Hoe rood is de begroting?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe rood is de begroting?"

Transcriptie

1 Rood Ledenblad van de Partij van de Arbeid 4e jaargang nummer 5 oktober 2007 Het congres Rode rozen en ontslagroompunten Rampenscenario s Hebben we nu alles onder controle? Opvoeden alleen een zaak van ouders? Interview Wouter Bos Hoe rood is de begroting? Wouter Bos (44), minister van Financiën Sterk en sociaal

2 Hij wilde graag vooraan zitten bij de besluitvorming. Daarom is Gerard Beukers in de jaren negentig raadslid en wethouder geweest voor de PvdA in de voormalige gemeente Vriezenveen. Hij is nu directeur van een welzijnsorganisatie en penningmeester van het gewest Overijssel. Tekst Bart Pauwels Foto Tessa Posthuma de Boer de rode loper De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA ers die normaal gesproken achter de schermen werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret in Rood wordt deze keer een uitzondering gemaakt door Gerard Beukers, penningmeester van het gewest Overijssel. Zeg nee tegen varkensflats Vijftien jaar geleden ben ik lid geworden van de PvdA. Ik voelde me altijd aangetrokken tot de linkse beweging en ben een sociaaldemocraat in hart en nieren. Na een actieve rol in de lokale politiek wilde ik wat anders gaan doen. Ik heb mijn oude beroep in het welzijnswerk weer opgepakt en ben penningmeester geworden van het gewest Overijssel. De bestuurlijke kant van het gewestbestuur en de regio trokken me wel. Als penningmeester houd ik me bezig met het maken van werkplannen en begrotingen. Onlangs hebben we project Transparantie ingevoerd om de financiën van de afdelingen inzichtelijk en helder te krijgen. Dat was even wennen, maar het is een prima initiatief. In de regio Twente organiseren we regelmatig samen met afdelingen en de Statenfractie het een en ander. Ik vind het belangrijk om samen te werken binnen het gewest, maar ook binnen de PvdA. Er zit zo veel kennis binnen de partij en ik zou graag zien dat we een hechte club zijn waar we elkaar kennen en waar we van elkaar kunnen leren. Een club waar de vrijwilligers een grote rol spelen en gewaardeerd worden. Betrek ze erbij en laat ze merken dat ze de partij een enorme dienst bewijzen met hun werkzaamheden. Zorg ervoor dat ze trots zijn op de club waar ze lid van zijn. Samen moeten we als PvdA ook meer de bres op en duidelijk stelling nemen over onderwerpen. Op dit moment wil men hier in Overijssel varkensflats gaan bouwen. Ik vind dat je met dat soort initiatieven ons milieu en ons landschap kapotmaakt. Ik zou dan ook graag zien dat de PvdA op landelijk en op gewestelijk niveau zegt: Dat willen we niet! 2 ROOD oktober 2007

3 inhoud in dit nummer: inhoud FORUM Moeten de Olympische Spelen in 2008 naar Nederland? 6 INTERVIEW WOUTER BOS In deze begroting worden echt heel andere keuzes gemaakt. 12 OPINIE Flip de Kam over de begroting 13 VIJF VRAGEN AAN Johanna Haanstra, wethouder in Almere redactioneel 14 PLATFORM Ouders die falen in de opvoeding van hun kinderen, aanpakken? 18 REPORTAGE Een dag met Frank Heemskerk 20 HET CONGRES Een verslag 23 MAX VAN DEN BERG Ik zal een commisaris zijn tussen de mensen. We hebben een nieuwe voorzitter! Uit maar liefst zeven kandidaten werd Lilianne Ploumen door de leden gekozen. Nadat de kandidaten avond aan avond het land door zijn gereisd, met vele honderden leden hebben gesproken en verschillende kandidaten hun televisiedebuut hebben gemaakt in een van de vaderlandse nieuwsprogramma s konden de leden hun nieuwe voorzitter kiezen. Een zenuwslopende hapering van de telmachines maakte de uitslag nog spannender. In de avond van 24 september werd bekend dat Lilianne Ploumen de ledenraadpleging had gewonnen. Op het congres van 6 oktober werd zij officieel gekozen als nieuwe voorzitter van de PvdA. Ze maakte in haar speech direct duidelijk dat ze niet van plan is rust in de partij te brengen: We staan voor gelijke kansen, voor emancipatie, voor internationale solidariteit. En dat kan niet vanuit rust dat moet vanuit beweging! En die beweging gaat naar links. Die beweging zat er op het congres al goed in. Vele afdelingen, de Rooie veren, de Rode ondernemers en de JS hadden verschillende onderwerpen aangedragen voor de actuele politieke congresagenda. Op pagina 20 vindt u een uitgebreid verslag van het congres en een overzicht van de nieuwe partijbestuursleden. In de rubriek Nieuws uit de partij kunt u vanaf dit nummer de column van Lilianne Ploumen lezen. Zij zal hierin verslag doen van haar plannen, ideeën en ervaringen in de partij. Naast het kiezen van een nieuw bestuur gebeurde er natuurlijk veel meer in de politiek deze herfst. Met Prinsjesdag werd na veertien jaar weer een Miljoenennota gepresenteerd door een PvdA-minister van Financiën. En 24 ROOD IN DE REGIO Guusje ter Horst en de rampen-bestrijding 28 WBS-BOEKEN Een selectie 29 ACTUEEL Geloofsafval dat bleef niet onopgemerkt. Mark Rutte vond de Miljoenennota zo links dat hij Balkenende IV het Tweede kabinet Den Uyl noemde. De PvdA maakt het verschil, dat is duidelijk. In deze Rood een interview met Wouter Bos. Wij vroegen hem hoe het is om zo n begroting te maken? Waar loop je tegenaan en hoe rood is de begroting eigenlijk? En hoe zit het nu met het referendum over Europa en het ontslagrecht? Naast een minister van Financiën hebben we natuurlijk ook veel leden die in de lokale afdelingen voor de PvdA op de centen passen. Wie dat zijn en wat ze doen kunt u in deze Rood lezen. De redactie oktober 2007 ROOD 3

4 Cartoon Peter Pontiac brieven Inspraak Direct voor en tijdens de verkiezingen is er alle aandacht voor de kiezer en voor de leden van de partij. We mogen meedoen met de ideeëntrein, we helpen mee met de campagnes enzovoort. De lijntjes naar Kamerleden blijken ineens heel kort te zijn. Kamerleden die op de nieuwe kandidatenlijst laag zijn ingeschaald, weten je ineens persoonlijk te benaderen. Er wordt alert gereageerd op aandachtspunten die je aanmeldt. Op de website wordt onze mening gevraagd. We mogen in Rood ons verhaal doen. Als actief lid voel je je echt en belangrijk en het steunt je in het idee dat het zinvol is om lid te zijn van de partij. Ook na de verkiezingen, als de Kamerzetels Wat is er mis met de zorg? Heeft u Rood iets te melden? Stuur uw brief naar: Partij van de Arbeid, Redactie Rood, postbus 1310, 1000 BH Amsterdam of mail naar: rood@pvda.nl. (De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten.) zijn verdeeld, de regeringsverklaring is gegeven, wil je de plekjes die je je, door en, forum, en campagnevoeren had veroverd, behouden. Helaas, het is voorbij. Kamerleden reageren niet meer op je s. Fora worden gesloten. De berichtgeving van Kamerleden wordt In zorgcentrum Hart van Lombok te Utrecht is de dagelijkse situatie voor de bejaarden op de afdelingen gewoon schrijnend. Maar helaas is ook de bejaardenzorg een ingewikkelde commerciële business geworden. Want hoeveel van het besteedbare geld besteedt Aveant echt aan zorg voor bejaarden? Veel te weinig vermoed ik. Als verpleegster zie ik dat de bewoners veel tekortkomen. Slechts één uur per week activiteitenbegeleiding (gemiddeld per bewoner), een groot deel van de dag geen begeleiding in de centrale huiskamer. Sommige bewoners zitten vastgebonden om niet te vallen, de meeste bewoners komen niet buiten. Volgens de raad van bestuur en de directie van Aveant is de trieste situatie in het zorgcentrum de schuld van de politiek. Ik heb echter wat zorggerelateerde bedrijven opgezocht in een van de personeelsbladen van Aveant. Daarin lees ik over frontoffice, expertise centrum, concernbureau, facilitair meldpunt et cetera. Dan zijn er nog diverse interim managers, pilots, personal coaches, is er een Axion ContiU group en benchmark-onderzoek. Geen idee wat het allemaal kost, maar de Aveant-bejaarden in hart van Lombok hebben hier weinig aan. De zorg van de bewoners moet gewoon weer voorop staan en beschikbaar geld voor zorg moet ook feitelijk resulteren in goede zorg en een leuke, zinnige dagbesteding voor bejaarden. Hier ligt een taak voor de politiek en de inspectie van volksgezondheid. Marianne Pouwels minder. Je voelt je weer monddood gemaakt. Je bent weer gedegradeerd tot de zwijgende grijze achtergrond. De berichtgeving blijft beperkt tot inhoudsloze peptalk van diverse partijbonzen. Ik weet dat we het momenteel fi jn vinden om het democratisch gehalte van de SP aan de kaak te stellen. Misschien is het echter beter dat we eens kijken hoe we zelf met elkaar omgaan. Gebruiken Kamerleden/Statenleden/raadsleden leden en andere kiezers alléén maar voor en tijdens de verkiezingsperiode of willen we een partij waarin ieder lid een volwaardig inbreng in de partij en in de politiek van de partij heeft? Niet alléén via voorzitters van de lokale afdelingen op congressen, maar iedereen altijd en overal. Zonder onderscheid te maken in opleiding, afkomst, huidskleur of geloof. De socialistische manier. Anita Bannink Europa 1 Ik begin het zo langzamerhand knap pijnlijk te vinden PvdA-lid te zijn. Ik snap alle inhoudelijke argumenten en ben ook geen voorstander van referenda, maar we staan nu al maanden met de broek op de knieën. Dit is echt niet meer te harden! We laten hier bovendien een geweldige kans liggen om in een inhoudelijke campagne voor Europa de SP en de PVV in het isolement te duwen waar ze thuishoren. Shit! W. Hutten Europa 2 Een referendum zou suggereren dat Nederland een keus heeft: wel of geen verdrag. Die keus is er niet: Nederland is ingebed in Europa. Een referendum zou dus kiezersbedrog zijn. De vorige keer was er nog wel een keus, namelijk heronderhandelen. Die keus ontbreekt nu. De fractie neemt terecht haar verantwoordelijkheid. Egbert Boeker 4 ROOD oktober 2007

5 Tekst Michiel Reijnen Foto s De Beeldredaktie PvdA forum In het PvdA Forum drie opmerkelijke meningen van PvdA-leden over een actueel en relevant onderwerp. Deze keer: de Olympische Spelen. Bezoekers van de site konden reageren op de stelling: Het is een goed idee om te proberen de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland te halen. Brigitte Tuinzaad (37) woont in Made en is Internal auditor Doen! Ik ben er een groot voorstander van om te proberen de Olympische Spelen binnen te halen. Redenen zijn onder meer de multiculturele verbroedering en de sportstimulans voor de jeugd, waarschijnlijk al vanaf de bidperiode tot en met de spelen zelf! Bovendien doet Nederland waar het goed in is organiseren en gaat er een economische stimulans van uit. En sport is leuk! Na de Olympische Spelen kan men profiteren van een betere infrastructuur en goede sportfaciliteiten. Door vroeg te beginnen met de voorbereidingen kan ook lang van te voren worden geanticipeerd op beslissingen met betrekking tot infrastructuur en accommodaties. Siem Teeling (72) woont in Baarn en was onder meer wethouder en docent lichamelijke opvoeding Kater Als oud bestuurslid van enkele sportbonden met internationale ervaring heb ik gezien hoeveel landen of steden na afloop van de Olympische Spelen met een kater blijven zitten. Bijvoorbeeld met accommodaties die te groot zijn om regelmatig te worden bezet en dus veel geld kosten. Het enige voordeel dat men heeft zijn aanpassingen aan de infrastructuur, maar daar hangt een behoorlijk prijskaartje aan. En wat zou er in Nederland nog aan infrastructuur kunnen worden gedaan? We zijn al zo vol gebouwd! Als oud-gymnastiekleraar zou ik het een beter idee vinden als dit geld zou worden besteed aan breedtesport/sportieve ontwikkeling (sportleraar terug in alle onderwijsvormen) en aan goede trainingsfaciliteiten voor onze topsporters. Laten wij genoegen nemen met af en toe een groot sportevenement van één sportsoort, dat kunnen wij net aan. Thijs Kemmeren (56) woont in Goirle en is hogeschooldocent internationalisering en (internationale) sportmarketing aan de Fontys Economische Hogeschool in Tilburg. Celebrate Humanity Dat is de fantastische slogan van de Olympische Beweging. Sport is eindelijk ook door de PvdA ontdekt (Ella Vogelaar bijvoorbeeld) als een middel om maatschappelijke doelen te bereiken. Maar sport doet veel meer: de Olympische Beweging werkt(e) als katalysator van internationalisering. De open geest die Nederland altijd gehad heeft (en die dreigt te verdwijnen, terwijl ons land de wereld zo hard nodig heeft) kan weer terugkomen via het Olympisme. Dat gaat niet zomaar. Het einddoel om de Olympische Spelen naar Nederland te halen kan en moet binnen het door het NOC gepresenteerde stappenplan veel positieve energie in de economie en samenleving genereren. Met als slogan: celebrate humanity. U Kijk voor meer reacties op > forum oktober 2007 ROOD 5

