Hbo-ma Master of Automotive Systems Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hbo-ma Master of Automotive Systems Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVAO Toets Nieuwe Opleiding"

Transcriptie

1 Hbo-ma Master of Automotive Systems Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies

2 Inhoud 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording Werkwijze panel Opbouw paneladvies 4 3 Beschrijving van de opleiding Algemeen Profiel instelling Profiel opleiding 6 4 Beoordeling per onderwerp Doelstellingen opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Condities voor continuïteit 20 5 Overzicht advies 22 Bijlage 1: Samenstelling panel 23 Bijlage 2: Programma locatiebezoek 24 Bijlage 3: Overzicht van bestudeerde documenten 26 Bijlage 4: Lijst met afkortingen 28 pagina 2

3 1 Samenvattend advies Het panel dat gevraagd is een advies uit te brengen over de HBO Masteropleiding Master of Automotive Systems (MAS) van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) heeft zich aan de hand van het aanvraagdossier en gesprekken met vertegenwoordigers van de opleiding een oordeel gevormd over de nieuwe opleiding. Het panel heeft aan de hand van de documentatie en de gesprekken een goede indruk gekregen van de beoogde masteropleiding. Omdat de HBO masteropleiding Master of Automotive Systems sterk is gebaseerd op het curriculum van de specialisatiefase van de Europese Masteropleiding Autotechniek (EMAE) was het bovendien mogelijk om het oordeel van het panel te baseren op ervaringen van studenten en alumni. Het oordeel van het panel over de beoogde opleiding is positief. Er zal door de HAN een goede opleiding worden aangeboden die, zo is het panel ook gebleken uit gesprekken met het beroepenveld, voorziet in een behoefte. De aanvraag voldoet aan de criteria die daaraan gesteld kunnen worden. Het panel wil de instelling nog enkele adviezen mee geven voor de inrichting van de opleiding. Zo is gebleken dat de opleiding meer doelstellingen en eindkwalificaties nastreeft dan zij in de aanvraag omschreven heeft. In de eindkwalificaties ontbreken bijvoorbeeld omschrijvingen van het niveau dat verwacht wordt van de studenten op het gebied van communicatie- en managementvaardigheden. Daarnaast is gebleken dat de omschrijving van de werkvormen die gehanteerd zullen worden in de opleiding, het panel op het verkeerde been heeft gezet, zodat zij aanvankelijk een te lage inschatting had van het praktijkdeel in de opleiding. Het zou goed zijn om in de omschrijving van het programma duidelijker aan te geven hoeveel tijd en aandacht er binnen de cursussen besteed wordt aan praktijkonderwijs, vaardigheidstrainingen, laboratoriumonderzoek, testen en oefeningen. Het panel constateert dat het aandeel van de overhead in de begroting van zowel de voltijdals de deeltijdvariant van het programma groot is en adviseert de noodzakelijke onderwijscoördinatie uit het overheaddeel te financieren. Tot slot zou het panel willen adviseren het thema duurzaamheid meer integraal in het programma op te nemen en niet slechts te beperken tot CO2-reductie. Het panel adviseert de NVAO om positief te besluiten ten aanzien van de kwaliteit van de nieuwe opleiding Masteropleiding Automotive Systems van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Den Haag, Namens het panel ter beoordeling van de toets nieuwe opleiding Masteropleiding Automotive Systems van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Prof.dr.Ph.Lataire (voorzitter) dr.b.m.van Balen (secretaris) pagina 3

4 2 Inleiding en verantwoording Deze rapportage geeft de beoordeling weer van het door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) ingestelde panel voor toetsing van de nieuwe HBO masteropleiding Master of Automotive Systems, aangevraagd door de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen in september Werkwijze panel Het panel heeft op basis van het Toetsingskader Nieuwe Opleiding van de NVAO (toetsingskader 22 mei 2003, Staatscourant 2003, 120) de aanvraag getoetst en beoordeeld. De leden van het panel hebben het informatiedossier van de HBO masteropleiding Master of Automotive Systems (MAS) voorafgaand aan een voorbereidende bijeenkomst ontvangen en bestudeerd. Op 17 februari 2009 heeft het panel in een voorbereidende bijeenkomst het dossier besproken en de eerste bevindingen uitgewisseld. Het heeft tijdens deze bijeenkomst vragen geformuleerd die voorafgaand aan het bezoek aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) zijn gesteld. Daarnaast heeft het panel om informatie gevraagd in aanvulling op het aanvraagdossier en heeft het een bezoekprogramma voorgesteld aan de aanvrager. Tijdens de voorbereidingsbijeenkomst zijn gesprekspunten en vragen voorbereid voor het bezoek. De secretaris heeft de vragen uitgewerkt en voorafgaand aan het bezoek aan de leden van het panel rondgezonden. Het programma van het werkbezoek op 26 maart 2009 is opgenomen als bijlage bij dit rapport (Bijlage 2 Programma locatiebezoek). Het panel is in staat geweest om voldoende informatie te verzamelen. Naast het management van de faculteit en de opleiding, de beoogde docenten en de medewerkers kwaliteitszorg van de instelling heeft het panel ook kunnen spreken met afgestudeerden en studenten van de EMAE (European Master of Automotive Engineering). Een deel van het programma van de nieuwe masteropleiding is op de EMAE gebaseerd. Aansluitend op het werkbezoek heeft het panel in een besloten bijeenkomst alle informatie gewogen. In de eindafweging heeft het panel oordelen geformuleerd per facet en per onderwerp en is een samenvattend advies geformuleerd. Het panel heeft aanvullend op het advies aan de NVAO enkele aanbevelingen aan de opleiding geformuleerd. Vervolgens is door de secretaris een concept toetsingsrapport opgesteld en voorgelegd aan het panel. Na overleg daarover is het toetsingsrapport vastgesteld. 2.2 Opbouw paneladvies De kern van dit toetsingsrapport is hoofdstuk 4, waarin het panel de kwaliteit en het niveau van de voorgedragen opleiding toetst aan de hand van de zes onderwerpen en de negentien facetten die in het Toetsingskader Toets Nieuwe Opleiding zijn opgenomen. Per onderwerp is eerst de formulering van het facet weergegeven. Vervolgens is bij bevindingen een samenvatting gegeven van de door de instelling aangeleverde informatie. Onder overwegingen geeft het panel overwegingen weer die mede gebaseerd zijn op de aanvullende informatie uit de gesprekken en het ter plekke bestudeerde materiaal. Tot slot trekt het panel op basis van de bevindingen en overwegingen een conclusie waarin ze een uitspraak doet over het facet. Elk onderwerp wordt afgesloten met een samenvattend oordeel over het onderwerp op basis van de oordelen over de facetten. In hoofdstuk 3 is een beschrijving van de opleiding opgenomen, bestaande uit het profiel van de opleiding, de eindkwalificaties en de opbouw van het programma. In hoofdstuk 5 is een samenvattend overzicht opgenomen van de oordelen van het panel. pagina 4

5 3 Beschrijving van de opleiding 3.1 Algemeen Land Instelling Opleiding Niveau Oriëntatie Graad Locatie(s) Variant Sector Nederland Hogeschool van Arnhem en Nijmegen HBO-masteropleiding Master of Automotive Systems master hbo master automotive systems Arnhem voltijd/ deeltijd Techniek 3.2 Profiel instelling De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen heeft als missiestatement voor masteropleidingen het volgende geformuleerd: Ze biedt onderwijs op een hoger niveau voor zowel studenten als voor diegenen die hun loopbaan al hebben vormgegeven, waarbij rekening wordt gehouden met individuele voorkeuren en behoeftes. Tot het profiel van de HAN behoort dat zij is georiënteerd op marktvragen vanuit een maatschappelijk commitment en dat zij professioneel en innovatief is. Maatschappelijke behoeften zijn essentieel evenals de overtuiging in staat te zijn bij te dragen aan de vooruitgang en het welzijn van de maatschappij. De HAN heeft om die reden een graduate school ingericht. De doelstellingen van de graduate school zijn: - het bevorderen van de kwaliteit van het toegepaste onderzoek aan de HAN - het verzorgen van masteropleidingen met een beroepsoriëntatie; - bevorderen van de samenhang tussen opleidingen; - verhogen van het niveau van kwaliteit. De HAN biedt twaalf door de NVAO erkende masteropleidingen aan en drie masteropleidingen in samenwerking met andere scholen. Zeven van deze masteropleidingen worden in het Engels aangeboden. De HAN heeft studenten (zowel deeltijds als voltijds) en bijna 2600 stafleden. De HAN kent vier faculteiten: - de Faculteit Techniek - de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij - de Faculteit Educatie - de Faculteit Economie en Management (HAN Business School). Een faculteit bestaat uit verschillende instituten, die een of meer verwante bachelorprogramma s aanbieden. Deze programma s worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van één of meer programmacoördinatoren. Een faculteit heeft bovendien verschillende onderzoeksgroepen die worden voorgezeten door een lector. De opleiding Automotive Systems wordt aangeboden door de Faculteit Techniek. Deze faculteit heeft vier instituten: pagina 5

6 Het Instituut voor Techniek, het Instituut voor de gebouwde omgeving, het Instituut voor Toegepaste Wetenschappen en het Instituut voor Automotive Studies. De faculteit biedt naast de MAS onder andere de bacheloropleidingen autotechniek, elektrotechniek, werktuigbouwkunde, industrieel product ontwerp, technisch bedrijfsmanagement en embedded systems engineering aan. De onderzoeksgroepen Mobility Technology en Vehicle Mechatronics vormen samen het HAN Automotive Expert Centre, samen met de opleiding in Autotechniek en het Applied Research Laboratory Automotive. Het centrum wordt geleid door twee lectoren met een lange ervaring in toegepast en fundamenteel onderzoek. Het onderzoek van het centrum richt zich op drie onderwerpen: 1. voertuigdynamiek en controle 2. de human factor in mobiliteit 3. waterstofkracht voor mobiliteitstoepassingen. De staf bestaat uit 13 personen met een gevarieerde expertise. 3.3 Profiel opleiding De HBO masteropleiding Master of Automotive Systems is sterk gebaseerd op het curriculum van de specialisatiefase van de Europese Masteropleiding Autotechniek (EMAE). Er wordt door het instituut met verschillende instellingen en universiteiten samengewerkt in onderzoek en onderwijs. De focus van de nieuwe opleiding ligt op intelligente ondersteuning van het rijden (route- en bestuurdersondersteuning) en efficiency ( brandstofgebruik, emissies). Deze focus is direct gerelateerd aan trends in ontwikkeling en productie van auto s en vrachtwagens. De startende automotive ingenieur zal aan voertuigontwerpen gaan werken die behoorlijk verschillen van de huidige voertuigen. De toekomstige voertuigen zullen worden uitgerust voor het gebruik van schone brandstoffen. De opportuniteit van de aanwending van waterstof wordt hierbij bekeken. Ook wordt gebruik gemaakt van geavanceerde aandrijving- en energiemanagementcontrolesystemen, communicatie met de omgeving om enig niveau van begeleid transport mogelijk te maken en interfacing met de bestuurders. Dit zal de bijdrage van geïntegreerde systemen aan de kosten van het voertuig aanzienlijk verhogen. De eindkwalificaties van de beoogde HBO masteropleiding Automotive Systems zijn als volgt gedefinieerd: (Algemeen) De afgestudeerde HBOmaster student Master of Automotive Systems dient: 1. over de capaciteiten te beschikken om problemen op te lossen binnen een multidisciplinaire en internationale context; 2. zijn of haar eigen leerproces en dat van anderen (teamleden, projectdeelnemers) te kunnen managen en effectief te kunnen controleren; (Rol in toegepast onderzoek) 3. in staat te zijn automotive technieken en techniekontwikkeling te analyseren en te interpreteren in relatie tot wetenschappelijke, macro-economische en maatschappelijke ontwikkelingen en trends; 4. in staat te zijn het automotive probleem kritisch te analyseren door actieve communicatie met de probleemeigenaar; in staat te zijn het probleem te vertalen; uitvoerbare oplossingsbenaderingen en wetenschappelijk valide conclusies kunnen formuleren en die kunnen vertalen naar (niet-specialistische) probleemeigenaar(s); pagina 6

7 5. een automotive probleem systematisch te kunnen vertalen naar een model op een abstract niveau, dat wil zeggen door het te reduceren tot zijn essenties in termen van een modelraamwerk en probleemvereisten en de resultaten kwalitatief en kwantitatief te kunnen beoordelen; 6. te beschikken over gespecialiseerde wetenschappelijke kennis en vaardigheden in het brede veld van geavanceerde automotive techniek, in het bijzonder intelligente voertuigen met inbegrip van kennis over de veranderende voorwaarden en invloeden en onzekerheden in onderzoek; 7. een uitvoerbaar (verbeterd) eindproduct uit de geselecteerde oplossingsbenaderingen te kunnen bepalen; (Begrijpen van automotive processen en evaluatie) 8. te kunnen adviseren over optimalisatie en verbetering van automotive bedrijfsprocessen binnen de context van automotive techniek, gebaseerd op een diepgaand begrip van de samenhangende processen en principes van kwaliteitscontrole; 9. een automotive systeem/ component als deel van een automotive eindproduct (het voertuig) in termen van de prestaties van het voertuig te kunnen beoordelen. Het programma wordt zowel voltijds als deeltijds aangeboden. Het curriculum is opgebouwd uit elementen met de focus op theorie, toepassing en vaardigheden. De student wordt een theoretische achtergrond geboden in automotive technieken en gespecialiseerde wetenschappelijke kennis in geavanceerde automotive technologie, in het bijzonder intelligente voertuigen. Dit omvat macro-economische kennis en kennis over maatschappelijke trends. De theorie wordt toegepast binnen een automotive context met de nadruk op de prestaties van de automotive eindproducten. De opleiding omvat drie semesters. Elk semester bestaat uit twee perioden van 7 en 8 weken plus een tentamenperiode. De modulen waaruit het programma is opgebouwd bestaan uit een combinatie van colleges, opdrachten, oefeningen en praktijk rond een specifiek topic. Binnen de Masteropleiding Master of Automotive Systems worden de volgende activiteiten onderscheiden: - groepsopdrachten en individuele opdrachten; - experimenteel onderzoek en laboratoriumonderzoek; - modelontwikkeling en simulatieoefeningen; - groepscases en managementspelen; - minorproject; - masterthesisproject. Literatuuronderzoek, mondelinge presentatie en verslaggeving maken deel uit van de meeste van de boven omschreven activiteiten. In het eerste semester wordt een basisprogramma aangeboden, dat start met een cursus Introductie in automotive systems. De andere activiteiten in het eerste semester omvatten de drie hoofdgebieden van het vakgebied Automotive: Vehicle Dynamics and Vibrations, Driveline and Transmission en Combustion Engines and Thermodynamics. Daarnaast wordt er een cursus wiskunde en mechanica aangeboden met het doel een gemeenschappelijke basis te creëren voor de masterstudenten. In het tweede half jaar wordt de kennis van de studenten naar een niveau hoger getild. De module Automotive Management die in dat semester wordt aangeboden, is speciaal ontworpen om de studenten de dynamische wereld van de automobiel industrie te doen begrijpen. In het laboratorium werken de studenten aan projecten als Advanced Vehicle pagina 7

8 Dynamics en Advanced Vehicle Control en maken kennis met innovatieve ontwikkelingen zoals brandstofcellen, voertuig-besturing-controle etc. In het derde semester werken de studenten aan hun masterthesisproject. Studieomvang Het programma bestaat uit drie semesters van 30 EC en heeft dus een omvang van 90 EC. pagina 8

9 4 Beoordeling per onderwerp 4.1 Doelstellingen opleiding Voor de beschrijving van de doelstellingen wordt verwezen naar het voorgaande hoofdstuk Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het panel heeft het door de aanvrager beschreven beroepsdomein, zoals opgenomen in het informatiedossier bestudeerd. Aanvullend heeft het panel enkele schriftelijke vragen gesteld aan de aanvrager met betrekking tot het domein. Deze vragen zijn schriftelijk beantwoord. Tijdens het bezoek aan de instelling is de beschrijving van het domein met het management van de opleiding en de docenten besproken. In de opleiding wordt, zo is aan het panel duidelijk gemaakt, een voertuig gezien als een systeem met subsystemen, met een bepaald gedrag dat zich vertaalt in relaties tussen input en output. In de huidige auto-industrie wordt gewerkt op functionele specificaties. Dat betekent dat onderdelen worden ontworpen en geanalyseerd als deel van een groter geheel in termen van deze functionele specificaties, die gekoppeld zijn aan het gewenste gedrag van dat grotere geheel. Naar het oordeel van het panel is de omschrijving van het domein van de beoogde opleiding voldoende duidelijk geworden en sluiten de eindkwalificaties, die door de aanvrager omschreven zijn, aan bij dat domein. In de omschrijving is de plaatsing van de opleiding in het nationale en internationale veld naar het oordeel van het panel in beperkte mate uitgewerkt. Het is echter wel duidelijk dat het concept van de opleiding voortkomt uit een samenwerking met twee buitenlandse partners. Het panel zou de aanvrager willen adviseren aan dit samenwerkingsverband te refereren in de domeinbeschrijving. Het panel heeft ook gesproken met vertegenwoordigers van het werkveld, waarvan enkelen deel uit maken van de Master Advisory Council (MAC). De leden van deze MAC zouden een grote inbreng kunnen hebben in het borgen van de aansluiting van de opleiding bij de nationale en internationale beroepspraktijk. In de eindkwalificaties komen de zogenaamde Soft skills, zoals sociale en communicatieve vaardigheden, onvoldoende terug. Uit gesprekken is gebleken dat deze vaardigheden wel degelijk tot de doelstellingen van de opleiding behoren en dat de studenten daar ook mede op getoetst worden. Dit werd ook door het afnemend werkveld bevestigd. Om de transparantie over de vereisten naar de studenten te borgen is het noodzakelijk de betreffende vaardigheden ook als eindkwalificaties te formuleren. Datzelfde geldt voor de eindkwalificaties met betrekking tot productiegerichtheid. Uit het gesprek met de vertegenwoordigers van het werkveld bleek dat met name de Nederlandse Automotive toeleveringsindustrie behoefte heeft aan hooggekwalificeerde medewerkers en kennis op het gebied van moderne productietechnieken, -systemen en -management. Hoewel dit buiten het primaire domein ligt van de masteropleiding zou de Masterstudent Automotive pagina 9

10 Systems er meer dan slechts oppervlakkige kennis van moeten hebben om voldoende eindkwalificaties te hebben voor deze belangrijke Automotive maakindustrie. Het panel beoordeelt het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende Master (facet 1.2) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. In de documentatie heeft de aanvrager omschreven hoe de eindkwalificaties aansluiten bij de algemeen, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een professional master. Het panel heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties van de beoogde HBO masteropleiding Master of Automotive Systems in voldoende mate omschrijven dat de afgestudeerde student dient te beschikken over de kwalificaties die overeen komen met het niveau dat verwacht kan worden van een professionele masteropleiding. Het niveau van kennis en inzicht dat bereikt moet worden door de masterstudent wordt bijvoorbeeld omschreven in de eindkwalificaties 1, 6 en 8 (zie hiervoor paragraaf 3.3.). De afgestudeerde moet gespecialiseerde wetenschappelijke kennis en vaardigheden kunnen vertonen in het brede (multidisciplinaire) gebied van Advanced Automotive Engineering in het bijzonder Intelligente Voertuigen. Dit omvat theoretische en praktische kennis van verschillende relevante onderwerpen en breed inzicht in bedrijfsprocessen in de automobiel industrie. Het niveau van toepassen van kennis en inzicht wordt omschreven in de eindkwalificaties 1,3, 5 en 7. De masterstudent dient in staat te zijn problemen op te lossen binnen een multidisciplinaire en internationale context. Hij of zij moet in staat zijn technologie en technologische ontwikkelingen te interpreteren, te analyseren toe te passen. Het niveau dat de masterstudent moet bereiken met betrekking tot oordeelsvorming wordt omschreven in de eindkwalificaties 5, 8 en 9. Het niveau van communicatie wordt omschreven in eindkwalificatie 4. De leervaardigheden komen aan de orde in eindkwalificatie 2. - Kennis en inzicht: voldoende - Toepassen kennis en inzicht: voldoende - Oordeelsvorming: voldoende - Communicatie: voldoende - Leervaardigheden: voldoende Het panel beoordeelt het facet 1.2 Master als voldoende Oriëntatie hbo (facet 1.3) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een master in hbo: de beoogde eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties pagina 10

11 een hbo-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/ of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarvoor een hbo -opleiding vereist is of dienstig is. Voor een beschrijving van de eindkwalificaties wordt verwezen naar de beschrijving onder paragraaf 3.3. Het panel heeft de omschreven eindkwalificaties getoetst in de gesprekken met vertegenwoordigers van het werkveld. Naar het oordeel van het panel zijn de eindkwalificaties zo geformuleerd dat ze zeer concreet van toepassing zijn op het werkveld voor een praktijk- en ontwerpgerichte hbomaster automotive. Het werkveld ondersteunt deze conclusie, hoewel de vertegenwoordigers van het werkveld niet betrokken zijn geweest bij het opstellen van de eindkwalificaties. De eindkwalificaties zijn ontleend aan de beroepsprofielen en beroepscompetenties van het relevante beroepenveld. De afgestudeerde van de opleiding heeft de kwalificaties voor het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Ook zijn de afgestudeerden aan de opleiding gekwalificeerd voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend automotive ingenieur (zie als voorbeeld eindkwalificaties nr. 2 en 4 in paragraaf 3.3.). De eindkwalificaties kunnen naar het oordeel van het panel nog nader uitgewerkt worden. De vertegenwoordigers van de opleiding hebben aangegeven hier graag mee aan de slag te gaan. Het panel beoordeelt het facet 1.3 Oriëntatie hbo als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 1 Doelstellingen opleiding Het panel concludeert dat de doelstellingen van de hbo masteropleiding Master of Automotive Systems voldoen aan de in het toetsingskader nieuwe opleidingen gestelde eisen. De doelstellingen sluiten aan bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een Automotive Systems opleiding op masterniveau. De eindkwalificaties sluiten aan bij Dublin-descriptoren voor een professionele masteropleiding. De beoogde eindkwalificaties zijn ontleend aan beroepsprofielen en beroepencompententies voor het relevante beroepenveld. 4.2 Programma Voor de beschrijving van het programma wordt verwezen naar paragraaf Eisen hbo (facet 2.1) Het beoogde programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een hbo -opleiding: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en of (toegepast) onderzoek het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline pagina 11

12 het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Voor een omschrijving van het programma wordt verwezen naar paragraaf 3.3. Op basis van de documentatie kreeg het panel de indruk dat er in het programma weinig ruimte is ingebouwd voor praktijk en dat er weinig onderwijs plaats vindt in de laboratoria. Ook had het panel aanvankelijk het idee dat de aandacht voor soft skills, zoals communicatievaardigheden, onvoldoende zou zijn. In de gesprekken is dit door de vertegenwoordigers van de beoogde opleiding nader toegelicht. Op basis van de gesprekken is het het panel duidelijk geworden dat de praktijk en training van praktische vaardigheden als vanzelfsprekend in de cursussen zijn opgenomen, waardoor dit in de beschrijving achterwege is gebleven. Naar het oordeel van het panel vindt kennisontwikkeling door studenten plaats via vakliteratuur en via interactie met de praktijk en toegepast onderzoek. Het programma heeft, naar het oordeel van het panel, aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Het onderwijs in de opleiding Master of Automotive Systems is nauw verbonden met het onderzoek dat plaatsvindt in het Applied Research Laboratory Automotive. De studenten worden door middel van groepsopdrachten en groepswerk geleerd samen te werken en te communiceren met andere studenten die over een andere vooropleiding beschikken. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de beroepspraktijk. Het is het panel opgevallen dat in het programma weinig expliciete aandacht wordt geschonken aan duurzaamheid. Uit de gesprekken is ook gebleken dat docenten en studenten niet veel notie hebben van het begrip duurzaamheid en zich voornamelijk focussen op CO2 en eventuele reductie daarvan. De maatschappelijke aspecten van automotive en mobiliteit in het algemeen zouden naar het oordeel van het panel meer een rode draad moeten vormen in het programma. Het panel beoordeelt het facet 2.1 Eisen hbo als voldoende Relatie tussen doelstelling en programma (facet 2.2) Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Op basis van de beschrijving van het programma in de documentatie ( zie ook par. 3.3.) zou geconcludeerd kunnen worden dat het programma voor het grootste deel gevuld wordt door hoorcolleges. Tijdens de gesprekken is het panel nader op dit aspect ingegaan. Uit informatie die de docenten daarover verstrekken blijkt dat er veel praktijkwerk in de opleiding is opgenomen, dat verweven is in het programma en niet afzonderlijk omschreven. In de visie van de studenten bestaat het programma EMAE voor 75% uit hoorcolleges waarbij overigens het semester dat wordt besteed aan de masterthesis niet is meegerekend. pagina 12

13 Het panel heeft kennis genomen van de matrix in het aanvraagdossier waarin gedemonstreerd wordt hoe de eindkwalificaties van het programma gerelateerd zijn aan de verschillende programma-onderdelen. Zij is van oordeel dat dit overzicht adequaat weergeeft hoe de relatie doelstelling-programma is vormgegeven. Het panel heeft in de overwegingen betrokken dat de ervaringen van de studenten gebaseerd zijn op de EMAE waar twee semesters in Praag gevolgd worden. In Praag bestaat het grootste deel van het onderwijs uit hoorcolleges, zodat het oordeel van de studenten over de gebruikte werkvormen enigszins vertekend kan zijn. Niettemin zou het panel willen adviseren om in de beschrijving van het programma transparanter te zijn over de werkvormen en de plaats van het praktijkonderwijs in het programma. Verder is het het panel opgevallen dat het programma weinig ruimte biedt voor differentiatie. Alle studenten, ongeacht de vooropleiding, volgen hetzelfde programma. Verdieping wordt voornamelijk bereikt in de masterthesis. Het management van de beoogde opleiding heeft toegelicht dat het didactisch concept, dat ten grondslag ligt aan de opleiding, inhoudt dat studenten door samen te werken met medestudenten met een andere vooropleiding leren in een multidisciplinaire omgeving te functioneren. Niet iedere masterstudent beschikt uiteindelijk over dezelfde specialistische kennis, maar heeft wel door interactie met medestudenten geleerd zijn of haar waarde toe te voegen aan en rol te vervullen in een willekeurig automotive systems ontwikkelingsteam. Ook de persoonlijke ontwikkeling van de studenten moet uit het groepsproces komen en niet uit de flexibiliteit in het programma. De hoeveelheid groepswerk is waarschijnlijk groter dan in de documentatie wordt omschreven. Het panel verwacht, gezien de verschillende doelstellingen die met het groepswerk bereikt dienen te worden, dat dit ongeveer 50% van de opleiding zal moeten beslaan. Zoals reeds eerder opgemerkt is het panel van oordeel dat dit beter in het programma omschreven zal moeten worden. Het panel is van mening dat het beoogde programma, met inbegrip van de nadere mondelinge toelichting daarop, de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding weerspiegelen en dat de te bereiken eindkwalificaties zijn vertaald in leerdoelen van (onderdelen) van het beoogde programma. Het panel beoordeelt het facet 2.2 Relatie tussen doelstelling en programma als voldoende Samenhang programma (facet 2.3) Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Het panel heeft de informatie in het aanvraagdossier over de samenhang in het programma bestudeerd. De volgorde van de programmaonderdelen en het leerproces is zo ingericht dat studenten stapsgewijs worden begeleid van een algemene automotive focus naar meer gedetailleerde onderwerpen en specialisatie. Dit bevordert, volgens de beschrijving in het aanvraagdossier, dat de theoretische en praktische basis van de studenten toeneemt zodat de student in staat is om moeilijker, complexer en diepgaander kennis en vaardigheden in de daarop volgende programmaonderdelen toe te passen. pagina 13

14 Naar het oordeel van het panel is het beoogde programma in de lengterichting inhoudelijk samenhangend. De systeembenadering is daarin het leidende concept. Het programma kent een logische opbouw waarbij de nadruk ligt op het onderstel van de auto en de motor. De studenten specialiseren zich uiteindelijk op onderdelen van het totale voertuig, met name onderstel en drive-line. Het panel beoordeelt het facet 2.3 Samenhang programma als voldoende Studielast (facet 2.4) Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het voltijdse programma omvat anderhalf jaar met een totale studielast van 90 EC, waarvan 30 EC voor de masterthesis. Het aantal contacturen varieert tussen de 20 en 26 uur per week. Volgens de omschrijving in het aanvraagdossier laten de ervaringen met de EMAE zien dat het programma studeerbaar is. Het deeltijdprogramma omvat twee 2,5 tot 3 jaar inclusief de masterthesis. De masterthesis wordt door de studenten uitgevoerd in het bedrijf waar ze te werk zijn gesteld. Er wordt gestimuleerd dat de masterthesis binnen een jaar is afgerond. De studielast voor de masterstudenten is 20 uur per week, waarvan gemiddeld 12 contacturen. Op basis van de ervaringen van studenten en docenten met de EMAE en de gesprekken met studenten is het panel van oordeel dat het programma studeerbaar is. Uit zowel het aanvraagdossier als het gesprek met de kwaliteitszorgmedewerkers is bovendien duidelijk gebleken dat de studielast jaarlijks wordt gescreend op studeerbaarheid volgens het HAN-kwaliteitssysteem. Het panel beoordeelt het facet 2.4 Studielast als voldoende Instroom (facet 2.5) Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: hbo-master: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie. Studenten die aan het programma willen deelnemen moeten beschikken over een bachelordiploma in werktuigbouw, elektronica of autotechniek. De opleiding richt zich daarbij zowel op doorstromers vanuit de bacheloropleiding als op mensen met enige jaren praktijkervaring. Instromers dienen te beschikken over voldoende kennis op het gebied van wiskunde en mechanica, hetgeen betekent dat ze de belangrijkste onderwerpen moeten kunnen herkennen en voldoende theoretische ondergrond moeten hebben om elementaire wiskundige en mechanische problemen te kunnen oplossen. Studenten die een of meer onderdelen van het introductieprogramma hebben gevolgd, zoals die studenten die het eerste jaar van de EMAE opleiding in Praag met succes hebben afgerond, krijgen vrijstellingen voor één of meer onderdelen van het eerste semester. De HAN biedt ook de gelegenheid om een EVC procedure te volgen. pagina 14

15 Het besluit tot toelating voor de opleiding wordt genomen door de toelatingscommissie. Alle toelatingsbesluiten zijn gedocumenteerd en gearchiveerd. Jaarlijks worden de besluiten geëvalueerd. Het panel onderschrijft de filosofie die aan het programma ten grondslag ligt om een brede studentengroep toe te laten zodat er een dialoog tussen de disciplines tot stand gebracht wordt, mede met het oog op de toekomstige beroepspraktijk waarin de studenten ook geacht worden multidisciplinair samen te werken. Het programma dat wordt aangeboden stelt de studenten in staat om op basis van hun disciplinaire achtergrond multidisciplinair te werken aan automotive systemen. De student wordt in staat gesteld de systemen integraal te benaderen. Er is door de opleiding niet voor gekozen om aanvullende cursussen aan te bieden om iedere student op het zelfde kennisniveau te brengen met uitzondering van de algemene introductie in automotive systems. De masteropleiding gaat ervan uit dat ieder zijn specifieke kennis uit de vooropleiding zal meenemen en inzetten voor automotive systems. Deze multidisciplinaire aanpak sluit aan bij de beroepspraktijk. Van de studenten heeft het panel geen problemen vernomen over de samenwerking met studenten met andere vooropleidingen noch over de aansluiting van het programma bij de vooropleiding. Naar het oordeel van het panel sluit het beoogde programma aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Wel adviseert het panel om aanvullende keuzevakken aan te bieden. Het panel beoordeelt het facet 2.5 Instroom als voldoende Duur (facet 2.6) De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbo-master met minimaal 60 studiepunten. Het beoogde programma van de HBO masteropleiding Master of Automotive Systems omvat 90 EC. De opleiding voldoet formeel aan de eisen die daaraan gesteld worden. Het panel beoordeelt het facet 2.6 Duur als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 2 Programma Het panel concludeert dat het programma van de HBOmasteropleiding Master of Automotive Systems voldoet aan de eisen die daaraan gesteld worden in het toetsingskader nieuwe opleidingen. Het programma voldoet aan de eisen hbo, doordat kennisontwikkeling door studenten plaats vindt via vakliteratuur en aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied en de actuele beroepspraktijk en waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden. pagina 15

16 De eindkwalificaties zijn uitgewerkt in leerdoelen van het beoogde programma. Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. Het beoogde programma is naar het oordeel van het panel samenhangend en studeerbaar. Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Het programma voldoet aan de formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum. 4.3 Inzet van personeel Eisen hbo (facet 3.1) De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een hboopleiding: Het onderwijs zal voor een belangrijk deel worden verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het panel heeft in de documentatie een overzicht gekregen van de beoogde docenten voor de opleiding en heeft daarbij de cv s van de docenten kunnen bekijken. De docenten hebben allen ruime ervaring in de relevante beroepspraktijk en als docent. Het panel heeft kunnen constateren dat de beoogde docenten allen goed betrokken zijn bij de relevante beroepspraktijk. Velen hebben gewerkt of werken nog voor relevante bedrijven. Binnen de afdeling wordt ook onderzoek in opdracht van de bedrijven uitgevoerd. Naar het oordeel van het panel wordt het onderwijs voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding kan leggen tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het panel beoordeelt het facet 3.1 Eisen hbo als voldoende Kwantiteit personeel (facet 3.2) Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten. Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen continueren In het dossier heeft het panel informatie aangetroffen over de omvang van de inzet van docenten. Er is een groot aantal docenten betrokken bij de opleiding. Het totaal aantal fte dat daarmee gemoeid zal zijn is iets meer dan 1 voor de voltijdopleiding en bijna 1,2 voor de deeltijdopleiding. De totale inspanning bedraagt voor voltijd en deeltijd per variant ruim 2000 uur (1355 docent ondersteunende staf voor de voltijdopleiding en 1474 docent ondersteunende staf voor de deeltijdopleiding. Het is het panel opgevallen dat er veel docenten bij de opleiding betrokken zijn met allemaal een kleine inzet. In de toelichting tijdens de gesprekken is er op gewezen dat er voor het onderwijs in een opleiding Master of Automotive Systems veel specialismen nodig zijn, zodat het niet mogelijk is het aantal docenten te beperken. Naar het oordeel van het panel pagina 16

17 vereist deze opzet een goede coördinatie, maar het kreeg de indruk dat dit zal lukken. Er is het panel niet gebleken dat de docenten overbelast zijn. Het aanvraagdossier beschrijft dat het break-even punt voor de voltijd- en deeltijdopleiding wordt bereikt als er respectievelijk 11 en 12 studenten instromen. De student/staf-ratio is acceptabel, voor het voltijdprogramma is de student/staf-ratio 9.2 op 1 (voor 11 studenten) en voor het deeltijdprogramma 9.5 op 1 (voor 12 studenten). Gezien de relatief forse omvang van de overhead in de begroting van de opleiding wil het panel adviseren de coördinatiekosten tot de overhead te laten behoren. Daarnaast wil het panel adviseren synergie te zoeken met andere masteropleidingen binnen de HAN en met EMAE. Naar het oordeel wordt er voldoende docentformatie vrijgemaakt om de opleiding te kunnen starten en te continueren. Het panel beoordeelt het facet 3.2 Kwantiteit personeel als voldoende Kwaliteit personeel (facet 3.3) Het in te zetten personeel is gekwalificeerd voor een inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma Zoals onder beschreven heeft het panel informatie ontvangen over de bij de opleiding betrokken docenten waaruit blijkt dat deze allen ruime ervaring hebben in het relevante beroepenveld en eveneens ruime ervaring hebben in het verzorgen van onderwijs. Het panel heeft de informatie over de deskundigheid van de docenten in de aanvraag bestudeerd en heeft tijdens de gesprekken de deskundigheid en het beleid met betrekking tot deskundigheidsbevordering van de docenten nader gecheckt. Het panel kreeg een goed beeld van de inhoudelijke deskundigheid van het docententeam. Het team beschikt over de inhoudelijke achtergrond om de noodzakelijke onderwijsonderdelen binnen de (Engelstalige) HBO-masteropleiding Master of Automotive Systems te verzorgen. Uit de gesprekken met de docenten is gebleken dat de HAN de docenten op vrijwillige basis een cursus Engels aanbiedt. Het panel is van mening dat het in te zetten personeel gekwalificeerd is voor de inhoudelijke, didactische en organisatorische realisatie van het programma. Het panel zou echter willen adviseren om de Engelse taalvaardigheid van de docenten te evalueren en een cursus Engelse taalvaardigheid verplicht te stellen voor diegenen die niet aan de vereisten voldoen. Van de studenten heeft het panel overigens geen signalen gehad dat de Engelse taalvaardigheid van de docenten een probleem vormt. Het panel beoordeelt het facet 3.3 Kwaliteit personeel als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 3 Inzet van personeel Het panel concludeert dat de inzet van personeel voor de nieuwe HBO masteropleiding Master of Automotive Systems voldoet aan de eisen die daaraan gesteld worden. Het onderwijs zal voor een belangrijk deel verzorgd worden door personeel dat een verbinding pagina 17

18 legt tussen de opleiding en de praktijk. Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten en te kunnen continueren. Het personeel is gekwalificeerd voor een inhoudelijke, didactische en organisatorische realisatie van het programma. Het panel adviseert eisen op te stellen voor docenten op het gebied van de Engelse taalvaardigheid. 4.4 Voorzieningen Materiële voorzieningen (facet 4.1) De beoogde huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het panel heeft in het dossier informatie aangetroffen over de voorzieningen waarover de campus HAN beschikt voor de opleiding(en) Autotechniek. De HAN verzorgt al geruime tijd de bacheloropleiding Autotechniek. Daarnaast wordt er onderzoek verricht in het ARLA (Applied Research Laboratory Automotive). De nieuwe opleiding kan gebruik maken van de reeds beschikbare voorzieningen voor onderwijs en onderzoek. Het panel heeft tijdens het bezoek een rondleiding gekregen langs de voorzieningen. Het panel heeft kunnen constateren dat de benodigde voorzieningen, praktijkruimte, laboratorium en proefopstellingen aanwezig zijn. De voorzieningen die ter beschikking staan aan de nieuwe opleiding zijn naar het oordeel van het panel uitstekend. Het panel beoordeelt het facet 4.1 Materiële voorzieningen als voldoende Studiebegeleiding (facet 4.2) Er is voorzien in personele capaciteit voor studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten die adequaat zijn met het oog op de studievoortgang. Individuele studiebegeleiding wordt uitgevoerd door de cursuscoördinator, waarbij deze geassisteerd wordt door de cursusmanager. Volgens de omschrijving in de documentatie ontvangen de studenten bij het bewijs van inschrijving voor de opleiding alle informatie over het onderwijsprogramma, de introductieprocedure, het rooster, de EVC procedure, contactinformatie en mogelijke huisvesting. Studenten ontvangen een MAS study guide voorafgaand aan het studiejaar. Het panel heeft geconstateerd dat er studiebegeleiding voorzien is voor de beoogde opleiding en dat de informatievoorziening voor de studenten voldoende is. Zowel de studiebegeleiding als de informatievoorziening zijn conform het algemene beleid zoals dat wordt uitgevoerd binnen de HAN. Naar het oordeel van het panel is er personele capaciteit pagina 18

19 voorzien voor studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten die adequaat zijn met het oog op de studievoortgang. Het panel beoordeelt het facet 4.2 Studiebegeleiding als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 4 Voorzieningen Het panel constateert dat de voorzieningen voor de HBO masteropleiding Master of Automotive Systems voldoen aan de eisen die daaraan gesteld worden. 4.5 Interne kwaliteitszorg Systematische aanpak (facet 5.1) Er is voorzien in een systeem van interne kwaliteitszorg, waarbij mede aan de hand van toetsbare streefdoelen en periodieke evaluaties verbetermaatregelen worden getroffen. Er is binnen de HAN een uniform systeem voor kwaliteitszorg, dat ook zal worden toegepast voor de masteropleiding Master of Automotive Systems. Het panel heeft informatie over het kwaliteitszorgsysteem gekregen in het aanvraagdossier en heeft met verantwoordelijken voor de kwaliteitszorg gesproken tijdens het bezoek. Het panel constateert dat de kwaliteitszorg aan de HAN zeer systematisch is ingericht aan de hand van toetsbare streefdoelen en periodieke evaluaties. Op basis van de evaluaties kunnen naar het oordeel van het panel verbetermaatregelen getroffen worden. Het panel constateert dat de aanvraag voldoet aan de criteria die gesteld worden bij dit facet. Het systeem van kwaliteitszorg is in de aanvraag goed beschreven. Het panel beoordeelt het facet 5.1 Systematische aanpak als voldoende Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld (facet 5.2) Bij de interne kwaliteitszorg zullen medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief worden betrokken. In de beschrijving van het systeem van kwaliteitszorg zoals opgenomen in het aanvraagdossier is de betrokkenheid van de medewerkers, studenten en alumni en het afnemend veld opgenomen. Het panel heeft tijdens het bezoek gesproken met een vertegenwoordiging van de Master Advisory Council, waarin het beroepenveld georganiseerd is. Tijdens het gesprek met de vertegenwoordiging van de MAC werd duidelijk dat het beroepenveld de doelstellingen van de opleiding en het beoogde programma onderschrijft, pagina 19

20 maar dat dit orgaan niet betrokken is geweest bij de formulering van de eindkwalificaties of de opstelling van het programma. Het panel is van mening dat de opleiding meer gebruik zou kunnen maken van de expertise van de MAC. Het is het panel niet helemaal duidelijk geworden wat de samenstelling is van een andere adviesraad van de opleiding, de Academic Quality Board, en hoe deze raad in het geheel van de kwaliteitszorg gepositioneerd moet worden. Het panel constateert dat het kwaliteitszorgsysteem voorziet in het betrekken van stakeholders bij de kwaliteitszorg. Het panel beoordeelt het facet 5.2 Betrokkenheid als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg Het panel constateert dat de interne kwaliteitszorg die voor de opleiding van toepassing is voldoet. Er is een systematische aanpak van de kwaliteitszorg binnen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Stakeholders worden daar voldoende bij betrokken. 4.6 Condities voor continuïteit Afstudeergarantie (facet 6.1) De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen. Het panel heeft zowel schriftelijk (in het aanvraagdossier) als mondeling, tijdens het gesprek met een lid van het College van Bestuur, de bevestiging gekregen dat studenten die aan de MAS beginnen, in staat gesteld zullen worden hun opleiding te voltooien. De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen. Het panel beoordeelt het facet 6.1 Afstudeergarantie als voldoende Investeringen (facet 6.2) De voorziene investeringen zijn toereikend om de opleiding (inclusief voorzieningen) tot stand te brengen. Omdat de opleiding gebruik zal maken van voorzieningen die binnen de instelling reeds aanwezig zijn, zijn er geen investeringen nodig. Er zijn geen investeringen nodig. pagina 20

21 Het panel beoordeelt het facet 6.2 Investeringen als voldoende Financiële voorzieningen (facet 6.3) De financiële voorzieningen voor de gecalculeerde negatieve resultaten zijn voldoende voor dekking van de aanloopverliezen. Tijdens het gesprek met College van Bestuur en faculteitsbestuur zijn de financiële voorzieningen aan de orde gesteld. Het beleid van het College van Bestuur en de faculteit is dat een nieuwe niet-bekostigde opleiding een aantal jaren krijgt om te bewijzen dat het financieel haalbaar is. Die financiële ruimte is binnen de instelling aanwezig. Het break even point is voor de voltijdopleiding 11 studenten en voor de deeltijdopleiding 12 studenten. Als dat aantal na een aantal jaren niet gehaald wordt, zal er besloten worden de opleiding niet te continueren met inachtneming van de afstudeergarantie voor alle ingeschreven studenten. Het panel heeft geen inzicht gekregen in de kostenopbouw, met name is onduidelijk hoe de materiaalkosten en kosten van bestaande faciliteiten zijn verwerkt. Het College van Bestuur en het faculteitsbestuur hebben een garantie gegeven voor eventuele aanloopverliezen. Het panel ziet geen problemen op dit aspect. Het panel beoordeelt het facet 6.3 Financiële voorzieningen als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 6 Condities voor continuïteit Het panel is van mening dat de HBO-masteropleiding Master of Automotive Systems voldoet aan de condities voor continuïteit. pagina 21

22 5 Overzicht advies De onderstaande tabel geeft per onderwerp en per facet het oordeel van het panel uit hoofdstuk 4 weer. Onderwerp Oordeel Facet Oordeel 1 Doelstellingen opleiding V 1.1 Domeinspecifieke eisen V 1.2 Master V 1.3 Oriëntatie hbo V 2 Programma V 2.1 Eisen hbo V 2.2 Relatie doelstellingen - programma V 2.3 Samenhang programma V 2.4 Studielast V 2.5 Instroom V 2.6 Duur V 3 Inzet van personeel V 3.1 Eisen hbo V 3.2 Kwantiteit V 3.3 Kwaliteit V 4 Voorzieningen V 4.1 Materiële voorzieningen V 4.2 Studiebegeleiding V 5 Interne kwaliteitszorg V 5.1 Systematische aanpak V 6 Condities voor continuïteit 5.2 Betrokkenheid V V 6.1 Afstudeergarantie V 6.2 Investeringen V 6.3 Financiële voorzieningen V V = voldoende O = onvoldoende pagina 22

23 Bijlage 1: Samenstelling panel Voorzitter Prof.ir. Philippe Lataire is in 1975 afgestudeerd in Elektrotechniek en is in 1982 gepromoveerd tot doctor in de toegepaste wetenschappen aan de Vrije Universiteit te Brussel. Hij is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel op het gebied van power electronics, automatic control en electric drives. Zijn belangrijkste onderzoeksinteresses liggen op het gebied van electric drives, power electronics and control. Panellid Ir. Frank Rieck is lector Nieuwe Technologieën voor productinnovatie aan de Hogeschool van Rotterdam en voorzitter van het ontwikkelingsteam RDM campus. Hij studeerde industrieel ontwerp aan de Technische Universiteit Delft en heeft diverse functies in het bedrijfsleven bekleed. Hij heeft meer dan twintig jaar ervaring in het vakgebied Automotive. Zijn belangrijkste interesses liggen op het gebied van concrete projecten en onderzoek naar elektrificatie van het wegverkeer. Panellid Ir. Jef De Wachter is als hoogleraar verbonden aan de Karel de Grote-Hogeschool, departement Industriële Wetenschappen en Technologie: mechanica, thermodynamica, klimatisering, motoren, CAD/CAM, ecologie, communicatie en management. Sinds meer dan tien jaar is hij hoofd van de academische masteropleiding Elektromechanica aan dezelfde Hogeschool. Alle panelleden en de extern secretaris hebben een onafhankelijkheidsverklaring ingevuld en ondertekend. Secretaris Dr. B.M.van Balen, extern secretaris Procescoördinator Drs. E.Lansink, beleidsmedewerker NVAO pagina 23

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

(Nieuwe) opleiding hbo master. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, HAN Kwaliteitszorg, t.a.v. Bas Bauland Postbus 5375, 6802 EJ Arnhem

(Nieuwe) opleiding hbo master. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, HAN Kwaliteitszorg, t.a.v. Bas Bauland Postbus 5375, 6802 EJ Arnhem Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI wao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI datum 30 september

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarden. nieuwe opleiding. hbo-master Strategy & Leadership. AOG TSM Master School. 15 oktober 2018

Toetsing realisatie voorwaarden. nieuwe opleiding. hbo-master Strategy & Leadership. AOG TSM Master School. 15 oktober 2018 Toetsing realisatie voorwaarden nieuwe opleiding hbo-master Strategy & Leadership AOG TSM Master School 15 oktober 2018 NVAO Toets voorwaarden nieuwe opleiding Adviesrapport Inhoud 1 Beschrijving van de

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: instellingen voor hoger onderwijs Voorlichting Datum: 12 juni 2003 Kenmerk: WO/BS-2003/24136-I Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). ?nvao * nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master Leiderschap in Onderwijs van de

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit

Nadere informatie

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN Fontys Hogescholen Raad van bestuur Postbus 347 5600 AH EINDHOVEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Circus & Performance

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarden. AD-programma. Land- en Watermanagement. Hogeschool Van Hall Larenstein. 8 augustus 2017

Toetsing realisatie voorwaarden. AD-programma. Land- en Watermanagement. Hogeschool Van Hall Larenstein. 8 augustus 2017 Toetsing realisatie voorwaarden AD-programma Land- en Watermanagement Hogeschool Van Hall Larenstein 8 augustus 2017 NVAO Toets voorwaarden nieuwe opleiding Adviesrapport Inhoud 1 Beschrijving van de opleiding

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

: 29 april 2016 : 17 mei 2016

: 29 april 2016 : 17 mei 2016 m a o w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Bachelor of Nursing

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

15 november januari Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

15 november januari Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). ,nvao w nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie esiuif Wijzigingsbesluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Business Studies Logistiek van Hogeschool

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao w nederlands -vlaa m se accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Juridisch medewerker van de Hogeschool van

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor fnvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie @S 1(UI ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. 20 mei juli 2016

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. 20 mei juli 2016 wao neder/ands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Tuinbouwmanagement van de Hogeschool Inholland

Nadere informatie

BASISGGEVENS. Naam Functie

BASISGGEVENS. Naam Functie 1 BASISGGEVENS Soort aanvraag:: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

: 25 mei 2016 : 25 juli 2016

: 25 mei 2016 : 25 juli 2016 ,nuao v n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie es luit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Bedrijfskunde MER

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam swao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791).

: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791). ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie it Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Studieomvang (EC) : 120 Datum macrodoelmatigheidsbesluit : 20 december 2017 Datum aanvraag : 21 december 2017

Studieomvang (EC) : 120 Datum macrodoelmatigheidsbesluit : 20 december 2017 Datum aanvraag : 21 december 2017 »nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie lesluit datum 29 juni 2018 onderwerp Besluit Toets nieuwe opleiding Associate-degree Systeemspecialist Automotive van de Hanzehogeschool Groningen (006369)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master nvao nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Executive MBA van de Business School Nederland datum 28 april 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Rechten van de Stichting Hogeschool NHA

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Rechten van de Stichting Hogeschool NHA nvao n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Rechten van de Stichting Hogeschool

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Commercieel Privaatrecht van de Erasmus

Nadere informatie

: 120 : niet van toepassing : 13 oktober : 5 februari 2016 : 30 maart 2016

: 120 : niet van toepassing : 13 oktober : 5 februari 2016 : 30 maart 2016 nuao r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Retailmangement en -marketing van de Hogeschool NCOI

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe

Nadere informatie

(Nieuwe) opleiding hbo master. Bas Bauland (HAN Kwaliteitszorg) HAN Kwaliteitszorg, t.a.v. Bas Bauland Postbus EJ Arnhem

(Nieuwe) opleiding hbo master. Bas Bauland (HAN Kwaliteitszorg) HAN Kwaliteitszorg, t.a.v. Bas Bauland Postbus EJ Arnhem Format samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling (Nieuwe) opleiding hbo master Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Contactpersoon/ contactpersonen Contactgegevens

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Oordeel Positief oordeel over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbo-master Techno MBA van de Universiteit van de Nederlandse Antillen

Oordeel Positief oordeel over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbo-master Techno MBA van de Universiteit van de Nederlandse Antillen se a ccr e ditat eorga nisati e Oordeel Positief oordeel over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbomaster Techno MBA van de Universiteit van de Nederlandse Antillen datum 27 januari 2014 ondeniverp

Nadere informatie

Hbo-ba Automotive Fontys Hogescholen NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Hbo-ba Automotive Fontys Hogescholen NVAO Toets Nieuwe Opleiding Hbo-ba Automotive Fontys Hogescholen 3-11-2008 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies pagina 2 1 Samenvattend advies 7 2 Inleiding en verantwoording 9 2.1 Werkwijze panel 9 2.2 Opbouw paneladvies 9 3

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Stichting Hogeschool NHA

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Stichting Hogeschool NHA ,nuao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bedrijfskunde van de Stichting Hogeschool

Nadere informatie

: 8 april 2016 : 20 mei Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

: 8 april 2016 : 20 mei Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Fiscaal Recht en Economie van de Hogeschool

Nadere informatie

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker.

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker. College van bestuur Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van de aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Master in International

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

23 maart april Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr. 9832).

23 maart april Kader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr. 9832). nuao w nederlands- alaamse accreditatieorganisatie»es Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Pedagogisch Educatief Medewerker

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht ,nvao v nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

: 120 : 25 april 2016 : 2 mei : 13 mei 2016 : 28 mei 2016

: 120 : 25 april 2016 : 2 mei : 13 mei 2016 : 28 mei 2016 ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Pedagogisch Professional Kind en Educatie van de

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

Op 22 april 2005 heeft het panel advies uitgebracht aan de NVAO. 2.1 Samenvatting van bevindingen van het panel

Op 22 april 2005 heeft het panel advies uitgebracht aan de NVAO. 2.1 Samenvatting van bevindingen van het panel College van bestuur Technische Universiteit Eindhoven Postbus 513 5600 MB EINDHOVEN Besluit datum 22 juni 2005 onderwerp Definitief besluit Toets NO wo-master Embedded Systems Technische Universiteit Eindhoven

Nadere informatie

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding.

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding. Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding, d.w.z. voortzetting geaccrediteerde onbekostigde opleiding

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling onderzoeksmasters vanaf 1 september 2015. 23 april 2015

Richtlijn beoordeling onderzoeksmasters vanaf 1 september 2015. 23 april 2015 Richtlijn beoordeling onderzoeksmasters vanaf 1 september 2015 23 april 2015 Parkstraat 28 Postbus 85498 2508 CD Den Haag P.O. Box 85498 2508 CD The Hague The Netherlands T +31 (0)70 312 2300 info@nvao.net

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

: 120. : 8 februari 2016 : 4 maart : 3 juni 2016 : 23 juni 2016

: 120. : 8 februari 2016 : 4 maart : 3 juni 2016 : 23 juni 2016 ,nuao r n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Land-

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,wao v nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam datum 30 november

Nadere informatie

27 november oktober januari april 2015

27 november oktober januari april 2015 sïwao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Onderwijskunde van de Hogeschool

Nadere informatie

: 8 maart 2016 : 3 juni 2016

: 8 maart 2016 : 3 juni 2016 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Sportmanagement van

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

(postinitieel) Zwolle. Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stort. 2014, nr 36791).

(postinitieel) Zwolle. Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stort. 2014, nr 36791). m ao ~ nederlands-vlaam se accreditatie organisatie iit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master Business Engineering van de Hogeschool

Nadere informatie

: 24 november 2015 : 20 april 2016

: 24 november 2015 : 20 april 2016 nvao n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n isa tie Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Applied Science van de Fontys Hogescholen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Applied Science van de Fontys Hogescholen nuao v nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Applied Science van de Fontys Hogescholen datum 31 mei 2017 onderwerp

Nadere informatie

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track:

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen Kunstbeleid en

Nadere informatie

Almere augustus juli 2017

Almere augustus juli 2017 ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es t. Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag Toets Nieuwe Opleiding van de Associate degree-opleiding Pedagogisch Educatief Medewerker

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,nvao ~ n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Nadere informatie

: 9 mei 2017 : 28 juni 2017

: 9 mei 2017 : 28 juni 2017 nvao nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Voeding en Diëtetiek van de Hogeschool

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

: Niet van toepassing : 16 november 2015 : 8 maart 2016 : 29 juli 2016 : 30 januari 2017 : Niet van toepassing : 8 mei 2017

: Niet van toepassing : 16 november 2015 : 8 maart 2016 : 29 juli 2016 : 30 januari 2017 : Niet van toepassing : 8 mei 2017 ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Sportmanagement van de Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma ,wao w nederlands - vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuw Associatedegreeprogramma ICT van Zuyd Hogeschool datum 31 augustus

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 NVAO 10 juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 6 3 Toetsingskaders 7 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding 1.1 Vooraf Beoordeling kwaliteit opleidingsschool

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen ,m)ao r nederlands -vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen datum 31 augustus

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao r nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Health Informaties van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Maritiem

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). ,nvao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Zorg en technologie van

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding. wo-ma Master in Managing Information and. Sustainable Change. Radboud Universiteit Nijmegen

Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding. wo-ma Master in Managing Information and. Sustainable Change. Radboud Universiteit Nijmegen Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding wo-ma Master in Managing Information and Sustainable Change Radboud Universiteit Nijmegen 12 juni 2017 NVAO Toets voorwaarde(n) nieuwe opleiding Adviesrapport

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Gewijzigd besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bouwkunde van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen 20 september 2013 Inhoud 1 Opzet 3 2 Toetsingskader 4 2.1 Onderwerp 1: Programma/opleidingsprofiel 4 2.2 Onderwerp 2: Inzet van personeel 4

Nadere informatie

Neerlandistiek CROHO 60849

Neerlandistiek CROHO 60849 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Eamenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding CROHO 60849 voor het studiejaar 2017-2018 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Toelating 3. Inhoud en inrichting van de opleiding

Nadere informatie

(versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005

(versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005 (versie d.d. 28 september 2005) Protocol toetsing kort programma in de hbo-bacheloropleiding door de NVAO 13 september 2005 Parkstraat 28 Postbus 85498 2508 CD Den Haag P.O. Box 85498 2501 CD The Hague

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

j ï w ü o r nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie

j ï w ü o r nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie j ï w ü o r nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma IT Service Management van Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

: n.v.t. : 14 oktober 2014 : 22 april 2015 : 18 juni 2015 : 31 juli 2015

: n.v.t. : 14 oktober 2014 : 22 april 2015 : 18 juni 2015 : 31 juli 2015 ,nvao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Logistiek & Supply Chain Management van Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 14 maart 2016. Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 4 juli 2016. Deze versie treedt in werking op 1

Nadere informatie

Wo-ma Fiscaal Recht Radboud Universiteit Nijmegen 02-12-2008. NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Wo-ma Fiscaal Recht Radboud Universiteit Nijmegen 02-12-2008. NVAO Toets Nieuwe Opleiding Wo-ma Fiscaal Recht Radboud Universiteit Nijmegen 02-12-2008 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies Inhoud 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording 4 2.1 Werkwijze panel 4 2.2 Opbouw paneladvies

Nadere informatie

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool NVAO, 3 maart 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 5 3 Beoordelingskader 6 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Engelse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie