Avans Hogeschool, Breda

Transcriptie

1 Avans Hogeschool, Breda Opleiding: Varianten: Verpleegkunde, hbo bachelor; voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 14 juni 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2006

2 2 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 32 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 35 Onderwerp 6 Resultaten 38 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 49 Bijlage 3 Bezoekprogramma 53 Bijlage 4 Kengetallen 55 Bijlage 5 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 58 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 3

4 4 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

5 Deel A: Onderwerpen NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 5

6 6 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding tot Verpleegkundige van de Hogeschool Avans heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in april 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 14 juni In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: Mw. H.A.M. Groenendaal (voorzitter; domeinpanellid Verpleegkunde); Dhr. drs. R. Heijnen (domeinpanellid Verpleegkunde); Dhr. E.J.P. Drost (studentpanellid); Mw. drs. M.J.J. van Beers (NQAauditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Per september 2004 omvat Avans Hogeschool met ruim 50 opleidingen nagenoeg alle segmenten van het Hoger Beroeps Onderwijs en heeft de hogeschool ruim bachelorstudenten en medewerkers. De opleiding Verpleegkunde valt onder de Academie voor Gezondheidszorg. De missie van de Academie voor Gezondheidszorg is de volgende: De Academie voor Gezondheidszorg wil zich, in samenwerking met zusteracademies van Avans Hogeschool en met educatieve en strategische partners in binnen en buitenland ontwikkelen tot een (inter)nationaal aansprekende, toonaangevende, winstgevende multifunctionele kennisonderneming op het gebied van gezondheidszorg en management in de gezondheidszorg. De academie wil proactief zijn met betrekking NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 7

8 tot overheidsbeleid. Deze instelling richt zijn diensten (brede bacheloropleidingen, masteropleidingen, toepassingsgericht onderzoek, cursussen/trainingen, consultancy en faciliteiten) primair op de markten (gezondheidszorginstellingen, scholen, ondernemingen, particulieren en verenigingen in de gezondheidszorg) in Zuid Nederland. De academie wil bovenstaande realiseren met professionele medewerkers, voor wie zij een aantrekkelijke werkgever is. Avans Hogeschool heeft vestigingen in Tilburg, shertogenbosch en Breda. De opleiding Verpleegkunde wordt verzorgd in Breda. De opleiding wordt in voltijd, deeltijd en duaal aangeboden. De studenten van de voltijd en duale variant volgen vanaf studiejaar het nieuwe curriculum, alle studenten van de deeltijd volgen op het moment van de visitatie het oude curriculum. Het deeltijdcurriculum zal vanaf studiejaar ook worden omgezet, gebaseerd op het voltijdse curriculum. Bij de voltijdopleiding staan momenteel 221 studenten ingeschreven, bij de deeltijdopleiding 88 studenten en bij de duale variant 107 studenten. De opleiding wordt verzorgd door 29 docenten (20,06 fte). De docentstudentratio is 1:32, waarmee zij voldoen aan het gestelde streefdoel van 1: Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQAauditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft de auditor met de opleiding tezamen besproken welke facetten of welke thema s naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen tijdens het bezoek van het panel aan de opleiding (de agenderende audit). Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. In diezelfde periode mei 2006 bereiden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek (14 juni 2006). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQAauditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQAauditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQAauditor heeft met de domeindeskundigen in het panel 8 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

9 bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juli 2006 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in september 2006 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september Het visitatierapport is uiteindelijk in oktober 2006 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 9

10 Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd en duale variant afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijd, en duale opleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijd, en de duale opleiding inhoudelijk zijn gebaseerd op dezelfde moduleinhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. In de gesprekken en bij de bestudering van het materiaal heeft het panel aandacht besteed aan de verschillende varianten. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De drie facetten binnen dit onderwerp zijn voor de drie varianten beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Programma Het facet studielast is voor de drie varianten beoordeeld als voldoende. Het facet samenhang is bij de voltijd en de duale variant beoordeeld als voldoende. De overige facetten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel De drie facetten van dit onderwerp zijn voor de drie varianten beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Voorzieningen De beide facetten van dit onderwerp zijn voor de drie varianten beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Interne kwaliteitszorg De drie facetten van dit onderwerp zijn voor de drie varianten beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Resultaten De beide facetten van dit onderwerp zijn voor de drie varianten beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 10 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

11 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet en onderwerpniveau opleiding Verpleegkunde Onderwerp/Facet Voltijd Deeltijd Duaal Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen hbo Goed Goed Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud Goed Goed Goed programma 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Goed Voldoende 2.4 Studielast Voldoende Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Goed Goed Goed 2.6 Duur Goed Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en Goed Goed Goed inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen hbo Goed Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed Goed Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed Goed Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, Goed Goed Goed studenten, alumni en het beroepenveld Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Goed Goed Goed 6.2 Onderwijsrendement Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 11

