1 Grote behoefte aan deskundige, die kan omgaan met (verschillen in) gedrag in schoolsituaties
|
|
- Roel Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 Grote behoefte aan deskundige, die kan omgaan met (verschillen in) gedrag in schoolsituaties Een gedragspecialist op school Erik van Meersbergen In dit artikel bespreek ik het belang van het aanstellen van een gedragspecialist op school. Ik doe dit aan de hand van het noemen van 6 actuele ontwikkelingen die de argumentatie vormen voor deze gewenste aanstelling. Vervolgens leg ik als aanvulling op Marx (2008) elf accenten bij de competenties van de gedragspecialist. Daarna ga ik in op de belangstelling bij studenten Master SEN om die taken van de gedragspecialist (in de toekomst) te gaan vervullen. Tot slot geef ik in grote lijnen de opzet van de leerroute Gedragspecialist aan. Nog maar kort geleden heeft de NPS veel discussies en mediabelangstelling weten op te roepen met de tv-serie De school van Prem. Het ging hierin over een spoedcursus voor tien leerlingen met een forse leerachterstand om hen zodoende een hogere CITOtoetsscore te kunnen laten behalen. De achterliggende reden van dit programma was om aan de kaak te stellen dat veel leerlingen een te laag schooladvies krijgen waardoor ze minder toekomstperspectieven kunnen ontwikkelen. Gaandeweg werd duidelijk dat er ook aandacht besteed moest worden aan sociaal-emotionele aspecten. Ook in verband met de al langer lopende aandacht die docenten uit alle typen onderwijs vragen voor het teruglopende niveau van taal- en rekenvaardigheden van leerlingen en studenten zou je haast denken dat het met de aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen dan wel goed zal zitten. Niets is minder waar. Traditioneel denken we nog vaak in termen van bijscholen en bijspijkeren en daarbij aan allerlei remediërende programma s op leergebied. Dergelijke programma s zijn er dan ook al sinds jaar en dag volop ontwikkeld en vervolgens binnen of buiten de school ingezet door gespecialiseerde leerkrachten en remedial teachers. Zo zijn er al op diverse scholen reken- en taalspecialisten aangewezen. Ook de opname in het basispakket van de zorgverzekering van de diagnose en professionele behandeling van dyslexie per 1 januari j.l. zal opnieuw een impuls geven aan die toege - nomen aandacht voor leerproblemen. Dit is op zichzelf een goede zaak, zeker omdat leerproblemen en sociaal-emotionele problemen elkaar wederzijds kunnen beïnvloeden. De tijd is nu echter rijp voor een inhaalslag op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag. Ik pleit dan ook voor het aanstellen van leerkrachten met speciale taken op dit domein. Ik duid deze verder aan met de naam gedragspecialist. De gedragspecialist is niet de vervanger van de gedragswetenschapper, deze laatste behoudt de eigen taken en diagnostische bevoegdheid. De gedragspecialist is een deskundige op het terrein van schoolgedrag van alledag. Hiermee druk ik uit dat het om professionals gaat, in de rol van de leerkracht die passende ondersteuning geeft aan leerlingen of in die van de ondersteuner van deze leerkracht, die in de eerste lijn werken met kinderen op school. 6 Zorg Primair no
2 omgaan met (verschillen in) gedrag in schoolsituaties hool Erik van Meersbergen Vaart maken met het aanstellen van een gedragspecialist op school Waarom is de aanstelling van gedragspecialisten op scholen van belang? 1. om de alledaagse en speciale begeleiding van leerlingen ook vanuit twee ontwikkelingsgebieden tegelijkertijd te ondersteunen; de leerontwikkeling en de sociaalemotionele ontwikkeling als twee benen voor de leerling om op te kunnen staan en tegelijkertijd om je evenwicht te bewaren. 2. omdat vanaf 2011 alle samenwerkingsverbanden binnen een regio passend onderwijs aan alle (zorg-)leerlingen moeten vormgeven. Dit zal ondermeer betekenen dat de leerkracht veel centraler zal moeten komen te staan als dagelijkse regisseur van het onderwijs van leerlingen. De leerkracht zal ook meer deskundig moeten worden in het ontwerpen en bieden van sociaal-emotionele ondersteuning van individuele kinderen, van kleine groepjes leerlingen en van de hele klas als groep. 3. omdat er nu de behoefte bestaat aan de doorontwikkeling van de 1-Zorgroute naar het domein van sociaal-emotionele ontwikkeling (projectgroep WOSO/RdMc/ OU, i.o.). De eerder ontwikkelde 1-Zorgroute vanuit WSNS+ (Clijsen, Gijzen & De Lange, 2007;2008) heeft al geleid tot een vaste structuur en zicht op groepsplanning en individuele handelingsplanning met betrekking tot de leerontwikkeling. 4. omdat er in Nederland in navolging van de Verenigde Staten al enige jaren meer de nadruk in het onderwijs wordt gelegd op het afleveren van goede en deugdzame burgers voor de maatschappij. Dergelijke onderwijsdoelen worden steeds vaker opgenomen in schoolplannen. Dit houdt in dat er meer onderwijsinhoudelijke aandacht moet komen voor wat wenselijk en niet wenselijk gedrag in het inter-persoonlijk contact en in het maatschappelijk verkeer precies is. Hier zullen lessen en methodes op ontwikkeld moeten worden. 5. omdat de visie terrein wint dat men de school als een sociale cultuur met bijbehorende gedrags- en omgangsregels kan beschouwen. Een brede aanpak van gedrag met een positieve ondertoon en met positief geformuleerde leer- en leefregels horen hierbij. De nadruk zal dan vooral liggen op persoonlijke interesse in alle leerlingen, in preventie van probleemgedrag en het benadrukken van pro-sociaal gedrag. Het overgrote deel van de 7
3 1 schoolpopulatie kan hiermee bereikt worden. Voor enkele leerlingen zal een aanvullend gedragsprogramma nodig zijn (Freeman e.a. 2006; Crimmins e.a. 2007). 6. om de groei van het aantal Blijf op School (BLOS)-klassen en diverse time-outvoorzieningen voor die leerlingen die op basis van hun gedrag tijdelijk niet te handhaven zijn in een reguliere klas of op school. Ook groeit de groep leerlingen die met een rugzak (indicatie cluster 4, gedragsproblemen) in aparte groepjes op reguliere scholen begeleid worden. De leerkrachten die in deze groepen werken, hebben behoefte aan een inhoudelijke leerlijn op sociaal-emotioneel gebied waar zij vervolgens lessen uit kunnen afleiden of deze kunnen aanpassen op basis van hun eigen deskundigheid. Marx (2008) heeft een eerste voorstel geformuleerd om de competenties voor een leerkracht die gedragproblemen de baas wil worden te omschrijven aan de hand van de 7 gebieden uit het competentieprofiel van WOSO/SBL(2005). Het gaat hierbij echter alleen om de leerkracht als gedragspecialist en nog helemaal niet over de gedragspecialist als ondersteuner van die leerkracht. Ook dringt soms de probleemgeoriënteerde benadering er nog teveel in door en wordt er nog te weinig gebruik gemaakt van het oplossingsgerichte gedachtegoed. Daarom leg ik op basis van bovenstaande de volgende elf accenten en daarmee vul ik Marx aan voor de competenties van de gedrag - specialist: Bij de rol van de leerkracht die zelf deskundig is en passende sociaal-emotionele ondersteuning kan organiseren: a. de leerkracht is zich bewust van zijn/haar eigen mentale model en beseft dat mede op basis van die houding het eigen handelen gestuurd wordt (Deley, Jeninga & Van Meersbergen (2008); b. de leerkracht heeft kennis van sociale vaardigheden en van sociaal-cognitieve vaardigheden en verzorgt eventueel lessen sociale vaardigheden in de klas of in een kleinere groep; c. de leerkracht heeft een positieve grondhouding ten aanzien van kinderen en ziet hun ontwikkelingsmogelijkheden in plaats van hun tekorten. Dit houdt ook in dat er bewust gekeken wordt naar schoolgedrag van alledag en dat dit regelmatig wordt vastgelegd in een leerlingvolgsysteem. Naast de gebruikelijke lijsten met kindkenmerken wordt er nu dus ook gesignaleerd op basis van natuurlijk, effectief en coöperatief gedrag. Zo wordt bijvoorbeeld vastgelegd op welke momenten een kind prettig omgaat met een ander, gewenst gedrag laat zien, wel samen speelt of samenwerkt, niet teruggetrokken gedrag vertoont of wanneer het wel met aandacht aan het werken is en anderen niet in hun bezigheden stoort, etc.; d. de leerkracht doet een beroep op de medeverantwoordelijkheid van leerlingen en betrekt de leerlingen daarom bij het opstellen van het groepsplan en indivi - duele handelingsplannen; e. de leerkracht is zich bewust van het beoordelen van gedrag in de sociale context waarin verschillende en meervoudig gelaagde factoren van tegelijkertijd van invloed zijn en die bovendien op elkaar inwerken (omgevingskenmerken, groepskenmerken, leerkrachtkenmerken, kindkenmerken); 8 Zorg Primair no
4 f. de leerkracht met speciale taken op het gebied van gedrag moet een leerlijn op sociaal-emotionele ontwikkeling kennen, aanpassen of opzetten naar de specifieke ondersteuningsbehoeften van de leer - lingen. Bij de rol van ondersteuner van de leerkracht: g. de gedragsspecialist kan leerkrachten begeleiden of oplossingsgericht coachen die vast dreigen te lopen met de sociaalemotionele ondersteuning of gedragsaanpak van een leerling/een groepje leerlingen; h. de gedragspecialist weet de leerkracht ontvankelijk te maken voor het kijken naar en eventueel veranderen van leerkrachtgedrag; i. de gedragspecialist kan gedrag beoor - delen in de sociale context waarin verschillende en meervoudig gelaagde factoren van tegelijkertijd van invloed zijn en die bovendien op elkaar inwerken (omgevingskenmerken, groepskenmerken, leerkrachtkenmerken, kindkenmerken); j. de gedragspecialist is samen met de intern begeleider een eerste aanspreekpunt voor leerkrachten bij de signalering van mogelijke gedragsproblematiek op school en kan vervolgens de eerstelijnssignalering in de sociale context, zoals hierboven gesteld, vormgeven. Hierbij kan vanaf eind 2009 gebruik worden gemaakt van de 1-Zorgroute sociaalemotioneel (WOSO/OU, i.o.); k. de gedragspecialist kan een schoolvisie ontwikkelen of meehelpen ontwikkelen, welke gemeenschappelijke sociale cultuur nagestreefd wordt met bijbehorende waarden en normen en daarvan afgeleide positief geformuleerde gedragregels. De leerroute Gedragspecialist blijkt erg in trek Nu het belang van de aanstelling van een gedragspecialist op school is besproken ga ik in op de belangstelling voor die taken van een gedragspecialist. Als ontwerper en coördinator van de master SEN leerroute Gedragspecialist bij Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg heb ik die belangstelling snel zien groeien. Het is nog maar 3 jaar geleden dat mij door een vertegenwoordiging van het management en de teamleiders is gevraagd een eerste houtskoolschets te maken voor een eenjarige voortgezette hbo op-leiding Gedragspecialist die in het studiejaar kon starten. Vervolgens zijn wij met enkele collega s in nauwe samenwerking modules gaan ontwikkelen. Inmiddels hebben we vanaf studiejaar naast de eenjarige variant ook nog een tweejarige leerroute M SEN Gedragspecialist ontwikkeld. Om een idee te geven van de grootte van de belangstelling wat aantallen: Start studiejaar in één lesplaats met een pilotgroep van 15 studenten. Studiejaar in vier lesplaatsen met in totaal 7 lesgroepen en 128 studenten. Studiejaar in negen lesplaatsen met in totaal 14 groepen en 260 studenten. Daarnaast wordt op enkele schoollocaties de hele leerroute gedragspecialist, of een gedeelte daaruit, uitgevoerd. Naar alle waarschijnlijkheid is deze ontwikkeling ook te zien geweest bij de beide andere aanbieders van Master SEN-opleidingen. Als uitvoerend docent kom ik dagelijks in contact met de concrete vragen en behoefte 9
5 1 van studenten, die meestal al jaren in het onderwijs werkzaam zijn, over het omgaan met (verschillen in) gedrag in schoolsituaties. De zes punten die ik aan het begin van dit artikel heb aangehaald en die het belang van gedragspecialisten onderstrepen kom ik als het ware in vlees en bloed tegen. Ook de samenleving en de politiek heeft veel interesse in hoe de toename van gedrags - problematiek en de verruwing van de samen - leving aan te pakken. Het risico bestaat wel dat door vette krantenkoppen en beeldvorming de mensen allemaal gaan geloven dat alles steeds erger wordt en dat er daarom ook steeds harder moet worden opgetreden. Nuances en verhalen en ervaringen van wat wel deugt en wat wel goed gaat tussen mensen dreigen onder te sneeuwen. Het is belangrijk om feiten en interpretaties te onderscheiden. Bovendien moet iedereen die met anderen omgaat weten - zeker de professional in het onderwijs! - dat we handelen vanuit mentale modellen die per definitie subjectief zijn. De leerkracht heeft een eigen verhaal, maar de ouder(s) en de leerling hebben dat zelf ook. Die verhalen inclusief de eigen waarneming, analyse en beleving komen allemaal samen in de onderwijsleersituatie. Het kind is in die onderwijsleersituatie door de ouders aan de goede zorgen van de leerkracht toevertrouwd. Die leerkracht wordt in toenemende mate meer centraal gesteld in het passend verzorgen en organiseren van de onderwijsbehoeften van alle (zorg-)leerlingen. Daarom is het van belang in de opbouw van zowel de eenjarige als de tweejarige variant van een leerroute gedragspecialist om eerst te starten bij die mentale modellen en sub- 10 Zorg Primair no
6 jectieve werkconcepten van de studenten. Vervolgens wordt de kennis en/of verdieping van theorieën en verklaringsmodellen met betrekking tot gedrag in hun sociale context aangereikt. Bovendien wordt de meer probleemgerichte benadering van gedrag af - gezet tegen de oplossingsgerichte benadering (Durrant, 2001; Bannink, 2006; Berg & De Jong, 2006; Furman, 2006). Een dialoog tussen vertegenwoordigers van beide benaderingen wordt gevoerd en diverse combimodellen afkomstig uit de onderwijspraktijk worden behandeld. De leerroute kent een lintmodule in de vorm van het opzetten, volgen, rapporteren en presenteren van een eigen praktijkonderzoek. Dat die praktijkonderzoeken in de meeste gevallen leiden tot verbetering van de dagelijkse onderwijspraktijk en tot voorbeelden van good practice voor aankomende studenten en collega-leerkrachten mag blijken uit het volgende. In de bundel Tien keer beter! (Van den Berg, Clijsen e.a., 2009), met de tien beste en daarom voor de onderzoeksprijs genomineerde praktijkonderzoeken van het afgelopen studiejaar, werden drie onderzoeken opgenomen van inmiddels oud-studenten en nu dus Gedragspecialisten M SEN. Betere ambassadeurs voor het aanstellen van een gedragspecialist op school kan ik mij niet indenken. Drs. Erik van Meersbergen is orthopedagoog en docent Fontys OSO. Leerroutecoördinator M SEN Gedragspecialist. Inhoudelijk coördinator projectgroep WOSO/RdMc/OU. h.vanmeersbergen@fontys.nl Referenties Bannink, F.P. (2006). Oplossingsgerichte vragen. Handboek oplossingsgerichte gespreksvoering. Amsterdam: Harcourt Assessment b.v. Berg, van den, A., Clijsen, P. Conijn, T. e.a. (2009). Tien keer beter! Leraren verbeteren hun onderwijspraktijk door onderzoek. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Crimmins, D., Farrel, A.F., Smith, P.W. & A. Bailey (2007) Positive strategies for students with behavior problems. Baltimore/London/Sydney: Paul H. Brooks publishing Co. Clijsen, A., Gijzen, W. & S. de Lange (diverse publicaties in 2007;2008) De 1-Zorgroute naar handelingsgericht werken. Uitgave WSNS + met KPC-groep door LCO. Deley, T., Jeninga, J. & E. van Meersbergen (2008). Van houding naar handelen, een kaderstellende inleiding voor sociaal-emotionele ontwikkeling. Tilburg: Fontys OSO. Durrant, M. (2001). Creatieve oplossingen bij gedragsproblemen op school. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Fontys OSO reeks nr.3. Furman, B. (2006). De methode Kids Skills. Op speelse wijze vaardigheden ontwikkelen bij kinderen. Soest: Nelissen. Freeman, R., Eber, L., Anderson, C., Irvin, L., Horner, R., Bounds, M. & G. Dunlap (2006). Building inclusive schools cultures using school-wide positive behaviour support. In: Research & Practice for Persons with Severe Disabilities, 2006, Vol. 31, No. I, Jong, P. de en Berg, I. (2006). De kracht van oplossingen. Handwijzer voor oplossingsgerichte gesprekstherapie. Amsterdam: Harcourt Book Publishers Marx, T. (2008) Gedragsproblemen meester worden. In: Didactief, nr. 1-2, januari-februari 2008, p Werkverband Opleidingen Speciaal Onderwijs. (2005). Bekwaam en Speciaal. Generiek competentieprofiel speciale onderwijszorg. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. 11
SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding
SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,
Nadere informatieBijlage persbericht Simulatieprogramma s RdMC voor 1-zorgroute
Bijlage persbericht Simulatieprogramma s RdMC voor 1-zorgroute Het Ruud de Moor Centrum (RdMC) van de Open Universiteit, heeft in een samenwerkingsverband een tweede simulatieprogramma ontwikkeld voor
Nadere informatiePBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat
Opleidingen PBS PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat Probleemgedrag in het onderwijs, het komt bijna overal voor. Veel personeelsleden op scholen voelen zich hierdoor machteloos. Ook kan
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Resultaat boeken. de Ambelt. Ons aanbod 2014-2015
Diagnostiek de Ambelt 2014-2015 Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 5 Consult gedragswetenschapper... 5 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek...
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatieLEOZ Project 1D. Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden
LEOZ Project 1D Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden Doelen LEOZ 1D Onderzoeksdoelen: 1. Definiëren referentiekaders Taal en
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieBetreft: HBO-Masteropleidingen Special Educational Needs (SEN), opleidingsjaar 2009-2010
Cruquius, 28 mei 2009 Betreft: HBO-Masteropleidingen Special Educational Needs (SEN), opleidingsjaar 2009-2010 Geachte collega s, Eerder heeft u bericht ontvangen over de samenwerking tussen Drielanden
Nadere informatieALGEMENE INFORMATIEBROCHURE
ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE Educonnect informatiebrochure Pagina 1 Inhoudsopgave algemene informatiebrochure Educonnect Educonnect - pagina 3. De SCSOG Het aanbod van Educonnect De kern van Educonnect
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Ons aanbod. Resultaat boeken. de Ambelt
Diagnostiek de Ambelt Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 4 Consult gedragswetenschapper... 4 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek... 4
Nadere informatieLocatie Sprang-Capelle Rembrandtlaan ES Sprang-Capelle T Locatie Landgoed Driessen Burgemeester van Casterenstraat GA
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Koningsschool Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning wij kinderen kunnen bieden die op
Nadere informatiePOST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST
POST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST INLEIDING Bij de ontwikkeling van een post-hbo basisopleiding tot Gedragsspecialist heeft aantal factoren een rol gespeeld. Bijvoorbeeld de verwachting dat het onderwijsveld
Nadere informatieSpecialisatie jonge kinderen
Als leraar staat u voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Ook aan de jonge kinderen, zij gedragen zich anders en leren op een andere manier dan oudere kinderen. Dit vraagt van
Nadere informatieKWALITEITSKAART. 1-Zorgroute. Opbrengstgericht werken
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Deze kaart biedt een aantal indicatoren om bij de uitvoering van de stappen uit 1-zorgroute op groepsniveau en op schoolniveau de kwaliteit te monitoren en te
Nadere informatieBasisondersteuning Basisschool De Dobbelsteen mei 2014 Conclusies ondersteuningsprofiel
Basisondersteuning Basisschool De Dobbelsteen mei 2014 Conclusies ondersteuningsprofiel De school voert een actief veiligheidsbeleid. Het laatste veiligheidsplan is geschreven op 13-05-2013 Hierin staat
Nadere informatieGedragsexpert. Doelgroep
Gedragsexpert De Post-HBO opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van
Nadere informatieHandelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher
Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie
Nadere informatieHandelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs. 24 maart 2010
Handelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs 24 maart 2010 Programma Wat is een ontwikkelingsperspectief (OPP) Voor wie een OPP? Waarom van een OPP? Wanneer een OPP opstellen? Hoe
Nadere informatiePost-hbo opleiding autismespecialist
Post-hbo opleiding autismespecialist mensenkennis De docente is duidelijk, enthousiast en motiverend. Ik heb inzicht gekregen in wat ik in mijn rol als hulpverlener kan doen en waar ik rekening mee moet
Nadere informatie4 Schoolbreed aandacht voor gedrag Erik van Meersbergen
4 Schoolbreed aandacht voor gedrag Erik van Meersbergen Gedragsregels voor iedereen, training van sociale (cognitieve) vaardigheden voor groepjes en intensieve gedragsaanpak voor sommigen Dit artikel is
Nadere informatieSimeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO
Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie
Nadere informatieSchool Ondersteuningsprofiel
Schoolgegevens Adres: Maxend 6 Postcode: 5388GL Telefoon: 0412-611366 E-mail: directie@maxend.nl Website: www.maxend.nl Onderwijsconcept: Basisschool t Maxend (SKPO Novum) maakt deel uit van brede school
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel van: De Leeuwerik
Schoolondersteuningsprofiel van: De Leeuwerik Bijgesteld dd: februari 2017 Inleiding Sommige leerlingen hebben extra ondersteuning nodig om hun schoolloopbaan goed te doorlopen. Wat die kinderen nodig
Nadere informatieDoorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman
Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen Els Loman Doelen Verdieping in de inhouden van de domeinen van taal van de referentieniveaus www.taalenrekenen.nl 2 Waar Wil Je Heen? Alice kwam bij een tweesprong.
Nadere informatiePreventieve Ambulante Begeleiding
Preventieve Ambulante Begeleiding 1. Wat is Preventieve Ambulante Begeleiding Preventieve Ambulante Begeleiding is een kortdurende dienstverlening in de vorm van ondersteuning en advisering door een ambulant
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Ons aanbod. Resultaat boeken. de Ambelt
Diagnostiek de Ambelt Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 5 Consult gedragswetenschapper... 5 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek... 5
Nadere informatieEen leerwerkplaats voor lerarenopleiders
Tekst: Bob Schoorel Een leerwerkplaats voor lerarenopleiders Windesheim in Zwolle gaat aan de slag met de leerwerkplaats Handelingsgericht Werken (HGW). De leerwerkplaats HGW is een concept waarbij professionals
Nadere informatieMeerwaarde voor onderwijs. De Pijlers en de Plus van FLOT
Meerwaarde voor onderwijs De Pijlers en de Plus van FLOT De vijf Pijlers: Cruciale factoren voor goed leraarschap Wat maakt een leraar tot een goede leraar? Het antwoord op deze vraag is niet objectief
Nadere informatieOntwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013
Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?
Nadere informatieDe inrichting van de organisatie, een overzicht van de betrokkenen en een overzicht van de zorgniveaus. De cyclus handelings gericht werken
Zorg op de Overlaet Voor u ligt het zorgplan van de Overlaet. In dit document maken we inzichtelijk dat we planmatig omgaan met zorg. Het document is als volgt opgesteld: Onderdeel 1: Onderdeel 2: Onderdeel
Nadere informatieIselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie
IselingeAcademie post-hbo, masters en teamscholing Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie 2019-2020 Iselinge Academie Iselinge Academie realiseert samen met Iselinge Hogeschool
Nadere informatieVan overzicht naar inzicht naar uitzicht
Handelingsgericht en oplossingsgericht werken in een ondersteuningsteam Van overzicht naar inzicht naar uitzicht 10 juni 2015 c.kooistra@inschoolacademie 06-47808101 Een uur inzoomen op het verkrijgen
Nadere informatieAannamebeleid Emile Weslyschool Maastricht
Aannamebeleid Emile Weslyschool Maastricht In werking vanaf 1 augustus 2014 Samen aan de slag voor de beste onderwijsplek voor uw kind! Aannamebeleid EWS, J.D. Pagina 1 Inleiding Vanaf 1 augustus 2014
Nadere informatieGedragsexpert. Doelgroep
Gedragsexpert De Post-HBO opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 10GE00 Bs De Vier Heemskinderen
Schoolondersteuningsprofiel 10GE00 Bs De Vier Heemskinderen Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning...
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel 2019-2021 Prinses Beatrixschool P.W.A. Park 602 3905 DR Veenendaal tel. 0318-522807 e-mail. beatrixschool@gavescholen.nl PASSEND ONDERWIJS - Elke school zorgplicht?! Met het
Nadere informatieTeam passend onderwijs wat is het, hoe werkt het?
Team passend onderwijs wat is het, hoe werkt het? werkgroep bundelen van expertise, 25 mei 2012 Aanleiding voor een team passend onderwijs Passend onderwijs betekent dat iedere leerling het onderwijs en
Nadere informatieONS SCHOOLCONCEPT Onze visie: Algemene schoolregel: Ik laat zien dat ik respect heb voor mezelf, de ander en mijn omgeving.
HET SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL (SOP) VAN OBS HET LANG Op 1 augustus 2014 is de Wet Passend Onderwijs van kracht. Alle basisscholen maken dan deel uit van een samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Onze
Nadere informatieBegeleiding zieke leerlingen en Passend onderwijs. voor het regulier, primair en voorgezet onderwijs Midden- en Oost-Brabant
Begeleiding zieke leerlingen en Passend onderwijs voor het regulier, primair en voorgezet onderwijs Midden- en Oost-Brabant Definitie zieke leerlingen: Die leerlingen die geen (volledig) schoolprogramma
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel Basisschool De Bron Spiesheem 54 3907 NJ Veenendaal tel. 0318-508510 e-mail. De bron@shsveenendaal.nl PASSEND ONDERWIJS - Elke school zorgplicht?! Met het ingaan van de Wet
Nadere informatieSCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL
Met het Schoolondersteuningsprofiel worden de volgende onderdelen in beeld gebracht (zie kader): Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid Extra ondersteuning ism externe partners
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatieBijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012)
Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) en netwerk-leren (De Laat, 2012) verhogen de kans op succesvol leren in het kader van een
Nadere informatieBijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider
Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Opbrengst-en handelingsgericht werken Ad Kappen, Gerdie Deterd Oude Weme Programma 16.00 16.15 17.30 17.45 18.30 20.30 opening Marielle lezing ogw
Nadere informatieOnderwijstechnieken.nl. Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan!
Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan! 1 Inhoudsopgave: Voorwoord pagina 3 Inleiding pagina 4 Hoofdstuk 1 Hoe een middel een doel werd pagina 5 Hoofdstuk 2 Waar het eigenlijk om gaat pagina
Nadere informatieonderwijs, de ontwikkelingen op een rij
onderwijs, de ontwikkelingen op een rij Veel scholen zijn begonnen met het werken met groepsplannen. Anderen zijn zich aan het oriënteren hierop. Om groepsplannen goed in te kunnen voeren is het belangrijk
Nadere informatieJaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016
Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016 Inleiding Elk jaar stellen wij als team van o.b.s. De Boomhut gezamenlijk een jaarplan op. Vanuit de evaluatie van het vorige jaarplan, gekoppeld aan de strategische
Nadere informatiePASSEND ONDERWIJS. Auticafe Castricum 24 september 2014
PASSEND ONDERWIJS Auticafe Castricum 24 september 2014 PROGRAMMA VAN VANAVOND 20.05 presentatie Susan Walstra Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond (SWV PO) 20.30 presentatie Marjolijn Loos samenwerkingsverband
Nadere informatieHandreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013
Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Uitgangspunten: De toewijzing van het arrangement gebeurt op basis van de onderwijsbehoefte van de leerling. De onderwijsbehoefte van een cluster
Nadere informatieStrategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen
Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften
Nadere informatieBevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals
Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals Citeren als: Bergh, Linda van den; Diemel, Karin & Zon, Anja van ). Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals.
Nadere informatieEffectief omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag
Meebewegen als motto Effectief omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag Wat komt aan de orde in deze presentatie? Maatwerk in plaats van tips en tools! inspiratie - stof tot nadenken - bewustwording Wanneer
Nadere informatieVeel begeleiders, managers en adviseurs zijn sterk gericht op problemen en defecten.
Pagina 1 Oplossingsgericht werken De kern van oplossingsgericht werken (OW) is dat de focus ligt op de gewenste situatie (in plaats van het probleem), op reeds bereikte successen (en niet op missers en
Nadere informatiePassend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht
Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht Vanaf 1 augustus is de Wet passend onderwijs van kracht. De school van uw kind/uw school is aangesloten bij het samenwerkingsverband
Nadere informatieOpbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs
Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs Wat is opbrengstgericht werken? Opbrengstgericht werken is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van leerlingen.
Nadere informatieDe 7 Competenties van de jobcoach NVS/EUSE
Lid en Nederlandse vertegenwoordiger van de European Union of Supported Employment De 7 Competenties van de jobcoach NVS/EUSE Competenties van de jobcoach NVS/EUSE bestaan uit de integratie van Kennis,
Nadere informatieSCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR IKC Het Sterrenbos
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 IKC Het Sterrenbos 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van IKC Het Sterrenbos. Iedere school stelt een SOP op, dit is een wettelijke
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor intern begeleiders, rekencoördinatoren en reken specialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieLEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan
LEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan Juni 2013 Erica de Bruïne (Hogeschool Windesheim) Hans van Huijgevoort (Fontys OSO) Hettie Siemons (Hogeschool Utrecht, Seminarium
Nadere informatieZORGPLAN. Christelijk Lyceum Delft VMBO
ZORGPLAN Christelijk Lyceum Delft VMBO 1 Missie en visie van de school Het CLD wil zijn leerlingen een veilige omgeving bieden, waarin zij kunnen opgroeien tot verantwoordelijke en vrije mensen. Wij beschouwen
Nadere informatieProject Innoveren en Excelleren in Onderwijs INSTEEK:
In de Review Wat Werkt? van Kim Bellens en Bieke De Fraine (2012) lezen we in verband met de CIPO Proces Instructiestijl dat het vooropstellen van duidelijke doelen door de leerkracht en deze communiceren
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 14GF00 De Zeester
Schoolondersteuningsprofiel 14GF00 De Zeester Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid
Nadere informatieVoorwoord. Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam?
Voorwoord Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam? De laatste jaren is er in het onderwijs veel belangstelling voor Handelingsgericht werken (HGW). HGW beoogt de kwaliteit van het onderwijs
Nadere informatieLeergang ondersteuningscoördinatoren
Leergang ondersteuningscoördinatoren 2019-2020 Ondersteuningscoördinatoren; u bent de veelzijdige spil in de ondersteuning, intern en extern. U bent degene die passende ondersteuning aan jongeren organiseert
Nadere informatieSCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL versie Algemene gegevens: Schoolnaam
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL versie 20180913 Algemene gegevens: Schoolnaam Kindcentrum Meester Snel Locatie Brinnummer 06QE Bestuursnummer 24844 Adres Kloosterstraat 13 Telefoon 0535383994 e-mail school
Nadere informatieJenaplan Christelijke Basisschool De Troubadour Elden
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 Jenaplan Christelijke Basisschool De Troubadour Elden 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van : Jenaplan Christelijke Basisschool
Nadere informatieSCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL versie Algemene gegevens: Schoolnaam
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL versie 20181019 Algemene gegevens: Schoolnaam Obs Molenbeek Locatie Boekelo & Usselo Brinnummer 16NC Bestuursnummer 41565 Adres Boekelerschoolpad 1 & Lammerinkweg 10 Telefoon
Nadere informatieBASISONDERSTEUNINGSPROFIEL BEGELEIDINGSSCHOOL (REGULIER VOORTGEZET ONDERWIJS)
ONDERWIJSCONCEPT (DIALOOG OVER LEERLINGEN MET SPECIALE ONDERWIJSBEHOEFTEN, AANPASSINGEN, DIFFERENTIATIE) a. Dialoog over speciale onderwijsbehoeften 1 : Alle docenten binnen de school/afdeling kennen de
Nadere informatie[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. "Kids Skills" Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home.
[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen "Kids Skills" Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl WAT IS KIDS SKILLS? Kids Skills is een speelse,praktische en oplossingsgerichte benadering om kinderen
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel van
Schoolondersteuningsprofiel van 1. Inleiding De Zwaluw ligt aan de rand van het dorp Nes aan de Amstel. De school telt rond de 100 leerlingen, die zijn verdeeld over 5 groepen. In het gebouw zijn ook een
Nadere informatieStichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren. Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte)
VACATURE Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte) Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire (EOZ) biedt zorg en begeleiding
Nadere informatieLeerroutedocument. Leerroute 5
Leerroutedocument Leerroute 5 1 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerroute plan van Mariëndael, met informatie over het onderwijsaanbod, onderwijsinhoud en organisatie van het
Nadere informatieKrachten bundelen voor De toekomst van Zwolle
Krachten bundelen voor De toekomst van Zwolle Samenvatting Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp 12-12-2016 1 Passend onderwijs en jeugdhulp: 2 stukjes van dezelfde puzzel Aantal 0-19 jarigen
Nadere informatieAan de slag met gedrag!
Aan de slag met gedrag! Door Passend Onderwijs krijgen scholen te maken met meer diversiteit in klassenpopulaties en met een toename aan gedragsproblematiek. De Impulsklas kan scholen helpen hiermee om
Nadere informatieVerwonderen Ontdekken Onderzoeken
Verwonderen Ontdekken Onderzoeken Op reis naar toekomstvaardige leerlingen! Visiedocument Samenwerkingsschool de Nijewier Tjalleberd Datum: 25 maart 2019 Versie: vastgesteld Inhoudsopgave 1. Inleiding...
Nadere informatieLEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan
LEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan oktober 2011 Erica de Bruïne (Hogeschool Windesheim) Hans van Huijgevoort (Fontys OSO) Hettie Siemons (Hogeschool Utrecht, Seminarium
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken 16-09-2013 Waarom en hoe Door: Jose Oosterheert Uitgangspunten van HGW 1. Onderwijsbehoeften 2. Systematisch en transparant 3. Doelgericht werken 4. Transactioneel kader 5. Constructieve
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod schooljaar
Samenwerkingsverband Zuidoost-Friesland VO (21.02) Professionaliseringsaanbod schooljaar 2018-2019 Professionaliseringsaanbod 2018-2019 SWV ZO-Friesland VO 1 Inleiding Voor u ligt de folder met daarin
Nadere informatieCOMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT
DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid
Nadere informatieArrangeren. Arrangeren/ Algemene inleiding. ( Eerste ervaringen/ aandachtspunten vanuit het loket en context arrangeren/ passend onderwijs)
Arrangeren Arrangeren/ Algemene inleiding ( Eerste ervaringen/ aandachtspunten vanuit het loket en context arrangeren/ passend onderwijs) Good Practice 1. Arrangement 1 casus instromer half jaar 2. Arrangement
Nadere informatieSCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Mariaschool garantie ambitie 1. Naam en adres De Mariaschool Pastoor Schoenmakersstraat 7 6657 CB Boven Leeuwen Tel. 0487-592076 Email: basisschool@demariaschool.nl 2. Schoolinformatie
Nadere informatieCoach voor leren en ontwikkeling
Specialisatie Coach voor leren en ontwikkeling MSc Education and Child Studies Faculteit der Sociale Wetenschappen Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Coach voor leren en ontwikkeling MSc
Nadere informatieExcellente Leerkracht SBO, SO/VSO. Stichting Meerkring LC 11 Onderwijsproces -> Leraren 44343 43334 43 43 Marieke Kalisvaart
Functie-informatie Functienaam Organisatie Letterschaal CAO Salarisschaal Werkterrein Kenmerkscores SPO-gecertificeerde Stichting Meerkring LC 11 Onderwijsproces -> Leraren 44343 43334 43 43 Marieke Kalisvaart
Nadere informatiePBS Positive Behavior Support
PBS Positive Behavior Support 4 juni 2010 Drs. Emilie van Leeuwen methodiekontwikkelaar/ trainer bij PI Research Drs. Inge Reijnders Onderwijskundige GZ psycholoog Opvoeden is van iedereen! Hoe ziet dat
Nadere informatieLeerthema 1: De Intern Begeleider / Zorgcoördinator als spil in het onderwijs
Leerthema 1: De Intern Begeleider / Zorgcoördinator als spil in het onderwijs STUDENTENHANDLEIDING Niveau: Post-HBO Leerthemabeschrijving Leerthema 1 is gericht op de competenties, de rollen en persoonskenmerken
Nadere informatieLeerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas
Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas 17 juni 2015 13.30 16.00 uur Madeleine Vreeburg Miranda Noom Leerlijn Omgaan met
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 12TV00 Daltonschool Ees
Schoolondersteuningsprofiel 12TV00 Daltonschool Ees Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8
Nadere informatieGedrag; een koud kunstje? Wat vraagt een gedragsmoeilijke leerling van een professional voor de klas?
Gedrag; een koud kunstje? Wat vraagt een gedragsmoeilijke leerling van een professional voor de klas? Een doorkijkje naar de oplossingsgerichte benadering Wie ben ik? Desiree Middelkoop Leerkracht lc so
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel CBS De Meander
Schoolondersteuningsprofiel CBS De Meander 4 december 2013 Liesbeth Luycx, Inschool Postbus 2033 3800 CA Amersfoort Utrechtseweg 29-G 3811 NA Amersfoort T 033 46 22 717 F 084 83 93 616 info@inschool.nl
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel Oecumenische basisschool De Kleine Wereld
Schoolondersteuningsprofiel Oecumenische basisschool De Kleine Wereld 1. Gegevens van de school Naam de school: De Kleine Wereld Directie: Erik van Faassen (a.i.) Interne Begeleiding: Louisa ter Beek (a.i.)
Nadere informatieSCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL. Daltonschool Leiden en De Sleutelbloem Boshuizerkade 119 Kennedylaan TZ leiden 2324ER Leiden
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Daltonschool Leiden en De Sleutelbloem Boshuizerkade 119 Kennedylaan 1 2321TZ leiden 2324ER Leiden 071-5722141 0715763314 Daltonschool Leiden en de Sleutelbloem zijn twee locaties
Nadere informatieBOOR speciaal, speciaal BOOR VERANTWOORDEN
STRATEGISCH BELEIDSPLAN SO /VSO Stichting BOOR BOOR speciaal, speciaal BOOR en VERANTWOORDEN BOOR speciaal,speciaal BOOR Kernopdracht (koers) Kernwaarden Kwaliteit van de koers Onderwijsconcept Ondersteunende
Nadere informatieSamenvatting Schoolondersteuningsprofiel. Naam School
1 LOGO SCHOOL Samenvatting Schoolondersteuningsprofiel Naam School Algemene gegevens School Zalmplaatschool BRIN 10QX 00 Directeur Nico Bakker Adres Aalreep 8-10 Telefoon 010-4167408 E-mail directie@ Bestuur
Nadere informatiePsychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs
Psychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs Psychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs 1 Zou u graag willen weten hoe u met verschillen tussen leerlingen in de klas of groep kunt omgaan? Wilt
Nadere informatie2. Waar staat de school voor?
2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook
Nadere informatieVisie op taal en geïntegreerde zorg verankeren op beleidsniveau: Good practices en succesfactoren van implementatieprocessen in diverse VO-sectoren.
Nationale Dyslexie Conferentie 2013 Paralleltrack VO2 Visie op taal en geïntegreerde zorg verankeren op beleidsniveau: Good practices en succesfactoren van implementatieprocessen in diverse VO-sectoren.
Nadere informatieDe Piramide van Pavlov, de interactiedriehoek en de rubrics
De Piramide van Pavlov, de interactiedriehoek en de rubrics Hoe kunnen we gedragsproblemen in het onderwijs substantieel verminderen? Een integrale benadering voor op de werkvloer leidt tot minder ervaren
Nadere informatieConcrete aanpak van (dreigend) thuiszitten:
Concrete aanpak van (dreigend) thuiszitten: dit is wat wij doen > Bundeling van krachten Activiteiten Passend onderwijs zonder thuiszitters een illusie? Wij denken van niet. Of eigenlijk weten we dat wel
Nadere informatie1. De plus van SBO De Springplank: onze visie
speciaal voor het basisonderwijs Plus: Plezier, Leren, Uniek en Samen 1. De plus van SBO De Springplank: onze visie SBO De Springplank zorgt voor een veilige plek waar iedereen erbij hoort en waar iedereen
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 14QN00 IBS De Twamester
Schoolondersteuningsprofiel 14QN00 IBS De Twamester Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8
Nadere informatie