MEERJARENBELEIDSPLAN. Ontwerp ter goedkeuring zoneraad

Transcriptie

1 MEERJARENBELEIDSPLAN Ontwerp ter goedkeuring zoneraad 30 september 2016

2 Inhoudtafel 0. Voorwoord Voorwoord, Managementsamenvatting 7 1. Hoofdstuk 1 : Missie, Visie, Waarden Missie Visie Waarden Uitgangspunten Risicoanalyse Hoofdstuk 2 : Analyse van de huidige situatie van de zone Lessen getrokken uit het verleden Administratieve organisatie Samenstelling van de Zoneraad Samenstelling van het Zonecollege Beleidsondersteunende diensten Organogram van de zone Risicoanalyse Operationele organisatie Operationaliteit Logistieke organisatie Spreidingsplan voor de posten en andere 32 infrastructuren Materieel Kazernering Personeel Directies en diensten Operationeel personeel van de zone Administratief personeel 47 2

3 2.5 Partners- stakeholders Bijzondere overeenkomsten Hoofdstuk 3 : Strategische doelstellingen de niveaus van 52 dienstverlening die met name vastgelegd zijn op basis van de risicoanalyse Middelen die nodig zijn om de vastgelegde doelstellingen te bereiken 3.1 Proactie Preventie Preparatie Uitvoering Evaluatie instrumenten inzake kwaliteit van het management Hoofdstuk 4 : Financiële meerjarenplanning Begroting Hoofdstuk 5 : Communicatiebeleid Lessen getrokken uit vorig plan Interne communicatie Externe communicatie Hoofdstuk 6 : Toepassing van de zonale doelstellingen op 71 gemeentelijk niveau 6.1 Sluiting post Oudegem In concessie geven ambulancedienst Dendermonde Veranderen uitbatingsvorm van de ambulancedienst Hamme Uitbreiding voertuighal kazerne Dendermonde Nieuwbouw kazerne post Buggenhout 77 3

4 Bijlagen: Bijlage 1 : Zonaal administratief organigram 79 Bijlage 2 : Zonale werkgroepen 83 Bijlage 3 : Goedgekeurd personeelsplan 89 Bijlage 4 : Samenwerkingsovereenkomst steden/gemeenten 101 Bijlage 5 : Interzonale samenwerkingsovereenkomst SAH 111 Bijlage 6 : Configuratie alarmeringsterminal 116 Bijlage 7 : Project terugschroeven uitruktijden posten 166 Bijlage 8 : Veiligheidsnota 181 Bijlage 9 : Geactualiseerde risicoanalyse 194 4

5 Inleiding: Voorwoord: Toen ik in december 2014 plots en onverwacht werd aangesteld als waarnemend zonecommandant had ik wel voor ogen dat er mij een zeer moeilijke opdracht werd toevertrouwd, temeer omdat onze zone zo goed als onvoorbereid de ring werd ingeduwd. Maar ik had überhaupt niet de wetenschap dat de lokale cultuurverschillen in de acht posten zo diep zaten geworteld, de persoonlijke verworvenheden zo met hand en tand gingen verdedigd worden, en dat het zo moeilijk zou zijn om consensus van de Technische Commissie te bekomen. Het Change Management heb ik dus zwaar onderschat. Niettegenstaande de staf per definitie niet zo operationeel meer was, toch werden we dagelijks geconfronteerd met het blussen van brandjes, terwijl we ons in feite dienden bezig te houden met het opstellen van de noodzakelijke (meerjaren-)beleidsplannen, waarvan het personeelsplan een belangrijk deel van uit maakt. Er was zelfs geen tijd voor een foto van de actuele toestand. Al kwam de wetgever eventjes tegemoet toch bleef het voor velen te lang wachten op een klare visie en missie. Mijn visie en de missie van de hulpverleningszone is er mondjesmaat, (en dikwijls onbewust), gekomen op basis van mijn ervaringen tijdens de afgelopen waarnemende periode. Conform het Koninklijk Besluit van 24 april 2014 betreffende de structuur van het meerjarenbeleidsplan (MJBP), moet de zoneraad het MJBP vaststellen op voorstel van de zonecommandant. Het voorstel van het MJBP OOST ligt met deze voor. Geen dag te vroeg, dat besef ik goed, maar als ik mijn collegae van de andere Oost- Vlaamse zones mag geloven zijn er actueel nog maar weinig plannen door de zoneraad goedgekeurd ondertussen. Geen excuus, visie, missie en structuur zijn in deze broodnodig. Het was me van bij de start duidelijk, en dat maakte er de opdracht absoluut niet gemakkelijker op, dat het een zeer strakke beleidskeuze is van de zoneraad om de hulpverleningszone Oost maximaal uit te bouwen rond vrijwilligers. Dat het repressief optreden zo goed als volledig in handen moet blijven van onze vrijwillige brandweermannen en vrouwen is de evidentie zelf. De beroepskrachten, die zijn er om de vrijwilligers de noodzakelijke ondersteuning te geven op de moeilijkste momenten en operationeel bij te springen waar nodig. De krachtlijn van het MJBP lag dus meteen vast. Maar anderzijds werd ik er ook vrij snel mee geconfronteerd dat, net zoals binnen iedere organisatie, ook het individuele aspect steeds meer naar de voorgrond treedt, waarbij ieder lid zijn eigen specifieke eisen qua tewerkstelling, inspraak, wil afdwingen. Ook wordt die vrijwilliger nu wettelijk beperkt in zijn prestaties. De maximum 24u/week regel, en maximum 48u/week voor diegenen die een vaste betrekking binnen de zone cumuleren met een vrijwilligersfunctie, zijn bij sommigen absoluut niet in dank aanvaard. 5

6 Het zoeken naar een evenwicht tussen het behoud van een voldoende motivatie en een rationele, (niet pro deo), inzet van vrijwilligers is dan ook noodzakelijk. Dit evenwicht moet ook gezocht worden tussen enerzijds de gewenste vrije tijd, die als steeds meer kostbaar wordt beschouwd, en anderzijds een engagement met een voldoende beschikbaarheid voor de organisatie en bereidheid tot preparatie, (o.a. opleiding). Het kan bijgevolg niet anders dan dat de brandweerzorg best wordt georganiseerd vanuit een netwerk van samenwerkende, complementaire brandweerposten die allen met een lokale verankering verder worden uitgebouwd op basis van de aanwezige en zich steeds wijzigende risico s. Het was voor mij een natuurlijke reflex van direct de meest drastische manier van operationele verandering aan te wenden, de moeilijkste weg in te slaan, en iedereen binnen de operationele organisatie vrij bruusk te confronteren met een verplichte beschikbaarheid en met netwerking. Een gemotiveerde vrijwilliger zou zich immers op deze manier nog beter kunnen profileren, was de gedachtegang. Onze hulpverleningszone Oost is vandaag, op operationeel vlak, voor 97% georganiseerd rond vrijwilligers. Ook al is de inzet van deze personeelsgroep globaal gezien uitstekend, vaak blijft het hier bij een inspanningsverbintenis en wordt er te weinig resultaatsgericht gewerkt. Dat was ook de visie van de wetgever; bij middel van de Wet op de Civiele Veiligheid tracht men soelaas te bieden. Er is dus nood aan een duidelijke zonale structuur waarin de vrijwilliger maximaal, binnen zijn functie, moet participeren, maar die moet geleid en ondersteund worden door professionele medewerkers. Alleen zo kunnen alle facetten van onze (nieuwe) wettelijke opdrachten, (de veiligheidsketen), ingevuld worden. Voor de administratieve- en ondersteunende diensten hing de brandweer tot eind 2014 in grote mate af van de gemeentelijke diensten, (HRM, financiën, secretariaat, aankoop, ICT, ), ook al varieerde deze (administratieve & technische) ondersteuning zeer sterk in de zeven gemeenten. Deze (sterk onderschatte en absoluut niet ingecalculeerde) ondersteuning is al een anderhalf jaar weggevallen, en dat hebben we mogen/moeten ervaren, soms met schade en schande, met veel vallen en opstaan. Dit slorpte onverwacht de meeste energie op. Met alle respect voor onze huidige HRM, onze financiële dienst, secretaris, onze ICT- en preventiedienst,, maar we hebben het op eigen benen staan niet onmiddellijk soepel kunnen opvangen/verwerken. Het wordt heel zeker een uitdaging voor de organisatie om de vrijwilligers te blijven boeien, binden en behouden. Het kan dan ook niet anders dan dat dit MJBP, inzonderheid het personeelsplan, een dynamisch gegeven zal zijn dat regelmatig zal dienen geëvalueerd en bijgestuurd. We gaan samen streven naar een efficiëntere kostenbewuste organisatie die zorgvuldig om springt met de beschikbare middelen. Dat is in een notendop de intentie van dit MJBP. Maj. Jos Dauwe Wn. Zonecommandant OOST 6

7 Managementsamenvatting: Samen met onze naaste medewerkers en de zoneraad hebben we volgende beleidsvisie bepaald: Strategische doelstelling: De hulpverleningszone werkt snel en efficiënt, zodat incidenten en de gevolgen van incidenten, zowel op de mens, zijn bezittingen als het milieu, maximaal voorkomen worden en beperkt blijven (Interventies, preventie) De organisatie past zich doelgericht aan en ontwikkelt zich door volgens de uitgangspunten van de nieuwe wet op de civiele veiligheid en bijhorende uitvoeringsbesluiten (VTO). De vorming van een hulpverleningszone impliceert een efficiëntere en meer uniforme werking met ruimte voor optimalisatie. De zelfredzaamheid van de burger dient verhoogd te worden door het sensibiliseren en door een preventieve aanpak. 7

8 HOOFDSTUK 1: Missie, visie, doelstellingen 1.1 Missie De hulpverleningszone Oost stelt zich tot doel het voorzien in een permanent beschikbare vakbekwame en dienstbare brandweerhulp ter bescherming van mensen, dieren, goederen en milieu tegen brand, ongevallen, natuurgeweld en andere gevaren. De dienst wil in overeenstemming met de beschikbare middelen en manschappen, in overleg met de toezichthoudende overheden en conform de toepasselijke regelgeving deze doelstelling realiseren voor het grondgebied dat door de hulpverleningszone is omvat. De dienst wordt gevormd door geëngageerde goed opgeleide vrijwilligers en door een beperkt aantal beroepsbrandweerlieden en schakelt zich in in een ruimer netwerk van andere hulpverleningszones. Deze opdracht houdt een permanente uitdaging in voor alle medewerkers van de hulpverleningszone. Het is een beleidskeuze van de zoneraad om de hulpverleningszone Oost maximaal uit te bouwen rond vrijwilligers. We gaan er inderdaad van uit dat het repressief optreden van de hulpverleningszone hoofdzakelijk door vrijwilligers, zowel mannen als vrouwen, ingevuld wordt. De hulpverleningszone wordt voor de voorbereiding op de repressieve taken en voor het management van de organisatie ondersteund door een beroepskern. AS IS: In de vroegere situatie werden alle taken hoofdzakelijk uitgevoerd door vrijwilligers; zowel de beleidsmatige, de bestuurlijke en de uitvoerende taken. TO BE: Als gevolg van de zonevorming moet het takenpakket voor de vrijwilliger verschuiven naar hoofdzakelijk uitvoerende (operationele) taken. Wij verwijzen hiervoor naar het ontwerp van Koninklijk Besluit Evaluatie, waar in de bijlage ervan een aantal functieomschrijvingen zijn opgenomen. Deze functieomschrijvingen kunnen in afwachting van goedkeuring als leidraad worden toegepast binnen de organisatie. Het wordt heel zeker een uitdaging voor de organisatie om onze vrijwilligers te blijven boeien, binden en behouden. Verder wordt het een uitdaging voor de nieuwe brandweerzone om de niet operationele opdrachten gestalte te geven binnen de hulpverleningszone Oost. De invulling van de niet operationele opdrachten zijn niet, of minimalistisch, aanwezig binnen de zone. Deze invulling zal voornamelijk extra mankracht vragen en pas op kruissnelheid komen nadat de juiste competenties de beroepskern hebben versterkt. 8