12 12 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

13 Deel B: Facetten NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 13

14 14 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Tussen 1998 en 2004 viel de opleiding HBOV binnen de Sector Gezondheidszorg Onderwijs van de Faculteit Gamma. Deze hanteerde de volgende missie (Strategisch Beleid Faculteit Gamma , 2001). Faculteit Gamma is een kwalitatief hoogwaardige, regiogerichte, brede en flexibele kennisorganisatie op het terrein van gezondheidszorg, arbeid, gedrag en maatschappij. Binnen het onderwijs en de diensten van de faculteit staan de student en andere klanten centraal. De eindkwalificaties van het DKcurriculum (deelkwalificaties) zijn vastgelegd in het Beroeps en Opleidingsprofiel Verpleegkundige Kwalificatieniveau 5 HBO Verpleegkunde Breda (1997). Deze zijn afgeleid van de landelijk vastgestelde deelkwalificaties (niveau 5) uit het eindrapport Gekwalificeerd voor de toekomst (1996) van de Commissie Kwalificatiestructuur. Het DKcurriculum wordt gehanteerd in de voltijd en duale opleiding tot de cohort 2004 en in de deeltijd tot september De eindkwalificaties (het competentieprofiel) van het CGOcurriculum (competentiegericht onderwijs) (Curriculumblauwdruk 2004) zijn ontleend aan het in opdracht van de landelijke HBOV opleidingen geschreven Met het oog op de toekomst (2001) en de op basis daarvan ontwikkelde competentiesets voor wijkverpleegkundige zorg (Competentiebeschrijvingen voor wijkverpleegkundigen, 2003/2005), voor GGZverpleegkundigen (Beroepscompetenties voor de HBO GGZverpleegkundige, 2004) en voor verpleegkundigen in de Academische Zorg ( Jij maakt het verschil ; beroepscompetenties voor hboopgeleide verpleegkundigen (bachelors) in Universitair Medische Centra, 2003). Deze worden in het programma aangeboden als majordifferentiaties. Het CGOcurriculum wordt op het moment van het visitatiebezoek gehanteerd in de eerste twee jaar van de voltijd en de duale variant. In de uitwerking van de 12 kerncompetenties is vrij strak de sjabloon van Met het oog op de toekomst gevolgd. De eigen profilering van de opleiding is gelegen in de verdieping in de psychiatrie in de vorm van de majordifferentiatie GGZ in jaar 3 en het deelprogramma Klinisch Ambulante Zorg in jaar 4. Daarnaast profileert de opleiding zich door de keuze en vormgeving van de beroepsproducten ter operationalisering van de kerncompetenties. De opleiding participeert actief in een landelijk project dat onder meer bedoeld is om de landelijke GGZ competenties te laten valideren door het beroepenveld. De opleiding participeert tevens in het Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 15

16 (LOOV). Beide gremia dragen ertoe bij dat de opleiding haar doelstellingen kan spiegelen aan die van collegaopleidingen. Internationale standaarden voor het beroep zoals opgesteld door bijvoorbeeld American Association of Colleges of Nursing, International Council of Nurses, zijn verwerkt in de genoemde landelijke kaders. Het internationaliseringsbeleid van de opleiding is vastgelegd in Internationalisering binnen de afdeling Verpleegkunde, Faculteit Gamma (2003). De gehanteerde opleidingsprofielen en op basis daarvan ontwikkelde curriculumonderdelen zijn uitgebreid besproken met de Werkveldadviesraad (WAR) en een groot aantal andere geledingen uit het praktijkveld. Onder meer is de WAR intensief betrokken geweest bij de ontwikkeling van het opleidingsprofiel voor het CGOcurriculum (Advies WAR inzake de blauwdruk curriculum bachelor of nursing, 2004, map Notulen WAR). Het panel stelt vast dat de opleiding de landelijke kaders goed heeft geïnterpreteerd in de beide curricula en hierbij een duidelijke profilering heeft gekozen. Hierdoor komt het panel voor de drie varianten tot het oordeel goed. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel stelt op basis van inzage in het materiaal vast dat de opleiding de Dublin descriptoren expliciet heeft gehanteerd als ontwerpcriterium in het onderwijsontwikkelingsproces van het CGOcurriculum (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004). De opleiding heeft de eindkwalificaties van zowel het CGOcurriculum als het DKcurriculum getoetst aan de Dublin descriptoren en toont daarmee aan dat de eindkwalificaties op bachelorniveau liggen (Toets eindtermen DKcurriculum Dublin descriptoren, 2005 en Toets eindkwalificaties CGOcurriculum Dublin descriptoren, 2005). Het panel heeft deze documenten ingezien en stelt vast dat er een adequate koppeling wordt gelegd tussen de Dublin descriptoren en de eindkwalificaties van beide curricula. De generieke kernkwalificaties en de Dublin descriptoren zijn in 2001 in het rapport Met het oog op de toekomst landelijk in het beroepsprofiel van verpleegkundigen opgenomen. Voor de indeling van de beroepskwalificaties in niveaus in Gekwalificeerd voor de toekomst (1996) is aangesloten bij de in Europa gehanteerde SEDOCclassificatie, die vijf niveaus onderscheidt. Toepassing van dit classificatiesysteem heeft geresulteerd in een inschaling van de HBOverpleegkundige op kwalificatieniveau 5, dat wil zeggen dat het een beroep is waarvoor minimaal een opleiding op hboniveau nodig is. 16 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

17 Facet 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Goed Criteria De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding HBOV leidt op voor het beroep van verpleegkundige. Zij kan in verschillende functies werkzaam zijn, zoals senior verpleegkundige, psychiatrisch verpleegkundige, sociaal verpleegkundige, wijkverpleegkundige, verpleegkundige in de huisartsenpraktijk, verpleegkundig consulent, zorgcoördinator en jeugdzorgverpleegkundige (Domeinspecifiek Referentiekader HBO Bacheloropleidingen Verpleegkunde, NQA 866 (2005). In Gekwalificeerd voor de toekomst (1996) wordt een korte beschrijving van de beroepenstructuur gegeven waarvoor wordt opgeleid in de Verpleegkundeopleidingen en van ontwikkelingen in het beroepenveld. Het Beroepsprofiel van de verpleegkundige (1999) omvat onder meer een beschrijving van het domein van de verpleegkundige binnen de totale gezondheidszorg en beschrijft zes kenmerkende taakgebieden die in het beroepsmatig handelen van de verpleegkundige onderscheiden kunnen worden. In Met het oog op de toekomst (2001) worden de karakteristieken en competenties van HBOverpleegkundigen uitgewerkt op basis van het rapport Gekwalificeerd voor de toekomst en in aansluiting op de maatschappelijke ontwikkelingen. In dit rapport wordt het gebied van HBOverpleegkundigen onderverdeeld in drie domeinen: zorg, organisatie van zorg en beroep. Daarna worden de rollen beschreven die zij in deze domeinen kunnen vervullen: zorgverlener, regisseur, ontwerper, coach en beroepsbeoefenaar. En tenslotte worden 12 beroepscompetenties onderscheiden waarover HBOverpleegkundigen moeten beschikken om deze rollen te kunnen uitvoeren. Deze 12 kerncompetenties vormen de basis van het opleidingsprofiel van het CGOcurriculum. Zowel het algemene competentieprofiel Met het oog op de toekomst (2001) als de branchespecifieke beroepsprofielen zijn landelijk gevalideerd door de verschillende beroepsorganisaties. Uit het door de NQA uitgevoerde niveauonderzoek concludeert de opleiding dat de eindkwalificaties het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar weerspiegelen. Op elk van de onderdelen (vragen gerangschikt per Dublin descriptor) beoordeelt 60% van de respondenten zichzelf met (ruim) voldoende en goed (NQA niveauonderzoek). Het panel stelt vast dat er in het werkveld (met name de AGZ) nog te weinig onderscheid wordt gemaakt tussen mbo, en hboverpleegkundigen. Dit is een probleem dat ligt in het werkveld en niet bij de opleiding. Het werkveld is bezig met het opstellen van duidelijke richtlijnen en taakomschrijvingen op dit punt. NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 17

18 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen hbo Goed Criteria Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding biedt een op de beroepspraktijk gericht programma, dat studenten in staat stelt om de voor het professioneel handelen als verpleegkundige voorwaardelijke kennis en vaardigheden te verwerven aan de hand van relevante literatuur en aan de praktijk ontleende casuïstiek. Hierbij neemt de complexiteit van de aangeboden casuïstiek in de loop van de opleiding toe. Het nieuwe CGOcurriculum is opgebouwd uit onderwijseenheden, waarin kernproblemen en kerntaken uit de beroepspraktijk centraal staan en het uitgangspunt vormen voor alle leeractiviteiten van de studenten (Opleidingskader CGOcurriculum en Studiegids CGOcurriculum). Ook de onderwijseenheden van het DKcurriculum zijn geordend aan de hand van beroepsrelevante thema s, problemen of probleemgebieden (Rode draad curriculum HBOV, 2002 en Opleidingskader DKcurriculum). De kernproblemen en taken op basis waarvan de onderwijseenheden van het CGOcurriculum zijn ontwikkeld, vloeien voort uit de voor de opleiding geformuleerde competenties (eindkwalificaties). Voor elke competentie heeft de opleiding specifieke beroepsproducten, specifiek handelen en specifieke contexten benoemd vanuit de verschillende rollen en domeinen die kenmerkend zijn voor het verpleegkundige beroep. De onderwijseenheden worden aangeboden op drie niveaus, waarmee een geleidelijke competentieontwikkeling beoogd wordt van oriënteren, via eigen maken/beheersen, naar verdiepen in steeds complexer wordende beroepssituaties (Opleidingskader CGOcurriculum). In beide curricula wordt in jaar 1 aangegeven welke literatuur studenten dienen te bestuderen. Vanaf de tweede helft van jaar 1 worden studenten steeds meer gestimuleerd om zelfstandig relevante en actuele informatie te zoeken, die hen kan helpen bij het verwezenlijken van de leerdoelen. Voor het zoeken met zoekmachines in digitale literatuurbestanden krijgen studenten aan het begin van jaar 2 een verplichte training zoekvaardigheden die wordt verzorgd door de mediatheek. 18 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

19 Jaarlijks vindt actualisering plaats van de voorgeschreven literatuur via de boekenlijsten (Boekenlijsten ). Tevens wordt voortdurend naar actuele publicaties verwezen in de colleges en de Blokboeken. Het panel stelt vast dat de literatuur actueel is, maar dat de boekenlijsten erg uitgebreid zijn. In jaar 2 en jaar 3 wordt aandacht besteed aan onderzoeksmethodologie van zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek. In het CGOcurriculum is dit in jaar 2. In zal er een minor Onderzoek en innovatie van Zorg ontwikkeld worden. Door het gehele curriculum heen confronteert de opleiding de student met de beroepspraktijk en betrekt zij het werkveld bij de onderwijsuitvoering in de vorm van gastdocentschappen, bezoeken aan instellingen, inzet van vertegenwoordigers van het werkveld/bpvinstellingen bij assessments, gebruik van externe projecten. Ook de afstudeeropdracht van het DKcurriculum bestaat uit het zelfstandig uitwerken van een externe vraagstelling, probleemstelling of opdracht in de actuele verpleegkundige beroepspraktijk. In het vaardigheidsonderwijs wordt gebruik gemaakt van simulatiepatiënten. Jaarlijks krijgen actualiteiten een plaats in het opleidingsprogramma in de vorm van de zogeheten capita selecta. Deze zijn bedoeld om extra aandacht te besteden aan activiteiten op het gebied van beroepsontwikkeling en persoonsvorming. De actualiteiten en het inspelen op nieuwe ontwikkeling in het opleidingsprogramma zijn besproken met de Werkveldadviesraad. In alle drie varianten voldoet de praktijkcomponent aan de vereisten die vanuit de Wet BIG worden gesteld, te weten een minimum van 2300 uur. Het praktijkdeel van de duale opleiding ligt op 42% (101 EC s). De deeltijdse opleiding heeft een werkveldverplichting verschillend in omvang afgestemd op vooropleiding. Voor de niet BIG geregistreerde wordt een transferopdracht aangeboden die het leerproces tijdens de werkveldverplichting ondersteunt. De praktijkcomponent is voor het driejarige traject 320 uur uit stage en 1260 uur uit de werkveldverplichting. Voor het vierjarige traject 640 uur uit stage en 2016 uur uit de werkveldverplichting. Naarmate het aantal uren dat studenten BPV (beroepspraktijkvorming) lopen naast de theorieblokken toeneemt, worden ze steeds meer uitgenodigd om casuïstiek in te brengen vanuit de eigen BPVervaringen en wordt er een steeds grotere integratie tussen theorie en praktijk bereikt. Het DKcurriculum kent vijf BPVperioden. In het gehele curriculum vindt parallel aan het theoretische onderwijs vaardigheidsonderwijs plaats. In de propedeuse staan de verpleegkundige basisvaardigheden centraal en in de hoofdfase is het vaardigheidsonderwijs inhoudelijk afgestemd op de PGOblokken. De opleiding is bezig om in samenwerking met regionale ziekenhuizen leerunits op te zetten. Dit zijn verpleegafdelingen waar zowel stagiaires als hun begeleiders kennis ontwikkelen en toepassen in de dagelijkse praktijk. De opleiding hoopt hiermee een aanzienlijke kwaliteitsslag te maken: enerzijds wordt voorzien in het regionale tekort aan BPVplaatsen en anderzijds is het streven om ook de praktijkcomponent competentiegerichter te maken door studenten meer verantwoordelijkheid te geven. Uit het Studenttevredenheidsonderzoek (STO) blijkt dat de studenten vinden dat de opleiding ze in voldoende mate laat kennismaken met de beroepspraktijk (scores tussen 3,6 en 4,3). Zowel aan de theoretische aspecten als aan praktische NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 19

20 vaardigheden wordt voldoende tijd besteed (STO scores tussen 3,1 en 4,1). Het onderwijsmateriaal is volgens de studenten inhoudelijk van voldoende kwaliteit (STO 3,6) en uptodate (Keuzegids Hoger Onderwijs (2004): 7,2). Het panel stelt vast dat de opleiding intensieve contacten onderhoudt met het werkveld en dit op goede wijze weet door te vertalen naar het opleidingsprogramma. De invloed van het werkveld op het programma is duidelijk zichtbaar. Het panel constateert dat in het DKcurriculum Evidence Based Practice (EBP) vanaf het derde jaar in het programma zit, in het CGOcurriculum zit dit vanaf jaar 1 als een rode draad in het curriculum. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma is verdeeld in een propedeutische fase en een hoofdfase (inclusief differentiatiefase), waarbij sprake is van een toenemende complexiteit (Opleidingskader DKcurriculum en studiegids DKcurriculum). Er wordt een onderscheid gemaakt tussen generieke en specifieke kwalificaties met een herkenbare classificatie van zorgsituaties. De specifieke kwalificaties bouwen voort op de generieke. Het DKcurriculum bestaat uit leereenheden die zijn geordend aan de hand van beroepsrelevante thema s, problemen of probleemgebieden. De doelstellingen van deze leereenheden (PGOonderwijseenheden en BPVperioden) zijn gerelateerd aan de eindkwalificaties van de opleiding. Het panel stelt op basis van inzage in het materiaal vast dat de blokdoelen zijn opgenomen in de blokboeken. In blok 12 vindt differentiatie plaats (Intensievere klinische zorg, Kraam, kind en jeugdzorg, Psychiatrie en verstandelijk gehandicaptenzorg en Chronisch zieken), samen met vaardigheidsblok VO9, Project 5 (PO5), BPV5 en de afstudeeropdracht (Opleidingskader DKcurriculum, Studiegids DKcurriculum). Het CGOcurriculum bestaat uit een major met een majorstam (120 EC s), die gemeenschappelijk is voor alle majors van de Bachelor of Nursing opleiding en een majordifferentiatie (60 EC s). Daarnaast is er in het opleidingsprogramma ruimte voor individuele profilering, die wordt gevuld met één of meer minorprogramma s. (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004). In de majordifferentiatie/minorfase ligt de nadruk op de verwerving van de beroepscompetenties op niveau C uitgesplitst naar de verschillende zorgcategorieën. 20 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

21 In het CGOcurriculum zijn van de 12 beroepscompetenties, per competentie specifieke producten, specifiek handelen en specifieke contexten benoemd vanuit verschillende rollen en domeinen die kenmerkend zijn voor het verpleegkundige beroep. Als richtinggevend voor de student en voor de toetsing zijn daaraan ook criteria gekoppeld, waaraan dit handelen en die producten moeten voldoen (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004). De opleiding heeft de verschillende contexten in een matrix gezet met als doel een evenwichtige spreiding te garanderen en overlap te voorkomen (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004 en Opleidingskader CGOcurriculum). Uit de geformuleerde competenties voor de opleiding en de specifieke contexten vloeien kernproblemen en kerntaken uit de beroepspraktijk voort, die het uitgangspunt vormen voor de leeractiviteiten van de studenten. Voor de vertaling van de eindkwalificaties naar leerdoelen van onderwijseenheden is een verdeling gemaakt van elke competentie in beheersingsniveaus volgens een vast format. Deze niveaus zijn: niveau A: oriënteren, structureren en begeleiden, beroepscomplexiteit eenvoudig; niveau B: eigen maken/beheersen, begeleiden en coachen, beroepscomplexiteit matig; niveau C: verdiepen, coachen/consulteren, beroepscomplexiteit hoog (Curriculumblauwdruk, 2004 en Opleidingskader CGOcurriculum). De opleiding heeft twee matrices opgesteld waaruit blijkt dat alle leerinhouden van zowel het DKcurriculum als het CGOcurriculum dekkend zijn voor de Dublin descriptoren (Matrix eindtermen leerinhouden DKcurriculum Dublin descriptoren, 2005 en Matrix eindkwalificaties leerinhouden CGOcurriculum Dublin descriptoren, 2005). Op basis van deze matrices stelt het panel vast dat er een goede koppeling is gemaakt tussen de eindtermen en de leerinhouden van de beide curricula en dus in de drie varianten. De Onderwijscommissie is verantwoordelijk voor de bijstellingen van de onderwijsinhouden op hoofdlijnen, zodat het programma een adequate en voortdurend geactualiseerde concretisering vormt van de landelijke en opleidingsspecifieke eindtermen (Notulen Onderwijscommissie). Uit het STO (2004) blijkt dat de studenten tevreden zijn over de inhoud van het studieprogramma (scores tussen 3,4 en 3,7). Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Vt: Voldoende Du: Voldoende Dt: Goed Criteria Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het DKcurriculum bestaat uit onderwijseenheden, die zijn geordend aan de hand van beroepsrelevante thema s, problemen of probleemgebieden. De uitgangspunten NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 21

22 hiervan zijn vastgelegd in het Beroeps en Opleidingsprofiel Verpleegkundige Kwalificatieniveau 5 HBOVerpleegkunde Breda (1997). De opbouw en samenhang tussen de onderwijseenheden wordt beschreven in het Opleidingskader DKcurriculum. De verbindende schakel tussen de onderwijsvormen wordt gevormd door de conceptuele uitgangspunten ten aanzien van leren zoals geformuleerd in het Beroeps en Opleidingsprofiel. De opleiding visualiseert de opbouw van het DKcurriculum in de vorm van een kubus (Opleidingskader DKcurriculum). Het panel stelt vast dat hiermee de samenhang in het programma zichtbaar wordt gemaakt voor het derde en vierde jaar van de voltijd en duale opleiding en voor de gehele deeltijd. Als ordeningsprincipe voor de clustering van de generieke deelkwalificaties is voor blok 2 t/m 6 van het DKcurriculum gebruikt gemaakt van het stramien dat is gehanteerd in Gekwalificeerd voor de toekomst. Dit is de clustering Plannen van zorg, Coördinatie en continuïteit van zorg, GVO en preventie, en Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering. Gedurende de propedeutische en de postpropedeutische fase is het vaardigheidsonderwijs geprogrammeerd als een continue stroom parallel aan het theoretische onderwijs. In de propedeuse staan de verpleegkundige basisvaardigheden centraal en in de hoofdfase is het vaardigheidsonderwijs inhoudelijk afgestemd op de PGOblokken. Ook is binnen het DKcurriculum sprake van een duidelijke inhoudelijke afstemming tussen de binnenschoolse onderwijseenheden en de beroepspraktijkvormingsperioden. Het CGOcurriculum bestaat uit onderwijseenheden, die zijn opgebouwd rondom integratieve, aan de beroepspraktijk ontleende leertaken. Ze vormen samenhangende gehelen van leerstof/competenties in die zin dat alle onderwijsactiviteiten zoals colleges, trainingen en onderwijsgroepen, zoveel mogelijk op elkaar zijn afgestemd. Het panel stelt vast dat kennis, vaardigheden en attitudes geïntegreerd aan de orde komen (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004). Doordat het CGOcurriculum is opgebouwd uit een majorstam, een majordifferentiatie en minorprogramma s, is de verticale samenhang gewaarborgd. In de majorstam maken alle studenten in de breedte kennis met de verschillende rollen en domeinen van het verpleegkundig beroep. In jaar 1 van de majorstam ligt het accent op het domein zorg en de daarbij behorende rollen van zorgverlener en regisseur in zowel het binnen als het buitenschoolse curriculum. In jaar 2 van de majorstam ligt het accent op het domein organisatie van zorg en de daarbij behorende rollen ontwerper en coach in het binnenschoolse curriculum en op het domein zorg en de rollen van zorgverlener en regisseur in het buitenschoolse curriculum. In de majordifferentiatie/minorfase vindt vervolgens verdieping plaats in alle rollen en domeinen toegepast in één of twee zorgcategorieën (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004). Het panel stelt vast dat deze opbouw logisch is. Het panel concludeert dat in het CGOcurriculum voldoende samenhang is tussen het binnenschoolse en het buitenschools curriculum (BPV) (Verantwoording beleid en inhoud BPV CGOcurriculum, 2005). Het vaardigheidsonderwijs is opgebouwd aan 22 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

23 de hand van de thematisch opgezette Skillslabmethode (Vaardigheidsonderwijs binnen een competentiegericht curriculum, 2005). Bij elke onderwijseenheid van zowel het DKcurriculum als het CGOcurriculum behoort een studiehandleiding (blokboek) waarin de relatie wordt beschreven tussen de onderwijseenheid en andere onderwijseenheden, respectievelijk tussen de onderdelen van de onderwijseenheid. De borging van zowel de afstemming tussen de onderwijseenheden binnen elk leerjaar als de afstemming over de leerjaren heen is in handen van de Onderwijscommissie. Uit het Studenttevredenheidsonderzoek (2004), de Keuzegids Hoger Onderwijs (2004) en de HBOMonitor (2004) blijkt dat de studenten en alumni tevreden zijn over de samenhang in het opleidingsprogramma (STO scores tussen 3,5 en 3,8; Keuzegids: 6,9; HBOMonitor scores tussen 86% en 100%). De tevredenheid blijkt ook uit het eigen alumnionderzoek (Alumnienquête 2004). Studenten en alumni bevestigen deze resultaten in gesprek met het panel. Het panel concludeert dat de samenhang in het DKcurriculum op goede wijze vorm heeft gekregen. In het CGOcurriculum is in de eerste twee jaar een goede samenhang en integratie zichtbaar. De samenhang voor het gehele CGOcurriculum is echter nog lastig te beoordelen, mede doordat er voor studiejaar al een aantal grotere punten worden aangepast in het programma van het tweede jaar. Dit jaar werd gekenmerkt door een helikopterblik en het zal meer specifiek en meer praktijkgericht gaan worden. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het DKcurriculum zijn in het Beroeps en Opleidingsprofiel Verpleegkundige eisen gesteld aan de minimale en maximale omvang van onderwijseenheden. In de Onderwijs en Examenregeling Deeltijd HBOV is de bepaling opgenomen dat de opleiding zodanig dient te zijn ingericht, dat studenten in redelijkheid in staat worden gesteld om te voldoen aan de norm voor de studievoortgang. Alle onderwijseenheden van het CGOcurriculum hebben een vooraf genormeerde omvang van 6, 12, of 15 EC s (Bacheloropleiding Nursing Curriculumblauwdruk, 2004). In de Studiegidsen van de beide curricula is een overzicht opgenomen van het aantal studiebelastingsuren van elke onderwijseenheid, met daarbij het aantal te behalen EC s. Het studierooster is zodanig opgezet is dat er iedere dag verschillende leeractiviteiten worden gevergd. Per periode is er een maximum aantal studieonderdelen. In het NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 23

24 studierooster is voldoende tijd gereserveerd voor zelfstandig voorbereidingswerk (Onderwijskundig kader Sector Gezondheidszorgonderwijs, 1996). Het tentamenrooster wordt minimaal 1 week voor aanvang van de onderwijsperiode bekend gemaakt via Blackboard. Voor individuele vaardigheidstentamens worden de roosters vastgelegd in een schema dat minimaal 3 weken vooraf aan de toets beschikbaar is via Blackboard. Per tentamen wordt één herkansing georganiseerd in het lopende schooljaar. Het panel stelt op basis van het gesprek met studenten dat de laagdrempeligheid van de docenten voor de studenten belemmeringen en problemen bespreekbaar en oplosbaar maakt. De opleiding biedt verschillende verkorte leerroutes en maatwerktrajecten. Deze geven studenten de mogelijkheid om versneld hun studie af te ronden. De opleiding evalueert de studielast en de organisatie van het programma in de vorm van blokenquêtes. Uit het Studenttevredenheidsonderzoek (2004) blijkt dat de studenten matig tot redelijk tevreden zijn over de spreiding van de studiebelasting: de scores bevinden zich rondom de streefnorm van 3,0. De organisatie en de planning van het onderwijs met het oog op het realiseren van voldoende studievoortgang wordt in 2000 en 2002 met een ruime voldoende beoordeeld (3,63,7), maar krijgt in 2004 een beduidend lager cijfer (2,83,1). De opleiding is van mening dat dit te wijten was aan de organisatorische wisselingen die in die tijd plaatsvonden. De studenten zijn minder tevreden over de les en tentamenroosters (STO scores tussen 2,1 en 2,7). Een mogelijke verklaring hiervoor zou kunnen zijn de sluiting in het jaar van evaluatie van een dependancegebouw in verband met brandveiligheid, wat resulteerde in een plotselinge achteruitgang in vierkante meters. Het panel is van mening dat deze problemen opgelost zullen zijn met de verhuizing naar de nieuwbouw. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Toelaatbaar tot de voltijd en duale variant zijn studenten die in het bezit zijn van een diploma havo of vwo of een mbo4 diploma. De duale variant richt zich op havisten of vwo ers die voor aanvang van de opleiding al een sterke voorkeur hebben voor een specifiek veld. Het beleid ten aanzien van doelgroepen, toelating en instroom wordt beschreven in het Opleidingskader DKcurriculum en het Opleidingskader CGOcurriculum. In alle varianten is het mogelijk een verkort traject te volgen voor studenten met een verwante vooropleiding of aanverwante hboopleidingen zoals Social Work. De 24 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

25 deeltijdse variant kent een regulier vierjarig traject alsmede verkorte leerroutes en is specifiek gericht op de BIGgeregistreerden die werkzaam zijn in het werkveld en op zijinstromers. Het vrijstellingenbeleid van de voltijdse, de duale en de deeltijdse variant is vastgelegd in de Onderwijs en Examenregeling Indien een individuele student aanspraak denkt te kunnen maken op een vrijstelling op basis van eerder verworven competenties, wordt dit voorgelegd aan de examencommissie, die hierover een besluit neemt. Op verzoek van en in samenwerking met werkgevers in het GGZveld worden maatwerktrajecten aangeboden in de vorm van deeltijd duale leerroutes, waarvoor gebruik wordt gemaakt van een eigen intake assessment, dat is gebaseerd op het landelijk ontwikkelde Intake assessment HBOV (2002). De voorlichtingsactiviteiten die de opleiding ontplooit, sluiten aan op het Beleidskader PR&V Faculteit Gamma Om tot een betere doelgroepenbepaling te komen en voorlichtings en wervingsactiviteiten beter op de doelgroepen af te kunnen afstemmen, heeft de opleiding onderzoek gedaan naar motivatie en beroepskeuze onder eerstejaars studenten HBOV (voorlichting doorgelicht, 2001). De opleiding participeert in het voorlichtingsprogramma aan Havo en vwo scholieren van drie toeleverende middelbare scholen. Voorlichting vindt plaats via open dagen/avonden en meeloopdagen. Avans Hogeschool participeert in een drietal netwerken die opgestart zijn ter verbetering van de aansluiting mbohbo en voho. Met het oog op een verbetering van de aansluiting mbohbo wordt door de opleiding een doorstroommodule aangeboden in samenwerking met een ROCinstelling in Breda. De studenten zijn tevreden over de aansluiting van de opleiding op hun vooropleiding (STO 2004 scores tussen 3,3 en 3,8). Ze zijn tevreden over de informatie over de opleiding die vooraf, tijdens de opendag/avond en/of tijdens de introductie werd gegeven. In 2004 scoort de aansluiting op vooropleiding en werkervaring in de Keuzegids Hoger Onderwijs een 6,4. De studenten van de drie varianten geven in gesprek met het panel aan dat zij de aansluiting op de vooropleiding als voldoende hebben ervaren. Voor studenten die geen wiskunde of biologie hadden gedaan, was het wel zwaarder. Facet 2.6 Duur Goed Criteria De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Ieder studiejaar omvat 42 weken, heeft een omvang van 60 EC s (1680 studiebelastingsuren) en is onderverdeeld in vier perioden conform het jaarrooster van Avans Hogeschool (Onderwijs en Examenregeling Deeltijd, Voltijd en Duale opleiding). NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 25

26 Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Aansluitend op de hogeschoolbrede en sectorale documenten is een aantal uitgangspunten geformuleerd ten aanzien van de student, ten aanzien van leren en ten aanzien van onderwijzen en begeleiden, die als basis hebben gediend voor de didactische vormgeving van het DKcurriculum (Beroeps en Opleidingsprofiel Verpleegkundige). Er is gekozen voor een hybride model bestaande uit zes verschillende onderwijsvormen: PGOonderwijs, vaardigheidsonderwijs, beroepspraktijkvorming, projectonderwijs, capita selecta weken en overstijgende doelen. Het model geldt voor alle opleidingsvarianten van het DKcurriculum (Werkdocument verantwoording onderwijsmodel, 1996). Centraal in PGO staat het actief verwerven van nieuwe kennis en inzichten met betrekking tot het verpleegkundige zorgverleningsproces. Om zich deze nieuwe studiehouding eigen te maken, volgt de student aan het begin van de opleiding een speciale training. Per week komt één taak aan de orde (in de deeltijdopleiding soms twee taken, afhankelijk van de grootte van de taak). Voor het merendeel betreft het probleemtaken, daarnaast zijn er ook enkele studie en discussietaken. Naast de onderwijsgroepbijeenkomsten zijn er in elk blok colleges en responsiecolleges ingeroosterd. Colleges geven een referentiekader voor de uit te voren onderwijsactiviteiten binnen een blok en bieden de docent de gelegenheid om praktische zaken aan de orde te stellen voor zover dat niet in het blokboek gebeurd is. In de responsiecolleges geven inhoudsdeskundigen antwoord op vragen die in de onderwijsgroepen niet beantwoord konden worden. Daarnaast kunnen studenten inhoudsdeskundigen raadplegen ( consultaties ), waarvan de namen vermeld staan in de blokboeken. Vaardigheden worden binnenschools geleerd volgens de Skillslabmethode. Dit is een methode waarin stap voor stap gewerkt wordt naar het beheersen van vaardigheden. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen interactieve vaardigheden en psychomotorische vaardigheden (Vaardigheidsonderwijs binnen een competentiegericht curriculum, 2005). De Skillslabmethode wordt uitgevoerd volgens een vast stramien waarin vier fasen onderscheiden worden: theoretische en praktische voorbereiding, training: vaardigheidslessen onder leiding van een docent, oefening in groepjes zonder begeleiding van een docent. Vaardigheden worden ook buitenschools geleerd in de beroepspraktijk. Een groot deel van de opleiding (tot 40%) bestaat uit beroepspraktijkvorming. Dit betekent dat de student leert in en van de praktijk. Tijdens de opleiding zijn vijf BPVperioden gepland. 26 NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde hbo bachelor

27 In projectonderwijs (PO) werken studenten gezamenlijk in een kleine groep aan een (externe) opdracht, onder begeleiding van een docent. Studenten leren in PO vooral samen te werken, een werkplanning en taakverdeling te maken, kennis en vaardigheden geïntegreerd toe te passen, verschillende (praktijk)bronnen te raadplegen en een presentatie te houden. Voor de vormgeving van het CGOcurriculum heeft de opleiding gekozen voor het didactische concept van het 4componentenmodel, dat bestaat uit leertaken, justintime informatie, ondersteunende informatie en deeltaakoefening (Didactisch model binnen het competentiegerichte curriculum, 2006). De onderwijseenheden van het CGOcurriculum zijn opgebouwd rondom kerntaken met deeltaken en opdrachten. Aan het begin van de opleiding zijn de opdrachten nog erg sturend (jaar 1) en gericht op kennisverwerving, daarna zijn ze minder concreet en bieden ze studenten meer ruimte voor een eigen uitwerking en voor toepassing van hun kennis. In elke onderwijsperiode van tien weken wordt gedurende acht weken onderwijs verzorgd, waarbij in elke week een mix van didactische werkvormen wordt gehanteerd. Dit zijn onderwijsgroepen, (hoor)colleges en vaardigheidstrainingen. Ook zijn er mogelijkheden voor consultatie van docenten. In de onderwijsgroep staat het ontwikkelen van kennis en inzicht aan de hand van opdrachten centraal. In jaar 1 wordt gewerkt met feedbackopdrachten en intervisiegroepjes. In het CGOcurriculum wordt ook de Skillslabmethode gehanteerd voor het vaardigheden onderwijs. De lijn interactieve vaardigheden is competentiegestuurd door middel van een zogenoemde Video Observatielijn, waarin de student middels instructie, modelleren, zelfstandig trainen en het maken van videoopnamen van uiteenlopende verpleegkundige gespreksvormen, laten zien hoe zij zich ontwikkelt en of zij het gestelde competentieniveau heeft behaald. Het panel concludeert dat het didactisch concept goed uitgewerkt en doordacht is. Er zijn geen verschillen in het didactisch concept tussen de drie varianten. Het panel is van mening dat de duale studenten andere leerstijlen hebben, waardoor mogelijk ook andere didactische concepten geschikter zijn. Toch is het panel van mening dat de door de opleiding gekozen methode ook voldoende geschikt is. De studenten en de alumni geven aan tevreden te zijn over de gehanteerde werkvormen. De alumni geven aan dat het groepswerk in de opleiding hen voordeel geeft in de praktijk. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Criteria Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het toetsbeleid van het DKcurriculum (Toetsbeleid afdeling verpleegkunde, 2002) is opgesteld in aansluiting op de sectorale kaders uit 1998 (Toetsing binnen GZO, NQA visitatie Avans Hogeschool, opleiding verpleegkunde, hbo bachelor 27