UITVOERINGSPROGRAMMA

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "UITVOERINGSPROGRAMMA"

Transcriptie

1 UITVOERINGSPROGRAMMA gedeeld in bestuurlijk overleg Lokale Educatieve Agenda vastgesteld door het college van gemeente Waalwijk vastgesteld door de raad van gemeente Waalwijk 1

2 Voorwoord Het uitvoeringsprogramma Waalwijk Taalrijk is een uitwerking op uitvoeringsniveau van de notitie Waalwijk Taalrijk! Aanpak taal: ouder en kind samen (vastgesteld december 2014) en de notitie Lokale Educatieve Agenda Verdiepen en verbreden (inclusief bestuurlijk convenant, vastgesteld december 2015). De hoofdzaken uit beide notities met betrekking tot dit onderwerp zijn als bijlage 1 en 2 toegevoegd. Leeswijzer De inleiding, hoofdstuk 1, geeft kort weer de achtergrond en basis van dit uitvoeringsprogramma en de landelijke ontwikkelingen. Hoofdstuk 2 beschrijft de samenwerkende partners en de overlegstructuur. Het financieel overzicht staat in hoofdstuk 3 en in hoofdstuk 4 zijn de te verwachten resultaten en de mogelijke risicofactoren te lezen. In hoofdstuk 5 geeft de activiteiten weer van de thema s Woordenschat/taal, Leesbevordering en (Educatief)partnerschap met ouders. Tot slot zijn er verschillende bijlagen bijgevoegd. 1. Inleiding Het uitvoeringsprogramma is voorbereid en opgesteld door de werkgroep Waalwijk Taalrijk, gevormd vanuit het netwerk VVE-Waalwijk Taalrijk. Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van GGD Hart van Brabant, de Bibliotheek Midden-Brabant, Mikz VVE peuterspeelzalen, Stichting Leerrijk!, ContourdeTwern en gemeente Waalwijk. MET praktijkonderwijs is (op onderdelen) betrokken bij het uitvoeringsprogramma. Tel mee met taal Ten opzichte van de start van Waalwijk Taalrijk staat het thema laaggeletterdheid nu prominenter op de landelijke agenda en ook in Waalwijk. Bewustwording van de belemmeringen van laaggeletterdheid die zowel het gezin en opvoeding, gezondheid en (arbeids)participatie betreffen, wordt breder gedragen. Niet voor niets dat de drie ministeries van OCW, SZW en VWS hun krachten bundelen en met het actieprogramma Tel mee met Taal tegengaan dat mensen met een beperkte taalvaardigheid aan de kant komen te staan. De werkgroep Waalwijk Taalrijk is vanaf november 2014 betrokken bij de ontwikkeling van dit actieprogramma. Het programma (bijlage 3) sluit volledig aan bij het Waalwijkse beleid en is ondersteunend om de doelen Waalwijk Taalrijk te realiseren. Geen enkel kind mag meer opgroeien in een taalarme omgeving en mensen die moeite hebben met lezen en schrijven moeten in het hele land terecht kunnen voor taalscholing. Dat is de boodschap die de drie ministeries afgeven met hun nieuwe aanpak van taalachterstanden. Immers een betere taalbeheersing vergroot de kansen van volwassenen op de arbeidsmarkt en draagt bij aan een volwaardige positie in de samenleving. Een tekort aan basisvaardigheden als lezen en schrijven is niet alleen nadelig voor het betreffende individu maar ook schadelijk voor het bedrijfsleven en de samenleving. Mensen met beperkte vaardigheden op dit gebied worden belemmerd in hun dagelijks functioneren. Het gaat hierbij om problemen bij de opvoeding van kinderen, het volgen van onderwijs, het vinden en behouden van werk, het leiden van een gezond leven, maatschappelijke redzaamheid en een actief burgerschap. Daarom is in Waalwijk vanuit het onderwijsachterstandenbeleid verbinding gelegd met onder andere volwasseneducatie, armoedebeleid, cultuureducatie en sport. Bestrijden Laaggeletterdheid in Waalwijk van A tot Z De aanpak laaggeletterdheid 18+ is landelijk in een stroomversnelling gekomen. Daarom zijn we gestart met het opstellen van de notitie Bestrijden Laaggeletterdheid in Waalwijk van A tot Z. Het is een logisch vervolg op de inmiddels ingeslagen weg Waalwijk Taalrijk. Om de laaggeletterdheid van de ouders effectief aan te pakken is het belangrijk dat er 2

3 een passend aanbod voor volwassenen beschikbaar is zowel in het formele als het informele circuit. Taalhuis Waalwijk In Waalwijk willen we een bredere aanpak rondom laaggeletterdheid. Via het Regionale overleg volwasseneducatie (ROEM, centrumgemeente Tilburg) is er een beroep gedaan op het aanbod vanuit Tel mee met Taal. Betrokken partners werken aan een Taalhuis 1 in Waalwijk en aan een Taalakkoord 2. Het onderscheid met de taalhuizen elders in het land is dat hier het veld 0-18 jaar vertegenwoordigd is. Het streven is om na de zomer 2016 het Taalhuis Waalwijk in de bibliotheek in Waalwijk te openen. Door bundeling van krachten van diverse lokale organisaties willen we meer laaggeletterden bereiken en een gevarieerd aanbod creëren dat aansluit bij de verschillende hulpvragen. Op deze manier verweven we taal steeds verder in de gehele samenleving en werken we met elkaar aan een taalvaardiger Waalwijk. 2. Samenwerkende partners Waalwijk Taalrijk onderscheidt zich landelijk door structureel en planmatig te werken aan functionele geletterdheid. Deze aanpak wordt zowel regionaal als landelijk uitgedragen en wordt genoemd als good practice bij de ministeries van SZW, OCW en VWS. De samenwerking tussen alle betrokken partners is een belangrijke factor voor successen die in de afgelopen periode behaald zijn op het gebied van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en de Lokale Educatieve Agenda (LEA: ouder- taal) projecten. Besturen, scholen, professionals, gemeente en ouders werken samen en versterken elkaar. Dit uitvoeringsprogramma biedt een houvast en een kader voor alle betrokken partijen. De samenwerkende partijen werken vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheden als het gaat om de (taal)ontwikkeling van kinderen en partnerschap tussen ouders en professionals, waarbij sprake is van gelijkwaardigheid. Hierbij zijn de sleutelwoorden gezamenlijkheid, goede afstemming, uitwisseling en samenwerking. De rol van ketenregisseur voor Waalwijk Taalrijk (bron LEA notitie) neemt de gemeente op zich in de vorm van initiëren, coördineren, bevorderen en stimuleren. Dit kan alleen in samenwerking met de betrokken partners. Een overzicht van de overlegstructuur is in bijlage 4 bijgevoegd. Hoofdstuk 3. Financiën Om de organisatie en activiteiten Waalwijk Taalrijk en VVE uit te voeren worden de hiervoor beschikbaar gestelde middelen vanuit gemeente en rijk ingezet. De partners dragen bij in de vorm van cofinanciering. Het overzicht (tabel 1 +2 blz. 4) bestrijkt de periode Wel dient opgemerkt te worden dat er op dit moment nog geen duidelijkheid is over het rijksdeel Vooralsnog wordt uitgegaan van continuering van rijksbeleid OAB en de financiën hiervoor. Voor 2016 zijn de subsidieaanvragen voor de activiteiten VVE en Waalwijk Taalrijk verleend vanuit de subsidieregeling Maatschappelijke ontwikkeling Alle activiteiten en bijbehorende middelen die bijdragen om de doelstellingen te bereiken zijn in dit programma opgenomen. Naast reguliere activiteiten, zoals VVE en ondersteuningsprogramma s in het gezin, zijn voor de WT-activiteiten 2016 subsidieaanvragen door de partners van het bestuurlijk overleg LEA ingediend en 1 Taalhuis: een laagdrempelige locatie ingericht voor cursisten, vrijwilligers, docenten en andere netwerkpartners. Hier is informatie te krijgen over informele en formele taalaanbod en andere activiteiten die gericht zijn op het verkrijgen van basisvaardigheden (computer en rekenen). 2 Taalakkoord: committeren van partners (o.a. bibliotheek, werkgevers, taalaanbieders, zorginstellingen, gemeente) om bij te dragen aan het voorkomen van taalachterstanden en het bestrijden van laaggeletterdheid. Samenwerken bij de aanpak van laaggeletterdheid in de aandachtgebieden het gezin, de arbeidsmarkt en gezondheid(zorg). 3

4 verleend (collegebesluit 15 december 2015). Voor de periode wordt het uitvoeringsprogramma en de hierbij omschreven activiteiten gevolgd en worden de subsidies voor 2 jaar verleend. Aan de hand van de jaarlijkse evaluatie/verantwoording wordt nagegaan of de subsidies worden voortgezet. Opgemerkt wordt dat voor de genoemde bedragen het voorbehoud geldt dat het rijk de middelen beschikbaar stelt en de gemeenteraad van Waalwijk ook daadwerkelijk de middelen in haar begroting opneemt. Tabel 1 geeft de beschikbare middelen van rijk en gemeente weer. In tabel 2 staan de begrote uitgaven voor de thema s Waalwijk Taalrijk. De kleuren per thema corresponderen met de thema s in hoofdstuk 5. Vanuit elk thema zijn, naast de beschrijving van de activiteiten, de benodigde financiën en de cofinanciering opgenomen. Tabel 1. Beschikbaar Waalwijk Taalrijk 2016 in 2017* in 2018* in 2019* in 2020* in Budget OAB Rijk VVE** Budget OAB Rijk algemeen Budget Gemeente*** Totaal * Korting OAB Rijk alg. v.a Via kadernota v.a extra gemeentelijk budget van Vanaf 2018 opnieuw korting budget OAB Rijk. Aanname nogmaals korting van vanuit OAB Rijk. Bij grote financiële afwijkingen komt er voor een nieuw financieel-en activiteitenoverzicht. ** Organisatie Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) wettelijke verplichting vanuit budget OAB Rijk. *** Structureel budget gemeente vanuit Onderwijs achterstandenbeleid (OAB), Jeugd, peuterspeelzalen, taalondersteuning, armoedebeleid. Tabel 2. Uitgaven Waalwijk Taalrijk 2016 in 2017 in 2018** in 2019** in 2020** in 1. Taal-Woordenschat VVE (wettelijke verplichting) Leesbevordering (Educatief) Partnerschap ouders Ondersteuning, monitoring, ontwikkeling/innovatie, PM Totaal Beschikbaar Tekort * * Tekort wordt opgevangen door inzet reserve GOA (Gemeentelijk Onderwijs Achterstandenbeleid) ** Het financiële overzicht is gebaseerd op aannames. Dit in afwachting van besluitvorming gemeente begroting en rijksbeleid OAB v.a (VVE en harmonisatie Peuterspeelzaalwerk- Kinderopvang). Bij grote financiële afwijkingen wordt er voor een nieuw financieel- en activiteitenoverzicht opgesteld. 4

5 Hoofdstuk 4. Resultaten en risicofactoren De uitvoering van het programma loopt tot en met december 2020, is een dynamisch proces en wordt doorlopend geëvalueerd. De activiteiten worden bijgestuurd als dat nodig is. Ieder jaar wordt de balans opgemaakt en in juli 2020 volgt een eindevaluatie en wordt nieuw beleid gemaakt. Met de uitvoering van de Waalwijk Taalrijk activiteiten zoals opgenomen in dit programma willen wij bereiken dat elk kind en ouder functioneel geletterd is en blijft. In hoofdstuk 5 worden per thema de doelen, indicatoren en de te verwachte resultaten benoemd. De indicatoren vormen de basis voor de jaarlijkse monitor. Ook is hier van iedere activiteit een nulmeting weergegeven. De uitkomst van de indicatoren dienen als meetlat en zijn sturingsinstrumenten voor het verdere uitvoeringsprogramma. Resultaat Met een jaarlijkse voortgangsrapportage geven we aan hoever we gevorderd zijn in het bereiken van de doelstellingen en de gewenste resultaten. De resultaten die we in 2020 bereikt willen hebben zijn: - Borging van Waalwijk Taalrijk in (voor)scholen, bij alle betrokken instellingen, professionals en vrijwilligers. - Aantal kinderen dat eind groep 2 een taalachterstand heeft, is met 20% verminderd. - Aantal kinderen dat eind groep 8 een taalachterstand heeft, is met 20% verminderd. - Aantal ouders dat deelneemt aan de activiteiten rondom (educatief)partnerschap met ouders is met 20% toegenomen. De bovenstaande borging houdt in: - Betrokken 3 professionals/vrijwilligers hebben informatie ontvangen over welke WT-ondersteuning er is voor kind en ouder en weten welke Waalwijk Taalrijk activiteiten er in te zetten zijn. - Betrokken instellingen passen de Waalwijk Taalrijk activiteiten toe. - Betrokken professionals/vrijwilligers hebben informatie ontvangen over herkennen van signalen van laaggeletterdheid. - Betrokken instellingen stimuleren ouders aan de slag te gaan met taal. - Ouders kennen belang van taal en weten welke instellingen/activiteiten ondersteuning bieden. - Kinderen/ouders die ondersteuning nodig hebben maken gebruik van het Waalwijk Taalrijk aanbod. Risicofactoren De risico s voor dit uitvoeringsprogramma zijn: - Minder middelen van Rijk, gemeente of partners. - Onvoldoende inzet/medewerking van ouders, professionals en vrijwilligers. - Minder deelname van partners in overlegstructuren (0-18 jaar). Als er sprake is van een van deze factoren wordt het uitvoeringprogramma, indien nodig, herzien. 3 Betrokken professionals/vrijwilligers/instellingen ( GGD, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, basisscholen, voortgezet onderwijs, bibliotheek, welzijnswerk, gemeente) die werken met 0-18 jarigen en hun ouders/verzorgers m.b.t. WT-activiteiten. 5

6 Hoofdstuk 5. Activiteitenprogramma Waalwijk Taalrijk In onderstaand programma zijn binnen elk thema de activiteiten beschreven in concrete doelstellingen, activiteiten en resultaten. Verschillende activiteiten behoren tot meerdere thema s. Zij zijn opgenomen onder het thema met de meeste raakvlakken. 1. Taal Woordenschat Subsidie per jaar WT VVE Voor- en vroegschoolse educatie op alle peuterspeelzalen - Aantal VVE peuters op PSZ: Totaal aantal peuters PSZ: Aantal locaties PSZ: 11 (Totaal aantal peuters gemeente: 910) (Totaal VVE peuters 2015: 221) (Totaal peuters op PSZ 2015: 718) Deskundigheidsbevordering PM-ers Kinderopvang - Aantal bijeenkomsten: 5 - Aantal peuters KO: Aantal KO: 9 - Aantal locaties: 16 (Totaal aantal peuters gemeente: 910) v.a. 2018: budget VVE is een aanname 4 a. Doel b. Uitvoering door i.s.m. a. Het voorkomen en vroegtijdig aanpakken van (taal)ontwikkelingsachterstanden en het leren van de Nederlandse taal door de inzet van educatieve (VVE)programma s die starten in de voorschool en doorlopen in groep 2 van het basisonderwijs. Alle professionals zijn VVE-geschoold, hebben taalniveau 3F voor mondelinge vaardigheden en leesvaardigheden en 2F voor schriftelijke vaardigheden. Zij werken met een erkend VVE programma en voldoen aan normen kwaliteitskader VVE (Wet OKE). - Het aanbod bereidt de peuters voor op de basisschool. - Het pedagogisch educatief handelen van de pedagogisch medewerkers stelt peuters in staat tot spelen, leren en ontwikkelen. - Ouders zijn actief betrokken en worden gestimuleerd om thuis ontwikkelingsgerichte activiteiten met hun kind te doen. - De ontwikkeling van de peuters wordt structureel gevolgd, waardoor een ononderbroken ontwikkelingslijn en een goede aansluiting op het basisonderwijs geborgd kan worden. - Peuters die dat nodig hebben ontvangen extra aanbod, ondersteuning en begeleiding. - De voorschool werkt samen met relevante partners. - De kwaliteit van VVE wordt structureel geëvalueerd. b. Mikz peuterspeelzalen. Samenwerking met GGD Hart voor Brabant, Stichting Leerrijk en Stichting Bravoo, alle scholen PO (o.a. overdracht naar alle basisscholen in de gemeente), ContourdeTwern, de bibliotheek t.b.v. de doorgaande ontwikkelingslijn en ondersteuning in de totale ontwikkeling van het jonge kind a. (Gezamenlijk) deskundigheidsbevordering op diverse thema s t.b.v. de doorgaande ontwikkelingslijn en ondersteuning in de totale ontwikkeling van het jonge kind. b. De Kindereijk, Mikz, Olleke Bolleke, Pinokkio (stopt per ), De Schat, Het Stuurwiel, Tot Vanavond, De Vuurtoren, Ziezo. Samenwerking t.b.v. de doorgaande ontwikkelingslijn en ondersteuning in de totale ontwikkeling van het jonge kind met de Bibliotheek, GGD Hart voor Brabant, alle scholen PO (o.a. overdracht naar alle basisscholen in de gemeente), ContourdeTwern. 4 Aanname budget v.a Er moet nog besluitvorming plaats vinden over rijksbeleid OAB (VVE- harmonisatie Peuterspeelzaalwerk en Kinderopvang) 6

7 Taalimpuls Voorschool - Aantal kinderen: 50 - Aantal locaties: 6 Taalimpuls groep Aantal kinderen: Aantal scholen: 18 Taalimpuls groep 3, groep 5 en 6 - Aantal kinderen pilot gr 3: 24 - Aantal kinderen pilot gr 5: 6 - Aantal scholen gr 3: 3 - Aantal scholen gr 5: a. Het geven van ondersteuning op het gebied van taalonderwijs aan doelgroepkinderen VVE in de voorschool om hun kansen op een succesvolle schoolcarrière te vergroten. De voorschool en de vroegschool delen effectief hun expertise in het begeleiden van kinderen waardoor een stevige mix ontstaat tussen een pedagogisch en educatief aanbod en de doorgaande leerlijn voor de betreffende kinderen versterkt wordt. - Kinderen krijgen in de leeftijd van 3 tot 6 jaar een aaneensluitend aanvullend taalaanbod dat oploopt in moeilijkheidsgraad, afgestemd op de behoefte en kennisniveau van het kind - Kinderen profiteren van een goede doorgaande leerlijn waardoor zij een optimale start maken in groep 3 van het basisonderwijs en hun kansen op een goed ontwikkelingsverloop tijdens hun basisschoolperiode worden vergroot. - Het aanbod op de voorschool, vroegschool en TOV sluit op elkaar aan en is op elkaar afgestemd waardoor de educatieve winst voor de kinderen vergroot wordt. Anderstalige instromers vanaf 2 jaar worden begeleid vanuit TOV. Ouders hebben hierin een nadrukkelijke rol. - Door kennisoverdracht van de taalexpert in de voorschool naar de pedagogisch medewerker verwerven pedagogisch medewerkers op een natuurlijke wijze meer deskundigheid op het gebied van taalondersteuning en de wijze waarop je planmatig werkt aan taalstimulering. b. Mikz peuterspeelzalen ontwikkelt en werkt actief samen met de taalexperts van de Taalimpuls in de vroegschool. Daarnaast wordt samengewerkt met GGD Hart voor Brabant, Stichting Leerrijk en Stichting Bravoo (warme overdracht naar alle basisscholen in de gemeente), ContourdeTwern, de bibliotheek (o.a. themakisten op locaties, deskundigheidsbevordering voor medewerkers en ouders) a. - Het geven van ondersteuning op het gebied van taalonderwijs aan doelgroepkinderen VVE in de groepen 1-2 om hun kansen op een succesvolle schoolcarrière te vergroten. - Vergroten van deskundigheid rondom taalverwerving bij leerkrachten in de groepen 1 en 2 op Waalwijkse basisscholen met doelgroepkinderen; - Ouders partner maken in het ondersteunen van de taalontwikkeling van hun kind; - Kennisoverdracht naar voorschool, en naar Contour de Twern, die ouders en kind ondersteunt in de thuissituatie, waardoor reeds in een vroeg stadium preventief en adequaat kan worden ingezoomd b. Stichting Leerrijk en Stichting Bravoo i.s.m. ContourdeTwern, de bibliotheek a. Het geven van ondersteuning op het gebied van taalonderwijs aan kinderen in groep 3 en groep 5 om hun kansen op een succesvolle schoolcarrière te vergroten. Groep 3 Ongeveer 50 doelgroepkinderen groep 2 die doorstromen naar groep 3 krijgen moeite met lezen, omdat ze nog onvoldoende taal ter beschikking hebben om uitleg en opdrachten te begrijpen. Op een van de Waalwijkse basisscholen willen de taalondersteuners ervaring opdoen wat de opbrengsten zijn wanneer deze kinderen gedurende een half jaar een keer per week intensief instructietaal krijgen aangeboden, die nodig is om leesopdrachten en instructie te kunnen begrijpen. Daarnaast wordt i.s.m. BMB rondom aanbod in kleine groep gewerkt aan leesbevordering. 7

8 Taalondersteuning Nieuwkomers - Aantal kinderen: 54 - Aantal scholen: 13 Internationale Schakelklas - Aantal kinderen:120 TaalrijkWijzer - Aantal abonnementen: v.a Uit budget armoedebeleid Groep 5 en 6 Het vergroten van technische leesvaardigheid, woordenschat en het inzetten van de juiste leesstrategieën om gelezen teksten te kunnen doorgronden. Zowel in het basis- als in het voortgezet onderwijs ontstaan hier problemen. Voor de kinderen die hierin extra begeleiding nodig hebben ontwikkelen de taalbegeleiders een curriculum, dat ze samen met de groepsleerkrachten gaan uitvoeren. b. Stichting Leerrijk en Stichting Bravoo i.s.m. ContourdeTwern en de bibliotheek a. Het geven van ondersteuning op het gebied van het taalonderwijs aan niet of nauwelijks in het Nederlands aanspreekbare leerlingen waardoor de achterstand in de beheersing van de Nederlandse taal bij deze leerlingen wordt teruggedrongen en zij het reguliere lesprogramma zo spoedig mogelijk kunnen volgen. - Het verminderen van handelingsverlegenheid bij groepsleerkrachten in het pedagogischdidactisch afstemmen op de specifieke onderwijsbehoeften van kinderen (rechtstreeks uit het buitenland) de Nederlandse taal niet beheersen en in sommige gevallen getraumatiseerd zijn. - Afhankelijk van de leeftijd van de leerling wordt aandacht besteed aan zelfredzaamheid, basiswoordenschat, beginnende geletterdheid, leren lezen, begrijpend lezen, schooltaalwoorden en taalgericht zaakvakonderwijs. b. Stichting Leerrijk en Stichting Bravoo i.s.m. ContourdeTwern door de inzet van TOV: taalondersteuning (getrainde vrijwilliger) in de thuissituatie. Ouders bewust maken van het belang van een rijke taalomgeving als stimulans voor een optimale taalontwikkeling, maar vooral ouders laten ervaren op welke manier zij daarin zelf kunnen bijdragen (doorverwijzen naar informeleformele taalaanbod). Bijdragen aan vergroten van expertise TOV vrijwilligers t.a.v. taalondersteuning nieuwkomers in de thuissituatie. Daarnaast samenwerking met de bibliotheek voor o.a. leveren van boeken rondom thema s, deskundigheidsbevordering en delen van expertise. a. Het inzetten van vrijwilligers en onderwijsassistenten om: - In kleinere groepen en gedifferentieerder werken aan taalonderwijs. - Meer begeleiding en ondersteuning op maat bieden i.v.m. toenemende complexiteit doelgroep. - Het rendement van de ISK verhogen en een doorstroom naar het reguliere VO/MBO sneller mogelijk maken. - Ontwikkelen van pilot (v.a. schooljaar ) Leerlingen die uitstromen naar de Waalwijkse VO scholen krijgen nog 1 jaar ondersteuning van de taalvrijwilliger van ISK b. ISK Wereldschool (Stichting Willem van Oranje) i.s.m. PO (Taalimpuls-Nieuwkomers), ContourdeTwern, Bibliotheek. a. Kinderen uit gezinnen met PasWijzer 5 kunnen zich abonneren op een gratis schoolblad (Pippo, Bobo, Rompompom, Maan-Roos-Vis, Pompoen, Okki, Taptoe, Junior, Zo zit dat) Doel stimuleringen van leesplezier/taalontwikkeling bij kinderen (en hun ouders). b. Gemeente i.s.m. GGD/VS/PO. 5 5 De PasWijzer is een persoonsgebonden pas, bedoeld voor inwoners van de gemeente Waalwijk met een smalle beurs. 8

9 Indicatoren voor monitoring resultaten voor taal - woordenschat voor evaluatie/monitoring Algemeen (0-6 /6-12/12+): VVE: monitor VVE (o.a. resultaatafspraken groep 1-2, expertise Pedagogische medewerkers + leerkrachten, etc.) wordt onderdeel van de op te stellen monitor 0-18 jaar. Het in beeld brengen van de resultaten van alle Waalwijkse kinderen a.d.h.v. de activiteiten / reflectie bijeenkomst(en) met betrokkenen / het aanpassen-bijstellen van aanbod a.d.h.v. gegevens uit de monitor. Taalimpuls voorschool: - Hoeveel doelgroepkinderen VVE nemen deel? - Welke (voor)scholen maken er gebruik van? - Welke resultaten t.a.v. de taalontwikkeling worden behaald? - Op welke manier is de deskundigheid van professionals verbeterd? - Op welke manier is de doorgaande lijn verbeterd met de basisscholen? Taalimpuls PO: - Hoeveel (doelgroep VVE) kinderen hebben deelgenomen per groep/per school? - Welke resultaten worden behaald t.a.v. taalontwikkeling? - Op welke manier is de deskundigheid van de groepsleerkrachten verbeterd? - In hoeverre zijn ouders betrokken? Nieuwkomers: - Welke scholen maken er gebruik van? - Hoeveel nieuwkomers en welke nationaliteiten? - Hoeveel uur per leerling wordt ondersteuning gegeven? - Hoeveel leerlingen kunnen deelnemen aan het reguliere onderwijsprogramma? - Hoe is de algemene taalvaardigheid (meten met hiervoor bestemde taaltoetsen?) - In hoeverre zijn ouders van nieuwkomers betrokken? ISK: - Ureninzet onderwijsassistent? - Ureninzet vrijwilligers? - Overzicht van aantal nieuwkomers/de leerprestaties/doorstroom van nieuwkomers? - Overzicht van de verblijfsduur binnen ISK? - In hoeverre zijn ouders betrokken? Cofinanciering thema 1: inzet uren professionals GGD, VS, PO, VO, de bibliotheek, CdT + vrijwilligers 9

10 2. Leesbevordering Subsidie WT per jaar Boekstart voor baby s Reguliere subsidie Bibliotheek - Aantal baby s 2015: Aantal passen: 135 Boekstart in de kinderopvang - Aantal locaties: 8 - Aantal groepen: 21 Leesbevordering Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) - Aantal locaties KO+PSZ:17 - Aantal scholen: 18 Landelijke subsidie bibliotheek a. Doel b. Uitvoering door i.s.m. a. Stimulering lezen met baby s. Ouders ontvangen als hun kind 3 maanden is een van de gemeente een brief met Boekstartbon om het gratis Boekstartkoffertje op te halen in de bibliotheek en hun kind gratis lid te maken. De GGD vraagt tijdens het 8 maanden bezoek of de ouder hier al gebruik van heeft gemaakt. Zo worden ouders gestimuleerd met hun jonge kind aandacht te besteden aan boeken, voorlezen en bibliotheekbezoek. b. Bibliotheek i.s.m. Gemeente/GGD/Voorscholen a. Taalstimulering van jonge kinderen d.m.v. een structurele samenwerking op het gebied van: - een aantrekkelijke leesomgeving - voldoende en gevarieerd aanbod van boeken - deskundigheidsbevordering pedagogisch medewerkers - werken volgens een voorleesplan - ouderbetrokkenheid - leesmonitoring b. Bibliotheek i.s.m. de Voorscholen a. Taalstimulering van het jonge kind 0-6 jaar. Daarnaast wordt er ingezet op leesbevordering en mediawijsheid, ouderbetrokkenheid, collecties en deskundigheidsbevordering van professionals GGD, VS, PO groep 1-2. Ondersteuning door bestaande, aangepaste of nieuwe producten of diensten bij leesbeleving, taalstimulering en ouderbetrokkenheid. b. Bibliotheek i.s.m. GGD/Voorscholen/PO groep 1-2 Naschools leesavontuur PO - Aantal kinderen (+ ouders): 79 - Aantal scholen (+ teamscholing):5 - Aantal leerkrachten masterclass Leesplezier: a. Taal(lees)stimulering in een naschoolse setting (verlengde schooldag), met aandacht voor vergroten woordenschat, leesmotivatie en leesplezier, aan (doelgroep)kinderen in groep 4 t/m 8 om hun kansen op een succesvolle schoolcarrière te vergroten. - Vergroten van deskundigheid van leerkrachten met betrekking tot het stimuleren van leesmotivatie en leesplezier in de reguliere lessen, zodat niet alleen doelgroepkinderen kunnen profiteren van de extra taalstimulering. - Ouders van (doelgroep)kinderen betrekken bij het lezen van hun kind met informatie over (voor)lezen, het geven boekentips en het praten over boeken. - Het belang van voorbeeldgedrag bij ouders en leerkrachten onder de aandacht brengen. - Het stimuleren van het ontwikkelen van een rijke leesomgeving zowel op school als thuis. - Bij het stimuleren van leesmotivatie en leesplezier is er aandacht voor al het leesbare: zowel het gedrukte boek of tijdschrift als het digitale boek, kinderboekenapps en lees bevorderende websites voor kinderen. b. Bibliotheek i.s.m. PO 10

11 Meer leesplezier voor jongeren in Waalwijk VO - Aantal kinderen 1 e klas VMBO: afname leesmonitor: Aantal scholen: 4 Deskundigheidsbevordering 8 VO scholen - Docenten Nederlands: a. Alle VO-scholen in Waalwijk werken structureel samen aan het verhogen van de taal- en leesvaardigheden van leerlingen in leerjaar 1 en 2 (Wordt in volgende jaren uitgebreid naar bovenbouw). In deze samenwerking zijn de ouders van de leerlingen volwaardige partner en zij ondersteunen/stimuleren de kinderen in de thuissituatie. Binnen deze educatieve samenwerking wordt een leesplan per school ontwikkeld. Ook is er aandacht voor deskundigheidsbevordering van docenten. Vanuit visie-doelen wordt een activiteitenplan opgesteld met leesbevorderingsactiviteiten die gericht zijn op het vergroten van het leesplezier. b. Bibliotheek i.s.m. VO Evenwichtige en dynamische collecties Nulmeting volgt uit de rapportage Landelijke leesmonitor VS/PO/VO Indicatoren leesbevordering voor evaluatie/monitoring Investering scholen of andere partijen (fondsen, sponsoring) Reguliere subsidie BMB + activiteiten WT a. Alle instellingen hebben een gevarieerd aanbod van boeken dicht bij de kinderen. Een evenwichtige collectie dicht bij de kinderen is van groot belang om het lezen te bevorderen. Deze sluit aan bij het niveau van de kinderen en de werkwijze van de instelling en biedt een grote variëteit aan soorten boeken. Zo zorg je er voor dat er voor alle kinderen voldoende keus is en dat ze geïnspireerd en uitgedaagd worden. Per instelling (GGD/VS/PO/VO) zal in relatie met de overige activiteiten Waalwijk Taalrijk, bekeken worden wat de optimale collectie is. Optimaal stimuleren van kinderen om te gaan lezen. Hierbij worden professionals ondersteund vanuit de expertise van de bibliotheek. Hierbij zijn de volgende fases te onderscheiden: - Informeren: Elke professional en elke ouder is bekend met de mogelijkheden m.b.t. leesbevordering. Alle kinderen zijn bekend met de mogelijkheden m.b.t. lezen voor je plezier - Motiveren: Elke professional is zich bewust van belang van leesbeleving en bereid dit te integreren in de dagelijkse werkzaamheden. Elke ouder is zich bewust van het belang van hun rol m.b.t. lezen, is bereid hun kinderen dagelijks voor te lezen en/of te stimuleren te lezen. Alle kinderen hebben een positieve leeshouding en zijn bereid dagelijks te lezen. - Activeren: Elke professional integreert leesbeleving in de dagelijkse werkzaamheden (indien van toepassing). Elke ouder zorgt voor voorbeeldgedrag: bibliotheekbezoek, boeken lenen, (voor)lezen, een rijke leesomgeving thuis en stimuleert de kinderen te lezen. Alle kinderen lezen dagelijks met plezier. - Aandacht voor leesbeleving is geborgd op alle instellingen b. Bibliotheek i.s.m. GGD/VS/PO/VO Baby s/vs/groep 1-2 (0-6 jaar): Aantal bibliotheekinschrijvingen van 0-jarigen n.a.v. Boekstart voor baby s; Landelijke Leesmonitor bij Boekstart in de Kinderopvang locaties; aantal kinderen per activiteit per instelling; aantal ouders per activiteit per instelling; Afname aantal producten en diensten algemeen per instelling; Afname aantal producten met ouderbetrokkenheid per instelling. 11

12 6-12 jaar: Landelijke leesmonitor 6 (v.a. schooljaar voor Leesavontuur scholen uit projectsubsidie/ anders uit budget scholen; aantal leerlingen met bibliotheekpas - per groep; aantal activiteiten per instelling gericht op kinderen; aantal ouders per instelling bij Naschools Leesavontuur; aantal ouders per activiteit per instelling. inventarisatie collectie per instelling/toegang tot boeken. V.a. 12 jaar: Landelijke leesmonitor 7 (VMBO; Uitbreiding naar HAVO ); aantal leerlingen met bibliotheekpas - per klas; indicatoren die volgen uit leesplannen VO-scholen; inventarisatie collectie per instelling/toegang tot boeken. Cofinanciering thema 2: ,00 (Bibliotheek) + inzet uren professionals GGD, VS,PO,VO, de Bibliotheek, CdT + vrijwilligers 3. (Educatief) Partnerschap met ouders TOV (Thuisondersteuning met vrijwilligers) - Kinderen (ouders): Getrainde vrijwilligers: 46 Ouderbijeenkomsten - Aantal locaties (voor)scholen: 6 - Aantal bijeenkomsten: 74 (eenmalig, meermalig, wekelijks) Taal voor thuis - Aantal groepen: 4 - Aantal ouders: 28 Subsidie WT a. Doel b. Uitvoering door i.s.m a. Ouders volgen, ondersteunen/stimuleren de ontwikkeling van hun kind in de thuissituatie. ContourdeTwern coördineert en ondersteunt de vrijwilligers die vanuit TOV kinderen (0-6 jaar) pilot 6+ en gezinnen ondersteunen in het voorkomen van achterstanden en problemen. Met de inzet van vrijwilligers wordt gewerkt aan: - Voorkomen dat alledaagse problemen uitgroeien tot ernstige langdurige en problemen. - Vergroten van vaardigheden van ouders, waardoor een meer stimulerend/educatief thuismilieu ontstaat. - vergroten van het zelfvertrouwen en zelfredzaamheid van ouders. - versterken van de sociale relaties/ netwerk van ouders. - Stimuleren van ouderparticipatie. - Efficiënt gebruik maken van beschikbare diensten, voorzieningen en regelingen. b. ContourdeTwern i.s.m. getrainde vrijwilligers/ggd/voorscholen/po a. Ouderparticipatie (ouderbetrokkenheid) verhogen bij het kind thuis en bij het kind op school; - Vergroten taalvaardigheid ouders. - Empowerment moeders/ouders. - Opvoedingsondersteuning gericht op taalstimulering van de kinderen Ouders volgen de voortgang van hun kind op school en ondersteunen deze. Ouders ondersteunen elkaar. Ouders stimuleren de taalontwikkeling van hun kind thuis. b. ContourdeTwern i.s.m. getrainde vrijwilligers/ggd/voorscholen/po 6 Landelijke leesmonitor PO (jaarlijks):monitoring van lees- en leengedrag leerlingen, leescultuur thuis en het lees bevorderend gedrag van leerkrachten. 7 Landelijke leesmonitor VO (jaarlijks):monitoring van lees- en leengedrag VMBO leerlingen, leescultuur thuis en het lees bevorderend gedrag van leerkrachten. 12

13 Taalmaatjes - Aantal vrijwilligers:15 - Aantal deelnemers: 18 MET Betrokken ouders - Aantal gezinnen: 20 Ouderbetrokkenheid voortgezet onderwijsscholen in Waalwijk - Interviews/nulmeting: 5 VO-scholen - Vragenlijst ouders (1 e klas SG de Overlaat) deel 1:190 Ouders en leesontwikkeling van hun kind Onderdeel van activiteiten leesbevordering: - Boekstart voor baby s, - Boekstart in e Kinderopvang, - Naschools Leesavontuur (PO) - Meer leesplezier voor jongeren (VO) Indicatoren voor monitoring resultaten partnerschap met ouders voor evaluatie/monitoring Reguliere subsidie CdT a. 1-op-1 taalactiviteit onder leiding van een vrijwilliger waarbij 1 keer in de week samen de Nederlandse taal beoefent wordt. Doelgroep: Mannen en vrouwen (minimaal 18 jaar). b. Taalmaatjes is een initiatief van het Vrijwilligerspunt Waalwijk i.s.m. sociaal werk, taalactiviteiten ContourdeTwern, getrainde vrijwilligers/ggd/voorscholen/po/vo/team WijZ/ROC/Baanbrekers a. Ouderbetrokkenheid en participatie van m.n. etnische ouders vergroten, wat een positieve invloed heeft op de leerprestaties van de leerling. Leerlingen kunnen zich beter ontwikkelen als er vertrouwen is in de toekomst. Betrokkenheid van ouders wordt actief gestimuleerd waardoor het zelfbeeld van de leerling kan verbeteren en samenhangend risico wordt voorkomen. b. ContourdeTwern i.s.m. MET Praktijkonderwijs (eenmalig) Zie thema 2. Leesbevordering a. Onderzoek VO scholen: Door inventarisatie (nulmeting) nagaan op welke manier ouderbeleid is vormgegeven en vanuit welke visie, hoe ouderbetrokkenheid er momenteel uitziet voor voortgezet onderwijs in Waalwijk. De aanbevelingen/uitkomsten inzetten om verdere (educatief)partnerschap met ouders na te streven. - Vragenlijst is begin- en einde schooljaar uitgezet onder alle brugklasouders van SG de Overlaat om wensen, behoeften en verwachtingen te peilen. Zo willen we inzicht krijgen in de wijze waarop ouders in het algemeen en laaggeletterde ouders in het bijzonder betrokken kunnen worden bij de school en hoe scholen educatief partnerschap kunnen realiseren. b. Sardes i.o.v. gemeente i.s.m. SG de Overlaat, Dr. Mollercollege, Walewyc-mavo, Willem van Oranjecollege, MET praktijkonderwijs. a. Ouders betrekken bij de leesontwikkeling van hun kind vanuit de activiteiten: Boekstart voor baby s, Boekstart in de Kinderopvang, Naschools Leesavontuur (PO) en Meer leesplezier voor jongeren (VO). Hierbij wordt met ondersteuning van de leesconsulent de professionals getraind en gestimuleerd om ouders te: - Informeren ( kennis, weten): elke ouder is bekend met de mogelijkheden mbt leesbevordering - Motiveren (houding, willen): elke ouder is zich bewust van het belang van hun rol tav lezen, is bereid hun kinderen dagelijks voor te lezen en/of te stimuleren te lezen en lenen - Activeren (gedrag, doen): elke ouder zorgt voor voorbeeldgedrag; bibliotheekbezoek, boeken lenen, (voor)lezen, een rijke leesomgeving thuis en stimuleert de kinderen te lezen en lenen b. Bibliotheek Mien-Brabant in samenwerking met de voorscholen, basisscholen en voortgezet onderwijs instelling (de (voor-) lees coördinator). De samenwerking met de GGD wordt vorm gegeven via Boekstart voor baby s. Indicatoren Bibliotheek 0-6 jaar: aantal inschrijvingen n.a.v. boekstart koffertje; aantal ouders bij informatieavonden per instelling; aantal ouders bij introductie bijeenkomst van de thema s per instelling; aantal ouders per instelling bij groepsbezoeken aan bieb met peuters(ko-psz) en kleuters; aantal producten ouderbetrokkenheid vanuit oudermodules voorleeskisten + logeerbeer jaar: deelname aantal ouders per instelling bij alg. Naschoolsleesavontuur; deelname aantal ouders per instelling bij workshops; deelname aantal ouders per instelling bij ouderbijeenkomst leesbeleving V.a. 12 jaar: indicatoren volgen uit leesplannen VO-scholen. 13

14 Indicatoren TOV - Aantal kinderen (leeftijd+naam KO/PSZ/PO+aantal maanden) thuisprogramma TOV - Aantal ouders thuisprogramma TOV - Aantal ouderbijeenkomsten per locatie Indicatoren Taal voor thuis - Aantal groepen / locaties - Aantal deelnemers - Aantal deelnemers dat doorstroomt naar taal-reken-digi cursus Indicatoren Taalimpuls/Nieuwkomers/ISK - Meetinstrument wordt schooljaar ontwikkeld Met Betrokken Ouders - Aantal ouders/leerlingen - Gesprekken met ouders Cofinanciering thema 3: uren professionals GGD, VS, PO, VO, de Bibliotheek, CdT + vrijwilligers 4. Ondersteuning, (ontwikkeling) monitoring, innovatie, onvoorzien Monitoring (opstellen uitvoeren) (resultaatafspraken + afspraken voor reflectiebijeenkomsten etc.) Coördinatie Waalwijk Taalrijk Jaarlijkse (inspiratie) avondbijeenkomst Waalwijk Taalrijk : - Aantal deelnemers 20 mei 15: 100 Subsidie WT a. Doel b. Uitvoering door i.s.m a. Gegevens verzamelen (aan de hand van de indicatoren WT) om zicht te krijgen (houden) op de resultaten van de activiteiten, om de kwaliteit te bewaken en te bevorderen. Hierdoor nóg beter te kunnen evalueren, af te stemmen, bij te sturen om de doelstellingen te bereiken. - vervolg VVE monitoring (verplichting)/opnieuw vaststellen van indicatoren: vervolg op huidige monitoring van o.a. deelname, bereik doelgroepen, taalontwikkeling, resultaatafspraken en kwaliteit uitvoering. - WT vraagt om uitbreiding monitor (was 0-6 jaar => wordt 0-18 jaar) aan de hand van de thema s taal-woordenschat / Leesbevordering / (educatief) partnerschap met ouders / ondersteuning/ontwikkeling/innovatie b. Gemeente i.s.m. (voor)scholen, GGD, Bibliotheek, ContourdeTwern uur coördinatie WT: algemene regie, begeleiden werkgroepen, verbinden van de activiteiten, opstellen monitor, ontwikkelen website, initiëren van jaarlijkse conferentie/netwerk bijeenkomst, verbinding zoeken (inhoud + middelen) met externe partijen (rijk, provincie, fondsen, bedrijven) a. - Terugkoppeling wat afgelopen jaar (jaren) met WT is bereikt? - (verdere) Verbindingen maken met elkaar / informatie delen. - Inspireren: deelnemers krijgen zin om zelf nog meer bij te dragen aan de taalontwikkeling van kinderen in samenwerking met de ouders. - Deelnemers zien hoe ze zelf onderdeel zijn van een doorgaande lijn in de ondersteuning van kinderen en ouders. - Deelnemers komen op nieuwe ideeën (delen)/verbindingen maken/uitvoeren eigen praktijk. 14

15 Ontwikkeling/innovatie, onvoorzien Website, communicatie onderdelen (posters, flyers, WT marketing), uitvoeringsprogramma visualiseren (middel om met professionals en ouders te reflecteren), verdere (innovatieve) ontwikkelingen op de (verbinding) onderdelen taal-woordenschat / Leesbevordering / (educatief) partnerschap met ouders, verbinding actieprogramma s Tel mee met Taal o.a. Taalhuis/taalakkoord. b. Gemeente i.s.m. VS, PO,VO, GGD, Bibliotheek, ContourdeTwern, overige (mogelijke) partners Indicatoren voor monitoring - Monitor wordt 2 e helft 2016 ontwikkeld en uitgevoerd resultaten van thema 4. - Interviews/evaluatie n.a.v. bijeenkomsten Cofinanciering thema 4: PM + uren professionals GGD, VS, PO, VO, de Bibliotheek, CdT + vrijwilligers. (Mogelijk aanvulling door derden: fondsen, bedrijven, provinciale-landelijke subsidies) 15

16 Bijlage 1. Waalwijk Taalrijk! Aanpak Taal: ouder en kind samen (0-18 jaar) Aanleiding - Resultaat taalontwikkeling van doelgroepkinderen in basisonderwijs blijft achter. - Kwaliteitsrapportage VVE (onderwijsinspectie): opstellen van ouderbeleid. - LEA: taalprojecten (VVE)ouderprojecten nieuwe OAB beleidsperiode vanuit één plan. - Landelijke aanpak laaggeletterdheid Taal in de levensloop (SZW, OCW, VWS). Visie Taal is een basisvoorwaarde voor kinderen om optimaal hun talenten te kunnen ontwikkelen. Binnen de gemeente Waalwijk streven we ernaar dat elk kind en elke ouder functioneel geletterd is en blijft. Samenwerking tussen ouders en professionals op basis van partnerschap is hiervoor noodzakelijk. Samenwerking met ouders voor optimale taalontwikkeling van kind - Veel ouders weten niet hoe belangrijk hun rol is bij de (taal)ontwikkeling van hun kind. - Sommige ouders missen kennis en vaardigheden om hun kind thuis te stimuleren. - Partnerschap met ouders goed vormgeven: dit heeft een positief effect op de (leer)ontwikkeling van kinderen. Doorgaande lijn Kennis hebben van leerlijnen en leerdoelen bij taal is voor de professional noodzakelijk om het didactisch handelen goed af te kunnen stemmen op de behoeften van het kind. Wanneer ouders op de hoogte zijn van relevante momenten in de taalontwikkeling van hun kind en welke betekenisvolle rol zij hierin zelf kunnen vervullen, nemen kansen op een succesvolle schoolcarrière toe. Uitgangspunten - Zorgen dat elk kind zijn talenten optimaal kan ontwikkelen (taal- en leesontwikkeling). - Actieve inzet op een doorgaande lijn (taal- en leesontwikkeling) van kinderen. - Actieve inzet op partnerschap met alle ouders. Doelen Kind - Elk kind is functioneel geletterd. Ouder - Ouders zijn zich bewust hoe belangrijk een goede taalontwikkeling is voor het functioneren van hun kind, nu en in de toekomst. - Ouders doen ontwikkelings- en onderwijsondersteunende activiteiten met hun kind, gericht op taal- en leesontwikkeling. - Ouders ontvangen (indien nodig) extra ondersteuning en/of scholing, om hun kind gerichter te kunnen ondersteunen. Professional - Professionals voeren actief beleid op taal- en leesbevordering. - Er is partnerschap met álle ouders, uitgaande van de kracht van ouders en aansluitend bij wat ouders wensen, willen en kunnen ta.v. de (taal)ontwikkeling van hun kind. - Er is een sluitend aanbod en samenhang in taalbevordering (doorgaande lijn vereist) - Alle professionals hebben gericht ouderbeleid ontwikkeld. 16

17 Bijlage 2. Lokale Educatieve Agenda (LEA) Algemene visie en doelstellingen uit LEA notitie Verdiepen en verbreden De visie: Wij willen als LEA-ketenpartners alle jeugdigen van 0-23 jaar thuisnabij educatie en ondersteuning bieden aansluitend bij hun mogelijkheden en talenten en die ook samen ontwikkelen. Dit betekent dat kinderen die dat nodig hebben extra educatie en/of ondersteuning krijgen. Hierbij dienen de ketenpartners verbinding te maken tussen passend onderwijs en zorg voor jeugd. Dit binnen de financiële kaders van zowel passend onderwijs, de zorg voor jeugd als het onderwijsachterstandenbeleid. Algemene doelstelling voor het LEA beleid voor de periode Deze wordt ontleend aan het wettelijk kader Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie en is en blijft gericht op het bieden van kansen aan leerlingen: het voorkomen en terugdringen van achterstanden, zodat de kansen, leerprestaties en schoolloopbanen van kinderen en jongeren verbeteren om zo hun mogelijkheden op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière te vergroten. Drie deelterreinen (o.b.v. bereikte resultaten en wettelijke taakstelling) 1. Bevorderen van de taalvaardigheid van jongeren van 0-18 jaar. 2. Bevorderen van de samenwerking tussen school en ouders en het ondersteunen van ouders bij de schoolloopbaan van leerlingen vanuit educatief partnerschap. 3. Versterken samenhang en afstemming tussen diverse beleidsterreinen (jeugdhulp, Passend Onderwijs e.d.). Specifieke doelstellingen deelterrein 1 en 2 Voorafgaand aan de doelstellingen volgt eerst een korte onderbouwing/context. 1. Bevorderen van de taalvaardigheid van jongeren van 0-18 jaar. In Nederland hebben maar liefs 1,5 miljoen mensen problemen met lezen en schrijven. Zij ondervinden hierdoor moeilijkheden om volwaardig mee te kunnen doen in een talige samenleving als de onze. Geletterdheid vormt de basis voor participatie in de samenleving: duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, het bevordert de zelfredzaamheid en verbetert de mogelijkheid om deel uit te maken van een sociaal netwerk. De overheid bekommert zich al een aantal jaren om de kwaliteit van de geletterdheid te verhogen. Tot recent waren dat in hoofdzaak de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Volksgezondheid, Welzijn en Sport die beleidsmaatregelen namen om de geletterdheid te verhogen. In het recente actieprogramma Tel mee met taal participeert ook het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Immers een betere taalbeheersing vergroot de kansen van volwassenen op de arbeidsmarkt en draagt bij aan een volwaardige positie in de samenleving. Om te bereiken dat elk kind en ouder functioneel geletterd wordt, wordt een inzet gevraagd van ouders, voorschoolse instellingen, werkgevers, maatschappelijke organisaties en overheden. De gemeente Waalwijk onderschrijft de doelstellingen van het Actieprogramma volledig en heeft voor de periode tot 2020 het beleidsplan Waalwijk Taalrijk ontwikkeld. Nadrukkelijk wordt daarin vastgesteld dat de rol van ouders essentieel is bij de ontwikkeling en versterking van de geletterdheid. Veel ouders weten niet hoe belangrijk hun rol is bij de (taal)ontwikkeling van hun kind. Echter nogal wat ouders missen kennis en vaardigheden om hun kind op een goede manier thuis hierin te stimuleren. Het is noodzakelijk dat ouders zich hiervan (nog meer) bewust worden gemaakt en dat indien dat nodig is, ouders hierbij worden geholpen. Wanneer ouderbetrokkenheid goed wordt vormgegeven, heeft dit een positief effect op de (leer)ontwikkeling van kinderen. De aanpak van taal kan niet zonder ouders. Specifieke doelstellingen voor het bevorderen van de taalvaardigheid: - Elk kind is functioneel geletterd dat wil zeggen dat deze beschikt over kennis en vaardigheden die hem of haar in staat stellen om taal te gebruiken als middel voor communicatie en informatieverwerking. 17

18 - Het geven van ondersteuning op het gebied van taalvaardigheden en taalonderwijs aan doelgroepkinderen VVE in de voor- en vroegschoolse periode om hun kansen op een succesvolle schoolcarrière te vergroten. - Het geven van ondersteuning op het gebied van het taalonderwijs aan niet of nauwelijks in het Nederlands- aanspreekbare leerlingen waardoor de achterstand in de beheersing van de Nederlandse taal bij deze leerlingen wordt teruggedrongen en waardoor zij het reguliere lesprogramma op school na korte tijd kunnen volgen. - Geven van extra taalimpulsen in (na)schoolse setting, met aandacht voor het vergroten van de woordenschat, de leesmotivatie en het leesplezier aan doelgroepkinderen om hun kansen op een succesvolle schoolcarrière te vergroten. - Ouders van doelgroepkinderen betrekken bij het lezen van hun kind met informatie over (voor)lezen, het geven van boekentips en het praten over boeken. - Ouders partner maken in het ondersteunen van de (taal)ontwikkeling van hun kind. - Kennisoverdracht naar voorschoolse instellingen, waardoor in vroeg stadium gestart kan worden met inzet taalinterventies. - Het vergroten van de deskundigheid van professionals voor leerlingen van 0 18 jaar m.b.t. de versterking van de taalvaardigheid, het stimuleren van leesmotivatie en leesplezier in het taal- en leesonderwijs. - Het belang van voorbeeldgedrag bij ouders en professionals onder de aandacht brengen. 2. Bevorderen van de samenwerking tussen school en ouders en het ondersteunen van ouders bij de schoolloopbaan van leerlingen vanuit educatief partnerschap. In het kader van de LEA wordt het belang van educatief partnerschap benadrukt. Daarbij staat een wederzijdse betrokkenheid van ouders en school centraal ten einde optimale omstandigheden te creëren voor de ontwikkeling en het leren van kinderen, thuis en op school. In een gelijkwaardige relatie worden beslissingen ten aanzien van het kind gezamenlijk genomen, uiteraard met inachtneming van de verschillende eindverantwoordelijkheden van ouders en school. Ouders zijn de eerstverantwoordelijken voor de opvoeding van hun kinderen. Als eerstverantwoordelijken willen zij betrokken zijn of invloed uitoefenen op het beleid en de werkwijze van de school van hun kind. De leraar is de onderwijsprofessional en is eerstverantwoordelijk voor het bieden van goed onderwijs aan de leerlingen. Van wezenlijk belang is dat ouders en school enerzijds deze gescheiden verantwoordelijkheden (h)erkennen, maar anderzijds continu met elkaar in dialoog blijven. Op die manier kunnen zij profiteren van elkaars kennis, bij het zoeken naar de juiste ondersteuning en oplossingen. Het in continue dialoog vinden van de juiste oplossingen noemen we educatief partnerschap. Specifieke doelstellingen voor deelterrein 2: - Ouders en school gaan op een respectvolle wijze met elkaar om. Voor ieder overleg staat het belang van de voortgang van de schoolloopbaan van de leerling voorop. - Scholen en instellingen zien ouders als een educatief partner bij de versterking van de schoolloopbaan van leerlingen. - Iedere school heeft een set van routines (vastgelegd in het schoolbeleid) tot haar beschikking om de relatie tussen ouders en school te versterken. Specifieke aandacht daarbij voor de routines in het contact met ouders van kinderen met een ondersteuningsbehoefte. - Leraren kunnen professioneel handelen in de communicatie met ouders (respect, gespreksvoering, actief luisteren, bemiddeling, omgaan met conflicten). - Ouderbetrokkenheid en participatie van vooral ouders met een niet-nederlandse achtergrond vergroten (positieve invloed op de leerprestaties van de leerling). 18

19 Bijlage 3. Laaggeletterdheid/ Tel mee met Taal In Nederland is laaggeletterdheid een van de grote maatschappelijke problemen. Ruim 1,3 miljoen volwassenen in de leeftijd van 15 tot en met 65 jaar beheersen de Nederlandse taal onder het eindniveau van het basisonderwijs. Daardoor kunnen zij overheidsbrieven, veiligheidsvoorschriften en medicijnbijsluiters niet goed lezen. Ook weten zij hun weg onvoldoende te vinden op het internet, zijn ze vaker werkloos en hebben ze meer schulden. Dat maakt deze mensen kwetsbaarder en het kost de samenleving onnodig veel geld. Investeren in leesbevordering en het voorkomen en bestrijden van taalachterstanden is daarom een investering die loont, voor laaggeletterden zelf en voor de maatschappij in het algemeen. Onder laaggeletterdheid 8 verstaan we: onvoldoende kunnen lezen, schrijven, rekenen en omgaan met alledaagse technologie. Bij laaggeletterden wordt vaak aan allochtonen gedacht, vanuit de veronderstelling: zij kennen de Nederlandse taal onvoldoende. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer een derde van de laaggeletterden van allochtone afkomst is en twee derde van Nederlandse afkomst. Gezin Bijna 14% van alle kinderen loopt het risico op latere leeftijd onder de noemer 'laaggeletterd' te vallen. Een kwart tot een derde van de leerlingen in groep 8 heeft problemen met leesvaardigheid. De taalvaardigheid van ouders heeft directe invloed op die van hun kinderen. Ouders met een lage taalvaardigheid kunnen hun kinderen minder goed ondersteunen op school. Kinderen die opgroeien in een taalarm gezin lopen daarmee meer risico om een taalachterstand op te lopen. Vaak gaan deze achterstanden van de ene op de volgende generatie over. Daarom moet laaggeletterdheid tegelijkertijd worden voorkomen bij kinderen en worden bestreden bij ouders, zowel bij moeders als bij vaders. Zo kan de vicieuze cirkel van het doorgeven van taalachterstanden worden doorbroken. Laaggeletterdheid gaat vaak samen met lage reken- en digitale vaardigheden. Het ontbreken van financieel overzicht, vaak in relatie tot internetbankieren, kan leiden tot schulden. Het percentage gezinnen waarin laaggeletterdheid voorkomt, is bij de schuldhulpverlening groter dan gezinnen waar deze problematiek geen rol speelt. Tevens belemmert laaggeletterdheid het aangaan van sociale contacten en draagt zo bij aan sociale isolatie. Tel mee met Taal Tel mee met Taal is een landelijk actieprogramma van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) gericht op het voorkomen en bestrijden van laaggeletterdheid en het bevorderen van lezen, in aanvulling op het reguliere onderwijs. Het is ter ondersteuning van taalaanbieders, werkgevers, bibliotheken, maatschappelijke organisaties en gemeenten (bij de wettelijke taken VVE, Volwasseneducatie en bijstand). Het programma ondersteunt met instrumenten en methoden, kennis en expertise. Wie moeite heeft met lezen moet overal terecht kunnen voor taalscholing en geen enkel kind mag opgroeien in een taalarme omgeving. In Tel mee met Taal, dat van 2016 tot en met 2018 gaat lopen, hebben gemeenten de regierol. In het programma dat in vijf actielijnen vorm krijgt bundelen bestaande organisaties op het gebied van leesbevordering en taalvaardigheid hun krachten. 8 Het taalniveau bevindt onder niveau 1F (referentieniveaus Meijerink). Volgens de nu geldende definities ben je laaggeletterd als je niveau 2F niet beheerst. 19

20 Stichting Lezen is als penvoerder samen met de Koninklijke Bibliotheek verantwoordelijk voor de landelijke coördinatie en ondersteuning van het programma Kunst van Lezen (o.a. van BoekStart en Bibliotheek op school) Doelstellingen Tel mee met taal De kwaliteit en toegankelijkheid van het taalaanbod te verbeteren zodat tienduizenden Nederlanders betere kansen op volwaardige maatschappelijke participatie en integratie krijgen. Effectief taalbeleid ook in Waalwijk opzetten/versterken zodat alle inwoners kansen krijgen om beter te leren lezen, schrijven en communiceren in het Nederlands. - Tenminste Nederlanders verbeteren hun taalbeheersing zodanig dat zij aantoonbaar beter scoren op taalbeheersing en maatschappelijke participatie, waaronder arbeidsdeelname. - 1 miljoen jonge kinderen tot en met de basisschoolleeftijd zijn bereikt met leesbevorderingsactiviteiten, zodat hun taalvaardigheid en leesplezier toenemen. Dit zijn mijlpalen op weg naar een structurele regionale samenwerking gericht op het voorkomen en bestrijden van laaggeletterdheid. De 5 actielijnen: Actielijn 1: Lokale netwerkaanpak via Taal voor het Leven Actielijn 2: Regionale taalakkoorden en stimuleringsbudgetten Actielijn 3: Leesbevordering via Kunst van Lezen Actielijn 4: Experimenten Actielijn 5: Kennis en communicatie Kick off bijeenkomst Tel mee met taal (tekening: Jochem Galema) 20

Waalwijk Taalrijk. - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder. - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen)

Waalwijk Taalrijk. - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder. - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen) 1 Waalwijk Taalrijk - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen) - Samenleving: Taalvaardige inwoners die zich goed in

Nadere informatie

Haalbaarheidsonderzoek

Haalbaarheidsonderzoek B1 Vaststellen uitwerkingsplan de Bibliotheek, fase 15, de Onderkast-Oost Onder toepassing van de coördinatieregeling voor bouwprojecten in Driessen is het ontwerp uitwerkingsplan de Bibliotheek, fase

Nadere informatie

COLLEGEBESLUITEN D.D Nr. Onderwerp Samenvatting / toelichting Besluit A01 Verstrekking persoonsgegevens aan Platform Waspik

COLLEGEBESLUITEN D.D Nr. Onderwerp Samenvatting / toelichting Besluit A01 Verstrekking persoonsgegevens aan Platform Waspik A01 Verstrekking persoonsgegevens aan Platform Waspik Er is een verzoek gekomen voor het verstrekken van persoonsgegevens aan de stichting Platform Waspik. Het gaat dan om een maandelijkse verstrekking

Nadere informatie

Ieder talent telt 9 mei 2017 RKC Waalwijk. Workshop Waalwijk Taalrijk

Ieder talent telt 9 mei 2017 RKC Waalwijk. Workshop Waalwijk Taalrijk Ieder talent telt 9 mei 2017 RKC Waalwijk Workshop Waalwijk Taalrijk Programma 1. Verwachtingen workshop 2. Waalwijk Taalrijk 2016-2020 3. Drie thema s: - Taal / Woordenschat + initiatieven - Bevorderen

Nadere informatie

Meer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar

Meer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Meer (voor)lezen, beter in taal De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Adriaan Langendonk Miniconferentie Flevoland 23 september 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud

Nadere informatie

Schets van de Educatieve Agenda

Schets van de Educatieve Agenda Schets van de Educatieve Agenda 1. Inleiding In augustus 2006 is de tweede periode Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid (GOA) beeindigd. Vanaf augustus 2006 is een nieuw inhoudelijk kader van toepassing

Nadere informatie

De Lokaal Educatieve Agenda

De Lokaal Educatieve Agenda De Lokaal Educatieve Agenda 2016-2020 Verdiepen en verbreden Gemeente Waalwijk, afdeling RSO-WZW Oktober 2015 Vastgesteld in Bestuurlijk Overleg LEA (30-09-2015) 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Terugblik

Nadere informatie

de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar

de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Jos Debeij Gerlien van Dalen Adriaan Langendonk VNG regionale conferenties 15 en 16 april 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud

Nadere informatie

#telmeemettaal PROGRAMMA

#telmeemettaal PROGRAMMA Welkom PROGRAMMA Inleiding Tel mee met Taal Actielijn 1 Lokale netwerkaanpak/taal voor het Leven Actielijn 2 Taalakkoorden Actielijn 3 Leesbevordering/Kunst van Lezen Actielijn 5 Kennis en communicatie

Nadere informatie

Nota. Ouderbeleid Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Hilversum

Nota. Ouderbeleid Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Hilversum Nota Ouderbeleid Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Hilversum 1 Inhoud Inleiding... 3 Doel... 3 Leeswijzer... 3 Visie en uitgangspunten... 4 Visie... 4 Uitgangspunten... 4 Indicatoren... 5 Gemeentelijk

Nadere informatie

Platformtaak volgens gemeente

Platformtaak volgens gemeente Oplegvel 1. Onderwerp Subsidieaanvraag en cofinanciering Taalakkoord 2. Rol van het samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Platformtaak volgens gemeente 3. Regionaal belang Regionale partners en de gemeenten

Nadere informatie

PRAAT MET DE RAAD kort verslag

PRAAT MET DE RAAD kort verslag PRAAT MET DE RAAD kort verslag Datum: 19 mei 2015 Spreker: Corine Laurant, namens Stichting Kinderen en Ouders Onderwerp: Stichting Kinderen en Ouders als gesubsidieerde instelling voor peuterspeelzalen

Nadere informatie

Onderwerp Voortgangsrapportage : De kwaliteit van Voor- en Vroegschoolse Educatie in de gemeente Haarlem in schooljaar ' BBV nr:

Onderwerp Voortgangsrapportage : De kwaliteit van Voor- en Vroegschoolse Educatie in de gemeente Haarlem in schooljaar ' BBV nr: Informatienota Onderwerp Voortgangsrapportage : De kwaliteit van Voor- en Vroegschoolse Educatie in de gemeente BBV nr: 2016/450120 1. Inleiding De gemeente Haarlem is sinds de inwerkingtreding van de

Nadere informatie

Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016

Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016 Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016 Agenda 1. Welkom 2. Ontwikkelingen 3. Strategienota 4. Digitale vaardigheden 5. Taalvaardigheden (inleiding door Chérif Ait Abderrahman (Stichting Lezen en

Nadere informatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie De Akkers Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 15 maart 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 6 november 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool OBS De

Nadere informatie

Waalwijk Taalrijk! Aanpak taal: ouder en kind samen

Waalwijk Taalrijk! Aanpak taal: ouder en kind samen Waalwijk Taalrijk! Aanpak taal: ouder en kind samen - 03-12-2014 vastgesteld door het bestuurlijk overleg Lokale Educatieve Agenda - 16-12-2014 vastgesteld door het college van Waalwijk Inhoud 1. Vraagstelling

Nadere informatie

Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals. Stichting PAS

Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals. Stichting PAS Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals Stichting PAS Inleiding Een taalrijke omgeving is een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke rol spelen. Helaas groeien in Arnhem niet

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Ermelo

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Ermelo RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Ermelo Plaats : Ermelo Gemeentenummer : 0233 Onderzoeksnummer : 278180 Datum onderzoek : 23 september 2014 Datum

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Blaricum

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Blaricum RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Blaricum Plaats : Blaricum Gemeentenummer : 0376 Onderzoeksnummer : 293985 Datum onderzoek : 3 oktober 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Educatief Beraad gemeente Terneuzen 2016 2020 + Lokale Educatieve Agenda 2016 2020 Opzet van dit document 1. Wat is het Educatief Beraad? 2. Ambitie en visie samenwerkende partners in het Educatief Beraad.

Nadere informatie

Kadernotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie, Een stap vooruit, 2014-2017

Kadernotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie, Een stap vooruit, 2014-2017 Kadernotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie, Een stap vooruit, 2014-2017 1. Inleiding Op 15 december 2011 heeft de gemeenteraad besloten om de Beleidsnotitie Voorschoolse educatie, Bundelen van Krachten

Nadere informatie

A. Pietersen Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Renske van der Peet

A. Pietersen Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Renske van der Peet Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders raadsvoorstel portefeuillehouder opgesteld door Registratienummer A. Pietersen Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Renske van der Peet

Nadere informatie

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^ Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: Activiteit; Stellers: Conny van Aarle Akkoord: Gemeente Boxtel, afd. Maatschappelijke Ontwikkeling H. Schuurman;

Nadere informatie

Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid. Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven

Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid. Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven Dinsdag 30 oktober 2012 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM Locatie : De Brinnr. : 17QS-2 Plaats : 2324 ER Leiden Regnr. : 3011610 Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep 1 Zaanse Visie op VVE gemeente Zaanstad Sector Maatschappelijke Ontwikkeling AAN Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep VAN VASTGESTELD 24 mei 2016 AANTAL PAGINA S 5 1) Inleiding Voor u ligt de Zaanse

Nadere informatie

Plan doorgaande lijn VVE. Freekids Peuterspelen-Peuteracademie-OBS Kogerveld

Plan doorgaande lijn VVE. Freekids Peuterspelen-Peuteracademie-OBS Kogerveld Plan doorgaande lijn VVE Freekids Peuterspelen-Peuteracademie-OBS Kogerveld In dit plan wordt het accent gelegd op het verstevigen van de samenwerking tussen OBS Kogerveld, Freekids Peuterspelen en de

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN IN DE GEMEENTE. Tiel

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN IN DE GEMEENTE. Tiel RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2016-2017 IN DE GEMEENTE Tiel Plaats : Tiel Gemeentenummer : 0281 Onderzoeksnummer : 292531 Datum onderzoek : 13 april 2017 Datum

Nadere informatie

aan de kwaliteit van VVE

aan de kwaliteit van VVE aan de kwaliteit van VVE Presentatie VVE conferentie 22 april 2014 Els Klerkx (gemeente Waalwijk) i.s.m. - Berend Schonewille (Sardes) - Mikz Kinderopvang & Peuterspeelzalen - basisschool van der Heijden

Nadere informatie

Beleidsplan VVE Deventer VVE Kwaliteit: optimale ontwikkeling voor álle kinderen

Beleidsplan VVE Deventer VVE Kwaliteit: optimale ontwikkeling voor álle kinderen Beleidsplan VVE 2017-2021 Deventer VVE Kwaliteit: optimale ontwikkeling voor álle kinderen 1 Doel voorschoolse en vroegschoolse educatie (VVE) In 2010 is de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie

Nadere informatie

Bijlage - Toelichting subsidieregeling voorschoolse voorzieningen gemeente Oirschot

Bijlage - Toelichting subsidieregeling voorschoolse voorzieningen gemeente Oirschot Bijlage - Toelichting subsidieregeling voorschoolse voorzieningen gemeente Oirschot Aanleiding In november 2017 is naast de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk ook de Wet innovatie en

Nadere informatie

De bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met

De bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met De bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met Waarom? Het leven van Lisa Wist u dat? 1,5 miljoen volwassen Nederlanders zijn laaggeletterd zijn? Dat

Nadere informatie

voor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model

voor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model Convenant uitvoering Boxtels model Impuls kwaliteit VVE beleid Boxtel 6 juli 2011 Aanleiding en doelstelling bestuurlijk convenant Met ingang van de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie krijgt

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE UITERTON

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE UITERTON VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE UITERTON Locatie Brinnr. 11OD Plaats Dronten Onderzoeksnummer. 1125 Datum onderzoek 08-11-2012 Datum

Nadere informatie

Samen staan we sterker

Samen staan we sterker Samen staan we sterker Notitie voor Gemeente Berkelland over de harmonisatie en integratie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang in Eibergen-Rekken-Beltrum 4 september 2008 SKER-DHG 1 Inleiding Medio

Nadere informatie

Samen voor taal in Arnhem

Samen voor taal in Arnhem Samen voor taal in Arnhem nataliekuypers.nl Een overzicht voor professionals Inleiding In Arnhem groeien niet alle kinderen op in een taalrijke omgeving; een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke

Nadere informatie

Kinderdagverblijf Boefje

Kinderdagverblijf Boefje Kinderdagverblijf Boefje Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 8 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit

Nadere informatie

COLLEGEBESLUITEN D.D Nr. Onderwerp Samenvatting / toelichting Besluit B01 Aanpassing bodemkwaliteitsk aart

COLLEGEBESLUITEN D.D Nr. Onderwerp Samenvatting / toelichting Besluit B01 Aanpassing bodemkwaliteitsk aart B01 Aanpassing bodemkwaliteitsk aart B02.OOT Subsidie activiteiten Waalwijk Taalrijk Bij een aantal toekomstige gemeentewerken komt industriegrond vrij. De mogelijkheden om deze grond binnen Waalwijk her

Nadere informatie

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO)

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Gemeente Heerhugowaard R Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Datum indiening 13 september 2016 Volgnummer Registratienummer Bij16-439 Onderwerp laaggeletterdheid

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Nederweert

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Nederweert RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE Nederweert Plaats : Nederweert Gemeentenummer : 0946 Onderzoeksnummer : 292866 Datum onderzoek : 20 april 2017

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Westland

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Westland RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Westland Plaats : Naaldwijk Gemeentenummer : 1783 Onderzoeksnummer : 293977 Datum onderzoek : 17 oktober 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF DE KLEINE WERELD

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF DE KLEINE WERELD VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE KINDERDAGVERBLIJF DE KLEINE WERELD Locatie Kinderdagverblijf De Kleine Plaats Sassenheim Reg.nr. 3485176

Nadere informatie

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit? Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?

Nadere informatie

De Bibliotheek Op School. Pilotproject

De Bibliotheek Op School. Pilotproject De Bibliotheek Op School Pilotproject Bibliotheek Hilversum April 2012 Aanbeveling Jacques Vriens (was directeur basisonderwijs, is nu fulltime kinderboekenschrijver) Leeservaring opdoen is een van de

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE EENDJES BASISSCHOOL DE MEER

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE EENDJES BASISSCHOOL DE MEER VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE EENDJES BASISSCHOOL DE MEER Locatie : PSZ De Eendjes : BS De Brinnr. : 12KZ Plaats

Nadere informatie

l m n o p q r s t u v w x y z Taalprogramma s Stroomschema Taalprogramma s gericht op preventie en ontwikkelingsstimulering leeswijzer en stroomschema

l m n o p q r s t u v w x y z Taalprogramma s Stroomschema Taalprogramma s gericht op preventie en ontwikkelingsstimulering leeswijzer en stroomschema a b c d e Deelnemende organisaties TAALPROGRAMMA S VOOR 0 TOT 8 JAAR - LEESWIJZER EN STROOMSCHEMA Taalprogramma s f voor g 0 tot h 8 i jaar j k l m n o p q r s t u leeswijzer en stroomschema Stroomschema

Nadere informatie

Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE

Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 13 september 2016 1 INLEIDING Aanleiding Voorschoolse

Nadere informatie

Ouderbeleid Kids First COP groep

Ouderbeleid Kids First COP groep Ouderbeleid Kids First COP groep Vastgesteld januari 2015 Kids First COP groep Friesestraatweg 215 b 9743 AD Groningen T 050 3 12 43 25 E info@kidsfirst.nl www.kidsfirst.nl Ouderbeleid Kids First COP groep,

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Inspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Heerhugowaard Plaats Gemeentenummer

Nadere informatie

Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland

Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland 1. Signaleren 1.1 VVE beoordeling tijdens contactmoment op het consultatiebureau Jeugdgezondheidszorg (JGZ) (Uitvoerend: JGZ) 1.2 VVE

Nadere informatie

Convenant uitvoering Boxtels model. Kwaliteit VVE beleid Boxtel Maart 2017

Convenant uitvoering Boxtels model. Kwaliteit VVE beleid Boxtel Maart 2017 Convenant uitvoering Boxtels model Kwaliteit VVE beleid Boxtel Maart 2017 Inleiding De Voor- en Vroegschoolse Educatie en de daarmee te behalen opbrengsten in de ontwikkeling van kinderen staan landelijk

Nadere informatie

Notitie Onderwijs en LEA 2011

Notitie Onderwijs en LEA 2011 BESPREEKNOTITIE TEN BEHOEVE VAN DE VOORBEREIDENDE RAADSVERGADERING Datum : 24 augustus 2011 Datum vergadering : 6 september 2011 Onderwerp : Notitie Onderwijs en LEA 2011 Geachte raad, Binnen de eerder

Nadere informatie

BIJLAGE 5. WAARDERINGSKADER VOORSCHOOLSE EDUCATIE

BIJLAGE 5. WAARDERINGSKADER VOORSCHOOLSE EDUCATIE BIJLAGE 5. WAARDERINGSKADER VOORSCHOOLSE EDUCATIE In deze bijlage is het waarderingskader en de normering voor de voorschoolse educatie opgenomen. De toelichting op de aanpassing van het waarderingskader

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T WOELIGE HOEKJE

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T WOELIGE HOEKJE VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T WOELIGE HOEKJE Locatie(s) : Plaats :3841 HA Harderwijk Onderzoeksnummer :16281 Datum onderzoek

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL NIJNTJE BASISSCHOOL OBS BOEKHORST

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL NIJNTJE BASISSCHOOL OBS BOEKHORST VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL NIJNTJE BASISSCHOOL OBS BOEKHORST Locaties :Nijntje :Boekhorst Brinnr. :15AO Plaats :8431 CW Oosterwolde

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Midden-Drenthe

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Midden-Drenthe RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE Midden-Drenthe Plaats : Beilen Gemeentenummer : 1731 Onderzoeksnummer : 288094 Datum onderzoek : 11 februari

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus AE DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus AE DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 AE DEN HAAG Middelbaar Beroeps Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ

Nadere informatie

Calimero. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie

Calimero. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie Calimero Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 april 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 29 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. Het Veldboeket Doomijn peuterspeelopvang Geraniumstraat

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. Het Veldboeket Doomijn peuterspeelopvang Geraniumstraat RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Het Veldboeket Doomijn peuterspeelopvang Geraniumstraat Plaats : Zwolle BRIN nummer : 15EG C1 LRKP nummer : 218098297

Nadere informatie

Culemborgs VVE beleid 2011-2014

Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Wat is VVE? VVE staat voor voor- en vroegschoolse educatie. VVE is een programmatisch aanbod dat er op gericht is om taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen te

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Pareltje de Schatkaart Plaats : Delft LRKP nummer : 198321922 BRIN nummer : 13QZ C2 Onderzoeksnummer : 288192

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN IN DE GEMEENTE. Weststellingwerf

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN IN DE GEMEENTE. Weststellingwerf RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2016-2017 IN DE GEMEENTE Weststellingwerf Plaats : Wolvega Gemeentenummer : 0098 Onderzoeksnummer : 292793 Datum onderzoek : 10

Nadere informatie

Voorbeeldconvenant Vooren Vroegschoolse Educatie

Voorbeeldconvenant Vooren Vroegschoolse Educatie Voorbeeldconvenant Vooren Vroegschoolse Educatie Partijen: Schoolbestu(u)r(en) basisonderwijs :... Bestu(u)r(en) kinderopvang :... Bestu(u)r(en) peuterspeelzaalwerk :... Gemeente :... < Overige partijen

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL WERELDWIJZER BASISSCHOOL OBS WERELDWIJZER

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL WERELDWIJZER BASISSCHOOL OBS WERELDWIJZER VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL WERELDWIJZER BASISSCHOOL OBS WERELDWIJZER Locatie(s) : : Brinnr. :16ZH Plaats :1628 DJ Hoorn Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Hoogeveen Lenen wordt. jaarverslag delen

Hoogeveen Lenen wordt. jaarverslag delen Hoogeveen Lenen wordt jaarverslag 2016 delen Lenen wordt delen De bibliotheek is de plek voor cultuur, kennis en inspiratie, waar je talenten ontwikkelt en waar we belangeloos verbinding maken met elkaar

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 28 760 Meerjarenplan Alfabetisering Nr. 52 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33 a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

IKC Het Balkon. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie

IKC Het Balkon. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie IKC Het Balkon Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 juli 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 18 juni een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse

Nadere informatie

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017 ONDERSTEUNING IN DE VOORSCHOOLSE PERIODE Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017 INLEIDING Het grootste deel van de kinderen ontwikkelt zich normaal; zij bezoeken zonder noemenswaardige bijzonderheden

Nadere informatie

Onderwijs- en jeugdbeleid 24 september Terug naar eerste pagina

Onderwijs- en jeugdbeleid 24 september Terug naar eerste pagina Onderwijs- en jeugdbeleid 24 september 2009 Programma 1. Opening door wethouder Everink 2. Toelichting op gemeentelijk onderwijs- en jeugdbeleid Locale Educatieve Agenda (LEA) Centrum voor Jeugd en Gezin

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Terschelling

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Terschelling RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE Terschelling Plaats : West-Terschelling Gemeentenummer : 0093 Onderzoeksnummer : 293533 Datum onderzoek : 10

Nadere informatie

GELDERS BIBLIOTHEEKPROGRAMMA Samenwerken aan maatschappelijke educatieve Bibliotheken

GELDERS BIBLIOTHEEKPROGRAMMA Samenwerken aan maatschappelijke educatieve Bibliotheken GELDERS BIBLIOTHEEKPROGRAMMA 2019-2020 Samenwerken aan maatschappelijke educatieve Bibliotheken opdracht ondersteuning projecten/ activiteiten voor Bibliotheken Gelders Bibliotheekprogramma individuele

Nadere informatie

Jongleren 0-6. Nota. Samen sterk voor Peuteropvang & Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) gemeente Waalwijk

Jongleren 0-6. Nota. Samen sterk voor Peuteropvang & Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) gemeente Waalwijk Nota Jongleren 0-6 Samen sterk voor Peuteropvang & Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) gemeente Waalwijk 2019 2020-23-11-2018 gedeeld in het bestuurlijk overleg Lokale Educatieve Agenda - 05-02-2019

Nadere informatie

Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne

Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne 2012-2014 1 Vastgesteld door de gemeenteraad van Deurne op 2 1.Inleiding Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie De Wet OKE (Ontwikkelingskansen

Nadere informatie

VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin. locatie Noord Enkhuizen

VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin. locatie Noord Enkhuizen VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin locatie Noord Enkhuizen voorwoord Voor u ligt het VVE-beleidsplan van de Stichting Montesssori-peutergroep Enkhuizen. Deze stichting, die peuterspeelzaalwerk

Nadere informatie

Prestatieafspraken VVE in de gemeente Wijdemeren

Prestatieafspraken VVE in de gemeente Wijdemeren Prestatieafspraken VVE in de gemeente Wijdemeren Aanleiding Op basis van de Wet Primair Onderwijsartikel 167 en artikel 167b lid 1 sub b (WPO) en in samenhang met de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit

Nadere informatie

Datum: Adviserend. Datum: Informerend

Datum: Adviserend. Datum: Informerend Oplegvel 1. Onderwerp Voortzetting bondgenootschap Geletterdheid 2. Rol van het samenwerkingsorgaan Basistaak Efficiencytaak Platformtaak volgens Dagelijks Bestuur Platformtaak volgens gemeente 3. Regionaal

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL HET MOZAÏEK LOCATIE DE BONGERD

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL HET MOZAÏEK LOCATIE DE BONGERD VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL HET MOZAÏEK LOCATIE DE BONGERD Locatie : Het Mozaïek - Brinnummer : 12DF Plaats : Veenendaal

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Beverwijk

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Beverwijk RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Beverwijk Plaats : Beverwijk Gemeentenummer : 0375 Onderzoeksnummer : 279708 Datum onderzoek : 10 december 2014

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS Locatie(s) : Brinnr. :11VZ Plaats :9402 CB Assen Onderzoeksnummer :14827 Datum onderzoek

Nadere informatie

Beleidsnotitie Aanbod voor peuters Gemeente Buren

Beleidsnotitie Aanbod voor peuters Gemeente Buren Beleidsnotitie Aanbod voor peuters 2017-2020 Gemeente Buren Inhoudsopgave 1. Huidige situatie 4 Waar gaat het over? 4 Wat doen we al? 4 2. Vergroten bereik peuters 6 Wat gaan we doen? 6 Doel 6 Behoefte

Nadere informatie

Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede

Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede Anneke Elenbaas van Ommen - 20 maart 2012 SAMENWERKEN AAN DE DOORGAANDE LIJN IN ZORG EN EDUCATIE BINNEN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE PERIODE Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede Programma Welkom en toelichting

Nadere informatie

20 sept sept 2018

20 sept sept 2018 Oplegvel 1. Onderwerp Cofinanciering integrale aanpak voorkomen laaggeletterdheid in Holland Rijnland 2. Rol van het Basistaak samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang Alle gemeenten voeren

Nadere informatie

Plan. specifieke schakelklassen basisonderwijs

Plan. specifieke schakelklassen basisonderwijs Plan specifieke schakelklassen basisonderwijs 2011 NHOUD 1. Doelstelling en uitgangspunten 1.1 Doelstelling 3 1.2 Uitgangspunten 3 2. Doelgroep 4 3. Inrichting en uitvoering 4 4. Locaties 4 5. Selectie

Nadere informatie

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012 Utrecht, november 2012 3426545 Pagina 1 van 15 Pagina 2 van 15 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 1 VVE op gemeentelijk niveau 9 2 De oordelen over

Nadere informatie

Toekomstvisie Peuterspeelzaal Houten

Toekomstvisie Peuterspeelzaal Houten Toekomstvisie Peuterspeelzaal Houten Naar een integraal onderdeel van een samenhangend aanbod voor opvang & ontwikkeling van het Houtense jonge kind. Het bestuur en directie van de Peuterspeelzaal Houten

Nadere informatie

Stichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen

Stichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen Stichting Kinderopvang Alkmaar Pedagogisch Beleid Peuterspeelzalen Inhoudsopgave 1. INLEIDING...3 2. DOEL VAN HET BELEID...3 2.1 ALGEMEEN...3 2.2 BIJDRAGE AAN ORGANISATIEDOELEN...3 2.3 ROLLEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN...4

Nadere informatie

Geen leerling zonder diploma van school: educatie

Geen leerling zonder diploma van school: educatie Geen leerling zonder diploma van school: educatie In het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma Grote Steden Beleid 2005-2009 is als doelstelling voor de besteding van de middelen uit de Web geformuleerd; de

Nadere informatie

OUDERPROGRAMMA VVE VERSTERKEN BESCHIKBAAR MATERIAAL VANUIT BEN IK IN BEELD UITWERKING PER DOELSTELLING OUDERPROGRAMMA GROEP NUL

OUDERPROGRAMMA VVE VERSTERKEN BESCHIKBAAR MATERIAAL VANUIT BEN IK IN BEELD UITWERKING PER DOELSTELLING OUDERPROGRAMMA GROEP NUL BESCHIKBAAR MATERIAAL VANUIT Ben ik in Beeld maakt gebruik het programma Puk en Ko thuis. Daarnaast zijn er aanvullingen beschikbaar: Het bronnenboek Ouderbetrokkenheid en een ouderwerkplan. Materiaal

Nadere informatie

Zomerscholen. Kees Broekhof Sardes

Zomerscholen. Kees Broekhof Sardes Zomerscholen Kees Broekhof Sardes Agenda Kader: bestuursafspraken Doelgroepen Doelen en ambities Kwaliteit Kwantiteit Ervaringen in Utrecht en elders Bestuursafspraken zomerschool Doelgroepen: kinderen

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KETELBINKIE BASISSCHOOL DE WINDROOS

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KETELBINKIE BASISSCHOOL DE WINDROOS VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KETELBINKIE BASISSCHOOL DE WINDROOS Locatie : Ketelbinkie : De Windroos Brinnr. : 10OD

Nadere informatie

Op pad voor de Aanpak Taal: Ouders en kind samen

Op pad voor de Aanpak Taal: Ouders en kind samen Op pad voor de Aanpak Taal: Ouders en kind samen Interview met het Praktijkteam van het ministerie van SZW Yolande Timman, i.s.m. Hans Christiaanse en Paulien Rietveld Het ministerie van SZW heeft een

Nadere informatie

De verbinding van onderwijs en jeugd in de Liemers

De verbinding van onderwijs en jeugd in de Liemers De verbinding van onderwijs en jeugd in de Liemers VISIEDOCUMENT November 2015 OOGO De Liemers De samenwerkende gemeenten Duiven, Montferland, Rijnwaarden, Westervoort en Zevenaar en de samenwerkingsverbanden

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Heerenveen

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Heerenveen RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE Heerenveen Plaats : Heerenveen Gemeentenummer : 0074 Onderzoeksnummer : 287974 Datum onderzoek : 18 februari

Nadere informatie

Regeling subsidie onderwijsstimulering gemeente Oisterwijk 2015

Regeling subsidie onderwijsstimulering gemeente Oisterwijk 2015 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Oisterwijk. Nr. 86 0 oktober 0 Regeling subsidie onderwijsstimulering gemeente Oisterwijk 0 WAT WILLEN WE BEREIKEN? Wij willen dat kinderen hun talenten optimaal

Nadere informatie

Veranderingen voorschoolse educatie (VE) beleid grote gemeenten G37/G86 november 2017 Rob Vergeer

Veranderingen voorschoolse educatie (VE) beleid grote gemeenten G37/G86 november 2017 Rob Vergeer Veranderingen voorschoolse educatie (VE) beleid grote gemeenten G37/G86 november 2017 Rob Vergeer Eerst een felicitatie! Kwaliteit VVE in G37 sterk gestegen! Zowel in gemeentelijk beleid als in voor- en

Nadere informatie

Monitor BoekStart. Haal meer uit de Monitor. [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019

Monitor BoekStart. Haal meer uit de Monitor. [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019 Monitor BoekStart Haal meer uit de Monitor [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019 de Bibliotheek Z-O-U-T Eén van de gemeentelijke doelen waarin de Bibliotheek een rol speelt: Voorkomen laaggeletterdheid

Nadere informatie

M O N T F O O R T g e m e e n t e

M O N T F O O R T g e m e e n t e g e m e e n t e Beleidsnotitie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Wettelijk kader Op 1 augustus 2010 is de Wet OKE (Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) in werking getreden.

Nadere informatie

Een doorgaande lijn in. Van voorschool naar vroegschool. Een handreiking

Een doorgaande lijn in. Van voorschool naar vroegschool. Een handreiking Een doorgaande lijn in Ouderbetrokkenheid Van voorschool naar vroegschool Een handreiking Voor de ontwikkeling van kinderen is partnerschap tussen school en de ouders belangrijk. Ouders en school hebben

Nadere informatie