De patiëntgestuurde organisatie. Prof. Walter SERMEUS Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid KU Leuven

Transcriptie

1 De patiëntgestuurde rganisatie Prf. Walter SERMEUS Leuvens Instituut vr Gezndheidszrgbeleid KU Leuven

2 Inhud Organisatie van ziekenhuizen De duale rganisatie, vier werelden van Mintzberg Divisie-rganisaties en Service-line rganisaties Nieuwe rganisatietypes Slutin shps en Jb shps Fcused facries en Value Added Prcesses Facilitated User netwrks Organisatie van de waardeketen (value-chain) in de gezndheidszrg Van Triple Aim naar Quadruple aim

3 Management van ziekenhuizen Ziekenhuizen zijn grte bedrijven: Niet vaak pgenmen in Trends Tp Maar vaak wel bij de grtste werkgevers in de streek Cmplexe rganisaties - nd aan ged management Running even the mst cmplicated crpratin must almst be child s play cmpared t managing any hspital (Mintzberg, 1997)

4 Definitie van een ziekenhuis Art.2 Wet p de ziekenhuizen (2/8/86) Ziekenhuis is een pdracht medisch-specialistische zrg in een samenhangend en multidisciplinair verband met de bedeling bij de patiënt p een z krt mgelijke tijd de ziekte te bestrijden f te verlichten, de gezndheidstestand te herstellen f te verbeteren f de letsels te stabiliseren

5 Organigram Belgisch ziekenhuis (ziekenhuiswetgeving: 2/8/86) Medische raad Algemeen directeur DIRECTIE Hfdgeneesheer Administratief Directeur Verpleegkundig Directeur Medisch diensthfd Bekhuding/Administratie Persneelsdienst Sciaal werk... Verpleegkundig Middenkader Artsen Hfdverpleegkundige ZIEKENHUIS Verpleegkundige lgistiek medewerker verzrgende

6 Duale ziekenhuisranisatie Histrisch gescheiden rganisatrisch / financieel Duaal functineel rganisatiemdel: Artsen: prfessinele rganisatie; bttm-up; p basis van standardisatie van bekwaamheid; vlakke rganisatie Niet-artsen: machine rganisatie: tp-dwn; p basis van prcedures; hierarchisch Van duaal naar 4 werelden: Gluberman & Mintzberg, Managing the care f health and the cure f disease, Health care Management Review, (2001)

7 4 werelden in het ziekenhuis DISCONNECTIE Gluberman & Mintzberg, Health care management Review, part I, 2001

8 4 werelden in de gezndheidszrg DISCONNECTIE Gluberman & Mintzberg, Health care management Review, part I, 2001

9 Crdinatin (1) & Cllabratin (2) Issues Gluberman & Mintzberg, Health care management Review, part II, 2001

10 Mdels f Clinical crdinatin Stacey Diagram LOW 20% LEVEL OF AGREEMENT 20% HIGH HIGH --- PREDICTABILITY --- LOW 60% Gluberman & Mintzberg, Health care management Review, part II, 2001

11 Functinele rganisatie cfr. ziekenhuiswet Medische raad Algemeen directeur DIRECTIE Hfdgeneesheer Administratief Directeur Verpleegkundig Directeur Medisch diensthfd Bekhuding/Administratie Persneelsdienst Sciaal werk... Verpleegkundig Middenkader Artsen Hfdverpleegkundige ZIEKENHUIS Verpleegkundige lgistiek medewerker verzrgende

12 Divisie rganisatie directie Primaire Divisie A Bv. hartziekten Balanced screcards Brdtabellen Prfitcenter Primaire Divisie B Bv. geriatrie Secund. Divisie C Bv. Med. beeldvrming Stafdienst (functineel) cstcenter Secund. Divisie D Bv. hteldienst Sms meervudige leiding - Artsen - Verpleegkundigen - Adminstratie -. SLA: Service Level Agreement

13 X medical department SERVICE-LINE/PROCES ORGANISATIE X X X X X X PRA X Pa1 hspital wards hspital wards ne day hspital ne day hspital utpatient clinic utpatient clinic Service-line perating theatres perating theatres ancillary ancillary department department X-ray LAB ETC pharmacy icu X X Pa2 PRB X Pa3 X TENSOR nursing department supprting departments paramedical departments X X X

14 Inhud Organisatie van ziekenhuizen De duale rganisatie, vier werelden van Mintzberg Divisie-rganisaties en Service-line rganisaties Nieuwe rganisatietypes Slutin shps en Jb shps Fcused facries en Value Added Prcesses Facilitated User netwrks Organisatie van de waardeketen (value-chain) in de gezndheidszrg Van Triple Aim naar Quadruple aim