6 interview Tekst Michiel Zonneveld Foto Tessa Posthuma de Boer Veertien jaar nadat Wim Kok zijn laatste Miljoenennota presenteerde, is er weer een PvdA-minister die de schatkist bewaart. Wouter Bos over zijn eerste begroting: We hebben een degelijke begroting opgesteld en daar ben ik trots op. De rode draad in de begroting Wat vond Wouter Bos het lastigste toen hij als minister van Financiën zijn eerste begroting mocht presenteren? Vooral dat ik in de weken voor Prinsjesdag niet mocht reageren op de berichten die uitlekten. De regel is nu eenmaal dat het kabinet vooraf niets over de inhoud van de Miljoenennota loslaat. Ik vond dat er een heel onevenwichtig beeld ontstond en zag dat de oppositie met alle berichten aan de haal ging. Ik neem aan dat u geen bezwaar had tegen het opgeroepen beeld dat dit een linkse begroting was? Nee, en ik vind het bijvoorbeeld ook niet vreemd dat de VVD kritiek had. Alleen vind ik het dan wel misleidend om te suggereren dat wij de lasten met miljarden verzwaren. Op dit punt hield het betoog van VVD-leider Mark Rutte tijdens de Algemene Beschouwingen geen stand. Hij begon over achttien lastenverzwaringen van dit kabinet. Premier Balkenende somde vervolgens moeiteloos negentien lastenverlichtingen op. Daarna is hij er maar mee opgehouden. De VVD heeft natuurlijk wel gelijk als ze zegt dat deze begroting echt een breuk is met het beleid van de afgelopen jaren. Toch moet je ook een beetje oppassen met het een PvdA-begroting te noemen. Uiteindelijk ben ik de minister van Financiën van het hele kabinet. Het CDA zal blij zijn vanwege het solide financieel beleid. De ChristenUnie is ongetwijfeld tevreden met het gezinsbeleid. Zo konden we ons alledrie vinden in de keuzes die zijn gemaakt. Hoewel er tijdens de onderhandelingen natuurlijk ook spannende momenten waren. Welke? In het kabinet was er een stevige discussie of we eindelijk ook iets van de topinkomens konden vragen. Dan heb ik het op de eerste plaats over het aanslaan van de bezitters van huizen die meer dan een miljoen euro waard zijn (Het eigen woningforfait gaat voor deze groep omhoog en het wettelijk vastgestelde maximum verdwijnt Red.). Van dezelfde orde is dat de pensioenpremies van mensen met een inkomen van boven de euro niet kan worden afgetrokken. Critici zeggen dat het jaloeziebelastingen zijn die de schatkist weinig opleveren. Het is juist van een grote betekenis dat je ook iets vraagt van mensen met de allerhoogste inkomens. In de hypotheekdiscussie is zelfs sprake van een grote doorbraak. Tot nu was het voor het CDA namelijk onbespreekbaar om op welke manier dan ook te tornen aan de positie van mensen met een eigen huis. Maar het gaat natuurlijk niet alleen om de maatregelen die de hoogste inkomens iets meer pijn doen. Ik denk dat ze wel symbool staan voor een begroting waar echt heel andere keuzes worden gemaakt. Door dit kabinet wordt ook iets van de hoogste inkomens gevraagd en dat hebben we jarenlang niet gezien. Welke keuzes nog meer? De rode draad in de begroting is toch dat we minder belasting heffen op werk, en dat inkomen uit vermogen meer belast gaat worden. Een andere rode draad is dat we belasting gaan verhogen op activiteiten die slecht zijn op het gebied van milieu of de volksgezondheid, zoals vliegen of roken. De opbrengst daarvan wordt weer gebruikt om de belasting op arbeid te verlagen en dat is weer goed voor de werkgelegenheid en de economie. Uw partijgenoot Flip de Kam schreef in het NRC dat het met die nivellering van de inkomens wel meeviel. Ik denk dat hij gelijk heeft als je uitgaat van de negatieve betekenis die het woord nivelleren heeft gekregen. In de zin van: dat vooral de middengroepen moeten inleveren om de laagstbetaalden erop vooruit te laten gaan. Uit de berekeningen van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat dit met deze begroting zeker niet het geval is. Maar veel mensen gaan er wel iets op achteruit. Dat geldt alleen voor En daar staat tegenover dat we daardoor de mogelijkheid hebben vanaf het komend jaar meer te doen aan zaken als milieu, zorg en onderwijs. Dat zijn zaken die burgers ook heel belangrijk vinden. Daarnaast willen we een degelijke begroting opstellen. Ook daar ben ik trots op. Voor het eerst sinds 2002 krijgen we weer een begrotingsoverschot. Dat overschot blijft vervolgens de drie jaar daarop gehandhaafd. Ik heb er bij de presentatie van de begroting op gewezen dat het sinds de kabinetten-drees niet meer is voorgekomen dat we zo n lange periode een overschot hadden. En onze staatsschuld loopt terug tot 40 procent van het BBP (bruto binnenlands product). Daarover heb ik gezegd dat dit voor het laatst zo laag was in 6 ROOD oktober 2007

7 Door dit kabinet wordt iets van de hoogste inkomens gevraagd en dat hebben we jarenlang niet gezien het laatste jaar van het kabinet-den Uyl. Tijdens de laatste kabinetsvergadering voor Prinsjesdag zei ik er nog bij dat we dus eigenlijk doorgingen waar het kabinet-den Uyl was opgehouden. Maar ik werd toen door mijn collega s van CDA en ChristenUnie zo raar aangekeken dat ik deze grap in de Tweede Kamer niet heb herhaald. Toch wordt er afgedongen op die financiële degelijkheid. Uw partijgenoot, en econoom, Bas Jacobs noemde het in de Groene Amsterdammer gênant dat we dit jaar, in een periode van hoogconjunctuur op een tekort uitkomen. Er waren geen mogelijkheden om de uitgaven bij te stellen. Het tekort wordt in 2007 vooral veroorzaakt door tegenvallers in de zorguitgaven; die kun je altijd pas in latere jaren goed maken. Verder vielen de gasinkomsten iets lager uit dan waarop we hadden gerekend. Ook op de degelijkheid van het financieel beleid in de jaren daarop wordt afgedongen. Niet alleen door Jacobs, maar ook bijvoorbeeld de Raad van State. Zij zeggen dat het robuuste begrotingscijfer, dus als je de effecten van de uitzonderlijk goede conjunctuur, de aardgasbaten en de gunstige rentestand niet meerekent, veel minder mooi is. Het blijft arbitrair welk begrotingscijfer je in zo n discussie hanteert. Maar zelfs met hun robuuste cijfer hebben we in 2011 een overschot van 0,3 procent en verbeteren we het saldo met meer dan 1 procent over de gehele periode. Doet het kabinet dan genoeg om straks de kosten van de vergrijzing te kunnen opvangen? We zullen natuurlijk meer moeten doen. We willen van het totale probleem in deze periode ongeveer eenderde oplossen. Die tijd hebben we ook. We doen dat bijvoorbeeld door een positief saldo over te laten, maar het is bijvoorbeeld ook de reden waarom het kabinet heel ambitieus is in het verhogen van de arbeidsparticipatie. Te ambitieus volgens de Raad van State. Zeker omdat de verhoging van de AOW-leeftijd taboe is. Het kabinet streeft naar 80 procent. Nergens in Europa werken zo veel mensen, stelt de Raad vast. Je kunt niet precies zeggen waar we op uitkomen. We hebben veel voorstellen gedaan om de participatie te verhogen. Het wordt fiscaal minder aantrekkelijk als slechts één partner werkt (Het schrappen van de aanrechtsubsidie Red.). Verder maken we het aantrekkelijk om te gaan werken, ook al gaat het om een deeltijdbaan. We gaan door met het bouwen aan voorzieningen die het makkelijker maken zorg en werk te combineren, zoals de voor- en naschoolse opvang. Maar het belangrijkste verschil met het beleid van mijn voorganger is dat we de houdbaarheid van de overheidsfinanciën, en dus ook het opvangen van de kosten van de vergrijzing, in een veel breder perspectief zien. In de toelichting op de begroting heb ik een aantal nieuwe criteria aan het financiële beleid toegevoegd. We moeten niet alleen kijken naar het financieringssaldo, maar ook het ons toevertrouwde sociaal, economisch en ecologisch kapitaal verantwoord beheren: people, planet en profi t. Ik bedoel daarmee dat als je bijvoorbeeld nu geen geld steekt in de zogeheten krachtwijken waar minister Ella Vogelaar zich mee bezighoudt, je daarvoor later een hoge prijs betaalt. Frank Kalshoven schreef in De Volkskrant naar aanleiding van de Miljoenennota dat u met die visie in uw functie als schatkistbewaarder een groot risico neemt. U maakt financiële houdbaarheid tot een van de meerdere nastrevenswaardige dingen. Nogmaals: als je naar de begroting oktober 2007 ROOD 7

8 HET KOFFERTJE VAN BOS kijkt dan kan je er niet omheen dat die degelijk is. Maar ik denk dat het ook voor een minister van Financiën goed is de dingen in perspectief te blijven zien. Een van de problemen met de sommen die het CPB maakt, is dat ze de positieve effecten van overheidsuitgaven voor de economie onderbelichten. Elke cent die er aan onderwijs wordt uitgegeven, rekent het CPB bijvoorbeeld als verlies aan welvaart. Iedereen weet dat onderwijs zich in werkelijkheid uitbetaalt. Het leidt tot innovatie. Het is aantrekkelijker om te investeren in een land met een goed opgeleide beroepsbevolking. Goed opgeleide mensen beginnen ook makkelijker hun eigen bedrijf. Ja, zegt het CPB dan, maar dat effect past niet in onze rekenmodellen. Voor Kalshoven en Jacobs geldt wat voor veel economen geldt. Het lijkt vaak alsof zij zweren bij modellen die nogal wat beperkingen kennen. En ze gaan voorbij aan het feit dat in de politiek je vaak wat kleinere stapjes kunt zetten dan theoretisch wenselijk is. Kort voor Prinsjesdag verscheen er een advies onder leiding van SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan om per jaar 1,1 miljard euro extra te gaan besteden om ervoor te zorgen dat er voldoende goede docenten komen. Waarom maakt u daar geen extra geld voor vrij? Ik heb daarover gezegd dat minister Plasterk van Onderwijs het geld daarvoor op zijn eigen begroting moet zoeken. Overigens stijgt zijn budget met een miljard euro. De rest zal hij moeten vinden door zijn begroting van zo ongeveer dertig miljard nog eens door te kammen. Overigens heeft hij nog even de tijd. De verbeteringen zullen stap voor stap gaan, en de uitgaven voor de verbetering van het docentenkorps dus geleidelijk stijgen. Je kunt nu eenmaal niet in korte tijd recht zetten wat in dertig jaar is scheefgegroeid. Er is onder economen ook twijfel of de milieuheffingen, zoals de nieuwe vliegtaks, het gedrag van mensen zullen veranderen. De verdenking is dan al snel dat ze alleen maar bedoeld zijn om extra belastinggeld binnen te halen. Wat het effect van extra dieselaccijns of de invoering van een vliegtaks, of het aanslaan van brandstofslurpers als de SUV s precies is, valt niet exact te voorspellen. Het kan tot gedragsverandering leiden, maar ik vind het ook een kwestie van eerlijkheid: de vervuiler betaalt. Verder staan de heffingen in deze begroting niet op zichzelf. De opbrengsten maken nieuw beleid mogelijk, ook op het gebied De traditie van het koffertje waarmee de minister van Financiën op Prinsjesdag de Rijksbegroting presenteert, bestaat sinds Toen had minister Lieftinck van Financiën bedacht dat hij de eerste Rijksbegroting na de Tweede Wereldoorlog in stijl wilde aanbieden aan de Tweede Kamer. Hij nam dit gebruik over van de Engelsen, waar de koffertjestraditie al veel langer bestond. Tien jaar later dreigde de traditie verloren te gaan, toen minister Hofstra de Rijksbegroting gewoon in zijn aktetas mee naar het Binnenhof nam. Enkele studenten waren het hier echter niet mee eens en boden de van milieu. Denk wat dat betreft alleen al aan de subsidies op duurzame energie. U sprak net over de beloftes die waargemaakt moesten worden. Het moet dan vervelend voor u zijn dat meteen na de Algemene Beschouwingen de discussie over het referendum over de nieuwe Europese grondwet losbarstte. In ons programma staat dat we alleen een referendum willen als er sprake is van een nieuwe Grondwet. In strikte zin lag er toen toch ook geen Grondwet voor? Precies daarover hebben we de Raad van State om advies gevraagd en dat advies was duidelijk. Kunt u zich niet voorstellen dat de kiezers het gevoel hebbent dat ze buiten spel worden gezet? Ik begrijp dat gevoel wel, en kan me goed voorstellen dat er veel mensen in mijn partij zijn die er precies zo over denken. Veel mensen gaan nog een stap verder: ze vinden het kiezersbedrog van de PvdA. Net als bij het uitblijven van het onderzoek naar de manier waarop Nederland de oorlog in Irak steunde. Ik maak bezwaar tegen dat woord. Natuurlijk We zouden wat trotser kunnen zijn op wat we wel hebben binnengehaald minister een nieuw koffertje aan. Hofstra nam het jaar daarop het echte koffertje toch weer in de hand om er de Rijksbegroting mee aan te bieden. Het huidige koffertje is sinds 1964 in gebruik. Op de ene kant van het koffertje staat de tekst 'derde dinsdag in september', op de andere kant 'Je maintiendrai' ('ik zal handhaven'). Het koffertje is gemaakt van hout, waarover ivoorkleurig geitenleren perkament is getrokken. Van binnen is het bekleed met blauwe zijde. Overigens zit de Rijksbegroting de laatste jaren niet meer in het koffertje: deze weegt namelijk met bijbehorende adviezen van de Raad van State en andere documenten, meer dan tien kilo en past dus onmogelijk nog in het koffertje. Parlementariërs kunnen de begroting ophalen in de kelders van de Tweede Kamer. In het koffertjes zit in een oranje lint de Miljoenennota, de toelichting van de minister van Financiën op de Rijksbegroting. Bron: ministerie van Financiën, NRC Handelsblad hadden we ook liever gewild dat het onderzoek er wel komt en zodra de mogelijkheid zich voordoet, willen we zorgen dat het er alsnog komt. Maar we zitten nu eenmaal in een coalitie met andere partijen. Dat betekent dat je niet altijd kunt vasthouden aan je eigen gelijk. Als je dat wel wilt doen, moet je in de oppositie blijven. Of het nu gaat om de publieke sector of om het buitenland beleid, het is altijd zo dat je nederlagen haalt en overwinningen boekt. Het probleem van links is een beetje dat ze de dingen die ze binnenhalen als vanzelfsprekend incasseren, en vervolgens blijven tamboereren op wat niet is bereikt. Je kan zeggen dat het goed is om nooit helemaal tevreden te zijn. Aan de andere kant zouden we ook wat trotser kunnen zijn op wat we wel hebben binnengehaald Wat dat laatste betreft zou de PvdA wel iets kunnen leren van het CDA. Een mooi voorbeeld is het generaal pardon voor asielzoekers. Het CDA heeft zich er jarenlang tegen verzet. Nu het is afgesproken dat het er wel komt, blijft die partij daar niet over klagen. Balkenende heeft het akkoord zelfs voluit verdedigd. Zou u een versoepeling van het ontslagrecht ook zo kunnen verdedigen? De PvdA-fractie is hierover heel duidelijk geweest. De PvdA accepteert hier geen aantasting van de rechtsbescherming van werknemers. Het is nu aan het kabinet, en met name minister Donner, om met een voorstel te komen dat hiermee rekening houdt. 8 ROOD oktober 2007

9 BART TROMP in memoriam Tromp was een wetenschapsman, politicoloog en socioloog, bekend van zijn biografie over Karl Marx (die deze zomer opnieuw werd uitgegeven), zijn handboek over de wetenschap der politiek en zijn werk over de theorie van het wereldsysteem van Immanuel Wallerstein. Hij was uitstekend thuis op het terrein van de buitenlandse politiek en de internationale betrekkingen. Hij bekleedde een leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam op dit gebied en werkte mee aan tal van adviezen. Bovendien was hij een columnist van formaat. In zijn columns in Het Parool, Elsevier en De Gelderlander schreef Tromp niet alleen over politiek en politieke theorie, maar ook over een van zijn grote liefdes: de opera. In zijn columns betoonde hij zich een scherpzinnig polemist, een kritisch beschouwer van maatschappij en politiek en een onafhankelijk intellectueel van grote eruditie. Bart Tromp heeft zijn talenten voor een niet onaanzienlijk deel gewijd aan de sociaaldemocratie in Nederland. Hij was een eigenzinnig sociaal-democraat met een sterk innerlijk kompas, ongevoelig voor vluchtige modes, denkend en handelend vanuit solide sociaal-democratische beginselen en opvattingen. Daarbij schuwde hij het werk in de vereniging niet, als afdelingsvoorzitter, congresafgevaardigde, en lid van de partijraad en het partijbestuur. In de laatste decennia was vooral de Wiardi Beckman Stichting zijn werkplaats, als forum voor debat en centrum van analyse en ideeënontwikkeling. In 1977 richtte hij samen met Arie de Jong de werkgroep Partijpolitieke Processen van de WBS op, waarvan hij sindsdien voorzitter is gebleven. Vanaf april 1978 was hij als redacteur verbonden aan Socialisme & Democratie. Met zijn scherpe pen en vaak dwarse opvattingen dat wil zeggen: dwars ten opzichte van de gangbare ontzag hij de politieke gezagsdragers niet. Hij hield van de polemiek; het was zijn beproefde stijlmiddel. Consistent was hij in hoge mate. Met een ironische lachje begon hij nogal eens een uiteenzetting met: Zoals ik in 1979 al schreef Tromp volgde de Nederlandse sociaal-democratie met kritische blik, tegen de politieke modes in. Hij verzette zich in woord en geschrift tegen de Amerikaanse interventie in Irak; dat de PvdA een onderzoek naar de Nederlandse steun aan die interventie niet doorzette, was hem een doorn in het oog. Ook de onderwijspolitiek van de PvdA kon op zijn kritische pen rekenen; van hem is de karakterisering van het onderwijs als de sovjetzone van de Nederlandse samenleving. In 1979 nam hij samen met Jan Bank en Martin Ros het initiatief voor de Op 20 juni overleed op 62-jarige leeftijd Bart Tromp ten gevolge van een hartstilstand. Bart was getrouwd met Willemien, met wie hij een hechte verbintenis had sinds hun studententijd in Groningen. Ze hebben een dochter, Heleen. uitgave van het Jaarboek voor het democratisch socialisme, dat na enkele jaren samen met de WBS werd uitgegeven en waarvan hij tot en met het 25ste deel redacteur bleef. Het jaarboek had bij de oprichting een duidelijke missie: het wilde de ideologische verstarring van de periode van Nieuw Links doorbreken. En het wilde de historische belangstelling voor en kennis van het socialisme in Nederland doen herleven in het bijzonder van de reformistische, sociaal-democratische hoofdstroom. In de afgelopen vijftien jaar heeft Tromp zijn aandacht op twee belangrijke thema s van de sociaal-democratie gericht: allereerst de democratie, inclusief die binnen de Partij van de Arbeid, kritisch als hij was over de teloorgang van democratischconstitutionele verhoudingen in de PvdA. Hij was wars van hedendaagse ideeën over democratische vernieuwing en verdedigde principieel de uitgangspunten van de representatieve democratie. In de tweede plaats richtte hij zijn aandacht op de beginselen van de PvdA. Zijn magnum opus en dissertatie tegelijk heeft betrekking op de ontwikkeling van die beginselen: van het eerste programma, dat van de Sociaal-Demokratische Bond uit 1882, tot het PvdA beginselprogram van Het programma van 1959 was onmiskenbaar zijn favoriete document in de serie van zeven. Het programma van 1977 weerspiegelde zijns inziens al bij verschijnen het overspannen radicalisme van de jaren zeventig. De ontwikkeling die de PvdA in de jaren negentig doormaakte, lieten een tegenovergestelde beweging zien: technocratisering van de politiek en gebrek aan een eigen, zelfstandige koers. Zonder ideologische veren loopt de rode haan in zijn blote kont zo luidt een stelling bij zijn proefschrift. Samen met anderen nam hij het initiatief om tot een nieuw beginselprogram te komen; en samen met anderen leverde hij daaraan een belangrijke bijdrage. Maar hij had er een ambivalent gevoel bij: nieuwe beginselen waren nodig, maar de voorwaarden ervoor, onder meer in de vorm van een zekere eensgezindheid over de belangrijkste vraagstukken, ontbraken zijns inziens. In zijn kritiek kon Bart Tromp scherp zijn, voor zijn vrienden was hij hartelijk en charmant, iemand die over een sterk geheugen en een grote voorraad anekdotes beschikte. Allen die in de afgelopen jaren met hem samenwerkten, soms in scherpe discussies en polemiek, soms in vrolijke harmonie, verliezen in hem een intellectuele gesprekspartner van formaat en een gewaardeerde en dierbare vriend. Frans Becker, interim-directeur WBS oktober 2007 ROOD 9

10 MEER ROOD OP STRAAT Op zaterdag 22 september ging Tweede Kamerlid Attje Kuiken samen met afdeling Helmond de markt op in Helmond om rozen uit te delen en met trots over de Miljoenennota in gesprek te gaan. Het was een spannend najaar voor de PvdA. Na een felle strijd om het voorzitterschap van de partij kozen de leden Lilianne Ploumen. Ook gingen PvdA-bewindspersonen, Tweede Kamerleden, en lokale en regionale politici in september in heel Nederland de straat op om met de kiezers te discussiëren over de Miljoenennota. En natuurlijk was de PvdA goed vertegenwoordigd op de jaarlijkse ouderenbeurs. De PvdA in OUDERENBEURS Zoals elk jaar stond de PvdA met een stand op de Ouderenbeurs in Utrecht. De LAO had weer veel tijd in de organisatie gestoken. Fractievoorzitter Jacques Tichelaar en Agnes Wolbert beantwoordden vragen uit de zaal over wat de Miljoenennota voor het ouderenbeleid betekent. 10 ROOD oktober 2007

11 VERKIEZING VOORZITTER PVDA Zeven kandidaten gingen de strijd met elkaar aan om het voorzitterschap van de partij. Het was een felle strijd, spannend tot de laatste minuut, maar uiteindelijk kwam Lilianne Ploumen als winnaar uit de bus. het najaar Op 6 oktober sprak Lilianne Ploumen voor het eerst officieel als partijvoorzitter het congres toe, haar eerste punt: Minder toespraak, meer inspraak! De partij moet weer meer van de leden worden. CONGRES Ruud Koole nam voor de tweede keer afscheid als partijvoorzitter. Wouter Bos bedankte hem uitvoerig: Dienstbaarheid, bescheidenheid, wijsheid en rust. Geen opsmuk, what you see is what you get. Namens velen Ruud, en met de belofte dat ik het je nooit meer zal vragen, dank je wel! oktober 2007 ROOD 11

