BESLUIT. file://e:\archief1998\besluiten\bcm\bcm htm

Transcriptie

1 pagina 1 van 6 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer: 967/Dumeco - Peerbooms I. MELDING 1. Op 13 juli 1998 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Dumeco B.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Holding Peerbooms B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 131 van 15 juli Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. Dumeco B.V. (hierna: Dumeco) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Dumeco is de houdstermaatschappij van een samenstel van ondernemingen. Dumeco kent meerdere aandeelhouders, meer in het bijzonder Cehave, N.C.B., Gupa, Cebeco Handelsraad en de Coöperatie Dumeco. Geen van deze aandeelhouders heeft beslissende zeggenschap in Dumeco. 3. Dumeco is actief op het gebied van slachten van varkens en runderen, de bewerking van vers vlees en de vervaardiging van vleesproducten. 4. Holding Peerbooms B.V. is een besloten vennootschap naar Nederlands recht en is de houdstermaatschappij van een samenstel van ondernemingen (hierna tezamen: Peerbooms). Zij heeft als aandeelhouder Stichting Administratiekantoor Aandelen Holding Peerbooms B.V. 5. Peerbooms is actief op het gebied van slachten van varkens en runderen, de bewerking van vers vlees en de vervaardiging van vleesproducten. III. DE GEMELDE OPERATIE 6. De gemelde operatie berust op een op 8 juni 1998 getekende intentieverklaring, die de overname door Dumeco behelst van alle aandelen in het kapitaal van Holding Peerbooms B.V. van Stichting Administratiekantoor Aandelen Holding Peerbooms B.V. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 7. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27,

2 pagina 2 van 6 onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 6, omschreven transactie leidt er toe dat Dumeco uitsluitende zeggenschap verwerft over Peerbooms. 8. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn Dumeco en Peerbooms. 9. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens van de betrokken ondernemingen blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten 10. In de besluiten als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Nederlandse mededingingsautoriteit zijn twee keer eerder concentraties van varkensslachterijen aan de orde geweest. In zaak 349/SturkoMeat-Jansen Group zijn de volgende productmarkten onderscheiden: - markt voor vers varkensvlees, - markt voor vleeswaren en -conserven, en - markt voor slachtvarkens. Daarnaast is in zaak 775/Hendrix' Vlees Druten-Murris Meppel-Smits Emmen niet uitgesloten dat er, separaat van de markt voor slachtvarkens, een markt bestaat voor slachtzeugen. 11. Op de markt voor vleeswaren en -conserven is in onderhavige zaak geen sprake van overlap tussen activiteiten van partijen. Op de markt voor vleeswaren en -conserven wordt in dit besluit dan ook verder niet ingegaan. Daarnaast is op de markt voor slachtzeugen niet of nauwelijks overlap tussen activiteiten van partijen. Ook op die markt wordt in dit besluit niet verder ingegaan. Omdat zowel Dumeco als Peerbooms actief is op het gebied van slachten van runderen, moet voor het onderhavige besluit onderzocht worden of er sprake is van een separate markt voor vers rundvlees en van een markt voor slachtrunderen. (1) markt voor vers varkensvlees en (2) markt voor vers rundvlees 12. Dumeco en Peerbooms zijn actief in het slachten, uitbenen en veredelen van varkens en van runderen. Onder runderen wordt hier verstaan: vaarzen, koeien en stieren, dus exclusief kalveren. Volgens partijen is het proces van het slachten van runderen vergelijkbaar met het proces van het slachten van varkens. In plaats van vers varkensvlees ontstaat er in dit geval vers rundvlees. Dit vlees wordt aangewend voor directe consumptie en voor de verwerking tot vleesproducten. De producten die vrijkomen in de runderslachterijsector worden verder verwerkt en gedistribueerd via dezelfde kanalen als het varkensvlees, aldus partijen. 13. In het eerder genoemde besluit inzake SturkoMeat-Jansen Group is de markt voor vers varkensvlees als een afzonderlijke productmarkt afgebakend. In afwijking van deze marktafbakening stellen partijen dat

3 pagina 3 van 6 varkens-, rund- en pluimveevlees als substitueerbaar van elkaar kunnen worden beschouwd, zodat aan de afnemerszijde - dit zijn, volgens partijen, de verwerkende industrie en de consument - sprake is van één relevante productmarkt voor vers varkens-, rund- en pluimveevlees. 14. In het onderhavige geval kan in het midden blijven of de markt voor vers varkensvlees en de markt voor vers rundvlees als afzonderlijke relevante productmarkten moeten worden beschouwd of dat er sprake is van een ruimere relevante productmarkt, namelijk de markt voor vers varkens-, rund- en pluimveevlees, aangezien de uiteindelijke beoordeling van de effecten van de voorgenomen concentratie hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punt 25). (3) markt voor slachtvarkens 15. De markt voor slachtvarkens betreft de markt voor levende slachtvarkens waarop de varkensslachterijen als vragers optreden. (4) markt voor slachtrunderen 16. De markt voor slachtrunderen betreft de markt voor levende runderen waarop de runderslachterijen als vragers optreden. Relevante geografische markten (1) markt voor vers varkensvlees 17. Nederland heeft wat betreft varkensvlees een zogenaamde zelfvoorzieningsgraad van 275. Van de totale Nederlandse productie en import van vers varkensvlees wordt ca. 60% geëxporteerd. De omvang van de import van vers varkensvlees bedraagt ca. 7% van de productie in Nederlandse varkensslachterijen. In bevroren toestand kan vlees enkele weken bewaard worden, hetgeen transport over grote afstanden mogelijk maakt. Ook voor partijen geldt dat zij ca. 60% van de productie exporteren. 18. Voor de beoordeling van de gevolgen van onderhavige concentratie kan gesteld worden dat de geografische markt voor vers varkensvlees groter is dan Nederland en tenminste de gehele Europese Unie betreft. Deze marktafbakening wordt door meerdere marktpartijen bevestigd. Ook de Productschappen Vee, Vlees en Eieren beoordeelt de structuurveranderingen in de vleessector op Europees niveau. Zij stelt dat het proces van internationalisatie de komende jaren onverminderd zal voortduren. (2) markt voor vers rundvlees 19. De zelfvoorzieningsgraad van rundvlees is 115 (1997). Naast de bruto productie van rundvlees in Nederland van ca. 350 duizend ton wordt jaarlijks echter nog eens de helft van deze hoeveelheid geïmporteerd. De jaarlijkse export (inclusief vleeswaren) bedraagt ca. 250 duizend ton. Partijen exporteren ca. 40% van de eigen productie van vers rundvlees. Hieruit blijkt dat ook voor de rundvleessector geconcludeerd kan worden dat de geografische markt groter is dan Nederland en ten minste de gehele Europese Unie betreft. (3) markt voor slachtvarkens 20. In de eerder genoemde besluiten inzake SturkoMeat - Janssen Group en Hendrix' Vlees Druten - Murris Meppel - Smits Emmen is geconcludeerd dat onder de omstandigheden van vóór de varkenspest Nederland de geografische markt is van de vraag naar levende slachtvarkens door de

4 pagina 4 van 6 Nederlandse varkensslachterijen. In het besluit inzake SturkoMeat - Janssen Group is echter een aantal ontwikkelingen genoemd, die mogelijk leiden tot een grotere afhankelijkheid van de varkensmesterijen en varkenshandelaren van de Nederlandse varkensslachterijen en mogelijk tot een geografische markt kleiner dan Nederland. 21. Vooralsnog kan worden aangenomen dat er geen sprake is van een markt voor slachtvarkens kleiner dan Nederland. De Reconstructiewet gaat voorzien in transportbeperkingen in geval van calamiteiten; het regiooverschrijdend transport van levende varkens wordt onder normale omstandigheden niet verboden. De 1-op-1-regeling en de verdergaande ketenbeheersing zullen mogelijk leiden tot meer vaste afzetrelaties tussen varkenshouderijen en de slachterijen, en de tussenhandel zal mogelijk verder evolueren van verzamelende handel naar een logistieke ondersteunende functie. De keuze van de varkenshouder en de varkenshandelaar wordt daardoor echter niet beperkt tot de in de regio gevestigde varkensslachterijen. Dit geldt ook voor de varkenshouders van kleinere omvang omdat de, als gevolg van de 1-op-1-regeling, extra transportkosten van relatief geringe betekenis zijn in relatie tot de gemiddelde opbrengstwaarde van een slachtvarken. 22. In het onderhavige geval wordt uitgegaan van een nationale markt voor slachtvarkens. (4) markt voor slachtrunderen 23. De import en export van levende runderen ten behoeve van de slacht is minimaal zodat geconcludeerd kan worden dat de geografische markt voor slachtrunderen niet groter is dan Nederland. Volgens partijen krijgen de runderslachterijen in Nederland hun runderen aangevoerd vanuit heel Nederland. In onderhavig geval kan echter in het midden blijven of de geografische markt voor slachtrunderen Nederland is of kleiner is dan Nederland (zie punt 33). B. Gevolgen van de concentratie (1) markt voor vers varkensvlees en (2) markt voor vers rundvlees 24. Partijen zullen na de totstandkoming van de concentratie op de Europese markt voor vers varkensvlees een marktaandeel hebben van ca. 3%. Op de Europese markt voor vers rundvlees zal het gezamenlijke marktaandeel niet meer dan 1% bedragen. Hieruit kan worden geconcludeerd dat door de voorgenomen concentratie op deze markten geen economische machtspositie zal ontstaan of worden versterkt. 25. Indien de relevante productmarkt ruimer wordt gedefinieerd, zoals partijen voorstellen, namelijk als de markt voor vers varkens-, rund- en pluimveevlees dan kan hetzelfde worden geconcludeerd, aangezien partijen niet actief zijn op het gebied van pluimveevlees. (3) markt voor slachtvarkens 26. Het aandeel van Dumeco in het aantal varkensslachtingen in Nederland, en daarmee in de vraag naar levende slachtvarkens (exclusief slachtzeugen), is circa 35%. Door de overname van Peerbooms zal het aandeel van Dumeco met circa 4% stijgen naar 39%. 27. Dumeco is met 5 slachterijen de belangrijkste vrager naar levende slachtvarkens op de Nederlandse markt. SturkoMeat-Jansen Group is de tweede vrager met een aandeel van 17%. Hendrix' Vlees Druten - Murris Meppel - Smits Emmen hebben samen een aandeel van [tussen de 10 en de 20%]. De marktstructuur is derhalve sterk geconcentreerd. De drie

5 pagina 5 van 6 ondernemingen hebben gezamenlijk een aandeel van [tussen de 65 en de 75%], met daarnaast een groep van kleinere slachterijen. 28. Ondervraagde concurrenten geven aan dat de overname door Dumeco van Peerbooms nauwelijks gevolgen zal hebben voor hen, mede omdat Peerbooms hoofdzakelijk werkzaam is in het zuiden van het land. Door de toevoeging van het marktaandeel van Peerbooms aan Dumeco zullen de sectorale marktverhoudingen in binnen- en buitenland niet wezenlijk worden beïnvloed, aldus de concurrenten. 29. Ondervraagde belangenorganisaties van varkenshouders geven een wisselend beeld. Eén belangenorganisatie heeft laten weten de voorgenomen overname als positief te zien, omdat concentratie van afzet en verwerking van varkensvlees noodzakelijk is om de concurrentiepositie van de Nederlandse varkenshouderij te versterken. Een andere belangenorganisatie stelt echter dat er door deze overname weer een prijsvormer minder op de markt zal zijn. Volgens deze organisatie bevindt de concentratie van slachterijen zich in Nederland in een vergevorderd stadium. Tot nu toe is gebleken dat in landen met het minste aantal onafhankelijke slachterijen de varkenshouder het minst krijgt uitbetaald voor zijn product. 30. Op grond van het voorgaande mag worden aangenomen dat er op onderhavige markt voldoende concurrentie aanwezig is c.q. na de concentratie voldoende concurrentie overblijft zodat kan worden geconcludeerd dat er ondanks het relatief hoge marktaandeel geen aanleiding is om te veronderstellen dat partijen zich in belangrijke mate onafhankelijk van haar concurrenten kunnen gaan gedragen. (4) markt voor slachtrunderen 31. Het aandeel van Dumeco in het aantal runderslachtingen in Nederland is circa 11%. Door de overname van Peerbooms zal het aandeel van Dumeco met circa 3% stijgen naar 14%. Partijen betrekken hun runderen vanuit heel Nederland. 32. Gezien de teruglopende rundveestapel staat het aantal slachtingen in Nederland onder druk. De concurrentie binnen de sector is groot, aldus partijen. Het is niet te verwachten dat als gevolg van deze concentratie een vermindering van de concurrentie zal ontstaan. 33. Uit voorgaande punten kan worden geconcludeerd dat er geen reden is om aan te nemen dat door de voorgenomen concentratie op de markt voor slachtrunderen in Nederland of kleiner dan Nederland een economische machtspositie zal ontstaan of worden versterkt. VI. CONCLUSIE 34. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 35. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is

6 pagina 6 van 6 vereist. Datum: 23 oktober 1998 De directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit, voor deze: w.g. drs. R.J.P. Jansen Hoofd Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. terug Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.