15 Differentiatie in patiëntenstrmen Slutin shps Jb shps Value-adding prcesses Fcused factries Facilitated user netwrks

16 Kenmerken van de drie strmen Slutin shp Jbshp Fcused Factries Value Added Prcesses Facilitated user netwrks Acute strm Electieve strm Pliklinische strm Iteratief prces Sequentieel prces gedragsverandering Ongestructureerd, impliciete kennis, explratief, experts Flexiebel, weinig planbaar, innvatief, snel Patrnen en regels, expliciete kennis, verificatie, nvices Efficiënt, planbaar, gekend prces en utcme, servicegericht, drlptijden Gemengd Persnlijk, ketenzrg, ttale aanpak, klantgericht Prduct leadership Operatinal excellence Custmer intimacy Fee fr Service (F4S) All-in (P4Q) Mix van capitatin en F4S Bhmer, 2009; Christensen, 2009

17 Differentiatie in patiëntenstrmen Slutin shps Jb shps Value-adding prcesses Fcused factries Facilitated user netwrks

18 Jbshp slutin shp acute strm Ons huidig mdel van rganisatie van de gezndheidszrg Gericht p ntdekken, minimale vrspelbaarheid en standaardisatie, neindig aantal prductspecificaties VOORDEEL: Zrg p maat, maximale individualisering NADEEL: Grte cördinatiekst (factr 4 f 5) verhead burden Kwaliteitsprblemen mwille van fragmentatie

19 Overhead Burden Rate Ecnmies f scale and cuntervailing csts f prduct-line cmplexity (4) Lima (4) (20) Essex Pntiac Sandusky Ecnmies f Scale: Burden rate drps 15% fr each dubling Lebann Cst f Cmplexity: Burden rate increases 27% fr each dubling f prduct families (10) (5) (6) (2) Saginaw Tiffin (2) Maysville (10) Fremnt 16 prduct families 8 prduct families 4 prduct families 2 prduct families 1 prduct family Plant Scale (sales in $millins) Claytn M. Christensen et.al., 2009

20 Surces & magnitude f cst differences: Specialty vs. General Hspitals Cst f materials & supplies Cst f direct labr Overhead burden Ttal cst fr equivalent length f stay # service families ffered Overhead burden rate Shuldice Hspital (hernia repair) $100 $600 $1600 $2, General Hspital $300 $670 $6030 $7, Claytn M. Christensen et.al., 2009

21 Differentiatie in patiëntenstrmen Slutin shps Jb shps Value-adding prcesses Fcused factries Facilitated user netwrks

22 Fcused factries value added prcesses Gestandaardiseerde prcessen zrgpaden Gebruikmakend van EBM-inzichten, strmlijning rganisatie en interdisciplinaire samenwerking Vr vrspelbare zrg Vrbeelden: geplande heup- kniearthrplastie, liesbreuk, caratactperaties, nrmale bevalling, COPD exacerbatie, pvlging diabetes, VOORDEEL: Daling ksten, hgere kwaliteit, hgere patiënttevredenheid NADEEL: Grte inspanning vr ntwikkeling

23 Vrbeeld 1: Geisinger Health System Prvencare Orsprnkelijk ntwikkeld vr pen hart chirurgie (CABG) 2007: headlines NYTimes: Open heart surgery with a 90-days warranty 40 prcess indicatrs: adherence tt 100% Kwaliteitsresultaten: lagere mrtaliteit (-47%), minder herpnames (-20%), minder sternale wndinfecties (-76%), minder transfusies (-48%), krtere verblijfsduur (-8%), Financiële resultaten: 28%-36% gedkper dan andere ziekenhuizen Tch ng winstmarge van 19% Ondertussen verdere ntwikkeling van Prvencare vr 23 acute aandeningen

24 Vrbeeld 2: Virginia Masn Medical Center - Seatle In 2000 bewuste keuze vr Tyta Prductin System (lean management) Visie: zer defects, zer infectin rates r 100% satisfactin rates. It is a game f zer and 100 percent. If we have a visin less than that, it is the wrng visin Resultaten ( ) na 275 rapid prcess imprvements Befre After Imprvement Space (sq) % Inventry ($) % Staff walking distance (feet) Lead times (minutes) Prductivity gains (FTE) % % 228,87 151,98-44%

