 4 de jaar wetenschappen Leerkracht - beginnende leerkracht - heeft 10 jaar in de farmaceutische sector gewerkt als CRA, waar ze opleidingen en trainingen heeft gegeven en mensen heeft opgevolgd - 35 jaar / vrouw - De leerkracht geeft in het begin van het schooljaar de leerlingen hun vaste plaats in de klas - herhaalt de vorige les - checkt de voorkennis van de leerlingen (cfr. Taak) - schrijft de belangrijkste regels op het bord - legt iets opnieuw uit wanneer leerlingen iets niet verstaan - laat de leerlingen zelfstandig oefeningen maken School - externe perosnen moeten zich aanmelden en afmelden bij onthaal - mededelingen via intercom - blauw-wit uniform - leerlingen die te laat komen moeten nota in schoolagenda laten zetten bij het onthaal vooraleer ze naar de klas mogen - ASO (1 ste, 2 de en 3 de graad)

4 4 - In het pedagogisch project staan een aantal engagementsverklaringen tussen de ouders en de school omtrent oudercontacten, spijbelen, individuele leerlingenbegeleiding en het spreken van het Nederlands. In het pedagogisch project van de school staan de leerling en het feit dat het een lerende school is ( de handen in elkaar voor de kwaliteit van het leven en leren ) centraal. - Uitgebreid schoolreglement - Tijdens de pauze gaan de leerkrachten naar de leraarskamer of de refter. In de refter kan je iets nemen om te drinken, daar werd weinig over school gepraat, vnl social talk. Ook de directeur was daar aanwezig. De directeur laat zijn deur zo veel mogelijk openstaan. Situationeel White bord Beamer + pc ipads Leerlingen zitten in een U-vorm

5 5 Leerplandoelstellingen 24. Aan de hand van een voorbeeld verwoorden op welke wijze lichaamsvreemde stoffen (antigeen) het lichaam kunnen binnendringen en de mogelijke gevolgen ervan aangeven. 25. De niet-specifieke en specifieke afweer van het lichaam tegen antigenen beschrijven. Lesdoelstellingen Leerlingen kunnen: 1. Lichaamsvreemde stoffen (ziekteverwekkers) benoemen 2. De wijze van besmetting beschrijven. 3. Preventie beschrijven 4. Verschillende manieren van preventie opsommen 5. De werking van witte bloedcellen uitleggen 6. specifieke afweer uitleggen 7. specifieke afweer schematisch weergeven 8. niet-specifieke afweer uitleggen 9. voorbeelden van niet-specifieke afweer geven 10. kunnen een onderscheid maken tussen specifieke en niet-specifieke afweer 11. kunnen een onderscheid maken tussen natuurlijke en kunstmatige immuniteit 12. resistentie uitleggen 13. aangeven hoe resistentie ontstaat 14. zorg dragen voor de toekomst van zichzelf en de ander 15. voorzorgsmaatregelen nemen tegen risicovol lichamelijk contact 16. uit gegeven informatiebronnen en -kanalen kritisch kiezen en deze raadplegen met het oog op te bereiken doelen 17. opvattingen bespreken over medische, psychische en sociale aspecten van samenlevingsvormen, veilig vrijen, gezinsplanning, zwangerschap en zwangerschapsafbreking;

6 6 Leerinhoud/leerstof Lesstart herhaling homeostase (5 min) Lesonderwerp = niet-specifieke en specifieke afweer Homeostase = Het in evenwicht zijn van alle functies in het lichaam (zoals temperatuur, zuurtegraad, bloeddruk en ademhaling) en het vermogen van het lichaam dit evenwicht te behouden, ondanks omgevingsinvloeden. Didactische werkvormen leeractiviteiten Werkvorm: onderwijsgesprek Organisatie: Invullen agenda met lesonderwerp Leerkracht vraagt de leerlingen of ze nog weten wat homeostase is, aangezien dit de vorige les is gezien. bord PPT Media 1 DP 2 AS HE Vastzetting: / 1 ook in bijlage 2 Afkortingen achteraan

7 7 1, 2, 3, 4, 8, 9, 15, 16, 17 Leerinhoud/leerstof Lesfase 1 lichaamsvreemde stoffen, preventie, nietspecifieke afweer (15 min) Gebruik van Griep en HIV (TAAK) - lichaamsvreemde stoffen: virussen, bacteriën, schimmels, parasieten, splinter, worm - wijze van besmetting (hoe binnendringen?): vagina, huid, oren, neus, mond, aars - bescherming: o persoonlijk: handen wassen, condoom, handschoenen gebruiken, hand voor de mond = preventie o lichaam beschermt zich zelf ook via huid en darmen (talg en bacteriën), neus, ogen en speeksel (vb: niezen, trilharen of bacteriën), de maag (zuur), urine (zuur), vagina en penis (bacteriën) = niet-specifieke afweer - gevolgen: ziek worden, infectie, ontsteking Didactische werkvormen leeractiviteiten Werkvorm: onderwijsgesprek Organisatie: De leerlingen moeten gebruik maken van hun opzoekingswerk en antwoorden op de volgende vragen: - Welke llichaamsvreemde stoffen zijn er/hebben jullie gevonden? - Hoe kunnen deze stoffen ons lichaam binnendringen? - Wat kunnen de gevolgen zijn als die stoffen binnendringen? - Hoe kunnen wij dit tegengaan? - Welke mechanismen heeft ons lichaam om dit tegen te gaan? Met deze antwoorden wordt het bordschema aangevuld. Via de antwoorden op de vraag Hoe kunnen we dit tegengaan? kan preventie uitgelegd worden. Via de antwoorden op de vraag Wat probeert ons lichaam te doen om dit tegen te gaan? kan niet-specifieke afweer uitgelegd worden. Media 1 DP 2 Bordschema Leerlingenbundel PPT AC GE Preventie betekent dat men ervoor zorgt dat iets onaangenaams voorkomen wordt of dat men iets onaangenaams zo snel mogelijk wil opsporen om verergering van de toestand te vermijden of het trachten te voorkomen dat iets onaangenaams opnieuw voorvalt. Niet-specifieke afweer is het afweersysteem dat zich richt tegen eender welke indringer Vastzetting: Aangezien de antwoorden uit de taak van de leerlingen komen, is dit onderwijsgesprek de vastzetting van wat ze gevonden hebben.

8 8 5, 6, 7, 10 Lesfase 2 specifieke afweer Leerinhoud/leerstof Via filmpje specifieke afweer uitleggen en schematisch weergeven (15 min) A T- en B-cellen, de wapenfabriek wordt actief (HA) B De rol van T-cellen bij infecties (CA) cellulair afweermechanisme lichaamsvreemde stof macrofaag T-helpercel T- lymfocyt (T-killercel) geïnfecteerde cel T-geheugencel humoraal afweermechanisme lichaamsvreemde stof macrofaag T-helpercel Bplasmacellen antistoffen B-geheugencellen specifieke afweer heeft te maken met het feit dat het afweersysteem zich concentreert op 1 specifieke indringer. Didactische werkvormen leeractiviteiten Werkvorm: groepsopdracht (per 2) + leergesprek + doceren Organisatie: De klas wordt in 2 verdeeld (A en B groep). De ene helft kijkt via de uitgedeelde ipads naar het filmpje over het cellulair afweermechanisme, de andere helft naar het filmpje over het humoraal afweermechanisme. De leerlingen kijken naar het filmpje waarna ze per 2 de specifieke afweer bespreken en in schema zetten. Tijdens het groepswerk loopt de leerkracht rond om individuele vragen te beantwoorden. 1 koppel van A en 1 koppel van B wordt aangeduid om het schema aan bord te brengen. Vastzetting: Via leergesprek (verbetering of aanvulling wat de leerlingen op bord hebben gezet) Overlopen powerpoint + leerlingenbundel Media 1 DP 2 Filmpje (ipad) Bordschema Powerpoint Leerlingenbundel MO AC DI GE AS

9 9 11, 14 Lesfase 3 Immuniteit Leerinhoud/leerstof (5 min) Zowel de T-helpercellen, T-killercellen en B-plasmacellen maken geheugencellen aan om bij een secundaire besmetting sneller te kunnen reageren. Bovendien blijven antistoffen aanwezig in het lichaam eenmaal ze gemaakt zijn. Het lichaam wordt dus steeds meer immuun. Dit fenomeen heten we immuniteit. Didactische werkvormen leeractiviteiten Werkvorm: onderwijsgesprek + doceren Organisatie: We hebben gezien dat ons lichaam zich verdedigt tegen lichaamsvreemde stoffen via de niet-specifieke en specifieke afweer. Wat is er speciaal aan het specifieke afweersysteem? Wat wordt er bekomen door het specifieke afweersysteem? Denk aan het einde van de filmpjes die jullie hebben bekeken. Hoe wordt dit genoemd? PPT Media 1 DP 2 HE IN Vaccinatie Vaccin bevat indringers (verwakte ziektekiemen) met zijn antigenen. Dit is actieve immunisatie, werkt langdurig, wordt meestal preventief gebruikt (om te voorkomen), werkt pas na enkele dagen. Vb: mazelen, tetanus, kinkhoest Serum Serum bevat antistoffen. Dit is passieve immunisatie, werkt slechts een korte periode, wordt meestal therapeutisch gebruikt (om te genezen), werkt dadelijk Vb: slangengif Pasgeboren baby s hebben via de placenta immuunstoffen van de moeder gekregen. Dit is ook passieve immunistaie Is er nog een manier om immuun te worden tegen bepaalde lichaamsvreemde stoffen? Weet er iemand hoe dit werkt? Vastzetting: schema powerpoint

10 10 12, 13, 16, 17 Lesslot resistentie Leerinhoud/leerstof Artikel Detol ver ziekt de wereld (10 min) Resistentie = het in staat zijn om weerstand te bieden Voorbeelden: *micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels, ) ongevoelig voor antibiotica, anti-virale midellen of chemotherapeutica *onze immuniteit is ook resistentie tegen ziekteverwekkers Didactische werkvormen leeractiviteiten Werkvorm: onderwijsgesprek + Discussie Organisatie: Wat is resistentie? Geef ook een aantal voorbeelden Via de discussie geven ze ook aan hoe ze over het gebruik van geneesmiddelen denken. Media 1 DP 2 Leerlingenbundel Artikel Ppt HE IN AC Vastzetting: Discussie + voorbeelden geven is de vastzetting van de les.

11 11 Bijlagen: uitgewerkte media x x x x x Bordschema Leerlingenbundel Invulblaadjes, opdrachtbladen Transparanten of PowerPoint presentatie Een omschrijving video en video-opdracht Teksten, artikels, Kopieën uit het handboek Een toets Andere: Afkorting didactische principes AS AC HE GE IN DI MO Aanschouwelijkheid Activiteit Herhaling Geleidelijkheid Integratie/structuur Differentiatie Motivatie