9 We gaan samen streven naar een efficiëntere kostenbewuste organisatie die zorgvuldig om springt met de beschikbare middelen. Hierbij bepaalden we volgende missie : Streven naar een maximale graad van fysieke veiligheid voor de burgers en bedrijven waarbij een uniforme en efficiënte dienstverlening van onze posten moet voldoen aan de verwachtingen van de interne en externe actoren. 1.2 Visie De hulpverleningszone Oost is gelet op het aantal posten, het inwonersaantal en het operationeel personeelskader een qua schaalgrootte eerder kleine hulpverleningszone van categorie 2. Het is de ambitie van de hulpverleningszone om de brandweerhulp maximaal met vrijwilligers en waar nodig met beroepsbrandweerlui snel, adequaat en professioneel te verzekeren met het oog op minimale menselijke en materiële schade. De brandweerzorg wordt hierbij georganiseerd vanuit een netwerk van samenwerkende, complementaire brandweerposten die allen met een lokale verankering worden uitgebouwd op basis van de aanwezige en zich steeds wijzigende risico s. De hulpverleningszone wil een toonaangevende en innovatieve rol spelen binnen het netwerk van hulpverleningszones. Permanente vorming wordt hiertoe gestimuleerd en aandacht voor nieuwe ontwikkelingen op het vlak van brandweerzorg is voortdurend aanwezig. De hulpverleningszone wil ook participeren aan relevante netwerken en zinvolle partnerschappen ontwikkelen en onderhouden. De hulpverleningszone streeft naar een maximale graad van zelfredzaamheid van de aanwezige bevolking en naar een hoog brandveiligheidsbewustzijn bij de burgers, instellingen en bedrijven op haar grondgebied. De hulpverleningszone is een efficiënte kostenbewuste organisatie en springt zorgvuldig om met de beschikbare middelen. De hulpverleningszone borgt een goede verstandhouding met politionele en andere nietpolitionele hulpverleningsorganisaties. De dienst wil een open en toegankelijke organisatie zijn. Het is ons doel om de minimaal bestaande structuren te consolideren en deze laten evolueren naar een efficiënt werkende organisatie waarbij door interne als externe winwin partnerships op termijn alle terreinen van de veiligheidsketen worden afgedekt: proactie, incidentenbestrijding, preventie, preparatie en nazorg. Vandaar dat onze visie kort samengevat de volgende is: Invoeren van een organisatie waarin alle terreinen van de veiligheidsketen worden afgedekt: proactie, incidentbestrijding, preventie, preparatie en nazorg. Het is ook evident dat hierbij de mens in de hulpverlening niet wordt vergeten. 9

10 1.3 Waarden Onze waarden zijn samengevat in één sterke, gemakkelijk te begrijpen slogan voor het publiek: Samen sterk voor méér veiligheid! Deze slogan bevestigt de waarden die we aan al onze leden opleggen: onze houding en gedrag is zo ingesteld dat we het samen doen, met alle posten, met alle leden en stakeholders, trekkend aan eenzelfde koord in dezelfde richting, met als grote doel: meer veiligheid, te verkrijgen door elke burger die ons grondgebied betreedt met de grootste en beste zorg te behandelen in geval ze onze hulp nodig hebben. - Respect voor burgers en collega s, - Respect voor de overheid, - Respect voor andere disciplines, - Goede communicatie, ( intern en extern), - Het welbevinden in of met de organisatie, uitgangspunten: (SWOT-analyse) - Sterktes: (Strength) o Gemotiveerde medewerkers, o Vergaren/verzamelen know-how competenties, o Grote verscheidenheid in kennis, o SOP s, o Structuur, o Competenties, o Opleidingen, o veel vrijwilligers, (veel motivatie, veel kennis, ), o kleine zone = beheersbaar, - Zwaktes: (Weakness) o Onvoldoende engagement voor uitwerking van beleidsitems, o Niet resultaatgericht werken, (vrijblijvend), o Slapende vrijwilligers, (al dan niet tijdelijk op non-activiteit), o Weerstand tegen veranderingen, o Eigenheid van de verschillende posten, (cultuurverschillen), o Geringe beschikbaarheid vrijwilligers, vooral overdag, (zwakke momenten = tragere uitruk), o Verminderde beschikbaarheid vrijwilligers door geringe frequentie oproepen, (post gerelateerd), o Slechte geografische ligging van bepaalde posten, (bereikbaarheid kazerne stad landelijke gemeente, situering binnen zone, ), o Verouderde infrastructuur, o Motivatie vrijwilligers werklast opleidingen, o kleine zone = moeilijke invulling gespecialiseerde teams, (IGS / RED / ) 10

11 - Opportuniteit: (Opportunity) o Creëren van uniformiteit in diverse domeinen, o Brede professionele kennis bij vrijwilligers verder bevorderen, o Professionalisering, o Mensen aantrekken die gemotiveerd zijn, kansen zien, o Doorgroei, o Opleidingen, o Groeipad financiële dotatie, o Interzonaal samenwerken, - Bedreigingen: (Threat) o Nieuwe KB s met bijhorend kostenplaatje, o Financiële input, (federale dotatie aanwenden om lokale dotatie in mindering te brengen), o Moeilijkheid om personeel aan te werven, o Hoge eisen aan vrijwilliger, (KB opleidingen => haalbaar aantal uren?), o Schaalvergroting van de zones, (1 zone ipv 6), o Financiële impact, o Opgelegde eisen door de overheid, o Politieke instabiliteit, Risicoanalyse: Op basis van de risicoanalyse ons grondgebied bestuderen en zorgen dat elke burger of bezoeker van onze zone minstens op even efficiënte, snelle en adequate hulp kan rekenen zoals minimum voorgeschreven door de wetgevende overheid. Een niet te vergeten onderdeel hiervan is het verbeteren van de uitruktijden van bepaalde posten, (zie project Bijlage 7). De risicoanalyse wordt verder besproken in paragraaf 2.3 (zie ook Bijlage 9) De globale doelstellingen kunnen bereikt worden mits een groeipad dat uitgeschreven wordt in dit meerjarenbeleidsplan. 11

12 HOOFDSTUK 2: Analyse van de huidige situatie van de zone Oost De uitvoering van de operationele opdrachten in zone Oost gebeurt vanuit het netwerk van posten, rekening houdend met de adequate middelen bepaald door de zone, conform de bepalingen van het koninklijk besluit van 10 november 2012 tot vaststelling van de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en van de adequate middelen. Het netwerk bestaat vandaag uit 8 posten waaronder: - 8 posten voor brandweer zijnde Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Hamme, Lebbeke, Lokeren, Oudegem en Zele; - 2 posten daarvan met een permanente ambulancedienst zijnde Dendermonde en Hamme; Op basis van de recente nieuwe risicoanalyse, (uitgevoerd door FALCK), wordt het netwerk van posten aangepast in de toekomst: - Brandweerpost Oudegem wordt gesloten vanaf de goedkeuring van dit MJBP en ten laatste op 31 december Het personeel en materieel muteert aanvankelijk naar de post Dendermonde. Achteraf wordt elke mutatie aanvraag naar een andere post individueel bekeken; de herverdeling van het materieel bewerkstelligd op basis van het voertuigenplan. - Aanpassing van de huidige organisatie van de dringende medische hulpverlening, (DGH): o Permanente DGH-post in Hamme voor één ziekenwagen, bemand met vrijwillige brandweermannen met het brevet ambulancier en ambulanciers niet-brandweerman. De piste wordt bekeken tot oprichting VZW voor ambulancedienst Hamme. o Permanente DGH-post Dendermonde wordt in concessie geven vanaf 1 januari

13 2.1 Lessen getrokken uit het verleden Vanuit het verleden werden volgende 4 grote lessen getrokken: - Uniformiteit: o om een uniforme werking en denken te bewerkstelligen over de verschillende posten van de zone heen, is een zonale werkgroepwerking nodig. Hierdoor kunnen lokale ideeën op zonaal vlak worden bekeken en uniform worden gemaakt waarna ze kunnen teruggekoppeld worden naar alle posten; er werd een zonaal organogram opgemaakt. o Een uniforme werking over de verschillende posten heen is van primordiaal belang teneinde spanningen tussen alle leden van de HVZ weg te werken en de burger op ons grondgebied een uniforme, efficiënte hulp te bieden. - Personeel: o Administratief personeel: In het verleden hebben we een werklastanalyse laten uitvoeren door Audio en hieruit kwam een minimale personeelsformatie tot stand voor wat betreft het administratief personeel. o Operationeel personeel: Deze werklastanalyse werd niet uitgevoerd voor het operationeel personeel en dringt zich hedendaags op. - Communicatie: o Teneinde het personeel van de HVZ op één lijn te krijgen moet er een solide communicatiestructuur worden uitgewerkt. Dit werd opgezet en verder uitgewerkt zie hoofdstuk 5. o Enkel door goed en uniform te informeren naar het personeel creëer je een betrokkenheid dat leidt tot een draagvlak waarop je de structuur van de zone verder kunt uitbouwen. Het verleden toonde aan dat veel leden uit het basiskader de beslissingen van het hoger kader totaal niet begrepen omdat dit nooit werd uitgelegd op een manier die zij begrepen. Dit wordt behandeld in hoofdstuk 5. - Efficiënte werking: o De dingen goed doen op het juiste moment is geen gemakkelijke opgave. De zonevorming moet echter bijdragen tot een efficiëntere werking wat zich kan vertalen op verschillende gebieden: efficiënt aankoopbeleid, opmaak en beschrijven van werkprocessen aan de hand van procesomschrijvingen, het permanent evalueren van bestaande werking, etc. Een procesgerichte aanpak van onze organisatie is hierbij het ultieme ondersteunend werkmiddel. 13

14 2.2 Administratieve organisatie 2.2.1: Samenstelling zoneraad De voorzitter van de zoneraad is Burgemeester Filip Anthuenis. De zoneraad bestaat uit de burgemeesters van de 7 gemeenten: GEMEENTE Berlare Buggenhout Dendermonde Hamme Lebbeke Lokeren Zele BURGEMEESTER Mevr. Katja Gabriëls Dhr. Tom Van Herreweghe Dhr. Piet Buyse Dhr. Herman Vijt Dhr. Francois Saeys Dhr. Filip Anthuenis Dhr. Patrick Poppe De zoneraad heeft de intentie om minimaal 4 maal per jaar te vergaderen en/of naargelang de noodzaak. De functie van zonecommandant wordt waarnemend ingevuld door Maj. Jos Dauwe sedert zijn aanstelling op de zoneraad van 2/1/2015. Ondertussen werd dit mandaat voor de 3 de maal met 6 maand verlengd. Momenteel wordt een nieuwe selectieprocedure voor zonecommandant on hold geplaatst tot er duidelijkheid is omtrent het nieuw Koninklijk Besluit Zonecommandant. Het meerjarenbeleidsplan is dan ook een voorlopig plan waarvan de uitvoering hopelijk verder kan verzekerd worden door een effectieve zonecommandant. De functie van zonesecretaris wordt waargenomen door luitenant Frank Van Droogenbroeck Samenstelling van het zonecollege Het zonecollege is samengesteld uit de burgemeester van Lokeren, Filip Anthuenis, en de burgemeester van Dendermonde, Piet Buyse, en komt samen naargelang de noodzakelijkheid. 14

15 2.2.3 Beleidsondersteunende diensten De te nemen beleidsbeslissingen door de zoneraad of zonecollege worden voorbereid door beleidsondersteunende organen, namelijk de staf en het management team. De technische commissie adviseert operationele beslissingen. Om het dagelijkse bestuur van de zone in goede banen te leiden werd een management team opgericht dat heel wat voorbereidend werk aflevert en bovendien functioneert als filter voor te nemen beslissingen, zodat op korte tijdsspanne gereageerd kan worden op organisatorische vraagstukken en aanpassingen welke zich opdringen tijdens de opstart van de HVZ. Samenstelling Technische Commissie op 20/9/2016: Post: Naam Graad: Functie: Statuut: Zonaal Jos DAUWE Majoor Wn.Zonecommandant Beroeps Zonaal Luc VAN DE VYVER Majoor Sectorofficier Beroeps Zonaal Mario DE NEEF Kapitein Wn. Sectorofficier Beroeps Berlare Luc DE BLOCK Kapitein Postoverste Vrijwilliger Buggenhout Wouter VAN DEN BROECK Kapitein Postoverste Vrijwilliger Dendermonde Marc DE LOOZE Luitenant Postoverste Vrijwilliger Hamme Paul VAN DER CRUYSSEN Kapitein Postoverste Vrijwilliger Lebbeke Chris VAN WEYENBERGH Kapitein Postoverste Vrijwilliger Lokeren Xavier VERMAERE Kapitein Postoverste Vrijwilliger Zele Guy VAN PETEGHEM Luitenant Postoverste Vrijwilliger Zonaal Frank VAN DROOGENBROECK Luitenant Zonesecretaris Administratief Samenstelling Operationele Staf op 20/9/2016: Post: Naam Graad: Functie: Statuut: Zonaal Jos DAUWE Majoor Wn.Zonecommandant Beroeps Zonaal Luc VAN DE VYVER Majoor Sectorofficier Beroeps Zonaal Mario DE NEEF Kapitein Wn. Sectorofficier Beroeps Zonaal Luc VAN WAES Kapitein Preventieadviseur Beroeps Samenstelling Managementteam op 20/9/2016: Post: Naam Graad: Functie: Statuut: Filip ANTHUENIS Zonecollege Burgemeester Piet BUYSE Zonecollege Burgemeester Zonaal Jos DAUWE Majoor Wn.Zonecommandant Beroeps off. Zonaal Luc VAN DE VYVER Majoor Adviseur Beroeps off. Zonaal Edwin DEPLANTER Bijzondere Administratief rekenplichtige Zonaal Wouter MERCKAERT Verantwoordelijke Administratief personeelsbeleid Zonaal Rudy VERMEULEN Verantwoordelijke Administratief boekhouding Zonaal Frank VAN DROOGENBROECK Luitenant Zonesecretaris Administratief Organigram van de zone (operationele & administratieve diensten) De huidige zonale organogrammen bestaat uit beleidsvoerende organen, administratieve en operationele diensten. De interactie tussen deze 3 onderdelen wordt bewerkstelligd door de zonecommandant. 15

16 Het algemeen organogram: 16

17 Operationeel organogram: Zonale werkgroepen De zone werkt projectmatig met zonale werkgroepen waarin de meeste posten vertegenwoordigd zijn. In bijlage is een overzicht van de verschillende werkgroepen en hun vertegenwoordigers per post terug te vinden (Bijlage 2) Richtlijnen bij de werking van de werkgroepen: Van elke post wordt maximaal één vertegenwoordiger afgevaardigd om de vergaderingen werkbaar te houden: ofwel de hoofdverantwoordelijke ofwel het vervangend lid. N.B.: Nadruk dient gelegd op de deskundigheid van het lid, niet op de hiërarchische graad! De voorzitter duidt bij afwezigheid een voorzitter ad hoc aan. De zonecommandant en directeurs zijn ambtshalve lid van de werkgroepen. Verslaggever wordt door de voorzitter aangeduid uit de aanwezige afgevaardigden. De vergaderdata en agenda dienen op tijd naar gestuurd te worden. Verslagen worden eveneens naar hetzelfde adres gestuurd. De voorzitter is verantwoordelijk voor de ingave in abifire van de aanwezigheden. De postoversten kunnen wijzigingen in vertegenwoordigers doorgeven op Werkgroepen hebben geen beslissingsrecht maar wel een adviserende functie naar de technische commissie en de zonestaf. 17

18 Administratief organogram: Op basis van de Ministeriële Omzendbrief van 27 juni 2014, betreffende het Koninklijk Besluit betreffende de minimale administratieve en operationele functies die de zone moet oprichten, werd in de loop van 2015 een voorlopige invulling van de functies bewerkstelligd en gevisualiseerd in dit administratief organogram. Het administratief organogram is in bijlage terug te vinden (Bijlage 1). 2.3 Risicoanalyse De werkgroep risicoanalyse is opgestart met 2 personen. De cursus werd gevolgd en een nulmeting werd ons door Falck aangereikt. Hierop werd verder gebouwd. De risicoanalyse tool van Falck ons aangeboden via het Fod Binnenlandse zaken in 2012 moest dienen om een beeld te krijgen van het zonelandschap. Hiertoe werd de nulmeting uitgewerkt met aanbevelingen, zodat elke zone een beslissingstool had om in verschillende domeinen met kennis van zaken een gefundeerde beslissing te kunnen nemen. Deze nul-meting kregen we eind 2012 in handen. Daarnaast lieten we begin 2016, ter voorbereiding van de MJBP, een geactualiseerde risicoanalyse uitvoeren. Naar aanleiding van de zoneraad van 20 mei 2016 kreeg de zonecommandant de volgende opdracht: De zoneraad geeft de opdracht aan de zonecommandant in het kader van de problematiek post Oudegem tegen de volgende zoneraad van 24 juni 2016 een nota op te stellen waarin de veiligheid over de gehele zone wordt gemotiveerd en gegarandeerd. Om alle discussie, die ondertussen al enkele jaren aan de gang is, uit te sluiten is er beslist een nieuwe meting te laten uitvoeren door specialisten. Aangezien door het Ministerie van Binnenlandse zaken enkele jaren geleden werd gekozen voor de firma Falck en wij eveneens over deze risicoanalysetool beschikken werd gekozen om ook nu door Falck deze nieuwe analyse te laten uitvoeren. De fasering van de opdracht is als volgt: 1. Het inlezen van de GRD en het berekenen van de nieuwe normen, 2. Het maken van een (geïllustreerde) berekening van de huidige situatie van het dekkingspercentage van Brandweerzone Oost, geldend als nieuwe nulmeting, 3. Het maken van een (geïllustreerde) berekening van de situatie van het dekkingspercentage van Brandweerzone Oost wanneer post Oudegem sluit, 4. Een analyse van het verschil tussen de nieuwe situatie en de huidige situatie, met een duiding voor het bestuur, 5. Het maken van een rapportage, De resultaten worden in een rapport gegoten door Falck. De volgende richtlijnen werden opgesteld: 18

19 Uitruktijden: - Uitruksnelheid = de snelheid gemeten tussen het binnenkomen van de XML van het HC100/112 in Easycad tot de uitruktijd van de eerste autopomp. - Het binnenkomen van de XML is terug te vinden in de logbestanden van easycad ( en de uitruktijd van de eerste autopomp is terug te vinden in de track&trace module van de voertuigen ( - Enkel vanaf het instappen van de post in het zonale beschikbaarheidsysteem van Easycad. Dit was verschillend van post tot post. Voorheen werd in de meeste posten voor een brand alle manschappen opgeroepen en is de vergelijking dus maar te maken vanaf een post in het zonaal eenvormig systeem is gestapt. - Data instap per post: o Berlare: 28/04/2015 o Buggenhout: 29/06/2015 o Dendermonde: 14/10/2014 o Hamme: 09/02/2015 o Lebbeke: 15/05/2015 o Lokeren: 02/03/2015 o Oudegem: 14/10/2014 o Zele: 18/11/ Enkel interventies waarbij de post als eerste post (SAH) werd opgeroepen. Vanaf de tweede post wordt er zonder overshoot gewerkt waardoor de snelheid aanzienlijk daalt en de vergelijking niet klopt. - Enkel de eerste autopomp, geen andere voertuigen om rijtijden op te baseren. - Enkel voor volgende types brandinterventies waarvoor voldoende mensen worden opgeroepen: o Brand Industrie o Brand Gebouw o Brand Voertuig o Brand Buiten o Brand Gras/Bos/Heide - De tijd wordt in uren, minuten en seconden weergegeven. Deze uitruktijden voor zowel overdag als s avonds worden door Falck in de risicoanalysetool gestoken voor de verschillende posten. Zo dient het systeem geen fictieve berekening te maken aan de hand van woon- en werkplaats van de manschappen, maar kan er met een daadwerkelijk uitruktijd gemeten orden. Daarnaast worden de recurrente risico s vanaf de opstart van de zone in het systeem gestoken. Op die manier is er een objectieve meting mogelijk en dienen er dus geen cijfers meer gecontroleerd of bevestigd worden. Recurrente risico s: De recurrente risico s vanaf de opstart van de zone op 1/1/2015 tot 1/6/2016 worden uit Abifire gehaald. Dit kan niet over een langere periode aangezien post Hamme maar vanaf de opstart van de zone gebruik maakt van Abifire en de gegevens voordien anders werden bijgehouden. Volgende recurrente risico s worden opgenomen: - Binnenbrand - Buitenbrand - Andere dringende interventies buiten brand 19

20 Rapportage: Falck heeft ondertussen deze rapportage aan de hulpverleningszone overgemaakt waarin de volgende conclusie te lezen staat: - De dekking van de brandweer in zone OVL-Oost is te kwalificeren als goed. Ook na sluiting van post Oudegem zal de dekking goed blijven. Wel zijn de uitruktijden merkbaar langer dan in het verleden, door de nieuwe manier van alarmeren op basis van beschikbaarheid. Dit heeft tot gevolg dat de opkomsttijden langer worden en niet alle objecten in de zone binnen de geldende norm bereikt kunnen worden. De winst in de brandweerdekking ligt nu in het verkorten van de uitruktijd. - De zone is al een traject gestart om de uitruktijden op korte termijn te verlagen. - Op momenten dat er weinig beschikbaarheid is, kunnen oplossingen gevonden worden in kazernering of de inzet van beroepsbrandweermensen als aanvulling op de sterkte. Er is tevens door Falck ook een analyse gemaakt van de invloed van de interzonale ondersteuning SAH aan de grenzen van de hulpverleningszone: - De dekking van de zone OVL-Oost is goed. Als interzonale bijstand wordt meegenomen in de berekeningen van de dekking van zone OVL-Oost, is in alle gevallen een lichte verbetering van de dekking te zien. - De gebieden waar de dekking verbetert met interzonale bijstand zijn te zien in de geografische weergaven van de dekking. In Berlare, bij de grens met zone OVL Zuid-Oost, zijn nu alle objecten binnen de norm bereikbaar. Voor de gemeente Dendermonde is te zien dat na sluiting van post Oudegem een groter aantal objecten sneller te bereiken is door posten van buiten de zone. Met name in de ANW-situatie is dit goed zichtbaar. - Op basis van deze berekeningen kan aangenomen worden dat het capaciteitsverlies in de zone door de sluiting van post Oudegem wordt opgevangen door interzonale bijstand binnen de normtijd. Voor een goede duiding van bovenstaande weergave is het van belang om de volgende zaken in ogenschouw te nemen: - Bij een verhoging van het aantal incidenten in een NIS-6-gebied kleurt het hele gebied mee, ook als het aantal incidenten betrekking heeft op slechts één of twee objecten op de kaart. Zo is de kleur van het gebied rondom post Zele voornamelijk gebaseerd op de incidenten op de autostrade A14. - Omdat de NIS-6-gebieden als uitgangspunt zijn genomen, kan zich op gemeentelijk niveau een vertekening voordoen. In gemeente Buggenhout komen op jaarbasis minder incidenten voor dan in gemeente Berlare, maar toch is Berlare lichter van kleur. Dit komt doordat gemeente Berlare in 3 NIS-6-gebieden is verdeeld, terwijl gemeente Buggenhout uit één NIS-6-gebied bestaat. 20

21 Dit gaf als geactualiseerde situatie met de parameters hierboven beschreven volgende uitkomst : Dekking huidige situatie Deze paragraaf bevat de dekkingsberekeningen voor de huidige situatie, inclusief post Oudegem. 21

22 Huidige dekking overdag:

23 Huidige dekking avond, nacht en weekend:

24 Dekking nieuwe situatie Deze paragraaf bevat de dekkingsberekeningen voor de toekomstige situatie, na sluiting van post Oudegem. Toekomstige dekking overdag:

25 Toekomstige dekking avond, nacht en weekend: 25

26 Analyse In vergelijking tot de aanpak van de nulmeting in 2012 is meer gebruik gemaakt van metingen. Hiermee is de in deze rapportage beschreven risicoanalyse niet alleen actueel, maar ook realistischer dan tijdens de nulmeting in Er worden dezelfde kaders gehanteerd voor de beoordeling van de resultaten. GRD: In de zone OVL-Oost is de GRD in de gemeente Dendermonde het hoogst, met één NIS-6-gebied met een hoog GDR-niveau en één NIS-6-gebied met een gemiddeld GRDniveau. In de rest van de zone is het GRD-niveau laag tot zeer laag. De inzet in manuren per post per jaar reflecteert het beeld dat met het GRD geschetst wordt. Uitruktijden: Voor alle berekeningen met de zonale risicotool is gebruik gemaakt van de actuele uitruktijden zoals die zijn gemeten door de zone. Bij vergelijking van de actuele uitruktijden met berekende uitruktijden via de zonale risicotool, is er over het algemeen (behalve bij post Buggenhout en in de dagsituatie bij posten Hamme en Lebbeke) zowel overdag als in de ANW-situatie een langere uitruktijd geconstateerd. Dit is te verklaren door het gebruik van de beschikbaarheidsmodule. Alleen de vrijwilligers die aangegeven hebben beschikbaar te zijn, worden in het geval van een interventie gealarmeerd. Hierdoor is de kans groter dat iemand deelneemt aan de bemanning van de autopomp die verder weg werkt of woont en dus een langere uitruktijd heeft. De langere uitruktijd heeft duidelijke gevolgen voor de opkomsttijd. Geen enkele post heeft een korte uitruktijd van 4 minuten of korter, en enkele posten (Lokeren, Dendermonde, en Lebbeke in de dagsituatie) hebben een gemiddelde uitruktijd die als lang beschouwd mag worden, van meer dan 6 minuten. Indien uitruktijden overdag en in de ANW-situatie meer dan een minuut van elkaar verschillen, wordt dit beschouwd als een significant verschil. In de actuele uitruktijden is dit voor post Lebbeke het geval (overdag rukken zij anderhalve minuut langzamer uit dan in de ANW-situatie) en voor post Zele (overdag zijn zij een minuut langzamer dan in de ANW-situatie). Dit heeft gevolgen voor de dekking overdag en in de avond, nacht en weekend. Opkomsttijd en dekking:de rijtijden zijn berekend met behulp van de zonale risicotool. In combinatie met de gemeten uitruktijden blijkt uit de berekeningen dat er een aantal gebieden in de zone is waar de opkomsttijd meer dan 16 minuten of meer dan 20 minuten bedraagt. Deze gebieden liggen met name in Lokeren, Berlare en Hamme. Ook in Dendermonde bevinden zich objecten die niet in minder dan 20 minuten te bereiken zijn. Om te beoordelen of dit een overschrijding is van de normtijd, moet er voor die objecten naar de normatieve opkomsttijd gekeken worden. Deze zijn uitgewerkt in dekking per object. In de huidige situatie, waarin post Oudegem is meegerekend, is de brandweer in de dagsituatie voor 94,3% van de objecten binnen de norm aanwezig. Zonder post Oudegem is dit percentage 92,4%, een klein verschil van 1,9%. Als de norm met één minuut overschreden mag worden, dan geldt zelfs in beide situaties een dekkingspercentage van meer dan 95%, waarmee de dekking in de gehele zone overdag goed is. In de ANW-situatie met post Oudegem in de operationele sterkte is de brandweer voor 95,6% van de objecten binnen de normtijd aanwezig. Voor de situatie zonder post Oudegem geldt een dekkingspercentage van 92,2%, een verschil van 3,4%. Hoewel dit verschil groter is dan in de dagsituatie, is dit verschil nog steeds klein. 26

27 Als een minuut marge wordt gehanteerd, stijgen de dekkingspercentages voor de ANWsituatie naar 97,9% met post Oudegem en naar 96,2% zonder post Oudegem. Hiermee is ook in de ANW-situatie het dekkingspercentage te kwalificeren als goed. Op basis van bovenstaande kan worden geconcludeerd dat post Oudegem slechts een beperkte bijdrage levert aan het dekkingspercentage van hulpverleningszone OVL-Oost. Er zijn slechts enkele gebieden waar de normatieve opkomsttijd wordt overschreden: aan de noord- en westzijde van gemeente Lokeren, in gemeente Dendermonde ten oosten van de stad Dendermonde. In de ANW-situatie na sluiting van post Oudegem zijn ook enkele objecten in Oudegem niet binnen de norm te bereiken. Operationele ervaringen wijzen echter uit dat deze objecten dikwijls wel binnen de norm te bereiken zijn. Dit verschil kan te maken hebben met een conservatieve berekening van de rijsnelheid in het rekenmodel. Ook ten westen van Dendermonde bij de grens met Zele is een gebied berekend dat niet onder de 20 minutengrens te bereiken is. Dit is de oprit naar de autostrade, waarvoor omgereden moet worden. Ook dit gebied is in werkelijkheid wel binnen de norm te bereiken. In bovenstaande analyse is interzonale samenwerking met hulpverleningszones in de randgebieden, (Zone Centrum en Zone Zuid-Oost), buiten beschouwing gelaten. Hierdoor kunnen de conclusies afwijken van de operationele ervaringen. Conclusies De dekking van de brandweer in zone OVL-Oost is te kwalificeren als goed. Ook na sluiting van post Oudegem zal de dekking goed blijven. Wel zijn de uitruktijden merkbaar langer dan in het verleden, door de nieuwe manier van alarmeren op basis van beschikbaarheid. Dit heeft tot gevolg dat de opkomsttijden langer worden en niet alle objecten in de zone binnen de geldende norm bereikt kunnen worden. De winst in de brandweerdekking ligt nu in het verkorten van de uitruktijd. Zie in bijlage 7 het zonaal project: Terugschroeven van de uitruktijden voor sommige posten. In de rapportage Risicoanalyse van de zone Oost Vlaanderen-Oost (OVL-Oost) is bij de berekeningen van de dekking en de snelste adequate hulp (SAH) de interzonale bijstand buiten beschouwing gelaten. In realiteit zijn er drie posten van buiten de zone die regelmatig bij interventies betrokken zijn: posten Aalst en Wichelen uit zone OVL Zuid- Oost en post Lochristi uit zone OVL-Centrum. Als interzonale bijstand wordt meegenomen in de berekeningen van de dekking van zone OVL-Oost, is in alle gevallen een lichte verbetering van de dekking te zien. De gebieden waar de dekking verbetert met interzonale bijstand zijn te zien in de geografische weergaven van de dekking. In Berlare, bij de grens met zone OVL Zuid- Oost, zijn nu alle objecten binnen de norm bereikbaar. Voor de gemeente Dendermonde is te zien dat na sluiting van post Oudegem een groter aantal objecten sneller te bereiken is door posten van buiten de zone. Met name in de ANW-situatie is dit goed zichtbaar. Op basis van deze berekeningen kan aangenomen worden dat het capaciteitsverlies in de zone door de sluiting van post Oudegem wordt opgevangen door interzonale bijstand binnen de normtijd. 27

28 2.4 Operationele organisatie Operationaliteit Personeelsplan: Het personeelsplan werd opgemaakt volgens de ministeriele omzendbrief van 12 maart 2015 en goedgekeurd op de zoneraad van 20 mei Het goedgekeurde personeelsplan heeft een operationeel luik dat rekening houdt met de grootte van de post en de aanwezige risico s rondom de post. Het personeelsplan is in bijlage terug te vinden (Bijlage 3). Operationele procedures. Binnen de zone werd in 2015 een uniforme uitrukprocedure over alle posten heen bepaald. Hierdoor krijg de burger binnen onze zone op elke plaats dezelfde hulp met hetzelfde materiaal en personen aangeboden. Indien de calamiteit groter is dan een basis uitruk wordt natuurlijk volgens noodzaak opgeschaald. Zonaal oproepsysteem. Alle posten van de zone maken al meer dan een jaar gebruik van een oproepsysteem dat rekening houdt met de beschikbaarheid van de manschappen. Waar er voorheen bij brandoproepen een volledige post werd opgeroepen wordt er nu opgeroepen in functie van de beschikbaarheid van de manschappen. Vroeger was er nooit zekerheid over het aantal manschappen dat zou komen opdagen bij een oproep, nu wordt er naargelang het risico een vereist aantal manschappen en voertuigen opgeroepen. De manschappen zijn gekwalificeerd voor de functie dat ze worden opgeroepen, overeenkomstig het KB van 10 november 2012 tot vaststelling van de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en de adequate middelen (BS 27 november 2012). Zo wordt voor een woningbrand een standaard voertuigtrein met de nodige manschappen opgeroepen: - Commandowagen 1 officier - Autopomp 1 onderofficier 1 chauffeur 4 persluchtdragers - Autopomp 1 onderofficier 1 chauffeur 4 persluchtdragers - Hoogtewerker 1 wagenoverste 1 chauffeur 1 brandweerman - Tankwagen 1 wagenoverste 1 chauffeur 1 brandweerman Daarnaast wordt nog reservepersoneel mee opgeroepen voor geval mensen niet komen opdagen wegens diverse redenen. Op deze manier is een uitruk gegarandeerd en is ook het personeel met de vereiste functie aanwezig. Zo wordt eenzelfde dienstverlening gegarandeerd binnen de hulpverleningszone. Dit was trouwens één van de drie basisprincipes van de brandweerhervorming. 28

29 Vroeger was die garantie er niet, zowel niet op gebied van het aantal manschappen als op gebied van competenties en functies. Elke oproep varieerde naar gelang het moment van de dag en naar gelang de locatie waar het incident zich voordeed. Het grote voordeel van het nieuwe oproepsysteem is dat wanneer de snelste post geen of onvoldoende manschappen ter beschikking heeft, er aan netwerking gedaan wordt en dat het systeem onmiddellijk de nodige middelen en manschappen uit de dichtst bijgelegen post(en) uitstuurt zonder dat er kostbare tijd verloren gaat. Dit was vroeger niet het geval, wanneer vastgesteld werd dat er onvoldoende manschappen op de oproep reageerden, waren al vele minuten voorbij gegaan. Pas dan werd bijstand gevraagd aan andere posten. Ondertussen is het nieuwe oproepsysteem ongeveer anderhalf jaar opgestart en een jaar actief in de volledige zone. Er is in die tijd constant bijgestuurd en gefinetuned aan zowel het aantal manschappen dat nodig is bij een interventie als aan de voertuigtrein die wordt uitgestuurd. Ook de specialisaties zoals duikers en IGS zijn ingesteld om een zo efficiënt mogelijke uitruk te kunnen garanderen. Het oproepsysteem wordt geregeld geëvalueerd en besproken in de technische commissie. Een overzicht van de instellingen en werkwijze in het nieuwe oproepsysteem zijn in bijlage terug te vinden (Bijlage 6). Dit is een dynamisch document aangezien er geregeld bijgestuurd wordt. Op advies van de Technische Commissie zullen de diverse functieomschrijvingen, zoals ze werden opgenomen als bijlage bij het ontwerp van Koninklijk Besluit Evaluatie, (gepubliceerd op de website van de FOD Bi.Za., Civiele Veiligheid), gehanteerd worden als leidraad in afwachting van het definitief Koninklijk Besluit Evaluatie. Beschikbaar personeel. De huidige organisatie vertrekt van de 8 bestaande posten. Er is een beslissing genomen door de zoneraad om met 7 posten verder te gaan omdat deze 7 posten geografisch goed verdeeld zijn over de zone. Het aantal vrijwilligers is in iedere post verschillend, gegroeid vanuit de vroegere autonome werking. Deze autonome werking van de 7 gemeentelijke brandweerdiensten, met 1 of 2 posten, is ingegeven door het aantal interventies in de (deel)gemeente en de invulling die hieraan vanuit het Organiek Reglement werd gegeven. Dit is een historisch gegeven. Sinds de start van de hulpverleningszone op 1 januari 2015 zijn er, buiten enkele vrijwillige ontslagen, geen veranderingen in het historisch gegeven van de postsamenstelling geweest. Bij de onderstaande foto as is werden de beroepsofficieren reeds onttrokken uit de brandweerposten en ondergebracht in de zonale staf. Ook de vroegere officieren-korpsgeneesheer worden niet meer opgenomen aangezien zij als administratief personeel beschouwd worden. 29

30 Onderstaand vindt u het beschikbare personeel over de zone, dit per 1 januari De toepassing van het principe SAH is geoptimaliseerd. Het netwerk van posten wordt aangestuurd via een centrale oproepcomputer, vanuit de zonale dispatching, rekening houdend met de snelst beschikbare en meest geschikte middelen: - Personeel: o Beschikbaarheid: personeel kan zich beschikbaar stellen via verschillende methodes (SMS, internet,...) en in verschillende kleuren; o Competenties: iedereen is competent voor bepaalde functies, en kan alleen daarvoor opgeroepen worden (bevelvoerder, chauffeur, brandweerman, duiker,...); o Elk voertuig heeft een typebezetting. - Voertuigentrein: o Snelst: XML vanuit HC-100 bevat de 10 snelste posten voor de plaats van de interventie; o Geschikt: voertuigentrein opgebouwd volgens het type gebeurtenis en voldoen aan de wettelijke norm. Op advies van de technische commissie zal de piste naar een bovenzonale dispatching onderzocht worden. Dit zou betekenen het mogelijk fusioneren van de bestaande zonale dispatchings in de verschillende zones, (Zone Centrum en/of Zone Waasland). Informatie: ICT-netwerk (posten) en Track&Trace. Procedures: Toepassing SOP s, opleiding en aanpassing materieel. Beschikbaarheid manschappen Het beschikbaarheidsysteem is opgestart op 14 oktober 2014 en is zonaal voor alle posten in werking vanaf 1 juli Het niveau van de dienstverlening voor het grondgebied van de zone wordt bepaald door het dichte netwerk van posten. Het bereikte niveau wordt bepaald door de reële beschikbaarheid van de posten, vooral tijdens de dag (kantooruren). Er werd voor het eerst een steekproef gehouden tijdens 10 werkdagen, (periode 8/02/2016 tot 19/02/2016), telkens om 09:00, 12:00 en 15:00 uur, de meest zwakke momenten op vlak van beschikbaarheid van het vrijwilligerspersoneel. Dit is een relatief 30

31 korte periode maar geeft toch een realistisch beeld. In de steekproef werden de beroepsbrandweermannen beschouwd als vrijwilliger. Hieruit halen we een gemiddelde beschikbaarheid van 24,5% tijdens de werkuren, (de meest zwakke momenten), over alle posten en graden heen. We zullen in de verdere berekening deze gemiddelde zonale beschikbaarheid gebruiken voor het bepalen van de nodige (operationele) personeelssterkte per post. Voor alle duidelijkheid, een gemiddelde beschikbaarheid van 24,5% is absoluut niet slecht op de meest moeilijke tijdstippen van de (werk)dag. Steekproef beschikbaarheid: 09:00u 12:00u 15:00u %_basis %_midden %_off %_basis %_midden %_off %_basis %_midden %_off Berlare 27% 70% 50% 23% 63% 35% 26% 53% 40% Buggenhout 35% 4% 60% 31% 11% 50% 31% 14% 80% Dendermonde 16% 19% 30% 17% 24% 36% 18% 23% 32% Hamme 30% 52% 40% 28% 43% 50% 26% 40% 50% Lebbeke 24% 54% 17% 19% 51% 20% 20% 44% 17% Lokeren 17% 34% 45% 15% 28% 38% 18% 28% 30% Oudegem 23% 43% 0% 19% 47% 0% 24% 70% 0% Zele 25% 10% 77% 22% 11% 67% 25% 27% 60% Zone: 23% 31% 39% 21% 31% 37% 23% 33% 35% Absolute beschikbaarheid tijdens de dag: Op basis van de gemiddelde beschikbaarheden komen we tot een reële berekende beschikbaarheid in aantallen, (% omgezet in aantal beschikbare manschappen): 09:00u 12:00u 15:00u #_basis #_midden #_off #_basis #_midden #_off #_basis #_midden #_off Berlare Buggenhout Dendermonde Hamme Lebbeke Lokeren Oudegem Zele Zone Bij deze cijfers doen we enkele opmerkelijke vaststellingen: - Post Buggenhout heeft in de voormiddag geen middenkader beschikbaar, dit wordt gecompenseerd door de beschikbaarheid van een officier die de lagere functie kan overnemen. - Post Oudegem is tijdens de daguren structureel onderbemand. Ook al is hun percentage beschikbaarheid beter dan het gemiddelde in de zone. Ze halen de minima niet voor de bemanning van een volwaardige MultiFunctionele AutoPomp, 31

32 afgekort MFAP, (6 man). Wel kunnen ze een MFAP (4 man) uitsturen, mits een tweede MFAP (4 man) gelijktijdig wordt nagestuurd vanuit een andere post. - Dit gegeven ligt mee aan de basis van de beslissing om de post Oudegem te sluiten. - Tijdens de daguren is er geen structureel tekort aan operationele officieren. De officieren zijn daarenboven niet postgebonden individueel operationeel oproepbaar, (verbonden aan commandovoertuig). Naast bovenstaande meting vond er ondertussen een iets langere meting plaats van de beschikbaarheid, namelijk van januari 2016 tot juni Er werd wekelijks op maandag, woensdag en vrijdag om 13u een peiling gedaan naar de hoeveelheid beschikbare manschappen met volgend resultaat: Ber Bug Den Ham Leb Lok Oud Zel Zone Aantal operationeel Gemiddeld beschikbaar procentueel 32% 33% 25% 34% 29% 20% 24% 21% 26% Minimum Maximum Dit ligt in de lijn van de voorgaande vaststellingen Logistieke organisatie Spreidingsplan voor de posten en andere infrastructuren De posten binnen de zone zitten geografisch goed verspreid over het grondgebied. Elk punctueel risico binnen de zone ligt binnen de 8 kilometer van een brandweerpost. In het vaststellen van de personeelsbezetting per post in het personeelsplan is rekening gehouden met het feit dat post Dendermonde, onder ander op basis van geografische ligging, werd aangeduid als hoofd- en versterkingspost. Aangezien post Dendermonde het meest centraal in de zone is gelegen en bijgevolg ook het meest ter versterking naar de andere posten zal gestuurd worden, is het logisch dat het personeelsbestand hoger dient ingeschat. Deze post heeft ook een aantal bijzondere voertuigen en middelen, in te zetten bij grootschalige interventies en calamiteiten. Vanuit de Technische Commissie zijn er postoversten die opteren voor een evenredige verdeling van de middelen onder de posten; geen centralisatie, wel decentralisatie. De hulpverleningszone bedient 2.7% van de Vlaamse bevolking en bestrijkt 2.1% van de Vlaamse oppervlakte. HVZO heeft derhalve een relatief grote populatiedensiteit. Proviciaal bekeken bedient 11.9% van de Oost Vlaamse bevolking en bestrijkt 9.6% van de oppervlakte van de provincie. Ook binnen Oost Vlaanderen is de zone relatief dichtbevolkt. 32

33 Gemeten aan Vlaanderen beschikt HVZO over relatief veel kazernes. Zie vergelijkende cijfers in tabel: Vlaanderen Oost Vlaanderen Zone Oost - OVL % Vlaanderen % Vlaanderen % Oost Vlaanderen bevolking (in 1000) ,1% 178 2,7% 11,9% Oppervlakte ,1% 287 2,1% 9,6% Professionelen ,6% 13 0,5% 1,8% Vrijwilligers ,2% 470 5,6% 20,0% totaal medewerkers ,6% 483 4,4% 15,8% Kazernes ,1% 8 4,8% 18,6% Voorposten ,5% 0 0,0% 0,0% Totaal aantal posten ,9% 8 3,5% 15,4% Het aantal medewerkers is relatief hoog. HVZO zet 4.4% van het totaal van de medewerkers die in de Vlaamse veiligheidszones tewerkgesteld zijn in, hetgeen relatief veel is. De inzet van beroepsbrandweermannen is zeer laag: 0.5%. Gemeten aan Vlaanderen beschikt de hulpverleningszone OOST over relatief veel kazernes, wat te verantwoorden is door de zeer drukke verkeersaders die de verschillende woonkernen verbinden binnen de hulpverleningszone. Ook gemeten aan Oost Vlaanderen beschikt HVZO over relatief veel kazernes. HVZO beschikt over 15.8% van de Oost Vlaamse brandweermannen. Het aandeel van de beroepsbrandweermannen is zeer laag: 1.8%. 33

34 Materieel Voertuigplan De zoneraad heeft het aangepast ontwerp van het voertuigenplan in de vergadering van 18 september 2015 goedgekeurd. In dit plan zijn een aantal innoverende keuzes gemaakt, geïnspireerd op voorbeelden in andere Europese landen, volgens nieuwe principes: - Risico gestuurde slagkracht: o invoering van kleinere voertuigtypes in functie van de risico s: Multifunctionele autopomp small (MFAP-S) en de 24 meter ladderwagen voor de standaard posten: Multifunctionele autopomp (MFAP) en de 30 meter ladderwagen voor de steunpunt posten: - Schrappen van grote gespecialiseerde voertuigen: o integratie van hun functies in basisvoertuigen of plaatsing op containers. Zoals bijvoorbeeld het schrappen van de industriële autopompen en invoering tankwagen liter industrieel ter vervanging. 34

35 - Standaardisatie van de types voertuigen: o Door naar standaard voertuigen over te stappen worden alle types voertuigen op termijn quasi gelijk in de zone, wat de operationele werking en de opleiding alleen maar ten goede komt. - Rationalisatie van de personeelssterkte: o Rationalisering over de verschillende types posten door naar een standaard voertuigbezetting per type post te gaan: Steunposten: Dendermonde, Zele en Lokeren Standaard posten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke & Hamme Al deze keuzes gaan leiden naar een meer efficiënte en snellere operationele inzet van de beschikbare manschappen en middelen. De vervanging van het actueel rollend materieel binnen de posten wordt opgenomen in een uitgewerkt voertuigenplan, (over 20 jaar). Doelstelling hierbij is de jaarlijkse investeringskost gelijkmatig te verdelen over de jaren heen. Na een eerste brainstorm zien de aankopen van nieuwe voertuigen voor de eerste jaren er in detail als volgt uit: 2016: euro - Aankoop van 2 materiaalwagens (MW-L2) voor de posten Buggenhout en Hamme 2017: euro +? - Aankoop van een 24 m ladderwagen voor de post Berlare - Aankoop van 2 personeelswagens T1 (analoog aan de Caddy's van Dendermonde) voor Lokeren: zowel te gebruiken door het administratief personeel als door het operationeel personeel uit de post Lokeren - Eventueel een containervrachtwagen voor Zele en een aantal aangepaste containers voor diverse posten, (bedrag nog te onderzoeken). 35

36 2018: euro - Aankoop van 2 tankwagens liter voor de posten Buggenhout en Lebbeke - Aankoop van 4 karweiwagens voor de posten Berlare, Hamme, Lokeren en zele) 2019: euro - Aankoop van 4 kleine autopompen (MFAP-S) voor de posten Berlare, Buggenhout, Lebbeke en Hamme 2020: euro: - Aankoop van 4 duikerswagens voor de posten Berlare, Dendermonde, Hamme en Lokeren Onderhoudsbeleid Met de reeds gedane investeringen op vlak van PBM s, (aankoop dubbele interventiekledij voor het personeel), werd reeds een belangrijke stap gezet. Het reguliere onderhoud, (het wassen, drogen, en nabehandelen), van de interventiekledij wordt reeds zonaal georganiseerd, van in de prézonefase wordt dit gedaan in de posten Dendermonde en Zele. Maar, de financiële consequenties van het (extra) verplicht onderhoud van deze interventiekledij, (CO2-wassing), in de toekomst mag echter niet onderschat worden. We wachten op nog concretere federale richtlijnen en procedures om het extra onderhoud, (CO2-wassing, of alternatieven hiervoor), te implementeren. De postoversten zijn eindverantwoordelijke voor het beheer en onderhoud van materiaal en gebouwen die aan zijn post ter beschikking worden gesteld. Het spreekt voor zich dat het onderhoudsbeleid niet enkel kledij omvat maar ook voertuigen, materieel en kazernering. Dit globaal onderhoudsbeleid dient nog verder uitgewerkt te worden Kazernering De posten zijn momenteel op volgende locaties te vinden: 9290 Berlare Dorp Buggenhout Kerkstraat Dendermonde Oude Vest Hamme Kazernestraat Lebbeke Flor Hofmanslaan Lokeren Pompierstraat Oudegem Oudegemsebaan Zele Poststraat 2 Volgende veranderingen gaan plaatsvinden: o Post Buggenhout gaat een nieuwe kazerne bouwen in de Kerkhofstraat, ongeveer 400 meter ten westen van de huidige kazerne, die immers niet meer voldoet aan de operationele en administratieve noden. De nieuwbouw zit momenteel in de aanbestedingsfase. 36

37 o Post Dendermonde gaat uitbreiden op zijn huidige locatie. In een eerste fase wordt achter de bestaande voertuighal een nieuwe voertuighal aangebouwd en zal er een nieuwe uitrit voor de voertuigen voorzien worden. Deze uitbreidingsfase is in planstudie momenteel. In een tweede fase zal de administratieve voorbouw vervangen worden door een nieuwe administratieve vleugel voor de zonale administratie te huisvesten. Er is een uitgebreide studie uitgevoerd naar mogelijke locaties om een nieuwe kazerne in te planten met als conclusie dat de huidige kazerne de beste locatie is, ondanks dat dit in het centrum van de stad gelegen is. o In functie van het terugschroeven van de te lange uitruktijden van bepaalde posten, meer bepaald Dendermonde en Lokeren (zie Falckstudie), die hoofdzakelijk hun oorzaak vinden in de geografische ligging van de kazernes, dient bij voorkeur uitgekeken naar een alternatieve locatie voor de post Lokeren. Specifiek voor de post Lokeren is de langere uitruktijd te wijten aan: o Uitgestrektheid van het grondgebied, (langere aanrijdtijden voor de vrijwilligers die verder van de kazerne wonen), o Moeilijke bereikbaarheid van de kazerne voor de vrijwilligers ingevolge verkeerstechnische invloeden (doodlopende straat die maar langs één zijde bereikbaar is) en drukte van het verkeer in de stadskern. Specifiek voor de post Dendermonde is een uitgebreide studie uitgevoerd naar mogelijke locaties om een nieuwe kazerne in te planten met als conclusie dat de huidige kazerne de beste locatie is, ondanks dat dit in het centrum van de stad gelegen is. De locatie is het middelpunt waarrond de vrijwilligers wonen. Niet alleen van uit het centrum, maar ook uit de deelgemeenten. In aantal vrijwilligers per deelgemeente, met inbegrip van de vrijwilligers van post Oudegem geeft dit het volgende: o Appels : 8 o Baasrode : 3 o Dendermonde : 31 o Grembergen : 9 o Mespelare : 4 o Oudegem : 18 o Sint-Gillis : 13 Als we dit geografisch beschouwen woont 36% in het centrum, 35% ten westen en 29% ten oosten van de kazerne. Dit is een zo goed als evenredige verdeling. De kazernelocatie naar het westen of oosten verschuiven gaat geen grote voordelen in opkomstsnelheid met zich meebrengen. Als daarbij nog rekening gehouden wordt met de globale risico dichtheid in de zone (zie pagina 21) kan vastgesteld worden dat de kazernelocatie centraal in het gebied met de hoogste risicofactor ligt. o De kazerne van post Oudegem wordt gesloten van zodra dit MJBP goedgekeurd wordt en ten laatste tegen 1 januari

38 2.4.3 Personeel: Bevorderingen en rekrutering Door het goedkeuren van het personeelsplan kon de zoneraad overgaan tot het openstellen van vacatures voor vrijwilligers in de hulpverleningszone. Concreet gaat de zone overgaan tot: - het aanwerven van vrijwillige brandweermannen (M/V): o Berlare 4 personen o Buggenhout 6 personen o Dendermonde 4 personen o Lebbeke 1 persoon - Het bevorderen van onderofficieren: o Berlare 2 personen o Hamme 1 persoon o Lokeren 3 personen o Zele 2 personen - Het kan te allen tijde noodzakelijk zijn van het aantal uitrukeenheden per post bij te sturen, op basis van regelmatige evaluatie van de lokale toestanden. - We moeten streven naar een maximale operationaliteit van de vrijwilligers. - De verplichte voortgezette en permanente opleidingen stimuleren bij de operationeel personeel om de uitrukeenheden volwaardig te houden. De bevorderingen en aanwervingen gaan ertoe bijdragen dat posten kunnen uitrukken met het vereiste aantal manschappen en in de juiste functie. Beschikbaarheid en opleiding: Door het feit dat er nu zonaal eenvormig wordt gealarmeerd op basis van beschikbaarheid wordt de inefficiëntie van een klein deel van het personeel geaccentueerd. De minimum beschikbaarheidsgraad werd door de zoneraad vastgelegd op 30% van de tijd. Daarnaast zijn de oefeningen zonaal bepaald en is een deel verplicht te volgen door alle manschappen. De aankomende verplichte functioneringsgesprekken en evaluatie behelst dat inefficiënt personeel kan gemotiveerd worden om zijn/haar engagement op te nemen of gedwongen worden tot uittreden, aangezien we moeten streven naar een maximale operationaliteit van de vrijwilligers. De inefficiëntie kan zowel op gebied van oefenen als op gebied van beschikbaarheid zijn. Ook deze maatregel gaat ertoe bijdragen dat posten kunnen uitrukken met het vereiste aantal manschappen die tevens beschikken over de nodige oefening en ervaring Directies en diensten Dit werd toegelicht in punt en in bijlage 1. 38

39 Operationeel personeel van de zone Rekening houdend met de eerste werklastweging per post en de globale gemiddelde zonale beschikbaarheid van het personeel, hebben wij ons beperkt tot het vastleggen van de minima qua basis- en middenkader per post, als volgt: o o o We nemen aan dat een kleinere post, (Berlare, Buggenhout, Hamme en Lebbeke), minimaal 1,5 interventie-eenheden moet kunnen inzetten op de meest moeilijke momenten van de dag. De grotere posten, (Lokeren en Zele), moeten minstens 2 interventie-eenheden kunnen uitsturen tijdens de daluren. En omdat post Dendermonde het meest centraal in de zone is gelegen, bijzonder versterkingsmaterieel heeft, en bijgevolg ook het meest ter versterking naar de andere posten zal gestuurd worden wordt het minimum hier op 3 interventieeenheden gezet tijdens de daluren. Zij gaan ook grotendeels de interventies die in het verleden door post Oudegem werden uitgevoerd moeten opvangen. Uit de metingen naar het aantal beschikbare mankrachten in de dagsituatie is gebleken dat het aantal idealiter te behalen manschappen momenteel in sommige posten niet behaald wordt. Zo haalt post Dendermonde zijn 3 interventie-eenheden in de dagsituatie niet. Hiervoor zullen de nodige maatregelen genomen worden om op termijn naar het vooropgestelde aantal manschappen te komen. Mogelijke oplossingen, al dan niet in combinatie met elkaar: - De manschappen met een te lage beschikbaarheid (minder dan 30%) motiveren om te verbeteren op gebied van beschikbaarheid. Indien deze toch twee negatieve evaluaties krijgen op gebied van beschikbaarheid ze te vervangen door nieuwe krachten. - Gebruik maken van pagers met terugmelding (al dan niet met GPS-locatie) om mensen die zich nu niet beschikbaar zetten aangezien ze hun aanwezigheid niet 100% kunnen garanderen. Nu is er enkel wit (beschikbaar) of zwart (niet beschikbaar), deze optie laat grijs (eventueel beschikbaar) ook toe. - Een nieuwe alarmeringsterminal die beter voldoet aan de vereisten van werken met vrijwilligers. - Kazernering van operationele vrijwilligers uit de hele zone in de steunposten waar overdag capaciteitsproblemen zijn. Dit in combinatie met taken in kazerne. - Aanwerven van beroepsbrandweermannen. Al deze mogelijkheden dienen nog onderzocht te worden naar de haalbaarheid ervan, de operationele verbetering en de financiële gevolgen. Zoals reeds vermeld loopt momenteel een proefproject om de uitruktijden te verbeteren in de posten Dendermonde en Lokeren. Dit zal echter het probleem van capaciteit in de dagsituatie niet verhelpen. 39

40 Postinvulling voor het vrijwillig operationeel basis- en middenkader brandweer: Gemiddelde beschikbaarheid Minimum FTE: Basis kader Midden kader Minimum aan vrijwilligers: Basis kader Midden kader Voorstel minimum aan vrijwilligers/post: Basis kader Midden kader 24,50% = 1/4 Basisuitrukeenheden: Berlare 1,5 7,5 1, Buggenhout 1,5 7,5 1, Dendermonde Hamme 1,5 7,5 1, Lebbeke 1,5 7,5 1, Lokeren 2, Zele 2, Eindtotaal: Postinvulling voor het vrijwillig operationeel officierenkader brandweer: Graad Luitenant (OFF1) Kapitein (OFF2) Operationeel: Voor de operationele berekenen we het aantal vrijwilliger officieren, (OFF 1-2), op basis van het aantal interventie-eenheden per post. Het voorstel: één OFF 1-2 per 20 manschappen! Voorstel vrijwilligers: Basis kader Midden kader Basis + Midden OFF1 + OFF2 Berlare Buggenhout Dendermonde Hamme Lebbeke Lokeren Zele Zone: Voor de OFF 2 + OFF 3 gaan we uit van het functieprofiel kapitein. Dit profiel stelt dat een OFF 2 vanaf 50 personen aanstuurt. In de praktijk wordt dit op 5 beroepsofficieren genomen wat betekent dat zij operationeel elk een 70 personen kunnen aansturen. Functie Zonecommandant: Gelet op het functieprofiel en aanwervingsvoorwaarden zal een zonecommandant op niveau OFF 3-4 gesitueerd zijn. 40

41 Postinvulling voor het totaal operationeel beroeps- en vrijwilligerskader brandweer: Algemene samenvatting: Basis kader Midden kader OFF1+2 OFF2+3 OFF3-4 Vrijwilligers Berlare Buggenhout Dendermonde Hamme Lebbeke Lokeren Zele Beroep-Vrijwilliger Zone (reserve) Zonecommandant 1 Eindtotaal: Voor het basis- en middenkader zijn dit de operationele minima qua postsamenstelling. - In functie van de lokale noden kan extra personeel aan dit minimumkader toegevoegd worden. - Het aantal officieren is een streefdoel. Indien dit aantal niet gehaald wordt per post moet dit streefdoel per cluster (sector) gehaald worden. - De zone kan een lokale post versterken met extra kaders die uit de zonale reserve komen. Postinvulling voor het totaal operationeel kader brandweer en ambulance: Het globaal verschil per personeelsgroep: officieren: - 3 onderofficieren: + 11 basis:

42 De actuele situatie moeten we bijgevolg als een dieptepunt qua bezetting aan vrijwilligers beschouwen. Dit kent zijn oorzaken in het niet kunnen aanwerven in 2015, waardoor we een niet ingevulde uitstroom van 24 manschappen tot op heden hebben gekend. Bij de operationele ambulanciers verdwijnen op termijn de dertig ingevulde functies ambulancier niet-brandweerman door het in concessie geven van de ambulancedienst Dendermonde. Algemene doelstellingen: o Het is onze betrachting van de nieuwe (minimum) postsamenstellingen vast te leggen op basis van een aantal uitrukeenheden per post, (gebaseerd op de genormaliseerde bemanning van een MFAP: 1+1+4=6). Als een post deze minimale bemanning niet ter beschikking heeft, staat de post buiten dienst voor een eerste uitruk in het kader van SAH. o Officieren zijn uiteraard wel nog verbonden aan een post, maar kunnen individueel zonaal worden ingezet. o Het kan ten allen tijde noodzakelijk zijn van het aantal uitrukeenheden per post bij te sturen, op basis van regelmatige evaluatie van de lokale toestanden. o We moeten streven naar een maximale operationaliteit van de vrijwilligers. o De verplichte voortgezette en permanente opleidingen stimuleren bij de operationeel personeel om de uitrukeenheden volwaardig te houden. o Op basis van de suggesties vanwege Falck, (opgenomen in hun laatste risicoanalyse), met name de problematiek van de langere uitruktijd voor bepaalde posten aanpakken, verwijzen we naar het zonaal project Terugschroeven uitruktijden. Beschikbaarheid van de onderofficieren: Cruciaal punt in de operationele slagkracht van elke post is de beschikbaarheid van de onderofficieren. De wetgever heeft vast gelegd dat een interventie-eenheid, (de bezetting van een multifunctionele autopomp - MFAP), niet uit rijdt bij ontstentenis van een bevelvoerder, (minimaal onderofficier). Het niet beschikken over voldoende onderofficieren hypothekeert bijgevolg de uitruk van de post. De beschikbaarheid van het middenkader verschilt van post tot post, en van tijdstip tot tijdstip. Het is zeer sterk gerelateerd met de professionele bezigheid, (werkregime), van de onderofficier. Het wegvallen van de federale overgangsmaatregel korporaal +, (= inzet van korporaal (BO2) met brevet sergeant (MO1) als bevelvoerder), speelt bepaalde posten nu al parten. Anderzijds mag het ook niet zo zijn dat er permanent een officier wordt opgeroepen om het gemis aan een onderofficier te compenseren. Dit moet eerder een uitzondering zijn dan een regel. Het kan bijgevolg nodig zijn van (al dan niet tijdelijk) af te wijken van de vooropgestelde minima middenkader binnen bepaalde posten. 42

43 Maar ook hier speelt de factor dat een te veel aan vrijwillige onderofficieren de kans om opgeroepen te worden vermindert, de praktijkervaring drukt, en dus demotiverend kan werken. Een te kort aan vrijwillige onderofficieren hypothekeert dan weer de uitruk. N.B.: Veel Vlaamse zones kampen met een tekort aan beschikbare onderofficieren tijdens de kantooruren in de kleinere posten. Ze trachten dit op te lossen met beroepsonderofficieren in te schakelen. Beroepspersoneel is per definitie niet postgebonden en kan flexibel ingeschakeld worden wanneer er problemen zijn in bepaalde posten; ze pendelen desnoods van post naar post volgens (geplande) noodwendigheden. Alleszins moeten we er voor zorgen dat er voldoende doorstroommogelijkheden worden gecreëerd naar de graad van sergeant. Dit wil zeggen dat we opteren om geen limiet te stellen op het aantal korporaals binnen de posten. Men moet immers korporaal zijn om te kunnen bevorderen naar sergeant. Het basiskader bestaat dus best uit een onbepaald aantal korporaals en brandweermannen. Enkel de som van beide personeelsgroepen ligt vast. Principe: Elke brandweerman die een brevet van korporaal behaalt kan, (en mits hij/zij voldoet aan de gestelde voorwaarden en gunstig wordt geëvalueerd), bevorderen tot korporaal. Dit gegeven zal ontegensprekelijk ook bijdragen tot een globale hogere opleidingsgraad van de basis en zal de kwaliteit van de hulpverlening ten goede komen. Het loonverschil tussen brandweerman en korporaal, is overigens zo goed als te verwaarlozen, (ongeveer 0,10 euro/uur), en zal weinig of geen invloed hebben op de personeelskost / lonenlast. Beschikbaarheid van de chauffeurs: Een ander cruciaal punt in de operationele slagkracht van elke post is de beschikbaarheid van de Chauffeurs, (binnen het basiskader). Een interventievoertuig kan immers niet uitrukken wanneer er geen adequaat geschoold chauffeur-pompbediener en/of bediener hoogwerker aanwezig is. Bepalen minima competentieprofiel chauffeur: We stellen voor dat de chauffeurs binnen het basiskader moeten gevormd worden. Eventueel beschikbare chauffeurs in het middenkader zijn extra en worden niet structureel meegeteld voor het bepalen van de minima. Het aantal beschikbare chauffeurs moet (gemiddeld) het dubbele bedragen van het aantal uitrukeenheden. We gaan uit van de gemiddelde beschikbaarheid van een vrijwilliger tijdens de dag-situatie (24,5%) en corrigeren dit naar 20% als extra veiligheidsmarge. Voor de posten waar tijdens de dagsituatie een beroeps brandweerman-chauffeur aanwezig is wordt een correctie van 1/20% toegepast. 43

44 De berekende minima aan chauffeurs zijn terug te vinden in de kolommen 40% en 50% van de tabel. De kolom 40% (groene kolom) is het absolute minimum waaronder een post niet mag zakken. Indien een post onder dit minimum dreigt te zakken moet een prioritair actieplan opgemaakt worden om deze minimum grens te behalen. De posten Buggenhout, (-1), Hamme, (-1), en Zele, (-6), hebben actueel een tekort aan chauffeurs. Men start een aanwervingscampagne chauffeurs C-rijbewijs. De bovengrens (50%) is een streefdoel en dient niet noodzakelijk gehaald te worden. De beperktere operationaliteit van de officieren: Niet onbelangrijk in dit operationeel verhaal zijn de officieren. We gaan er van uit dat ze wel nog post-gebonden zijn, (een operationele standplaats hebben), doch operationeel zijn de officieren perfect en gemakkelijker zonaal in te zetten. Een officier is binnen het oproepsysteem verbonden aan een commandowagen, (niet aan een multifunctionele autopomp). In geval een officier niet beschikbaar is in de snelste post, is het perfect mogelijk van een officier vanuit de 2 de snelste post uit te sturen naar het incident. Puur theoretisch, (en op basis van de huidige officier-bezetting), hanteren we: o voor de vroegere Z -posten: 3 vrijwillige officieren o voor de vroegere C -posten: 2 vrijwillige officieren en dit komt in grote lijnen ook overeen met de berekeningsmethode, zoals hierboven aangehaald, volgens de functieprofielen. In vergelijking met andere, (op vrijwilligers geënte), hulpverleningszones, heeft zone Oost een teveel aan officieren. Niets dwingt ons om dit aantal geforceerd te verminderen; een aantal beroeps- en vrijwillige officieren gaat binnen de 5 jaar op rust. Gelet de actuele tendens dat de officieren minder worden opgeroepen, (de wetgever legt immers de nadruk bij de onderofficieren, (het middenkader), als LVO, (= Leider Van de Operaties), bij de doorsnee interventies, lijkt het me niet onwaarschijnlijk dat er officieren zijn die zelf vragende partij zijn om het aantal officieren binnen de zone te zien verminderen. Gelijk hoe, de verminderde oproepbaarheid van de officieren heeft tot een cultuurbreuk geleid. Sommigen hebben het met dit gegeven immens moeilijk, vooral in de kleinere posten en/of de posten die historisch gegroeid veel officieren hebben. 44

45 Dikwijls zijn de officieren opgeklommen vanuit het middenkader en zijn ze iets te veel blijven steken op dit niveau. Zonder te veralgemenen fungeerden ze dikwijls als veredelde onderofficieren en participeerden te vaak aan de interventie zelf, zonder ze echt te leiden. Ze verdringen operationeel te veel het middenkader. Laten we eerlijk zijn, in de posten die minder officieren hadden/hebben, functioneert het middenkader beduidend beter dan in de posten met veel officieren. Op advies van de Technische Commissie zullen de diverse functieomschrijvingen, zoals ze werden opgenomen als bijlage bij het ontwerp van Koninklijk Besluit Evaluatie, (gepubliceerd op de website van de FOD Bi.Za., Civiele Veiligheid), gehanteerd worden als leidraad in afwachting van het definitief Koninklijk Besluit Evaluatie. Beroepsofficieren: Pas bij opschaling, (of in laatste instantie bij ontstentenis van vrijwilligers), worden de beroepsofficieren operationeel ingezet. Zo ondersteunen we optimaal het vrijwilligerschap. Anderzijds blijkt dat het soms noodzakelijk kan zijn van het beroepspersoneel in de kazerne prioritair te laten vertrekken om de uitruk van de post te versnellen. Post Naam Age Graad Stu TBVK CSB D.ch. 1 Ber Luc De Block 51 Kapt. B x x x 2 Ber Gert Van Acoleyen 45 Lt. B x 3 Zone Mario De Neef 50 Kapt. A x x x 4 Bug Wouter Van Den Broeck 43 Kapt. A x x x 5 Den Marc De Looze 58 Lt. B x 6 Den Guy Van Der Cruyssen 45 Lt. B x 7 Den Frank Van Droogenbroeck 45 Lt. B x x 8 Den Ben Knaepen 56 Lt. C 9 Den Jean-Pierre Van der Jeught 60 Lt. B 10 Ham Paul Van der Cruyssen 49 Kapt. B x x x 11 Ham Guy Van Hecke 60 Lt. B x 12 Leb Chris Van Weyenberg 59 Kapt. C x X x 13 Leb Danny De Vis 58 Lt. C 14 Leb François Van Den Vreken 57 Lt. C 15 Zone Luc Van de Vyver 61 Maj. C x x x 16 Lok Xavier Vermaere 47 Kapt. B x x x 17 Zone Luc Van Waes 50 Kapt. A x x x 18 Lok Jean-Marie Coussens 58 Lt. C 19 Lok Patrick Verschueren 48 Lt. B x 20 Zone Dirk Pieters 53 Kapt. B x x x 21 Lok Johan Van De Voorde 41 Lt. B x 22 Oud Dirk Van Den Berghe 55 Kapt. A x x x 23 Oud Rudy Van Den Steen 53 Kapt. A x 24 Zone Jos Dauwe 60 Maj. C x x x 25 Zel Paul De Wilde 59 Lt. C 26 Zel Guy Van Peteghem 48 Lt. B 27 Zel Thijs Dauwe 38 Lt. B 45

46 Specialisaties: Niet alleen het aantal personeelsleden dat beschikbaar is in de post beïnvloedt de uitrukbaarheid van de post, ook het aantal beschikbare functies zoals bevelvoerders, chauffeurs,... en voor een aantal posten het aantal duikers, klimteamleden, gaspakdragers... De aanwezige functies van de manschappen is gebaseerd op historische gegevens per post en gegroeid uit de risico s eigen aan de gemeente. De algemene doelstellingen: - Het aantal specialisaties per persoon beperken - Per specialisatie al dan niet maatregelen nemen: o Gaspakdrager: Is een belangrijke operationele specialisatie in onze zone Aanwezigheid van een hoogdrempelig SEVESO bedrijf en enkele laagdrempelige. Aanwezigheid van autosnelweg E17 Druk spoorwegennetwerk o Brandweerduiker: Is een belangrijke operationele specialisatie in onze zone Aanwezigheid vele kilometers bevaarbare waterwegen (Dender, Schelde, Durme) o Adviseur gevaarlijke stoffen: Is een noodzakelijke operationele specialisatie o Kynologen: (reddingshonden) Geen verdere uitbreiding o Klimteam: Geen verdere uitbreiding o Meetploegen: Is een noodzakelijke operationele specialisatie o Dispatcher: Is een belangrijke operationele specialisatie in onze zone Een eigen zonale dispatching betekent nood aan degelijk opgeleid personeel. Overgangsmaatregelen: De bestaande ingevulde functies kunnen blijven, uitdovend zijn of versterkt worden naargelang het belang van de functie. Voor duikers, gaspakdragers en klimteam wordt uitgegaan van de posten waar nu deze specialiteiten aanwezig zijn. Meetploegen en dispatchers kunnen uit alle posten komen. In het kader van de continuïteit en de realiteit van de overgang van autonome korpsen naar posten van de zone worden de specialisaties stelselmatig naar een langetermijnvisie uitgewerkt. Op diverse niveaus, (provinciaal, federaal, ), wordt samenwerking onder de zones voor bepaalde specialisaties gepromoot. De toekomst sluit sommige samenwerkingsverbanden niet uit. 46

47 Administratief personeel Het personeel nodig voor het uitvoeren van de administratieve en logistieke taken inzake proactie, preventie, preparatie, uitvoering en evaluatie / aantal contractuelen: 7 VTE - Directie A-niveau o 1 directiemedewerker HRM - Stafmedewerkers B-niveau: o 1 stafmedewerker zonesecretaris o 1 stafmedewerker boekhouding o 1 stafmedewerker preventie(*) - Administratief medewerkers C-niveau: o 3 administratief medewerkers - Ander personeel: Het personeel nodig voor het uitvoeren van de administratieve en logistieke taken inzake proactie, preventie, preparatie, uitvoering en evaluatie / operationeel personeel, (alle facetten van de veiligheidsketen). - Preventieadviseur: Hier wordt opgemerkt dat Kapt. Luc Van Waes onze rangen is komen versterken. Op de eerste plaats als preventieadviseur, (0,6 FTE), maar ook als leidinggevende voor een aantal facetten van de veiligheidsketen die actueel nog niet worden uitgevoerd, (0,4 FTE). Een gedeelte van deze taken, (veiligheidsketen), zal worden uitgevoerd door het operationeel vrijwilligerspersoneel. - Dispatcher: De zonale dispatching wordt idealiter bemand met personeel, voldoende in aantal en degelijk opgeleid om een vlotte werking te garanderen en om de werklast op elk moment te kunnen dragen. Hiervoor wordt het operationeel beroepspersoneel ingezet tijdens de werkdagen, en speciaal hiervoor opgeleid vrijwilligerspersoneel tijdens de nacht, verloven en weekends. Het is een bewuste keuze om dit zonaal te blijven houden en niet naar interzonale samenwerkingsovereenkomsten te evolueren. Het professionaliseren en evolueren naar vijf contractuele administratieve medewerkers die instaan voor de dispatching en administratie is een mogelijke denkpiste, aangevuld met een beperkt aantal speciaal opgeleid vrijwilligerspersoneel om in te springen bij grote calamiteiten. Vanuit de Technische Commissie gaan stemmen op om te opteren toch voor een boven zonale dispatching of onderzoek te doen naar betere alarmeringssoftware die nauwer aansluit bij de noden van de vrijwilligers. - Interventieplanning: (opstellen interventieplans voor instellingen, bedrijven, ) De interventieplanning zal worden uitgevoerd door vrijwilligerspersoneel. - Preventie: (harde en zachte BPA) Voor de preventie (zachte preventie, preventie voor de burger, inbegrepen) wordt 1 operationeel beroepskapitein, (Kapt. Dirk Pieters), reeds opgenomen in het operationeel directiekader, en een stafmedewerker preventie, reeds opgenomen in het administratief personeelskader, voorzien onder leiding van de preventieadviseur, (Kapt. Luc Van Waes). 47

48 - ICT-dienst: In de prézonefase genoot elke brandweerdienst over een gemeentelijke ICTdienst. Deze service is per 01/01/2015 te plots, (en vooral niet genoeg onvoorbereid), weggevallen. Daarenboven dienden de posten van zone OOST te werken binnen een zonaal in plaats van een lokaal/gemeentelijk netwerk, met zonale softwareversies, (zonale Abifire/Abidispatch); dikwijls totaal onbekend binnen de posten. Dit hebben we met veel schade en schande kunnen ervaren; de immense inspanningen van onze vrijwillige zonale ICT-dienst ten spijt. Het aanwerven van een FTE ICT-verantwoordelijke liep ook al op een sisser uit. Momenteel bewandelen we volgende piste: o Via raamcontract levert de firma Real Dolmen mondjesmaat technische o ondersteuning, (op stapel staat ook de helpdesk), Real Dolmen krijgt eerdaags opdracht een architectuurplan uit te werken voor onze zone, (ook al via raamcontract), o Contacten worden gelegd met de VZW The last mile, (met maatschappelijke zetel te Dendermonde). Deze niet commerciële instelling levert tegen kostprijs glasvezel dataverbinding, serverfaciliteiten, en VoIP telefonie. Verschillende gemeenten van onze zone zijn reeds aangesloten. 2.5 Partners Stakeholders Burgers: - Verwachtingen: de burger kent de brandweer, weet hoe deze dienst te alarmeren, leeft bewust brandveilig en wordt verwacht om op termijn meer zelfredzaam te worden. - Doelstelling: Verminderen van het aantal slachtoffers bij een calamiteit en verminderen van de stoffelijke schade. Door als HVZ OOST dichter bij de burger te komen, kan deze ook meer zelfredzaam gemaakt worden. - Kritische succesfactoren: Goede informatiedoorstroming van de brandweer en een opvolgen van de voorgestelde richtlijnen door elke burger Brandweerlieden: - Verwachtingen: Goed opgeleide brandweermensen die voldoende beschikbaar zijn; accurate aanwervingen. - Doelstelling: het uitbouwen en onderhouden van een opleidingsplan waarbij rekening gehouden wordt met de haalbaarheid, tevens goed werkende rekruteringsprogramma s. - Kritische succesfactoren: De populariteitsindex van de brandweer hoog houden, voor een vrijwilliger haalbare opleidingsprogramma s en voldoende afdwingende en meetbare beschikbaarheid van de leden. Vriendenkring Brandweer: - Verwachtingen: Goede samenwerking binnen de posten bewerkstelligen door het stimuleren van sociale aspecten om aldus de motivatie van het volledige personeelsbestand hoog te houden. - Doelstelling: uitwerken van goede en zonaal eenvormige afspraken tussen brandweer en vriendenkringen. - Kritische succesfactoren: een laag verloop van brandweerlieden, voldoende motivatie om de vriendenkringactiviteiten te willen ondersteunen. 48

49 Aanpalende zones: - Verwachtingen: hulp aan elkaar zeker in de gebieden aan de rand van de zones teneinde de burger ook op deze plaatsen dezelfde snelle en adequate hulpverlening te bieden. - Doelstelling: perfecte hulpverlening met maximale SAH bediening van alle burgers. - Kritische succesfactoren: naleven van de gemaakte (of te maken) afspraken en dit in een menselijke relatie. KOB: - Verwachtingen: organisatie die ons de nodige extra opleidingen en congressen kan geven. - Doelstelling: uitgewerkte, leerrijke congressen te volgen zijn door de juiste doelgroep met erkenning voor opleidingsuren. - Kritische succesfactoren: Aantal congressen en opleidingsmomenten en erkenning ervan als opleidingsuren. BVV: - Verwachtingen: partner in juridische ondersteuning, partner in het aanreiken en uitwisselen van kennis via kenniscentrum, verdedigen van belangen van beroepsen vrijwilligerspersoneel, overlegorgaan Zoco s Vlaanderen,. - Doelstelling: Werkdocumenten ter beschikking hebben met handige operationele tools, filmpjes, presentaties om onze brandweermensen accuraat bij te scholen. Voldoende gewicht in de schaal kunnen leggen voor zones met grotendeels een vrijwilligers personeelsbestand. - Succesfactoren: gebruik van de werkdocumenten, goede verstandhouding tussen BVV en federale overheid, neutrale positionering voor zowel vrijwilligers als beroepsleden. Gemeentelijke overheid: - Verwachtingen: garant staan voor de lokale veiligheid; onderlinge ondersteuning vanuit een historisch groeipad; lokale dotaties volgens vastgelegde verdeelsleutel; een goede verstandhouding met zoneraad/zonecollege. - Doelstelling: duidelijke afspraken maken voor de onderlinge ondersteuning, financiële ondersteuning aan de HVZ in functie van vastgelegde begroting, actieve participatie in zoneraad en college. Goeie contacten met de lokale noodplanambtenaar. - Succesfactoren: Naleven van de afspraken vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst zodat dit een win-win blijft voor beide partijen. Blijvend financieel engagement vastgelegd in financieel plan van het meerjarenbeleidsplan. Een goede samenwerking op beleidsniveau onderhouden waarbij het afzakken op lokaal niveau primordiaal is. Bedrijven: - Verwachtingen: goede samenwerking bij interventies, preventie, - Doelstelling: Bij een calamiteit de gevolgen voor zowel de burger, werknemer als werkgever zo klein mogelijk houden. 49

50 - Succesfactor: Goede interventieplannen, medewerking bij preventie en onderlinge hulp bij trainingen in het kader van veiligheid, (beschikbaar stellen van bedrijfsterreinen voor oefeningen, oefenen met interventieploegen,.) Rusthuizen en OCMW s: - Verwachtingen: Vlotte samenwerking in geval van interventies en opstarten van noodplannen, samenwerking op gebied van opleidingen, opvangmogelijkheden. - Doelstelling: Bij een noodplan elkaar kennen, weten wat de mogelijkheden zijn van elkeen, oefenbeleid hierop afstemmen, - Succesfactor: samenwerking op niveau van beleid, voldoende oefenmomenten Politie, medische discipline: - Verwachtingen: Vlotte samenwerking in geval van een calamiteit. - Doelstelling: elkaars noden kennen en kijken hoe we complementair kunnen samenwerken, lerende organisaties zijn voor elkaar. - Succesfactor: snelle afwerking calamiteiten door goede samenwerking, opbouwend kritisch open staan tot samenwerking. Civiele Bescherming: - Verwachtingen: logistieke hulp met specifiek materiaal bij grotere incidenten, organisatie boven zonale AGS-ondersteuning, - Doelstelling: Kennis van elkaars mogelijkheden met goede afspraken, - Succesfactor: Vlotte afwerking van grotere incidenten, engagement tot aanleveren van logistieke middelen. Provinciale overheid: - Verwachtingen: Hulp bij uniforme samenwerking binnen de verschillende zones van de provincie, interzonale samenwerking stimuleren; juridische ondersteuning. Zeker bij deze opstart een soepele toezichthoudende overheid die begrip toont voor de kinderziektes. - Doelstelling: Uniforme werkmethoden, bereiken van globale doelstellingen binnen elke zone. - Succesfactor: Burger ziet geen verschillen in werking brandweer van de verschillende zones in de provincie, provinciale overheid blijft geïnformeerd en betrokken partij bij de evolutie van brandweerlandschap. Federale overheid - Verwachtingen: duidelijke KB s en ministeriele omzendbrieven die eenvoudig toe te passen zijn, duidelijke instructies toelagen en subsidies, juridische ondersteuning. Soepele toezichthoudende overheid die begrip toont voor de kinderziektes. - Doelstelling: uniforme toepassing van de KB s in alle zones zonder discussiepunten - Succesfactor: Uniforme nationale uitrol van KB s en dit met voldoende budgettaire mogelijkheden en via coaching van de veranderingen welke de invoering van deze KB s teweeg brengt. 50

51 Syndicale delegatie ( BOC ): - Verwachtingen: de belangen van de werknemer verdedigen. - Doelstellingen: Personeelsleden krijgen de mogelijkheid om conflictzones binnen het statuut aan te kaarten. - Succesfactor: opbouwende vergadersfeer waarbij knelpunten in eerste instantie met de werkgever worden besproken. VVSG: - Verwachtingen: Goede en gratis ondersteuning en dienstverlening krijgen qua informatiedoorstroming en advies, een verdediging van de belangen van de werkgever en een goede netwerking met andere overheidsdiensten. - Doelstellingen: Vlotte samenwerking voor het verkrijgen van hun professionele dienstverlening, participatie aan studiedagen. - Succesfactor: Correcte antwoorden krijgen op onze vragen over beleid en specifieke beleidsthema s, onze belangen meegeven via VVSG en via hun goede netwerken onze belangen in de praktijk omzetten 2.6 Bijzondere overeenkomsten - Samenwerkingsovereenkomst met steden en gemeenten zie bijlage 4 - Interzonale samenwerkingsovereenkomst SAH zie bijlage 5 51

52 Hoofdstuk 3: Strategische doelstellingen de niveaus van dienstverlening die met name vastgelegd zijn op basis van de risicoanalyse Middelen die nodig zijn om de vastgelegde doelstellingen te bereiken De brandweer wordt bijna automatisch geassocieerd met vuur, maar ze doet veel meer dan blussen alleen. Op alle mogelijke gebieden van rampenbestrijding en brandveiligheid is ze actief. De kerntaken van de brandweer staan omschreven in 5 punten in de wet van de Civiele Veiligheid van 15 mei 2007, de 5 schakels van de zogenaamde veiligheidsketen: Eerlijkheidshalve moeten we toegeven dat, met uitzondering van Uitvoering, (repressie / interventie), en Preventie waar we wel relatief goed scoren, de invulling van de overige wettelijk vastgelegde opdrachten niet, of nauwelijks, aanwezig is binnen onze hulpverleningszone. Op basis van een postenquête, naar de graad van toepassen van de facetten van de veiligheidsketen, kunnen we volgende cijfers noteren, (Toestand AS IS): 52