12 opinie Hoe zit het met de lastenverdeling in de vorige maand gepresenteerde Miljoenennota? Worden de lage inkomens ontzien? Leveren vooral de hogere inkomens in? Flip de Kam laat er zijn licht over schijnen. Een linkse begroting? Op Prinsjesdag presenteerde Wouter Bos zijn eerste begroting. Was het ook een linkse begroting? Een lastige vraag. Volgend jaar stijgen de belastingen en de premie voor de ziektekostenverzekering met in totaal vijf miljard euro. De lasten voor gezinnen gaan met drie miljard euro omhoog, bedrijven worden voor twee miljard euro extra aangeslagen. Om te beoordelen hoe links de begroting is, kunnen we kijken naar de lastenverdeling. Worden de lage inkomens ontzien? Leveren vooral de hogere inkomens in? Hier zit direct een probleem. Afhankelijk van iemands individuele situatie (inkomen, bestedingspatroon) pakken de plannen van het kabinet heel verschillend uit. Wie volgend jaar in het vliegtuig stapt, krijgt met de nieuwe vliegbelasting te maken (45 euro voor afstanden van 2500 kilometer en meer), alle anderen niet. Alleen rokers krijgen last van de verhoging van de tabaksaccijns. Berekeningen laten zien dat de koopkrachtverandering voor de overgrote meerderheid van de huishoudens volgend jaar tussen +2 en 2 procent ligt. Alle Nederlanders samen zitten gemiddeld op de nullijn. Ouderen gaan er als groep in doorsnee iets op vooruit, werkenden met een jaarinkomen tussen en de middengroep verliezen gemiddeld een kwart procent. Bij de Algemene beschouwingen over de begroting zei Jacques Tichelaar dat hij iets voor deze groep wilde doen, maar daar was geen geld voor. Enkele voorgestelde lastenverzwaringen treffen exclusief de hoge inkomens. Een directeur met een lease auto van vijftigduizend euro, een pensioengevend salaris van een kwart miljoen euro en een eigen huis van twee miljoen euro gaat volgend jaar ongeveer dertienduizend euro méér inkomstenbelasting betalen. Wie in een lease auto van de zaak rijdt moet voortaan 25 procent van de catalogusprijs bij zijn inkomen tellen (in plaats van 22 procent). De pensioenpremie over salaris boven de 185 duizend euro is niet langer fi scaal aftrekbaar. En de fi scale bijtelling wegens genot van de eigen woning (de bespaarde huur) gaat fors omhoog voor huizen die meer dan één miljoen euro waard zijn. Dat hakt er weliswaar in, maar het is goed te bedenken dat de directeur in het gegeven voorbeeld door deze drie maatregelen slechts 1 procent in koopkracht achteruit gaat. Dat maakt hij goed door een extra salarisverhoging van 2 procent en die is onder bovenbazen snel verdiend. Bovendien zijn er veel mensen met een hoog inkomen die niet in een lease auto van de zaak rijden (topambtenaren) of geen pensioen opbouwen (zelfstandige ondernemers zonder BV). Om álle hogere inkomens naar draagkracht te laten meebetalen, had het meer voor de hand gelegen het toptarief van de inkomstenbelasting te verhogen van 52 tot 55 procent. Met dit toptarief krijgt iedereen te maken, die meer dan euro verdient. En hoe zit het met de uitgavenkant van de begroting? Links beleid wordt vaak in verband gebracht met hogere overheidsuitgaven. Inderdaad trekt het kabinet volgend jaar 2,7 miljard euro extra uit voor zaken als onderwijs en wijkvernieuwing, terwijl ook de kosten van de gezondheidszorg sterk toenemen. Maar daar staan bezuinigingen van 3,7 miljard euro tegenover. Daar hoor je de ministers en hun voorlichters zelden over. Na nieuwe tegenvallers moeten CDA-minister Ab Klink en onze staatssecretaris Jet Bussemaker op de gezondheidszorg bijvoorbeeld meer dan een miljard euro zien te besparen. Dat kan bijna niet op een linkse manier, die fi nancieel kwetsbare groepen volledig uit de wind houdt. Overigens vindt het kabinet ook geld door een greep te doen in de kas van provincies (0,2 miljard) en de woningcorporaties (0,75 miljard) en door grond te verkopen (0,2 miljard). Dit laatste staat haaks op het linkse streven schaarse grond in gemeenschapshanden te houden. Dank zij de lastenverzwaring van vijf miljard euro en omdat de bezuinigingen groter zijn dan de extra uitgaven, slaat het tekort op de begroting (dit jaar 2,4 miljard euro) komend jaar om in een overschot van drie miljard euro. Wanneer de fi nanciële crisis en een snelle afkoeling van de economie geen roet in het eten gooien, boekt de overheid in de periode aanhoudend en nog toenemende overschotten. Hierdoor krimpt de staatsschuld en is straks minder geld nodig voor rentebetalingen. Dit schept ruimte op de begroting om in de toekomst de hogere uitgaven voor de AOW-uitkeringen en de gezondheidszorg beter te kunnen opvangen. In die zin is deze begroting in ieder geval links: via hogere collectieve lasten en bezuinigingen zijn we solidair, en wel met toekomstige generaties. Ook eerdere kabinetten onder leiding van premier Balkenende hebben trouwens met inzet gewerkt aan verbetering van het begrotingssaldo. Die vonden echter minder fi nanciële middelen voor extra uitgaven, doordat de economie in dipte. Vooral door de aanhoudende economische groei is er op dit moment geld voor nieuw beleid, terwijl het overschot op de begroting groeit. Valt de groei echter onverhoopt tegen, dan vervliegt het linkse vleugje van de begroting echter snel. Flip de Kam werkt als econoom bij de Rijksuniversiteit Groningen Rood heeft ruimte voor een goed betoog. Rood stelt graag iets aan de kaak. In de rubriek Opinie kunt u uw ei kwijt. Heeft u een uitgesproken mening, of iets anders te zeggen dan wat al gezegd is over een maatschappelijk of politiek thema? Zet uw betoog op papier en stuur het ons: Redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam, of per rood@pvda.nl. 12 ROOD oktober 2007

13 5 vragen aan Tekst Bart Pauwels Foto Tessa Posthuma de Boer JOHANNA HAANSTRA (51) is sinds 2002 wethouder in Almere. Daarvoor was ze in dezelfde stad raadslid en Statenlid voor de PvdA in Flevoland. Haanstra heeft in haar omvangrijke portefeuille onder meer de wet maatschappelijke ondersteuning, financiën, armoedebeleid, en jeugdbeleid. 1 Typisch Johanna? Ik ben betrokken, gedreven, vasthoudend en probeer problemen te voorkomen in plaats van ze achteraf op te lossen. 2 Waar moet meer aandacht voor komen binnen de politiek? De politiek moet meer gaan om de essentie. Omdat de politiek continu in de verdediging is, verliezen we de kern uit het oog met name door alles wat er omheen gebeurt. Kijk bijvoorbeeld naar Ehsan Jami. Het ging vrijwel meteen over zijn aanval op de PvdA en allerlei partijen en personen bemoeiden zich daarmee. Het is jammer dat we het dan niet hebben over het onderwerp geloofsafval. 3 Hoe beïnvloedt de politiek je privéleven? Je bent altijd in functie, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Ik doe het met alles dat ik in me heb. In de vakantie heb ik dan ook pas tijd om eens op mijn gemak vrienden op te zoeken. 4 Waar heb je slapeloze nachten van? Als er iets met mijn kinderen is. Van de politiek heb ik nooit slapeloze nachten. Natuurlijk maak ik me wel zorgen over bijvoorbeeld alcoholmisbruik onder de jeugd, jeugdcriminaliteit en eenzame ouderen. Ik vraag me dan af of we op de goede weg zijn en wat er nog moet gebeuren. 5 Wat zijn je ambities? Ik wil de ambities die ik in mijn portefeuille heb, realiseren. Als ik later terugkijk op wat ik gedaan heb, wil ik resultaat zien, het gevoel hebben dat ik alles heb gegeven en dat ik de juiste persoon op de juiste plek was. Ik hoop dat jongeren in Almere kansrijk en gezond opgroeien. Ik wil dat we veel sneller in de gaten krijgen wat er misgaat, zodat we niet alleen bezig zijn met het oplossen van problemen, maar problemen voorkomen. En het netwerk van professionals zo organiseren dat er maatwerk wordt geleverd, gericht op de individuele vraag. oktober 2007 ROOD 13

14 MEDIA OP PVDA PLATFORM KOMEN PARTIJDEBAT, INTERNET EN REGULIERE MEDIA BIJ ELKAAR. DEZE KEER: JEUGDZORG Opvoeding is steeds minder een zaak van ouders alleen. Ook de overheid en minister Rouvoet bemoeien zich er mee. (NRC Handelsblad, 15 september) Vadertje Staat wil ook moeder spelen Hoe ziet de blauwdruk voor een goede opvoeding eruit? Ouders bieden hun kinderen geborgenheid. Ze leven hun normen en waarden voor. Ze houden voldoende tijd over om zich te ontplooien en te ontspannen. Ze werken, maar dat gaat niet ten koste van de opvoeding. In zo n gezin groeien kinderen op in een veilige en gezonde omgeving. Ze eten gezond, ze roken niet, ze gebruiken geen drugs en drinken geen alcohol. Ze zetten zich in als vrijwilliger. De Wereldomroep bericht 24 september: In de troonrede benadrukte koningin Beatrix het nog eens: het kabinet wil meer hulp geven aan ouders bij opvoedingsproblemen. In Nederland komen daarom overal Centra voor Jeugd en Gezin, voor ouders met vragen over de opvoeding en hulpverleners hun krachten bundelen. In Eindhoven werd pas geleden het eerste centrum geopend. De deuren van het nieuwe Centrum voor Jeugd en Gezin staan wagenwijd open. Ouders met vragen over de opvoeding worden op deze manier uitgenodigd om binnen te lopen. Binnen is er alles aan gedaan om een ontspannen sfeer te creëren: frisse kleuren, comfortabele banken en een leestafel waar een foldertje Zo stelt minister André Rouvoet zich een goede opvoeding voor in zijn programma Alle kansen voor alle kinderen. Gezinnen die te veel van de blauwdruk afwijken, zullen door de overheid en hulpverleners in de gaten worden gehouden. Een laagopgeleide moeder zonder partner. Of een drinkende vader zonder werk. Maar ook ouders die wél aan de verwachtingen voldoen, krijgen met dit kabinet te maken. Opvoeden is gewoon heel moeilijk kan worden doorgebladerd of een kopje thee gedronken tijdens een goed gesprek. Het is het eerste centrum waar ouders met uiteenlopende vragen over opvoeden terecht kunnen. Tegelijkertijd is het een centraal punt waar alle kennis van hulpverleners samenkomt. Het consultatiebureau biedt alleen hulp aan ouders voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Voor vragen over oudere kinderen was het een stuk lastiger. Want de drempel om bij het bureau jeugdzorg aan te kloppen of via andere instanties advies in te winnen, is vaak hoog. En die drempel moet nu juist zo laag mogelijk zijn, vindt een adviseur bij het centrum. De kranten staan vol verhalen over de jeugdzorg. Te lange wachtlijsten, hulpverleners die langs elkaar heen werken, ouders die niet weten wat er met hun kind aan de hand is en kinderen die steeds jonger ontsporen. Opvoeding is van oudsher iets waar de overheid zich weinig mee bemoeit. Maar is opvoeding slechts een zaak tussen ouders en kinderen? Steeds vaker houdt de bemoeienis niet op bij de voordeur. Is dat een goede ontwikkeling? Rood sprak met Tweede Kamerlid Samira Bouchibiti, wethouder Lodewijk Asscher en hoogleraar Jeugdrecht Mariëlle Bruning. Opvoedplicht Het huidige kabinet zet sterk in op jeugdzorg: er is een minister voor Jeugd en Gezin, minister Rouvoet, en deze zomer trok het kabinet dertig miljoen extra uit om de wachtlijsten in de jeugdzorg op te lossen. Ook wil het kabinet dat problemen zo vroeg mogelijk opgespoord en verholpen worden. Zo moet er in elke wijk een Centrum voor Jeugd en Gezin komen, waar de verschillende hulpverleners beter samenwerken en ouders terecht kunnen voor opvoedingsondersteuning. VRIJBLIJVENDHEID VOORBIJ Het blijft niet bij meer aandacht voor preventie en meer geld, volgens minister Rouvoet is de vrijblijvendheid voorbij. Ouders worden actief opgezocht, ze worden aangespoord en desnoods verplicht hulp te aanvaarden. De Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher pleit al langer voor een opvoedplicht voor ouders van kinderen die dreigen te ontsporen, afgedwongen door te korten op de kinderbijslag. In het plan Hard maar sociaal ondersteunt de Tweede Kamerfractie van de PvdA het idee van verplichte opvoedingsondersteuning, maar zij stellen voor om de kinderbijslag over te maken naar bijvoorbeeld de gezinscoach, wanneer ouders niet meewerken. KINDEREN EERST! Voor de PvdA is het van belang dat kinderen in een veilige, warme en liefdevolle omgeving opgroeien. Het idee Kinderen eerst was niet voor niets een zeer prominent onderdeel van het verkiezingsprogramma. Gelukkig gaat het in veel Nederlandse gezinnen goed. PvdA Tweede Kamerlid en woordvoerder Jeugdzorg, Samira Bouchibiti: Het is vanzelfsprekend dat opvoeding in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van ouders zelf is. De ouders weten heel goed wat hun kind nodig heeft. Ik ben nog nooit ouders tegen gekomen die bewust het slechte voor hun kind willen. Helaas zijn er ouders die falen bij het opvoeden omdat zij zelf in een uitzichtloze situatie zitten. Het daarom even niet weten en niet kunnen, ouders die zich machteloos voelen. Daar waar de ouders hulp nodig hebben is het onze plicht hen te ondersteunen. 14 ROOD oktober 2007

15 platform Tekst Ottolien van Rossem Foto Spaarnestad voor mensen die niet meedoen. Het zou goed zijn als de PvdA er in de Kamer voor kan zorgen dat wij in de grote steden eindelijk echt verder kunnen. De plannen van minister Rouvoet vindt Asscher nog te abstract, te veel papier. Een aantal plannen die hij heeft aangekondigd, is positief, daarvan moeten we het effect afwachten. Maar ik vind hem te terughoudend bij het geven van ruimte aan de grote steden om de problemen zelf op te lossen. En ik hoop dat hij als vicepremier ook zal zorgen voor een duidelijker verhaal in overleg met zijn onderwijs- en zorgcollega s. voor ouders? STOK ACHTER DE DEUR De PvdA is blij met de komst van de centra voor Jeugd en Gezin, waardoor er laagdrempelige hulp beschikbaar komt voor alle ouders. Deze centra zijn zeker niet alleen bedoeld voor ouders met kinderen met wie het niet goed gaat. Bouchibiti: Maar als het niet goed gaat met een kind, is het belangrijk dat het snel en passende hulp ontvangt. In uitzonderlijke gevallen kan de repressieve variant aan bod komen. Het belang van het kind staat hierbij altijd voorop. Maar als ouders hulp weigeren en men het kind niet meteen uit huis wil plaatsen of onder toezicht stellen, dan vindt de PvdA dat er een stok achter de deur moet zijn. Een van de middelen om medewerking te stimuleren zou dus kunnen zijn het korten op de kinderbijslag. Met deze maatregel blijft het geld wel beschikbaar voor de kinderen, bijvoorbeeld via een gezinscoach, maar kunnen de ouders er niet meer over beschikken. GROTE STEDEN Een van de voorvechters van de opvoedplicht, Lodewijk Asscher, steunt de plannen van de PvdA-fractie volledig. Niet voor niets heb ik om een opvoedplicht gevraagd mét financiële prikkel OVERHEID SLAAT DOOR Maar niet iedereen is blij met de richting die de politiek opgaat. Mariëlle Bruning, hoogleraar Jeugdrecht in Leiden, is tegen een opvoedplicht: Ik ben van mening dat het de ouders niet altijd verwijtbaar is wanneer een kind ontspoord. Je moet actief hulp aanbieden, maar het niet verplichten en zeker niet korten op de kinderbijslag. Er is niet altijd een causaal verband tussen ontspoorde kinderen en slechte opvoeders. Ouders die hulp nodig hebben, kunnen die ook niet altijd vinden, daarom is het goed om hen actief te benaderen. Bruning is blij dat de nadruk meer gelegd wordt op preventie. Maar de overheid slaat wel door. Er wordt nu geïnvesteerd in alle kinderen, terwijl we heel goed weten om welke groep het gaat, dat is zo n 5 à 10 procent van de kinderen en daar moet alles op ingezet worden. Met de andere 90 procent gaat het goed, daar moet je natuurlijk opletten, maar daar hoef je niet bij voorbaat problemen te zoeken, aldus Bruning. Start Zoek Contact FORUM Het forum op pvda.nl heeft twee stellingen gewijd aan een opvoedplicht: Ouders van kinderen, die ontsporen of dreigen te ontsporen, moeten bij wet verplicht worden om opvoedingsondersteuning aan te nemen. En: Wanneer de ouders de opvoedingsondersteuning weigeren mogen de ouders gekort worden op de kinderbijslag. Er werd massaal gereageerd. Veel mensen benadrukken de plicht en verantwoordelijkheid van ouders en zijn voor een verplichte opvoedingsondersteuning wanneer het misgaat, maar veel mensen zijn bang dat vooral het kind de dupe wordt van een korting op de kinderbijslag, zoals A.A. Swart: Bij ouders van kinderen, waarvan feitelijk al vaststaat dat er problemen zullen ontstaan, zou het goed zijn dat de overheid zich hiermee actief bemoeid. Ook als de ouders hier niets in zien. Niet korten op de kinderbijslag, wel eventueel beschikbaar stellen aan de gezinscoach. Ook moet er vooral zeer vroeg begonnen worden met hulp. Adje Stevens-van Irsel schrijft hierover: De beste manier om ouders en kinderen te ondersteunen is om al bij het consultatiebureau te beginnen. De professionals die daar werken zien hoe ouders met de kinderen omgaan en kunnen hun hulp aanbieden. C. Reuvers denkt dat ouders wel willen, maar opvoeden heel moeilijk vinden: Er is naar mijn idee, geen moeder of ouder die op het moment dat haar kind geboren wordt, niet denkt: voor jou ga ik de wereld veroveren, met jou gaat het helemaal goed komen! Ouders willen wel, maar vinden het heel moeilijk om de klus van opvoeding op een correcte manier af te ronden of de ondersteuning te vinden die hen daarin goed kan helpen. Arnold Renkema vraagt zich af hoe de overheid de opvoeding gaat beoordelen: Ouders korten op de kinderbijslag is nogal ingrijpend. Welke ambtenaar gaat beoordelen of dat gerechtvaardigd is. Is dat niet eigenlijk iets voor de rechter? Maar niet iedereen is het met een opvoedplicht eens, zoals René van Zutphen: Moet Big Brother nu ook al in de huiskamer komen? We moeten af van de gedachte dat alles, zelfs gezinszaken, bij wet geregeld moeten worden. U Discussieer mee op > forum oktober 2007 ROOD 15

16 NIEUWS Tekst Redactie UIT DE PARTIJ WETENSWAARDIGHEDEN, OPVALLENDE ZAKEN EN ACTUALITEITEN UIT DE REGIO, HET LAND EN UIT EUROPA 125 jaar sociaal-democratie in Zaanstad Stilstaan, feesten en vooruitkijken Zaandam De afdeling Zaanstad bestaat 125 jaar en daarmee is zij een van de oudste, zo niet de oudste sociaal-democratische afdeling van Nederland. Reden voor een feest en wel op zaterdag 24 november in de Doopsgezinde Vermaning in Zaandam. De dag belooft een gezellige mix te worden van evenementen in de rode familiesfeer en serieuze debatten over belangrijke thema s. De dag wordt geopend door partijvoorzitter Lilianne Ploumen. Daarna volgt er onder meer een Rode aubade, een Rode maaltijd en er zijn inkijkjes in de Rode Geschiedenis. Onder leiding van Wouter Bos is er een Lagerhuis-debat, Felix Rottenberg leidt een debat over Het zondig ras der Reformisten en Tweede-Kamerlid Staf Depla het debat Wonen en sociale cohesie in de Zaanse aandachtswijken. Verder spreekt de Zaanse wethouder Hans Luiten over het verleden, de Rotter damse voorzitter Marja Bijl over het recent verleden en heden en WBS-medewerker René Cuperus over de toekomst. De dag wordt afgesloten door Ronald Plasterk. Voor de kinderen worden er spelletjes georganiseerd in het Jeugdhonk. De opening is om uur s morgens, het feest wordt om uiterlijk uur afgesloten. Meer informatie: OPROEP REUNIE AFDELING HOUTEN Houten In november is het dertig jaar geleden dat de PvdA-afdeling Houten werd opgericht. Dat moet natuurlijk gevierd worden! Daarom organiseert de afdeling Houten een reünie. Enig probleem: van velen is sinds hun vertrek uit Houten het adres onbekend. Heeft u als partijlid in Houten gewoond en vindt u het ook een goed idee het jubileum mee te vieren, neem dan contact op met het afdelingsbestuur via de website nl. of mail naar paulrobben@planet.nl. Kom allemaal de feestvreugde vergroten! T PARADE Tilburg In de zesde stad van Nederland organiseert het gemeentebestuur voortdurend activiteiten om de integratie te bevorderen. Zo bedacht wethouder Jan Hamming, verantwoordelijk voor Integratie, het plan voor een zomerse carnavalsoptocht, de T Parade, waaraan allerlei bevolkingsgroepen zouden mee doen. Half augustus was het zo ver. Er waren meer dan elfhonderd deelnemers: Chinese, Japanse, en Antilliaanse loopgroepen, Midden- Amerikaanse en Braziliaanse Tilburgers met gigantische carnavalswagens, homo s en dansers, en de traditionele Tilburgse carnavalsgasten op hun wagens. Tienduizenden Tilburgers stonden langs de kant van de weg. Het was Jan Hamming en zijn troepen gelukt: alle bevolkingsgroepen in Tilburg vierden feest met elkaar. Daar doe je het allemaal voor, glunderde hij na afloop. van de voorzitter Partijgenoten, In mijn campagne voor het voorzitterschap heb ik velen van u gesproken. Ik heb gehoord waar u zich zorgen over maakt, wat er anders zou moeten in de partij en wat u van een nieuwe partijvoorzitter verwacht. Veel van uw zorgen komen terug in de opdrachten van de Commissie Vreeman en in de opdrachten van het congres aan het nieuwe partijbestuur. Met dit bestuur heb ik er alle vertrouwen in dat we deze opdrachten met kracht ter hand kunnen nemen. Het is een club partijgenoten met kwaliteiten op diverse terreinen, met ruime bestuurlijke en politieke ervaring, variërend van jong tot oud, man tot vrouw en van Limburg tot Groningen. Maar bovenal is het een groep van enthousiaste partijleden met wie ik vol vertrouwen de komende jaren vorm wil geven aan de versterking van de partij. Over een paar punten wil ik wat meer zeggen: We zorgen voor meer inspraak, minder toespraak In de campagne pleitte ik voor versterking van het debat in de partij. We moeten onze standpunten blijven aanscherpen en toetsen aan de weerbarstige praktijk. We moeten in gesprek met onze criticasters binnen en buiten de partij. Om in naam van de leden ervoor te zorgen dat onze politici de goede koers houden. We voeren permanent campagne Wij allemaal! Niet eerder waren we lokaal zo sterk vertegenwoordigd in raden en colleges. Dat biedt een geweldige kans om politiek dicht bij de mensen te voeren. Ik doe dan ook met name een beroep op onze lokale volksvertegenwoordigers en bestuurders om behaalde resultaten uit te dragen. Jullie moeten zichtbaar zijn in de afdeling én op straat. We verstevigen onze contacten met maatschappelijke organisaties Lokaal, provinciaal en nationaal. Niet alleen met de vakbonden, maar ook met huurdersverenigingen, bewonerscommissies en jongerenorganisaties. Daar nemen we als partijbestuur het voortouw in. We versterken onze partijorganisatie Daarom lichten we de aankomende periode het partijbureau en de partijorganisatie volledig door. Om te zorgen dat de partij dienstbaar is aan haar afdelingen en leden.