25 Differentiatie in patiëntenstrmen Slutin shps Jb shps Value-adding prcesses Fcused factries Facilitated user netwrks

26 Facilitated User Netwrks Vr chrnische zrg Grte rl en bijdrage van patiënt mwille van impact van gedragsverandering Netwerken van prfessinals & patiënten Dminant mdel = Chrnic Care Mdel (Wagner) MacCll Center fr Health Care Innvatin (mid 90) Evidentie van betere kwaliteit en lagere kst (Cleman et al., Health Affairs, 2009) WHO glbal strategy n peple-centred and integrated health services BE-2015, Prtclakkrd Federale en defedereerde entiteiten tt een Natinaal actieplan vr chrnisch zieken

27 Eclgy f Medical Care Green L et al., NEJM, 2001

28 Chrnic Quadrangle

29 WHO glbale strategie n peple-centered and integrated health services WHO glbal strategy n peple-centred and integrated health services, 2015 Cncept Vlaamse Sciale Bescherming, 2016 Referentiekader

30 WHO glbal strategy n peple-centred and integrated health services, 2015 IHI, Triple Aim Strategie AANPAK DOEL

31 Cmpnenten 6 cmpnenten vr CCM Ondersteuning zelfmanagement Beslissingsndersteuning (EBM/richtlijnen) Ontwerp van zrgprces (ketenzrg, cördinatie, multidisciplinaire samenwerking) ICT, ehealth, EPD Afstemming p maatschappij: welzijn, beweging,.. Gezndheidsysteem: incentives, leiderschap, verbeterplannen, 14 cmpnenten van geintegreerde zrg - integre Empwerment patiënt Ondersteuning mantelzrgers Case management Werkbehud, sciprfessinele en scieducatieve re-integratie Preventie: preventie betreft verschillende interventiedmeinen Overleg en cördinatie Intra- en transmurale zrgcntinuïteit Valrisatie van de ervaring van patiëntenrganisaties Geïntegreerd patiëntendssier Multidisciplinaire guidelines Ontwikkeling van een kwaliteitscultuur Aanpassing van de financieringssystemen Stratificatie van de risic s binnen de bevlking en cartgrafie van de mgeving Change management

32

33 Vrbeelden Kaiser Permanente: Healthcnnect - MyHealth 3 niveaus van pvlging chrnische aandeningen Niveau 3: case management (1,5% van leden) Niveau 2: zrgmanagement ndersteunende zrg (20-30% van leden) Niveau 1: eerstelijnszrg met zelfzrg (65-80% van leden) ParkinsnNet - www. Parkinsnnet.nl Landelijk netwerk van zrgverleners (2700), met als del m Parkinsnpatiënten aan te zetten tt zelfzrg PatientsLikeMe Learn frm thers, cnnect with thers, track yur health Nieuwe rllen van patiënten (bv. Dave Debrnkard

34 Inhud Organisatie van ziekenhuizen De duale rganisatie, vier werelden van Mintzberg Divisie-rganisaties en Service-line rganisaties Nieuwe rganisatietypes Slutin shps en Jb shps Fcused facries en Value Added Prcesses Facilitated User netwrks Organisatie van de waardeketen (value-chain) in de gezndheidszrg Van Triple Aim naar Quadruple aim

35 Harvard Business Schl Michael Prter Vrnamelijk gekend mwille van cncurrentiestrategieën (cmpetitive frces mdel; value chain mdel) Tepassing naar waardeketen in de gezndheidszrg. Prter M. & Teisberg E., Redefining Healthcare: creating Psitive-Sum Cmpetitin t deliver value, HBS Press, 2006

36 Prter M, Lee TH: The strategy that will fix health care, Harvard Business Review, Octber 2013

37 1. Organise int integrated practice units (IPUs)

38 2. Measure utcmes and csts fr every patient Ksten: Geen prijs Vereist bekhuding met patiënt als kstenplaats ipv dienst Outcmes: ICHOM standard sets Meer dan 20 In 2017: meer dan 50% van disease burden

39 Vrbeeld: Strke

40 3. Bundle payment fr care cycles Er met een relatie zijn met de creatie van waarde (utcmes) en deze wrdt maar gerealiseerd in zijn ttaliteit pre- tt pst (inclusie van ambulant en hspitalisatie) Rekening huden met: Risk adjustment Vergeding van cmplicaties met het risic van verstrekker zijn

41 4. Integrate care delivery systems Defining the scpe f services Cncentrating vlume in fewer lcatins Chsing the right lcatin fr each service line Integrating care fr patients acrss lcatins Van hierarchieën naar Netwerken

42 5. Expand gegraphical reach Hub-and-spke mdel Satellites deliver less cmplicated care, with cmplex cases referred t the hub. Clinical affiliatins Lcal affiliates benefit frm the expertise, experience, and reputatin f the parent IPU The IPU bradens its reginal reach and brand, and benefits frm management fees, shared revenue r jint venture incme, and referrals f cmplex cases.

43 Nieuwe rganisatiemdellen klinische netwerken en lkale zrgnetwerken &

44 Geisinger Health System Last updated 07/09/09 Geisinger PrvenHealth Navigatr Sites Cntracted PrvenHealth Navigatr Sites Geisinger Medical Grups Geisinger Specialty Clinics Geisinger Inpatient Facilities Ambulatry Care Facility Geisinger Health System Hub and Spke Market Area Geisinger Health Plan Service Area Carewrks Cnvenient Healthcare Nn-Geisinger Physicians With EHR

45 6. Build an enabling ICT platfrm It is centered n patients It uses cmmn data definitins It encmpasses all types f patient data The medical recrd is accessible t all parties invlved in care The system includes templates and expert systems fr each medical cnditin The system architecture makes it easy t extract infrmatin

46 Van Triple Aim naar Quadruple Aim

47 Nurses and Patients Agree Which Hspitals Are Gd Aiken L, Sermeus W. et al., BMJ, 2012

48 RN4CAST: Variability in nurse staffing: numbers & qualificatin 48 Aiken et al The Lancet

49 RN4CAST: Effect f nurse staffing n patient mrtality 49 Aiken et al The Lancet

50 Aiken LH et al. Sermeus W, Nurse staffing and educatin and hspital mrtality in nine Eurpean cuntries: a retrspective bservatinal study, The Lancet 26 February ,00% 30-day inpatient general surgery mrtality per hspital N h = 300 Hspitals, N p = patients (9 Eurpean cuntries: BE, UK, FI, IE, NL, NO, ES, SE, CH) One cuntry hspitals are marked in red 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% MEAN EUROPE: 1.3%, RANGE: 0.0%-7.2%, N=300 MEAN ONE COUNTRY: 1.2%, RANGE: 0.3%-3,0%, N=59

51 Significant effect Aiken et al The Lancet

52 Human Resurces 4 Patient Safety Eén p 10 werkt in gezndheidszrg en welzijn Uitdagingen: Welke cmpetenties hebben we ndig: nu en in de tekmst Impact van technlgie Rl van patiënten zelfmanagement Rl van rganisatieverandering Skill-mix, task-shifting, task-sharing He aantrekken en behuden van medewerkers, werkmgeving burnut/turn-ver ratis Hervrming KB 78

53 (

54 Wrld Health Organizatin (WHO) Glbal Strategy n Human Resurces fr Health: Wrkfrce 2030 A changing narrative Nt a 'cst' but an investment Human capital fr human security t imprve ppulatin health Glbal strategy Optimize the existing wrkfrce Anticipate future wrkfrce Strengthen individual and institutinal capacity Strengthen the data, evidence and knwledge (WHA-69, May, 2016)

55 WHO-Eurpe Eurpean strategic directins fr strengthening nursing and midwifery twards Health 2020 gals Objectives: scaling up and transfrming educatin and training wrkfrce planning and ptimizing skill-mix ensuring psitive wrk envirnments prmting evidence-based practice and innvatin Enabling mechanisms: regulatin, partnerships, research, management & leadership (RC65, September, 2015)

56 OECD Health wrkfrce strategies (March, 2016): Right jbs: Train a sufficient number and prper mix f health wrkers t meet future needs, withut unduly relying n the training effrts f ther cuntries, particularly thse suffering frm acute shrtages Right skills: Ensure that health wrkers acquire the right skills and cmpetences and given pprtunities t adapt their skills during their wrking life t deliver high-quality health services in mre team-based and patient-centred appraches Right places: Prvide all the ppulatin with adequate access t health care regardless f where they live, by prmting a mre even gegraphic distributin f health wrkers, and making greater use f innvative health service delivery mdels, ntably telemedicine en.htm

57 Besluit Patiënt kmt centraal te staan k in rganisatie Geïntegreerd in al zijn betekenissen Netwerken versus hiërarchie Flexiebel, wendbaar, dynamisch Gedreven dr de evidentie en technlgie Minder gericht p structuren, meer p prcessen en resultaten Met mensen, dr mensen Vraagt nieuwe sets van incentives en financiering

58 Dank vr uw aandacht