17 PvdA ook in Londen Londen Naast New York, Brussel en Genève heeft nu ook Londen een eigen PvdA-afdeling. Het partijbestuur heeft goedkeuring gegeven en de leden zijn enthousiast begonnen met het organiseren van activiteiten gericht op de Nederlandse en Britse politieke actualiteit. De afdeling zal een bijdrage leveren aan relevante partijdiscussies en aanwezig zijn met een afvaardiging op het jaarlijkse partijcongres. Daarnaast richt de afdeling zich op activiteiten met zusterpartijen in Londen en op het organiseren van dinner debates met Britse en Nederlandse gastsprekers. Zijn er bijvoorbeeld terreinen waarop de Nederlandse sociaal-democratie van het Britse Labour kan leren? Is het Londense grote-stedenbeleid een voorbeeld voor de Randstad als het gaat om huisvesting, milieu, integratie en transport? Vormen scholen met een religieuze grondslag een bedreiging voor sociale cohesie of zijn ze onderdeel van de oplossing? Deze en vele andere onderwerpen zullen de komende tijd aan bod komen. Bent u lid van de PvdA en woonachting in het Verenigd Koninkrijk? Of kent u iemand die geïnteresseerd is? Stuur dan een naar afdelingsvoorzitter Tijs Broeke op PvdA.London@ googl .com. Aan een website wordt momenteel gewerkt. Bezoek binnenkort eens om te zien wat de activiteiten zijn. Van links naar rechts: (achter) Niek Ritzen, Michiel Emmelkamp, Naomi Woltring, Pieter Schavemaker, (voor) Randy Martens en Merel Schogt Michiel Emmelkamp nieuwe voorzitter JS Amsterdam Michiel Emmelkamp (21, Groningen) is zaterdag 22 september gekozen tot landelijk voorzitter van de Jonge Socialisten in de PvdA (JS). Emmelkamp volgt hiermee Ruben Zandvliet op. De nieuwe voorzitter zei in een speech eraan te willen werken de PvdA en JS meer tot een echte volksbeweging te maken. Emmelkamp stelt dat er met het rapport- Vreeman een goede basis ligt om de PvdA weer een echte beweging te laten worden, waarbij mensen uit alle lagen van de samenleving zich thuis voelen en met hun problemen terecht kunnen. 'We moeten er wel scherp op letten dat dat rapport uitgevoerd gaat worden. Als Jonge Socialisten kunnen en moeten wij daar een voorlopersrol in spelen,' aldus de nieuwe voorzitter. Op het JS-congres is een geheel nieuw bestuur van zes mensen gekozen. Het bestuur wordt gecompleteerd door nog twee Groningers, Pieter Schavemaker en Randy Martens, een Friezin, Naomi Woltring, een Amsterdamse, Merel Schogt, en een Tubbergenaar, Niek Ritzen. Meer info: In mijn volgende columns volgen hiervan concrete uitwerkingen. In de campagne hebben we veel gepraat over wat beter kan en beter moet. Nu ben ik, ongetwijfeld net als u, wel toe aan het behalen van resultaten! Mijn intentie is om tot het congres in het voorjaar alle regio s en gewesten langs te gaan. Via pvda.nl houd ik u op de hoogte van mijn plannen en mijn agenda. Met u én namens u gaan wij aan de slag. Voor een sterkere organisatie, meer leden en meer kiezers! Lilianne Ploumen voorzitter@pvda.nl Ieke van den Burg: leider PvdA-eurodelegatie Ieke van den Burg (55, Amsterdam) is unaniem gekozen tot de nieuwe leider van de Nederlandse delegatie van de sociaal-democraten in het Europees Parlement. Van den Burg volgt Max van den Berg op, die inmiddels Commissaris van de Koningin in Groningen is. Ze is sinds 1999 Europarlementslid. Voorheen werkte ze voor de FNV als federatiebestuurder. De vacature voor lid van het Europarlement, die ontstond door het vertrek van Max van den Berg, wordt ingevuld door Lily Jacobs, oud-wethouder van Culemborg. Voor meer info: Bijzonder nieuw lid Oosterhout Onlangs is 84-jarige Ton van der Pas uit Breda lid geworden van de PvdA. Hij heeft een briefkaart gestuurd naar de afdeling Oosterhout (NB) om zich aan te melden. Ik vind dat Wouter Bos door de andere partijen smakeloos is weggezet in de pers en dat is onterecht. De PvdA is een partij met goede ideeën en dat moeten we gaan overbrengen, aldus Van der Pas. Ton van der Pas is dertig jaar lang leraar Frans geweest in Breda en geeft na zijn welverdiende pensioen les aan ouderen die zich de Franse taal eigen willen maken. Ook leest hij een paar keer in de maand de krant voor aan ouderen in een verzorgingstehuis. HEEFT U OOK NIEUWS VANUIT UW AFDELING DAT INTERESSANT KAN ZIJN VOOR HET HELE LAND? MAIL HET ONS DAN TOE:

18 Tekst en foto s Michiel Reijnen De PvdA zit met zes ministers en zes staatssecretarissen in het kabinet. Een van hen is Frank Heemskerk (38), staatssecretaris van Economische Zaken. Rood liep een dag met hem mee. Ik heb een wereldbaan uur Het is grijs en koud en de eerste afspraak van de staatssecretaris is bij misschien wel het meest troosteloze gebouw van Den Haag: het hoofdkantoor van de SER. Frank Heemskerk lijkt hier met zijn energie en goede humeur geen boodschap aan te hebben. Eenmaal aangekomen springt hij de auto uit en rent het gebouw binnen. Hij moet opschieten om op tijd te zijn voor zijn speech. Het zal niet de eerste keer zijn dat Frank moet rennen vandaag: Elke minuut van de dag is ingepland. Ik moet soms vechten om bijvoorbeeld even een minuutje te kunnen bellen uur Frank Heemskerk heeft een half uur de tijd voor zijn openingstoespraak bij een seminar, waar mensen uit het bedrijfsleven en verschillende ambassadeurs samen zijn gekomen om te praten over het bestrijden van corruptie. Hoewel ambtenaren de speeches voorbereiden, bepaalt de staatssecretaris uiteindelijk zelf wat hij gaat zeggen. In deze toespraak benadrukt hij dat het meer in de openbaarheid zou moeten komen dat corruptie bestreden wordt. Heemskerk kent het zelfreinigend vermogen van bedrijven uit eigen ervaring: Toen ik bij ABN AMRO werkte, moest elke transactie aan de zogenoemde Financial Times Test voldoen. Dit houdt in dat als je twijfels hebt over morele aspecten van een transactie, je dit moet durven verdedigen met eigen foto, eigen naam en die van je werkgever, op de voorpagina van deze krant uur Na enkele vragen te hebben beantwoord, haast Heemskerk zich weer naar zijn chauffeur, die hem ijlings naar een gebouw van een ministerie een paar honderd meter verder brengt. Normaal loopt Frank dergelijke korte routes om even een frisse neus te halen, maar wegens tijdgebrek wint de auto het nu. Over een half uur begint de vergadering van het handelscomité Joint Economic Committee (JEC). Dit handelscomité bestaat uit politici, bedrijven, handelsorganisaties en brancheorganisaties uit China en Nederland. Vandaag wordt er besproken hoe import en investeringen in beide landen bevorderd kunnen worden. Dankzij Heemskerks economische missie naar China in juli, komt het comité voor het eerst sinds dertien jaar weer bijeen. Heemskerk is namens Nederland leider van de delegatie. De gasten die binnenkomen, worden allemaal hartelijk ontvangen door hem. Als laatste verwelkomt de staatssecretaris de Chinese vice-minister van Handel, Yu Guangzhou, leider van de Chinese delegatie. It s a pleasure to see you, welcome in Holland. En na een paar grappen: Let s go inside and do business uur Van dat zakendoen komt voorlopig weinig terecht. Voordat er over enkele inhoudelijke zaken wordt gesproken, worden er bijna een uur lang beleefdheden uitgewisseld. Zo stelt Yu Guangzhou al zijn delegatieleden uitgebreid voor en de staatssecretaris verwelkomt ze allemaal met een beleefd knikje. De vertalingen van Chinees naar Engels en het Nederlands naar Chinees komen het tempo van de vergadering niet ten goede. Toch komen belangrijke zaken aan bod, zoals product- en voedselkwaliteit, belemmeringen die Nederlandse bedrijven in China ondervinden en de problemen die Chinese businessmen op hun beurt hebben bij het aanvragen van een visum in Nederland. Voordat er wordt overgegaan op het openbare gedeelte, krijgen topmannen van een paar Nederlandse 18 ROOD oktober 2007

19 reportage bedrijven de gelegenheid kort te spreken over hun activiteiten in China. Ook kunnen ze de problemen die ze daarbij ondervinden, voorleggen aan de Chinese delegatie uur Nadat de zaal is volgestroomd met Nederlandse en Chinese pers, zetten de staatssecretaris en zijn Chinese collega hun handtekening onder de zojuist gemaakte afspraken. Ook leest Heemskerk een persverklaring voor. Zo n bijeenkomst van vandaag is bedoeld om de afspraken die in de maanden daarvoor zijn uitonderhandeld en afgesproken, te formaliseren. Het is belangrijk hierbij de juiste omgangsvormen in acht te nemen: Ik laat me altijd door bijvoorbeeld de ambassadeur uitgebreid informeren over de gebruiken van mijn gesprekspartners. Bij Chinezen zijn uitgebreide beleefdheidsvormen belangrijk om tot een goed resultaat te kunnen komen. Amerikanen daarentegen komen liever snel to the point uur Na enkele cameraploegen te woord te hebben gestaan, haast de staatssecretaris zich naar het Kurhaus in Scheveningen, waar hij met de Chinese delegatie van een drie-gangenlunch geniet. Ook tijdens de maaltijd moet de staatssecretaris altijd geconcentreerd blijven: Toen ik een aantal maanden geleden in China was, bleek het diner bijvoorbeeld een goede gelegenheid om een onderwerp als mensenrechten aan te snijden. Dat ligt zo gevoelig dat dit niet kan tijdens het formele gedeelte. Ook tijdens zo n diner ben ik dus echt aan het werk uur De staatssecretaris is inmiddels op zijn werkkamer in het statige pand van het ministerie van Economische Zaken aan de Bezuidenhoutseweg 30, door ingewijden ook wel B30 genoemd. Op zijn ruime kamer staat de televisie aan, teletekstpagina 101. Op zijn opgeruimde bureau onder meer twee foto s van zijn vrouw en kinderen. Op de agenda staat een afspraak met Dolf van den Brink en Jacques Schraven. Zij vertegenwoordigen een platform, dat de vergrijzing als een opportunity ziet. Terwijl er koffie voor Heemskerk en zijn gasten wordt gehaald, praten ze onder meer over het percentage ouderen dat nog werkt, hoe dit verhoogd kan worden en wat voor belemmeringen er bijvoorbeeld voor werkgevers zijn om oudere werknemers in dienst te hebben of te nemen. Ondertussen wijst een van de mannen de staatssecretaris op teletekst, waarop staat te lezen dat Verdonk haar kamerzetel niet opgeeft. Vind je dat nieuws? lacht Heemskerk uur De bezoekers zijn nauwelijks de deur uit of de volgenden dienen zich alweer aan. Dit keer om te praten over de administratieve lasten van het bedrijfsleven en hoe hier iets aan te doen. De afkortingen en ingewikkelde termen vliegen over tafel, maar ook eenvoudige voorbeelden passeren de revue. Als ik iemand inhuur om bij mij thuis op mijn kinderen te passen, moet er worden gecontroleerd of deze werkomgeving waar mijn kinderen dus altijd zijn wel veilig voor hen is. Dat is toch belachelijk, aldus de Heemskerk uur Alle afspraken zitten erop en de staatssecretaris heeft eindelijk tijd om zijn mail even door te nemen. Een dag als vandaag geeft een goed beeld van zijn werk. Een wereldbaan, vindt Heemskerk die hiervoor vier jaar Kamerlid was: Als Kamerlid probeer je een voet tussen de deur te krijgen en controleer je achteraf, terwijl ik nu echt dingen direct zelf kan veranderen. Zo kregen de bedrijven tijdens de economische missie in China een briefing vooraf van Amnesty. Ook worden mensen binnenkort niet zomaar meer gebeld tijdens het eten door telemarketeers, omdat een wettelijk belme-niet register wordt ingesteld uur Heemskerk heeft twee kinderen. Ook zijn vrouw werkt. Dat valt echt alleen te combineren omdat we in Den Haag wonen en werken, vertelt hij. Desondanks zit zijn werkdag er nog niet op als hij thuis is. Na het eten en het naar bed brengen van de kinderen, moet hij de tas met dossiers doornemen die zijn chauffeur vaak s avonds nog komt aanvullen. Hij lacht: Dat hadden ze er van tevoren niet bij verteld! oktober 2007 ROOD 19

20 het congres 2007 Mariëtte Hamer en Agnes Jongerius Een rooie dag De congreshal van de RAI in Amsterdam werd zaterdag 6 oktober opgefleurd door rode rozen, ontslagroompunten van de vakbonden, rooie veren, wapperende PvdA- en FNVvlaggen, fanatieke congresafgevaardigden en enthousiaste aanstaande partijbestuurders. Omdat in het voorjaar Michiel van Hulten en daarna het hele partijbestuur afgetreden waren, werd er op 6 oktober een extra congres ingelast om een nieuw partijbestuur te kiezen. In de aanloop naar het congres droegen diverse afdelingen, de Jonge Socialisten, de Rooie Veren en de Rode ondernemers ideeën aan om de identiteit, de inhoudelijke koers en de regie binnen de partij te verbeteren, waardoor het congres behoorlijk dynamisch werd. Er kwamen actuele onderwerpen aan de orde zoals het Europees referendum, de verlenging van de missie in Uruzgan en de partijorganisatie. Het congres liep hierdoor wel uit en het CLB-festival voor lokale bestuurders moest helaas worden afgelast. Op het Congres kwamen meer dan twintig actuele moties aan de orde. Een van de moeilijkste beslissingen waar de partij voor staat, is de verlening van de missie in Uruzgan. Er werd een motie aangenomen, waarin wordt geconstateerd dat de situatie in Uruzgan zeer complex is en dat een besluit over het terugtrekken van onze troepen daarom niet lichtvaardig genomen kan worden. Er wordt opgeroepen om zo spoedig mogelijk debatten over het onderwerp te organiseren, waarbij ook maatschappelijke organisaties en Afghanen betrokken moeten worden. De uitkomsten van die debatten moeten door PvdAbewindspersonen en kamerleden serieus meegenomen worden bij hun besluitvorming. Het internationaal secretariaat heeft de motie direct omarmd en is aan de slag gegaan met het organiseren van debatten over dit onderwerp. Houd daarom de website in de gaten voor een debat bij u in de buurt. REFERENDUM Een ander heikel punt op de agenda was het referendum over het nieuwe Europese verdrag. Er bleek veel steun te zijn voor de onderhandelingen die Frans Timmermans voerde: in het nieuwe verdrag zijn de belangrijkste pijnpunten voor Nederland weggenomen. De Jonge Socialisten daarentegen spraken in de discussie van kiezersbedrog. Tichelaar antwoordde dat in het verkiezingsprogramma staat dat er een referendum moet komen over een grondwettelijk verdrag. Er is echter geen sprake van een grondwettelijk verdrag. In het coalitieakkoord staat volgens Tichelaar bovendien dat de PvdA het advies van de Raad van Staten zou afwachten en die adviseerde dat er geen referendum nodig was. Bij stemming steunde een overgrote meerderheid van de congresafgevaardigden de beslissing van de Tweede Kamerfractie om stelling te nemen tegen een referendum over het nieuwe verdrag, ONTSLAGRECHT Over het ontslagrecht bestond bij aanvang van het congres al grote overeenstemming: aan het ontslagrecht mag niet worden getoornd. Die boodschap aan het kabinet was luid en duidelijk, mede met behulp van de aanwezige CNV-leden en FNV-leden 20 ROOD oktober 2007

Prinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje

Prinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje September 2009 Inhoudsopgave 1 Wat gebeurt er op Prinsjesdag? 2 Het koffertje, wat zit er in? 3 Waarom de derde dinsdag van september? Prinsjesdag, de Miljoenennota en het koffertje De Koningin, de gouden

Nadere informatie

Handboek Politiek deel 2

Handboek Politiek deel 2 Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer e Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben

Nadere informatie

De Staten-Generaal bestaat uit de parlementsleden van de eerste en tweede Kamer. Het zijn dus onze parlementsleden.

De Staten-Generaal bestaat uit de parlementsleden van de eerste en tweede Kamer. Het zijn dus onze parlementsleden. Boekverslag door M. 1031 woorden 19 februari 2013 5.2 46 keer beoordeeld Vak Economie Prinsjesdag Opdracht 1 Waarom is het de koning die de troonrede voorleest? De koningin staat aan het hoofd van de Nederlandse

Nadere informatie

De ledenpolls van de ChristenUnie. Sjirk Kuijper hoofd voorlichting / woordvoerder Kamerleden Tweede Kamerfractie ChristenUnie

De ledenpolls van de ChristenUnie. Sjirk Kuijper hoofd voorlichting / woordvoerder Kamerleden Tweede Kamerfractie ChristenUnie De ledenpolls van de ChristenUnie Sjirk Kuijper hoofd voorlichting / woordvoerder Kamerleden Tweede Kamerfractie ChristenUnie Dagblad Trouw, oktober 1992 Dagblad Trouw, oktober 1992 CDA: Leden kunnen zelfs

Nadere informatie

solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd?

solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd? Bijdrage prof. dr. Kees Goudswaard / 49 Financiering van de AOW: solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd? Deze vraag staat centraal in de bij drage van bijzonder hoogleraar Sociale zekerheid prof.

Nadere informatie

Verdieping: Eerste reactie partijen

Verdieping: Eerste reactie partijen Verdieping: Eerste reactie partijen Korte omschrijving werkvorm: Uit de berekeningen van het CPB blijkt dat het begrotingstekort van Nederland in 2013 en 2014 niet onder de door de EU gestelde 3%-norm

Nadere informatie

Opdracht Geschiedenis Algemene beschouwing

Opdracht Geschiedenis Algemene beschouwing Opdracht Geschiedenis Algemene beschouwing Opdracht door een scholier 1621 woorden 25 november 4,9 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Inleiding Onderwijs Milieu Gezondheidszorg Conclusie

Nadere informatie

Derde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal

Derde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer Kamer e Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand

Nadere informatie

Belangen: Macht van de Eerste Kamer

Belangen: Macht van de Eerste Kamer Belangen: Macht van de Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm: Aan de hand van een werkblad ontdekken leerlingen dat de plannen van het kabinet waarschijnlijk wel door de Tweede Kamer komen, maar niet

Nadere informatie

Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010

Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010 Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010 Ben je van plan om op 9 juni te gaan stemmen? Ja 698 83,1 Nee 39 4,6 Ik weet het nog niet 103 12,3 Stemgedrag PVV/ Wilders PvdA

Nadere informatie

Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding

Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Kamer Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Derde Kame Derde Kam Wie is de baas van Nederland? Hoe werken de verkiezingen? Wat is een Grondwet? En waarom is Prinsjesdag zo belangrijk? In het lespakket

Nadere informatie

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit

Nadere informatie

Congrestoespraak Lodewijk Asscher PvdA-congres, 3 november 2012. -GESPROKEN WOORD GELDT-

Congrestoespraak Lodewijk Asscher PvdA-congres, 3 november 2012. -GESPROKEN WOORD GELDT- Congrestoespraak Lodewijk Asscher PvdA-congres, 3 november 2012. -GESPROKEN WOORD GELDT- Dames en Heren, Partijgenoten, Ik sta hier beduusd voor u. Het is een bijzondere tijd geweest. Als ik in terugkijk

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2011 tijdvak 2 maatschappijleer 2 CSE GL en TL Tekstboekje GT-0323-a-11-2-b Analyse maatschappelijk vraagstuk: jeugdwerkloosheid tekst 1 FNV vreest enorme stijging werkloosheid jongeren

Nadere informatie

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Inleiding regeerakkoord 2017-2021 Vertrouwen in de toekomst Inleiding Mensen in Nederland hebben veel vrijheid. Nederlanders vormen een sterke groep. Iedereen kan proberen om verder te komen in zijn leven.

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Vul afzonderlijk van elkaar allebei de vragen in. Bij elke vraag moet je een antwoord kiezen. Als je niet kunt kiezen, kies dan het

Nadere informatie

Dit nieuwe verkiezingsjaar volgt op het bijzondere politieke jaar 2017.

Dit nieuwe verkiezingsjaar volgt op het bijzondere politieke jaar 2017. Speech Sybrand Buma nieuwjaarsbijeenkomst CDA Almere Stadhuis van Almere Wat goed om hier weer met zoveel CDA ers bij elkaar te zijn. We wensen elkaar bij het start van het nieuwe jaar altijd alle goeds

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

1red18054 27-04-2007, NOS, Gesprek met de Minister-president, N.2, 22.50 uur

1red18054 27-04-2007, NOS, Gesprek met de Minister-president, N.2, 22.50 uur 1red18054 27-04-2007, NOS, Gesprek met de Minister-president, N.2, 22.50 uur GESPREK MET DE MINISTER-PRESIDENT, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER DE VOORJAARSNOTA EN DE KONINKLIJKE FAMILIE Nederland

Nadere informatie

Wat is de essentie van het 6 miljard pakket? Waarom is er besloten om te bezuinigen? Wordt de economie kapot bezuinigd?

Wat is de essentie van het 6 miljard pakket? Waarom is er besloten om te bezuinigen? Wordt de economie kapot bezuinigd? Wat is de essentie van het 6 miljard pakket? Er is een pakket van 6 miljard euro aan aanvullende bezuinigingen overeenkomen. De bezuinigingen worden hoofdzakelijk gevonden via uitgavenbeperkingen binnen

Nadere informatie

Rutte zag: de bonden kwamen met steeds meer eisen

Rutte zag: de bonden kwamen met steeds meer eisen 1 van 6 26-11-2018 09:24 nrc.nl Rutte zag: de bonden kwamen met steeds meer eisen Christiaan PelgrimPetra de Koning 8-10 minuten Hadden ze dan voor niks zitten praten? Dat de onderhandelingen over een

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet

Nadere informatie

B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp

B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015 Onderwerp Beantwoording van schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van het raadslid A. Van den Boogaard (PvdA) inzake Arbeidsparticipatie

Nadere informatie

Onderzoek verkiezingsthema zorg

Onderzoek verkiezingsthema zorg Onderzoek verkiezingsthema zorg Over het onderzoek Aan het onderzoek deden 27.798 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 15 tot en met 21 augustus 2012. Over het EenVandaag

Nadere informatie

Lespakket over Prinsjesdag voor leerlingen van groep 8 van de basisschool. Gemaakt door Ronald Koster van Chr.MAVO de Saad uit klas 2f.

Lespakket over Prinsjesdag voor leerlingen van groep 8 van de basisschool. Gemaakt door Ronald Koster van Chr.MAVO de Saad uit klas 2f. Werkboek van groep. cijfer! Lespakket over Prinsjesdag voor leerlingen van groep 8 van de basisschool. Gemaakt door Ronald Koster van Chr.MAVO de Saad uit klas 2f. V oorwoordje Hallo, docent en leerlingen

Nadere informatie

Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla

Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla Dank u wel voorzitter, Graag wil ik beginnen met het danken van het college en haar ambtenaren voor de uitvoerige beantwoording van alle vragen die wij hadden.

Nadere informatie

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen.

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Toen wij over het coalitieakkoord spraken, telde de VVD Den Haag haar zegeningen. Er werd ruimte geboden voor een aantal van onze ideeën. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

17 oktober Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte

17 oktober Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte 17 oktober 2017 Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren, Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

5,6. Praktische-opdracht door een scholier 2583 woorden 20 december keer beoordeeld

5,6. Praktische-opdracht door een scholier 2583 woorden 20 december keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2583 woorden 20 december 2002 5,6 76 keer beoordeeld Vak Economie Iedereen heeft met geld te maken, jong en oud. Jongeren misschien wat minder dan oudere mensen, maar

Nadere informatie

Herdenking Frans Andriessen Maart 2019

Herdenking Frans Andriessen Maart 2019 Herdenking Frans Andriessen Maart 2019 Als Frans in de Kamer komt, heeft zijn naam bij voorbaat een vertrouwde klank, zo was in 1967 te lezen in een blad van de Katholieke Volkspartij, de KVP. Het scheelde

Nadere informatie

Kijktip: NOS Rutte, Verhagen en Wilders over de val

Kijktip: NOS Rutte, Verhagen en Wilders over de val Kijktip: NOS Rutte, Verhagen en Wilders over de val Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken drie filmpjes van de NOS, twee van 21 en één van 24 april. Daarna beantwoorden ze vragen over deze

Nadere informatie

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, N.1, uur

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, N.1, uur 1red18015 13-04-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, N.1, 18.35 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE MINISTERRAAD, OVER PRINSES ARIANE, AMBTENAREN CAO, EERSTE 50 DAGEN

Nadere informatie

Als opvoeden even lastig is

Als opvoeden even lastig is Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 1

Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Zorgtaken voor de gemeente

Zorgtaken voor de gemeente De Sociale Databank Nederland presenteert in samenwerking met de gemeente een verbreding van inzicht en kennis over structurele oorzaken van de crisis met het terugeisen van 50,9 miljard aan verdwenen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag. Inhoud. 1 Verkort jaarverslag 2011. Pensioenfonds Werk en (re)integratie. Een terugblik op 2011 2. Sparen of beleggen?

Verkort jaarverslag. Inhoud. 1 Verkort jaarverslag 2011. Pensioenfonds Werk en (re)integratie. Een terugblik op 2011 2. Sparen of beleggen? Pensioenfonds Werk en (re)integratie Verkort jaarverslag 2011 Inhoud Een terugblik op 2011 2 Sparen of beleggen? 3 Zorgen over de gevolgen 4 Altijd kijken naar de 5 lange termijn Interessante gegevens

Nadere informatie

Datum 30 oktober 2009 Betreft Aanvullende schriftelijke vragen Algemene Financiële Beschouwingen

Datum 30 oktober 2009 Betreft Aanvullende schriftelijke vragen Algemene Financiële Beschouwingen > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA 's-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.minfin.nl

Nadere informatie

20 15-16 6. Nieuwegein. Datum 31 maart 2015 Portefeuillehouder: M.C. Stekelenburg

20 15-16 6. Nieuwegein. Datum 31 maart 2015 Portefeuillehouder: M.C. Stekelenburg Nieuwegein 20 15-16 6 Aan De gemeenteraad Onderwerp: Brief ex art. 42 RvO van de fractie PvdA dd 29-03-15 inzake discriminatie op de arbeidsmarkt. Afdeling: Griffie Datum 31 maart 2015 Portefeuillehouder:

Nadere informatie

Reactie op Prinsjesdag

Reactie op Prinsjesdag Reactie op Prinsjesdag Nadat de Troonrede is uitgesproken en de plannen voor volgend jaar officieel zijn bekendgeworden is onderzoek gedaan naar de reactie van de Nederlanders. Vandaag is het Prinsjesdag.

Nadere informatie

- de politieke ledenraad van mening is dat nieuwe bezuinigingen voor de PvdA onacceptabel zijn.

- de politieke ledenraad van mening is dat nieuwe bezuinigingen voor de PvdA onacceptabel zijn. JS-moties Nieuwe bezuinigingen? Nee bedankt! - in de campagne voor de provinciale statenverkiezingen benadrukt is dat de PvdA, in tegenstelling tot D66 en CDA, geen nieuwe bezuinigingen wil om een herziening

Nadere informatie

Inleiding. Tegenbegroting 2015 PvdA Utrecht pagina 2

Inleiding. Tegenbegroting 2015 PvdA Utrecht pagina 2 Tegenbegroting 2015 Inleiding Vrijheid, democratie, rechtvaardigheid, duurzaamheid en solidariteit. Dat zijn de idealen van de sociaal-democratie. In deze tegenbegroting 2015 vertaalt de PvdA Utrecht deze

Nadere informatie

Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014

Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014 Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014 Geachte heer de Wit, beste Jan, Een paar weken geleden kwam je mijn kamer in lopen met een mooie bos bloemen. Voor mij! Je kwam me vertellen

Nadere informatie

Tweede Kamerverkiezingen. groep 7 en 8

Tweede Kamerverkiezingen. groep 7 en 8 Tweede Kamerverkiezingen groep 7 en 8 inhoud blz. 1. Inleiding 3 2. Democratie 4 3. Politieke partijen 5 4. De Tweede Kamer 6 5. Kiezen 7 6. De uitslag 8 7. De meerderheid 9 8. Het kabinet 10 9. De oppositie

Nadere informatie

Toen wij als CDA samen met onze coalitiepartners aan de afgelopen periode begonnen, stonden er voor ons twee zaken voorop:

Toen wij als CDA samen met onze coalitiepartners aan de afgelopen periode begonnen, stonden er voor ons twee zaken voorop: Ruben Mink: Rotterdam staat er na 4 jaar beter voor! De fundamentele vraag die wat betreft het CDA centraal staat is of Rotterdam er BETER voorstaat dan vier jaar geleden. En of het stadsbestuur daaraan

Nadere informatie

Inbreng CDA debat Sociaal Akkoord

Inbreng CDA debat Sociaal Akkoord Inbreng CDA debat Sociaal Akkoord Het is goed dat werkgevers en werknemers een sociaal akkoord hebben gesloten. In deze tijd van crisis is het belangrijk dat zij elkaar gevonden hebben. Nederland kenmerkt

Nadere informatie

Geachte collega raadsleden, Dagelijks bestuur, Publiek op de tribune, En misschien ook publiek thuis via de webcam,

Geachte collega raadsleden, Dagelijks bestuur, Publiek op de tribune, En misschien ook publiek thuis via de webcam, Geachte collega raadsleden, Dagelijks bestuur, Publiek op de tribune, En misschien ook publiek thuis via de webcam, Deze voorjaarsnota is de eerste stap naar drastische bezuinigingen voor de komende jaren.

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal 1

Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015-2016 34 302 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2016) T BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIEN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen met betrekking tot ouderen van 55 + en de arbeidsmarkt?...2 2 Oudere werknemers moeten goedkoper

Nadere informatie

Doel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat.

Doel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat. Majesteit, dames en heren. Hartelijk welkom! En, Majesteit, ik weet zeker dat ik hier namens alle aanwezigen spreek als ik zeg dat wij buitengewoon vereerd zijn dat U bij een deel van dit programma aanwezig

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

Viering honderd jaar Algemeen Kiesrecht Toespraak door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 17 mei 2019 Ridderzaal

Viering honderd jaar Algemeen Kiesrecht Toespraak door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 17 mei 2019 Ridderzaal Viering honderd jaar Algemeen Kiesrecht Toespraak door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 17 mei 2019 Ridderzaal Dames en heren, In het bijzonder Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit

Nadere informatie

Jonge ambtenaar van het jaar

Jonge ambtenaar van het jaar Verkiezing opent vele deuren voor Katherine Diaz Winnares Katherine Diaz vertelt over haar motiva Winnares Katherine Diaz vertelt over haar motivatie voor het werk, bewustwording tijdens en kansen na het

Nadere informatie

5.4. Boekverslag door B woorden 2 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudsopgave

5.4. Boekverslag door B woorden 2 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudsopgave Boekverslag door B. 1102 woorden 2 juni 2003 5.4 32 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave - Inleiding - Samenvatting verkiezingsstrijd - Artikelen - Bronvermelding Inleiding Verkiezingen We

Nadere informatie

Voorbeeldig onderwijs

Voorbeeldig onderwijs m a r i a va n de r hoe v e n Voorbeeldig onderwijs In de politieke arena wordt gedebatteerd over de vraag of het goed gaat met het Nederlandse onderwijs. Getuige het recente Oesorapport zijn we op onderdelen

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Ervaringen met functioneringsgesprekken

Ervaringen met functioneringsgesprekken Ervaringen met functioneringsgesprekken Samenstelling CDA-bureau Afdeling HRM / Steenkampinstituut / Partijontwikkeling CDA-bestuurdersvereniging December 2006 1 Het belang van functioneringsgesprekken

Nadere informatie

26 januari 2016. Onderzoek: Vluchtelingen en demonstraties

26 januari 2016. Onderzoek: Vluchtelingen en demonstraties 26 januari 2016 Onderzoek: Vluchtelingen en demonstraties Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

Cursusgids belastingontwijking. Onderhandelen met de Belastingdienst, u kunt het ook!

Cursusgids belastingontwijking. Onderhandelen met de Belastingdienst, u kunt het ook! Cursusgids belastingontwijking Onderhandelen met de Belastingdienst, u kunt het ook! "Belastingen, leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker". Aldus de slogan waarmee de Belastingdienst ons jarenlang

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Wensdenken en illusoire politiek

Wensdenken en illusoire politiek Wensdenken en illusoire politiek Flexwerkers sneller laten doorstromen naar vaste contracten. Dat is wat minister Asscher wil bewerkstelligen met de Wet werk en zekerheid. Het omgekeerde lijkt te gebeuren,

Nadere informatie

Spreektekst minister Ter Horst bij ontvangst Rob-advies Democratie vereist partijdigheid. Politieke partijen en formaties in beweging.

Spreektekst minister Ter Horst bij ontvangst Rob-advies Democratie vereist partijdigheid. Politieke partijen en formaties in beweging. 1 Spreektekst minister Ter Horst bij ontvangst Rob-advies Democratie vereist partijdigheid. Politieke partijen en formaties in beweging. 28 april 2009 Hartelijk dank voor het advies. Een bijzonder advies

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons september 2012. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons september 2012. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons september 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 2

Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Het Generatiepact. Inhoudsopgave. 3 Wat is het Generatiepact?

Het Generatiepact. Inhoudsopgave. 3 Wat is het Generatiepact? het Generatiepact Inhoudsopgave 3 Wat is het Generatiepact? 5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 6 De 55-jarigenregeling 11 De 60-jarigenregeling 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar

Nadere informatie

5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar de 60-jarigenregeling

5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar de 60-jarigenregeling het Generatiepact Inhoudsopgave 3 Wat is het Generatiepact? 5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 6 De 55-jarigenregeling 11 De 60-jarigenregeling 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 32 140 Herziening Belastingstelsel Nr. 27 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Inleiding In mijn praktijk als orthopedagoog/gz-psycholoog komen natuurlijk ook ouders met een enig kind. Eerlijk gezegd zag ik hen tot nu toe niet als een aparte categorie. Voor mij is ieder mens uniek,

Nadere informatie

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011 Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

1. Met andere ogen. Wetenschap en levensbeschouwing. De wereld achter de feiten

1. Met andere ogen. Wetenschap en levensbeschouwing. De wereld achter de feiten 1. Met andere ogen Wetenschap en levensbeschouwing De wereld achter de feiten Dit boek gaat over economie. Dat is de wetenschap die mensen bestudeert in hun streven naar welvaart. Het lijkt wel of economie

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 9 juni. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks ook

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Dames en heren, Wetenschap is ontstaan uit verwondering en nieuwsgierigheid. Al

Nadere informatie

Speech Gerbrandy-debat

Speech Gerbrandy-debat Speech Gerbrandy-debat Goedemiddag allemaal, Woorden doen ertoe. Vandaag en toen. De woorden van premier Gerbrandy hebben een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Via de radio sprak

Nadere informatie

Verkiezingen. 1. Politieke voorkeur

Verkiezingen. 1. Politieke voorkeur Verkiezingen Voor vijftigplussers staat er de komende jaren veel op het spel. De betaalbaarheid van de zorg staat ter discussie en het niveau van pensioenen en AOW dreigt te worden aangetast. Daarnaast

Nadere informatie

Congresverslag Ouderbetrokkenheid. 21 september 2015

Congresverslag Ouderbetrokkenheid. 21 september 2015 Congresverslag Ouderbetrokkenheid 21 september 2015 Samenlevingsgerichte school Op maandagmiddag 21 september was het zo ver, het congres over ouderbetrokkenheid en de partnerschapsschool vond plaats

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Onderzoek verkiezingsthema Europa

Onderzoek verkiezingsthema Europa Onderzoek verkiezingsthema Europa Over het onderzoek Aan het onderzoek deden 22.055 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 5 tot en met 7 september 2012. Over het EenVandaag

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie